^at in Caissa's rijk tot de
mogelijkheden behoort
Kruiswoordraadsel
4 1
1 1 1
1
n
I 4
1
1 4
i
4 tl
3$
Nederlandse successen in Soechoemi
s m
tm
Kan-toor-tje
Aas voor" niet altijd
even succesrijk
:haakrubriek
MvIRUBRIEK
tlDGERUBRIEK
^ERDAG 2 OKTOBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 17
anneer men de schaakwerken bekijkt van gerenommeerde i
ij vers die zich bijzonder gespecialiseerd hebben in het ver-1
ilen van „curiositeiten op de 64 velden", staat men versteld
^pe vele buitenissigheden die de met toverkracht werkende 1
^en ten toon kunnen spreiden. De schaakauteur Kurt Rich- j
vas een man die, behalve een gezond gevoel voor humor,
verzamelde en op schrift stelde wat de liefhebber voor ons
i .spel kan bekoren. Meestal zette hij bij elke stelling een
e strofe. Een der velen willen wij u niet onthouden,
"'ifkwürdig is das Schachspiel zuzeiten, Es hat so seine j
Jwürdigkeiten
het. vele werk van Richter ko-
|j voor onze rubriek enige bij-
re stellingen met een nog merk-
iger verloop. Wij voldoen hier-
ian het verzoek van een aan-
ters uit Leiden, Katwijk en
pkou 1915)
kfl dames op het bord! Een hart-
HJhnende aanblik.
grote virtuoos dr. Aljechin,
lemfs geschiedschrijvers de groot-
vjijnker (en drinkeri ter wereld,
te et. probleem op eclatante wijze
vfet op:
ie fhl-h6ü
n 3gt mat met Dd8t
nu... Dblxfl, 2. Df4-b4+! Dfl-b5,
>on?"^8f Kb6-a6, 4. De3-a3t en
[en.gaf het niet weemoed op.
..jssa&ll
;elt<
lik 'lijn 1941).
lisch. de man die in zijn glo-
er bekend stond om zijn sterk
i tijdnood (waarom hij op de
oenft een uur lang nadacht, over
I i
V
i i
li'
mm "4wm
11
W
w
s 3: s
A US
M
M il
onze voorvechter dr. Euwe zijn te
genstander op fijne wijze naar ca
pitulatie leiden. Het fragment is uit.
het toernooi te Hastings van 1938 39
MilnerBarry
Aljechin
de 15e zet is voor iedereen altijd een
raadsel gebleven!» vond een niet al
ledaagse voorzetting. Hij was in de
diagramstelling wederom in hevige
tijdnood. De „reductie" tegenover
het witte materieel is van zwarts
zijde bezien niet om te gillen. In
feite heeft zwart maar een toren en
de kwaliteit tegenover de dame.
Maar ziet wat er volgde:
1Td8-dl 2. Kgl-h2 Tc5-cl.
3. Lg3-f4
Het enige.
3 Tdl-hlt, 4. Kh2-g3
Nu volgt een atoomsplitsing!
4Thl-h3t!
Wat inderdaad in Caissa's rijk
mogelijk is!
5. g2xh3 Tcl-glt. 6. Kg3-h2 Tgl-
hlt. 7. Kh2-g3 Thl-h3^ mat!
Men noemt het wel eens geluk.
Het juiste woord voor de witspeler
is „pechvogel"!
IN DE VAL GELOKT!
In onderstaande stelling zien we
dr. Euwe
Dr. Euwe sloeg een remise-aanbod
van zyn tegenstander af en speelde
1. a4-a5! Zwart moest nu Ld4 spelen,
maar hij nam het geschenk
aan.
1. Lb6xa5? 2. Kfl-f2! Kf4-e5
Om de zes g3+ te ontwijken.
Na gaat 2. Lb+ niet wegens
3 Tb6 wat zwart overzien had toen
hü de pion pakte.
3. g2-g3Th4xh3 4 Kf2-g2 Th3-h5
5 Tg6-a6! La5-b6 6. Le4-g6! en zwart
gaf het op.
