Tekst van Amerikaans vredesvoorstel
Sadat ziet
komplot in
onlusten
Tito wil niets
van het woord
crisis weten
Uw
toeverlaat
bij GRIEP
Japanner
27 jaar
in jungle
rand jury, overblijfsel uit de 12 de eeuw, wapen tegen links-Amerika
ÏOENSDAG 26 JANUARI 1972
WASHINGTON Hieronder volgt
de letteaüjike tekst van 't door pre
sident Nixon in zijn rede bekend
jemaaikte plan voor 'n regeling van
het Indochinese conflict door on
derhandelingen. Het plan zal mor-
jen op de Parijse Vietnam-confe
rentie döor de Amerikaanse dele-
jffitie warden ingediend.
De acht punten van het vredes-
roorstelk luiden:
1. Binnen zes maanden nadat een
skkoord is bereikt zullen alle Ame
rikaanse en geallieerde strijdkrach-
worden teruggetrokken uit
Ztoid-Vietnam,
2. De vrijlating van alle militai-
;n en onschuldige burgers die in
ndo-China gevangen zijn geno-
nen zal gelijktijdig geschieden met
Ie onder punt 1. genoemde terug-
rekking van de strijdkrachten.
Beide zijden zullen 'n volledige lijst
rerschaffen met de namen van
ai'litairen en onschuldige burgers
lie in Indo-China gevangen wor-
ien gehouden op de dag dat het
BUITENLAND
akkoord wordt getekend. De vrijla
ting zal op dezelfde dag beginnen
als de troepenterugtrekking en op
dezelfde dag zijn voltooid als deze
is voltooid.
Politieke toekomst
3. De volgende beginselen zul
len de politieke toekomst van Zuid-
Vietnam beheersen:
De politieke toekomst van Zuid-
Vietnam zal een taak zijn waarover
het Zuidvietraamese volk zelf, zon
der inmenging van buitenaf beslist.
In Zuid-Vietnam zullen vrije
kiezingen worden gehouden binnen
zes maanden nadat een akkoord is
bereikt. Deze verkiezingen zullen
worden georganiseerd door een on
afhankelijke instantie die alle poli
tieke krachten in Zuid-Vietnam
vertegenwoordigt en zijn verant
woordelijkheden op zich neemt op
de dag van het akkoord. Deze in
stantie zal, onder andere verant
woordelijkheden, de verantwoorde
lijkheid krijgen voor de kwalifica
tie van kandidaten. Alle politieke
krachten in Zuid-Vietnam kunnen
aan de verkiezingen deelnemen en
kandidaten stellen. De verkiezingen
zullen door een internationaal
lichaam worden gecontroleerd.
Een maand voor de verkiezingen
plaatsvinden, zullen de huidige pre
sident en de vice-president van
Zuid-Vietnam hun ambt neerleggen
De president van de senaat, als
waarnemend hoofd van de regering,
zal de verantwoordelijkheid voor 't
landsbestuur op zich nemen afge
zien van de regeling van de verkie
zingen.
VS bereid
De Verenigde Staten verklaren
zijnerzijds dat zij
Geen kandidaat zullen steunen
en volledig neutraal zullen blijven
ten aanzien van de verkiezingen.
De uitslag van de verkiezin
gen zullen eerbiedigen alsmede alle
politieke processen die door het
Zuidvietnamese volk in het leven
zijn geroepen.
Bereid zijn de militaire en eco
nomische hulp verhouding met eni
ge regering die in Zd-Vietnam be
staat nader te definiëren.
Zuid-Vietnam, samen met de
andere landen van Indo-China, zal
een buitenlands beleid moeten voe
ren dat in overeenstemming is met
de militaire voorzieningen van de
Geneefse akkoorden van 1954
De hereniging van Vietnam
dient te worden beslist op basis van
onderhandelingen en overeenkom
sten tussen Noord- en Zudd-Viet-
nam zonder druk en annexatie door
een van beide partijen en zonder
buitenlandse inmenging.
