KOMMER
EN KWEL
AAN KUST
lora blijft
Op bres voor
een goed
taalgebruik
Ook in Spanje
op televisie
Katwijkse harington-baby
maakt het heel goed
HANNES DE JONG
(DAG 31 DECEMBER 1971
KATWIJK/NOORD WIJK Het badseizoen 1971 is niet zon
der stormen verlopen. Daarbij praten we niet over de zeewater
vervuiling, de strop door het faillissement van Friendships
Tours en een eventuele teruggang van het aantal gasten. Die
'storm' stak op doordat bekend werd, dat aan de lange rij hotels
in het land, die hun poorten voorgoed hebben gesloten, er weer
twee zullen worden toegevoegd: Huis ter Duin na het seizoen
1972 en Rembrandt nu al; twee zeer bekende Noordwijkse
toeristenbedrijven, waar vele groten der aarde hebben gelo
geerd.
IET VAN DELFT:
WIM ROVERS
Terecht baren deze sluitingen zor
gen. Het geschiedt onder het mom,
dat zulke oude hotels niet meer
rendabel te maken zijn. Ook niet
als er veel geld wordt geïnvesteerd
om ze aan de huidige vakantie-ge
woonten aan te passen. In de toe
ristische sector vraagt men zich te
recht af of niet veel eerder de ba
kens verzet hadden moeten worden
en of men niet sneller had moeten
overgaan tot het bouwen van ap
partementenhotels, zoals dat onder
andere in Spanje, Joego-Slavië,
Roemenië en aan de Duitse Oost
zeekust geschiedt.
in Rijnsburg L
of Voorhout UüiüJV
Voor de bloemenbadplaats Noord-
wijk speelt dit probleem sterker dan
voor de vissers- en badplaats Kat
wijk, waar men in vergelijking
maar heel weinig hotelbedden heeft.
Toch hoort men ook daar klagende
hotelliers. Wat er met Huis ter
Duin gaat gebeuren als het exploi
tatiecontract van de EMS aan het
eind van 1972 afloopt weet men nog
niet. Dit hotel is jarenlang het visi
tekaartje van de badplaats geweest.
Van Rembrandt hoopt men een va
kantiecentrum voor een groot be
drijf te kunnen maken. Maarer
moet dan wel eerst een huurder
worden gevonden!
Zorgi
IJNSBURG „Nederland
it een unieke plaats in op
gebied van veilingéh". Dit
Piet van Delft van de veiling
1 in Rijnsburg. Zijn woorden
len bevestigd door de omzet-
rs van de verscheidene vei-
in in Nederland. Deze cijfei's
en torenhoog uit boven die
het buitenland.
veiling van Aalsmeer, de groot-
er wereld, krijgt fer met ingang
februari 90.000 vierkante meter
ingruimte bij en zal dan een om-
van meer dan 200 miljoen gulden
;n. De veiling van Rijns-
doet het allemaal iets bcschei-
Ze hebben een omz£t van zo'n
liljoen gulden. Dit betekent een
elstijging sinds vorig jaar met
ct.
jnsburg heeft een modern geou-
irde veilinghal. Om de grote aan-
zo snel mogelijk te verwerken,
er twee banden waarop kan
en geveild. Er wordt dus gewerkt
2 veilingklokken, die zijn aan-
iten op een computer die de ge
snel verwerkt en dan binnen
minuten doorgeeft aan de kwe
en handelaren. „Een veiling is
ïlijk voornamelijk bedoeld als,
ce voor de kwekers en hande-
zegt Van Delft. "Belangrijk
n ook de situering van een vei-
De aanvoerwegen moeten goed
en de snelwegen en luchthavens
en snel te bereiken zijn. Er
snel kunnen worden geveild en
uimte moet groot genoeg zijn.
