DACCA IN FEESTSTEMMING
OVER VRIJLATING MOEDJIB
PENTAGON: VS^
BLIJVEN lste
STRIJDMACHT
Bommen op Noord-Vietnam weinig effectief
SIHANOEK KAN PHNOM PENH NEMEN, MAAR WACHT OP VAL LON NOL
Japan helpt hongerige
werklozen in Amerika
Geringe
winst
van links
in Helsinki!
TWIJFEL IN SAIGON OVER OPMERKINGEN VAN NIXON
TWEEDERDE VAN CAMBODJA ONDER CONTROLE VAN AFGEZETTE PRINS
Bhoetto wil met India praten
Tegen actie Amerikaanse v
„veiligheidsraad" l
PAUiNA 8
BUITENLAND
DINSDAG 4 JANUARI 197fa
HONGKONG De oorlog in
Indo-China, door de Amerikaanse
bombardementen op Noord-Viet-
nam weer terug in het nieuws,
heeft zich de laatste maanden
voornamelijk afgespeeld op het
grondgebied van Cambodja. Op het
ogenblik ziet het er slecht uit voor
het regime Lon Nol, wiens troepen
de ene na de andere nederlaag te
slikken hebben gekregen.
Door
Christian Roll
Het grote offensief van de rege
ringstroepen om de naar het noor
den leidende belangrijke weg 6
weer onder controle te krijgen en
de Sihanoeks aanhangers, die ge
steund worden door Noord Vietna
mese eenheden, uit him schuil
plaatsen rond de beroemde tempel
ruïnes van Ankor Wat te verdrij
ven, kwam al na drie dagen tot
stilstand en eindigde in een regel
recht debiele. Het Cambodjaanse
oppercommando had 20.000 man
van de beste troepen ingezet, die
echter jammerlijk moesten vluch
ten, ondanks omvangrijke Ameri
kaanse luchtsteun. De pro-Siha-
noek guerrillabeweging zegt 12.000
soldaten die aan de operatie deel
namen, buiten gevecht te hebben
gesteld. Van de weinige pantserwa
gens die de Cambodjanen van de
Amerikanen hadden gekregen, gin
gen er ook enkele verloren.
Basis
De grote Cambodjaanse militaire
basis in Kompong Thom loopt ge
vaar door Sihanoek - aanhangers te
worden bezet. Ook aan andere
fronten in Cambodja ziet de situa
tie er weinig rooskleurig uit. Wei
nig succesvol was ook de Zuidviet-
namese expeditie in het noordoos
ten van Cambodja. Twintigduizend
Zuidvietnamese soldaten wilden
Sihanoeks-guerillastrijders en
Noord vietnamezen verdrijven uit
hun basis in de rubberplantages,
maar kwamen tot de ontdekking
dat de tegenstander al was verdwe
nen.
De druk op de Cambodjaanse
Hoofdstad Phnom Penh houdt aan
en heeft vooral ten doel de bevol
king bewust te maken van de on
mogelijke positie van het regime
Lon Nol. Een snelle overrompeling
van de stad lean pas worden ver
wacht wanneer het Nationale Be
vrijdingsleger van het voormalige
staatshoofd Sihanoek sterk geacht
kan worden om een nieuw groot
scheeps door de Verenigde Staten
geïnspireerd offensief te voorko-
Bang
In Phnom Penh is men nu vooral
bang dat op zekere dag Zuidviet
namese troepen de hoofdstad bin
nenmarcheren om haar uit handen
van de „communisten te redden".
De Vietnamezen bijlven nu eenmaal
de erfvijanden van de Cambodja
nen, onverschillig of ze uit het
noorden of uit het zuiden van Viet
nam komen.
