Leefmilieu en economie baren zorgen
BOUWPROGRAM: 132.000
Financiële noodverbanden voor
Den Haag, Rotter- en Amsterdam
Troonrede
Minister Udink optimistisch
Ontwikkelingshulp
1050 miljoen gulden
PAGINA 8
LEIDSOH DAGBLAD
DINSDAG 21 SEPTEMBER 1971
VREDE en veiligheid, rechtvaar
dige verdeling van welvaart, eer
biediging van de rechten van de
mens en bescherming van het
leefmilieu zijn vraagstukken, die
dringend ons aller aandacht opei
sen. Zij vormen een uitdaging die
wij met verantwoordelijkheid, toe
wijding en creativiteit moeten te-
gemoettreden. Wij weten ons hier
bij gesterkt door het algemene
verlangen naar een meer humane
samenleving, waarin de solidariteit
met de misdeelden groeit.
Het stemt tot voldoening, dat onze
betrekkingen met vele landen zich
verstevigen en verdiepen. De rege
ring denkt hierbij in het bijzonder
aan Indonesië. De vriendschap en
de gastvrijheid waarmede regering
en volk van dat land mijn man
en mij hebben ontvangen, zullen
voor ons altijd een kostbare herin
nering blijven.
Door de Verenigde Naties is een
internationale strategie tot stand
gebracht voor de samenwerking
met de ontwikkelingslanden. De
regering aanvaardt de daarin
neergelegde afspraken als richt
snoer voor haar beleid. Aan U
wordt een nieuw vierjarenplan
voor de Nederlandse ontwikke
lingssamenwerking voorgelegd.
Voor de politieke ontspanning in
de wereld acht de regering het
onmisbaar dat de Chinese Volks
republiek gaat deelnemen aan het
overleg in de Verenigde Naties.
BERLIJN
De regering hoopt dat de tot
standkoming van het beginsel-ak
koord over Berlijn zal worden ge
volgd door verdere maatregelen
voor de verbetering van de be
trekkingen tussen Oost en West.
De regering neemt deel aan het
overleg in de NAVO aangaande de
mogelijkheden voor een conferen
tie over veiligheid en samenwer
king in Europa. Het Noordatlanti-
sche bondgenootschap blijft de
waarborg voor onze veiligheid en
het uitgangspunt voor een doel
treffend ontspanningsbeleid.
Daarom is het van belang dat de
Nederlandse defensie-inspanning
wordt gedragen door de overtui
ging van ons volk. De regering
hoopt dat het werk van de com
missie van civiele en militaire
deskundigen, die dezer dagen
wordt ingesteld, ook hiertoe zal
kunnen bijdragen.
In het komende zittingsjaar kan
de indiening worden verwacht van
een wetsontwerp tot goedkeuring
van het verdrag inzake de niet-
verspreiding van kernwapens.
De uitbreiding ven de Europese
Gemeenschappen zal een nieuwe
fase inluiden van de Europese in
tegratie. Deze uitbreiding brengt
grote verantwoordelijkheden mee
Jegens de overige delen van de
wereld en voor de verdere Europe
se eenwording. De regering zal
zich blijven inspannen voor de
versterking van de positie van het
Europese Parlement en de andere
instellingen van de Gemeenschap
pen.
ECONOMIE
De onzekerheid die is ontstaan in
het internationale handels- en be
talingssysteem, geeft reden tot be
zorgdheid. Veel van wat na de
oorlog is opgebouwd, voor de we
reldhandel en daarmee ook voor
de Nederlandse economie, staat
thans op het spel. In nauwe en
gewaardeerde samenwerking met
onze Benelux-partners spant de
regering zich in om een zo spoe
dig mogelijk herstel van ordelijke
verhoudingen te helpen bevorde
ren. Zij acht hierbij een eensge
zind optreden van de lidstaten
van de EEG en de toetredende
landen van zeer groot belang.
Onze economie heeft de laatste
jaren een sterke ezpansie ver
toond. Deze gaat ook dit jaar ge
paard met een aanzienlijke over-
besteding en een krachtige stij
ging van lonen en prijzen. Thans
begint zich enige ontspanning op
de arbeidsmarkt af te tekenen die
zich in 1972, bij een te verwach
ten vermindering van de economi
sche groei, waarschijnlijk zal
voortzetten.
