,ZO MAG HET NIET MEER
Oppositie eist onderzoek
naar schrikbarend tekort
)s. Mackaay (Zendingsraad) over de Memisa-actie:
I9}
van een oer-
„Deze zaken liggen
in ons land nu
eenmaal erg ge
voelig. Dat weten
we en daar be
hoort rekening mee
te worden gehouden*
OK UNICEF
onenig.
GESCHONKEN
BOOT IN
INDONESIË
MISBRUIKT
PvdA TEGEN
HUIZENPLAN
M. VAN DAM
Vakbonden en werkgevers vrezen inflatie
jSDAG 21 SEPTEMBER 1071
LEIDSCH DAGBLAD
EIDEN Het wervende gekeuvel van Willem Duys
behoeve van de Memisa-actie „Geef gezondheid" lag
vers in de oorschelp, toen vorige week de Raad voor
lending van de Nederlands Hervormde Kerk tamelijk
rpe kritiek spuide over de vorm en inhoud van de
|f Zendingsraad betreurde dat de actie de indruk wekte
meen te zijn, hoewel het een zuiver r.-k. aangelegen-
tier vond. de Raad dat er zo de nadruk werd gelegd op het feit
pets aan de strijkstok zou blijven hangendat andere acties
nee in een vals daglicht werden gesteld. Het gebruik van het
i ontwikkelingshulp achtte de Raad misplaatst, omdat daarmee
«frufc werd gevestigd dat de problemen van de derde wereld
iit soort acties konden ivorden opgelost. Tenslotte betreurde
nad de verkeerde beeldvorming van „blank geld voor blanke
•en". NRC-Handelsblad sprak in een commentaar over „een
\ederlandse tioist" en over een „minibries in een borrelglas",
nd zij de irritatie van de Zendingsraad wel begrijpelijk.
J. Mackaay, secretaris van
iad voor de Zending in Oegst-
v%t hierover: „Het is eigenlijk
lal begonnen toen die lieve zus-
ölf in de uitzending kwam,
cbts om één uur. Duys vroeg:
ook religieuze? Waarop zuster
antwoordde: nee, ik ben een
antse zuster, maar het is toch
een deel van de gelden naar
en naar de Medische Zending
Toen zwenkte prompt de came-
Op dat moment is by vele
een lampje gaan branden'
Nooit benaderd
De Raad voor de Zending is
door Memisa benaderd'
«n het is mij nog altijd niet
;2 waarom niet. De Memisa
gb maai- steeds dat zy con-
stft gehad met Simavi en dat
tanisa is voor roomskatholie-
mavi is voor protestanten. Dat
Simavi is een stichting,
stijds door oud-zendingsartsen
nicht, maar algemeen en niet
Daarom mag zy ook
natcollecte houden. Dat Me-
ar naar Simavi ging, daar is
tegen, maar dan moet zij wel
niet met een zendingsorgaan
en te hebben."
Ds. P. J. Mackaay:
IPaauw
aak is twee jaar geleden
sen. Toen is Memisa naar mi-
Udink gestapt om zijn mede-
te vragen aan een grote
or medische hulp voor de
rereld. Toen heeft de minister
goed, maar als u het als na-
actie wil presenteren dan
i naar een niet-katholieke
om te zien. Toen is Simavi
Siaald en daarop zegde de mi-
IY2 miljoen te zullen
waai-van een deel zou gaan
de niet-katholieke stichting,
februari van dit jaar stapte
uit de boot daartoe gedwon-
het bestuur van het collec-
Je zou denken dat Memisa
!vraagt: hoe nu? Maar dat
se zich niet af, ze gaat ge-
öor. En het ministerie doet
ïe. Dat stuurt tot drie dagen
actie brieven naar Simavi-
het Nederlands comité Unicei
iten weten niet geheel geluk-
ajn met de Memisa-televisie-
Jet bezwaar van Unicef is, dat
RO tijdens de uitzending „een
nd beeld" heeft gegeven van
rbviiikflingswerk.
