Meer samenwerking nodig'
iAMEL FILTER
Bevrijd Djessore juicht
Sikhs en Goerka's toe
Strijd gaat hevig door
leger
VOL JOODSE
NAAR ISRAEL
Morgen 12 <t. verdienen.
de grondstoffen
uinister De Koster op NAVO-conferentie:
Sluiting Volkswagen
heeft verstrekkende
gevolgen elders
VLIEGTUIGEN
EMIGRANTEN
verraste
Pakistanen
WERELDBEROEMDE KWALITEIT.
Indiase
kpAG 9 DECEMBER 1971
BUITENLAND
PAGINA 9
flanks oproep van Verenigde Naties
Wajang-goudeerlijke plantenmargarine.
DJESSORE (Oost Pakistan) (AP)
- De komst van het Indiase leger
betekende voor de bevolking van
Djessore het eind van een maanden
lange nachtmerrie. Met grote vreug
de haalden zijn de Indiase "bevrij
ders" binnen en uitten zij schreeu
wend hun aanhankelijkheid aan
"Bangla DesJ" (Vrij Bengalen).
Door Dennis Neeld, correspondent
van het Amerikaanse persbureau
Associated Press.
Overal wapperden de rood-groen-
gouden vlaggen die de mensen sinds
maart van dit Jaar hadden moeten
verbergen. De vrouwen, die voor de
Pakistaanse soldaten de vlucht had
den genomen naar de kleine dorpjes
in de rijstvelden, keerden terug naar
hun woonplaats.
Dinsdag had het Inidase leger de
strategisch belangrijke stad aan de
westgrens van Oost-Pakistan kunnen
innemen na een razendsnelle ma-
noevre, waarmee de Pakistaanse ver
dedigingsmacht werd gespleten en
op de vlucht gejaagd. Tientallen
tanks en gepantserde personeels-
voertuigen denderden langs de ar
metierige huizen en winkeltjes, waar
van de meeste gesloten en geblin
deerd waren.
De bevrijders, forse, bebaarde Sikks
met tulbanden en kleine Goerka-
fuseliers met donkerbruine gezichten,
mengden zich gretig onder de fees
tende menigte, die keer op keer
"lang leve Bengalen" aanhief.
Ook aanwezig waren de Moektl
Bahini, de nationalistische guerrilla
strijders die al acht maanden lang
met sabotagedaden en hinderlagen
het Pakistaanse leger van Jachja
Chan hebben gehinderd. Zij droegen
moderne automatische geweren die
zij van India hebben gekregen. In
hun kampen, in het oerwoud en de
bananenplantages hadden zij ook
mortieren en lichte machinegeweren,
vertelden zij. Hoewel de Moekti Ba
hini maar een bescheiden rol in de
verovering van Djessore hebben ge
speeld, toonden zij zich trots op de
overwinning die op het Pakistaanse
leger was behaald.
Overal langs de bijna 30 kilometer
lange route van de grens naar Djes
sore passeerde men formaties bun
kers en verdedigingswerken die zon
der slag of stoot door de Pakistanen
waren prijsgegeven.
Indiase sappeurs waren druk be
zig nieuwe wegen aan te leggen om
de bruggen te vermijden die door
de terugtrekkende Pakistanen zijn
opgeblazen.
De commandant van de negende
Indiase divisie, generaal-majoor Dal-
bir Singh, vertelde verslaggevers dat
de strijd om Djessore op geruime
afstand van de stad was geleverd en
dat de Pakistanen nauwelijks tegen
stand hadden geboden. Zijn verkla
ring is in strijd met de communi
que's die in Calcutta zijn verspreid
en waarin van "hevige strijd" om en
in de stad werd gerept. Volgens
Singh hadden de Pakistanen een
uitstekende verdedigingsgordel van
bunkers en een anti-tankmuur op
gebouwd. „Hadden zij met verstand
gevochten dan hadden wü hier wel
een maand kunnen vechten", zei
Singh. Maar nadat de Indiërs erin
geslaagd waren hun tegenstanders
te verdelen en op de vlucht te Jagen,
maakten de overgebleven Pakis
taanse eenheden niet genoeg haast
met het terugvallen op Djessore. Hun
werd wederom de pas afgesneden
door de Indiërs, die Djessore gemak
kelijk konden bezetten. De meeste
Pakistanen, die de strijd overleefd
hebben trekken nu naar de haven
stad Choelna. Op de vraag of hij met
de Moekti Bahini samenwerkte ant-
woorddde de generaal: „Zij luisteren
naar mij. Zij hadden in de stad twee
mensen doodgeschoten en daarop
deelde ik hun mee dat er niemand
meer neergeschoten mocht worden.
