Traditioneel toneel in Gorki's „De vijanden Baron Van Verschuer streeft duidelijk naar het midden r(jy)vandaag- ...e/7 gisteren i programma] Premiere in Rotterdam TV morgen] MAANDAG 21 FEBRUARI 197J RADIO - TV - KUNST PAGINA S T) Tsjechow heeft rond de eeuwwisseling de storm van de revo lutie in Rusland aangekondigd met zijn visie op een volkomen verlamd milieu van de betere standen, aristocraten en intellec tuelen. Maxim Gorki, zelf voortgekomen uit de onderste lagen van het volk, begon kort daarna juist zijn licht te laten schijnen over de verworpenen, de arbeiders, die die omwenteling tot stand zouden brengen. Zijn bekendste werk, „Nachtasyl" is daar een voorbeeld van. Het Nieuw Rotterdams Toneel speel de zaterdag voor het eerst in een grote bezetting zijn van 1906 date rende „De vijanden", een werk dat mede door de verminkingen, die erin werden aangebracht hier tot dusverre onbekend was gebleven. Men zou het een „Kersentuin" kun nen noemen, waar een eerste golf doorheen spoelde van een zich aan kondigende vloed. Waar Tsjechow zich dus beperkte tot één beweging of liever gezegd gebrek aan bewe ging, welke de naderende versnel ling extra voelbaar maakte, zette Gorki die twee milieu's als vijanden tegenover elkaar. Vanuit het welgesteldenmilieu, waarin een zachtmoedige en on machtige fabrieksdirecteur en zijn onbuigzame, opvliegende compag non, ervaart men de ontwikkeling van een arbeidsconflict, waarbij de laatste directeur door arbeiders wordt gedood. De versterkte gendar merie komt het begin van een re volte smoren met een reeks arresta ties. Gorki laat zien hoe de vertegen woordigers van de heersende klasse aangeslagen reageren op de ontwik keling, verbitterd en afkerig, maar ook met begrip bij sommigen, die dan echter te geparalyseerd zijn om een actieve rol te spelen. Zij willen vaak het goede, maar zijn niet te gen de situatie opgewassen. Eer ruim menselijk inzicht van Gorki op beide partijen dus. Eric Schneider heeft in zijn eerste regie van een groot bezet werk hoog gegrepen, want „De vijanden" wil Matthüus van Telemann in de Zuiderkerk Het Leids Studenten Koor en -Or kest "Collegium Musicum" zal op donderdag 24 februari in de Zuider kerk, Lammeschansweg, een con cert geven. Op dit concert wordt on der leiding van André Kaart de Mat- thaus-Passion van Georg Philipp Te lemann uitgevoerd. De solisten zijn Wendela Bronsgeest. Marius van Altena, Cees Bol en Fons Orie. (complexe stromingen in zich vereni gen. Gorki is daar technisch, wai. de constructie betreft, al niet te best in geslaagd. De figuren, die men bij Tsjechow diep gepeild com pleet ziet worden, krijgen hier niet meer ruimte dan aangestipt te zijn ln een typerende aanduideing. De procédé droeg te weinig bouw stenen aan voor de beslissende con frontatie in het derde bedrijf. En de geloofwaardigheid van de ont moeting van twee tegenover elkaar staande klassen was er toen beslist niet meer. Gorki's worsteling met het verenigen der partijen fungeer de hier beslist als benenbreker. In de eerste bedrijven wist Schnei der namelijk heel wel de mise-en- scene van de vele figuren op te vangen, al was meer direct uit de tekst geregisseerd dan gezocht naar liet aanbrengen van grote span ningsbogen in de handeling. „De vij anden" verliep met de waardering voor sommige spelprestaties en goe de momenten toch te stroomloos ondanks de zorg voor