kritiek komt overeen met die
van de zending van de
ndse Hervormde Kerk en -de
mger van Memisa, Simavi
weede Kamerlid Pronk (PvdA)
schriftelijke vragen gesteld
gift van anderhalf miljoen
van de minister zonder por-
(Ontwikkelingssamenwer-
re. C. Boertien ten behoeve
Memisa-actie.
ril van de minister weten of
ft eens is met de Raad voor
ding, dat deze gift niet strookt
strenge normen die tot nu toe
ontwikelingsprojecten zijn
td.
schrijven
lemisa-actie
B er wel spoedig bij met uw
itaar over de kritiek welke
d voor Kerk en Zending had
Memisa-actie. Ik dacht dat
protestants blad las, althans
?I* blad van protestantse signa-
"ïs. Bij de Memisa-actie is
Kegd, dat zij een r.k. organi-
f l Ook Willem Duys is er in
ld. Dat getuige zijn medede-
311 ii het voor rooms en protes
ts. De zending kan eerst op
>tje Dij Memisa komen. Over
Sheid gesproken.
®el heiligt nog steeds de mid-
Luther is nog steeds in de
'tar blijft de openheid waar
ïenwoordig de mond over vol
lopen in Nederland veel zo-
Ij! -de objectieven rond waartoe
ür uw redactie behoort Wat
doel en middelen en Lutner
k u blijkbaar vergeten.
A. Versteeg,
Katwijksewea 9,
Wassenaar.
Memisa, terwijl het heel goed weet
dat Simavi niet meer meedoet. En
als de directrice van Memisa nu zegt,
dat Memisa toch een kwart aan Si
mavi zal uitbetalen, ook al is ze uit
de boot gestapt, dan is dat een on
juiste weergeving van de feiten. Ze
móet dat deel wel geven, want an
ders krygt ze die andere driekwart
niet. Dat is immers de voorwaarde
geweest van de minister".
De Zendingsraad heeft zich van
tevoren niet met kritiek in de actie
van Memisa willen mengen om het
resultaat niet nadelig te beïnvloeden.
Maar er waren ook de nodige ar
gumenten om niet meteen erna te
reageren. Volgens de AVRO is er
sprake van jalouzie, de Zendingsraad
zou verrast zijn door de gulheid
waannee de mensen gaven.
Ds. Mackaay: „Toen het voorbij
was, hebben we gezegd: nu willen
we de zaken ordenen. Want wat nu
gebeurd is, mag zo niet meer. Dat
kun je bijv. ook doen in november.
En dat hebben we ook even overwo
gen, hoor. Maar u weet hoe dat gaat:
dan zijn er andere zaken aan de orde
en heeft geen hond er meer belang
stelling voor. Wat die jalouzie van
ons betreft: we gunnen de mensen
van Memisa het geld en de goederen
van harte, dat wil ik met de hand
op mijn hart verklaren. We zijn niet
verrast door het resultaat. We heb
ben zelf gewerkt met de actie „Kom
over de brug" voor medische hulp
voor de protestantse zending. Dat
was heel duidelijk aangegeven en er
werden ook alleen christelijke men
sen voor benaderd. Die actie leverde
28 miljoen op. We konden dus ver
wachten dat Memisa een bedrag in
die orde van grootte zou krijgen".
Gevoelig
De indruk bestaat dat zeer veel
mensen hebben gegeven louter uit
humanitaire overwegingen. Mensen
die voldoende hadden aan de verze
kering van Memisa dat er bij de hulp
niet zou worden gelet op ras, geloof
en politieke gezindheid. Is het dan zo
belangrijk wie er op dat moment aan
het roer staat?