4. Beide zijden zullen de Geneef
se akkoorden over Indo-China van
1954 en die van 1962 over Laos eer
biedigen. Er zal geen buitenlandse
inmenging plaatsvinden in de lan
den van Indo-China en het Indo-
chinese volk zal zelf zijn eigen aan
gelegenheden kunnen behartigen.
5. De problemen die tussen de
Indochinese landen bestaan zullen
worden geregeld door de Indo-
Chinese partijen op basis van we
derzijdse eerbiediging van onafhan
kelijkheid, soevereiniteit, territoria
le onschendbaarheid en niet-in
menging in elkanders aangelegen
heden.
Tot de problemen die zullen wor
den geregeld behoort de uitvoering
van het beginsel dat alle strijd
krachten van de landen van Indo-
China binnen hun nationale gren
zen moeten blijven.
6. Er zal een algemeen bestand
worden afgekondigd in heel Indo-
China, te beginnen op de dag van
de ondertekening van het akkoord.
Als onderdeel van het bestand zal
er geen verdere infiltratie van
strijdkrachten van buiten Indo-
China plaatsvinden, en zal het be
ginsel worden uitgevoerd dat alle
strijdkrachten van de landen van
Indo-China binnen hun eigen na
tionale grenzen moeten blijven.
Toezicht
7. Er komt internationaal toezicht
op de militaire aspecten van 't ak
koord, met inbegrip van t bestand
en zijn voorzieningen, de vrijla
ting van der krijgsgevangenen en
onschuldige burgers, de terugtrek
king van buitenlandse strijdkrach
ten uit Inao-China, en de uitvoe
ring van het beginsel dat alle
strijdkrachten van de landen van
Indo-China binnen hun eigen na
tionale grenzen moeten blijven.
8. Er zal een internationale ga
rantie warden gegeven voor de fun
damentele nationale rechten van de
Indochinese volkeren, de status
van alle landeen in Indo-China, en
duurzame vrede in dit gebied. Beide
zijden spreken hun bereidheid uit
deel te nemen aan een internatio
nale conferentie teneinde deze en
andere daartoe behorende doelstel
lingen te verwezenlijken.
(vertaling door Associated Press).
\IRO (Reuter, AFP) Duizen-
studenten hebben in de Egyp-
:he hoofdstad Cairo een demon-
atieverbod genegeerd, en voor de
achtereenvolgende dag
latgevechten geleverd met de po-
optrad met traangas en
ichten heeft de politie zelfs en-
schoten afgevuurd.
een bijéénkomst met studen-
leiders en vertegenwoordigers
politieke en beroepsorganisa-
in het door ordetroepen streng
aakte Abdinpaleis gaf president
lat gisteren „elementen van hui-
de universiteit" de schuld van de
usten. Zij hadden de studenten
■ehitst tegen de regering met het
,het binnenlandse front te
Jten". Sadat deelde mee dat 30
denten door het hof voor de
atsveiligheid berecht zullen wor-
hun aandeel in de ongere-
iheden, maar dat 950 andere stu
iten die de afgelopen dagen wa-
gearresteerd, in vrijheid zijn ge-
president verklaarde dat hij
:hter was gekomen dat buiten
universiteit een plan was opge-
om wanorde te scheppen. Na
bij zonderheden verstrekte hij
niet over. Hij vertelde de on-
r duizend afgevaardigden in
paleis voorts dat oorlog met Is-
onvermijdelijk is en dat 't nieuwe
inet onder premier Sidky tot
heeft daartoe voorbereidingen
treffen. Een der hoofdeisen van
studenten is ooirog met Israël,
isen zij opheffing van de
en klaarheid in de rol van
Sowjet-Unie.
adat verweerde zich uitvoerig te-
het verwijt dat hij zijn belofte,
1971 de beslissing zou brengen,
had waargemaakt. Hij herhaal-
dat de oorlog tussen India en Pa-
„een nieuw element" naar
had gebracht. Dat Egypte
ipte de situatie in een ander licht
bezien. Amerika had, om zijn
stigeverlies goed te maken, „de
itaire escalatie" in het Midden-
iten opgevoerd door Israël- nieu-
Phantom-Jachtbommenwerpers
bezorgen. Egypte moest daar na-
rlijk rekening mee houden. De
van de Israëlische lucht-
was aanzienlijk toegenomen,
Sadat. Nieuw overleg met de
Sowjet-Unie was noodzakelijk. „Zo
nodig ga ik persoonlijk naar Mos
kou." zo zei de president. Alle poli
tieke contacten met Amerika over
een oplossing van de crisis had hij
verbroken. Het besluit om tot „de
bevrijdingsslag" over te gaan was
onherroepelijk.