Dat soort dingen kunnen zij doen als
zij een eigen Bangla DesJ hebben".
DEN HAAG Ook Nederland
zal zich moeten bezinnen op het
klemmende vraagstuk van het toe
nemend beslag op schaarse grond
stoffen. Nederland heeft, aldus mi
nister drs. H. Langman, weinig
ruimte voor een eigen beleid.
Daarom zal er internationaal moe
ten worden aangedrongen op een
zorgvuldige afweging van korte en
lange termijn overwegingen bij het
nemen van beslissingen over het
gebruik van schaarse grondstoffen.
In de tweede plaats zal volgens
minister Langman de aandacht ge
richt moeten zijn op het vinden van
vervangende middelen voor die
schaarse grondstoffen. Voorts noem
de de minister het technisch onder
zoek van „recycling" (het opnieuw
gebruiken van reeds gebruikte
stoffen-red.)
Korte vreugd Twee maanden ge
leden won de 60 Jaar oude hotelpor
tier Romeo Morin uit Cornwall (On
tario, Canada) 100.000 dollar in een
loterij. Hij zei toen zijn hele leven
lang hard te hebben gewerkt en nog
nooit zoveel geld bezeten te hebben.
Gisteren is hij overleden. Morin nam
ontslag als portier toen hij het geld
ontving. Zijn vrouw, die op een poli
tiebureau werkte, hield er eveneens
mee op. Volgens een vriend stond al
leen vast dat Morin van het geld een
nieuwe auto had gekocht.
J9SEL Meer samenwerking tussen de Europese
l-landen op het gebied van defensieproduktie en logistiek
•en grotere openheid tegenover de buitenwereld omtrent
en zich binnen de Noordatlantische verdragsorganisatie
lt: dit zijn de twee hoofdmotieven die de Nederlandse
er van Defensie De Koster gisteren naar voren heeft
:ht op de eerste dag van de NAVO-ministersconferentie
Belgische hoofdstad.
(Van onze correspondent)
JERUZALEM Sinds de laatste
vijf dagen komen twee vliegtuigen
per dag met Russische Joden op het
vliegveld van Tel Aviv aan. Als deze
frequentie zo blijft, wat natuurlijk
onzeker is, begint de emigratie van
Russische Joden massale proporties
aan te nemen. Uitgaande van 300 per
dag houdt dat in, dat er 1000 tot 1500
per week komen, een aantal dat tot
nu toe per maand werd bereikt. Per
Jaar zou dat op 60.000 a 70.000 emi
granten uit Sowjet-Rusland komen,
tegen ongeveer 10.000 tot het einde
van dit Jaar.
Het ministerie van Immigratie
noemde het aantal van twee vliegtui
gen per dag "overdreven", maar be
vestigde dat het aantal de laatste da
gen was toegenomen. Op Russisch
verzoek worden geen cijfers gepubli
ceerd. Russische Joden die dinsdag
in Israël aankwamen zeiden dat het
op het ogenblik bijzonder gemakke
lijk is een uitreisvisum te krijgen.
Dat kan echter van de ene op de an
dere dag veranderen", zo voegden
zij eraan toe.
Volgens de voorzitter van de Je
wish Agency, Pinkus verwacht Is
raël volgend Jaar ongeveer 50.000
Aangenomen Het Amerikaanse
Huis van Afgevaardigden heeft gis
teravond met 214 tegen 179 stemmen
een wetsvoorstel inzake de hulp aan
het buitenland voor een bedrag van
drie miljard dollar aangenomen.
