Sterke voorstelling
Israël minder hard
tegen de Palestijnen
Promotiepromotiekan goed worden
Regionale tv mag
als experiment
C
vandaag...
...en gisteren
Godfried
Bomans
begraven
MAANDAG 27 DECEMBER 1971
RADIO TV - KUNST
Anouilh's 'Maak mevrouw niet wakker' bij Haagse Comedie
In schoolmeestertermen gesproken is het bij de Haagsche
Comedie altijd de vraag of het gezelschap met een nieuwe pre
mière op een acht of een anderhalf zal uitkomen. Goed, het is
ook wel eens een negen of een eenzaam zeventje, voor de echte
onvoldoendes moet men echter jaren terug gaan.
Opmerkelijk
Vooral by Anouilh ple
gen de Hagenaars een hoge note
ring te verwerven, zij zijn op de
Franse auteur na vijftien verschil
lende presentaties bepaald inge
speeld, bezitten voor zijn subtiele en
geraffineerde comediekunst ook pre
cies het sfeerklimaat.
In die zin mag ook zijn nieuwste
stuk, dat in de Koninklijke Schouw -
burg zijn première beleefde.
.Maak mevrouw niet wak
ker", gezien worden in een door Jo
ris Diels met kleurige tonen geleide
voorstelling. Na „De bakker" en
„Vriend Antoine" is deze nieuweling
voor velen ongetwijfeld het beste
stu kvan de drie geworden, want de
briljante theaterarchitect heeft zich
gelukkig weer eens losser gemaakt
van zijn bittere dépit en dat bete
kent iets meer fonkering in de scè
nes. Bij Antoine stond de schrijver
zelf heel dicht by zijn hoofdfiguur
in „Maak mevrouw niet wakker"
koos hij met wat meer afstand een
regisseur, hoewel, die overigens veel
van Anouilh zelf in zich verenigt.
Sterker nog, Julien, de zoon van
een actrice, lijkt me een kringloop
terecht te komen bij de zoon van
een actrice in "Colombe". Die zag
zich toen één blank duifje ontvlie
gen, nu trippelen de beschroomde
in lange rij zijn levens binnen en
veranderen in minder dan geen tijd
in bitse, redeloze dames, die weinig
met de idealistische regisseurs] e-
te schaften hebben. Hij is
n, die zijn succes
te laat heeft zien komen en die de
neiging heeft het hoofd in de schoot
te leggen.
Het opmerkelijke was bij de Haagse
Comedie dat G-uido de Moor de rol
van Julien te vertolken kreeg, ter
wijl men die aan een royaal oudere
acteur zou toedenken, waarvan men
zo zou kunnen aannemen dat hij al
een vermoeiende carrière achter
zich heeft.
De Moors Jeugd trok veel logisch
verband uit deze ingenieus ver
vlochten komedie weg. Nu moet er
wel bij gezegd worden dat hy
zijn rol imposant partij gaf, een
bijna Franse radheid bereikte en
ter compensatie intelligent de na
druk legde op het starre idealisme
van Julien. Maar bij alle te waarde
ren facetten bleef hij toch te Jong.
Knap schuift Anouilh he
den en verleden in elkaar om te
poneren, dat actrices gevoelloze, op
pervlakkige persoontjes zijn, die
tussen hun rollen door niet aan een
eigen persoonlijkheid toekomen. Hij
Is wel zo intelligent om acteurs en
zijn regisseur eveneens van tijd tot
tijd een veeg uit de pan te geven
in de vorm van briljante dialogen,
maar de puntige pijltjes zijn toch
od het zwakke geslacht gericht.
Het is een genot om door Anouilh
gemanipuleerd te worden. Hij
draagt een Tsjechof-pastiche, een
stukje Hamlet aan voor zijn betoog
en zeker niet de minste vondst
vormt de souffleur, die zich al lang
van het ijdel vertoon heeft afge
wend en diep in zijn frivole herin
neringen is gedoken. Paul Steenber
gen maakte daar een hoofdstuk
apart van, een grootse mompelaar
van het moment af, dat hij achter
BLOEMENDAAL (ANP) God
fried Bomans is vrijdag onder grote
belangstelling op het kerkhof Sint
Adelbert in Bloemendaal begraven.
Vele honderden, uit Nederlandse en
Belgische literaire en journalistieke
kringen, stonden rond het graf om
de bekende schrijver de laatste eer
te bewijzen.
Tevoren was in de parochiekerk
Allerheiligste Drieëenheid in Bloe
mendaal een eucharistie-viering ge
houden. Pater Arnold Bomans. broer
van de schrijver, droeg de mis op.