De overbesteding tot uiting ko
mend in tekorten op de lopende
rekening van de betalingsbalans
houdt echter aan De sterke
prijs- en loonstijgingen leggen een
groot beslag op de ruimte die voor
de totale groei van de rijksuitga
ven beschikbaar is. Daarenboven
zullen de belastingontvangsten in
verhouding minder toenemen.
Deze vooruitzichten vervullen de
regering met zorg. Zij acht het
noodzakelijk dat zo snel mogelijk
weer evenwicht wordt bereikt tus
sen middelen en bestedingen. De
regering wil haar beleid daarop
richten, waarbij zij de belangen
van kwetsbare groepen van de be
volking en van structureel zwakke
gebieden in het oog zal houden
Zij hoopt dat het nog deze week
aanvangende brede overleg met
het bedrijfsleven een bijdrage zal
leveren tot dit beleid.
Op een aantal terreinen zal het
beleid worden gewijzigd om de
stijging van uitgaven te beperken
en de inkomsten te vergroten. Op
deze wijze kan ook ruimte vrijko
men voor dringende voorzieningen
op andere terreinen. Enige van de
beleidsombuigingen zullen evenwel
in 1972 nog geen gunstige invloer'
kunnen hebben. Mede daarom
wordt voor dat Jaar als tijdelijke
maatregel voorgesteld de voorziene
verlichting van de omzetbelasting
op investeringsgoederen te beper
ken. Om zelfstandige ondernemers
ten dele tegemoet te komen zal,
eveneens voor het jaar 1972, de
zelfstandigenaftrek worden ver
ruimd.
BELASTINGEN
In de sfeer van de belastingen zal
voorts een aantal blijvende ver
schuivingen tot stand moeten ko
men. Deze zijn nodig om de bud-
gertaire gevolgen van enkele
ten dele reeds vaststaande fis
cale verlichtingen, zoals die voor
de werkende gehuwde vrouw en
de verlaging van invoerrechten, op
te vangen door verhogingen elders.
Daartoe stek de regering voor een
verhoging van de benzine-accijns.
de omzetbelasting op elektriciteit
en de assurantiebelasting, alsmede
de invoering van een accijns op
frisdranken. Voorts zal de verho
ging van de vermogensbelasting
nog twee jaar gehandhaafd blij
ven.
De regering acht het noodzakelijk
de voortdurende overbesteding te
rug te dringen en tevens het be
roep van het Rijk op de kapitaal
markt te beperken. Daartoe steil
zij voor de tijdelijke verhoging
van belastingen die in 1971 o
cunjucturele redenen tot stand
werd gebracht met ingang van
januari 1972 op het wettelijk toe
gestane maximum te brengen.
Met het voorgenomen beleid
beoogt de regering de spanning in
onze economie te verminderen en
de inflatie geleidelijk af te rem
men.
Om te komen tot een verdere uit
werking van de taak die de rege
ring zich heeft gesteld op het ter
rein van de sociale verzekeringen,
zal aan de Sociaal-Economisch'
Raad een nadere adviesaanvrage
warden voorgelegd.
De opstelling van een integraal
structuurplan voor het Noorden
van het land is ter hand geno
men Een nota zal worden uitge
bracht over de perspectieven voor
Zuid-Limburg.
Voorts hoopt de regering het ko
mende parlementaire jaar voor
stellen te doen tot. onvoering van
een selectieve investeringsheffing
op nieuwe bedrijfsgebouwen in het
Westen.
ZELFSTANDIGEN
Voor de zelfstandigen in het mid
den- en kleinbedrijf zal een inte
gratiebeleid worden gevoerd dat
zich niet zal beperken tot de fi
nancièle en socisle sector, maar
zich ook zal uitstrekken tot he
terrein van de ruimtelijke orde
ning.
Ter begeleiding van de snelle en
ingrijpende structurele veranderm-
gn in de land- en tuinbouw wor
den de middelen voor ontwikke
ling en sanering verstrekt.