is voor de bloemenhandelaren
alleen geld. maar bepaalt ook
waliteiit van de bloemen. De gro-
erwerking, gecombineerd met de
leid waarmee moet worden ge
leld eist een enorme rationalise-
van het veilingwezen. Mecha-
tie is ook in Rijnsburg het
ïtwoord. Dit eist een goede tech-
ie staf. Sinds enkele Jaren is
bij de Flora aanwezig. „Een
ïbreide mechanisering is wel
maar kwetsbaar als er iets
xt", aldus Piet van Delft.
n verschijnsel wat de laatste tijd
toeneemt is de bloemenhandel,
supermarkten. Het nadeel van
handel is de intensievere ver
ing, die men toepast. De bos-
worden namelijk overgebonden
PIET VAN DELFT
in het aantal, dat de supermarkt 't
liefst heeft (meestal vier of vijf bloe
men per bos). Dit overbinden doet
men in de veilinghal. Dit is een van
de redenen waarom de Flora-mensen
j zo langzamerhand naar meer ruim-
i te gaan uitzien. In Rijnsburg is
i het niet mogelijk grond voor een
dergelijke uitbreiding te krijgen. Het
bestuur van Flora heeft nu contact,
met de gemeente Voorhout „We doen
het rustig aan", zegt Piet van Delft
het komt allemaal niet op een paar
jaar. Wij bekijken de moelijkheden,
die de gemeente ons kan bieden en
de gemeente kijkt of alles wel in te
passen is in de planologie". Er moet
inderdaad nogal wat gebeuren, voor
dat zo'n veiling er staat. Het is niet
alleen bouw. maar ook aanleg van
elektriciteit, riolering en vooral goe
de toevoerwegen. Bij de kwekers be
stond en bestaat nu nog, zij het in
mindere mate, weerstand tegen ver
trek uit Rijnsburg voornamelijk van
wege sentimentele motieven. Ten
slotte staat de veiling al vijftig jaar
op dezelfde plaats en is voor velen
een niet meer weg te denken onder
deel van de Rijnsburgse samenleving
geworden, 't Bestuur heeft het ook
moeilijk gehad met de beslissing om
uit Rijnsburg te vertrekken. Maar
met een oog gericht op de stormach
tige ontwikkelingen op het gebied van
bloemenhandel (mensen kochten tien
jaar geleden voor ongeveer acht gul
den per jaar; tegenwoordig is dat
twintig gulden geworden) en het an
dere oog gericht beperkte mogelijk
heden, die de gemeente Rijnsburg te
bieden heeft, is toch maar besloten
op den duur te verdwijnen.
Als men verhuist kan meteen wor
den gewerkt aan allerlei modernise
ringen. Zo is het de bedoeling om,
bij de veiling een toeleveringsbedrijf
le bouwen voor verkoop van vloei
en touw (voor de kweker) en een ga
rage (voor de handelaar). Van Delft
/.inspeelde zelfs op vervoer door de
lucht via helicopters, die dan bij de
veiling zouden kunnen landen. Een
unieke situatie dus, maar de Neder
landse veilingen zijn dan ook uniek.
Een sterk staaltje: bloemen, die in
Nice gekweekt worden komen via
Parijs in Rijnsburg om daar te wor
den geveld. Daarna gaan ze weer te
rug naar Frankrijk. Dit gaat sneller
dan dat men ze in Frankrijk zelf zou
veilen.
PETER VAN BEEM
en!
Het zit allemaal niet zo lekker aan j
de kust. Zorg over de toekomst in i
de toeristische sector en zorg ook
bij de gemeentebesturen. Die laat-
sten volgen natuurlijk de gang van
zaken nauwlettend en hebben
straks, als er bijvoorbeeld een nieuw
plan voor Huis ter Duin op tafel
komt, een belangrijke vinger in de
pap. Geloof maar niet, dat de eige- J
naren er in zullen slagen om een
hele rits woonflats op dit mooiste
punt van Noordwijk te bouwen. Het
terrein moet zijn recreatieve be-
stemming behouden. Aan het slui-
ten van bedrijven kunnen de ge
meentebesturen weinig doen. Wel
aan de bestemming van de gronden,
Noordwijks eerste burger mr. J. M.
