„Leidse artsen moeten
verzetstherapie geven
GEDICHTEN VERHALEN - GEDICHTEN VERHALEN - GEDICHTEN- VERHALEI
ff
„Doorsnee
arts ziet
problemen
niet
In de wachtkamer
STAND
KERSTGEBEUREN
De morgen
Daydream
ALLEEN
Een poosje blij De levensloop
BLIND
OTRDAG 27 NOVEMBER 1971
LEÏBSCH DAGBLAD
PAGINA 19
LEIDEN Door mijn studie ben ik de
laatste tijd driemaal met een aantal
huisartsen in contact gekomen. Eén
keer bij een peiling naar de behoefte
aan psychotherapie in Leiden (16 huis
artsen), een tweede keer door middel
van een studiegroepje „woningnood",
waarbij er met zes huisartsen een ge
sprek is gevoerd, de derde keer bij een
studie van de arts-patiënt-relatie met
vijf huisartsen.
Toen viel mij op dat er enorme ver
schillen waren tussen deze artsen in de
informatie die zij gaven over dezelfde
onderwerpen.
Ziek zijn
Maar laten we eerst eens bekijken, wat
eigenlijk de funksie van een huisarts
is. Volgens prof. Dijkhuis (algemeen
geneeskundige praktijk) op de cursus
huisartsgeneeskunde voor medische
studenten, is de huisarts niet alleen
voor het wegnemen van ziekte, niet al
leen voor de „cure" (is genezen), maar
ook voor de „care" d.w.z. het ziek-zijn
bestrijden.
Hij ziet het ziek-zijn als een vorm van
gedrag die samenhangt met een be
paalde situatie of probleem en die on
derhevig is aan invloeden van het mi
lieu. Tot zover prof. Dijkhuis.
Wat is er nu met die huisartsen? Uit
de drie bovengenoemde onderzöekjes
krijg ik de indruk, dat als het om dui
delijke ziekten gaat (bijvoorbeeld: wel
ke faktoren kunnen astma veroorza
ken) de artsen het roerend met elkaar
eens zijn. Maar zodra Je in een gebied
komt dat niet zuiver medisch is (zoals
woningnood, psychische problematiek
etc.) liggen de meningen vèr uiteen.
Bijvoorbeeld: de door de artsen zo ge
noemde „zeurpieten". Dat zijn mensen,
die erg vaak op het spreekuur komen
(is de arts vaak lastig vallen). De ene
arts zegt, dat deze mensen juist uit de
volksbuurten komen, de ander zegt
juist van niet. Vooral over psychische
moeilijkheden, voortkomend uit slechte
behuizing, waren de meningen zeer
uiteenlopend.
Psycho-therapie
Van de behoefte aan psycho-therapie
in Leiden waren alle artsen overtuigd.
Maar de één zou tien patiënten per
jaar door wilen sturen, de ander tien
per week. Van de bestaande verwij
zingsmogelijkheden waren zij slecht op
de hoogte.
Uit het bovenstaande concludeer ik dat
de gemiddelde huisarts in Leiden (el
ders zal het wel niet veel anders zijn)
weinig af weet van zaken waarmee hij
dagelijks geconfronteerd wordt. Immers
het grootste deel van de klachten
waarmee men bij de huisarts komt,
berusten op psycho-sociale achtergron
den.
Ook kreeg ik de indruk, dat onze huis
artsen er een eenzijdige visie op na
houden t.a.v. hun patiënten uit het zo
genaamde lagere sociale milieu. Proble
men bij mensen met slechte behuizing
zouden niet rechtstreeks tengevolge
daarvan ontstaan, maar door een sa
menspel van faktoren als:
de mentale instelling verminderd
verantwoordelijkheidsgevoel lager
intelligentie quotiënt <IQ> etc.
De artsen vragen zich kennelijk niet
af of juist die rotte wijze van wonen
van generatie op generatie deze fakto
ren kan veroorzaken. Iedereen weet
toch dat de woningnood in Leiden na
genoeg het ergste is van heel Neder
land en dat deze toestand al erg lang
bestaat.