Hierin wordt 400 miljoen voor Israël
beschikbaar gesteld. Alle hulp aan
India, Pakistan en Ecuador is opge
schort. De maatregel ten aanzien van
India en Pakistan geldt voor de duur
van de oorlog. Het Huis haalde een
streep door 15.5 miljoen dollar voor
Ecuador omdat dit land herhaalde
lijk Amerikaanse vissers arresteert
die binnen de 200-mijlszone vissen.
(Van onze oorrespondent)
BONN (GPD) Als bij Volks
wagen de lichten uitgaan, wordt het
donker in Nedersaksen. Dat is een
gevleugeld woord, waaraan toe
gevoegd zou kunnen worden: de
somberste plek in die deelstaat is
dan het dicht bij de DDR-grens ge
legen Wolfsburg, de stad waar de
„kevers" 25 Jaar geleden hun ver
overing van de wereld begonnen.
Daar zegt burgemeester Hugo Bork:
„Als de financiële ondersteuning
van hogerhand er niet was, liepen
we hier op onze laatste benen. U
weet, we leven en sterven hier met
de fabriek".
Wolfsburg, met het „stamwerk"
van Volkswagen, leeft voor zeker 70
procent van die ene autofabriek,
waar sinds maandagavond alle
acht lopende banden stilstaan, om
dat in het zuidwesten van de bonds
republiek de metaalarbeiders staken
Volkswagen is zonder de produkten
van zijn toeleveringsbedrijven (het
heeft er ongeveer 6.000) mach
teloos. Maar het staken van zijn
autoproduktie treft weer toeleve
ringsbedrijven buiten het stakings-
gebied: een fabriek van schijfrem
men in Frankfort, van banden in
Hamburg en dichterbij bij
voorbeeld een grote blikfabriek in
Salzgitter.
Zo grijpt de metaalverwerkende
industrie in elkaar en registreert de
deelstaat Nedersaksen. dat de toe
komst op vele plaatsen met zorg
wordt tegemoet gezien. Want ook
zijn hoofdstad Hannover en Salz
gitter bezitten Volkswagenfabrieken.
Minister van Economische Zaken
Greulich heeft optimistisch verkon
digd: nu het werk gedwongen enige
tijd stil ligt, behoeft het aangekon
digde kortere werken in het begin
van het komende Jaar niet door te
gaan. Maar is dat werkelijk zo?
De persdienst van Volkswagen in
Wolfsburg houdt een slag om de
arm. Men had de produktle wat lan
ger op gang gehouden dan aan
vankelijk was aangekondigd om nog
zoveel mogelijk auto's te kunnen
leveren voor de Amerikaanse markt
(niet veel minder belangrijk dan
de Duitse)
Er is namelijk door ingrijpen
van de regering in Washington
een tachtigdaagse onderbreking van
de havenarbeidersstaking aan de
oostkust tot stand gekomen. Begin
Januari is die pauze achter de rug
en zal Volkswagen in zijn soori
wellicht opnieuw worden geremd.
Vijftig procent.
Nee, in Wolfsburg oordeelt men
voorzichtig en dat is een houding
die eigenlijk ook bij de gedupeer
de arbeiders het meest opvalt. Die
arbeiders hebben de eerste schok
ken verwerkt en vragen naar de
gevolgen worden al gauw beant
woord met 'n: de kerstcadeaus val
len dit jaar kleiner uit. Dat is overi
gens voor de stad als inkoopcen
trum geen kleinigheid, want ver
geleken met de Duitse kerstman ia
de Nederlandse sinterklaas een zui
nig baasje. Op de eerste koop-za
terdagmiddag (alleen in deze tijd
van het Jaar zijn de Westduitse
winkels op zaterdagmiddag ge
opend) boekte de Wolfsburgse mid
denstand een omzet die 50 procent
onder het niveau van 1970 lag!