Na de te verwachten beslissingen
over het agrarisch structuurbeleid
binnen de EEG zal de regering U
hierover een nota toezenden Ook
zuilen U voorstellen tot herziening
van de Pachtwet bereiken.
De hoge prioriteit die de regeruig
geeft aan de volkshuisvesting
blijkt uit haar streven volgend
jaar 132.000 woningen in aanbouw
te doen nemen. Een regeling ter
verbetering van verouderde woon
buurten is binnenkort te verwach
ten. Hierin zal een gewijzigde be
nadering van de stadsvernieuwing
tot uiting komen
Over het geheel van vraagstukken
betreffende de volkshuisvesting zal
U in het komende zittingsjaar een
beleidsnota worden aangeboden.
De regering bereidt een regeling
voor waarin de bevoegdheden van
de centrale overheid op het gebied
van de ruimtelijke ordening wor
den verstrekt.
VERKEER
Daarnaast zal zij op korte termijn
voorstellen doen om de mogelijk
heden tot inspraak voor de bur
gers op dit terrein te verruimen.
De regering acht een geïntegreerd
verkeers- en vervoersbeleid er-
onmisbaar element in een gezonde
planologische ontwikkeling. Met
het oog daarop staat zij een
krachtig beleid voor ter bevorde
ring van een goed en verantwoord
openbaar vervoer. De instellb
van een algemeen verkeersfonds
zal hiertoe een belangrijke bijdra
ge kunnen leveren. Daarop voor
uitlopend zal de regering voorstel
len met ingang van 1 Januari 1972
de werking van het rijkswegen
fonds enigszins te verbreden door
naast de aanleg ook het onder
houd van rijkswegen in dit fonds
op te nemen. Daartoe zal een ver
hoging van de opcenten op de
motorrij tuigen belasting worden
voorgesteld.
Met voortvarendheid zullen de
bestaande wetten op het ter
rein van de milieuhygièn
worden uitgewerkt en zal
nieuwe wetgeving, waaronder
een herziening van de Hinder
wet. worden voorbereid.
LEEFMILIEU
Op korte termijn zal U een
nota worden voorgelegd over de
opstelling van een urgentieplan
tegen milieuvervuiling.
Ter bescherming van ons leefmi
lieu acht de regering onder andere
maatregelen tegen de verontreini
ging van onze rivieren en de
Noordzee noodzakelijk. Zij zal de
totstandkoming van bindende in
ternationale overeenkomsten be
vorderen.
Voor het voeren van een goed en
evenwichtig onderwijsbeleid acht
de regering een programmering
over een antal jaren van maatre
gelen en van de daarvoor beschik
bare middelen, onmisbaar. Zij zal
voor het kleuteronderwijs de leer-
lingenschaal verder verlagen en
voor het basisonderwijs de aan
stelling van boventallige onderwij
zers enigszins verruimen.
De nieuwe lerarenopleiding wordt
verder uitgebreid. De experimen
ten met de schoolbegeleidingsdien
sten vinden voortgang.
Met ingang van 1 augustus 1972
zal voor de 16-jarigen die geen
volledig dagonderwijs volgen, leer
plicht van één dag per week wor
den ingevoerd.
Voorts zullen U in het nieuwe zit
tingsjaar voorstellen bereiken met
betrekking tot een schoolgeldhef
fing voor het gehele voortgezet
onderwijs.
Het wetsontwerp herstructurering
wetenschappelijk onderwijs wordt
in het kader van een nadere rege
ling van de samenhang van we
tenschappelijk onderwijs en hoger
beroepsonderwijs in grote lijnen
gehandhaafd.
Over de verbetering van de pro
grammering voor het post-secun-
daire' onderwijs hoopt de regering
op korte termijn met U in overleg
te treden. In afwachting van de
totstandkoming van deze structu
rele maatregelen zal bij een aan
tal studierichtingen bij instellin
gen van wetenschappelijk onder
wijs overschrijding van de huidige
capaciteitsgrenzen niet zijn te
vermijden. Wettelijke maatregelen
zijn in voorbereiding, die een tij
delijke beperking van de toelating
van-studenten mogelijk maken.
