Britse geheime dienst
wist van de I RA-wape
Londen
wist al
alles
van
wapen
zending
via
Schiphol
Geen eind
koude
handels
oorlog
VS-Japan
VRIJDAG 29 OKTOBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 21
De Provisionals, de afgescheiden groep van het IRA (het verboden Ierse Republi
keinse Leger) hebben bij het smokkelen van wapens van de Tsjechische staatsexport-
maatschappij hulp ontvangen van een organisatie die wapens aan Biafra leverde tijdens
de Nigeriaanse burgeroorlog. De DC6 met codenaam Charlie Tango Kilo, die wapens
naar Ulster vervoerde welke in Amsterdam in beslag werden genomen, maakte indertijd
elke nacht vluchten tussen het Portugese eiland Sao Tome en de Biafraanse landings-
strook in Oeli.
De „Operatie-patriot", -die in Am
sterdam vastliep, üiad beter „Opera
tie vreemde kornuiten" genoemd
.kunnen worden. Behalve de Ierse
klanten en de Tsjechische leveran
ciers voor wie de transactie louter
[routine en een zakelijke aangele
genheid was, verenigde de „Operatie
patriot" beroeps wapenhandelaars,
jhuurpiloten en mensen van de in-
Van een
bijzondere medewerker
ternationale hulporganisatie die
geld voor Biafra bijeen had ge
bracht.
Het is bovendien zeer waarschijn
lijk, dat de transactie tevoren be
kend was bij een Britse inlichtin
genorganisatie, die haar tijd af
wachtte totdat de IRA haar met
[moeite verkregen geld waarvan
tieeste waarschijnlijk buit was
[gemaakt bij recente bankovervallen
I— betaald had. Daarna lichtte deze
organisatie de Nederlandse politie
in met het doel te verhinderen, dat
de wapens verder getransporteerd
werden.
Ferdinand Pohl. een vroegere verte
genwoordiger van Omnipol, heeft in
interview bijzonderheden be
kend gemaakt over deze organisatie.
Er gingen aldus Pohl geregeld
boodschappen van de agent van
Omnipol in Londen in code naar
ag. Toen het nieuws bekend
werd dat de IRA wapens uit Tsje
choslo waki je betrok, trokken som
mige Britse kranten direct de con
clusie, dat het Sowjet-blok besloten
had zich in de zaken van Ulster te
mengen.
Verkeerd
Deze voorstelling geeft echter een
verkeerde indruk. Omnipol is een
commerciële organisatie, die Tsje
chische machinerieën textiel, glas
en alle fabrikanten waarvoor een
exportmarkt bestaat, verkoopt. Deze
organisatie handelt ook in wapens
Reeds lang voor de Tweede Wereld
oorlog hoorden wapens van de Sko-
dafabrieken in Brno tot de meest
verkoopbare Tsjechische goederen.
Vandaag levert Omnipol ze zonder
politieke oogmerken, tegen hard
geld, aan iedereen, die deze wapens
wil hebben en ze kan betalen. Een
netwerk van louter kapitalistische
handelaars en transporteurs, die
niet op vragen wensen te antwoor
den, vervoert deze wapens naar
Afrik,a het Midden-Oosten, Latijns-
Amerika, of naar elke plek waar
mensen maar wapens willen hebben
niet betrekken kunnen uit de
Verenigde Staten, Engeland of
Frankrijk.
De Sunday Times heeft vastgesteld
dat iemand onlangs ruimte in
vliegtuig aanbood, dat via Shannon
Ierland naar New York vloog.
Het wapentuig zou op deze manier
naar Ierland kunnen worden ver
voerd. Volgens wapenhandelaars zou
dit de beste manier zijn om de
noodzaak van nieuwe wapendocu
menten te ondervangen.