Een opmerkelijke combinatie!
BISHOP
•t Europees kampioenschap, dat van 4 tot en met 18 sep-
in Soechoemi, en niét, zoals oorspronkelijk de bedoe-
vas, in Tiflis werd gespeeld, is een schitterend succes voor
vli^derlandse deelnemers geworden. Want niet alleen slaagde
zelf in de titel voor de vierde maal in successie te ver
in, ook het resultaat van de Fries Bergsma, die ondanks
elname van vier sterke Russen, als vierde finishte, dwingt
Ivege bewondering af.
fMr laat ik eerst rven de offi- ste tientalspeler van het Haagse
induitslag geven, want de be- RDG, de vereniging die dit jaar on
tving in vele Nederlandse dag- getwijfeld de landelijke titel zal ver-
was niet zodanig, dat deze overen, stak hij zijn afkeuring over
voojhe lezers bekend mag worden j wits achtste zet niet onder stoelen of
lersteld: Sijbrands 17, Andrei- banken: maar het is duidelijk dat
h Gantwarg 14. Bergsma en er geen betere zet voor handen is,
dw 13 (sp-systeem voordeli- i want je kunt tegen iemand als Tsjego
>or eerstgenoemde». Tsjegolew lew moeilijk met varianten als 28
n der Sluis en Rabatel 8. Zorn 22. 1520, 3328, 1217. 34—30 etc.
nstterabek 3, Deguée 2 experimenteren.
>fcrekllend in deze eindstand zijn 8.25 x 34, 9. 40 x 20. 15 x 24, 10.
va^ekkelijk lage posities die oud- j 45—40.18— 22. Na 18—23, 40—34, 12
en kampioen Tsjegolew en Van j 18. 27—22 etc. heeft wit bevredi-
luis innemen; Tsjegolew ver- gend spel. 11. 27 x 18. 12 x 23, 12. 40
eel terrein door nederlagen 34, 7—12, 13. 4440. 12—18. 14. 50
jantwarg en mij. terwijl Van 45. 10—15, 15. 34—29! Wit zet een
bis' verweer na zijn nederlaag aanval In tegen de zwarte linkervleu-
K Andreiko in de derde ronde gel Een gunstige omstandigheid is
^^te. hoewel hij in de eerste daarbij dat wit 31—27 nog niet ge
il^ uitstekend was gestart met speeld heeft en aldus de dynamiek in
(mise tegen Gantwarg. Omdat j zijn stelling behouden heeft: zwart
tijenuitgave van het toernooimoet altijd rekening houden met de
lel eventjes op zich zal laten 1 uitval 28—22.
ec/n en iedereen, die ik tegen het1 15.23x34. 16. 40x20, 15x24, 17. 49
pp. mij er naar vraagt, geef 44, 1823. 18. 44—40. 410. 19. 39—
ronder een notatie, voorzien 34. 1015. 20. 34—29! 23x34 21. 40x20,
Ikele kanttekeningen, van mijn 14x25. Op 15x24 kan volgen 4339.
.tegen Tsjegolew. 8—12. 39—34, 12—18. 34—29. 2—8. 29
Le'brands—W. Tsjegolew, achtste x20, 14x25. 33—29! 19—24, 29x20, 25x
14, 4540, 1319 'om het spel met
18—23 opnieuw klassiek te maken)
28—22! 18x27, 31x22 en wit heeft uit
stekend spel. 22. 3329! 1924. 23.
29x20, 15x24. 24. 43—39. 9—14. 25.
38—33. 1—7. Op 14—19 is 28—23 ijzer-
sterk. terwijl zwart na 1318. 39
34, 14—19, 34—29 gevolgd door 33—29
verder teruggedrongen wordt. 26.
