Gerzon moet
binnen
jaar
gaan
.1,5
winst
maken
iabinet-Biesheuvel in financiële
tang
In Suriname heersen wantoestanden"
Itata-slag om de
vliegtarieven
B
Dodelijk spel
op spoorbaan
Alg. dir. P.A.F. Perk:
Vitteveen vorig jaar optimistischmaar
Rotterdammer
dreef drie dagen
op zee rond
IJDAG 10 SEPTEMBER 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
Van der Lek (PSP) geschokt terug
SCHIPHOL (ANP) Met de
mededeling dat hij ten zeerste
onthutst si over wat hij be
schreef als wantoestanden op
sociaal en economisch gebied is
dr. B. van der Lek, voormalig
kamerlid van de PSP, gister
avond op Schiphol teruggekeerd
van zijn 10-daagse bezoek aan
Suriname.
Hij zou daar namens het
hoofdbestuur van de PSP een
solidariteitsbezoek brengen aan
het door de PNR (Partij Natio
nalistische Republiek) te* hou
den congres. Hetzelfde gold
voor twee leden van het Suri-
name-comité, Erik Paerl en
Rene Graanoogst. Maar het
congres werd in verband met
de staking in Suriname na de
eerste dag geschorst en afge
last.
Evenals de PSP in Neder
land is de PPR in Suriname een
heel kleine. Zij bezit in de Suri
naamse staten 1 zetel en die
wordt bekleed door Eddy Bru-
ma.
"Men beseft in Nederland on
voldoende", aldus dr. Van der
Lek, "hoe groot de werkloos
heid in Suriname is" en hij
noemde daarbij een percentage
van 25 procent. Circa een vijf
de deel van de 300.000 zielen
tellende Surinaamse bevolking
is volgens hem ondergebracht
in echte krotten met slechts
enkele vierkante meters opper
vlakte. Massa-ontslag, het ont
breken van praktisch elke so
ciale voorziening en rechteloos
heid van de meeste werkers
waren andere tekortkomingen
die de pacifistische politicus tij
dens zijn verblijf in Paramari
bo hadden gestemd.
Ook hekelde hij wat hij noem
de de uitbuiting van het volk in
een staat met zo weinig men
sen, "die in uitzichtloze armoe
de leven ondanks de enorme
bodemschatten en ondanks de
jarenlange ontwikkelingshulp
van in totaal wel 800 k 900 mil
joen gulden".
Desgevraagd wierp hij de
voornaamste schuld op de vele
conservatieve regeringen, die in
Suriname aan het bewind zijn
geweest en daaronder rekende
hij ook de huidige regering van
premier Sedney. Voorts was hij
"erg geschokt over het sociale
wanbeleid, dat door Nederlands
bedrijven in Suriname wordt
gevoerd". Zij hebben een abso
lute macht over hun arbeiders,
"die gedekt wordt door de hui
dige regering en naar we dezer
dagen weer eens heel duidelijk
geïllustreerd hebben gezien ook
door de rechterlijke macht.
De met dr. van der Lek terug
gekeerde Erik Paerl van het
Suriname comité completeerde
dit beeld van Suriname met de
mededeling, „dat de laatste
tijd de neiging tot vorming van
een politiestaat optreedt".
Hij had het geconcludeerd
uit het feit, dat een aantal be
kende mensen ten aanzien van
de Surinaamse radio een
spreekverbod was opgelegd.
"Het is kenmerkend", zo ver
volgde hij, "dat de minister
van Justitie, dr. J. Adhin, ver
schillende bezoeken heeft ge
bracht aan de politieschool in
Wolfheze en bovendien een reis
naar Jamaica heeft gemaakt
om zich daar te oriënteren over
de bereden politie, omdat hij
die ook in Suriname wil invoe-
!HIPHOI (ANP) Vandaag
het RAI-congrescentrum te
irdam de Itata-slag om de At-
Ische tarieven voor 1972 begon-
Die .«lag wordt op het aller-
JC gste nveau gevoerd, want in de
"i loper zomer is tijdens een verga-
og an zes weken in Montreal
de vereiste eenstemmigheid be-
i iea laatste poging dit doel toch
teforceren. kwamen nu de pre-
nta van de luchtvaartmaat-
ipjjen in hoogst eigen persoon
r imsterdam, ieder slechts bij-
a:i door één hunner commer-
|J1| e lireoteuren.
