Toestand van Rijnwater in
kritiek
stadium
CAMEL FILTER
A UTOBONDEN VERKLAREN
DREES..TOTAL LOSS...
Jonge Olifant: de zachtste
Waterleidingsbedrijven ernstig bezorgd over kwaliteit
WERELDBEROEMDE KWALITEIT.
DONDERDAG 28 OKTOBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
ADVERTENTIE
ROTTERDAM/LEIDEN De toestand van het Rijn
water bevindt zich op het ogenblik in een kritieke fase.
Een nog verdere verslechtering van het rivierwater in de
komende jaren betekent, dat het onmogelijk wordt er nog
langer goed drinkwater van te maken. Toch zijn ruim
twintig miljoen Nederlanders, Westduitsers en Zwitsers
voor de dagelijkse portie drinkwater aangewezen op de
Rijn.
Sul
Een angstige gedachte die gis
teren en vandaag vele malen ter
sprake kwam op de jaarvergade
ring van de Rijncommissie Wa
terleidingbedrijven in Rotterdam.
Ruim honderd technici van wa
terleidingbedrijven uit de drie
Rijnoeverstaten spraken in de
havenstad over de mogelijkheden
om deze dreigende catastrofe te
voorkomen.
Door
Bram van Leeuwen
In een met algemene stemmen aan
genomen motie drongen zij er bij de
regeringen op aan in de kortst moge
lijke tijd wettelijke maatregelen te
nemen om de lozing van afvalwater
in de Rijn tot een minimum te be
perken.
Onbekend
Geen overbodige luxe wanneer u
weet, dat in het Rijnwater van van
daag vijftig chemische stoffen voor
komen waarvan de afkomst onbe
kend is en waarvan gevreesd wordt
ze nadelig voor dë~^gezondheid
de mens zfan. Geregeld nog
worden tot dusver onbekende chemi
sche stoffen in 't Rijnwater ontdekt.
r er is meer. Elke slok Rijnwater
bevat ook na zuivering— bestand
delen als chroom en arsenicum; stof
fen die in grote hoeveelheden kan
kerverwekkend zijn. De hoeveelheden
giftige chemicaliën in het Rijnwater
zijn weliswaar nog klein maar me
tingen leren dat ze elk jaar opnieuw
verontrustend toenemen. Dat is bij
voorbeeld het geval met benzypreen,
een kankerverwekkende stof, die in
het Rijnwater in honderd tot dui
zend maal grotere hoeveelheden
voorkomt dan in het grondwater.
Stoffen ais zink, selenium, nikkel en
kobalt zijn verdacht als „kankerver
wekkers", terwijl nitraten uit kunst
meststoffen in de menselijke maag
met stoffen, die in ons voedsel voor
komen, de kankerverwekkende stof
„nitrosamine" kunnen vormen. In het
water is inmiddels ook al de radio
actieve isotoop tritium aangetoond.
Gevolgen
En dan zijn er ook stoffen in het
Rijnwater die op zich niet gevaarlijk
zijn, maar samen nieuwe chemische
verbindingen vormen, waarvan nog
niemand weet wat de gevolgen zijn.
Niet voor niets pleitte prof. dr. J.
Borneff van de universiteit in Mainz
voor een uitgebreid onderzoekpro
gramma naar de aanwezigheid en
werking van chemische stoffen in
het Rijnwater.
Een andere bedreiging voor het
Rijnwater vormt de zogenaamde
.thermische verontreiniging," veroor
zaakt door het gebruik van rivierwa-
koeling van elektrische cen
trales. Ook nu reeds heeft het Rijn
water geregeld een tekort aan zuur
stof als gevolg van het lozen van ver
warmd industriewater bij warm weer
en lage waterafvoer.
Prol. dr. H. Sontheimer van de uni
versiteit in Karlsruhe waarschuwde
gisteren in Rotterdam ernstig voor de
plannen om aan de oevers van de
Rijn de komende jaren nog eens
twintig kernenergiecentrales te bou
wen en het rivierwater te gebruiken
voor de koeling. Zou dat gebeuren
dan voorspelt prof. Sontheimer dat de
Rijn zal veranderen in een dode ri
vier. zonder zuurstof, zonder vissen,
maar wel een ondragelijke stank
verspreidend. Om aan een dprgelijk
schrikbeeld te ontkomen zal volgens
de Duitse hoogleraar elke verdere
verwarming van het Rijnwater
moeten worden verhinderd.