Brian Merrick, een Ier net een flat
in Amsterdam, die er ook een heeft
in Shannon, zegt dat het niet de
DC7 met codenaam November 2977
was die hij anderhalve week gele
den naar Amsterdam vloog. Het
vliegtuig van Merrick staat geregi
streerd op het adres van een procu-
in Limerick. Het behoort ech-
aan een luchtvaart- charter
maatschappij in Miami, die eigen
dom is van een zekere Colm Ken
nedy. De broer van deze Kennedy
is pater Raymond Kennedy, een
roomskatholieke priester, die de lei
ding heeft van „Africa Concern"
hulporganisatie met- zetel te
Dublin, die grote sommen geld bij-
heeft gebracht om hulpgoederen
Biafra over te vliegen met
vliegtuigen van Colm Kennedy. Na
het eind van de Biafraanse oorlog
helpt pater Kennedy generaal
Ojoekwoe, de vroegere leider van
Biafra die op een landgoed bij
Abidjan in Ivoorkust woont.
De Amerikaanse zakenman Ernest
Koenig die uit de DC6 gehaald
werd toen deze met de wapenvracht
op Schiphol geland was, is een oude
helper van Biafra. Toen de Biaf-
se regering wanhopig behoefte
had aan vliegtuigen kocht hij vier
overtollige DC3-Dakota's van de
Westduitse luchtmacht, via een
Amerikaanse vliegtuigmakelaar.
De DC6 „Charlie Tango Kilo" hoort
een andere Amerikaan. Chal-
„Shick" goodlin. Een van de
huidige zakenrelaties van Colm
Kennedy is kapitein Hank Wharton,
vroegere piloot en een van de
voornaamste organisatoren van de
luchtbrug naar Oeli in Biatra.
Internationale wapenhandelaars in
Frankrijk en West-Duitsland gelo-
i, dat er een nog nauwere relatie
bestaat tussen Biafra en de pogin
gen wapens naar Ulster te brengen
Zij menen dat de wapens die uit de
„C nar lie Tango Kilo" zijn gehaald,
besteld waren door generaal Ojoe
kwoe
Hoeveelheid
In verschillende delen van Afrika
bevinden zich nog hoeveelheden
kleine wapens, die door de Biaf
raanse regering besteld waren: in
Libreville, de hoofdstad van Gabon
ln Abidjan (Ivoorkust) en op Sao
Tomé. Tot voor kort trachten Fran
se wapenhandelaars deze voorraden
namens Ojoekwoe van de hand tf
doen, voornamelijk aan de rebellen
in Zuid-Soedan.
De Oostenrijkse staatsveiligheidspo-
litie verricht thans een onderzoek
naar Omnipol aan de hand van de
verklaringen die de zakenman Pohl
aan de Sunday Times heeft gedaan,
waarbij hij vertelde hoe hij weiger
de Omnipol te helpen geheime wa
pentransacties uit te voeren. Drie
jaar lang, tot het afgelopen voorjaar
toe, had zijn firma de Elektronische
und Stahlschutzgerate, in alle on
schuld als agent gefundeerd voor de
verkoop van chemische filters, die
door Omnipol werden verkocht
Eind vorig Jaar hadden vertegen
woordigers van Omnipol hem ge
vraagd „de activiteiten uit te brei
den". Pohl weigerde echter de
noodzakelijke papieren te tekenen
en wilde zich niet met wapenhandel
bezig houden.
Bij zijn volgende reis naar Praag
zijn laatste verband houdend
met de leverantie van chemische
filters, werd hij aan alle mogelijke
soorten druk onderworpen om
gedachten te veranderen. „Ik werd
zelfs met arrestatie bedreigd en
blij naar Wenen terug tegaan".
De vertegenwoordiger van Omnipol
die met wapenverkopen te maken
had was de handelsattaché aan de
Tsjechische ambassade in Wenen,
Karei Kohout. Zijn vervanger war
Slavomir Houdek, officieel derde se
cretaris op de ambassade, maar in
feite kolonel van de Tsjechische ar
tillerie.
