Minister Van Veen: overleg
met leraren is ondoelmatig
tjonge,
'Club van Rome' wil niet alleen
bespiegeling maar vooral actie
de postgiro
Bewindsman sprak bij Raad van Leraren:
Zaak van Ralph Waver
voor Raad van State
Centrum voor
'vuile lucht'
in Den Haag
Sollicitatie opengesteld voor opvolger mr. Klaasesz
Geheel ander
eindrapport
DINSDAG 2 NOVEMBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
(Van onze onderwijsredacteur)
DORDRECHT Minister Van Veen (Onderwijs) is
ontevreden over het overleg met de onderwijswereld zo
als hij dat van zijn voorgangers heeft geëist. Door het ont
breken van een duidelijke opbouw en een gedragspatroon
wordt het doelmatig contact geremd, aldus de minister. Hij
opende in Dordt het nieuwe kantoor van de Raad van Le
raren.
DEN HAAG (ANP) De Ame
rikaanse deserteur Ralph Waver
heeft gisteren in beroep tegen eer
dere afwijzende beschikkingen van
de regering voor de Raad van State
betoogd, dat hij als politiek vluchte
ling in ons land moet worden toe
gelaten. De Amsterdamse advocaat
mr. W. J. van Bennekom zei, dat
Waver voor asiel in aanmerking
komt, omdat hij deserteerde uit po
litieke motieven en op grond daar-
„Merkwaardige samenloop dat ik
hier in uw midden ben juist nu com
municatie met u niet optimaal
schijnt te funtioneren", zei de minis
ter Hü doelde hiermee op de con
flictsituatie die zich de afgelopen
weken tussen hemzelf en de geza
menlijke leraren toespitste, onder
meer over de door hem aangekon
digde vermindering van het weke
lijkse aantal lesuren.
Op een hoffelijke en omslachtige
manier maakte minister Van Veen
het de leraren nog eens duidelijk,
dat zij bij het landelijke onderwijs
overleg niet langer kunnen rekenen
op een bevoorrechte positie zoals tot
dusver. De minister wil in dat over
leg ook de ouders en sommige groe
pen studerenden betrekken. Hij
noemde, evenals hij in zijn begro
tingstoelichting al deed, de leraren
het laatst bij zijn opsomming van
groepen die bij het overleg moeten
zijn betrokken.
Eenvoud
Minister Van Veen kondigde aan
dat de nieuwe overlegstrucvtuur „een
zekere eenvoud" moet hebben. Pas
dan aal een slagvaardig beleid moge
lijk zijn. Aan die eenvoud wordt vol
gens hem bijgedragen als bestaande
groepen hun krachten bundelen. In
dit verband loofde hij de vier lera
renorganisaties, die nu nog de Raad
van Leraren als een losse landelijke
overkoepeling hebben, maar die er
naar streven dit alles reeds per 1 Ja
nuari aanstaande volledig te doen
samensmelten in een grote nieuwe
Nederlandse Vereniging van Leraren.
„Eigenlijk staat de feestelijke inge
bruikneming van dit nieuwe kantoor
pand al in het teken van de nieuwe
vereniging", aldus de minister.
Maar hij waarschuwde de Neder
landse leraren, dat er „voor ons loon-
intensieve miljardenbedrijf" slechts
een krap budget beschikbaar is. Er
moet zo rationeel en doelmatig mo
gelijk worden gewerkt om te voorko
men dat aan de toekomst van het
onderwijs wordt geknabbeld en om te
maken dat de goede kwaliteit er van
wordt behouden", aldus de minister.
ADVERTENTIE
Het embleem van de Apollo
12. Deze week bij elk Shell-
station, dat in het teken van
de Apollo-actie staat. Gratis
bij 20 liter benzine of 2 liter
Shellina Premix. Elke week
een nieuwe.Verzamel ze alle
tien en plak ze op de gratis
verzamelaffiche.