detaillering, die op vele plaatsen te proeven was, Groki's drama met naar het slot teveel constaterende moraliseringen zou waarschijnlijk beter over de streep gekomen zijn met een opener toneel dan Frank Raven maakte, want de coulissenconstructie gaf er ln feite toch een te traditionele geur aan. Johan Schmitz trof de volkomen gefrustreerde fabrieksdirecteur heel aannemelijk, Hans Boswinkel over speelde de boze compagnon naai het beeld van een getergde stier. Sacha Bulthuis vertolkte met opval lend veel lading het meisle Nadia, de enige die door een muur durft heen te breken, Anny de Lange sprak aan in haar onverzoenlijk heid, Steye van Brandenberg was een mooie gaga-generaal, Josephine van Gasteren beheerde het theatra le voor een actrice en bereikte een ongedacht lachtsucces met de vraag tot haar wat ze in het komend sei zoen als actrice ging doeh. Er waren ook verder heel aanneme lijk prestaties te zien Eric van Ln- gen, Ad Hoeymans, Chien van Hou- weninge en enkele anderen in een totaal dat de tegenstelling tussen twee partijen niet volledige overeind hielp. Josephine van Gasteren als huis als de jonge opstandige Na- Piet Ruivenkamp de toneelspeelster en Sacha Bult- I dia in Gorki's 'De vijanden'. Anti-abortuswet demonstratie in stil Utrecht UTRECHT (ANP) Naar schat ting 1500 tot 2000 mensen, voorna melijk vrouwen, hebben zaterdag middag deelgenomen aan een door Dolle Mina georganiseerde demon stratie tegen het wetsontwerp inzake abortus. Dat gebeurde in een overigens vrijwel uitgestorven (schaatskam pioenschappen) Utrechtse binnen stad. Na een korte mars van het stadion naar de brug voor het stad huis aan de Oude Gracht werd een telegram voorgelezen. De tekst werd met gejuich ont vangen. Het telegram dat aan rege ring en beide kamers zal worden verstuurd: „Wij protesteren tegen het wetsontwerp inzake abortus. De vrouw is mondig. Wij eisen dat de vrouw zelf beslist. Dus geen abor- j tusteam, geen beperking in het aan- i tal abortusklinieken, geen registra- tieplicht. Geen beperking van de zelfstandigheid van de vrouw en I abortus in het ziekenfondspakket", j Er waren bij deze de mcnstratie. die rustig verliep, opvallend veel I spandoeken en borden. Enkele veel j voorkomende teksten: „geen abor- j j tusteam en geen registratie- j I plicht, stuyt mijn buik uit. baas in eigen buik. team taboe, wij eisen goede voorlichting en regeerakkoord I werkt geknoei in de hand" RUIM 2000 BEKEURINGEN BIJ CONTROEE UTRECHT/DEN HAAG (ANPi j In Utrecht en Zuid-Holland zijn im j de nacht van vrijdag op zaterdag uit- gebreide verkeerscontroles gehouden. In totaal werden ruim 15.000 auto's gecontroleerd. De bal~ns wa liet ge- ring: er werden 2.108 processen-ver baal opgemaakt. Twaalf personen re den volgens de politie onder invloed van alcohol, terwijl 35 personen een rijverbod kregen opgelegd omdat ze te veel hadden gedronken. Eén automobilist reed in een gestolen au to en twee anderen werden gezocht wegens verboden wapenbezit. Wielrennen Jos Thielemans heeft zaterdag een cyclecross in j Hemiksem (Bel) gewonnen. Op de tweede plaats eindigde eveneens een Belg, namelijk Rene de Clercq. De Nederlandse kampioen bij de profs Cees Zoontjens werd vijfde. Cock van der Hulst kwam als ne gende over de streep. ARNHEM „Als je niets beters kunt vinden ben ik bereid Zo is het gegaan met de kandi datuur van mr. O. W. A. Baron van Verschuer (44) voor