Open avondmaal voor alle
gelovigen
1 W
Cerkdiensten Leiden en omgeving
Onrecht is de bron
van alle geweld
De boodschap, die ons niet ligt
Nieuwe uitgaven
ZATERDAG 28 AUGUSTUS 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 13
Streven naar volledige euchaiistische gemeenschap
De in Leuven (België) gehouden tiendaagse vergadering van
Je commissie voor Geloof en Kerkorde (Faith and Order) van
ie Wereldraad van Kerken is o.m. afgesloten met een verkla-
ling, waarin een dringend beroep op alle kerken wordt gedaan
jm te streven naar een volledige eucharistische gemeenschap.
Zolang het nog niet zover is* wordt
evraagd om de groeiende toenade-
ing tussen de kerken nu al te ver-
lsconteren in de avondmaalsprak-
yk en vooral de viering van het
randmaal in zeer verruimde mate
ok voor de leden van andere ker-
jeii open te stellen.
Wat betreft de intercommunie bleek
Leuven hoezeer protestantse en
■ooms-katholieke theologen de laat-
te Jaren op dit punt naar elkaar
ljn toegegroeid en zij de avond-
ïaalsviering niet alleen willen zien
Is teken van eenheid, maar ook als
en door God gegeven middel om de
enheid te verkrijgen. Orthodoxen
aarentegen achten voor gezamen-
]ke eucharistie voorafgaande over
stemming in kerkopvatting en
■kenning van eikaars ambten nood-
ikelijk.
De vooraanstaande Franse theo-
og prof. dr. Roger Mehl (Straats-
irg) merkte o.m. op, dat intercom
unie in het westen vooral een
restie is van christologie, in het
isten van ecclesiologie (leer aan-
ande de kerk). Volgens hem kan
ortgezette studie beide bena-
ringswijzen mogelijk tot elkaar
engen.
Concilie der kerken
In het in Leuven vastgestelde do-
ment van Faith and Order over
wenselijk geachte concilie der
rken wordt verzekerd, dat de We-
d zelf geen concilie is en dat
k niet kan zijn of wil zijn. Een
ferkelijk universeel concilie, dat
er kan soreken namens alle chris-
uen, en dat de weg in de toekomst
n wijzen" (Uppsala), vereist dat
kerken in volledige avondmaals-
meenschap met elkaar leven en er
ir open staan besluiten van zo'n
mcilie ook als gezaghebbend te
ovaarden, zo wordt in het rapport
een gezet. Zo ver is het nog lang
Maar wel heeft het lidmaatschap
ii de Wereldraad de onderlinge
rhtuding van de ledenkerken de
itst> twintig Jaar belangrijk beïn-
jed. In het stuk wordt de Wereld-
id óe plaats genoemd, „waar de
agen die de christenen verdeeld
aden, aan de orde komen, zodat
raad in zekere mate de oude
ictie van het concilie kan vervul-
als een plaats waar christenen
elkaar verzoend kunnen worden
de „waarheid". Met dit rapport
„conciliariteit" als vorm van sa-
leven en denken van de ker-
waarbij zij zich open stellen
de leiding van de Heilige Geest,
de commissie voor Faith and
der een beroep op de kerken om
meer dan tot nu toe te zorgen
de oecumenische beweigng door-
fct in het leven van de plaatselij-
gemeenten en in de synoden.
V<,
m.
ïfltnj F
De vergadering, waaraan werd
deelgenomen door plm. 250 theolo
gen en ambtsdragers uit verler-
lei kerken in alle werelddelen, aan
vaardde ook een rapport over het
De Zwitserse theoloog, dr. Vischer,
heeft tijdens deze conferentie voor
gesteld het werk van Faith and Or
der de komende Jaren te concentre
ren op een „gezamenlijk rekenschap
afleggen van de hoop, die in ons is".
Zijn voorstel kreeg een brede in
stemming.
Weg tot eenheid
Faith and Order (uit 1920), een
van de oudste en grootste oecume
nische stromingen, stond mede aan
de wieg van de Wereldraad van Ker
ken, waarvan het van de oprichting
in 1948 af een afdeling vormt,
steeds doende geweest de zichtbare
eenheid der kerk te bevorderen.