De slechte militaire situatie heeft
ertoe geleid dat de politieke span
ningen in Phnom Penh zijn toege
nomen. Verwacht wordt dat er een
regeringswisseling plaats zal vin
den. Lon Nol, die ziek is, zal waar
schijnlijk nog verder naar de ach
tergrond verdwijnen. De regering
ligt nu al praktisch in de handen
van Sirik Matak, een neef van Si
hanoek, die in Peking leider is van
de Cambodjaanse regering in bal
lingschap. De ontevredenheid on
der de burgerbevolking is eveneens
toegenomen. De regering heeft de
burgerrechten verder beperkt. De
politie heeft thans onbeperkte vol
machten om verdachte personen te
arresteren en huizen te doorzoeken.
Het grote nationale gevoel dat de
Cambodjanen voor de val van Si
hanoek opbrachten voor de oorlog
tegen de Vietnamezen heeft plaats
gemaakt voor ontnuchtering. Meer
dan tweederde deel van het land
staat niet meer onder controle van
de regering van Phnom Penh. Bijna
twee miljoen mensen ongeveer
een derde van de totale bevolking
hebben huis en hof verloren.
Duizenden verloren het leven, dui
zenden werden gewond. De econo
mie is volkomen geruïneerd en de
kosten van levensonderhoud stijgen
voortdurend. Zonder grootscheepse
Amerikaanse hulp zou Lon Nol
nauwelijks oorlog kunnen voeren.
De Amerikaanse hulp omvatte het
afgelopen jaar 300 miljoen dollar
en Cambodja is inmiddels volledig
van de Verenigde Staten afhan
kelijk geworden.
V ertrou wenwekkend
De woorden van Prins Sihanoek
uit Peking klinken thans vertrouw-
wekkender dan ooit. Via de in
China gevestigde radiozender „Stem
van het nationale front van Cam
bodja" vertelt de onttroonde prins
zijn volk, hoe het leven in Cam
bodja was en hoe het nu is. Van
uit Peking heeft hij ook verklaard
dat zijn troepen niet van plan zijn
Phnom Penh aan te vallen, hoewel
ze de stad zonder veel moeite zou
den kunnen innemen. Prins Siha
noek rekent op een snelle ineen
storting van de regering Lon Nol,
die het hem mogelijk maakt naar
Cambodja terug te keren. Het zou
niet voor de eerste maal zijn in de
geschiedenis van Cambodja dat een
onttroonde vorst naar zijn land
terugkeert. Voor de Verenigde
Staten zou het Cambodjaanse
avontuur wel eens een van de
grootste misslagen in de Vietname
se oorlog kunnen zijn.
DACCA Machinegeweersalvo's werden in de lucht afge
vuurd en mensen dansten in lange rijen door de straten ter
wijl Dacca gisteravond feest vierde over het nieuws van de
vrijlating van sjeik Moedjiboer Rachman, de vader van de on
afhankelijkheidsbeweging van Bangla Desj. Duizenden in
woners van Dacca kwamen onder het roepen van de kreet Joi
Bangla (de overwinning aan Bangla) bijeen bij het kleine huis
van de familie van Rachman.
President Zoelfikar Ali Bhoetto
van Pakistan had gistermiddag op
een massabijeenkomst te Karatsji
verklaard dat hij de Oostpakistaan-
se leider Moedjiboer Rachman „na
nog tenminste één gespreksronde in
Pakistan onvoorwaardelijk vrij zal
laten".
..Ik ben gekomen om uw toestem
ming te vragen voor de vrijlating
van sjeik Moedjib," zei de president.
„Ja," schreeuwde de duizendkoppi
ge menigte terug.
Bhoetto legde zijn gehoor uit, dat
hij eerst naar zijn woonplaats Lar-
kana, 500 kilometer ten noorden van
Karatsji zou gaan, en daarna een
onderhoud zou hebben met de
Moedjib.
„Dan laat ik hem onvoorwaarde
lijk vrij," zei hij.
Verwacht wordt dat Bhoetto mor
gen naar Larkana gaat.
Volgens sommige berichten is de
sjeik echter al op vrije voeten, maar
volgens andere meldingen zijn er
geen bijzonderheden bekend over de
regeling die wordt getroffen voor
Moedjboers vrijlating.