het voor zitterschap van de Christelijk Historische Unie. Hij plaatst die opmerking terloops en koeltjes, zonder spoor van koketterie, die de sceptische buitenstaander licht geneigd is achter een dergelijke zelfkleinering te vermoeden. Hij was dus beschikbaar, maar "het hoefde niet" voor deze bedaar de edelman, die sinds zaterdag de CHU aanvoert als opvolger van prof. Van de Hulst. Baron van Ver schuer is de typisch eigentijdse ver sie van de Gelderse landjonker, tra ditioneel hervormd, "midden-ortho dox" zoals dat heet. En ook politiek gesproken in hot midden, "vandaar uit redelijk vooruitstrevend opere rend", zegt hij. In deze gedeputeerde voor ruim- Toonkunstkoor geeft concert LEIDEN Het Toonkunstkoor Leiden geeft op 23 februari a.s. een concert in de StadsgehoorzaalOr kestrale medewerking wordt ver leend door het Residentie Bachor- kest: het geheel staat onder leiding van Gerard Akkerhuis. Het programma voor deze avond bestaat uit drie onderdelen: het Magnificat van J. S. Bach, de Ves- perae solennes de confessore, K.V. 339, van W. A. Mozart beide voor koor, soli en orkest en het con cert in D gr.t. voor fluit, hobo en strijkorkest van J. Fr. Fasch. Als solisten verlenen o.a. hun mede werking: Nelly van der Spek, so praan; Henk Smit, bas; Koos Ver- heil fluit en Frank Minderaa, hobo. Het Toonkunstkoor Leiden repe teert sinds medio 1971 onder direc tie van de heer Akkerhuis. telijke ordening en landbouw (zijn vader had een soortgelijke functie) lijkt op grond van deze beginselver klaring het karakter van de CHU welhaast ideaal belichaamd. Van Verschuer over zynp artij in een ge sprek dat rustig voortkabbelt: "De CHU is eigenlijk helemaal niet zo erg politiek, eerlijk gezegd hebben Door Ewout Janse Nieuweling Hij deelt mee zich "nooit zo erg in de landelijke politiek bewogen te hebben" en weet zich daarom in het gedruis der vaderlandse partij- folklore een nieuweling wie voor zichtigheid past. Hij denkt lang na over de antwoorden, wijzigt dik wijls al sprekend zijn volzinnen en amendeert ze dan nogmaals. Het is duidelijk, dat deze voorzitter de eer ste maanden de voorpagina's niet zal halen met prikkelende opmer kingen en waarschijnlijk daarna nog niet. Hij is vriendelijk en goed lachs, maar kennelijk wel beducht voor een toeschietelijkheid die de behoedzaamheid uit het oog ver liest. Over de samenwerking der christe lijke partijen: "De CHU wil zo groot mogelijke eenheid.ik heb nooit iets gezien in de combinatie, van CHU en AR alleen. Als we de slagbomen tussen de kerken (die ten dele ook de christelijke partijen ken merken, bij de CHU he<t minst) wil len slechten, dan kunnen wij zeker een uitgangspunt vinden". Federatie Een federatie van christelijke par tijen? Of één partij? "Laten we beginnen met één lijst. Dan is het verder een kwestie van tactiek. Als we tot een federatie komen moeten we durven waar maken dat wij één partij worden. Als je voor die uit komst bang bent kun Je beter nog wat langer wachten met een fede ratie". Op welke termijn? "Er zit natuur- NEDERLAND 6.45 De fabeltjeskrant (NOS) 6.55 Journaal (NOS) 7.05 De graaf van Monte Cbristo. TV-musical (KRO) 8.00 Journaal (NOS) 8.21 Missie naar Jenan. Documentaire (KRO) 9.10 Alias Smith en Jones (KRO) 10.00 Blauwe maandag. Cabaretprogramma (KRO) 10.50 Journaal (NOS) 10.55 Spaanse les Les 9 (TELEAC) NEDERLAND a 6.45 De fabeltjeskrant (NOS) 