Ik koos voor Oskar Kiss"
'Haastige'-nota Witte veen was
stuk van hele kabinet-De Jong
Krachtig verzet tegen
harde eisen vakbonden
De Brauw wil
zijn ambtenaren
zuiveren van
schuld aan gat
COURTHSMMLER
Erika: Wie wil er met me trouwen
-.li
de nieuwe
144 is uit!
Mr. dr. J.Donner nu
minister van Staat
Commissie Rijksuitgaven vindt
Dinsdag 4 januari 1972
BINNENLAND
advertentie
We werden allemaal door
irenswachten meegenomen naar
m ©n vluchtelingenkamp niet ver
an Sopron. Daar moesten we in
le rij staan om te worden gere
gistreerd. Er stonden honderden
■ndere vluchtelingen. Schuifelend
ing het in de richting van een
jrote tent.
k werd ziek van het wachten, liep
taar de kop van de rij, pakte twee
joffers die daar stonden en ging
veg. Niemand hield me tegen. In
ten tweedehandszaak in Sopron
rerkocht ik een deel van de kleren
lie in de koffers zaten. Van het
leid kocht ik een treinkaartje naar
de- Oostenrijkse hoofdstad hoopte
de spelers van die beroemde Hon-
cluib Honivet te vinden. Ik
|ad geluk. Ik liep een oude vrien-
mij tegen het lijf die wist
welk hotel de voetballers logeer-
ERIKA, DE
SPIONNE (4)
De vrijheid was bereikt. E*l-
:a was in Oostenrijk. Het
scheen een koud kunstje om An-
tal, de man van haar dromen,
te vinden. Iedereen wist toch
ir het beroemde Hongaarse
voetbalelftal van Honved logeer
de!.
Zo was het ook. In een Weens
hotel vond zij de voetballers.
Maar niet allemaal: „haar"
Antal was twee uur eerder weg
gegaan zonder te zeggen waar
heen. De Jongens, die van plan
•en in het westen te blijven,
hadden geen flauw idee waar
hij kon zijn.
Zonder geld, zonder kennis
sen in Wenen, bleef er maar
één oplossing. Erika meldde zich
bij een vluchtelingenkamp. Daar
was in ieder, geval eten en er
was onderdak. Dat ze in zo'n
vluchtelingenkamp een man
zou uitzoeken om mee te trou
wen zou ze nooit hebben geloofd.
Toch gebeurde het!
Zonder me zelfs de tijd te gunnen
ïen broodje te eten ging ik er naar
F toe. Ik wilde Antal zien.
Sandor Kocsis, een van de spelers,
zag me. Hij had besloten in Wenen
te blijven en niet meer naar Hon
garije terug te gaan. Toen kreeg ik
de klap. Antal en twee anderen wa-
Ven twee uur eerder vertrokken
zonder te zeggen waar ze heen gin
gen.
Het hotelpersoneel moet wel ver
wonderd naar me hebben gekeken:
vuile kleren, niet opgemaakt, met
zelfs zwarte vegen over mijn ge
zicht, moet ik wel een wat komi-
r sche indruk hebben gemaakt. Maar
ynde situatie was niet zo grappig. Ik
.was alleen, bijna zonder geld en
kende niemand in Wenen.
Te jong
Ten einde raad meldde ik me in
een vluchtelingenkamp in Salzburg.
Tot mijn verbazing trof ik daar een
tante van me. Zij had wat geld bij
zich en we spraken af samen naar
Amerika te gaan. Er kwam niets
terecht. De autoriteiten gaven
mij geen toestemming. Ik kende
niemand in Amerika, had geen geld
en bovenal ze vonden me te
Jong. Tante ging dus zonder mij.
Maandenlang bleef ik in kampen,
een uitzichtloos bestaan. Maar ik
slaagde er in mijn moeder in Boe
dapest te laten weten waar ik was.
Hoe kan ik niet vertellen. Het zou
zelfs nu nog voor sommige mensen
moeilijkheden kunnen opleveren.