Nu gratis Apollo-stlckers rsHiiiJ
bij Shell. HmI
DEN HAAG (ANP) In het pro
vinciehuis van Zuid-Holland in Den
Haag zal binnenkort een interprovin
ciaal informatie- en documentatie
centrum voor luchtverontreiniging
worden gevestigd. Dit hebben Gede
puteerde Staten van Zuid-Holland
meegedeeld in de provinciale begro
ting voor 1972.
G.S. hebben het initiatief voor deze
vestiging genomen om de schaars
aanwezige kennis en deskundigheid
over luchtverontreiniging zo econo
misch mogelijk te kunnen gebruiken
en interprovinciaal gegevens en er
varing te kunnen uitwisselen.
In Zuid-Holland wordt de samen
stelling voorbereid van een provin
ciale adviescommissie voor het mi
lieubeheer, waarin deskundigen van
diverse disciplines zitting zullen heb
ben. Voorts zal het personeel van de
onderafdeling milieu van de Provin
ciale Waterstaat van Zuid-Holland
worden uitgebreid.
In de begroting merken GS op dat
de waterschappen, die belast zullen
worden met het kwaliteitsbeheer van
het water in de provincie, een ge
meenschappelijke technische dienst
zouden moeten oprichten.
(ADVERTENTIE)
bijna de helft
van alle Nederlandse
gezinnen heeft al
postgiro!
dak makkelijk!
Pijpleiding
Dow Chemical
lekgestoten
ROOSENDAAL Bij graafwerk
in de buurt van Roosendaal is gis
termiddag een pijpleiding van Dow
Chemical uit Terneuzen lek gestoten.
Ongeveer acht ton ethyleen (sterk
ontplofbaar) liep uit de leiding.
De pijpleiding loopt van Terneu
zen naar Shell-Pernis en ligt vlak
naast een pijpleiding waarmee van
Pernis propyleen naar Terneuzen
wordt gepompt. Beide leidingen lopen
ter plaatse in een beek, waardoor de
kans op een explosie klein was.
Onmiddellijk nadat de politie de
Shell en Dow Chemical had gewaar
schuwd sloten de maatschappijen de
twee leidingen af. Een hoeveelheid
van zeventig tot tachtig ton ethy
leen uit de leiding werd met behulp
van een verbrandingsinstallatie ver
brand.
Provincie vreest
begrotingstekort
DEN HAAG (ANP) De provin
cie Zuid-Holland heeft de begroting
voor 1972 slechts met moeite sluitend
kunnen krijgen. Voor de Jaren 1973,
1974 en 1975 moet op de gewone
dienst met tekorten van f 5,5, f 7.7
en f 9,1 miljoen worden gerekend.
Dit schrijven Gedeputeerde Staten
van Zuid-Holland in de begroting
voor 1972.
Het reële budget is ten opzichte
van 1971 met ruim 20 procent geste
gen tot f 129 miljoen. Het provincie
bestuur heeft er bij de regering op
aangedrongen om goed te vinden, dat
het aandeel van Zuid-Holland in de
wiebeltax (ongeveer f 1 miljoen) als
nog wordt gebruikt ter bestrijding
van de lopende uitgaven. G. S. schrij
ven in de begroting, dat de regering
een wetsvoorstel wil indienen om
de uitkeringen voor de wegen te ver
lagen. „Dat zou voor de behartiging
van de provinciale taken op dit ge-
uitkeringen aan de provincies al te
laag", aldus G.S.
van in de Verenigde Staten „vervol
ging te vrezen heeft op grond van
zijn politieke overtuiging".
De staat, vertegenwoordigd door mr
E. Droogleever Fortuyn, bracht daar
tegen in, dat Waver op het moment
dat hij deserteerde, nog geen vervol
ging om zijn politieke overtuiging te
vrezen had. Hij zei zich te kunnen
voorstellen, dat een Amerikaan die
wordt gedwongen in Vietnam te
vechten en in zodanig gewetenscon-
flicht komt dat hij moet vluchten,
als politiek vluchteling moet worden
toegelaten, maar de motieven van
Waver vond hij onvoldoende
Waver had volgens hem zijn kri
tiek ook in eigen land kunnen spui
en, en behoefde daarom nog niet te
vluchten. „Er is geen sprake van dat
hij werd lastig gevallen om zijn po
litieke overtuiging", zei de landsad-
vokaat. Pas toen hij was gedeserteerd
kregen de Amerikaanse autoriteiten
aanleiding tot strafvervolging over te
gaan. De politieke overtuiging van
Waver verandert die strafvervolging
niet in een politieke vervolging, al
dus de landsadvocaat.