Zo ingrijpend zal de terugval
echter niet blijven. Inmiddels heb
ben namelijk de werkloze VW-
arbeiders de geruststellende mede
deling ontvangen, dat het overkoe
pelende arbeidsbureau in Neuren
berg akkkoord gaat met de uitke
ring van werklozenvergoedingea,
Ongeveer 70 procent van het netto
loon zal worden uitbetaald. In Ja
nuari zal er door gedwongen kor
ter werken mogelijk ook nog een fi
nanciële beperking blijven, maar
een Wolfsburgs reisbureau kon niet
temin tevreden vaststellen, dat de
arbeiders voldoende vertrouwen in
de toekomst hebben om hun voor
genomen wintervakantdereizen nor
maal te laten doorgaan. Er zou zelfs
herhaaldelijk zijn verzocht het be
gin van de reizen te vervroegen,
gezien de onvrijwillige extra-vakan
tie!
Gastarbeider!
De zes Volkswagenfabrieken in
de bondsrepubliek sluiten de poor
ten traditiegetrouw rond Kerstmi»
en Jaarwisseling, dat wil zeggen
van 23 december tot 3 januari In
Wolfsburg vraagt men zich af hoe
veel gastarbeiders daarna in de stad
zullen terugkeren.
Het Volkswagenbedrljf in Wolfs
burg heeft 59.000 werknemers, van
wie alleen de kantoormensen nog
werk hebben (en dat is slechts één
op de vijf). In de stad zelf wonen
27.000 arbeiders, de meeste anderen
„forensen" over een afstand van
hooogstens enkele tientallen kilo
meters. Er zijn echter ook 6200
gastarbeiders uit Italië en Tune
sië.
In zekere zin is het conjuctuur-
verloop af te lezen aan de gastar
beidersstand. In mei 1971 werd een
record bereikt met 7000. Nu zijn het
er dus nog 6200, een gevolg van het
niet aantrekken van nieuwelingen
na aflopen van contracten met
Italianen en Tunesiërs, die al ver
trokken, omdat de lol er zonder
overwerk en met korter werken in
het vooruitzicht voor hen af was.
Ongeveer 4000 Italianen gaan met
kerstverlof naar huis. De kans ia
groot, dat velen niet terugkomen.
Overigens is een voorstel om eer
der te vertrekken door vrijwel alle
Italianen afgewezen, zodra bekend
werd dat werkloosheidsuitkeringen
zullen worden betaald.
nieuwe emigranten. Als de huidige
stroom doorzet zullen er uit Rusland
alléén al meer dan 50.000 emigranten
komen. Hoe kan Israël een mogelijke
massale immigratie van Russische
Joden opvangen? Een woordvoerder
van het minister van Immigratie wil
de op deze vraag niet al te diep in
gaan. Hij noemde het vooralsnog
hypothetisch. „In 1948, onder veel
moeilijker omstandigheden hebben
wij één miljoen emigranten opgeno
men", zei hij. „Als de nood daar is
zullen we ook nu een oplossing vin
den".
en van de 15 ministers van
(omdat Frankrijk zich uit
[aire gezamenlijkheid heeft
1 rokken) hebben het leeuwen -
Henk Kolb
i him beraadslagingen op-
iwijd aan de mogelijkheden
iuropese verdedigingsinspan-
ie verbeteren, nadat zowel
s-genera&l Luns als de voor-
a het militaire comité, de
se generaal Steinhoff, erop
lewezen dat de vele zwakke
in het verdedigingssysteem
r veren.
wederzijdse evenwichtige
«ring van strijdkrachten is
re gekomen en wederom is
i >eklemtoond dat onderhan-
met het oostblok daarover
In hebben wanneer de NAVO
n sterke positie kan onder-
De ministers meenden dan
iet noodzakelijk is de ver-
linspanningen onverminderd
aven. In die zin was het ook
vol dat de VS-minister van
Laird in de vergaderzaal en
I zijn zijn ambtgenoot voor
ïdse Zaken Rogers op het
vliegveld in opdracht van
Nixon meedeelden, dat de
eenzijdige vermindering van
pen in Europa van plan zijn.
egde de ministers een plan
voor om in de Middellandse Zee een
permanente NAVO-vloot te vormen
uit eenheden van de lidstaten in dat
gebied. De huidige vloot wordt in
noodgevallen op afroep samengesteld
uit eenheden die normaal niet teza
men zijn. Ook op de Atlantische
Oceaan is dit het geval.