Centrum
De gevechten tussen studenten en
politie speelden zich weer af in de
buurt van het Bevrijdingsplein in
het centrum van de stad. Politie-
trucks reden af en aan om onlusten
te smoren, die steeds op andere
uitbraken. De studenten
bekogelden de politie met stenen en
in winkelstraten gingen talrijke
spiegelruiten aan scherven. Veel
winkeliers lieten hun rolluiken zak
en de gebruikelijke drukte aan
de vooravond van het mohamme-,
daanse Bairamfeest bleef achterwe
ge. Er werden opnieuw veel arresta
ties verricht. De wegen naar het
Abdinpaleis, waar de bijeenkomst
met president Sadat werd gehou
den. waren afgezet. In zijstraten
werden trucks met militairen gereed
gehouden. De bevolking hield zich
het algemeen afzijdig, maar uit
•amen van enkele huizen werd
water en vuilnis over de hoofden
m de politie uitgestort.
Gistermorgen is ook een betoging
gehouden in de belangrijke indu
striestad Heloean, 40 km ten zuiden
Caïro. De deelnemers, voor het
merendeel middelbare scholieren,
werden zonder incidenten door de
politie verspreid. In de metaalfabrie-
ken daar schijnt alles rustig, maar
volgens sommige zegslieden hebben
ordetroepen in de buurt postgevat.
Er hebben zich in het verleden ern
stige incidenten afgespeeld en de
studenten uit Cairo zouden de af
gelopen dagen contact hebben op
genomen met de arbeiders.
De Egyptische radio zendt de ge
wone programma's uit en maakt
melding van de studentenonlusten.
Kort na de toespraak van de pre
sident betuigden de strijdkrachten
hem hun steun en „volste vertrou
wen". Dat gebeurde in een telegram
van generaal Mohammed Sadek, vi
ce-premier en minister van oorlog,
ter gelegenheid van het Bairam
feest.
Pakistan wil
spoedberaad
van de VN
NEW YORK (Reuter) Pakistan
heeft gisteren een spoedbijeenikomst
van de Veiligheidsraad gevraagd naar
aanleiding van bestandsschendingen
door India. Het wil dat VN-waarne
mers worden gelegerd aan de grens.
Een moeilijkheid is dat de meeste
leden van de raad al uit New York
naar de Ethiopische hoofdstad Addis
Abeba zij vertrokken, waar de Veilig
heidsraad een week lang gaat beraad
slagen over Afrikaanse problemen.
Deze zitting begint vrijdag. De vraag
is of de raad het Pakistaanse verzoek
in Addis Abeba alsnog op de agenda
plaatst, of wacht tot na de terugkeer
in New York. De voorzitter van de
raad, Abby Farah uit Somalië, ver
trok gistermiddag met 122 VN-amb-
tenaren en ongeveer 20 gedelegeerden
per chartervliegtuig naar Ethiopië.
Secretaris-generaal Kurt Waldheim
volgt later.
TOKIO Op het eiland Goeam
is een Japanse legersergeant ge
vonden, die zich 27 jaar in het
oerwoud verborgen heeft gehou
den. De 57-jarige Sjoitsji Jokoi
werd in uitgeputte toestand door
vissers bij een rivier aangetrof
fen.
De man zei dat hij in 1944 met
negen andere Japanse militairen
in het oerwoud was gevlucht,
toen zij hoorden dat de Amerika
nen waren geland. In 1952 hadden
zij vernomen, dat Japan de oor
log had verloren. In 1964 had Jo
koi zijn metgezellen verlaten. Hij
zei al die 27 jaar van garnalen,
vis en noten te hebben geleefd.
De oud-sergeant ligt nu in een
ziekenhuis om op verhaal te ko
men.