Bonnike en zijn mede-gemeentebe
stuurders zullen alles in het werk
stellen de bloemenbadplaats haar
faam te laten behouden. Daarom
ook is mr. Bonnike met VVV-direc-
teur Wim Rovers en de horecamen- I
sen Wijntje en van Beelen aan
Duitslands Oostzeekust gaan kijken
hoe men het daar doet. Verrast
over de aanpak daar zijn ze terug
gekeerd. Vol met ideeën, die mis
schien straks nog eens gerealiseerd
kunnen worden in Noordwijk. Hore
ca en gemeente kunnen dat niet al- 1
leen doen. De regering zal, evenals
dat in het concurrerende buitenland
wordt gedaan, de financiële helpen- j
de hand moeten toesteken. Zover
zijn we hier nog niet.
Logiesbedragen
Bouwen van moderne hotels kost
handen vol geld. Dat geld zal de
overheid beschikbaar moeten stellen
tegen een laag rentepercentage.
Wordt dat niet gedaan, dan is
nieuwbouw bijna onmogelijk, omdat
men dan fabelachtige logiesbedra-
gen zou moeten berekenen om tot
een rendabele exploitatie te gera-
ken. Wanneer dat gebeurt zou de
„trek" van de vreemdelingen aan-
zienlijk verminderen. Nu reeds is de j
concurrentiepositie van het buiten
land groot. Met vliegreis en al inbe
grepen telt men per dag in hotels
aan de zonnige stranden vaak al
minder neer dan men in ons land
moet betalen. De overheid zal met
daden moeten komen en het niet
bij woorden moeten laten. De toe
ristische industrie is voor ons land
een te belangrijke bron van inkom
sten en geeft aan vele handen
werk. CEES COMBEE
B. M. Noach (90):
LEIDEN In de Nederlandse onderwijswereld neemt onze
stadgenoot, de heer B. M. Noach hij werd deze maand negen
tig jaar een wel unieke plaats in. Gedurende een halve eeuw
„onder mijn oud-leerlingen tel ik tien hoogleraren, een aan
tal burgemeesters, juristen en één minister, Hans de Koster''
diende de heer Noach, oud-leraar Nederlands aan de gemeen
telijke H. B. S. (thans Rembrandt-scholengemeenschap) het
onderwijs.
B.M. NOACH (90)
Jeugd mist eerbied"
Eerst van 1900 af als onderwijzer
in Wormerveer "Ik verdiende
toen (schoon) f 44,92 per maand
en daarna van 1910 tot zijn door de
Duitse bezetters bevolen ontslag in
1940 als leraar aan het destijds zo
bekende internaat Wullings in Voor
schoten, welke functie hij sinds 1914
combineerde met die in Leiden.
Ook na zijn pensionering hy
had toen ruim vijftig jaar voor de
klas gestaan bleef de heer Noach
het onderwys trouw. Tot in juli van
dit jaar heeft hij regelmatig in zyn
woning aan de Hoge Rijndijk leer
lingen, voor wie het wat moeilijk
zat, met verrassende resultaten bij
les geven. Het "ga naar Noach en
het komt wel in orde" was voor de
ze leerlingen geen ijdele klank. No
ach wist zijn leerlingen al deze zeven
tig jaar (wat een tijd-) te inspireren
tot een gedegen studie en tot enthou
siasme voor hun werk, waarbij het
zijn aangeboren onderwijsfa lent was
om de zaken helder en duidelijk uit
een te zetten. Velen zijn er hem nu
nog dankbaar voor.
Praten met de heer Noach is luis
teren naar een man. die al deze
zeventig jaar op de bres heeft ge
staan voor een goed taalgebruik.
Eerste vraag: U bent en te
recht voor een goed taalge
bruik. Gaat de huidige vermin
king kadoijeren, blouw, hij
wort) u niet te ver?