In een predikatie herdacht hij zijn
broer. In de kerk waren ook Bomans
zuster Wally en zijn broer ir. R. Bo
mans aanwezig. Op het altaar had
den plaatsgenomen de Haarlemse
bisschop mgr. Th. Zwartkruis en de
vicaris-generaal dr R. Koper.
Ir. R. Bomans dankte aan de groe
ve voor de blijken van deelneming.
In zijn inleiding zei Pater Bomans
dat de massale opkomst in de kerk
er op wees dat Godfried vele vrien
den had. Aan Nederland en aan
België had hij veel te zeggen. "Hij
wist dat alles onzeker was in deze
woelige wereld. Behalve één zaak,
namelijk dat we allen eens zullen
sterven".
uit een toneeldeur tevoorschijn
sloft.
Joris Diels profileerde minder
scherp de struotuur van het stuk
dan Anouilh en Pietre dat in Parijs
deden, maar hij haalde dat weer in
met het effectief bewegen
dekors en de hantering
Guido De Moor en Maria Stie-
gelis in Maak mevrouw niet wak
ker.
Kantoorgebouwen zijn op
zon- en feestdagen meestal
de moeder, Marie Stiegelis was een IslecM$ donkere "lekken in een
het leuk radeloos dienstmeisje, Jules stad. In Rijswijk heeft men daar
deed iets dergelijks als Juliens
licht. Hij inspireerde ook tot veleCroiset draaide zijn hand bij wijze-
rake spelprestaties, met die
Trins Snijders vooraan, die haar
veelzijdigheid op drie plans kon to
nen: als pril sollicitantje, als boos
aardige echtgenote en als te zwaar
acterend „actrice". Elisabeth Ander-
Niet meer zo bang voor acties
JERUZALEM In totaal 625 Ara
bische gevangenen uit de bezette
gebieden zijn door de Israëlische
Door
Jaap van Wesel
autoriteiten vrijgelaten. Het betreft
hier zowel Arabieren die in admini
stratieve detentie zaten als
die wegens hulp aan Palestijnse or
ganisaties waren veroordeeld. Zij
die wegens sabotage-acties werden
veroordeeld komen niet voor amnes
tie in aanmerking. Van de vrijgela
ten Arabieren komen er ruim 200
uit de Gaza-strook en de rest uit
Judea en Samaria. Er zitten nu nog
ruim 2000 Arabieren gevangen in
Israëlische gevangenissen.
De amnestie betekent een verzach-
Minister Engels:
DEN HAAG (ANP) Het ge
bruik van kabelnetten voor gewes
telijke of plaatselijke uitzendingen
zal voorlopig alleen bij wijze van ex
periment worden toegestaan voor
enkele kabinetten die minister En
gels (CRM) zal aanwijzen.
In de beschikking van minister
Engels zijn aan het experimentele
gebruik van ka bel-televisie enkele
voorwaarden verbonden. Met het
experiment hoopt men inzicht te
krijgen in de gebruiksmogelijkhe
den van het kabelnet en in het bij
zonder een indruk van de belang
stelling van het publiek voor het
geen via de kabelnetten wordt over
gebracht.
De beschikking is een tijdelijke re
geling, in afwachting van het over
leg tussen regering en parlement
over de regionale omroep. De voor
waarden zijn: het kabelnet mag niet
worden gebruikt voor reclame, voor
het gebruik wordt geen vergoeding
van kcsteo verstrekt een kauelnet
aa-ngewezen door de minster of niet
mag altijd gebruikt worden voor
mededelingen van dringende aard
ln het belang van de veiligheid van
de bevolking ter plaatse.
Het is hog Met bekend aan welke
inrichtingen een vergunning zal
worden verstrekt. In beginsel zullen
slechts die centrale antenne
richtingen voor dit experiment wor
den aangewezen, die geheel of ge
deeltelijk gereed zyn. Minister Drees
(Verkeer en Waterstaat) heeft in
middels een nieuw voorschrift toege
voegd aan de beschikking, die bepa
lingen geeft over de aanleg en ex
ploitatie van kabelnetten. Volgens
dit nieuwe voorschrift is de exploi
tant verplicht voor wat Pieen uit
zendingen betrelt zich te houden
aan de regeling van de minister van
CRM. Gebruik van een kabelnet
zonder aanwijzing is een overtre
ding van het nieuwe voorschrift,
waarop een maximum-straf van zes
maanden hechtenis of f 1.000 boete
De omroepraad heeft advies ver
strekt over de voorlopige maatregel
tot regeling van het gebruik van
draadomroepinrichtingen. De raad
zegt een voorlopige regeling nodig te
achten, om te voorkomen dat een
landelijke regeling van de regionale
omroep wordt doorkruist door de
groei van allerlei organisatie- en ex
ploitatievormen van regionale en lo
kale omroep, die zou leiden tot een
versnippering van deze cate
gorie van omroep.
ting van de politiek ten
van de Arabieren in de bezette ge
bieden in het algemeen en de Pa
lestijnse organisaties in het bijzon
der. Deze liberalisatie is mogelijk
geworden omdat van het Palestijnse
verzet geen militaire dreiging meer
uitgaat. Enige weinig succesvolle
pogingen om autobussen op te bla-
hebben daar geen verandering
in gebracht.