Dr. Vischer stelde dat het wel be
grijpelijk was. dat men zich tot nu
toe steeds weer min of meer uit
sluitend met het wezen en de
structuren van de kerk heeft bezig
gehouden. Eenwording van de ker
ken was immers het doel. Maar op
den duur is dat echter ontoereikend
en onbevredigend. Nu werd het tijd
de aandacht te concentreren op de
boodschap die gebracht wordt, de
inhoud van het evangelie. Anders
dreigde hetzelfde gevaar als voor de
afzonderlijke kerken: steeds maar
praten over de eigen problemen
zoals de noodzaak van structuur
verandering of hóé te spreken en
te handelen. „Maar de kerk is niet
herkenbaar als zij steeds weer
spreekt over het „hoe" van het
evangelie in plaats van het „wat".
Dr. Vischer zag de problemen in
verband met zijn voorstel en hield
het niet voor mogelijk in deze tijd
een algemeen geldig en aanvaard
baar credo op te stellen. Maar dat
maakte z.i. het proberen niet waar-
os. Hij noemde het ergste wat
een kerk kan overkomen dat zij haar
hartstocht om te spreken van de
christelijke hoop die in haar leeft,
zou verliezen. Uit het proberen zou
gemeenschappelijke traditie
kunnen groeien, die wel eens de
zekerste weg tot eenheid zou kunnen
blijken te zijn.
Ook theologen uit kerken buiten de
Wereldraad kunnen aan het werk
van Faith and Order deelnemen.
Sinds 1968 is dat ook het geval met
een aantal rooms-katholieken (thans
twaalf) die tot de commissie toetra
den en wel. zoals dezer dagen nog
eens nadrukkelijk vanuit het Vati-
caan werd verzekerd, als individueel
persoon. In Leuven waren voor het
eerst rooms-katholieken gastheer.
De orthodoxe prof. John Meyen-
dorf van het Wladimir-semina-
&fflËÉÈÊÊ\
k
dttÊÊr?^'' jttokh. 4
"■^Sr <M HHMRÊËr."
- - ->■*
- -
rie in New Ybrk zag de eenheid van
de kerk en de eenheid van de mens
heid (het was z.i. een utopie de ver
werkelijking van dit conferentie
thema al in dit leven te willen be
reiken) pas in de eindtijd ten volle
samenvallen. Die eschatologische
(toekomstige) eenheid wordt hier en
nu echter wel al tastbaar in de
eucharistie, te beschouwen als een
door God gegeven mogelijkheid tot
eenheid in Hem, van waaruit men
naderhand weer de wereld in kan
gaan, om zich in te zetten voor een
menselijke samenleving. Critici van
prof. Meyendorf wezen hem op het
gevaar het avondmaal ten onrechte
te gebruiken voor een vlucht uit
deze wereld met haar dreigingen en
conflicten. Russell Chandran, India:
Als Christus zegt: „doet dit tot Mijn
gedachtenis", dan roept Hij zijn dis
cipelen op om Zijn daad van verbre
king van Zijn lichaam, van zelf-op-
offerende liefde na te volgen.
"Vies woord"
Een deel van de conferentie vond
in verschillende discussiegroepen
plaats. In de groep betreffende de
dialoog met andere godsdiensten
kwamen duidelijk drie stromingen
naar voren: De Griek Theodorou
die praktisch niet wilde weten van
goddelijke openbaring in andere
godsdiensten, de Indiase theologen
die geneigd waren de openbaring
elders welhaast gelijkwaardig aan die
in 't christendom te beschouwen en
de grote meerderheid die allerlei tus-
senstandpunten innam.
Verschillende malen viel het woord
syncretisme. Het was de Ameri
kaan dr. T. M. Taylor die vroeg
waarom ieder syncretisme (ver
menging van godsdiensten) eigen
lijk als een vies woord wordt be
schouwd. Er bestaat zijns inziens
geen religie die niet syncretisch
is; ook het Oude en Nieuwe Testa
ment vertonen syncretistische
trekken.