Op de foto links: Sjoitsji Jokoi
Bonn: meer
treinplaatsen
niet-rokers
BONN (AFP) De Westduitse
spoorwegen gaan in de treinen 47.000
plaatsen meer beschikbaar stellen
voor niet-rokers.
De overheid zal met het oog op de
20.000 rokers die jaarlijks in de
Bondsrepubliek aan kanker sterven,
haar compagne in de bioscopen, op
de televisie en door middel van aan
plakbiljetten voortzetten.
Overigens is het aantal gerookte
sigaretten in 1971 met vijf procent
met rechts zijn vinders Manuel
Degracia middenen Jesus Due-
nas.
BELGRADO In een indrukwek
kende rede van feen half uur heeft
president Tito gisteren op de tweede
partijconferentie het land tot
eenheid opgeroepen en zijn gesple
ten volk bezworen de fouten van het
jongste verleden te herstellen.
Door
An Salomonson
Met deze partijconferentie wil de
grijze maarschalk aan de desinte
gratie-verschijnselen in de partij
van het afgelopen Jaar, die Joego
slavië aan de rand van een burger
oorlog hebben gebracht, een eind
maken.
Tito weigerde op de conferentie
van een „crisis" te spreken met be
trekking tot de recente onlusten in
Kroatië, ten gevolge waarvan hon-
ADVERTENTIE
iedereen weet-Aspirine helpt.
derden Kroatische nationalisten hun
functie hebben verloren en uit de
partij zijn gestoten. De politieke
moeilijkheden waren volgens Tito
zuiver en alleen door de economische
problemen veroorzaakt.
Een stabilisering van de economi
sche situatie vormde gisteren «Jan
ook het centrale onderwerp van de
redevoeringen van Wlahovlts en Gli-
gorow, de twee kopstukken van het
uitvoerend comité van de partij, dat
maandag al in het kader van de de
mocratisering is teruggebracht van
15 tot 8 leden, om sneller en doelma
tiger te kunnen optreden.
Deze democratiseringspogingen,
waardoor de technocratische en bu
reaucratische uitwassen in het open
bare leven besnoeid zullen worden,
lopen als een rode leidraad door de
discussies op de conferentie. Meer in
spraak, ook voor de basisorganisaties,
kleinere bestuurslichamen, frequen
tere contactmogelijkheden tussen
top en voetvolk en brede mogelijk
heden in de partij voor wederzijdse
kritiek en controle.
Door al deze maatregelen hoopt
men het geleidelijke aftreden te
kunnen opvangen van de 79-jarige
Tito, die alleen dankzij zijn domine
rende persoonlijkheid een kwart
eeuw lang deze veeltalige Balkan-fe
deratie bij elkaar heeft kunnen hou
den.
„De grootste problematiek vormt
zelfbestuur en steeds meer zal de
kwestie van het zelfbestuur tot het
kardinale probleem van onze tijd en
van de toekomst uitkristallise
ren", zei Wlahovits in zijn rede,
daarbij doelende op zelfbestuur in de
breedste zin -an het woord.
Daarmee roerde hij de fundamen
tele problematiek aan, waarmee de
conferentie in deze dagen zich ge
confronteerd ziet. In de eerste plaats
om in een een-partij ensysteem alle
sociale groepen medezeggenschap te
verzekeren. Ten tweede: om tien
verschillende volkeren een steeds
grotere onafhankelijkheid te geven
zonder de staatseenheid in gevaar te
brengen en ten derde om in een ge
sloten plan-economie de wetten van
de vrije markt toe te passen zonder
in massale werkloosheid en inflatie
schipbreuk te lijden.