rddent-directeuren van lucht-
raaatschappijen hebben niet
1 jd en daarom willen ze snel tot
esluit komen. In tegenstelling
e normale Itata-vergaderingen
tarieven, die meestal ettelijke
in beslag nemen, gaan zij po-
n één of ten hoogste twee da-
een beslissing te forceren. In
real was unanimiteit bijna tot
gekomen, doch daar stak op
aatste moment de Lufthansa
spaak in het wiel. De Duitse
schappij had op zichzelf geen
aren tegen de meeste der voor-
1de populaire tarieven (opge-
ter stimulering van het massa
ier), doch zij was van mening,
v v iet tarievensysteem er te gecom-
erd door werd en nog moeilij-
ou zijn te hanteren dan het dat
,is.
een overeenstemming
it worden bereikt, dan kan in-
uj(aad een chaos worden verwacht,
van weinigen voordeel zullen
een, zelfs nauwelijks het publiek
de praktijk bij vroegere ge-
Jn al heeft uitgewezen, begint dan
Jk een dodelijke concurrentie-
M i, die echter al gauw wordt af
geremd door de Rijksluchtvaartdien
sten van de Verenigde Staten en de
West-Europese landen.
Als toeziende voogden trachten zij
in zo'n tarievenoorlog de belangen
van de eigen nationale maatschap
pijen te beschermen. Zij kunnen dat
gemakkelijk doen, omdat ze immers
iedere buitenlandse maatschappij,
die naar hun mening tegen een te
laag tarief vliegt, de landingsrech
ten op de eigen luchthavens kunnen
ontnemen.
HELMOND De tweejarige An
dreas Rompen is gisteren in zijn
woonplaats Helmond overreden door
de trein van Venlo naar Eindhoven.
De kleuter was op slag dood. Hij
was aan het spelen op de spoorbaan.
Ouders niet thuis
baby verbrand
ROTTERDAM De eenjarige
Bianca Hoogvorst uit Rotterdam is
gisteren levend verbrand, toen in
haar ouderlijke woning brand uit
brak. Haar ouders waren niet thuis.
Een vierjarig broertje van Bianca
zag kans om voor de vlammen te
vluchten. De brand ontstond d oor
nog onbekende oorzaak in een tus-
senkamer.
De Stichting Vakopleiding i dat was voor staatssecretaris
Bouwbedrijf bestaat 25 jaar en Vonhoff aanleiding om gistermid-
Gisteren kwam iemand in de winkel een portable vragen,
voor om zijn Philips batterijtjes. j
Laatst vertelde iemand dat'ie Philips batterijen
de grens over had gesmokkeld. In een zaklantaarn. j
dag in Artis een herinnerings
steen te metselen in een leerlin
genbouwplaats. Op de foto: de
heer Vonhoff in actie tijdens het
metselen. De emmer met specie
stond op de rug van een olifantje
om in de A'rtissfeer te blijven. Op
de achtergrond Mies Bouwman,
die over dit alles de leiding had.
DEN HAAG „GerzoiTs Modemagazijnen N.V. (met
vestigingen in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam, Utrecht
en Eindhoven) moet nog dit jaar quitte spelen en volgend
jaar reeds een behoorlijke winst maken. Gebeurt dit niet
dan is Gerzon nog voor de slacht verkocht".
Deze klare taal sprak de algemeen
directeur van Gerzon de heer P. A.
F. Perk gisteren op een persconfe
rentie. Gerzon zit op het ogenblik
nog zwaar in de rode cijfers. In de
eerste helft van dit Jaar werd circa
twee miljoen gulden verlies geleden,
evenveel als over het hele Jaar 1970.
De heer Perk heeft echter goede
hoop dat hij het concern en daar
mee de werkgelegenheid van de 500
overgebleven mensen zal kunnen
redden. „Er zullen geen nieuwe ont
slagen vallen", verzekerde hij. Vóór
de liquidatie van de Gerzon-vesti-
gingen in Haarlem, Leiden, Gronin
gen, Arnhem, Nijmegen. Tilburg en
Dordrecht beliep het totale perso
neelsbestand van Gerzon op 1300
man.