De Amerikanen achten deze wijzi
ging nodig in verband met de grote
re en meer gespreide aanwezigheid
van de Russische marine.
Minister De Koster ziet, zo deelde
hij na afloop op een persconferentie
mee, voor Nederland vooral moge
lijkheden in veel nauwere samenwer
king met de Belgen en in het bijzon
der waar het de landmacht betreft.
Ook heeft de heer De Koster met de
Belgen, Noren, Denen en Canadezen
gesproken over een mogelijk gemeen
schappelijk aankoopbeleid bij de ver
vanging van de Starfighter-gevechts
vliegtuigen.
VI? DELHI-KARATSJI (AFP,
De voorhoede van' de In-
N>epen is de Oostpakistaanse
d Dacca nu tot op 30 kilo-
inaderd. In de stad zelf, die
ïteisterd door voedselgebrek
dagelijks wordt gebombar-
oudt men ernstig rekening
ingen van Indiase parachu-
e stad die bijna 600.000 te
elt ziet de prijzen van levens
middelen dagelijks stijgen. De eva
cuatie van de ruim 200 diplomaten
die er verblijven, is onmogelijk door
de bombardementen. Door de marine
blokkade kunnen goederen de stad
niet bereiken.
Uit Karatsji is gisteren een Japans
vliegtuig met 114 Japanse en andere
evacué's vertrokken naar Teheran.
Voor deze vlucht was een gevechts
pauze overeengekomen van twee uur.
CAMtLen CAMEL FILTER
Aan de fronten gaat de strijd on
verminderd door. India heeft al ge
zegd de oproep van de Algemene Ver
gadering om het vuren te staken een
voudig naast zich neer te leggen. In
het zuidwesten van Oost-Pakistan
zijn de Indiase troepen duidelijk in
het offensief. Ook na de val van
Djessore gaat de opmars voort, ter
wijl de Pakistanen volgens de In
diase woordvoerders wanordelijk
vluchtend nieuwe verdedigingsli
nies opwerpen.
Aan het westelijk front in Kasjmier
daarentegen zijn de Pakistaanse troe
pen aan de winnende hand. Indiase
tanks werden vernietigd in de Pends-
jaab. Felle gevechten woeden in zuid-
Kasjmier bij de rivier de Tawi. Hard
wordt ook gevochten bij het strate
gische knooppunt Chamb. Als de Pa
kistanen deze stad in handen krijgen
en behouden is de verbinding tussen
Nieuw Delhi en de hoofdstad van
Kasjmier, Srinager, afgeneden. Het
zelfde gebied was ook al strijdtoneel
in de oorlog van 1965 tussen beide
landen.
Intussen maken de vluchtelingen
uit Bangla DesJ aanstalten om terug
te keren naar hun vaderland. Vanuit
West-Bengalen zijn 3000 vluchtelin
gen de rivier de Ichamati overge
stoken op weg naar het district
Choelna in Oost-Pakistan. De terug
keer volgt na de verovering door In
diase troepen van de belangrijkste
stad Stachira. Het is steeds de poli
tiek van mevrouw Gandhi geweest er
op aan te dringen de vluchtelingen
te laten terugkeren naar hun eigen
land, omdat zij de economie van In
dia in gevaar brengen.
Minister De Koster wilde zich niet
uitlaten over de vraag in hoeverre
naar zijn mening 't opheffen van de
tekortkomingen te de NAVO-striJd-
kr ach ten zal moeten leiden tot een
verhoging van de Nederlandse defen
siebegroting „Ik wil niet via de dag
bladen de commissie-Van Rijckvoor-
sel beïnvloeden".
Inmiddels heeft de Belgische rege
ring besloten dat haar defensie-bud
get jaarlijks met 4 pet zal goan stij
gen.
Aan de vooravond van de
vandaag in Brussel begonnen mi
nisterconferentie van de NAVO
gaf de secretaris-generaal van de
verdragsorganisatieonze land
genoot mr. Luns, een -persconfe
rentie. Tijdens deze conferentie
werd deze foto gemaakt.