Minister van Verkeer en Water
staat, dr. Drees jr., die gisteren de
bijeenkomst van de Rijncommissie
opende wees ook op het steeds hoger
wordende zoutgehalte van het Rijn
water, waardoor nu reeds grote
schade wordt aangericht aan land-
ADVERTENTIE
en tuinbouwgew
drinkwatervoorziening
wordt gebracht.
Elke liter Rijnwater, die bij Lobith
ons land binnenstroomt bevat op het
ogenblik meer dan driehonderd mili-
gram zout; de kritieke grens is daar
mee overschreden. Het Rotterdamse
drinkwaterleidingbedrijf met reser
vebekkens op de Berenplaat die vol
doende zijn voor twee a drie weken
heeft de afgelopen maanden al gedu
rende enkele dagen geen vers water
kunnen mlaten in verband met dit
hoge chloride-gehalte en de lage wa
terafvoer van de Rijn. Pas in 1973
komen nieuwe spaarbekkens in de
Biesbosch gereed, waarmee calami
teiten van iets langere duur het
hoofd geboden kunnen worden.
Deskundigen vrezen dat straks
wanneer flinke regenbuien boven het
6tropmgebied van de Rijn losbarsten
euwe gevaren de drinkwatervoor-
ening zullen bedreigen. Stoffen, die
i nog langs de oevers liggen zullen
straks bij een hogere waterstand wor
den meegevoerd en via overlopende
riolen zullen gevaarlijke afvalstoffen
zonder zuivering in
water terecht komen. Ook de kalimij-
nen in Frankrijk zullen straks weer
zonder pardon dagelijks vele tonnen
zout in de Rijn smijten.
Riool
Aan al deze „bijdragen" die van de
Rijn „het riool van Europa" hebben
gemaakt zal volgens de waterleiding
bedrijven, die bij de Rijncommissie
zijn aangesloten een einde moeten
komen. Zij ondersteunen dan ook
het streven van de Raad van Europa
om tot een Europese conventie voor
te bescherming van internationale
wateren te komen. „Er moeten mi
nimale normen voor het oppervlakte
water worden vastgesteld" zo zegt de
resolutie, „en de staten zullen ver
plicht worden te zorgen dat deze nor
men niet worden overschreden". In
het wettelijke verbod om giftige stof
fen over de Rijn te transporteren
ziet men een eerste stap in de goede
richting.
GAMEL en CAMEL FILTER
Gewoon geweldig lekker.
Den Haag Minister Drees van
Verkeer en Waterstaat komt volgen
de week in de Tweede Kamer met
zijn begroting. De debatten zullen
zich daarbij toespitsen op de zwaar
dere lasten op het wegverkeer. De
oppositie liet onlangs weten weinig
heil te zien in verhoging van de
wegenbelasting. Dat is immers een
vaste last en daarmee wordt het
grote doel dat Drees zich heeft ge
steld selectief gebruik van de
auto niet gediend. PvdA-D'66-
PPR verwachten betere resultaten
van een verhoging van de benzi
neaccijns.
De vele bonden die zich met de
belangen van de automobilist en
het wegvervoer bezig houden heb
ben hun grieven gebundeld en aan
Drees en de Kamerleden aangebo
den. Samenvattend luidt hun con
clusie over de plannen van minister
Drees: total-loss.
De BOVAG (garagebedrijven)
vreest dat de automobilist het on
derhoud van zijn auto als een sluit
post zal gaan zien. „Verpaupering
vah het wagenpark" is niet in het
belang van de verkeersveiligheid.
De RAI vraagt Drees vertwijfeld
hoe zijn plannen te rijmen vallen
met het door hem geprezen profijt
beginsel. Want, zegt de RAI. de be
lasting voor de automobilist wordt
alles bij elkaar genomen zo'n twin
tig procent zwaarder, maar onder
tussen wordt de wegenbouw- afge
remd. Er is zelfs sprake van discri
minatie, want er wordt geen onder
scheid gemaakt tussen auto's als
luxe en auto's die als gereedschap
worden gebruikt voor handel en
nijverheid. De bedrijven zullen de
hogere kosten op hun auto's dus i
wel weer gaan afwentelen op de
consument, en hupdaar ga Je
met je inflatiebedtrijding.
Ramp
De ANWB. die ons land zo voor
treffelijk bewegwijzert, voorspelt
„een regelrechte ramp" als de con
tinuïteit in de wegenbouw in gevaar
wordt gebracht.
De KNAC legt de nadruk op de be
tekenis van de auto voor bewoners
van de huidige „steen- en beton-
woestijnen". Juist die mensen heb
ben de grootste behoefte om naar
buiten te trekken. Het openbaar
vervoer kan volgens de KNAC nau
welijks op reële wijze tegemoet ko
men aan deze recreatieve vervoers
behoefte.