Ziekte-verzuim
Zij achten ook het meer voorkomend
ziekteverzuim onder de lager betaalden
het gevolg van faktoren als minder
werklust minder plichtsbetrach
ting het loonzakje belangrijker vin
den dan het yerk etc. De middenstan
der zou veel concentieuzer zijn.
Natuurlijk begrijp ik dat een arts met
een inkomen van f 50.000 per jaar. en
een ruim huis niet weet wat het is om
met tien kinderen in een krotje te
moeten wonen en ieder dubbeltje om
te moeten draaien omdat men anders
niet uitkomt.
Nog een krasse uitspraak: mensen uit
lagere milieus zyn makkelijker tevre
den te stellen. Die nemen zó aan wat
de arts zegt, terwijl de „beter gesi
tueerden" tekst en uitleg moeten heb
ben.
Ergens ga ik me dan afvragen: hoe zit
dat nou met die huisartsen in een stad
waar het merendeel van de bevolking
tot het laagste sociale milieu behoort?
Waar je de ellende in de krottenbuur-
ten op kunt lepelen met soeplepels vol?
Lieve huisartsen: en hoe zit dat nou
met die „care", als jullie hiervan zo
weinig afweten?
Jullie willen de mensen toch helpen?
Informeer je dan, verdiep Je in maat-
schappijstrukturen. Geef Je patiënten
in plaats van tranquilizers liever „ver
zetstherapie", zoals de socioloog Min
kowski in de Nieuwe linie van 30 sep
tember beschrijft. Verzetstherapie, dat
wil zeggen: zet de patiënt aan tot
deelnemen aan aktiviteiten tegen de
maatschappelijk ongunstige omstandig
heden waaronder hij lijdt.
Machteloos
Gelukkig zijn er ook artsen die wel
degelijk weet hebben van het gat in
hun kennis en kunde. Zij voelen zich
Leiden met z'n oude binnenstad:
„slechte woning is er de oorzaak van
dat mensen met problemen bij de
arts komen".
net zo machteloos als hun patiënten,
omdat zij zich bewust zijn dat ze voor
problemen gesteld worden die ze niet
aankunnen. Ook van hen zou de ver
zetstherapie zinvol zijn.
Gezamenlijke zouden de artsen moeten
strijden tegen maatschappelijke wan
toestanden, die de wachtkamers vol
maken.
Molly Verdegaal
5e Jaars med. studente
Oude Singel 50.
Leiden.
Ik zit in de wachtkamer
van de doker, ik blaas,
zeventien mensen voor me,
mijn kostbare tijd, helaas.
Ik zal moeten wachten;
misschien wel tot vanavond
kwart voor achten,
denk ik met een grijns
Ik voel me opgelaten,
O.wat praten
die mensen door elkaar,
met z'n tweeën....
met z'n drieën.
ik zie dikke
en dunne knieën,
de meeste zijn vrouwen
owat
kunnen die kouten;
hoort, over konijnenbouten.
een kip aan het spit.
over brillen dragen
en het gemak van 'n vals gebit;
nu zijn het de wasseretten
die de waszorg wel verlichten.
Men lacht en men klaagt,
wat een gezichten;
verveelde en boze,
blozende en bleke.
Je raakt er niet
op uit g
Ik zucht,
't is nu al drie kwartier,
het is benauwd hier,
ik verlang naar frisse lucht,
'k tuur door de ruiten,
dan.is het mijn beurt.
De Jongen was verliefd op haar
en zij hielden heel veel van elkaar.
Het meisje gaf haar liefde voluit
maar sinds vandaag is het uit.
Het is een arbeiderszoon, zeiden haar
ouders,
en ze hebben eelt op hun schouders.
Nee. het is beneden onze stand
zet die Jongen maar gewoon aan de
kant.
De Jongen gooide zijn kop in de wind
Nee, zo had hij het niet gewild.
Jongen, liefde kent geen grenzen, zei
zijn vader,
alleen stand, is een onmenselijke da
der.
Bram Hensing
Splinterlaan 115
Leiderdorp.
Verlangen
Hoe ver
hoe onmetelijk ver
ben Jij
en toch
iedere keer
weer dicht bij mij
en dan
drink ik de klank van Jouw stem
betast ik
de trekken van Jouw gelaat
jouw ogen
een diepe zee
je kijkt
je lacht
Je praat
maar
hoe ver
hoe onmetelijk ver
ben jij.