Fundamenteel voor de dialoog
noemde Taylor de erkenning van de
duistere diepten van de menselijke
geest om ten koste van alles de eigen
identiteit te willen handhaven. Bij
geloof is altijd andersmans gods
dienst zei hij. Zo noemde Paul us de
Griekse goden duivelen.
Derde wereld
De commissie voor Faith and Or
der (omstreeks 135 leden) vergadert
met tussenpozen van een Jaar of
vier. Tussentijds wordt het werk ge
leid door een comité van 25 perso
nen. In dit werkcomité is, als enige
vrouw, herbenoemd mevrouw dr. E.
Niet alleen het klooster, doch
ook het strand zoals hier aan
de Poolse Oostzee kan soms
een ogenblik tot meditatie geven.
Flesseman-Van Leer uit Amstel
veen. De orthodoxe woordvoer
der prof. Meyendorf werd gekozen
tot voorzitter voor de komende Ja
ren zonder algemene vergadering.
De Belgische rooms-katholieke dom
Emmanuel Lanne werd een van de
nieuwe vice-voorzitters. Getracht zal
worden de commissie uit te breiden
met enkele Jongeren, vrouwen en
niet-theologen, die nu nog onderver
tegenwoordigd zijn. Wel werd inmid
dels ook binnen het comité de in
vloed van de derde wereld groter:
Europeanen en Noordamerikanen be
zetten nu nog maar 14 van de 25
zetels.
CARACAS (AFP) De progres
sieve aartsbisschop van Recife in
Brazilië, mgr. Helder Camara,
heeft tijdens het in Caracas ge
houden eerste inter-Amerikaanse
r.k.-congres, waar werd gesproken
over de volledige ontplooiing van
de mens, alle mensen van de
derde wereld opgeroepen het on
recht aan de kaak te stellen, dat
de bron is van alle geweld.
Mgr. Camara verklaarde, dat de
R.-K. Kerk voor een groot deel ver
antwoordelijk is voor de huidige on
rechtvaardige sociale toestand in La-
Het evangelie is een bood
schap, die ons niet ligt. Het
draagt vreemde trekken, die de
eeuwen door aanstoot gege
ven hebben. Dat heeft velen be
wogen er zich van af te keren
en was voor anderen reden om
het kritisch te gaan bewerken.
De eersten hebben verkeerd ge
daan, maar ze hebben het
Evangelie gelaten zoals het was.
De laatstgenoemden staan schul
diger, want in hun hoogmoed
weigerden ze niet slechts het
Evangelie te aanvaarden, zoals
het hun werd overgeleverd
maar vergrepen zich er aan.
In het Evangelie is God de
handelende, de initiatieven lig
gen bij Hem. Daarom moet hij,
die het Evangelie verstaan wil
„Opzien naar boven". Het Evan
gelie werkt als dynamiet onder
de bruggen, die wij trachten te
bouwen, en onthult ons hoe God
de mens in een nieuwe betrek
king tot Zichzelf brengt.
In zijn boek „Het goede in
zicht" gebruikt Jan Mens de uit
drukking: „Sla er een gat in".
Het Evangelie zegt: „God heeft
er een gat in geslagen". Jezus
is opgestaan uit de dood! God
heeft de barrière van de dood
doorbroken. Ik kan heel goed be
grijpen, dat velen zeggen: dat
bestaat niet, deze boodschap ligt
ons niet. We keren ons er van
af. Dr. J. M. de Jong zegt: „Het
opstandingsgeloof heeft weinig
wervende en winnende kracht
in het levensklimaat en het wer
kelijkheidsbesef van onze tijd".
Het evangelie zegt: het be
staat! Ik ga niet proberen te be
wijzen, dat het waar is. Dat kan
ik niet. Ik kan het alleen maar
geloven en er blijmoedig van ge
tuigen: „Ik zeg het allen, dat
Hij leeft, dat Hij verrezen is, dat
Hij temidden van ons leeft en
eeuwig bij ons is.
God heeft er een gat ingesla
gen! God geeft antwoord in de
opstanding van Jezus!. Gods
hand reikt verder dan wij met
ons allen denken.
