The 5th Dimension vormt
een bont familiebedrijf
r/Hl mgmm
vandaag...
Eenzame dood
voor Mahalia
Kaas uit't vuistje
en de golf van geweld.
...e/7 gistl
Serieuze show van een
volgroeide Van Vliet
Even in Nederland voor tv-show
NOORD-WEST,
TV morgen]
-jUU -*•«-- 17-4Ö
VRIJDAG 38 J&XUAKI
RADIO - TV - KUNST
Een show van vijftig minuten
rond „The 5th Dimension" is vo
rige week in Bussum opgenomen.
VARA-regisseur Frans Boelen
heeft bij het vereeuwigen van het
perfect op elkaar ingespeelde
muzikale gezelschap weinig tot
geen moeite gehad: 5th Dimen
sion weet wat te willen en kent
de manier waarop de meeste aan
dacht bij een zo groot mogelijk
publiek naar hun wordt toe ge
trokken.
Dit opmerkelijke feit is in de
loop van het zesjarige bestaan al
voldoende bewezen. De platen-
verkoop van de twee dames en
drie heren is fenomenaal te noe
men. Zes lang spelers en vijf
singles leverden gouden resulta
ten op. Het gehele 5th Dimension-
pakket bleek tot nu toe goed voor
een verkoopcijfer, dat de twintig
miljoen overschrijdt.
Waaraan dankt 5th Dimension,
ontstaan in Los Angeles, dit grote
succes? Er zijn geen huiscompo
nisten aanwezig en dergelijke
verkoopsuccessen kunnen daarom
exceptioneel worden genoemd.
Tenslotte wordt nagenoeg altijd
gewerkt met composities van an
deren.
Lamonte McLemore, de enige vrij
gezel in het bon/te gezelschap en te
vens de grootste prater: „De groep
is een familie-aangelegenheid. Mari
lyn is getrouwd met Billy en Flo
rence met manager Marc Gordon.
Daarbij komt nog, dat we elkaar
allemaal kennen uit St. Louis. Onze
ouders waren vrienden en zoiets
werkt nieuwe vriendschappen in de-
hand, Toch hoeft dit niet tot
een ideale combinatie te leiden.
Ik dacht dat onze succesvolle for
mule meer slaat op het samengaan
van diverse stijlen. 5th Dimension
is duidelijk een mixture. De één
houdt van country and western, de
ander van soul en pop, de derde
van gospel en weer een ander van
jazz. Met eikaars mening wordt re
kening gehouden en dat leidt tot
een gulden middenweg, die dan suc
cesvol is".
TF ONRFKFNDl ben wel een aanbieding van ze
had. Ik zag er niet zoveel in.
In Nederland staan geen concerten groep is hier nog te onbekend,
geboekt. The 5th Dimension is duur. Zoiets blijft een waagstuk."
Wel minder prijzig dan in Amerika, De formatie vindt het Jammer,
waar zo'n 15 tot 20.000 dollar wordt i want live-concerten zijn deze groep
gevraagd, maar toch altijd nog een het liefst. Men is in'het bezit van
10.000 (ongeveer 30.000 gulden). een huiisankest Ovijf man), dat ook
Organisator Paul Acket: „We heb- mee naar Nederland kwam.
Na een leven in dienst van God
COMMERCIEEL
Die middenweg heet voor de Ameri
kanen „easy listening music," com
merciële luistermuziek. waarin ver
werkt partysongs, rhythm en blues,
soul en een weinig poëzie. Meest
frappante voorbeelden wat betreft
5th Dimension: „Up, up and away,"
het eerste grote succes dat goed
was voor vier Grammy awards, en
de Hair-nurrumers. „Aquarius/Let the
sunshine in." waarvan drie miljoen
exemplaren de dein uitgingen.
Grote man achter het nauwsluiten
de kwintet is Jimmy Webb, compo
nist. die zich de laatste tijd ook als
zanger ontpopt - twee solo-elpees
zijn van hem uitgebracht. Aan zijn
voedsel (Up, up - Mac Arthur Park
- Paper Cup) heeft 5th Dimension
veel te danken. Het eerbetoon is
Lamonte: „Wij maakten hem popu
lair. Toen we zijn nummers opna
men was hij nog totaal onbekend.
Dat is nu wel anders geworden al
hoewel hij als zanger toch niet dat
succes heeft, wat hij zou moeten
krijgen. Maar het is een moeilijke
jongen, zit vaak met toestanden en
dat komt het werk nooit ten goe
de."