9 9 9
9
(J
O O
,1 32-28, 20—25, 2. 37—32. 15-
Arsii1_37i 10—15, .4 46—41, 5—10,
^aul27, 20—24, 6. 36—31, 17—21, 7.
j) ,21—26.
gjistelling uit een oude variant,
i q naam draagt van ex-wereld-
oen Springer, is op het bord
pnen. 8. 3430. Toen ik deze
toonde aan Dirk Boom. eer-
DIAGRAM I
Stand na 27e zet van wit
verdediging. Zwart geeft het centrum
weliswaar volkomen prijs, maar daar
staat tegenover dat de randschijven
25 en 35 wit beperken in de vrijheid
van handelen aan de vleugel, waar
bovendien zeer duidelijk een scha
kel ontbreekt. 28. 35x24, 19x30 29. j
48—43. 3—9, 30. 43—39, 30—35 31. j
42—38, 9—14 32. 31—27, 7—12 33. 36
31! Een mooie ontwikkelingszet:
wit tracht zijn aanval zo harmonisch I
mogelijk te ontplooien en bereidt 27
22 voor. Wil zwart dit met 1218 j
tegengaan, dan ziet wit zijn kansen
na 4741 en 4136 alleen maar toe-
nemen 33.13—19. 34. 27—22, 8—
13. 35. 31—27, 11—17, 36 22x11. 16
x7, 37. 45—40, 35x44, 38. 39x50, 25—
30, 39. 5044. Zou schijf 47 op 48
staan, dan zou het na 48—43 en 43— I
39 een walk-over worden.
Daar is nu echter geen sprake van
en nu moet men taktische middelen j
getracht worden het voordeel in
winst om te zetten. 39.3035, 40
4439. Zwart moet nu met de vol
gende variant rekening houden: 7-11
47—42, 2—8. 39—34. 14—20, 34—30 35
slaat 24. 29—23. 26—31 en na 33—
29! breekt wit door naar dam.
40 35—40. 41 29-24, 19x30, 42.
39—34, 30x39 43. 33x35, 14—20. 44
35—30, 2—8, 45. 27—2213—19 46.
30—25, 20—24, 47. 47—42! 24—29 48.
25—20, 29—34. 49. 20—15, 34—40 50.
15—10. 4044, 51. 10—5. 44—50, 54.
j 5x23. 8—13, 53. 38—33, 50—45 54 23
—18. 12x23 55. 28x8, 7—12 56. 8x17.
i Vermoedelijk heeft Tsjegolew zich
op dit eindspel verkeken. Remise
I zit er naar alle waarschijnlijkheid
niet meer in, maar daar zal in een j
I volgende rubriek, die geheel aan dit
1 en andere eindspelen gewijd zal zijn
1 op ingegaan worden.
56 45—34. 57. 42—38. 34—7. 58
j 32—27! 7—34, 59. 38—32! Wit heeft
de vangstelling voltooid en zwart moe
de diagonaal 145 verlaten. 59
34—25 60. 33—29! Verrassend is dat
wit niet een van zijn voorste schij
ven laat promoveren, maar juist een
schijf uit het achterland. 60.25—9.
61. 29—24, 9—13. 62. 24—20. 13—9 63.
20—15, 9—4. 64. 32—28! 4—13 65 28—
23! 13—30 66 15—10. 30—43, 67 27—
21. 43x16. 68. 10—5! 16—2. In ver
band met 1711 moest de zwarte
dam vaststaan. 69 2218, 28, 70.
18—12, 8—3. 71. 23—19, 3—25, 72. 12—
8, 25—48 73. 8—2, 48x31, 74. 5—14!
(zie diagram 2> Wit heeft een ge-
ulbp
(Pom ligt op het mat-Je in de
gang: op-eens spitst hij zijn
o-ren. Rrrtsfs hoort hij bin
nen).
Pom: (te-gen zich-zelft Wat
haalt die Streep nou weer uit?
(hij trip-pelt naar de ka-meri.
Wat doe Je?
Pim: <tus-sen sta-pels pa-pie-
ren op 't bu-reau) Een o-gen-
blik-Je, heer.
Pom: Wat zeg je nou?