Het Evangelie is een dwaze
boodschap en slechts zij kunnen
het verkondigen, die dwazen ge
worden zijn. De bekende Am
sterdamse predikant J. J. Buskes
zegt in zijn boek „Opstanding":
In de Bijbel staat, dat Jezus
die dood en begravven was, uit
de dood en het graf opstond en
dat wij, die ook allen dood gaan
en begraven worden, uit de dood
en het graf zullen opstaan.
Dat is ongelooflijk en onge
hoord! Je gelooft het of Je ge
looft het niet. Er valt hier niets
te bewijzen. Als iemand zegt: ik
geloof er niets van, kan ik al
leen maar antwoorden: ik
geloof het wel! En als iemand
zegt: ik vind het dwaas, zal ik
hem niet tegenspreken. Het is
dwaas en ik ben zo'n dwaas, die
gelooft, dat Jezus nu bijna twee
duizend Jaar geleden uit zijn
graf is opgestaan en ik zelf een
maal uit mijn graf zal opstaan.
WOORD
VAN
BEZINNING
Ongelooflijk en ongehoord, maar
ik geloof het. Ik ben nu een
maal zo dwaas, om te geloven,
dat het kerkhof een leugen en
Pasen de waarheid is". Het gaat
in het Evangelie niet om de ont
dekking van verborgen mogelijk
heden, op de vraag: „Wie slaat
er een gat in?" kan geen mens
antwoord geven. Waar men on
ze schepping ook aftast: in geen
van haar wanden wordt een
deur gevonden. Zij is, hoe groot
ze ook is een „gesloten" schep
ping, gelegen rondom „de gro
te put", waarheen alles onop-
houdbaar afzakt en ondergaat.
God opende een deur. HIJ roept
de mens en zet hem ,in Christus'
en door Christus heen in Zijn
wereld. Gelukkig de mens, die
weten mag dat hij gegrepen is.
dat z'n hand gevat is en dat hij
dagelijks mag leven in de moge
lijkheid van 't (bij de mensen)
onmogelijke. Dit is 't Evangelie,
dat de mens niet ligt. Jezus leeft
en wij met Hem! Je gelooft het
of Je gelooft het niet.
Ds. A. H. Agtereek
pred. Evang. Chr. gemeente
Rijnsburg
tij ns-Amerika. „Wij moeten de
moed hebben om te erkennen, dat
de zorg voor de handhaving van het
gezag en de orde ons ertoe gebracht
heeft deugden op te hemelen als het
geduld en de bereidheid tot het
brengen van offers, die de onder
drukkers in de kaart hebben ge
speeld, het fatalisme hebben bevor
derd en ertoe bijgedragen hebben
Marx een schijn van gelijk te geven
door de godsdienst om te vormen tot
opium van het volk".
De Braziliaanse aartsbisschop her-,
lnnerde eraan, dat de bisschoppen binnen de kerk zelf en het ontbre-
van Latijns-Amerika op hun confe
rentie van Medellin besloten hebben
het kolonialisme aan de kaak te stel
len en te werken voor de verheffing
van de onderdrukte massa's in La
tijns-Amerika.
Maar, zo zei hij, toen men pro
beerde de besluiten van Medellin en
die van het tweede Vaticaanse con
cilie uit te voeren, stuitte men op
het verzet van de bevoorrechte groe
pen en bepaalde regeringen, die de
godsdienst alleen maar kunnen
waarderen alk middel om de positie
van de bevoorrechten te garanderen.
Appèl op kerk
Deze situatie is onhoudbaar, aldus
mgr. Camara, die daarop een harts
tochtelijk appèl op de R.-K. Kerk
deed onbeschroomd aan de spits te
gaan in de strijd voor betere sociale
verhoudingen.
De Braziliaanse aartsbisschop ver
klaarde dat het grootste deel van de
jeugd trouw is gebleven aan Chris
tus. maar teleurgesteld is door de
lafheid van de kerk als instituut. De
verwachtingen, gewekt door het
tweede Vaticaanse concilie, drei
gen de bodem te worden ingeslagen
door de reacties van de conservatie
ven. de vrees van bepaalde groepen
ken van de energie die nodig is om
de besluiten van dit concilie uit te
voeren.