The 5th Dimension
SELECTIE
Wat de 5th Dimension aangaat,
lijkt de zon altijd te schijnen. Hits
komen en gaan. „Een gelukkige toe
valligheid, want aanvoelen is er
echt niet bij. Kijk, één op de mil
joen platen is meestal een echte
hit. We selecteren natuurlijk driftig.
Maar een goede song maakt niet
altijd een hitsucces" lacht Lamonte.
The 5th Dimension heeft allerminst
reden tot klagen. De groep zit vol
geboekt tot 1973. Een uitnodiging
van prinses Grace van Monaco
moest worden afgeslagen. Tijdge
brek was hét excuus. Thuis in Los
Angeles is het vijftal weinig. Het
programma luidt: reizen. Twee da
gen Nederland voor een tv-special,
die de VARA volgende maand
hoopt uit te zenden, terug naar En
geland voor concerten en daarna
Duitsland voor tv- en zaaloptredens.
LEIDEN Een felle lichtbundel
richt zich op het donkere toneel.- Het
publiek applaudisseert. De show be
gint. De eerste echte een-mansshow
van Paul van' Vliet. Een show, waar
van de titel. „Noord-West", aangeeft,
dat de volwassen geworden cabaretier
uit Den Haag een eigen, vaste koers
wil varen. Een show die kortgeleden
met succes in première is gegaan en
die, naar gisteravond in een nage
noeg uitverkochte Stadsgehoorzaal is
gebleken, ook door het Leidse pu
bliek enthousiast is ontvangen. Wat
Paul van Vliet, die zich van nu af
aan gerust in de rijen van de grote
theaterpersoonlijkheden mag scharen
presenteert is een evenwichtig opge
bouwd programma, waarvan de
meeste onderdelen geen „gillers" zijn
maar juist een trieste ondertoon
hebben. In „Ik zal aan je denken"
bijvoorbeeld roept hij het beeld van
absurde, door wrange tegenstel
lingen verscheurde wereld op en in
nummers als „Partnerruil" (als er
vier ruilen moet er één huilen") en
„Nederland van zes tot elf" houdt
hij het publiek een weinig opwek-
ide spiegel voor. Vooral „Partner
ruil" is een navrant nummer, dat je
al nagelbijtend ondergaat. Paul van
Vliet kan heel poëtisch zijn, zijn
„Zeven kleine liefdesliedjes" zijn ju
weeltjes van cabaretkunst, maar ook
soherp-satirisch. In „De heilige kuip"
bijvoorbeeld rekent hij resoluut af
met de verdwazing rond voetbalin
stituten als Ajax en Feyenoord. Het
nummer is duidelijk geïnspireerd op
de „Beeldreligie" van weleer, maar op
een weergaloos knappe manier uitge-
werkt.
Hoewel Paul van Vliet blijkbaar niets
meer van doen wil hebben met het
kolderieke -type van „Bram uit de
commune „blijven er in zijn nieuwste,
met veel afwisseling en vaart ge
brachte show voldoende „gillers"
over. Zo zet hij als de «ranke rond
leider in het reservaat voor zeldzaam
geworden Nederlanders een meer
dan kostelijke figuur op de planken.
Dolkomisch is ook de persiflage die
Paul van Vliet als Majoor Kees
geeft op de democratisering in het
leger. Dat de teksten van de zelfstan
dig opererende caberetier een voor
treffelijke eenheid vormen met de
muziek van Rob van Kreeveld en zijn
kwartet komt onder meer tot uiting
in de mime-iijke voordracht over de
trotse „Haan". Kortom, Paul van
Vliet is de perfectie nastrevende vak-
Paul van Vliet als majoor Kees
man geworden. Het is daarom alles
zins de moeite waard om zijn
„Noord-West"-öhow te gaan zien. Dat
kan ook vanavond nog in de Leidse
Stadsgehoorzaal, waar Paul van Vliet
nog één keer zal optreden. I
PIETER C. ROSIER
SisterMahalia Jackson is
dood. Ze stierf in eenzaamheid
binnen de muren van het zieken
huis Little company of Mary"
nabij Chicago, zestig jaar oud.
opgebrand in dienst van God.
over wie zij een leven lang zong.
De laatste zeven jaar van haar le-
kreeg zij' enkele keren een
waarschuwing, dat haar hart de
me taak. die zij zich stelde,
niet meer aankon.
Mahalia Jackson was een gospel
zangeres. De grootste die de wereld
ie. In haar carrière liet zij geen
ruimte voor concessies; zij wilde
zingen over het geloof en elk lied
een getuigenis.