Pim: U ziet toch dat ik be-zig
ben, heer. O, u hebt geen i-dee
hoe druk ik het heb op mijn
kan-toor.
Pom: (met gro-te o-gen) is het
een spel?
Pim: Maar me-neer! Een spel?
Ziet u dan niet wat ik al-le-
maal aan mijn kop heb? Ik ben
het kan-toor voor de be-har-ti-
ging van de be-lan-gen van al
le kat-ten ter we-reld.
Pom: De wat?
Pim: Ja, me-neer, lk be-grljp
wel dat u daar nog nooit van"
hebt ge-hoord. U suft maar wat
op uw mat-je of uw kus-sen-tje.
U eet wat en speelt wat met uw
vriend. Maar ik, me-neer. ik
houd me be-zig met het wèl
zijn van de kat.
PomHoe be-doel Je?
Pim: Wèl zijn; dat de kat het
lek-ker heeft. Dat ie te-een mij
kan kla-gen als ie het niet lek
ker heeft.
Pom: Oo.en dan?
Pim: Nou, dan zeg ik, als ie al
les ge-klaagd heeft: ik zal kij
ken wat ik voor u doen kan,
heer.
Pom: En dan?
Pim: Dan? Nou dan niks..ik
eh..ik be-doel. Ik kijk wat
ik doen kan en om-dat ik dat
doe voelt zo n kat zich met-een
al veel lek-ker-der.
Pom: Ja ja..ik snap het. En
daar heb Je het ze-ker erg druk
nee.
Pim: O, me-neer, mijn kop
loopt me om. Kijkt u zelf maar.
Al die pa-pie-ren, al die pa-pe-
ras-sen. Ziet u ze? (Pom knikt»
Al-le-maal kat-te-klach-ten.
Vrien-den en vrien-din-nen die
da-gen-lang al-leen in huls
zit-ten zon-der dat er ook maar
ie-mand is om een kop-je te ge
ven of een woord-Je mee te wis-
ïe-len, kat-ten zon-der huis, kat
ten zon-der e-ten, kat-ten zon-
vrlen-den. ach me-neer. en dan
de te-le-foon. De he-le dag on-
ge-luk-ki-ge ka-ters en poe-ze
aan de te-le-foon.
Pom: Ja Ja, er is veel leed als
Je het weet.
Pim: En u. me-neer? Wat had
u voor klach-ten?
Pom: Dat zal ik u zeg-gen. (Hij
zucht).
Pim: Ze-ker een moei-lij-ke
zaak me-neer?
Pom: Heel moei-lijk. Ik weet
niet eens of u mijn zaak wel
be. .be.
Pim: Be-har-tl-gen.
Pom: Juist. Be-har-ti-gen kan.
Het zit na-me-lijk zo. me
neer. Ik had een vriend.(hij
zwijgt en zucht).
Pim: Ja? O, wacht u e-ven.
(hij doet trngggi De te-le-foon
jaat! (hij pakt de hoorn van de
haak) Hal-lo! Met het kan-toor
voor de be-har-ti-ging van de
be-lan-gen van al-le kat-ten ter
we-reld. Met wie spreek ik? Met
Cy-prus? (hij legt zijn poot op
de hoorn; te-gen Pom) Cy-prus
aan de lijn. Een Cy-pur-se ka
ter zo te ho-ren. Ja. hal-lo. zegt
u het maar.(hij luis-tert heel
lang, schudt ern-stig met zijn
kopi Ik zal kij-ken wat ik voor
ik doen kan. Tot ziens, heer (hij
legt de haak neer; te-gen Pom)
Een treu-rig ge-val: Cy-per-se
ka-ter die naar Si-am wil. Hij
wil lie-ver een Si-a-mees zijn,
dan een Cy-per. Tja.Wat
doen we daar aan? (hij gaat
stu-de-ren in zijn pa-pe-ren)
doen we daar aan? (hij gaat
stu-de-ren in zijn pa-pie-ren)
eens e-ven kij-ken.