Toch. aldus mgr. Camara, heeft de
komende bisschoppen-synode die op
30 september in Rome begint en die
het priesterschap en het onrecht op
de wereld zal behandelen, nieuwe
hoop gewekt. Op deze synode
zal dan ook definitief blijken waar
toe 't 2e Vaticaanse concilie gediend
heeft. Mgr. Camara wees er tot slot
op, dat de kerk niet zal kunnen be
schikken over de morele kracht en
het morele gezag die nodig zijn om
een wijziging van de maatschappe
lijke structuur te eisen als zij zelf
niet in staat is haar eigen struc
tuur te veranderen.
De kunst van het bloemschikken,
door Violet Stevenson. Serie Video-
boeken deel 12. Uitg.: Elsevier, Am
sterdam.
De wereld van sterren en plane
ten, door Ian Nicolson. Videoboeken
deel 14. (Elsevier).
t5 u. Oecumenische studentendienst
larekerk 10.30 u. ds. A. J. de Jong.
dhr. F. Eenshuistra, Schevenlngen
m laranathakerk Lage Morsweg 10
Is. H. J. van Achterberg.
■kOOp onlngskerk Koningsstraat 10 u.
Q. C. Post.
ethlehemkerk Driftstraat 10
Is. E. M. Pannekoek.
>Uda evrijdingskerk Montgomery-
>vaai w 10.30 u. ds. Joh. Poort.
^^redeskerk Burggravenlaan 10 u.
A. J. Lamping.
er. Vrijz. Hervormden Aula As
traat 1 10.30 u. ds. M. J. Wagen-
gllse Wallone Breestraat 10.30 u.
teur D. Ribs.
cademisch Ziekenhuis 10 u. ds. P.
t van Malssen.
opu :acoHessenhuis Houtlaan
igdkapel „De Goede Herder"
Vest 13 10.30 u. dhr. J. F
Ehter.
<ref. Kerk Zuiderkerk 10 u. ds.
aemeijer. 5 u. ds. Bovenberg.
«trakerk 10 u. ds. Brederveld 5 u.
Vlijm.
We Vestkerk 10 u. dr. Vlijm, 6.50
8. Kronemeijer (Dienst met be
stenenden).
'Joftekerk 10 u. da. De Heer, 5 u.
Dronkert.
wijdingskerk f
ds. Brederveld.
Denhoven 10 u. dr. Dronkert.
Kinsdiensten „Jeugdhaven" 10 u.
Mirt," dhr. De Koning 10 u. „Het
«nest" dhr. Bakker.
»ef. Kerk (vrljgem) 10.30 en 5
J. v. d. Haar.
•ref. Gem. 10 en 4.30 u. R. Boo-
ptlstengemeente (Oude Rijn 3)
ds. R. Relllng.
Geref. Kerk 10 en 5 u. ds.
■luidji Luth. Gem. 10.15 u. ds.
Eer des Helle 10 u. Heiligings-
,i f ij it 7.30 u. verlossingssamenkomst.
1Science (Steenschuur 6)
'u. Hollandse Dienst.
*ng. Chr. Gemeenschap Mld-
gracht 3) 10 u. ds. Dikkes.
even ;a Kat. Kerk (Cronestelnkade)
Ie Kath. Kerk (Vreeswijkstr.)
j vn*11-gezongen H.M.
d V" - Kerk H Antonius (zat.av. 7
veg1 30, 11.00 en 12.15 u.
71.1J 'rtebrug (zat.av. 7 u.) 8, 9, 10.4
en 11.30 u.
Bijkerk Timorstr. 9.3<
St. Jozefkerk (zat. i
9.30, 11. 12.15 en 6 uur.
Petruskerk (zat.av. 7
12 i
10.60
Sudentenparochie (zat. 7 u. in
Lodewljkskerk) 11.45 u. in Hooglandse
Lodewijkskerk (zat.av. 7 u.) 8.30
9.45 11 en 6 u.
Nieuwe Apostolische Gemeenschap
(Hoge Rijndijk 24) 9.30 en 4 u. dienst
(donderdag 7.45 u.).
Abbenes Herv. Gem. 9.30 u. ds.
Ruitenberg, 7 u. ds. Groeneveld.
Benthuizen Geref. Gemeente 9.30
en 6 u. ds. Harinck te Den Haag.