Mackaay: „Voor u misschien niet.
maai- voor zeer velen in Nederland
wel. Deze zaken liggen in ons land
nu eenmaal erg gevoelig. Dat weten
we en daar behoort rekening mee te
worden gehouden. Je moet de men
sen in dat opzicht geen rad voor
ogen draaien. Mijn vraag aan de
AVRO is dan ook: waarom heeft u
niet aangegeven onder welke vlag er
werd gevaren? De Memisa gaf naam.
adres en girorekening op, maar ze zei
niet wie ze was. En dat is niet om
iemand naar beneden te halen, maar
dat wil ik gewoon weten, dat behoort
bij de informatie. Er is op de avond
van de actie meer dan eens ge
vraagd wat is die Memisa eigenlijk,
want we hebben er nog nooit van
gehoord. Er waren mensen die belden
en vroegenmeneer Duys, is het voor
roomskatholieke organisatie. Hij
had moeten zeggen: „Ja, het is een
rooms-katholieke organisatie, hebben
Jullie er wat tegen? We roepen jullie
op om er allemaal achter te gaan
staan, want ze doen geweldig werk".
Ik juich het ontzaglijk toe dat al
gemene organisaties nu eens iets
gaan doen voor niet alleen maar
neutrale organen. Maar heus, als wij
af willen komen van de diverse
drempels in Nederland dan kan dat
alleen door in alle openheid te zeg
gen wie voor wat staat en niet door
het te verzwijgen".
Gegrepen
Een ander aspect: vroeger wil
den vele mensen alleen maar geven
als het uitdrukkelijk voor „alle ge
zindten" was. De laatste jaren was
dat wat aan 'het vervagen. Men re
kende er op dat de Kerken zo waren
meegegroeid, zo reëel waren dat hulp
zou worden gegeven waar die nodig
zonder aanzien des persoons.
Door de reactie van de Zendingsraad
bestaat de mogelijkheid dat velen
weer gaan denken: de oude tegen
stellingen zijn er zeker nog of gaan
misschien herleven.
Ds. Mackaay: „Laat ik u dit zeg
gen: er bestaan inderdaad geen ka
tholieke of protestantse pleisters,
geen katholieke of protestantse in
jecties en geen katholieke of protes
tantse pillen. Maar er bestaan wel
protestantse en katholieke ziekenhui
zen. En daar wordt iedereen die er
komt geholpen. Dat is nu iets wat
men rustig aan ons volk kan zeggen.
Dat had de AVRO ook moeten doen.
Juist dat er om heen lopen, maakte
dat vele mensen zich later gegrepen
voelden".
„Nu de herleving van oude tegen
stellingen waar u op doelt. Dat zal
niet gebeuren. U zult namelijk dezer
dagen geconfronteerd worden met
een uitspraak van de Nederlandse
Missieraad, roomskatholiek dus.
waarin zy naar voren zal brengen
dat dit aspect van de Memisa-actie
onwaarachtig is geweest. Ik weet dat
zy dat gaan zeggen. We hebben juist
een week lang in Nunspeet met de
Missieraad gesproken in verband met
de gezamenlijk op te zetten actie
„Kom over de brug" van volgend
jaar. En daar hebben zij ons gezegd
dat ook in him ogen in de Memisa-
actie de zaak van algemeen en ka
tholiek werd verduisterd".
U vreest dus niet dat bij een
volgende actie van dit genre het pu
bliek huiverig en achterdochtig zal
zijn?
Ds. Mackaay: „Nee. De volgende
actie is in 1972. De zendingsraad en
de missie zullen dan gezamenlijk 50
miljoen vragen aan het Nederlandse
volk. Daarover hebben wij in Nun
speet vergaderd, daarover zyn we
het volkomen met elkaar eens, daar
over worden goede afspraken ge
maakt. We zullen dat zo doen dat
iedereen dat duidelijk herkent. Er
zal worden aangegeven wat we geza
menlijk gaan doen, welk deel voor
protestantse projecten en welk deel
voor de katholieke is. We zullen het
Strijkstok
Nog even terug naar dat strijk
stokargument, waarop de zendings
raad kritiek heeft geuit.