PROFIJT
De regering is van mening dat
een hogere financiële bijdi-age
mag worden gevraagd van dege
nen die profijt hebben van het
volgen van wetenschappelijk on
derwijs. Voorstellen hiertoe zullen
U worden aangeboden. Deze zullen
het streven van de_ regering om de
kansen voor alle burgers tot het
volgen van iit onderwijs mogelijk
te maken, niet in de weg staan.
De regering hecht veel belang aan
het ontwikkelen van een samen
hangend wetenschapsbeleid, waar-
door wetenschap en techniek meer
dan thans zullen kunnen bijdra
gen tot de vernieuwing van de sa
menleving.
Een wetsontwerp zal worden inge
diend om de financiering mogelijk
te maken van maatschappelijke
en culturele voorzieningen voor
personen met een andere nationa
liteit en een eigen culturele ach-
tergrond die in ons land werken.
De regering is van mening dat de
aan deze voorzieningen verbonden
kosten ten laste moeten komen
van de ondernemingen waarin
deze personen werkzaam zijn.
Het beleid ten behoeve van de be
jaarden zal worden gevoerd op
basis van de ingediende nota.
De voortzetting van het maat-
schappelijk en cultureel welzijns
beleid zal samengaan met een na
dere bezinning op de onderlinge
samenhang van de activiteiten en
op de /raag wat binnen dat ge
heel prioriteit zal moeten hebben.
Het vraagstuk van de bescher
ming van de persoonlijke levens
sfeer in verband met de registratie
van persoonsgegevens zal op zo
kort mogelijk termijn tot een oplos,
sing worden' gebracht.
In het komende zittingsjaar wor
den wetsontwerpen voorbereid,
over de vermogensstraffen. de
maatregel van terbeschikkingstel
ling van de regering en de straf,
oaarheid van de rechtspersoon.
GRONDWET
Over het beleid aangaande de
algehele herziening van de
grondwet is een nota voor
ih voorbereiding.
Omtrent de staatkundige ver
houdingen met Suriname en
met de Nederlandse Antillen be
reidt ook Nederland zich voor op
de overeengekomen studie in Ko-,
ninkrijksverband.
Leden van de Staten-Generaal,
in het komende jaar staat U een
zware taak te wachten. Ons land
kampt met financiële en economi-'
sche problemen. Om deze
hoofd te bieden moeten wij ons
beperkingen opleggen, die als
pijnlijk zullen worden ervaren.'
Deze beperkingen zijn onmisbaar
voor het herstel van onze econo
mie. Dit is een voorwaarde om te
kunnen voortwerken aan de duur
zame verbetering van onze maat
schappij en aan onze bijdrage
voor de oplossing van internatio
nale vraagstukken. In dat per
spectief zullen regering en Sta
ten-Generaal in goed overleg het
wenselijke moeten afwegen tegen
het mogelijke.
Met de bede dat God U de wijs
heid en de kracht zal geven om
Uw veelomvattende taak te vol
brengen, verklaar ik deze zitting
van de Staten-Generaal geopend.
21 SEPTEMBER 1971
DEN HAAG De over de woningbouw optimistisch gestem
de bewindsman heeft voor het komende jaar 132.000 woningen
op zijn bouwprogramma gezet. Dit jaar rekent hij op 130.500
huizen. Het is de bedoeling om uiterlijk in 1975 een jaarpro
gramma van 137.500 woningen waar te maken.
Het programma '72 bestaat uit
109.500 woningen waarvoor rijkssub
sidie zal worden verstrekt en 22.500
ongesubsidieerde woningen. De te
bouwen woningen waar het rijk in
de financiering bijspringt zijn uit
gesplitst in 49.450 woningwetwonin
gen en 60.050 particuliere huur- en
eigen woningen. In beide sectoren
zullen elk tenminste 6 000 bejaar
denwoningen moeten worden ge
bouwd.
Minister Udink wil de tweede etap
pe van de huurharmonisalie tegelijk
met de jaarlijks huurverhoging op 1
april volgend jaar laten ingaan. De
huurharmonisatie wordt namelijk
Staatsloterij
brengt steecis
meer op
DEN HAAG De verkoop van
loten van de Staatsloterij stijgt nog
steeds en dat betekent dat de op-
bregnst naar verwachting zal stijgen
van 47 miljoen in 1971 naar 55 mil
joen in 1972.