*De Raad van Stjate zal over deze
zaak een advies opstellen, waarna
de koningin onder verantwoordelijk
heid van de betrokken minister een
definitieve beslissing moet nemen.
Daartegen is dan geen beroep meer
mogelijk.
DEN HAAG (ANP) Voor het
eerst is in de staatscourant de sol
licitatie opengesteld naar het ambt
van Commissaris der Koningin. Het
om een opvolger voor mr. J.
Klaasesz als Commissaris der Ko
ningin in Zuid-Holland. Mr.
gaat 1 maart met pensioen.
Tot nu toe werd een dergelijke
procedure, met het doel belangstel
lenden in de gelegenheid te stellen
naar het ambt te solliciteren, als
voor de vacante burgemees terpos ten
gevolgd. Minister Geertsema van
Binnenlandse Zaken heeft besloten
nu ook voor de opvolging van mr.
Klaasesz de sollicitatie open te stel
len. De sollicitatietermyn sluit op 15
november.
Auto-journalisten verdron
gen zich, toen in Turijn (ter ge
legenheid van de autosalon) de
lang verwachte kleine Alfa Ro
meo werd geïntroduceerd. De wa
gen heeft een 1186 cc motor ge
kregen, die goed is voor een top
snelheid van 150 km per uur.
ADVERTENTIE
Niet sneller dan t geluid maar
zijn tijd ver vooruit
Ford Escort
1100-1300
Vanaf 6830, incL b.t.w.
AUTOMOBIELBEDRIJF
Rijnland N.V.
v. d. Valk Boumanweg 71,
Leiderdorp, teL 30325
Lammenschansplein 6, Leiden.
Telefoon 42451.
Onrust In universiteit Op de
universiteit van Wilberforce, in de
Amerikaanse staat Ohio, zijn giste
ren bij ongeregeldheden tussen stu
denten en politie een student gedood
en twee gewond.
Een dezer dagen wordt de
laatste hand gelegd aan de re
dactie van een rapport, dat Cri
sistoestand van de Mensheid"
heet. Flitsen en flarden uit dit
werkstuk, vervaardigd in op
dracht van de ,,Club van Rome",
zijn al met veel gerucht in de
openbaarheid gekomen.
Niet ten onrechte. Het rapport
geeft een eerste, met behulp van
computer-modellen opgestelde schets
van de rampzalige koers, die onze
steeds dichter bevolkte, steeds meer
uitgemergelde planeet bezig is te vol
gen.
Het voortbestaan van de mensheid
staat rechtstreeks op het spel, zo zal
het rapport duidelijk maken. Een
catastrofe is onvermijdelijk als wij er
niet in slagen de ecologische (d.w.z.
met de zorg voor het leefmilieu ver
band houdende), politieke en sociale
vraagstukken onverdeeld en op we
reldschaal te lijf te gaan. Belangrijk
uitgangspunt daarbij moet zijn het
afscheid van de mythe, dat „groei"
het sleutelwoord van ons stoffelijk
bestaan op aarde zou vormen.
Deze verouderde voorstelling,
nog steeds kenmerkend voor het po
litieke en economische handelen,
stamt uit een tijd, toen vrije natuur,
helder water en schone lucht nog
vanzelfsprekend waren. Zij zal moe
ten plaatsmaken voor het besef, dat
de wereld voor haar overlevings
kansen bovenal is aangegeven op een
dynamisch evenwicht van alle be-
staansfactoren. Dat vereist een om
wenteling in het denken, in de wijze
waarop de mensheid met het milieu
omspringt, in onze politieke organi
satie en planning. Een wereld met
130 souvereine staten vormt daartoe
al lang niet meer de passende struc
tuur.