Mijn moeder schreef mij een brief,
die ik via een onbekende kreeg. An
tal, schreef ze, was thuis in Boeda
pest. Hij wilde met me trouwen en
smeekte me terug te komen.
De beslissing die ik moest nemen
brak mijn hart. Ik kon niet terug
en ik wilde ook niet. Maar mijn
lieve Antal was in Hongarije. Wat
kon ik doen?
Ik ging niet. Gemakkelijk was die
beslissing niet. Maar ik nam 'm. Ik
wilde meteen weg uit Europa. Er
gens helemaal opnieuw beginnen. In
een land dat misschien prettiger
voor mij zou zijn dan mijn geboor
teland.
Geen geluk
Ik koos Zuid-Afrika en ik weet niet
eens goed waarom. Mijn besluit om
naar Zuid-afrika te gaan was een
van de belangrijkste in mijn leven.
Alleen wist ik dat toen nog niet.
Geluk was alweer niet voor mij
weggelegd. De autoriteiten zeiden
mij, dat ik alleen een visum kreeg
als ik getrouwd was. Daar stond ik.
Een pastoor gaf me weer wat hoop.
Hij kon wel iemand vinden die met
me wilde trouwen. Alleen maar om
me te helpen.
Hij vond een Jongeman. Eentje die
er nog goed uit zag ook. Maar net
toen we wilden trouwen bleek dat
zijn papieren niet in orde waren.
Het ging niet door. Ik besloot toen
zelf op Jacht naar een man te
gaan.
DEN HAAG Minister De
Brauw (Wetenschappelijk On
derwijs) heeft gisteren tot alle
ambtenaren van zijn departe
ment gezegd1, dat hij en zijn
collega's Van Veen en Schelf
hout alles zullen doen om deze
ambtenaren te zuiveren van
iedere blaam over de gang van
zaken met de financiën in 1971.
De minister doelde in zijn
nieuwjaarstoespraak op de op
vatting van de commisie-Vonde-
ling, dat het "gat" in de begro
ting over 1971 onder meer tot
stand zou zijn gekomen door on
gecontroleerde en onverant
woorde toeneming der uitgaven
via Onderwijs en Wetenschap
pen.
Minister De Brauw zei, dat
het weinig benijdenswaardig is,
maar dat het departement, toch
zelf op gebieden als nieuwbouw
en personeelsbestand het bezui
nigende voorbeeld moet geven.
Hij noemde met name de kan
torenflat in Groningen, bedoeld
voor een aantal afdelingan van
de bouw
niiet zal doorgaan. "Het eerste,
en voornaamste doel is de infla
tie tegen te gaan", aldus de mi
nister.
Secretaris-generaal mr. M. D.
van Wolferen had, als eerste
spreker, het uitstel van de Gro
ningse bouw "moeilijk aan
vaardbaar" genoemd. Hij zei te
verwachten dat de toestand van
de rijksschatkist in de nog vol
gende Jaren van dit kabdnet de
ambtenaren voor zeker zo zwa
re problemen zal stellen als in
het zojuist begonnen Jaar. "Ook
wij zijn als Nederlandse amb
tenaren loyaal Jegens onze be
windslieden en het door hen uit
gestippelde beleid".
Minister De Brauw sloot zich
aan bij de wensen voor "een
constructief onderwijsbeleid, en
wijziging van de wettelijke voor
schriften". En over mr. Van
Wolferens opmerking dat het
departement vorig Jaar 5% mil
joen stukken ontving en er 3%
miljoen verzond: "Dat mogen
er wat mij betreft best wat
minder worden".
Hondenhandelaar
veroordeeld
BREDA De Bredase kanton
rechter heeft de Tilburgse honden
handelaar A. van der V. veroor
deeld tot zeshonderdzestig gulden
boete, waarvan tweehonderdtwintig
gulden voorwaardelijk.
De hondenhandelaar voerde in ok
tober uit Engeland 115 honden en een
kat ons land in, zonder dat de die
ren vergezeld waren van de vereiste
inentingscertificaten.