Opvolger van Kohout was gene-
raal-majoor Franz Hanisch, een ge
pensioneerde Oostenrijkse officier
en zoon van een vroegere minister
van Defensie. Hij heeft een officiële
licentie gevraagd om in wapens tf
handelen. Pohl vertelde verder hoe
wapens door Oostenrijk werden ver
voerd, soms via ambassadetranspor
ten van Praag naar Wenen. Ook
werden er wel wapens getranspor
teerd door twee scheepvaartonder
nemingen. waarvan Pohl de namen
aan de Oostenrijkse politie heeft
gegeven. Gèdurende negen maanden
voordat men Pohl benaderde om
zelf zich met de wapenhandel bezig
te gaan houden, werd zijn firma ge
bruikt voor codeboodschappen van
de agenten van Omnipol in Londen
aan het hoofd van deze organisatie
op de Tsjechische ambassade in We
nen. „Deze boodschappen werden
steeds ingeleid met de woorden:
Van Mr. Moore en mï. Kennedy"
en ze waren gesteld in het Engels,
een taal die ik niet ken", aldus Pohl.
„Kennedy" zo zei Pohl was een
schuilnaam voor Kohout. En de
boodschappen kwamen van Exico.
de Tsjechische export- import-orga
nisatie die een Londense vertegen
woordiging in Gray's Inn Road
heeft. Omnipol zou vierduizend
aandelen in Exico bezitten.
Je leverantie die door de Nederlan
ders op Schiphol in beslag werd ge
nomen zou niet meer zijn dan een
routinetransactie van Omnipol. on
danks het gewicht van drie ton
Berichten, dat de waarde ervan de
200.000 pond zou overschrijden zijn
sterk overdreven.
Vertakt
Onlangs heeft de Sunday Times
gehoord van een andere transactie
Omnipol. die niets met Ierland
doen had. Dit laat zien hoe
wijd vertakt wel de Tsjechische wa
penverkopen zijn, niet uit politieke
motieven, maar om het broodnodige
buitenlandse geld te verkrijgen.
Deze zending werd verstuurd op re
kening van een klant in Surrey.
was voor 54 kisten met „mili
taire uitrusting", met inbegrip van
machinegeweren. machinepistolen,
antitankkanonnen, plastiek explosie
ven en ammunitie. Volgens wapen
handelaren waren deze Tsjechische
wapens bestemd voor een poging om
de huidige linkse regering in Libië
omver te werpen. Voor de Tsjechen
was dit geen politiek, maar slechts
een zakelijke aangelegenheid.
H wist de Nederlandse politie dat
zij Koenig aan boord van de Char
lie Tango Kilo zou vinden met 116
kisten waarvan sommige een ander
opschrift droegen? Het is in
teressant dat de Nederlandse politie
niet minder dan vijf verklaringen
hiervan heeft gegeven die deels met
elkaar in tegenspraak zijn.
Het eerste antwoord van de politie
mannen was, dat zij getipt w
door Scotland Yard. Daarna hebben
zij achtereenvolgens de eer gegeven
aan de Belgische politie, de Neder
landse douane, de Daily Telegraph
van zaterdag 16 oktober en de Ne-
NV.
van de kleine mysteries van de
hele zaak is hoe de Daily Telegraph
te voren wist dat er een wapen
zending op komst was. Twee ver
slaggevers van dit blad. waarvan er
één lange tijd in Noord-Ierland
heeft gewerkt, verscheen juist op
tijd op Schiphol om daar Koenig
met zijn lading te kunnen ontmoe
ten.
De politie heeft verklaard dat een
ADVERTENTIE
^e^ere Doogan de NV Van Dijk had
benaderd om regelingen te treffen
voor het opslaan en het transport
van de lading aan boord van de
Charlie Tango Kilo. Toen de NV
Van Dijk echter hoorde dat het een
wapenzending betrof trok zij zich
De heer Van Dijk vertelde echter
een ander verhaal. Hij had Doogan
nooit ontmoet, zei hij. Wel was hij
opgebeld door een zekere Juffrouw
Van Leeuwen, die Nederlands sprak
met een deftig Haags accent. Zij
zei te handelen namens Doogan van
een firma die een wapenzending ver
wachte. De volgende dag kwam er
een lang telegram met bijzonderhe
den over de wapens.