Bodegraven Herv. Gemeente 't
Anker: 9 en 10.30 u. ds. W. Balke, 6.30
u. ds. J. H. Cirkel. Salvatorekerk 10 u.
ds. A. Th. Rothfusz, Ermelo, 6.30 u. ds.
E. M. Pannekoek, Leiden. Bethle-
hemkerk: 9.30 u. ds. J. H. Cirkel, 6.30
u. ds. W. Balke. Geref. Kerk: 10 u. ds.
Schoep, 6.30 u. ds. E. N. van Loo,
Daarlerveen. (Nleuwerbrug) 9.30 u. ds.
E. N. van Loo, Daarlerveen, 6.30 u. ds.
Schoep. Geref. Kerk (vrljgem.) 9 u.
prof. L. Doekes, Kampen, 2.30 u. ds D.
Los, Den Haag. Geref. Gemeente: 10
en 6.30 u. leesdienst, (dinsdag 7.30 u.
ds. J. M. Kleppe, Woerden). Evang.
u. A. Ramaker.
Boskoop Herv. Gemeente 9.30 u ds
A. de Leeuw, 6.30 u. ds. W. L. Heli-
mans: Geref. Kerk, 9.30 en 5 u. de
heer Van Atten uit Rotterdam; Mara-
natha-mavo, 11 u. ds. A. de Leeuw;
Chr. Geref. kerk, 9.30 en 4.30 u kan
didaat C. van der Klis; Geref. Gemeen
te, 9.30 en 6 u. theol. student Driesen
uit Utrecht. Evangellecentrum „Nieuw
Leven," 9.30 u. in Concordia de heer
Th. Verwoerd; Verg. van Gelovigen,
9.30 en 5 samenkomsten in lokaal,
Nieuwstraat 27; Volle Evangelie,
„Bethel." 9.30 u. de heer J. Modder
kolk; Vrijz. Prot. geen dienst. RJC.
kerk (dorp) (zaterdagavond 7 u.) 8.45
10 en 11.30 u. H.Mis; Ontmoetingscen
trum Sijdelwljk: (zaterdagmiddag
5.30) zondag 9.30 u.
HlUegom Hervormde Gem. 10 u.,
Dorpshuls Venneperweg 10 u. ds. 8. J.
G. Goverts. van Nleuw-Vennep. Geref.
Kerk: 10 en 7 u. ds. J. Hartkamp. Chr.
Geref. Kerk: 10 en 5 u. Student Den
Hartog. te Apeldoorn. Volle Evangelie
Gemeente: 10 u. samenkomst in Nuts-
gebouw. Van den Endelaan. R.K.
Kerk Par. St. Jozef 8.30 u. 10, 11.30
en 5 u.; Par. St. Martinus (zat.avond
7 u.) 7. 8.30M, 10. 11.30. 12.45 en 3.30
Kaag Hervormde gemeente 10 u.
ds. Hoogendijk te Alphen a.d. Rijn.
R.K. Kerk (zat.av. 7 u.) 8, 10, en 7 u.
Katwijk aan den Rijn Hervormde
Gemeente: Dorpskerk: 9.30 u. ds. A.
Makkenze; 6 u. ds. A. van Buuren, van
Wassenaar. Ontmoetlngskerk: 10 u. ds.
Jac. de Vos; 6.30 u. ds. A. Makkenze.
School Narcisstraat: 10.30 u. dr. F.
C. Kamma, van Oegstgeest. Geref.
Kerk: 9.30 u. ds. D. H. Elderman, H.
Kerk (zat. 7 u.) 7.45, 9 en 10.45 u.
Hoogmade Herv. Gem. 10 u.
P. Schoonenboom. RK. Kerk
u.) 9 en 11 u.
(zat. 7
Zoeterwoude Herv. Gem. 18 u. ds.
Schoek. rk. Kerk St. Jan Zuldbuurt-
seweg (zat. 7.30 u.) 7.30, 10 en 11 u
Christus Dlenaarkerk (zat. 7 u.) 8.30
in hm u. Parochie Meerburg
Zwammerdam Herv. Gem. 9 u.
ds. J. van Vessem te Den Haag 6.30 u.