Andere maatregelen die op een
r gematigde koers wijzen zijn,
behalve de gemeenteraadsverkiezin
gen in vier steden op de westelijke
Jordaanoever, ook afschaffing van
het verbod, dat voor boeren in de
bezette gebieden gold, om hun pro-
dukten in Israël te verkopen. De
Arabische boeren waren ernstig in
het nadeel omdat hun Israëlische
collega's wel hun produkten op de
westelijke oever mochten verkopen.
De eerste tekenen die op een lib-
ralisatie ten aanzien van de bezette
gebieden 'wezen, waren in september
waar te nemen, toen bekend werd
dat aan enige leden van „Al Fa-
tach", die in Europa propaganda
maakten voor „Al Fatach", weer
toegestaan werd Israël te bezoeken
zonder in de gevangenis te belan
den. De mogelijk bijkomstige reden
voor de vrijlating van lichte geval
len is, dat de gevangenissen in Is
raël overvol zijn, een situatie die
o.a. tot een oproer in de gevangenis
I in Asjkelon heeft geleid.
spreken niet
pige ruimdenkende. Van de grotere
rollen was er eigenlijk niet een zwak
bezet.
P. RUIVENKAMP
iets op gevonden. „In de Bogaert"
liet men een aantal ramen bran
den van een groot kantoorcom
plex. Daardoor ontstond deze
„lichtkerstboom"
(Foto Holvast)
NEDERLAND I
3.30 Kinder-vakantieprogramma (NOS)
6.45 De fabeltjeskrant (NOS)
6.55 Journaal (NOS)
7.05 Lippy de Leeuw, tekenfilm (KRO)
7.10 Pebbles en Bamm-Bamm, tekenfilm (KRO)
7.30 Op blote voeten in het park, tv-serie (KRO)
8.00 Journaal (NOS)
8.21 Gamma, programma over Röngenstralen (KRO)
9.10 Alias Smith en Jones, tv-serie (KRO)
10.00 Liedjesprogramma en ballet (KRO)
10.35 Ten huize van kardinaal Alfrink (KRO)
11.25 Journaal (NOS)
NEDERLAND II
De fabeltjeskrant (NOS)
Journaal (NOS)
Super King Size Toppop (AVRO)
Journaal (NOS)
Peyton Place (AVRO)
Artiestengala (AVRO)
Televizler Magazine (AVRO)
Journaal (NOS)
Als we het televisieprogramma
van vrydag, zaterdag en zondag
als een geheel zien, moet Bus-
sum geprezen worden om het
feit, dat het er in slaagde een
climax in het programma te
brengen. Want Koos Postema's
'Groot uur U' gisteren was weer
beter, of althans 'meer' dan het
op zichzelf wel pakkende inter
view op zaterdagavond van Ad
Langebent met twee zusters
Augustinessen (twee kordate
vrouwen, die zich de kaas niet
van het brood laten eten, maar
het wel weggeven), en dat in
terview was weer beter dan
'achter het nieuws' op vrijdag
avond.
Daarin zat de lang verwachte
reportage over Kroatië (het
werd tijd, dat iemand er iets
aan deed, tenslotte ligt Joego
slavië in veel opzichten dich
terbij dan Noord-Ierland, bij
voorbeeld wat ons toerisme be
treft), dat niet geheel bevredi
gend uitpakte. Dick Verkijk had
voor het eerst sinds vele Jaren
moeilijkheden Joegoslaven tot
praten te krijgen, bovendien
(vertelde hij me), werd hij even
opgepakt, toen hij en zijn ca
meraman het partijgebouw in
Zagreb filmden, wat bepaald een
nieuwe trend in Joego-Slavië is.
De Kerst-tv werkte ook op
spel-gebied naar een climax toe.
Op eerste en tweede kerstdag
konden we 'Zij hielden getrou
we de wachte' (stuk van de
Fransman Oby, regie van Willy
van Hemert) en 'Engelen wor
den schaars' van Dennis Potter
vergelijken. Potter scheef inder
tijd ook dat geruchtmakende
spel over Christus, dat de IKOR
twee keer uitzond. Het blijft be
helpen, was de conclusie bij ver
gelijking.