Nooit tevoren in het communisme
is deze principiële confrontatie zover
doorgevoerd. Is Tito "in het slop ge
raakt, of zal hij op deze partijcon
ferentie voor de „Joegoslavische
weg" naar het socialisme, die hij in
1948 bij zijn breuk met de Komin-
form zo moedig heeft betreden, op
nieuw een doorbraak kunnen force
ren?
golf van rechtszaken tegen de
irs van de anti-oorlogsbewe-
ag heeft in Los Angeles geleid
scherpe protesten tegen het
steem van de "grand Jury". Dit
de twaalfde eeuw stammende
stituut is in het "Juridische
Jederland" Engeland al veertig
ff geleden afgeschaft, maar be-
lat in Amerika nog wel.
pyright
)/LD-Observer
tegenstanders van het systeem
ipen hun juridische bezwaren
het hooggerechtshof voor te
If en. Als zij gelijk krijgen, kan
komen tot een sterke beknot
van de onderzoekbevoegdhe-
van de 23 "gezworenen", die
»eten uitmaken of er strafbare
iten gepleegd zijn en of er dus
strafproces gevoerd moet wor-
De gezworenen van eeD
»nd jury hebben in Amerika hel
m getuigen te ondervragen
ader hun het doel van de vra-
te onthullen; zij kunnen een
luige het recht ontzeggen om
advocaat mee te brengen; zij
kunnen de getuige gevangenzetten
als hij niet wil antwoorden.
Er wordt bij al deze zaken van
hogerhand duidelijk gemaakt dat
men maar te doen heeft wat de
regering wil want dat men anders
gerechtelijk vervolgd wordt, zegt
een Jurist die veel zaken van
dienstweigering doet. De autoritei
ten maken misbruik van grand
Juries om vredesbewegingen aan te
pakken en om inlichtingen in te
winnen omtrent iedereen die vol
gens hun denkbeelden wel eens
„links-radicaal" zou kunnen zijn.
En dat is men in de ogen van
Amerikaanse gezagsdragers soms
al heel gauw.
Vaker
Leden van linkse politieke bewe
gingen zien zich steds vaker voor
de keus geplaatst: klikken over Je
mede-leden of de gevangenis in
De links-radicale advocaat Wil
liam Kunstier heeft een "Centrum
voor grondwettelijke rechten" ge
vestigd, een van de groeperingen
die raad geven aan advocaten die
te maken krijgen met zaken
waarin grand Juries voor politieke
zaken gebruikt worden. Aanbevo
len wordt om medewerking aan
zulke gerechtelijke activiteiten te
weigeren en civiele klachten in te
dienen om er ruchtbaarheid aan
te geven.
Van de vijftig Amerikaanse staten
maken er 24 veelvuldig gebruik
van grand juries. De andere 26
bedienen er zich een enkele maai
van voor bijzondere onderzoeken,
meestal als overheidsinstanties hun
bevoegdheden te buiten zijn ge
gaan.
Californië is kennelijk bijzonder
dol op de mogelijkheden van het
grand-Jury-stelsel, ondanks de te
kortkomingen. Dit Jaar zal Cali
fornië zelfs voor het eerst in de
geschiedenis twee grand juries te
gelijk in bedrijf hebben om mis
daden en politieke zaken te on
derzoeken.
Het stelsel van de grand jury is
afkomstig van de Engelse koning
Hendrik II, die in 1166 bevolen
heeft dat er in elk Engels graaf
schap regelmatig een tribunaal
van twaalf mannen bijeen moest
komen om uit te zoeken wie er bij
misdaden betrokken waren ge
weest en er voor te zorgen dat die
boosdoeners overgeleverd werden
aan des konings rechters. Het
stelsel is, samen met het verdere
Engelse gewoonterecht, overgeno
men door de Verenigde Staten, die
het tot op de dag van vandaag
gehandhaafd hebben.
In Californië wordt het gezelschap
van 23 leden van de grand jury
Jaarlijks benoemd door rechters
van het hooggerechtshof van de
staat Californië (niet te verwarren
met het federale hooggerechtshof
ln Washington). In sommige an
dere staten verloopt de benoeming
anders; daar wordt de grand Jury
op dezelfde wijze gekozen als de
jury in een strafproces.
De officiële functie van de grand
Jury is tweeledig: de burger be
schermen door na te gaan of de
staat inderdaad voldoende bewij
zen heeft om een aanklacht te
rechtvaardigen: en de aanklacht
indienen als de feiten van een
zaak daar aanleiding toe geven.