Het optimisme van de in maart dit
Jaar benoemde algemeen directeur
wordt gedeeld door de Nederlandse
Crediet Bank (NCB), die houdster
Is van de Gerzon-aandelen en die
ook het stemrecht daarover heeft.
„De bank heeft mij tot 1 Januari
1973 de vrije hand gegeven om
Gerzon weer winsrgevend te ma
ken", aldus de heer Perk.
Ook Difora A. G. Genëve die eige
naar is van de Gerzon-aandelen,
heeft er volgens de heer Perk ver
trouwen in. „Ik ben naar Zwitser
land gereisd en heb Hans Moser, de
grote man van Difora, precies ver
teld wat ik met Gerzon van plan
ben. Hij is het er helemaal mee
eens, wat niet zo gek is: als Zwit
sers ergens winst ruiken zijn ze het
overal mee eens".
Adviseur van Difora is de zeer ge
fortuneerde Nederlandse bouwer van
verzorgtehuizen Schumacher. Na
het echec met de vorige baas van
Gerzon, de Haagse onroerend goed
man Cornells M. de Ruiter, bracht
j Schumacher de heer Perk met Di-
I fora in contact. Toen daarop de
heer Perk tot algemeen directeur
van Gerzon werd voorgedragen
stemden de commissarissen van het
modeconcern daarmee in.
Hoe groot overigens het vertrouwen
van de NCB in de heer Perk is,
blijkt onder meer uit het feit dat
alle overgebleven vestigingen van
Gerzon deze zomer ingrijpende ver
bouwingen ondergingen die door de
NCB werden gefinancierd. De kos
ten van deze verbouwingen, die
Gerzon een ruimtewinst van 90P m2
opleverden, bedragen 1,6 miljoen
gulden.
Met de ruimtewinst hoopt Gerzon
de omzet met tenminste 5,4 miljoen
gulden te kunnen verhogen. In 1972
zal de totale omzet ten minste 50
miljoen gulden moeten bedragen.
De verbouwde panden in Amster
dam, Utrecht en Eindhoven worden
morgen heropend. Gerzon-Den
Haag volgt eind deze maand. De
panden kregen nieuwe puien die de
modewinkels „toegankelijk voor de
consument" moeten maken. Andere
trekkertjes in de vernieuwde Ger-
zon-zaken zijn een flensjescorner en
een Noors restaurant in de Amster
damse vestiging en koffieshops in
Gerzon-Den Haag en Eindhoven.
Steek in rug:
en achtduizend
gulden kwijt
AMSTERDAM in de ,,ros-
se buurt" van Amsterdam is de 63-
Jarige Chinees Chen neergestoken en
beroofd van zijn portemonnale met
achtduizend gulden.
Naar Chens zeggen werd hij, niets
vermoedend, ineens met een mes in
zijn rug gestoken door een Chinees,
waarna drie andere Chinezen hem
zijn kostbare portemonnale ontfut
selden. Na behandeling van de steek
wond kon Chen weer naar huis.
irvolg van pagina I
krachten die het kabinet-»Bies-
'el stevig in de financiële tang
imen zijn vorig jaar door het ka-
t-De Jong schromelijk over-
t.
de slotbeschouwing over de be
ng 1971 schreef minister van fi-
liën dr. H. J. Witteveen: "Het
net vertrouwt, dat het mogelijk
lijn door een krachtig bijsturen
te keren naar een rustiger
Itteveen zou geen professor zijn
lij niet een slag om de arm had
nden. Het begrotingstekort,
st natuurlijk wel voldoende zijn
ggebracht. Anders zou een ver-
evenwichtige ontwikkeling niet
elijk zijn. Witteveen noemde het
mden. Het begrotingstekort
van wezenlijk belang voor de
pectieven voor uitgaven en be-
ingdruk in de komende Jaren,
minister was over die perspec-
i nogal optimistisch. Hij
eef vol vertrouwen: "De begro-
1971 houdt op zichzelf al 'n niet
ilangrijke bijdrage in tot het
iwichtsherstel. Het tekort ver-
dert en de conjuncturele impuls
ilatief beperkt".