Het stuk van Oby kwam op
me af als een als kerstboom op
getuigde draak, vol goede be
doelingen, maar het werd zó
stroef gespeeld, dat ik het moei
lijk als kerst-surprise kon be
schouwen. Het was een spel in
een spel. Normaal zie Je de spe
lers in het spel dan acteren,
terwyl zij in het stuk daarom
heen 'gewoon doen', maar in dit
geval werd er in het kerstspel
geacteerd in de tweede graad,
in het stuk daaromheen in de
eerste graad, terwyl de acteurs
op weg naar huis vermoedelijk
weer 'gewoon deden', maar dat
was helaas niet gefilmd.
Het Engelse stuk van Potter
was boeiender als spel, boven
dien werd er aanzienlijk betei1
in gespeeld. Het ging over een
geflipte Engel, die zijn omge
ving als een soort 'huisbewaar
der' tiranniseerde en in de war
bracht. Nu heeft Potter in zijn
schrijfwijze ook iets extatisch
dat af en toe wat vermoeit, en
zo'n echtgenoot is natuurlijk ook
een karikatuur, al zal Je alle be
staande karikaturen van dat
soort niet de kost moeten geven,
maar dat neemt niet weg dat er
ondanks enkele irriterende kan
tjes genoeg overbleef om te blij
ven intrigeren.
Die geflipte Engel leek me
overigens een pasklare patiënt
voor pater Gottschalk, die sa
men met psychiater dr. De Smit
en een aantal diverse eenzamen
bij Koos Postema zat. Pater
Gottschalk krijgt in zijn 'open
deur' ongeveer 12.000 patiënten
per Jaar, met een piek tussen
30 en 50 Jaar, hoewel er ook veel
zelfmoordpogingen tussen 20 en
25 Jaar zitten.
Een man die zijn vrouw had
verloren, een lesbisch meisje, de
moeder van een lesbienne en
een eenzame vrouw vertelden
over hun problematiek, en Koos
Postema praatte met hen. Want
dat is zijn kracht. Hy inter
viewt zulke mensen niet, hy
praat met ze, en zy praten te
rug. „Wat eenzaam leeft is le
vend dood", zei Vondel reeds, en
uit dit programma bleek wel
dat de oude kousenhandelaar
daar wel eens gelyk in kan heb
ben gehad.
NICO SCHEEPMAKER
Dinsdag 28 december 1971
HILV I 402 m. en FM-kanalen
Vlaanderen 1971
7.50 Actualiteiten). 8.42
30 Nieu\
10.00 (S
•eglng. 8.30 Nieuws. 8.41 Voor de
lek; II. NCRV-Vocaal
oude liederen. (10.30-10.32
Gerard Cox speelt gave rol in musical
In elke musicalvoorstleling voor
opgesteld dat zij een zeker niveau
haalt is er het moment dat alle
lichtjes gaan branden, de toeschou
wer die ondefinieerbare genotsrilling
over zijn rug voelt lopen ten teken
dat hèt er is. In „Promises promi
ses", dat in Hilversum zUn eerste of
ficiële Nederlandse première heeft
gekregen' was dat moment er wel
degelyk en dat is op zichzelf al een
teken, dat deze produktie er komen
kan.
Helaas valt dat moment nu nog pas
na de pauze in een met veel
schwung gespeelde oaféscène tussen
Gerard Cox en Tonny Huurdeman
gesteund door een pittig showbal
let. Men merkte de gevolgen daar
van onmiddellijk, want de rest van
het tweede bedrijf bleek op tempe
ratuur en na de pauze stond Pro
motie. promotie" op beter peil dan
Men mag nu gaan hopen dat dat
glanspunt zijn straling ook over de
pauze heen naar voren gaat ont
wikkelen. De praktijk is ook meest
al zo als een musical eenmaal is in
gespeeld en de vertolkers het stu
wende ritme van de muziek beter
oppikken.
Het ijzersterke verhaal kent men
waarschijnlijk al van Billy Wilders
film „The apartment". Een ambi
tieuze, maar wat verlegen verzeke
ringsemployé probeert carrière te
maken door zijn chefs de sleutel
van zijn vijgezellenkamertje te le
nen voor vrij-partijtjes. Tot hij
merkt dat zijn heimelijk beleden
liefde ook ten prooi is geraakt aan
een chef en hij zich vermant.