Het beeld van die grote zwarte
w. badend in het zweet, zin-
1 met een buigzabe stem, die
laag naar hoog de roem van
God verkondigde, zal ook velen hier
helder voor de geest blijven.
Ze werd op 26 oktober 1911 in Wa-
terstreet, New Orleans geboren,
kleindochter van plantageslaven,
dus. maar vol geloof, met bijna
evenveel soorten muziek als mensen
om zich heen.
Ze zong als kind in de „Mount Mo-
riah Baptist"-kerk, waar met voet-
gestamp en handgeklap de prijzen
de zang werd onderstreept, maar
nog liever gaf zij zich over aan de
nog ongebondener samenzang in
naburige Sanctified Church,
waar koor en orgel ontbraken en
ledereen op alles sloeg en drumde
dat binnen handbereik lag of stond.
Toen al was haar voorkeur duide
lijk. Liever de extatische gospel dan
Leer ingetogen spirituel.
Zestien jaar oud vertrok ze naar
South Side, de negerwijk van Chi
cago, werd lid van de Johnson Go
spel Singers en reisde met deze
zang- en „cabaretgroep" ook de om
geving van Chicago af. Ieder kerk
bestuur wilde de groep met de
prachtige stem van Sister Mahalia
graag ter opluistering
hebben.
Ze verdiende geld als
dadelinpakster en ontmoette profes-
Dorsey, voor de gospel even be
langrijk als W. C. Handy voor de
blues.
Eens had hij als Georgia To de
ma van de blues" begeleid: Ma
Rainey. Voor Mahalia een van de
grote voorbeelden, al bleef zij boven
allen Bessie Smith vereren.
Haar stem begon te flonkeren, ze
verdiende genoeg met zingen om er
spaarcenten voor een schoonheids
salon aan over te houden. (Niet zo
vreemd, want haar vader was naast
sjouwer ook kapper)
zou de schoonheidssalon hand
haven als belegging.
In '34 maakte zij haar eerste plaat:
„God gonna separate the wheat
de dienst
MAHALIA JACKSON
from the tares", een groot succes
onder de zwarte bevolkingsgroep.
Ze weigerde de wereld van de go
spel te verlaten, aanbiedingen van
leiders van bekende bigbands sloeg
zij af. Hoewel zij voortdurend werk
te met jazzmuzikanten en de gospel
niet kan worden losgekoppeld van
de jazz wilde zij, het brood niet met
het zingen van jazz verdienen.
Voor haar ook geen blues. „Blues is
zingen als je in de put zit en ik wil
zingen over de blijdschap, die het
geloof verschaft."
Astronomische bedragen van nacht
clubeigenaars veegde Mahalia van
tafel. Geen kroeg maar kerk.
Haar „Move on up a little higher"
(45) werd een wereldsucces. Miljoe
nen platen droegen het prachtige
donkere geluid van Mahalia's stem
over de wereld.
Geloof en vertrouwen, daarvan ge
tuigde Mahalia Jackson tot aan het
einde van haar leven. THOM OLINK
De ongeveer 3.000 theater- en
filmkostuums van Umberto Tirelli
zijn verwoest door het uitbranden
van de opslagplaats van deze kos
tuums in het centrum van Rome.
De schade bedraagt meer dan een
half miljoen gulden. Het .gemis van
de kostuums, variërend van oude
Romeinse tunieken tot cowboypak-
ken, stelt theater- en filmproducen
ten over de hele wereld voor proble
men. Zo zal de Italiaanse filmpro
ducent Luchine Visconti het ver
vaardigen van zijn riieuwe film "Lud-
wig" over koning Lodewyk van Beie
ren wel moeten uitstellen omdat de
kleding die hij bij Tirelli had besteld)
verloren is gegaan.
ADVERTENTIE
'Wakkert,' vroeg ons een moeder,
'het aanprijzen van kaas
uit 'tvuistje het geweld niet aan?
De vuist is tenslotte het symbóól
van agressie.' Wij geschrokken meteen
naar psycholoog prof. dr. Dondersteen.
'Niets aan de hand,' zei hij,
'het verkleinwoord vuist-je is juist
geweldlóós.' Hij sloeg ons krachtig
in de maag. 'Dat is uit de vuist.'
We hapten naar adem.
'Dit is uit'tvuistje.'
We hapten naar de kaas.
't Scheelde wèl.