KATWIJK AAN ZEE We
worden door de televisie zo
dikwijls geconfronteerd met
leed en narigheid, dat we
bijna vergeten wat er in
de onmiddellijke omgeving
voorvalt. Trouwens in de
steden kennen de buren el
kaar nauwelijksEen pro
bleem, dat zich in de dorpen
met de nieuwbouwwijken oök
al gaat voordoen. Wie in
Katwijk kent van heel nabij
die Joegoslavische meisfes,
die in de visverioerkende in
dustrieën werken? Weinigen
mogen ive wel zeggen. Men
weet ook niet van hun een
zaamheid en zorgen. Men
ziet ze de huizen of verblij
ven uitgaan, waar ze tijdelijk
wonen. Aan de Tramstraat
en aan de Meerburgkade.
Daar blijft het meestal bij.
Niemand van de Meerburg
kade-bewoners en ook niet
van het personeel van de fir
ma Parlevliet en Van der
Plas, waar ze werkte, wist
dat er een 18-jarig meisje in
grote nood verkeerde. Dat ze
onbeschrijflijke angst had
over wat ze wistdat eens
komen zou. Ze kende de wet
ten van dit voor haar vreem
de land niet en ze durfde er
ook niet over te spreken met
de Joegoslavische "vertrou
wensvrouwen", die in Kat
wijk werkenZe was nog geen
half jaar in ons land
Waarschijnlijk geholpen door
tenslotte in vertrouwen ge
nomen Joegoslavische mede-
huisbeivoonsters baarde de
jeugdige gastarbeidsterdie
haar ouders verloor bij een
auto-ongeluk en in haar land
alleen nog maar een broer
heeft, in dat pand waar ze
woonde van de Meerburg
kade, een wolk van een zoon.
Die „wond" ze in een winter
mantel en legde hem te von
deling in een omgekeerde
harington. Zelf werkte ze
normaal door. Buren hoor
den kindergehuil. Ze wisten
niet waar 't vandaan kwam.
Tot de 62-jarige haringpak
ker Jan van der Plas de vol
gende morgen weer gehuil
waarnam. Hij ging met zijn
collega's op onderzoek uit en
vond de kleine gehuld in de
wintermantel en beschermd
door de harington. Een vol
dragen baby, flink van lengte
met gitzwart haar, negen
pond zwaar. „Je zou dat kind
zo mee naar huis nemen",
zei hij op die septembermor
gen wat geëmotioneerd.
Katwijkse vrouwen wilden de
baby wel adopteren. Het kind
ging echter naar het Acade
misch Ziekenhuis en de
Raad van de Kinderbescher
ming ontfermde er zich later
over. Het ivordt bij pleegou
ders ondergebracht. Waar en
wie het zijn komt men niet
te weten. Wel, dat de kleine
het heel erg goed maakt. De
jeugdige moeder is ook uit
Katwijk verdwenen. Wel staat
zij nog onder contract van
P.P.. maar ook daar zwijgt
men over haar verblijfplaats
en over die van haar zoontje.
De Joegoslavische zou "uit
geleend" zijn aan een bedrijf
in de omgeving van Alphen
aan den Rijn. Ze maakt het
goed.
CEES COMBEE
Als tegenstander van de fonolo
gische nieuwe spelling, ben ik vol
strekt tegen de plannen van enige
taalkundige verenigingen tot invoe
ring van deze spelling.
Een ander facet. Hoe denkt u
over de mammoetwet?
Ik ben reeds twintig Jaar uit de
school. Ik heb wel enige belangstel
ling voor deze wet. maar ik heb me
er niet genoeg in verdiept om er een
oordeel over uit te spreken.
Veertig jaar
U was veertig jaar aanvan
kelijk in Voorschoten en daarna
in Leiden nauw bij het onder
wijs betrokken. Zijn er voor u
hoogte- en dieptepunten?
Ik heb enige jubilea meegemaakt:
in 1939 25 jaar in Leiden en in 1950
was ik 50 Jaar by 't onderwys 't Grote
dieptepunt was de periode van de
Duitse bezetting, toen ik uit school
werd gestuurd en kennis maakte met
de tragische omgeving van West er-
bork en Theresiënstadt. In 1945 wer
den wij door de Russen bevrijd en
konden wy weer contact met Leiden
opnemen. Met uitzondering van mijn
boekenbezit, dat was ondergedoken,
waren we alles kwyt.