Wat Juristen op het stelsel tegen
hebben, betreft vooral de geheim
zinnigheid en de buitengewone be
voegdheden van de 23 Juryleden
en de neiging van Jury's en Jury
leden om eenvoudig een verleng
stuk van de officier van justitie te
zijn.
"Grand Juries sluiten zich ge
woonlijk wel aan bij wat ik hun
zeg; in feite zijn de meeste aan
klachten een automatisch uitvloei
sel van wat ik hun voorleg", geeft
een van de officieren van justitie
in Los Angeles toe. Zo verwonder
lijk is het niet, dat zo'n officier
van justitie de grand jury dikwijls
naar zijn hand kan zetten: alleen
hijzelf en een stenograaf wonen
de zittingen van de grand Jury
bij. Er is wel een rechter belast
met oppertoezicht op de procedu
re, maar dat betekent in deprak-
tijk dat hij geraadpleegd kan
worden op rechtskundige punten.
Wij kunnen wel neggen dat een
grand Jury niet erg doelmatig en
niet economisch werkt, maar
wordt zij nu werkelijk ook ge
bruikt als instrument van politie
ke pressie? Advocaat Barry Litt
uit Los Angeles wijst op de zaak
van vijf links-radicale jongelieden
uit Venice in Californië, die vorig
Jaar in de gevangenis gestopt zijn
omdat zij niet wilden getuigen
voor een grond jury die onder
zocht of er misschien (verboden)
transport van springstoffen over
grenzen tussen staten had plaats
gehad.
Vragen
„Er zijn daarbij vragen gesteld die
elke ook maar vaag politieke acti
viteit van deze lieden in de voor
gaande twee Jaar zouden onthul
len", vertelt Litt, die als hun ver
dediger opgetreden is. De Jongelie
den moesten vertellen welke de
monstraties zij in de laatste twee
jaar hadden bijgewoond, en wat
voor gesprekken zij gevoerd had
den met vrienden en* kennissen.
Zij zijn vier maanden achter de
tralies gezet wegens ongehoor
zaamheid aan het gerecht, daar
na weer voor een grand Jury ge
bracht, weer gevangengezet omdat
zij nog niet wilden praten, en pas
vrijgelaten toen zij tenslotte toch
antwoord gegeven hadden.
Doodgewoon een voorwendsel zegt
de Amerikaanse bond voor de
burgerlijke vrijheden, die stelt dat
de overheid de grondwet geschon
den heeft door het grand-Jurystel-
sel te gebruiken als middel om
politieke activiteit te bestrijden.
Juristen van de overheid noemen
dat kletspraat: het onderzoek van
die grand Jury heeft tenslotte im
mers aanklachten en arrestatiebe
velen opgeleverd tegen twee perso-
nn wegens onrechtmatig vervoer
van springstoffen naar Los Ange
ls? "Dat zegt die bond voor de
burgelijke vrijheden immers altijd
als er linksen beschuldigd zijn van
illegale daden", vat een officier
van Justitie de zaken samen.
Voorstanders van het grand-jury
stelsel zeggen dat de grand jury
een onschatbaar wapen is in de
strijd tegen de misdaadorganisa
ties. Het geheime karakter van de
verhoren beschermt de getuigen
tegen publicitéit en moedigt hen
aan tot onthulling van feiten die
zij anders misschien voor zich
zouden houden. Een grand Jury,
zeggen de voorstanders, is een on
afhankelijke waakhond die ter
berscherming van de burger ge
handhaafd moet worden.
Een verheven omschrijving waar
mee niet alleen revolutionairen
links-radicalen en bom-gooiers het
oneens zijn. Ook een breed spec
trum van Journalisten en andere
waarnemers van de maatschappij
en zelfs medewerkers van Con
gresleden wijzen erop dat zij geen
behoorlijk onderzoek naar mis
daad, corruptie in overheidskring
(politie!), afwijkende "linkse" me
ningen of wat dan ook kunnen
doen als hun bronnen weten dat
hun namen doorgegeven zullen
worden aan een grand Jury en
dat zij voor 'een geheim tribunaal
gesleept zullen worden dat hen
achter slot en grendel kan zetten
Observer-dienst*