Ds. Mackaay: „Ja, door met zoveel
nadruk te zeggen dat er in de actie
niets aan de strijkstok zou blijven
hangen, werkte Duys de indruk dat
dat bij andere acties wel het geval
zou zijn. Dat is een verkeerde voor
stelling van zaken. Elke actie kost
geld. Ook deze. Wat dacht u? Voor
deze actie is een groot aantal journa
listen uitgezonden. Dat kost geld. De
Memisa heeft een blad in 300.000
exemplaren laten drukken. Dat kost
geld. De directrice van Memisa heeft
gezegd dat de kosten niet met dan
vijf procent van het ingezamelde geld
(dus ongeveer een miljoen) zullen
bedragen. Als dat werkelijk zo is, dan
vind ik dat keurig. Dat is een heel
reële zaak en daar kun je ook rus^
tig voor uitkomen.
Tenslotte het argument dat de
Memisa-actie een verouderde vorm
van medisch missiewerk te zien gaf.
Ds. Mackaay: „We kregen alleen
maar te zien en te horen wat toege
wijde blanke mannen straks met het
geld gaan doen. Waarom, zo vragen
wij ons af, werd nergens de rol van
de autochtone artsen en andere niet-
blanke werkers aan de orde gesteld?
Het helpen van zieken is een belang
rijke zaak, maar belangrijker is er
aan te werken dat ziekten worden
voorkomen, met andere woorden, wat
doen we aan preventieve genees
kunde. Dat kan alleen maar als de
lokale gemeenschappen geaktiveerd
worden. Wanneer hun eigen mensen
in staat worden gesteld de juiste
voedingsmiddelen te produceren en
betere hygiënische toestanden te
scheppen. Alleen dan kunnen de ge
meenschappen van de derde wereld
hun eigen medische problemen op
lossen. Dat is een gigantisch werk,
dat heeft te maken met wijzigingen
in de structuur. Maar deze moderne
opzet van medisch werk in de tropen
is nergens in de actie ook maar aan
geduid".
Ds. Mackaay over de verandering
van denkwijze die er bij de hulpver
lening moet komen: „Ze laten je bijv.
is nu hier en ze kan een prohese van
cement. Dan wordt er gezegd: ach,
wat zielig hè. Maar goed, dat kindje
Is nu hier en ze kan een prothse van
leer krijgen. We zeggen niet: een
prothese van cement, ze hebben daar
kennelijk niet anders, wat knap, wat
goed dat ze het dan met cement pro
beren. En wat mij verder bezighoudt,
is: hoe gaat het met het kind over
vijf jaar, wat doen we er dan voor.
Dat zijn vragen die toch passen in
een moderne denkwijze over me
dische hulp. Bij Memisa zijn ze niet
aan bod gekomen".
BREDA De Tilburgse recherche
heeft een 28-jarige barportier gear
resteerd die ervan wordt verdacht
een 47-jarige man uit Tilburg na 'n
ruzie ernstig te hebben mishandeld.
Het slachtoffer verkeert in levensge-
De ruzie ontstond over vier gulden
die het slachtoffer niet zou hebben
betaald. De portier sloeg de man te
gen de grond en trapte hem daarna
in zijn gezicht en in zijn maag. De
man raakte bewusteloos en werd
door vrienden meegenomen naar een
ziekenhuis waar hij een spoedopera
tie onderging.
DJAKARTA (AFP) Een door
Prins Bernhard, in diens kwaliteit
van voorzitter van het Wereldna-
tuurfonds, aan Indonesië geschonken
drietons motorboot blijkt door de In
donesische douane te zijn misbruikt
als toeristenvaartuig en is thans voor
grote reparaties van Tandjong Priok
naar de haven van Laboean Banten
op West-Java gebracht. Het heeft
zeven maanden geduurd voor men
er achter kwam waar de boot ge
bleven was.