Verwacht wordt dat Moedjiboer
Rachman toestemming zal krijgen
naar Bangla Desj te reizen, waar
zijn volgelingen hem al geruime tijd
geleden tot president benoemden.
Leider
De ambassadeurs van de Sow jet-
Unie, de Verenigde Staten en Chi
na waren al van Moedjibs invrij
heidstelling op de hoogte gesteld, al
dus Bhoetto. Hij waarschuwde In
dia dat uit dit besluit niet mag wor
den opgemaakt dat de Pakistaanse
positie zwak is. De vrijlating van
Moedjiboer Rachman is een binnen
landse aangelegenheid, want de sjeik
Is een Pakistaans burger en gekozen
leider van Pakistan en India heeft
zich niet te mengen in Pakistaanse
zaken.
Moedjib wordt beschouwd als de
enige leider van Bangla Desj met
voldoende persoonlijk gezag om de
eenheid in het land te bewaren.
Hij won in december 1970 met zijn
Oostpakistaanse Awami-liga de al
gemene verkiezingen en behaalde
een absolute meerderheid in het Pa
kistaanse nationale parlement. Zijn
grote Westpakistaanse rivaal Bhoet
to en de toenmalige president Jachja
Chan wensten de oostelijke provin
cie echter niet de autonomie te ver
lenen die de sjeik opeiste, en toen in
maart tenslotte de burgeroorlog uit
brak werd sjeik Moedjiboer geares-
teerd. Op een geheime plaats in
West-Pakistan werd hij berecht
maar na dé zware Pakistaanse ne
derlaag in de oorlog met India door
Bhoetto, die het presidentschap over
nam, werd hij uit de gevangenis ge
haald en onder huisarrest geplaatst.
Rustige nacht
Koning
Frederik
KOPENHAGEN (AP) Koning
Frederik van Denemarken die giste
ren na een acute hartaanval in het
stedelijk ziekenhuis van Kopenha
gen werd opgenomen heeft een rus
tige nacht gehad en de hartfunctie
van de 72-Jarige koning is iets voor
uitgegaan, aldus een medisch bulle
tin dat vanmorgen in Kopenhagen
werd uitgegeven.
Sjeik Moedjiboer is door zijn vol
gelingen al geruime tijd geleden
uitgeroepen tot president van Bangla
Desj, de nieuwe onafhankelijke
staat die uit de oorlog tussen India
en Pakistan is geboren.
Bhoetto verklaarde ook dat de we
reldopinie op de vrijlating van de
sjeik aandringt, en dat hij (Bhoetto)
acht slaat op die opinie. Hij hoopte
dat „India van zijn kant ook acht
slaat op de wereldopinie en de ge
bieden van Pakistan verlaat".
De nieuwe president van Pakistan
betichtte zijn voorganger, generaal
Jachja Khan van „verraad" in diens
betrekkingen met de Moedjib. Ook
vertelde hij de menigte dat Jachja
hem eens gezegd had dat hij
slechts „over zijn lijk" het landsbe
stuur aan burgers, in casu Bhoetto,
zou overdragen.
Praten
Bhoetto riep India op met zijn
land te gaan praten over herstel van
de vrede. Daarvoor was hij bereid
zich naar Nieuw Delhi te gaan.
„Ik wil met de mensen daar pra
ten. Wij hebben hier armoede, maar
ook de Indiërs kennen die. De kapi
talisten spannen tegen onze twee
volkeren samen," zo zei hij. Bhoetto
waarschuwde India echter dat als
zij West-Pakistan zou aanvallen, 'n
paraat volk tegenover zich zou vin
den.
Bhoetto zei dat India meer dan
100.000 Pakistaanse militairen en
burgers als „gijzelaars" gevangen
houdt. Hij verklaarde tijd nodig te
hebben om over de vrijlating van
deze gevangenen te onderhandelen.