6.55 Jounaal (NOS) 7.05 AVRO's Toppop: wekelijkse hitparade (AVRO) 7.30 Wie van de drie? (AVRO) 8.00 Journaal (NOS) 8.21 Peyton Place (AVRO) 9.10 De O'Conner Show (AVRO) 10.00 AVRO's Televizier Magazine (AVRO) 10.50 Journaal (NOS) 10.55 Wat is je vak man? Les 6 (TELEAC) Twee dagen schaatsen, succes sen, Nederlanderdomwe mochten weer niet klagen, noch over de service van de NOS, noch over de wijze waar op de Noorse tv de wedstrijden bracht. Niet in kleur (ik geloof dat de Noorse tv alleen nog maar experimenteert met kleu- ren-tv). maar punctueel wat tijden en tussentijden betreft Als tegenwicht zag ik zondag avond nog het staartje van ..Kort geding" over de vraag of pers. radio en televisie te veel aandacht aan het betaalde voetbal besteden. Maarten de Vos, die ik even tevoren nog bij Ajax—Go Ahead Eagles had ontmoet (want de wonde ren der techniek zijn de wereld nog niet uit) was (met Leo Horn, als goede tweede, die ik even tevoren nog bij Ajax had ontmoet) de enige die zinnige dingen te berde bracht, af gaand althans op wat mijn bandrecorder reproduceerde want de wonderen der tech niek zijn de wereld nog niet uit). Het bleek dat van de Neder landse bevolking 41 procent vindt dat er te veel aandacht aan het betaalde voetbal wordt besteed, terwijl 54 procent te vreden is. Een aanzienlijke verschuiving met maart 1970, toen maar 10 procent vond dat het te veel werd. De tegenstan ders werden onmiddellijk afge straft met een uitvoerige sa menvatting van Ajax—Go Ahead Eagles, waarbij duidelijk werd dat scheidsrechter Brou wer gelijk had door de ver meende Go Ahead-goal af te keuren, want inderdaad liep Bleijenburg buitenspel. Vroeger op de avond had Koos Posti una zijn „Groot uur U" gewijd aan de boekenweek. Hij begon met het geschenk, een poëzie-album. waarover drs. P een alleraardigste definitie gaf. althans over de meisjes. Hij zei: ..Meisjes dwepen graag, verwijlen graag bij gedichtjes en kijken dan weer eens even tjes naar buiten waar wolkjes voorbij de maan trekken, en zuchten dan wat. en schudden even met hun hoofd, dat het haar wat anders gaat zitten". Dit is een van de meest poëti sche omschrijvingen van Jonge meisjes die ik ken. Koos Postema had er een crea tief programma van gemaakt, want de kijkers werden opge wekt binnen het uur een kort- regelig versje voor een poë zie-album te maken. Voor een jury, bestaande uit Mischa de Vreede, Kees Buddingh" en drs. P kwamen de volgende er als de beste uit: 1. Je vader heet Buddingh", Je moeder de Vree. Je wou wel wat andere, maar je doet het er mee. 2. In de holte van Je geur, als een zoete open deur. vraag ik met heel veel smach ten, a.j.b. schenk my je nach ten. De volgende had een me vrouw voor haar ex-echtgenoot bestemd: Wat gisteren was. Is nu voorbij. Wat morgen komt. dat maakt mij blij. Heden leef ik frank en vrij. Denk daarom echt niet meer aan mij. Ten slotte deze: Schoorstenen ro ken, tankers vergaan, vogels gaan sterven, en wij naar de maan. Zaterdagavond had Brandpunt als voornaamste onderwerp de vrijlating van de drie van Bre da. De kijkers zagen een woor denduel tussen prof. Verkuyl als voorstander van vrijlating, en rabbijn Soetendorp als te genstander. „Er is geen pijn als mijn pijn", citeerde Soeten dorp een Joodse achtergebleve ne, en hij besloot zijn betoog met: „Wij kunnen niet". Ik moet zeggen dat ik zijn ar gumentatie. die uit het hart