Pom: (kucht) Ik eh.Ik ge
loof dat lk maar weer eens ga.
me-neer van de be-har-ti-ging
van de be-lan-gen van al-le kat
ten ter we-reld.
Pim: O, ach, par-don.u was
er nog.
Pom: Ja, ik was er nog. maar
nu ga ik.
Pim: Maar u had toch een pro
bleem? U zei dat u een vriend
had en.
Pom: (al bij de deur) Ja. dat
is zo. Maar nu doet het er niet
zo veel meer toe.
Pim: Nee. nee. nee. Wacht u
nou e-ven. U kwam hier niet
voor niets. Ver-telt u het me ge
rust. Dan zal ik kij-ken wat ik
voor u doen kan.
Pom: Nou. ik had een vriend.
Een aar-dlg streep-dier. We
ïpeel-den al-tijd sa-men. Als er
één een spel-le-tje be-dacht,
ver-tel-de hij dat met-een aan
de an-der en 'n lol dat we dan
kon-den heb-ben.
Pim: Ja. dat be-grijp ik. Spel-
le-tjes met z'n twee-en is e-nig.
Pom: Maar nu is dat af-ge-lo-
pen. Mijn vriend speelt zijn
spel-le-tjes al-leen. Niet meer
met mij.
Pim: (denkt na) Dat is heel
treu-rig.
Pom: Tja... dat is het ze-ker.
Pim: Maar waar-om zei u dan
daar-net dat het er niet zo veel
meer toe deed?
Pom: Ach. Ik dacht op-eens:
Laat hem maar. Ik ga lek-ker
'n hap-Je e-ten. Ik weet toe-val-
lig dat mijn vrouw het vlees
van de soep-beentjes op twee
scho-tel-tjes heeft ge-daan. Nou,
en als mijn vriend het dan zo
druk heeft met zijn kan-toor ka
ik lek-ker twee scho-tel-tjee
vlees e-ten! Dag, heer!
Pim iroesjt uit zijn kan-toor
van-daan en rent ach-ter Pom
aan) Ho ho, wacht e-ven, zwar
te! Waar zijn die scho-tel-tjes?
Pom: Maar jij hebt het toch
veel te druk met de be-har-ti-
ging.
van de be-lan-gen van.
PimZeur niet zo.Ik ben
toch zelf ook een kat! Ik moet
ook mijn ei-gen be-lan-gen be-
har-ti-gen, be-grijp Je en bo-
ven-dien moe-ten al die kat-ten
dan maar e-ven w ach-ten tot
mijn vriend en me-de-di-rec-
eur en ik sa-men ge-ge-ten heb
ben.
Pom: Je vriend en me-de-dl-
rec-teur? Wie is dat dan? Ik heb
nie-mand ge-zien in Je kan-toor
Pim: Nee, suf-fe vriend en me-
de-di-recteur. Kijk dan maar
?ens in de spie-gel. dan zie Je
hem: een aar-dig zwart dier!
Pom: «kijkt in de gang-spie-gel.
blij) ik?
Pim: Ja. wie an-ders?
MIES BOUHUYS
5| jï spelers heb ik zich in de loop der jaren boos horen
n over het feit, dat hun partner tegen een slemcontract
IE e tegenpartij vergatin de eerste slag een aas voor te
li. Toch is dat niet altijd even succesrijk, wat we te zien
in in een onlangs gespeelde match HongarijeJoego-
door laatstgenoemd land met 2812 gewonnen in 64
LAN6"'
>TI
rea91
'llOI3
B 8 2
(VI
4 Géén
(?HV54
O H 9 7 6
4. A H 10 9 8
j H B 10 6 5
wo'i' <432
z ^54
sa
*8
V A762
O 10 3
4. V76432
'ord gever, niemand kwetsbaar
reclpende één ruiten-noord volg-
t één harten, hetgeen hij la
ter wel diep zal hebben betreurd
oost één schoppen zuid twee har
ten west, die er nu op vertrouw
de dat zijn partner niet meer dan
één hartentje zou hebben, ging via
azen vragen (vier SA) naar zes
schoppen.