Voorbeeld van de gestegen verkoop:
voor de 604e Staatsloterij, de jult-
augustusloterij van dit Jaar, werden
bijna 15 series van 100.000 loten
verkocht tegen 12 series van 100.000
loten voor de overeenkomstige lote
rij in 1970.
wel per woning in één keer vastge
steld. maar de betaling wordt over
een aantal jaren uitgesmeerd.
De rijksgebouwendienst moet in
1971 en 1972 een pakket van werken
en aankopen ter waarde van 400
miljoen gulden uitstellen. Dit bete
kent dat ter verbetering van de
huisvesting van vele rijksdiensten
voorlopig niets kan worden gedaan.
Hoewel de Koninkrijkscom
missie. die zich over de ver
houding tussen Nederland. Su
riname en de Nederlandse An
tillen gaat beraden, evenredig
is samengesteld, geeft de Ne
derlandse regering de voorkeur
aan bilateraal overleg met Su
riname en met de Antillen af
zonderlijk.
De staatkundige ontwikkeling
van deze beide rijksdelen be
hoeft immers niet parallel te
lopen, aldus de toelichting van
de vice-minister-president op
zijn begroting.
Aan de regeringen van Surina
me en de Nederlandse Antillen
is verzocht deskundigen aan te
w-ijzen om tezamen met Neder
landse deskundigen de proble
men van opvang en begeleiding
van Surinamers en Antillianen
in ons land te besturen en
APART
OVERLEG
hierover aanbevelingen te doen.
Vooral de sterk groeiende
stroom van Surinamers maakt
dit vraagstuk zeer actueel.
De behoeften op het gebied
van de culturele samenwerking
moeten volgens de vice-minis
ter-president wat „meer ge
nuanceerd" worden benaderd.
Suriname en de Nederlandse
Antillen moeten meer dan tot
nu toe blijk geven van een
grotere betrokkenheid in
hun beleid en financiëel bij
de eigen culturele zaken.
De uitvoering van de meerja
renplannen zal veel meer geld
vragen dan de 240 miljoen gul
den van het nu nog lopende
vijfjarenplan voor de beide
overzeese rijksdelen. Dit houdt
vooral verband met de sterk
toegenomen loonkosten en
prijsstijgingen van importgoe
deren.
De Nederlandse bijdrage in
de ontwikkelingssamenwerking
wordt in overeenstemming met
het „regeerakkoord" voor 1972
op 1050 miljoen gulden begroot.
Dat betekent een stijging van
80 miljoen vergeleken met het
begrote bedrag van vorig Jaar
Bij de bilaterale samenwerking
komen stijgingen voor in de
programma's voor hulp aan
Suriname en de Nederlandse
Antillen, aan Indonesië en
Zuid-Oost-Azië in het algemeen
Ook voor de medefinanciering
van particuliere organisaties,
het vrijwilligersprogramma en
de humanitaire hulp zijn grote
bedragen begroot.
Voor de kabinetsperiode die dit
Jaar is begonnen zijn in totaal
(dus voor vier jaren) de ruim
5 miljard gulden uitgetrokken,
die in het regeerakkoord wor
den genoemd, nl.:
1050 miljoen voor 1972
1150 miljoen voor 1973
1325 miljoen voor 1974
1525 miljoen voor 1975.
Een vierjarenprogramma voor
de Nederlandse hulpverlening
zal aan het parlement worden
voorgelegd.
DEN HAAG Den Haag en Rot
terdam kunnen volgend jaar een ex
traatje van anderhalve gulden per in
woner uit de overheidskas verwach
ten. Met dit noodverband hoopt mi
nister Geertsema de strop te ver
zachten, die deze gemeenten moe
ten verwerken door het teruglopend
Inwonertal. Ook Amsterdam krijgt
extra steun, ten bedrage van één
gulden per inwoner.
De uitkeringen van het Rijk aan de
gemeenten zijn gekoppeld aan het
inwonertal. De teruggang van de
bevolking in de drie grote steden,
zou zonder deze extra voorziening
een zeer nadelige invloed hebben op
de begrotingen van die gemeenten.