de rest van zijn beschouwing
de minister evenmin somber,
meldde dat hij ditmaal wederom
groei van de overheidsuitgaven
kunnen beperken tot 6% en hij
bovendien mogelijkheden voor
aanvatten van enkele nieuwe ta-
'itteveens opvolger, de KVP-er
J. Nelissen, zal na de
>om van tegenvallers die over
hoofd is uitgestort, zo'n optimis-
he kijk op de begroting voor vol-
jaar wel achterwege moeten la
de regeringsverklaring zei mi-
W-president Biesheuvel begin
I augustus, dat zijn kabinet is gecon
fronteerd met een stijgend tekort
aan geldmiddelen. Als grote schul
digen wees hij aan de over elkaar
buitelende loon- en prijsstijgingen
de nasleep van de 400 gulden-
golf die noch met de prijzenbeschik-
king, noch met een loonmaatregel in
toom bleek te houden.
Erfenis
Alleen voor 1972 schatte Biesheuvel
het effect van de loon- en prijsstij
gingen van dit Jaar op een half mil
jard gulden. Een schatting die een
aanwijzing is voor de onvoorziene
uitgaven-groei die het kabinet-De
Jong als erfenis heeft nagelaten.
Het zou niemand op het Binnenhof
verbazen als minister Nelissen straks
op Prinsjesdag meldt, dat de begro
ting van dit jaar met om en nabij
een miljard gulden wordt overschre
den. Het tekort over 1971 zal dan niet
ruim twee miljard zijn zoals Witte
veen voorzag, maar in de buurt van
de drie miljard gulden komen te lig
gen. De conclusie mag luiden, dat in
elk geval in 1971 het structurele be
grotingstekort niet voldoet aan de
voorwaarden voor een evenwichtige
ontwikkeling van de Nederlandse
economie.
Terugval
Een glasheldere aanwijzing voor de
belabberde situatie waarin het be
drijfsleven verkeert is de opmerkelij
ke terugval van de opbrengst van
de dividendbelasting. In het eerste
half Jaar van 1971 is de opbrengst 21
miljoen gulden achter gebleven bij
de raming.
Van het verhaal echter, dat de
moeilijkheden mede zijn veroorzaakt
door een achterblijven van de belas
tingontvangsten over de hele linie ge
loven financiële deskundigen niet
veel. Zij wijzen erop, dat in 1970 de
ontvangsten in het eerste half Jaar
Ex-minister Witteveen
te optimistisch
4,6% beneden de raming bleven, ter
wijl de uiteindelijke uitkomst dat jaar
zelfs nog iets gunstiger was dan de
raming. In het eerste half Jaar van
1971 zijn de ontvangsten slechts 3,9%
achtergebleven bij de ramingen. Uit
deze situatie kan het kabinet dus
enige hoop putten.
Niet zozeer belastingtegenvallers als
wel gigantische uitgavenstijgingen,
vooral in de sector onderwijs en we
tenschappen, worden als de ware
boosdoeners beschouwd. Boosdoe
ners die uiteraard doorwerken in de
begroting voor 1972.
Compromis
Het tekort op deze begroting zou
méér dan 3 miljard bedragen. Dat
is een groter gat dan waarvan bij
de langdurige besprekingen om tot
een regeerakkoord te komen ooit
sprake is geweest. Om de daardoor
ontstane problemen op te lossen, is
zelfs een nieuw akkoord-Nelissen no
dig geweest. Want eerder dan ver
wacht hebben binnen het kabinet de
meningen van confessionelen ener
zijds en VVD en DS '70 anderzijds
zo diametraal tegenover elkaar ge
staan, dat op het Binnenhof het op
lopen van de spanning in Biesheu
vels ploeg nauwlettend in het oog
werd gehouden. Maar na urenlange
discussies vonden de partners elkaar
deze week. Op de valreep mag wel
gezegd worden, wanneer men be
denkt, dat er op dat moment geen
twee weken meer lagen tussen hun
compromis voor het komende jaar
en het aanbieden van de Miljoe
nennota. Dat akkoord houdt o.m. in
nog meer bezuinigd zal moeten
worden dan de f. 900 miljoen, waar
toe de werkgroep-Nelissen tijdens de
informatieperiode al had geconclu
deerd;
via de zogenaamde voorinschrijf-
rekening ongeveer 2 miljard van het
Algemeen Burgerlijk Pensioenfonds
zal worden geleend, zodat er geen
beroep op de open kapitaalmarkt be
hoeft te worden gedaan;
op 1 Januari de directe belas
tingen, dus o.a. loon- en inkomsten
belasting en vennootschapsbelasting
volgens de wettelijke bepalingen van
de „wiebeltax" voor de tijd van 1
Jaar met 5 pet. zullen worden ver
hoogd;
daardoor ook de benzineaccijn
zen omhoog zullen gaan, zodat de
prijs per liter minstens met 2% cent
zal stijgen;
frisdranken met accijnsheffing
zullen worden belast;
een aantal producten van het
lage BTW-tarief van 4 pet. zal wor
den overgeheveld naar het hogere
van 14 pet.;
loon- en inkomstenbelasting
versneld zullen worden geïnd.