De honden werden in beslag geno
men en in quarantaine geplaatst. Op
last van de rechtbank werden ze
daarna weer teruggegeven aan Van
der V.
Van de honden bleken er inmiddels
echter vijftien dood te zijn. De
doodsoorzaak was paratyphus.
De handelaar stond gisteren terecht
het invoeren van de honden.
Tegen de handelaar loopt nog een
civiele procedure, omdat hij na het
terugkrijgen van de honden heeft ge
zegd dat ze in de quarantainetijd
slecht waren behandeld.
Van der V. verhandelt Jaarlijks
20.000 honden. De officier had 2300
gulden boete geëist. De officier en de
advocaat van de handelaar waren het
er over eens dat de wettelijke voor
schriften in ons land wat betreft
hon en katten onvoldoende zijn.
Ik ging terug naar het vluchtelin
genkamp. Het was avond. Ik deed
de deur van een mannenbarak open
en zei: „Wie wil met mij trouwen".
Tientallen riepen „ik".
Ik koos er een. Hij bleek Oskar
Kiss te heten.
Een wonder moet
Koninginnekerk
redden van sloop
ROTTERDAM (ANP) De evan
gelist Johan Maasbach uit Den Haag.
en zijn raadsman mr. H. C. J. M.
Kronenburg zullen deze week een
wonder moeten verrichten om de Rot
terdamse Koninginnekerk voor de
sloop te behoeden.
De president van dé Rotterdamse
rechtbank, mr.J.G.J. Reuder, heeft
de Stichting Huisvesting Bejaarden
waartegen de heer Maasbach een
kort geding had aangespannen, gis
termiddag zover gekregen, dat zij de
sloper opdracht zal geven de slo
pershamer een week te laten rusten.
"Maar er zal een wonder moeten ge
beuren. want het is voor de stich
ting absoluut noodzakelijk dat op 1
september van dit jaar een begin
wordt gemaakt met haar bouwplan
nen". aldus mr. Reuder.
De sloop van de kerk zou gisteren
beginnen. De Stichting Huisvesting
Bejaarden wil op de plaats van het
gebouw een bejaardencomplex neer
zetten. De heer Maasbach, voorzitter
van de stichting wereldzending, ziet.
de kerk graag behouden om er
evangelisatie-bij eenkomsten te hou-
DORA, HAAR KIND
deze boeiende roman kost slechts f2,25
Twee dagen later trouwden we. Bij
dezelfde priester die me enkele da
gen daarvoor met een ander had
zien komen. Hij keek wel wat raar.
Een paar weken later voeren we
naar Zuid-Afrika: de heer en me-
Morgen: Een sheik bood
i habbe-
DEN HAAG (ANP) Mr. dr. J.
Donner, oud-minister van Justitie en
oud-president van de Hoge Raad, is
per 16 december Ji door de Koningin
benoemd tot minister van Staat.
Mr. dr. Jan Donner werd 3 febru-
-i 1891 te Assen geboren. Hij be
zocht het gymnasium te Amersfoort
en het gereformeerd gymnasium te
Kampen. Vervolgens studeerde hij
rechtswetenschappen aan de univer
siteit van Utrecht, waar hij in 1912
promoveerde tot doctor in de rechts
geleerdheid.
In 1916 werd dr. Donner benoemd
tot commies-redacteur van de ge
meentesecretarie van Deventer. In
1917 volgde zijn benoeming tot hoofd
commies ter gemeentesecretarie te
Rotterdam. In 1920 werd hij direc
teur van het centraal bureau van
voorbereiding in ambtenaarzaken,
waarna hij in 1922 als raadsadviseur
was verbonden aan het ministerie
van Justitie.
Van 1926 tot 1933 was dr. Donner,
die lid is van de antirevolutionaire
partij, minister van Justitie in ver
scheidene kabinetten. Na zijn aftre
den werd hij benoemd tot raadsheer
in de hoge raad. Van 1946 tot 1961
was dr. Donner president van dit
rechtscollege. Bij zijn afscheid ver
leende de koningin hem het groot
kruis in de orde van Oranje Nassau.