Bhoetto maakte in verband met
de onderhandelingen over de gevan
genen geen melding van sjeik Moed
jib, hoewel velen in Karatsji van
mening zijn dat Bhoetto tracht de
door Pakistan gevangen genomen
Bengalen te gebruiken tol het kader
van een uitwisselings-overeenkomst
van gevangenen tussen India en Pa
kistan.
SEATTLE (DPA) De vele
duizenden werklozen in Seattle eri
omgeving, in het noordwesten van
de VS, behoeven de komende tijd
niet van honger om te komen.
Het Amerikaanse ministerie van
Landbouw heeft besloten zijn opslag
plaatsen te openen en voor een be
drag van 6,5 miljoen gulden aan ge
droogde bomen, vleesconserven en
meel onder de werklozen van deze
streek uit te delen. Met de kerstda
gen is men hiermee al begonnen. In
een leegstaande supermarkt in het
centrum van Seattle en in de plaat
sjes Everett en Tacoma zijn distri
butiecentra ingericht.
Het ministerie is tot deze ongebrui
kelijke stap gekomen door een gift
in natura en geld van de Japanse
„zusterstad" Kobe, die nog meer
hulp voor de Amerikaanse werklozen
heeft toegezegd. Volgens het Britse
blad „Observer" is deze Japanse gift
de eerste hulp die de VS sinds 200
Jaar uit het buitenland hebben ont
vangen. De Democratische senator,
Warren G. Magnuson noemde het
„beschamend" dat men in het bui
tenland meer voor de hongerende be-
Het seizoen voor de mooiste
meisjes breekt met het nieuwe
jaar weer aan. In Bangkok (Thai
land) werd het Indochinese oor
logsgeweld even vergeten en de
blik gericht op een heel andere
strijd, die om de titel „Miss Char
ming International 1972". Uit de
31 deelneemsters in het gevecht
om de mooiste maten werd de
20-jarige blonde Noorse Wench
Steen tenslotte gekozen. Zij kreeg
door de Thaise prinses Kokaew
Apakorn het erelint omgehangen.
volking doet dan het eigen minis
terie van Landbouw.
Het afgelopen jaar is de econo
mie in Seattle en omgeving aanzien
lijk slechter geworden. Het aantal,
werknemers bij de Boeing-vliegtuig
fabrieken, de grootste werkgever in
deze streek, is sterk gedaald. Boven
dien hebben stakingen hun in
vloed doen gelden op het werk in de
havens, de houtfabrieken en andere
industrietakken
WASHINGTON (AP) Het Ame
rikaanse ministerie van Defensie
heeft ontkend dat de Verenigde Sta
ten hun militaire voorsprong op de
Sowjet-Unie hebben verloren.
Volgens het ministerie is de bewe
ring van de Amerikaanse Veilig
heidsraad dart. de Sowjet-Unie nu de
eerste mogendheid op militair ge
bied in de wereld is en dat de Ver
enigde Staten zich met een tweede
plaats tevreden zouden stellen, "een
onjuiste veronderstelling".
De Amerikaanse Veiligheidsraad,
een particuliere organisatie die zich
naar eigen zeggen specialiseert in
onderricht en onderzoek op het ge
bied van nationale veiligheidszaken,
voert een intensieve campagne om
de Amerikanen er van te overtuigen
dat "de communisten hun voor
sprong iedere week vergroten".
De "raad" heeft onlangs een groot
aantal brieven verzonden waarin om
geld wordt gevraagd ter financiering
van een campagne, die "Operatie
Alert" heet en 450.000 dollar gaat
kosten. Ook is de naad" van plan om
in televisie-uitzendingen, in pagina
grote advertenties in 200 dagbladen
en in een miljoen brieven de Ameri
kaanse burgers te waarschuwen voor
de gevaren die de Verenigde Staten
van de kant van de Sowjet-Unie en
de Chinese volksrepubliek bedreigen.