Volgens het hoofd van de Indone
sische natuurbescherming, Wamaa
Sinaga, was de boot bestemd voor
de controle van de zeldzame dieren
waaronder de witte rhinoceros in het
Oedjoengkoelon-reservaat bij Banten
—als maar niet vrijgegeven door de
douane van Tandjong Priok. Het
mysterie werd opgehelderd toen
schout-by-nacht Harjono Nimpoeno.
directeur-generaal zeeverbindingen,
onthulde dat douanebeambten hem
hadden gebruikt om toeristen te
vervoeren naar de Duizend Eilanden
(Poelau Seriboe) ten noorden van
Djakarta. Prins Bernhard heeft geld
toegezegd voor de reparatie, aldus
Sinaga.
AMSTERDAM De federatie
jongerengroepen van de Partij van
de Arbeid heeft "nee" gezegd tegen
de plannen van VARA-ombudsman
Marcel van Dam voor goedkope wo
ningbouw. Van Dam heeft voorge
steld dat loontrekkenden een half
procent minder loonstijging zouden
accepteren, waardoor de allerergste
woningnoodgevallen zouden kunnen
worden geholpen.
De PvdA-Jongeren menen dat gro
te beleggers als banken en le
vensverzekeringsmaatschappijen ge
dwongen moeten worden een deel
van hun beleggingen zonder rente of
tegen een zeer lage rente in sociale
woningbouw te steken. Van Dams
plannen gaan voorbij aan de structu
rele oorzaken van de woningnood,
zoals de grond- en huizenspeculatie,
menen zij. De plannen vragen in de
praktijk offers van de werknemers,
die onder een cao vallen, terwijl de
mensen met hogere inkomens zich
hieraan kunnen onttrekken.
DEN HAAG (ANP) Het kabinet-Biesheuvel overvalt ons
met een schrikbarende vergroting van het tekort van de over
heid over dit jaar. Dat tekort is bijna twee miljard groter dan
ons de dag voor de verkiezingen door ex-minister Witteveen
is voorgehouden. Hoe het mogelijk was, dient te worden nage
gaan in een diepgaand parlementair onderzoek, dat zo snel mo
gelijk moet plaats hebben. Dit is het commentaar van de PvdA-
fractieleider in de Tweede Kamer, drs. J. M. den Dyl, op Troon
rede en Miljoenennota.
De financiële situatie die nu aan
de dag treedt, zo vervolgt hij, is in
hoge mate zorgwekkend. Ze is het
resultaat van vier jaar regeringsbe
leid van de confessionele partijen en
de VVD. Het Nederlandse volk krijgt
thans de rekening gepresenteerd van
dat beleid. Het betaalt die rekening
vandaag al met een prijsstijging
van 6.5 pet.
De Nederlandse economie ken
merkt zich door inflatie, overbeste-
ding en de dreiging van werk
loosheid. Het kabinet opent geen we
zenlijk uitzicht op het overwinnen
van de inflatie. Het rekent nu al in
zijn beleid met een verdere prijsstij
ging in 1972 van 7 pet.
Het komt met een verzwaring van
de belastingdruk, die veruit gaat bo
ven wat de confessionele partijen in
hun urgentie-program aan de kie
zers hebben voorgehouden en die nog
verder afwijkt van hetgeen in het
zgn. regeer-akkoord van die partij
en met VVD en DS'70 is overeen
gekomen.
De heer Den Uyl heeft bezwaar te
gen de voorgestelde veelheid van ver
bruiksbelastingen en van tarieven
van overheidsdiensten. Dat is geen
bijdrage tot doorberekening van de
loon- en prijsspiraal.
Vakbonden
Het overlegorgaan van de drie vak
centrales (NW. NKV en CNV) vindt
dat de rijksbegroting voor 1972 niet
voldoende voorrang geeft aan de wo
ningbouw. Daarom zal met name
voor uitbreiding van de gesubsidieer
de woningbouw meer geld beschik
baar moeten komen dan de regering
heeft voorgesteld.