Van Dijk was niet gek op deze
overeenkomst en lichtte de politie
in. De politiemannen zeiden dat er
niets verkeerd was aan de transac
tie, maar vroegen hem rapport uit
te brengen. Hij deed navraag naar
Wendamond in Londen en kwam
tot de ontdekking dat deze firma
helemaal niet bestond. Toen juf
frouw Van Leeuwen donderdag weer
opbelde zei hij dat tegen haar
In een telefoongesprekvan een half
uur bood zij eerst honderd pond,
daarna honderdvijftig en vervolgens
tweehonderd pond, maar Van Dijk
bleef weigeren het transport te ac
cepteren.
Nadat Japan de witte vlag moest
hijsen in de textielslag, waardoor de
groei van de import in de Verenig
de Staten aan banden werd gelegd,
is de vrede in de koude handelsoor
log tussen beide landen nog lang
niet getekend. Weliswaar was de
textiel al vele Jaren een struikelblok
in de betrekkingen, maar steeda
meer weerstand groeit er in Ameri
ka tegen de snel toenemende import
van auto's, radio- en tv-toestellen,
elektronische rekenmachines en zo
al meer.
vooral nu door de autoriteiten in
Washington wordt aangedrongen
op vermeerdering van de investe
ringen. waardoor een vermindering
van het aantal werklozen moet op
treden, wordt de aandrang om de
import te beperken steeds groter. In
Tokio wordt dan ook verwacht, dat
tijdens het bezoek van minister van
Financiën, John B. Connally, de
volgende maand nieuwe consessies
van Japanse kant zullen worden af
gedwongen. Tot dusver heeft Was-
hington nog niet officieel op „vrij-
willige" beperking van de invoer der
betreffende artikelen aangedrongen,
m maar er zijn wel allerlei aanwij-
■M1 zingen in die richting gegeven.
i:;1 Vooral nu Japan noodgedwongen
•A tot beperking van de textielimport
is overgegaan wordt het waar
op sohlinllk geacht, dat ook op ander
gebied de teugels worden aange-
Sm j haald. De textielslag, waarbij de
Japanse industrie het onderspit
heeft gedolven, zal voor de binnen
landse economische ontwikkeling
van het land ernstige gevolgen heb
ben. Het is niet ^eenvoudig om el
ders ln de wereld een zo lucratief
afzetgebied te vinden.
Ook op politiek terrein zijn de ge
volgen nog niet te overzien. Zowel
de werknemers als de werkgevers in
de textielnijverheid zijn boos
over de gang van zaken en zij heb
ben premier Sato en zijn kabinet
fel aangevallen. Gesproken wordt
van een vernedering en een onvoor
waardelijke capitulatie voor de
Amerikaanse eisen. Voor de opposi
tie is de verloren slag dan ook een
goede gelegenheid om de regering
Sato in een kwaad daglicht te stel
len en de anti-Amerikaanse gevoe
lens aan te wakkeren.
President Nixon heeft het de Ja
panse regering niet gemakkelijk ge
maakt, toen hij de dollar loskoppel-
i de van het goud en een extra toe-
j slag legde op de invoerrechten. Het
gevolg is dat de Japanse exporteurs
I minder jen ontvangen voor de dol-
lars die zij verdienen en bovendien
j moeten zij de extra 10% invoer-
j recht overbruggen om de afnemers
in de Verenigde Staten te vriend te
houden.
Tegenstanders van premier Sato be
weren dat de textiel de inzet is ge
weest van de koehandel, welke be
dreven werd bij de in 1969 gevoerde
besprekingen over de teruggave van
ht eiland Okinawa. Destijds zou
Sato hebben toegezegd dat als te
genprestatie voor de teruggave tot
beperking van de textielimport zou
worden overgegaan. Het uitblijven
van de beperking heeft ertoe geleid
dat in Washington een sterk wan
trouwen is gegroeid tegen de Ja
panse bedoelingen. Wellicht heeft
dit ertoe bijgedragen dat de Ameri
kanen ertoe overgingen toenadering
te zoeken tot Peking. In elk geval
was de gang van zaken aanleiding
om met het grove geschut van het
ex tra-invoerrecht te gaan werken.