kwam, erg indrukwekkend vond. terwijl Verkuyls argu menten die meer uit het hoofd leken te komen, afketsen op Soetendorps overtuigingskracht. NICO SCHEEPMAKER. lijk een periode van gewenning in. Voor eenheid is nodig, dat ook de achterbannen worden geïnte greerd. Ik heb er wel vertrouwen in als wij een op de bijbel geba seerd standpunt hanteren". De Zeeuw (voorzitter KVP) bepleit een open party „Als de Zeeu# met "open" bedoelt dat je om lid te worden van een christelijke par tij geen getuigenis hoeft af te leggen dan is de CHU al lang een open par tij. Tilanus heeft dat onlangs heel duidelijk geschreven. Maar als De Zeeuw het oog heeft op humanisten, bewust buiten God gericht, dan ge loof ik niet, dat we elkaar voor zo'n "open" partij erg zullen vinden. Het kan best zijn dat Je met der gelijke mensen praktisch tot een ge lijke politieke stellingname komt maar dat is niet voldoende politiek bindïniddel". Bindend Van Verschuer ziet zich in zijn nieuwe functie vooral als bindend element. "Mijn grote wens is de eenheid te bevorderen met de Jonge ren. Zonder er een flauwe pap van te maken. We moeten ze meer plaats inruimen, ze laten functioneren in veel meer organen". Met welke andere partijen zit hij het liefst in de regering? (niert ge ringe aarzeling, tastende formule ring). "Ik vind die vraag nu niet opportuun.in deze regeringspe riode hebben we ons aan een be paalde constellatie te houden. In het algemeen ben ik bereid met die genen te regeren, waarmee mijn idealen het best worden verwezen lijkt. Dat mag ook best de Partij van de Arbeid zijn. Wel zal die par tij veel aaa duidelijkheid moeten De nieuwe voorzitter van de CHU. mr. O. W. A. Baron van Ver schuer. winnen, zoals in de verhouding met D '66". Stembusakkoord Hij zegt wel iets te voelen voor bindende stembusafspraken voor verkiezingen. Maar anderzijds. "Je kimt ook zeggen, dat de kiezers zich eerst zelf maar moeten uit spreken. En wat gebeurt er als Je voor een stembusakkoord geen meer derheid haalt? dan zit Je in de boot". In de komende maanden zal hij veel reizen. Om te leren over de CHU en de landelijke politiek. En steeds zal zijn streven zijn gericht op verzoening van tegenstellingen, en op dat ideaal van het midden, dat zijn gehele wezen uitstraalt. 7.00 Nws. 7.02 Het levende woord. 7.07 (S) klass.- en mod. muz. tgr.) i (7.30 Nes.. 7.41-7.50 Actual.) 8.24 Overweging. 8.30 Nws. 8.41 Voor de huisvrouw. 10.00 (S) Viool en plano: mod. muz.; 11. Pianorecital (10.30- 10.32 Nws.) 11.00 Voor de zieken. I 11.30 Bejaardenprogr. 11.55 Mededel. 2.00 (Si Van twaalf tot twee. 12.22 i WIJ van het land. 12.26 Mededel. j Lb.v. land- en tuinbouw; 12.30 Nws.: 12.41-12.40 Actual.; 13.00-13.05 Raden maar 14.05 Schoolradio. 14.30 (S) Muz. mlddagmag. (15.30-15.32 Nws.) Overheldsvoorl. 17.00 Antilliaanse volksmuz. 17.10 (S) Metropole Orkest. 17.25 Voor de kinderen. 17.30 Nws. 17.32 (S) Actual. 18.00 (S) Licht ensemble met zangsoltsten. 18.19 Ultz. van de Ned. Middenstands Par tij. 18.30 Nws. 18.41 Actual. 