De Stichting Weg ziet dit nog som
berder: „Het is een gevaarlijke illu
sie te denken dat men de auto zal
laten staan en zal overstappen op
het openbaar vervoer. Met dit soort
bezuinigingen," zegt de Stichting
Weg. „spant de regering het paard
achter de wagen, want uitstel van
geplande en in uitvoering zijnde
w-egenwerken betekent tientallen
miljoenen guldens verlies." De
stichting zegt er niet bij dat over
een jaar of tien de wegen in de
weekeinden zo vol zijn, dat er voor
het paard achter de wagen zelfs
geen ruimte meer is.
Anders
De klachten van de bonden die zich
met beroepsgoederenvervoer bezig
houden staan in een iets ander
licht. De vrachtauto is een stuk ge
reedschap dat in onze nationale
economie een vitale functie in
neemt. Om een enkel cijfer te noe
men: Negentig procent van onze
voedingsprodukten en tachtig pro
cent van onze landbouwprodukten
Minister Drees: total loss
wordt per auto vervoerd en gedi
stribueerd. Staatssecretaris Kruisin-
ga «vervoer» zei een goede week ge
leden dat het goederenvervoer over
de weg in de Europese Gemeen
schap voor veertig procent een Ne
derlandse aangelegenheid is. In deze
sector werken tachtigduizend men
sen. per l Januari van het vorig
jaar telde ons land 46.000 vrachtau-
De beroepsgoederenvervoerders heb
ben in hun klacht aan Drees en de
Tweede Kamer de vrees uitgespro
ken dat het vervoersaanbod zal af
nemen en de inkomsten dus ook.
..De rode cijfers komen steeds na
der Wij dragen voor 7.4 procent bij
in het bruto nationaal inkomen
Het gaat niet aan het gereedschap
van ons extra te belasten met kos
ten die niets gemeen hebben met
het gebruik van de weg. Men belast
toch ook niet de leest van de
schoenmaker???"
Vooral de kipwagen krijgt het
zwaar. Aan de ene kant wordt hij
zwaarder belast, aan de andere
kant krjjgt hij minder werk omdat
de wegenbouw wordt afgeremd De
Nederlandse Vereniging van Wegen
bouwers verwacht dat de werkgele
genheid met twaalf tot vijftien pro
cent zal teruglopen, wat tenminste
op drieduizend werklozen komt te
staan. „Voor veel bedrijven zal dit
definitief het einde betekenen," ia
de sombere verwachting.
Kosten
De Eigen Vervoerders Organisatie
bestrijdt het veel gehoorde argu
ment dat het wegennet door het
zware verkeer zo hard zou slijten.
Er is een rapport van een ambtelij
ke commissie verschenen over de
kosten van de weg-. Daarin staat
dat het gewicht van een auto voor
de oppervlakteslijtage een minder
grote rol speelt. Zware voertuigen
veroorzaken wel meer diepteslijtage,
maar die, maken slechts een betrek
kelijk gering deel uit van de totale
onderhoudskosten.
Het ligt voor de hand tegen al deze
klachten en sombere verwachtingen
aan te voeren dat ze geuit worden
door pure balangenorganisatles. En
minister Drees is er een tegenstan
der van dat in ons land pressie
groepen en belangenorganisaties een
te grote vinger ln de pap hebben in
dé manier waarop de overheid met
zijn geld omspringt.
Onevenredig
Maar dat alles neemt niet weg. dat
de bestel- en vrachtauto's onevenre-
dig zwaar worden belast, als Drees
zijn plannen doorgevoerd krijgt.
Een voorbeeldde weggebruikers
moeten volgend Jaar honderdtachtig
miljoen gulden extra in het Rijks
wegenfonds storten. Honderd mil
joen moet worden opgebracht door
het personenautopark. acht miljoen
door autobussen en 72 miljoen door
het vrachtverkeer. En dan te be
denken dat het personenautopark
acht keer zo groot is als het be
drijfswagenpark.
Op deze manier worden straks niet
de automobilisten naar het open
baar vervoer gejaagd, maar vooral
de goederenvervoerders. De Eigen
Vervoerders Organisatie constateert
dan ook: alle redelijkheid is hier
uit het oog verloren.
gcHlt
Er is waarachtig wei een jonge jenever
diezachtisals fluweel
Diestraaltvan zuiverheid. S.
Diedubbelgebeid is.
Datmagtochweleen lichtpunt heten.