Dr. Donner vervulde een groot
aantal functies op velerlei gebied.
Zo was hij van 1945 tot 1966 presi
dent-curator van de vrije universi
teit en van 1933 bot 1962 curator van
de universiteit van Utrecht. Verder
was hij voorzitter van de rijksbeur-
zencommlssie, voorzitter van de
commissie van bijstand voor perso
neelszaken voor de buitenlandse za
ken en vice-voorzitter van de raad
voor de luchtvaart.
De heer Donner is bovendien rid
der in de orde van de Nederlandse
leeuw en drager van tal van buiten
landse onderscheidingen.
Zestienjarige
krijgt aanslag
van 14 mille
BORGER Een vergissing
van de dienst inkomstenbelas-
tin gheeft er voor gezorgd dat
de zestienjarige leerling-schilder
Albert Woldering in het Drent
se plaatsje Buinerveen een aan
slag van veertienduizend gulden
heeft ontvangen.
Alberts reactie: "Laat ze me
eerst het inkomen maar sturen,
dat er bij hoort, dan zal ik
daarna graag de belasting er
over betalen".
Mr. P. van Boven ondernemers
DEN HAAG „Samen met de
vakbeweging hebben wij in Neder
land gekozen voor vrijheid wanneer
het gaat om lonen en prijzen. Van
die vrijheid maakt de vakvereniging
nu gebruik door hard te onderhan
delen bij het aangaan van nieuwe
contracten. Die vrijheid brengt mee,
dat zij zal moeten respecteren dat de
ondernemers onder de huidige om
standigheden krachtig tegenspel ge-
Die vrijheid staat echter niet toe
dat de vakbeweging nu opeens ver
schil gaat maken tussen lonen en
prijzen als het gaat om overheidsin
grijpen".
Op deze wijze heeft de heer mr. P.
Boven, voorzitter van het Ne-
bond. in een nieuwjaarsbeschouwing
de opstelling van met name het Ne
derlands Katholiek Vakverbond en
het Christelijk Nationaal Vakver
bond. die kortgeleden als hun me
ning gaven dat niet onder alle om
standigheden een ingrijpen in de
prijzen parallel behoeft te lopen met
een loonmaatregel, veroordeeld.
Hij noemde deze houding van de
confessionele vakcentrales een „bit
tere teleurstelling, die volledig in
druist tegen eerdere afspraken op
centraal niveau'
De heer Van Boven meent dat de
ondernemers, die in loononderhande
lingen in de bedrijfstakken matiging
in acht nemen, respect verdienen.
„Wanneer zij nu méér loonkosten
toestaan dan te dragen valt zal hun
derlands Christelijk Werkgeversver-dat straks worden verweten door de
zelfde vakbonden, die er nu om vra
gen". Wat betreft de matiging van
de lonen in dit Jaar: de NCW-voor
zitter meent dat de openbare mening
meer en meer zal kiezen voor de weg,
die de ondernemers willen gaan:
continuïteit van de werkgelegen
heid en het gezond houden van de
ondernemingen.
De heer Van Boven is er ook op
nieuw van overtuigd geraakt dat het
een gelukkige zaak is dat de Neder
landse ondernemers op centraal ni
veau niet in één organisatie zijn ver
zameld. In een toelichting daarop is
van de zijde van het NCW verklaard
dat er nogal eens verschillen zijn in
tactiek en benadering tussen het
NCW en het Verbond van Neder
landse Ondernemingen, de grootste
werkgeverscentrale
Van onze politieke redactie
DEN HAAG De Commissie
voor de Rijksuitgaven uit de Twee
de Kamer heeft uit de vele
gesprekken welke zij in de afgelo
pen maanden heeft uitgevoerd om
achter de oorzaken van het snel
gestegen begrotingstekort 1971 te
komen, de indruk gekregen, dat
de nota-Witteveen van april van
dit Jaar „met een zekere haast is
tot stand gekomen".