Inge Lens
Utrechtse Jaagpad 26
Leiden.
Heel lang gelêden,
't was middernacht.
Kwamen Eng'len gegleden
langs hemelse pracht.
En zongen een lied,
't was op aarde te horen.
De mensen wisten 't niet,
maar Jezus was geboren.
Aan herders in 't veld,
die waakten over de schapen,
daar werd 't aan verteld.
Zij konden niet meer slapen.
De Boodschap werd gebracht
in deze donk're nacht.
De herders kwamen van overal,
gingen samen naar de stal,
waar 't kindje in de kribbe lang.
Ze knielden met goddelijk ontzag.
't Was waar! De Eng'len hadden 't
verteld,
de profeten het al lang voorspeld.
En zij, herders, hadden mogen kijken
hoe God zijn liefde ons laat blijken.
Daar, daar lag nu de Zoon van God,
in wiens Handen ligt ons lot!
Mevr. K. Marijt-Plug,
Sparstraat 8.
Alphen aan den Rijn.
De eerste vogel zingt zijn lied.
Niemand die hem nog ziet,
hij fluit zijn morgenlied.
En dan: ha, daar heb Je de zon.
Hij kijkt naar de wereld en denkt,
mensen sta op.
Het mooiste is begonnen.
Het is de morgen.
De morgen is net een Loei bad,
De dauwdruppels h .gen in een spinne-
web,
(en JU, JU ligt nog maar suf in bed.)
Dan kijk Je naar buiten,
alles is nog zo mooi,
zo vredig en stil.
En dan denk je: ik wou dat het altijd
zo kon blijven.
Maar nee hoor. ik was haast vergeten
waar wij in leven.
J. Ruygrok.
thuis
giert een ambulance
in Vietnam via
duizenden kilometers teevee
his american way
I have a dream zei King
droom Martin
droom Kennedy's
droom Guevare
miljoenen doden dromen
droom mee
moord blijft mode
ook voor de teevee
Emile Schwidder,
Valkenboskade 354,
Den Haag.
Waarom geen ander.
Gunde ik het erge wat mij is overko
men een ander persoon.
Nee. zo mag ik niet denken.
J. te Boekhorst-Jongedijk,
Riebeeckhof 31,
Leiden.
De lange ttfd
ligt als een zwarte waas
oningewijd
Ben Jij, was ik de dwaas.
Tranen, die tijdloos,
mijn ogen bedekken
liefde, die ik hopeloos
zag en liet vertrekken.
Het afscheid was leeg.
woorden zonder mededogen
de kussen, die ik kreeg,
zyn met de wind vervlogen.
Hennie E. de Man
Endegeesterstraatweg 5,
Oegstgeest.
Lieve dingen om mij heen,
kom, schuil in mijn hoofd
een vlieger in de lucht
wuift mU koelte toe
om mij heen, in de lucht
lieve koelte
vlieg door mijn hoofd
en wuif mijn dingen
in een schuilplaats.
Lieve vlieger,
vlieg naast mij mee.
Paul
Verdamstraat 44.
Leiden.
Tot de dag met het-licht was ik gelukkig.
Ze lieten mij niet schieten, maar ze zijn
anders dan daarvoor.
Zij wilden mij met alles helpen.
Zij toonden allemaal veel begrip.
Maar inwendig konden zij mij niet hel
pen, want ook daar wrs ik verblind.
Ik was vol van zelf-verdriet.
Dat gaat vaak geplengd met tranen
maar alles went en komt ook dit in
goede banen.
Hoe ouder het wordt, hoe meer leerstof
het krijgt
en als het kind dan eens naar spijbe
len neigt,
dan zijn er geen lieve woordjes deze
keer
maar trekken pa en ma van leer.
Voor straf sturen zij de boosdoener
naar zijn kamer of naar bed.
Maar dan komt bij het kind een hevig
verzet.
Zijn dat de ouders die zo lief kunnen
wezen.
Van wie het dacht, nooit geen boos
heid te vrezen.
Voor hem of haar veranderde de tij
den.
Maar wie zijn kind liefheeft,
moet ook kunnen kastijden.