18.50 Voorbeschouwing over komende KRO-prog. 19.00 (S) Musicerende dl- CHU kiest baron Van Verschuer tot voorzitter UTRECHT Mr O. W. A. baron Van Verschuer is de op volger van prof. dr. J. W. van Hulst als voorzitter van de Christelijk-Historische Unie. De Unieraad koos de baron za terdag met een grote meerder heid van stemmen: 41 van de in totaal zestig uitgebrachte stemmen. Oud-minister mr. H. K. J. Beernink, die door de behou dende centrum-gespreksgroep kandidaat was gesteld, kreeg tien stemmen. De Zeeuwse ge- puteerde A. J. Kaland die even als baron Van Verschuer op de alfabetische voordracht van het bestuur stond, verwierf vier stemmen. De derde bestuurs- kandidaat, de huidige tweede voorzitter ds. J. Oliemans deel de met nog enkelen de resteren de vijf stemmen. De met enige spanning tege moet geziene stemming verliep probleemloos, nadat baron Van Verschuer met een toespraak, waarin hij zijn kandidatuur aanvaardde, grote Indruk had gemaakt in de Unieraad. lettanten: Tokkelorkest. 19.30 serie gesprekken over leven, dood en toe- komst. 19.45 De zingende kerk. 20.00 Rigoleita. uitgevoerd door Omroepor kest. Ned. Operakoor en solisten. (In de pauze: plm 21.30 kunstkron. over een muz. thema.) 23.00 Nws. 23.10 Den Haug vandaag. 23.20 licht muz.progr. 23.55 Nws. Hil\. II 298 ni. en FM-kanalen. 7.00 AVRO. löOd NOS. 17.00 AVRO. 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20 (8) Dag met een plaatje (gr.) 8.00 nws. 8.11 Radiojourn. 8.20 (S) Dag met een plaatje (vervolg) (8.30-8.33 De groenteman8.50 Morgenwijding. .00 (S) Klass. muz. met commen taar. 9.35 Waterstanden. 9.40 (S) (gr.) Klass. liederen. 10.00 Voor de kleuters 10.10 Arbeidsvlt. (11.00 Nws.) 11.30 progr. voor de vrouw. (Om 11.55 Beursber.). 12.30 Over heldsvoorl. Ultz. voor de landbouw. 12.40 wekelijks radloverkeersmag. 13.00 Nws. 13.11 Radiojourn. 13.30 (S) ontmoetingen met Jonge Neder landse kunstenaars 13.56 Nieuwe gram. platen met toelichting. 15.00 rep. en comm. uit alle delen van het land en veel muz. (Om 16.00 uur Nws.) 17.00 een beweeglijk progr. voor beweegl. mensen, waarom om. 17.55 MededeL om 18.00 Nws. en om 18.11 Radio journ. 19.00 (S) oude en mod. Jazz. 19.25 Paris vous parle. 19.30 gevar. progr met om 20.00 Nws. 22.00 Be schouwingen over aktuele zaken. 22.20 (S) gevar. progr. waarin om 22.55 Mededel. om 23.00 Nws. en om 23.10 Radlolourn. 23.55 Nws. Hflv. III. 240 ni. en FM-kanalen. 7.00 VARA. 7.00 Nws. 7.02 Dag dinsdag. 8.00 Nws. 8 02 Onderweg. 9.00 Nws. 9.03 Plaatjes voor de pep. (10.00 Nws.) 11.00 Nws. 11.03 Een opvallend vrolijke gevar. visite. (12.00 Nws.) 13 00 Nws. 13.03 De Eddy Becker Show. (14.00 Nws.) 15.00 Nws. 15.03 Drie-draal. 18.00 Nws. 16.03 Mix. (17.00 Nws.). Nederland I NOS/NOT: 10.4512.00 Schooltelevi sie. NOS: 18.45 (K) De Fabeltjeskrant NOS: 18.55 (K> Journaal. NCRV: 19.05 (Ki Dier en vriend. TV-serle. 19.30 (K) De Jonkvrouw van Avignon TV-feullleton. NOS: 20 00 (K) Journaal NCRV: 20.21 Met liedjes het land ln. 21.40 Hier en Nu: actualiteitenrubriek. 22.20 Tekst en uitleg. NOS: 22.30 (K) Journaal 22.35 Weekoverzicht en al- eemene Informatie over schooltelevi sie. TELEAC: 22.38—23.03 (K) Graven naar het verleden les 4 (herh.). Nederland II NOS: 18.45 (K) De Fabeiyeskrtmt. NOS: 18.55 (K) Journaal. VARA: 10.06 (K) Volgende patiënt TV-serle 19.30 (K) Tik Tak Tor: vraag- en antwoord spelletje. NOS: 20.00 (K) Journaal. VARA: 20.20 (K) Achter het Nieuws. 20.50 (K) Zeg maar "Welterusten, Oma", TV-spel van Colln Welland. 21.40 (K) The Carpenters: Soft rock- formatlon. 22.05 (K) De wereld van Paul Klee. fllmportret. NOS: 22.50 (K) Journaal. 22.55 (K) Den Haag vandaag TELEAC: 23.00—23.30 (K) Beton les 4 (herh.).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1972 | | pagina 5