De Club van Rome is een informele
groepering van vijftig a zestig leden
invloedrijke wetenschapsmensen,
enkele industriëlen, een bankier
die in april 1968 voor het eerst in
Rome bijeenkwam om uiting te geven
aan haar verontrusting over de be
dreiging van het menselijk voortbe
staan op aarde. Tot de oprichters
behoort prof. dr. C. J. F. Böttcher,
voorzitter van de Raad van Advies
voor het Wetenschapsbeleid, en
hoogleraar in de fysische chemie in
Leiden.
De Club wil niet louter bespiegeling,
maar vooral actie „Nergens ter we
reld", zegt prof. Böttcher, „is ooit
een studie gemaakt van de wijze
waarop de vele factoren, die het
bestaan op aarde beheersen, op el
kaar ingrijpen. Wat wij nodig heb
ben is een methodiek van onderzoek,
die duidelijk kan maken hoe de pro
blemen zijn verweven en elkaar on
derling beïnvloeden".
De wereld is in de huidige fase van
technologische ontwikkeling één sa
menhangend geheel geworden. Maar
er is geen menselijk brein dat nog
zoveel meer voedsel en andere pro-
dukten voortbrengen, dat dit tot een
bijna onduldbare milieubelasting
leidt en kolossale organisatorische
problemen oproeps Denk aan de
enorme hoeveelheden kunstmest, aan
de insectenbest rij ding, het benodigde
transport. Zodra je op één van de
variabelen ingrijpt, nemen andere
noodlottige proporties aan. Om het
populair samen te vatten: we heb
ben eigenlijk al twee miljard mensen
te veel"
Andere conclusies van het rapport:
bij voortgezette groei van de wereld
bevolking (die tot 1650 schommelde
tussen de 200 en 500 miljoen en
sindsdien regelmatig is toegenomen),
zullen zich over een jaar of zestig
calamiteiten als hongersnoden epide
mieën voordoen. Het is zeer waar
schijnlijk dat het „rijke" Westen nog
vóór het Jaar 2000 zal moeten terug
keren tot een lagere levensstandaard;
het zou beter zijn indien de wereld
bevolking op hetzelfde peil bleef dan
dat zij zich zelfs maar bescheiden
uitbreidde.
Blindelings
alle problemen in hun onderlinge
samenhang kan omvatten.Een van
de produkten van die technische
vooruitgang, de computer, kan wel
licht uitwegen beiden uit de doolhof,
ontstaan door ongeremde bevolkings
toename, onevenwichtige produktie,
overconsumptie in de ontwikkelde
landen, uitputting van grondstoffen
en milieuverontreiniging.
Computer-model
Prof. dr. Jay W. Forrester, leider
van het Systems Dynamics Labora
tory van het befaamde Massachu
setts Institute for Technology
(M.I.T.) kreeg van de Club van
Rome opdracht voor een eerste voor
lopig onderzoek met behulp van een
computer-model, dat het op elkaar
ingrijpen van vijf variabelen zou
kunnen verduidelijken en verreken
baar maken:
1bevolkingsgroei2voedselproduktie
3. industrialisatie; 4. verbruik van
hulpbronnen en 5. de milieuvervui
ling. De (onafhankelijke) Volkswa
gen-stichting gaf voor dit onderzoek
Prof. Böttcher
een bedrag van 250.000 dollar. Dat de
Club van Rome een beroep op For
rester deed lag voor de hand. Deze
hoogleraar was een der eersten die
begrepen, dat de computer gebruikt
kan worden als instrument om zeer
Ingewikkelde systemen te ontleden en
aldus beleidsbeslissingen voor te be
reiden.
Schokkend
De studie heeft ongeveer een jaar
geduurd en ondanks haar verken
nend, voorlopig karakter tot schok
kende gevolgtrekkingen geleid. Als de
mensheid niet dadelijk afrekent met
haar volkomen misplaatst vooruit
gangsoptimisme zal de wereld bin
nen enkele tientallen jaren afglijden
naar een catastrofe.