Daarmee wil zij echter beslist
niet de voormalige minister van
Financiën alleen aansprakelijk
stellen voor de onverwachte tegen
valler van f 1700 miljoen, waar
mee de Tweede Kamer in septem
ber werd geconfronteerd. Zij vindt
zelfs dat door de gevolgde proce
dure de nota is alleen onderte
kend door minister Witteveen ter
wijl het volgens de commissie een
stuk van het hele kabinet is de
minister van Financiën een grote
re verantwoordelijkheid voor de
Inhoud ervan heeft gekregen dan
wenselijk is.
Dat het verschil tussen de f 2200
miljoen, die in april nog als te ver
wachten tekort over 1971 werden
geschat en het bedrag dat in sep
tember als tekort aan de Kamer
werd gepresenteerd f 1700 miljoen
bedroeg is het gevolg van een groot
aantal oorzaken. Sommige ervan
waren in april nog niet te voorzien,
op andere wijst het rapport met
een enigszins bestraffende vinger.
De commissie .die onder voorzit
terschap van dr. ir. A. Vondeling
in de afgelopen maanden uitvoerig
sprak met ministers, oud-bewinds
lieden uit het kabinet-De Jong en
met ambtenaren, kwam onder
meer tot de volgende conclusies:
BIJ onderwijs en wetenschap
pen bedroeg de overschrijding 220
miljoen gulden. En dat ondanks,
dat op scholenbouw voor het voort
gezet onderwijs 110 miljoen gul
den en op het kleuter- en basison
derwijs bijna 16 miljoen gulden
werd geknepen. De overschrijding
is onder meer ontstaan, doordat
het ministerie over te weinig har
de gegevens beschikt. De aantallen
leerlingen zijn moeilijk of niet te
voorspellen. Ook heeft het depar
tement weinig greep op investerin
gen bij het wetenschappelijk on
derwijs. In Rotterdam bij de bouw
van de medische faculteit en in
Groningen bij de rijksuniversiteit
werd in beide gevallen 20 miljoen
gulden meer geïnvesteerd dan was
begroot.
Het departement gaf ook enkele
tientallen miljoenen guldens meer
uit voor studietoelagen dan was
geraamd. Met de sluitingsdatum
voor de aanvragen, 31 Januari,
wordt op ruime schaal de hand ge
licht. Negen van de tien te laat
ingediende aanvragen werden aan
vaard; van eerste jaarsstudenten
nog tot in augustus.
Volkshuisvesting en Ruimtelij
ke Ordening overschreed de begro
ting met 210 miljoen gulden. Ver
reweg het grootste deel van de
overschrijding ontstond door over
heveling van in 1970 geplande uit
gaven.
Als gevolg van slechtere be
drijfsresultaten (104 miljoen gul
den) en het achterwege blijven
van de omzetting in een N.V.
bracht de PTT de staat 169 mil
joen gulden minder op dan in april
werd geraamd. De tegenvallende
resultaten zijn veroorzaakt door
de loon- en prijsstijgingen. De
commissie signaleert, dat binnen
het kabinet-De Jong de meningen
verdeeld waren over een onmiddel
lijke compensatie door tariefaver-
Het ministerie van Defensie
krijgt een pluim: „De administra
tie bij Defensie kan een voorbeeld
zijn van de mogelijkheden die een
goede boekhouding biedt niet al
leen voor de bewaking van de
rijksuitgaven als geheel maar ook
voor een doelmatig beleid van de
vakminister zelf".
Het had duidelijk moeten zijn,
dat de in dc voorjaarsnota aange
kondigde verlaging van de uitga
ven voor de Nederlandse bijdrage
aan het Europees Ontwikkelings
fonds met f 15 miljoen in werke
lijkheid niet meer dan f 4.2 mil
joen zou kunnen bedragen.
Zowel het oude als het nieuwe
kabinet zijn er voor verantwoorde
lijk, dat de aangekondigde bespa
ring van f 40 miljoen door het
aanschaffen van de meervoudige
AOW-AWW-compensatle niet is
gerealiseerd.