NEDERLAND
6.45 -
10.00
11.30
11.15
NEDERLAND II
De fabeltjeskrant (NOS)
Journaal (NOS)
Het wonder der natuur (Audubon Wildlife
Theatre)Hawaii, natuurfilm (AVRO)
Mary Tyler Moore Show (AVRO)
Journaal (NOS)
Politiek interview (AVRO)
Elizabeth R: Deel II: Het huwelijksspel. Tv-serïe
van de BBC (AVRO)
Voor de vuist weg (AVRO)
Hoogoven - S chaaktoernooi
Journaal (NOS)
De fabeltjeskrant (NOS)
Journaal (NOS)
Voor een briefkaart op de eerste rang (KRO)
Journaal (NOS)
Brandpunt (KRO)
Wie zonder zonden is (The sinners)een
serie korte verhalen: 1 Op het het land (KRO)
Radio Kamerorkest en solist: klassiek pianocon
cert van Mozart (KRO)
Uit de Kunst (NOS)
Journaal (NOS)
De eerste Fred Haché-show
had een kijkdichtheid van
veertien komma zoveel (voor
de VPRO een hoogterecord
voor andere omroepen zou het
een laagterecord zijn geweest)
en een waardering van 50. Wat
vermoedelijk een diepterecord
Is, In ieder geval werd laatst
bij de AVRO de „alarmtoe
stand" afgekondigd, toen de
Corry Brokken-show met 69
onder de 70 van voldoende was
gebleven.
Vermoedelijk zal de waardering
voor de tweede Fred Haché-
show iets zijn gestegen, tot 54
of zoiets. Terwijl de kijkdicht
heid gedaald zal zijn tot ruw
geschat negen tien.
Die lagere kijkdichtheid is na
tuurlijk te wij'ten aan de te-»
leurstelling van de eerste keer
De hogere waardering aan de
betere kwaliteit van deze twee
de aflevering.
Vraag: heb ik dan gelachen?
Ja zeker, een paar keer zelfs.
Namelijk bij de klapsigaren
van Fred Haohé en Kees
Schilperoort, daarna bij de
auto die de studio binnenreed,
dwars door de muur heen;
even om Barend Servet die
door de stoelen heen zakte en
aan het slot om Wilma Dries-
sen en Wim Koopman die het
lied „oe-ie-oeha-ha" zongen,
zoals operazangers dat zouden
doen.
U ziet, ik ben niet karig met
mijn lof. Ook al niet omdat
bepaalde onderdelen technisch
uitstekend in elkaar zaten: de
klapsigaren, de auto door de
muur, de stoelen die. in elkaar
stuikten, dat was allemaal vak
werk.
En dan waren er nog wel en
kele aardige parodistische
sfeertjes: Will van Seist als
Henri Salvadore met name.
Ook is het altijd leuk bekende
gezichten in voorbijgaande rol
letjes te zien. Alleen: je moet
dan toch iets .met die mensen
doen. Jan Teulings en Wies
Andersen deden inderdaad iets,
speelden hun eigen Maigret-
rollen, maar Kees en Wim,
Schram en Alberti deden ei
genlijk niets of nauwelijks iets.
In de film „Reis om de wereld
in 80 dagen, was een deel van
het plezier ook het herkennen
van beroemde filmspelers in
ongewone, dikwijls kleine rol
letjes, maar van die rolletjes
maakten ze dan ook iets.
Het vervelende is, dat ik er
nog steeds niet achter ben of
de samenstellers van de Fred
Haché-show de mogelijkheid
om iets leuker en aantrekkelij
ker te maken expres uit de
weg gaan, of niet.
Ik noem een voorbeeld. Na een
Spaans dansgroepje zagen we
een verschrikte stierenvechter
langshollen, achtervolgd door
een...Ja, door wat? Wat is
leuk? Een stier is ndet leuk,
want een stier is gewoon. Je
moet dus een ongewone stier
nemen, ergo: een giraf.
Het meest voor de hand lig
gende voorbeeld. De vraag is
alleen: is dat leuk, anno 1972.
met televisie sinds 1951? ik
herinner me dat wij, als
hbs'ers, in de veertiger Jaren
het grootste plezier hadden als
er een foxterrier voorbijkwam
en iemand zei: „Kijk, een kip"
De vraag waar ik nu mee wor
stel is, óf de Hachémakers de
giraf kozen omdat ze dachten
dat dat leuk was, of omdat ze
dachten dat dat 30 Jaar gele
den leuk was maar nu al lang
niet meer, zodat het Juist
daarorp weer leuk wordt. Voor
sommige mensen?