De sterke story betekent de kracht,
die deze voorstelling ook in het be
gin boven water houdt. Gerard Cox
is een goede keuze vor de hoofdrol
Hij heeft een aanwezigheid, die het
toneel kan vullen, zeker in zijn ver
mogen als cabaretier om met de
zaal te spelen. Hij is niet het suf
ferdje, dat Jack Lemmon er in de
film van maakte, maar de man. die
net niet primair genoeg de
zaken wat uit de hand lopen. Dat
past evengoed in dit verhaal. Zijn
inzet kan aanvankelijk nog wat
bruisender. vitaler om het ont
dooiingseffect bij het publiek te be
werkstelligen. Met ,,'t Is een voet
balfan" was hij helemaal op toeren
Alexander Pola had in het alge
meen goede equivalenten in de ver
taling gevonden, maar als leidende
zin in een song is ,,'t Is een voet
balfan" te klankloos tegenover „She
likes basketball" Trudy Labij in de
tegenrol heeft maar de besch.kking
over een bescheiden zangstemmetje
en daar haalt zij het maar net
mee. Zij bleef ook teveel in haar
image van stuurs slachtoffertje
hangen, waardoor de bredere ont
plooiing van de Fran-rol er pas te
gen het slot wat van komt. In de
overige rollen een meer dan voor
treffelijke humane dokter van Joan
Remmelts en een heerlijk mal mens
van Tonny Huurdeman. Fred He-
bert en Guus Oster hebben de regie
heel bedreven gevoerd: dat de scè
newisseling te weinig kwieke over
vloeiers telde en de uitvoerenden te
weinig dynamisch uit de spots tra-
Gerard Cox en Trudy Labij
den lijkt een euvel, dat verholpen
P. RUIVENKAMP
Nieuws). 11.00 Voor de zieken. 11.3
Bejaardenprogramma.
lingen. 12.0"
12.22 WIJ
delingen t.D.v
12.30 Nieuws;
ten; 13.00 13.C
Schoolradio. 14.30 (S) Interlokaal op
17.10 (S) Actualiteiten. 18.00
denstands Partij. 18.30
Voc
KRO-programma's.
Actualiteiten. 18.50 Voorbeschouwing
19.00 (S) Harmonie Orkest.
Dood doet leven, gesprek. 19.45 De
zingende kerk. 20.00 Nederlandse mu-
poëzie 21.0" jftif
(S) Bari
Overweging,
aag x
15 (S) licht
ziek en Nederlands
ralre kroniek. 22.00 (S) Bariton
I
22.50
muziekprogramma. 23.55 Nieuws.
HILV II 298 m en FM-kanalen
7.00 AVRO. 15.00 NOS. 17.00 AVRO
7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnastiek.
7.20 (S) Dag met een plaatje, (gr.).
8.00 Nieuws. 8.11 Radiojournaal. 8.20
(C) Dag met een plaatje (vervolg).
(Om 8.30-8.33 De groenteman.) 8.50
Morgenwijding. 9.00 (S) Plano en
Harmonium. 9.35 Waterstanden. 9.40
(S) Radiokoor. 10.00 Voor de kleu
ters. 10.10 Arbeidsvitaminen. (1LQO
Nieuws). 11.30 Voor de vrouw. -o«o
11.55 Beursberichten.) 12.3C uitzen
ding voor de landbouw. 12.40 Kn4i>-
perllcht. 13.00 Nieuws 13.11 Radio
journaal. 13.30 (S) Scala: ontmoete*
gen met Jonge Nederlandse kunste
naars. 14.05 (S) Nieuwe grammofoon
platen met toelichting. 15.00 _oek-
llcht op Nederland (16.00 N^uws)
16.50 Sextant. 17.00 Mobiel me', «ra
17.55 Mededelingen, om 18.00 N>uw»
om 18.11 Radiojournaal). 19.
Jazz Spectrum. 19.25 Paris vou*
le. 19.30 Vanavond: gevarieerd pro
gramma met veel muziek, waarin om
20.00 Nieuws. 22.30 (S) informatief
programma met veel muziek en om
22 55 Mededelingen, om 23.00 Nieuws
en om 23.10 Radiojournaal. 23.55
7.00 Nieuws. 7.012 Dag dinsdag. 8.00
Nieuws. 8.02 Onderweg. 9.00 Nieuws.
9.03 Plaatjes voor de pep. (10.00
Nieuws). 1100 Nieuws 1103 Een op
vallend vrolijke gevarieerd visite.
(12.00 Nieuws). 13 00 Nieuws 13 03
De Eddy Becker Show. (14.00
Nieuws). 15.00 Nieuws 15.08 Drie-
draal 16.00 Nieuws. 16.03 Mix (17.00
Nieuws).