Het overlegorgaan meent, dat de
hiervoor benodigde gelden kunnen
worden gevonden door de inflatiecor
rectie op de loon- en inkomstenbe
lasting terug te brengen van 80 tot
40 pet. Daardoor krijgt de overheid
een extra bedrag beschikbaar van
200 miljoen gulden, welk bedrag als
volgt kan worden besteed
is 100 miljoen gulden voor de
bouw van 2000 woningwetwoningen
meer dan in de begroting voor 1972
is voorzien.,
is 50 miljoen gulden voor verde
re verhoging van de individuele huur
subsidies voor de laagst betaalden.,
is 50 miljoen voor het regionaal
beleid.
Hét huidige tempo van de inflatie
en zeker de verwachte versnelling
hiervan in 1972 brengen ernstige
problemen met zich mee. Het over
legorgaan denkt hierbij aan de in
komenspositie van de werknemers
en de gepensioneerden, de ontwik
keling van de werkgelegenheid en de
financiering van de g ewenste collec
tieve voorzieningen. De vakcentrales
zij nb ereid met inachtneming van
hun eigen specifieke verantwoorde
lijkheid en op basis van hun actie
program, op constructieve wijze deel
te nemen aan het door de regering
aangekondigde overleg met de socia
le partners
Werkgever»
Het kabinet heeft met de miljoe
nennota een grote buiging gemaakt
naar de vakbeweging. Dat is de voor
lopige indruk van het Nederlands
Christelijk Werkgeversverbond.
Vergelijking van de door de vak
centrales en ook in politieke pro
gramma's vermelde wensen en ver
langens met de miljoenennota kan
haast niet tot een andere conclusie
voeren. Men kan z.i. alleen van me
ning verschillen over de omvang.
„De centrale ondernemingsverbon
den in het midden en kleinbedrijf
(K.V.O., N.K.O.V. en N.C.O.V.) heb
ben met grote zorg kennis genomen
van het trieste beeld, dat de Mil
joenennota 1972 te zien geeft.
Daaruit blijkt, dat de zeer ernstige
inflatoire ontwikkeling in 1972 on
verminderd voortgaat, de onaan
vaardbare hoge loonkostenstijging
van 13,5 procent en de daarmee ver
band houdende stijging van het
prijspeil van 7 procent tegen de ach
tergrond van de vertraging in de eco
nomische groei en de daling in vo
lume van de investeringen, zullen
ernstige gevolgen hebben voor de
welvaart.
De bijdrage van de overheid aan
de inflatiebestrijding is naar het ge
voel van de verbonden onvoldoende
en een stringente begroting is drin
gend vereist, zodat geen herhaling
optreedt van het uit de hand lopen
van de overheidsuitgaven zoals in
1071".
Ook het Verbond van Nederland
se Ondernemingen ls bezorgd en ver
wonderd. Zorg over de ongunstige
economische vooruitzichten, verwon
dering over liet gevoel van onmacht
dat uit de Miljoenennota spreekt.
Het Centraal Planbureau voorspelt
voor 1972 een stijging van de loon
som per werknemer van 13 >4 pro
cent en een prijsstijging van zeven
procent. Dit zou betekenen dat in in-
De politieke beeldengroep bij
Madame Tussaud is aangepast
aan de nieuwe politieke situatie:
weg gingen de bewindslieden De
Jong, Roolyink, Witteveen, Luns
en Klompé. Nieuw zijn de heren
Veringa, Udink, BiesheuveL
Schmelzer. Drees jr. en Oeertse-
ma. Op de foto samen tn het
„schip van staatmet oppositie
leiders Den Uyl en Van Mierlo.
flatie in 1972 met dezelfde hevigheid
zou voortwoeden als in 1971 en dat
de concurrentiepositie van het Ne
derlandse bedrijfsleven ten opzichte
van het buitenland opnieuw fors ach
teruit zou gaan. met ernstige gevol
gen voor produktie en werkgelegen
heid.