Ik vind het niet leuk meer.
Veel mensen vinden het mis
schien nog steeds leuk. En
sommige mensen vinden het
leuk omdat het niet leuk meer
is. En voor het overige ben ik
van mening dat Barend Servet
langzaam en ongemerkt de
plaats moet gaan innemen van
Fred Hache.
NICO SCHEEPMAKER
ZATERDAG 29 JANUARI
HILV. I 402 m. en FM-kanalen
,00 TROS
,00 Nieuws. 7.02 (S) lichte grammo-
foonmuziek, reportages en berichten.
'7.30 Nieuws: 7.41-8.00 en 8.41-8.50
actualiteiten; 8.30-8.41 Nieuws). 10.00
verzoekplatenprogramma voor de mi
litairen. (10.30-10.32 Nieuws). 11.55
Mededelingen. 12.00 amusementstou-
risme. (12.16 Overheidsvoorlichting:
Werk en welzijn. Een uitzending van
het ministerie van Volksgezondheid
15.00 Nieuws). 15.30 Meisjeskoor
showsport
sextet. Inter-
muzlek. (17.00
land- en tuinbouw: 12.30-:
Nieuws). 14.00 (S) Steiger B: Radio
show. (14.03 Sportkompas; 14.33-15.00
S) Tros-Country; 15.30-15.32 Nieuws:
5.33-16.00 (S) Jazzuitlngen en me-
ïlngen rond de persstamtafel. 18.19
Jltzendlng van de Communistische
Partij van Nederland. 18.30 Nieuws.
18.41 Voor de kleuters. 19.00 (S) Ver
zoekprogramma van operamuziek.
21.00 De tunnel der duisternis, ver-
volghoorspel. 21.20 (S) licht muziek
programma. 22.10 muzikaal geïllu
streerd radio-feuilleton. 22.30 Nieuws.
22.40 (S) amusemen
(23.00-23.16 Sport). 23.55 I
3.05 NOS. 17.55 VARA
Actualiteiten;
9.35 Waterstanden
(Om 11.00 Nieuws) 13.00 Nieuws.
O-Radio-magazine. 16.05 De komen-
luisterprogramma. (16.00 Nieuws).
16.15 (S) Jazzmuziek. 16.45
tingsprojekt Homo in Overveeht, dis-
17.55 Mededelingen. 18.0"
hoorspel. 22.55 Mededelln-
9 Nieuws. 23.10 (S) muziek
te avond. 23.55 Nieuws.
FM-kanalen.
.00 Nieuws. 7.02 Pop Station (8.00
koffie. (11.Q0 Nieuws). 12.00 Nieuws.
Nederland I
TELEAC: 10.00 Wat ls Je vak man?
les 2 (herh.) 10.30 (K) Beton les 3.
11.00 (K) Esperanto les 4 (herh.)
11,3012.10 Spaanse les les 5 (herh)
NOS: 16.00 (K) Journaal. NCRV: 16.02
De Kijkkast, kinderprogramma
17.30 Te gast in de
les 1.
NOS: 18.45 (K) De Fabeltjeskrant.
NOS: 18.55 (K) Journaal. NCRV: 19.05
(K) Zwerven met Swlebertje, TV-serle
voor de jeugd. NOS: 20.00 (K) Jour
naal. NCRV: 20.21 IK) Zeskamp 21.35
(K) We stinken er in...! documentai
re over ons leven en welzijn. 22.26
Koorzang. NOS: 22.40—(22.65 (K) Jour-
Nederland II
NOS: 18.45 (K) De Fabeltjeskrant.
NOS: 18.55 (K) Journaal. E.O. 19.05
(K) Koorzang. 19.25 (K) De wind
blaast waarheen hij wil, programma,
voor Jongèjnensen, 19.45 Tenslotte NOS
20.00 (K) Journaal. VARA: 20.20 (K)
De Kreatieve Prikkel, TV-fllm, naar
een kort verhaal van W. Somerset
Maugham. 21.10 (K) Achter het Nieuw
21.35 (K) Een recht,
averecht:
ADVERTENTIE
VERLOVINGSRINGEN
DESIREE
klassieke en moderne modellen.
Wij hebben reeds ringen vanaf
f 49,75 p.p.
Op het graveren kunt U wachten en
zonder prijsverhoging.
Levenslange schriftelijke garantie.
F. W. FLESSEN
LEIDEN Z.W.: Bevrijdingsplein 12t
Telefoon 26670
OEGSTGEEST: Geversstraat 47,