Brief
Het antwoord van het Pentagon op
de beweringen van de Amerikaanse
Veiligheidsraad kwam in de vorm
van een brief van William J. Baroo-
dy Jr., een medewerker van minis
ter van Defensie Laird, aan enkele
leden van het Congres.
In zijn negen pagina's tellende
brief zei Baroody onder meer: „Van
daag de dag staan wij bij niemand
ten achter in algemene militaire
macht. Het is het oogmerk van de
huidige regering om te waarborgen
dat wij nooit tot de tweede plaats
kunnen terugvallen".
Als voorbeeld voor het streven van
de regering om de strijdmacht op
peil te houden wees hij op het in
stalleren van meervoudige kernkop-
op de helft van de Amerikaanse
Minutemanraketten, de voortduren
de uitbreiding van het Safeguard
anti-raketsysteem en het ombouwen
van 31 Polarls-onderzeeërs voor de-
installatie van de met meervoudige
kernkoppen uitgeruste Poseidon-ra- f
ketten. w
i
HELSINKI De parlementsver- c
kiezingen in Finland hebben zoals l
werd verwacht, een geringe winst 3
opgeleverd voor de linkse partijen.
De algehele uitslag is echter zodanig b
dat waarschijnlijk vele weken van i
onderhandelen nodig zijn om een
nieuwe regering te vinden. De oude e
regering-Karjalainen, steunend op
een coalitie van vier partijen, was
vorig jaar oktober gestruikeld over i»
een controverse inzake de landbouw-
politiek. L
Volgens de resultaten die vanmor-
gen vroeg werden bekendgemaakt k
gaat de grootste party, die van de s
sociaal-democraten nu 55 zetels in r
het parlement (200 zetels) bezetten,
hetgeen neerkomt op een winst van
3 zetels. De communisten hebben
hun mandaat verhoogd met 1 tot 37
en vormen daarmee de tweede groot
ste party. In het niet-socialistische
kamp kyken de conservatieven met
34 tegen een verlies aan van 3 zetels
terwyi de Centrum- en de Agrari-
sche Party met resp. 36 en 18 onver-
anderd bhjven. Het kleine christe- J
ïyke verbond maakt een sprong van
1 naar 3 zetels maar de Zweedse
party verliest 2 zetels en kpmt nu uit
op 10.
Het resultaat van deze verkiezingen
zal hoogstwaarschyniyk leiden tot i
een nieuwe Centrum-linkse coalitie,
echter met een grotere rol voor de
sociaal-democraten.
SAIGON Amerikanen in Sai
gon beginnen steeds meer te twij
felen of de militaire effecten van
de uitbreiding van de luchtoorlog in
Indo-China opwegen tegen het ver
lies van 13 piloten en 10 vliegtuigen
(volgens Hanoi bijna 20) in drie
weken tijds.
Door
George Esper
van Associated Press
Sommige Amerikanen vragen zich
zelfs af of de regering Hanoi niet
een grote propagandaoverwinning
heeft bezorgd ten koste van de
Amerikaanse krijgsgevangenen,
zowel de oude als de nieuwe, zy
achten het niet onmogelijk dat de
zware luchtaanvallen van vorige
week Hanoi gesterkt heeft in zijn
weigering zelfs maar een paar
krijgsgevangenen vrij te laten.
Noord-Vietnam, dat zich terdege
bewust is van de gevoeligheid van
het Amerikaanse publiek inzake de
krijgsgevangenen toonde de vier
gevangen genomen Amerikaanse pi
loten op een persconferentie en
liet vlak daarna verklaringen van
drie andere verse krijgsgevange
nen uitzenden. President Nixon,
heeft betoogd dat hervatting van
de luchtaanvallen op Noord-Viet
nam noodzakelijk was geworden,
door de verhoging van de Noord-
Vietnamese infiltratieactiviteit, de
aanvallen op ongewapende Ameri
kaanse verkenningsvliegtuigen en
raketbeschietingen op Saigon.