Eenvoudiger
Een veel eenvoudiger oplossing voor
het kabinet zou het niet toepassen
van de inflatiecorrectie op de loon-
en Inkomstenbelasting zijn geweest.
Dat zou in één klap een half mil
jard gulden hebben opgeleverd. DS
'70 en vooral de VVD hebben zich
fel tegen deze oplossing verzet. Met
name in liberale kringen acht men
het onrechtvaardig, dat de overheid
via de belastingen profiteert van de
inflatie.
In het regeerakkoord-Steenkamp is de
bij de wet geregelde inflatiecorrectie
ongemoeid gelaten WD-fractie-
leider Hans Wiegel heeft daar voor
de zekerheid nog maar even aan her
innerd tijdens het debat over de re
geringsverklaring. In de gelederen
van de drie christelijke regerings
partners zijn heel wat voorstanders
van het achterwege laten van de in
flatiecorrectie, maar het kabinet is
niet voor hen gezwicht.
Oppositieleider Den Uyl (PvdA)
heeft overigens al laten doorscheme
ren, dat hij zal pogen deze voorstan
ders straks bij de begrotingsbehan
deling in de Tweede Kamer openlijk
te laten verklaren, dat zij het niet
eens zijn met het kabinet. Een nieu
we kiem voor een crisis is gelegd.
Keuze
Uit de vele kwaden, waaruit het
kabinet-Biesheuvel had te kiezen,
heeft het tenslotte voor deze, waar
schijnlijk in het parlement met een
kromme redenering wel recht te pra
ten nood-oplossing gekozen. Ook al
tekenis in, indien bij de uitvoering
van de begroting de oorspronkelijke
ramingen belangrijk worden over
schreden".
Minister Nelissen
met de brokken
had oud-minister Witteveen verle
den Jaar nog aan de Tweede Kamer
meegedeeld, dat de opbrengst van
het conjuncturele instrument, dat
„wiebeltax" is gedoopt, zou moeten
worden geblokkeerd op een speciale
rekening bij de Nederlandse Bank of
gebruikt zou moeten worden om de
nationale schuld af te lossen.
De rechtvaardiging voor het af
wijken van deze door de toenmalige
minister van financiën in de Kamer
uitgesproken gedragslijn zullen Bies
heuvel c.s. wel willen vinden in de
harde lessen, die in datzelfde Jaar
zijn geleerd. En misschien zelfs wel
in hetgeen diezelfde Witteveen bij
het opstellen van de begroting 1971
schreef: „De structurele norm, die
bij het opstellen van de begroting
wordt gehanteerd, boet veel aan be-
CHIAVARI Italiaanse vissers
hebben gisteren een Rotterdammer
en een Brit uit de Middellandse Zee
gehaald, die drie dagen In een rub
berboot hebben rondgedreven. Hun
toestand is bevredigend.
Als naam van de twintigjarige Rot
terdamse student wordt August Boe-
sers opgegeven. Hij verrok samen met
de Brit maandag uit de Franse bad
plaats Saint Tropez.
Ze waren van plan om in hun rub
berboot met buitenboordmotor naar
Corsica te varen en daarna naar
Elba. Het ruwer wordende weer door.
kruiste echter hun plannen.
Een golf sloeg hun kompas, levens
middelen en drinkwater overboord.
De Italiaanse vissers ontdekten het
doelloos rondvarende motorbootje,
omdat ze van de normale vaarroute
waren afgeweken in de hoop meer
tonijn te kunnen vangen.