Prof. Böttcher over een der bevin
dingen: „Als je op dit ogenblik de
wereldbevolking van 3% miljard zie
len het materiële bestaansniveau van
de laagst betaalde Nederlandse ar
beider zou willen geven, moet Je
De opvattingen in het M.I.T.-rap-
port uitgesproken, zullen niet blinde
lings door de leden van de Club van
Rome worden onderschreven. Het
gaat hier, zoals gezegd, om een eerste
simulatie-model, waarin slechts v\jf
variabelen zijn ingebracht en waarbij
werd bekeken wat er met de andere
gebeurt als een of enkele een be
paalde mate van groei dan wel ver
traging of vermindering vertonen. De
gegevens voor het model zijn onvol
ledig geweest en zeker sterk ongelijk
soortig (ze moesten bij allerlei inter
nationale organisaties en instellingen
worden verzameld).
Bovendien heeft de Russische ge
leerde dr. Jemen M. Cvishiani, vice-
voorzitter van het ministerscomité
voor Techniek en Wetenschappen, er
terecht op gewezen, dat de rol van
de computer bij sociale systemen niet
moet worden overschat: in het do
mein van de sociale wetenschappen
bevinden zich vele belangrijke com
ponenten. die moeilijk programmeer
baar en dus voor de computer „on
grijpbaar" zijn.
Na de eerste studie aldus prof. j
Böttcher, zullen meer verfijnde mo
delmatige onderzoekingen volgen.
Het belangrijkste is echter, dat voor
het vereiste wereldomvattende mens-
heidbeleid van de toekomst nieuwe
wegen worden ingeslagen en inte
grale denksystemen aan de hand ge
daan, die de eng-wetenschappelijke
zowel als de „intuïtieve" benadering
van de problemen van onze tijd kun
nen vervangen.
Zoveel Is duidelijk: de oplossing
van die vraagstukken vereist eenheid
van handelen, een „multi-discipli-
naire" aanpak. Ten overstaan van de
bedreiging van onze wereld verliest
het onderscheid tussen „communis
tisch" en .kapitalistisch" zijn beteke
nis. Ook de Sowjet-Unie wordt be
laagd door de problemen van uit
putting van grondstoffen en van
milieuvervuiling. Het is niet toevallig,
dat Rusland grote belangstelling
heeft voor de Club van Rome en
deelneemt aan het initiatief van acht
landen (waartoe ook de beide Duits-
landen behoren) tot oprichting van
een instituut, dat een methodologie
wil opstellen voor de oplossing der
problemen, waarbij de zg. .systeem
analyse" met behulp van een grote
computer de hoofdrol zal spelen.
Tenslotte: De Club van Rome be
schouwt zichzelf als .a-politiek".
Misschien, dat men de groep eerder
„pre-politiek" zou kunnen noemen.
Zij streeft evenals dat instituut in
oprichting naar modellen voor beleid,
waaraan geen nationale overheid (of
wie weet; een wereldregering) zal
kunnen voorbijgaan.
Deze maand verschijnt een
samenvatting van de conclusies
van de Club van Rome en in
januari 1972 zal het rapport in
een Engelse oplage van enkele
tienduizenden exemplaren van
de persen komen. Dit heeft prof
dr. C. J. F. Böttcher, het enige
Nederlandse lid van deze inter
nationale club, meegedeeld. Het
eindrapport zal volgens prof.
Böttcher er duidelijk anders uit
zien dan het voorlopige rapport,
waaruit thans wordt geciteerd.
Men vond dat de voorlopige ver
sie teveel vanuit de moderne
Amerikaanse denktrant was op
gezet. Het leek erop of een op
lossing is geconstrueerd, waarbij
de westerse wereld er zo goed
mogelijk afkomt, terwijl de rest
van de wereld maar moet zien
hoe zij de problemen oplost.
Prof. Böttcher. die voor het eerst
in het openbaar een toelichting
gaf op de ware bedoelingen van
de Club van Rome. zei dat ln
1973 een internationale confe
rentie zal worden gehouden waar
niet speciaal milieu-vraagstuk
ken. maar het gehele complex
van grondproblemen aan de or
de zal komen, waardoor het le
ven op aarde wordt bedreigd. De
plaats van samenkomst is nog
niet bekend.