Und bist du nicht willig, so brauch
Op de foto links boven: een ich Gewalt..
aanwens met munitie Hoor
de Britten in Belfast ontdekt. I stoots in de betrekkingen tussen
Japan en de Verenigde Staten. Ook
Rechtsboven: niet duidelijker in Europa werden destijds maatre-
blijkt de houding van de rooms- gelen genomen om overstroming
i, va« de markt met goedkope Japan-
kathoheke bevolking van Ulster Se textiel tegen te gaan. Al staat de
dan uit deze foto van een vrouwtextiel niet langer op de eerste
die dreigend met de vlag van de plaats blJ de JaPanse nijverheid.
lore* t. toch blijft de betekenis van groot
publiek zwaait voor de belang voor de economie van het
ogen van Britse militairen.
Beneden: nacht in Belfast:
brandensluipschutters, barrica
den en ontploffingen.
de
NEEMT VAKER
ZWAARDEMAKER
zonder kleurstof en conserveermiddel
Tenslotte sloot de gehelmzirn'ge
juffrouw Van Dijk een contract
met de Sabena. Zij zei dat zij een
wapenzending had voor „West-Afri
ka" waarbij zij niet de naam van
een bepaald vliegveld noemde.
Het geheel lijkt bepaald geen vlot'e.
professionele zaak van Omnipol.
Perreweg de beste manier om de
j goederen via Schiphol te transpor-
I teren
versturen naar de wachtende DC7.
zonder de douane te passeren.
Als juffrouw Van Leeuwen, wie zij
ook moge zijn, welbewust de bedoe
ling had gehad de aandacht van de
Nederlandse politie te trekken dan
had zij moeilijk een meer effectieve
manier kunnen bedenken. Een Iers
weekblaadje „This Week" veronder
stelt dat de Britse inlichtingen
dienst de wapenovereenkomst heeft
voorbereid om de IRA van waarde
volle munt te ontdoen. Dit lijkt
echter onwaarschijnlijk. Men kan
beter aannemen, dat de Britse in
lichtingendienst van de wapenover
eenkomst gehoord had en er in
Contract, Slaagde binnen het netwerk te drin
gen, dat zorgde voor de verkoop
van het wapentuig.
Wapenhandelaars menen dat de
zending die op Schiphol in beslag is
zijn
transito te
genomen de 54 kisten
bestemd
die
voor Libië en die maken
land.
Bijna 10% van de Industriële pro-
duktie komt voor rekening van de
textielnijverheid, die haast 15 pro
cent van het totale arbeidspoten
tieel in dienst heeft. Bijna twee mil
joen mensen werken in deze be
drijfstak. Er is de Japanners daar
om wel wat aan gelegen dat er een
zo hoog mogelijk exportpeil kan
worden gehandhaafd. De moeilijk
heid is dat in Europa de Japanse
textiel al evenmin welkom is al»
de Verenigde Staten.
Teneinde tegemoet te komen aan de
vele wensen, welke in Washington
[.gekoesterd worden ten aanzien van
de handel met Japan, waartoe ook
de vrijheid van buitenlandse vesti
gingen op het verlanglijstje staat,
zouden de Japanners bereid zijn
water in de wijn te doen op het
gebied van de wisselkoers
In hoeverre hier sprake is van een
op verzoek van hogerhand opgela
ten proefballon dan wel van een
poging om het kabinet bij de bevol
king in een kwaad daglicht te stel
len is niet na te gaan. Het een is
net zo goed mogelijk als het ander.
De Japanse geslotenheid maakt het
buitenstaanders moeilijk uit te
aanvankelijk in Joego-Slaviè
blijven
de Britse inlichtingendienst al
paar maanden geleden alles hi
uit welke hoek de wind
waait. Vast staat evenwel dat er
Zeker is echter dat nog harde noten gekraakt zullen
worden eer zowel Amerikanen als Ja
panners tevreden zijn met de rege-
wist en zodoende de Operatie pa- j ling van het onderlinge handelsver
trlot" kon binnendringen. keer.