Al doen zij dit met een angstig gewe
ten
maar kinderen moeten het toch weten.
Wat voor hun eigen bestwil goed zal
zijn.
Al doet de ouders dit soms wel pijn.
Zij brengen hun kinderen groot in
deugd'
maar in deze voortvarende tijd, denkt
de Jeugd
dat ze door hun ouders niet goed wor
den behandeld of worden afgesnauwd.
Er worden dagelijks veel kinderen ge
boren.
Met oogjes, een neusje, twee oren.
Een mondje om geluidjes te maken en
te eten
Maar dat gebeurt onbewust,
omdat hij of zij dat nog niet weten.
Twee handjes waar het alleen nog
maai*
mee ligt te maaien.
Maar die later zullen werken, vechten
of geliefde aaien.
Het ligt zo heerlijk op die vuistjes te
sabbelen.
En bovendien heeft het twee voetjes
om mee te trappelen.
Later gaat hy zelf die voetjes testen.
Door ze voorzichtig neer te zetten en
ten leste
kan hij er stapjes mee gaan doen.
Dan komt voor hem zijn allereerste
schoen.
Het is dan een hele belevenis voor een
kind, die het wel mooi, maar niet al-
ty'd prettig vindt.
De ouders zyn geweldig trots op dit
kleine mens
Want dit kind was toch de vervulling
van hun beider wens.
Zij zien hun kindje zo snel opgroeien.
Moeder knuffelt het en vader gaat er
mee stoeien.
Dan komen de eerste schooljaren,
waar het kind veel kennis moet verga
ren.
de huiselijkheid en hun verzorging
kwijt.
En dan komt de tijd dat de liefde
gaat komen,
dat ze van een hij of een zij gaan
dromen.
Denken zij elkaar goed te kennen, dan
gaan ze trouwen
en hun eigen gezinnetje opbouwen.
Maar ook dit eigen bestaan,
zal niet altijd over rozen gaan.
Dan komt voor de ouders de oude dag
is er dan nog tijd voor een gulle lach?
Komen de kinderen him ouders nog
verwennen
of willen zij de oudjes niet meer ken
nen?
Dat maakt oude mensen zo vaak bang
en wat duurt de eenzaamheid dan
lang.
Maar als de kinderen dan spontaan,
even bij de oudjes op visite gaan.
Dan is het voor die mensen een feest,
want de kinderen zijn even langs ge
weest.
Zo herhaalt steeds hetzelfde ritueel in
't leven
een beetje naastenliefde kan veel vol
doening geven.
Kinderen moeten naar de ouders rij
pen
maar ook ouders moeten hun kinderen
begrijpen.
Niet op alles en nog wat gaan vitten.
Dan wordt het hem in het ouderlijk
huis te benauwd.
Zij willen weg. op kamers gaan wonen.
Daarmee aan hun ouders hun zelfstan
digheid tonen.
Maar hun eten staat dan niet meer op
tijd klaar.
Een boterhammetje gaat even zo maar.
Wie wekt hem of haar de volgende
morgen?
Zij worden niet verwend met moeder
lijke zorgen.
Zo zijn ze met hun eigen zelfstandig
heid.
dan zullen de jaren in vreugde ver
strijken.
En zullen de ouders van hun kinderen
ervaren:
zij hebben toch eerbied voor onze grij
ze haren.
A. Roeet-Schrier,
Warmundastraat 12.
Warmond
LEIDEN De belangstelling
voor deze twee-wekelijkse Alto-
na-pagina is de laatste tijd niet
gering. De eerste twee volgende
afleveringen zitten al 'potdicht'.
Dat wil zeggen, dat de beschik
bare ruimte is gereserveerd voor
bepaalde groepen, die daarom
hebben verzocht.
Een gevolg is. dat de gedich
ten-schrijvers zich even moeten
inhouden. De afgelopen weken
zijn er tal van gedichten inge
zonden, van Katwijk aan Zee'tot
aan Alphen aan den Rijn toe.
Vandaag weer een staaltje eruit.
Vandaag óók èen bijdrage van
ie Leidse studente Molly Ver de-
zaal over de houding die artsen
aaar haar mening moeten inne-
nen.