Verwacht wordt dat Den Haag dit
Jaar twaalfduizend inwoners ver
liest, Rotterdam ruim tienduizend,
en Amsterdam achtduizend.
De sterkte van de politiekorpsen
zal worden onderzocht. Minister
Geertsena schrijft in de toelichting
op zijn begroting dat het voor hem
vast staat dat het zwaartepunt van
de onderzoekingen moet liggen op
verbetering van de bedrijfsvoering
in de korpsen.
Waarschijnlijk nog dit Jaar kunnen
regionale politieradionetten worden
geïnstalleerd die ons hele land be
dekken <De marechaussee zal daar
op kunnen doorprikken", staat in
de begroting van Defensie). Ook
wordt gewerkt aan vernieuwing van
het politietelexnet.
De voortgezette vorming zal regio
naal geschieden, en daarmee aan
sluiten op coördinatie van de bij
stand. De minister hoopt het effect
nog te vergroten door vorming van
materieelpools. Geertsema is ook
van plan om het aantal water wer
pers uit te breiden, omdat die in de
praktijk goed blijken te voldoen.
Minister Geertsema (Binnenlandse
Zaken hoopt dat binnen vier Jaar
een algemene herziening van de
Grondwet tot stand zal komen. In
een nota aan het parlement zal de
regering uitleggen wat haar bedoe
lingen zijn en hoe haar beleid in
hoofdlijnen er uit zal zien. Pas na
dat over die nota is gediscussieerd
zal met de wetgeving worden be
gonnen. Een regeringscommissaris
voor grondwetsherziening wordt op
korte termijn benoemd.
De commissarissen van de Ko
ningin worden verplicht om de ge
meenteraden te horen over burge
meestersbenoemingen. Daarbij mo
gen geen namen worden genoemd.
Het gaat om de eisen van geschikt
heid en bekwaamheid die de ge
meenteraad aan zijn nieuwe burge
meester stelt. Het horen van de ge
meenteraad moet in principe in een
openbare raadsvergadering gebeu
ren, maar de openbaarheid is niet
verplicht.
De oproepingskaart wordt mis
schien vervangen door een kiezers-
legitimatiekaart. De Kiesraad zal
hierover advies uitbrengen.
Geertsema hoopt op korte ter
mijn wetsontwerpen in te kunnen
dienen over de wijziging van het
decoratiestelsel.
De financiële verhoudingen tus
sen het Rijk en de lagere overhe
den zullen voorlopig niet worden
veranderd. Minister Geertsema ziel
geen aanleiding om af te stapper
van het systeem waarbij de rege
ring een vastgesteld bedrag over do
gemeenten verdeeld. Wel zal de ver
deelsleutel worden geperfectioneerc
De regeling voor kleinere stedelijk
gemeenten wordt afgeschaft en
daarvoor in de plaats komt een re
geling voor gemeenten met een his
torische stedelijke kern.
Veel vuurwapens
opgespoord
Criminaliteit
stijgt sterk
De criminaliteit stijgt sterk. Enkel!
cijfers: in de eerste helft van dit
Jaar werden al meer vuurwapen'
opgespoord (1659) dan in heel 19®
«toen 1614). De opsporingsbuit be
droeg vorig jaar 2815.
Een nog indrukwekkender cijfer: it
de eerste helft van dit Jaar werda
56 overvallen gepleegd op banken
postkantoren en geldtransporten,
waarvan er tot op heden twintll
i zijn opgelost. Dit aantal van 56 in
een half jaar is al meer dan it
heel 1970. toen 46 overvallen van
dit type werden gepleegd, waarvan
er nu 21 zijn opgelost.
Minister Van Agt (Justitie) zoekt
naar maatregelen om de opsporim
te verbeteren. De bankkantoren
treffen zelf ook steeds betere maat-
regelen. Zevenhonderd bankkantc
ren waren op 15 mei van dit Jaar
voorzien van pantserglas, tegen 5"
op 1 november van het vorig Jaar-
Vorig Jaar kwamen ter kennis van
de politie ruim een kwart miljo®
misdrijven (om precies te zija:
262.430) waarvan er 106.615 werden
opgelost.