Niets bespeurd
Militaire zegslieden in Saigon
hebben tot dusver niets bespeurd
van grotere infiltratieactiviteit.
Volgens een Amerikaanse mill tal
zegsman is de Noordvietnamese
van mensen en materieel
in deze periode van het Jaar ge
lijk, zo niet lager dan in dezelfde
periode van het vorig jaar. zyn
bewering werd een maand gele
den onderschreven door een hoge
Amerikaanse diplomaat. Een
tweede militaire zegsman zei twee
dagen voordat president Nixon zijn
verklaring over de bombardemen
ten aflegde door middel van electro-
nische waarneming, geconstateerd
was dat de afgelopen dagen 't ver
keer op de Ho Tsji-minhroute 50
procent lager was dan in dezelfde
periode het Jaar daarvoor. Als de
electroniek geloofd mag worden,
kwamen in een etmaal ongeveer
500 verkeersbewegingen op de
route voor, tegen ongeveer 1.000
per 24 uur een Jaar daarvoor.
Een maand geleden heeft de
Amerikaanse minister voor de
Luohtmacht, Robert Seamans, in
Saigon verklaard dat de
van oorlogsmaterie over de Ho Tsji-
Minh-route ongeveer gelijk was,
aan de vergelijkbare periode van
het Jaar daarvoor. Qua tonnage
was zelfs een lichte daling te be
speuren.
Afgaande op de mededelingen
van het Amerikaans opperbevel in
Saigon blijkt dat in de afgelopen
zes maanden 61 zogenaamde "be
schermende reactieaanvallen" op
Noord-Vietnam zijn ondernomen.
Dit zijn vergeldingsaanvallen voor
acties van de Noord-Vietname-
se luchtverdedigingsinstallaties.
In slechts 17 gevallen was spra
ke van acties tegen ongewapende
verkenningsvliegtuigen of tegen de
gewapende escortevliegtuigen,
waarbij of op de toestellen werd ge
schoten, of de Noordvietnamese ra
dar op hen werd ingesteld. Deze
actie wordt door de Amerikaanse
piloten beschouwd als een voorbe
reiding op beschieting.
Hoewel de Amerikaanse president
gezegd heeft dat de luchtaanvallen
op Noord-Vietnam "zeer, zeer ef
fectief" waren, zijn er aanwijzin
gen dat de precisiebombardemen
ten door het slechte zicht niet zo
nauwkeurig geweest zijn. Volgens
zegslieden is het weer boven Noord-
Vietnam nog steeds slecht, waar
door de taak van de verkennings
vliegtuigen, het resultaat van de
bombardementen vast te stellen,
bemoeilijkt wordt. Enige piloten
van de marine-luchtvaartdienst
die aan de aanvalsacties hebben
deelgenomen, hebben verklaard
niet te geloven dat het Noord-Viet-
namees luchtverdedigingsnet gro
te schade heeft geleden.
Een andere tegenslag voor de
luchtmacht was dat ondanks uit
gebreide luchtsteun aan de Laoti-
aanse en Thaise troepen de Vlakte
der Kruiken in Laos volledig onder
de voet werd gelopen door de Pa-
thet Lao en Noordvietnamezen, en
dat bovendien nog eens een aantal
Phantom Jachtbommenwerpers
verloren gingen, met als resultaat
vier bemanningsleden de gevan
gengenomen en twee werden ver
inmiddels meldt onze correspon-
mist.
dent uit Washington, mr. H. L. Lef-
felaar, dat het Pentagon eveneens
bekend dat de resultaten van afge
lopen vijfdaagse massabombarde
menten op Noord-Vietnam min
der resultaten hebben opgeleverd,
dan werd verwacht. De Pentagon-
zegsman zei dat slechts 35 tot 40,
van een groter aantal geselecteer
de doelwitten in Noord-Vietnam was
bestookt, voornamelijk door slech
te weersomstandigheden en hij
achtte verdere luchtacties niet uit
gesloten.