Jeugd
j Een andere vraag. Hoe is uw
i oordeel over de hedendaagse
jeugd?
Myn oordeel hierover is: de jeugd
mist eerbied voor oudere mensen en
oudere instellingen, veroorlooft zich
echter een mening uit te spreken
over aangelegenheden, waarvan ze
nog niets weten en niet weten kan.
Van het onderwijs naar de
stad, waarin u werkte en woont.
Hoe waren er uw contacten en
i wat zag u graag m Leiden veran-
j derd?
j Ik heb nog altijd contacten met vele
van mijn oud-leerlingen. Wat Leiden
betreft, waar ik 61 jaar woon. heb
ik o.a. deze wensen: de in- en uit
valswegen van Leiden. Hoge Rijn
dijk en Rynsburgerweg, moesten
noodzakelijk geasfalteerd worden;
bovendien ontbreken voldoende
openbare verbindingen voor ouden
van dagen met het centrum van de
I stad. Voorts moet ik er op wyzen
I dat bij nieuwe verkeersmaatregelen
in de binnenstad blijkbaar volstrekt
geen rekening is gehouden met per
sonen, die slecht ter been zyn.
Voor de Joodse gemeenschap
hebt u veel belangstelling. Wat
trekt u daarin aan?
Mijn belangstelling voor de Joodse
gemeenschap berust op eerbied voor
de tradities en riten van het Joden
dom.
Nog een wens voor 1972?
Dat ik nog vele jaren in goede ge
zondheid een nieuwe ontwikkeling
tot welvaart van stad en land mag
beleven.
SAM PLATTEEL
LEIDEN ROELOFARENDSVEEN Het is 11 augustus half twer
's nachts. Hannes de Jong stapt na 83 uur en 50 minuten van zijn hog<
maar niet altijd even droge zitplaats. Hij is voor de tweede maal wereld
kampioen waterpaalzitten. Bovendien heeft hij zijn eigen record (67 uur
en vorig jaar gevestigd) royaal gebroken. Het zal in de toekomst moeilyk
worden het record van Hannes te breken. Dit jaar stapte zijn laatste con
current een half uur eerder af. maar Hannes was nog niet aan het ein<
van zijn krachten. Zegt De Jong: „Honderd uur had er makkelijk inge
zeten, want ik was kiplekker, ik vond het echter genoeg zo".
De bijna 85 uur van Hannes de Jong hebben zelfs de internationale per:
gehaald. Hannes haalt een plakboek te voorschijn en laat stukjes zien uil
Duitse en Engelse kranten. Het is zelfs in Spanje op de televisie geweest
Hannes de Jong: „Een paar vrienden van mij waren in Spanje op vakan-
loe en zitten 's avonds rustig naar de tv te kijken en dan komen er opeen:
beelden uit Holland van het paalzitten".
Hannes de Jong is daarna nog een paar maal op zo'n paal geklommen
Sen keer bij Koos Postema's vrijdagavondprogramma en in een gracht bij
een antiekmarkt.
Verklaart Hannes de stunt van de kooplui: „Die markt was vlak by een
itraat waar ook veel antiek werd verkocht en ik was dus een trekpleister
voor het publiek. Als de mensen naar my kwamen kyken, kwamen ze van
zelf over de antiekmarkt. Ik heb daar een uurtje of tien gezeten en heb er
meer verdiend, als ik hier op de tuin zou kunnen verdienen. Toch heb ik in
totaal echt niet zoveel aan het paalzitten, want alles by elkaar heeft mijn
bedrijf een volle week stilgelegen".
Hannes de Jong is vast van plan om volgend Jaar zyn trilogie vol tt
maken, daarna zien we wel weer. „Nee hoor daarna niet meer" werpt
mevrouw De Jong ertussen, waarop Hannes alleen maar kan lachen.
JAN VAN DER NAT