Zuid kende het lesje over de ver
dronken azen en begon braaf met
het voorspellen van hartenaas. Nu
was zes schoppen niet moeilijk meer:
door later zowel hartenvrouw als har
tenheer van noord weg te troeven,
werd de hartenboer van tafel (west)
hoog en oost kon een verliezend rui-
tentje opruimen.
Aan de andere tafel boden de Joe-
goslaven dapper tegen tot zes klaver,
een contract dat zelfs nog te winnen
Is omdat west in het eindspel in har
ten-ruiten dwang gebracht kan
worden. Maar OW namen 't contract
uit met zes schoppen, noord dou
bleerde en zuid moest uitkomen. Hier
vond de zuidspeler de dodende uit
komst met ruiten tien, maar tegen
alle verwachtingen trad de dood niet
in. De spelleider liet direct ruiten
aas op tafel (west) bijspelen, haal
de één rondje troef (schoppen) en
vervolgde met ruitenvrouw. Noord,
die dacht dat oost met een single-
ton ruiten was gestart „trapte erin":
hij liet ruitenvrouw lopen en nu
werd het door ruiten vrijtroeven zelfs
nog* een overslag. Noord was mis-
schoen naïef, maar het probleem
had omzeild kunnen worden als NZ
hun speeltechniek beter hadden
beheerst. De uitkomst met ruiten
tien wijst in principe op één of twee
ruitens: van ruiten 10. 4. 3 behoort
zuid met de drie te starten.
makkelijk gewonnen eindspel be
reikt. De dreiging 14—9 dwingt zwart I
de lijn 436 te verlaten, daarna pro- 1
moveren de schijven 19 en 17. ter- 1
wijl de zwarte schijf op 26 het niet I
verder zal brengen dan veld 36. 74.
31—42, 75. 19—13, 26—31, 76. 14—37
en zwart gaf op.
TON SIJBRANDS i
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
Horizontaal:
3. amfibie
8. uitgezonderd
9. roetsjbaan
11. plechtige verklaring
12. gereedschap
13. telwoord
14. woonschuit
16. aanwijzend voornaamwoord
19. oudgediende
21. persoonlijk
23. houten tengel
24. plant
25. touw
26. vorm
30. insekt
31. plaats in Gelderland
33. vogel
35. filmprojectiemethode
37. in een andere richting brengen
38. voorzetsel
39. nauw
40. bouwland
41. hoofddeksel
43. vreemde munt
17. spruit
18. kopersnede
19. hunkeren
20. militaire operatie
21. onwrikbaar
22. vermogend
26. het gelaat betreffend
27. bedeesd
28. mythologische figuur
29. krioelen
31. oude Franse munt
32. schoenmakersgaren
33. vaatwerk
34. kloosteroverste
36. deel van de hals
39. wederhelft
41. dorsafval
42. hoofddeksel
44. gewicht
Oplossingen onder t motto KRUIS
WOORDRAADSEL dienen voor
woensdag aanstaande te 9 uur in net
bezit te ztfn van de redactie van
het Leidsch Dagblad, Witte Singel 1,
Leiden. Wij stellen vier prezen be
schikbaar: één van f 10, één van
f 7,50 en twee van elk f5. Alleen
abonnees kunnen meedingen.
De eerste prijs van f 10 werd toe
gekend aan Rob Kabel. Van de San-
de Bakhuizenlaan 2, Leiden; de
tweede prijs van f 7.50 aan mej. L.
Freeke, Bonifaciusstraat 6, Zoeter-
woude (Hoge Rijndijk); prijs van
f 5 mevrouw J. v. d. Meijden. Hoo-
gewaard 75, Koudekerk en de heer
H. de Roon, Jan Evertsenlaan 237,
Voorschoten.
Verticaal:
1. een bakmengsel maken
2. greep
3. overtollig
4. niet-vakman
5. kathedraal
6. bundel
7. straalsgewijs
10. herstellen
15. vreemde titel
16. vallei