T"" ;ereform.
ds. S. J. Tlemersma Herv.
Avondmaal: 6.30 u. ds. D. H. Elderman dienst. Gerf. Kerk 10.
H. Avondmaal. R.K. Kerk (zaterdag 7 Langendljk 6.30 - J-
u) 8. 9.30 en 11.46 u.
J Tiemers-
Gezamenlijke dienst. Rem. Gerf.
Gem. Geen opgaaf ontvangen. RK.
Kerk (zat. 7 u.) 8. 10, 11.30 en 5.30 u.
Oude Wetering Herv. Gem 9.30 u.
ds. Lalleman. Gerf. Kerk 9.30 u. en 5
U. ds. A. Hoornstra te Nieuw Vennep
Rem. Gerf. Gem. 10 u. ds. G. J. Bieren-
ga te Haarlem. RK Kerk Meerkreuk
(zat. 7 u.) 8.15, 945 en 11.30 u.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Adventskerk Julianastraat 9.30 u. de
heer J. van der Schoot te De Bilt 6.30
u. ds. H. B. van 't Hof te De Kaag,
Kruiskerk Gouwsluis 9.30 u. ds. M.
Fokkema. Opstandlngskerk Prinses
Marijkestraat 9.30 u. ds. K. Schippers
te Dordrecht voor de G. B. Salvatori-
kerk Willem de Zwijgerlaan 6.30 u. ds.
J. Vos en ds. M. Fokkema Gecombi
neerde dienst met Gerf. Gebouw Na
bij Van Lennepstraat 9.30 u. Jeugd
dienst de heer Hogeweg, Zaal Opstan
dlngskerk Prinses Marijkestraat 9.30
u. Jeugdkapel de heer G. Lagerwelj.
Martha-Stichting "Rijnstroom" 7 u. ds.
G. Toornvliet te Bloemendaal, Ouds-
hoornseweg 2.30 u. ds. G. Cadée af
scheid. Hervormde Sionskerk Hoofd
straat 9.30 u. ds. S. W. Verploeg 6.30
u. ds. Van Eijck te Gouda. De Goede
Herderkerk Ten Harmsenstraat 10.30
u. ds. J. H. Bogere. Aula Morgenster-
school Parelstraat Geen dienst in ver
band met afscheid ds. G. Cadée. Rld-
derveld „Het kasteel" 9 u. ds. J. H.
Boyers. Geref Kerk M.kerk Raahuisstr.
10 u. ds. Fr. de Jong, 6.30 ds. G. O. N.
Veenhulzen. Salvatorlkerk Willem de
Zwijgerlaan 10 u. ds. A. Borman 6.30
u. as. M. Fokkema en ds. J. Vos.
Jeugddienst De Goede Herderkër 9
u. G. O. N. Veenhulzen 6.30 u. ds. A.
Borman. Kasteel Rldderveld 10.30 u.
ds. Fr. de Jong. Gerf. Kerk (Vrijge
maakt) 10.30 en 5 u. prof. ds. L. Doe
kes. Chr. Gerf. Kerk 9.30 en 4.30 u.
ds. P. Sneep, Grljpenstelnstraat. Oud
Gerf. Gem. Kerkgebouw Hooftstraat
240 9.30 u. en 4 u. Leesdlensten. Rem
Gerf. Gem. Geen opgaaf ontvangen.
Baptisten gemeente 10 en 6.30 u. ds.
Koekoek. RK. St. Bonlfacluskerk (zat.
7 u.) 8.30, 10 u. (met gregoriaanse
zang) en 11.30 u. pred. A. Krist. RK.
Plus Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9. 10.30,
11.46 en 5.30 u. RK. Parochie Rldder
veld (zat. 6.30 u.f 8.45, 11.15 en 5.30 u.
Leger des Heils Gebouw Corn de Vla-
u. ds. K. Vegter te Oegstgeest, RK. mlngstr&at 10 u. en half acht.
Katwijk aan Zee Hervormde Ge
meente Nieuwe Kerk: 10 u. ds. M. van
den Akker, van Stellendam 6 u. ds.
A. Vink. Oude Kerk: 10 u. ds. J. Ewold
van Rotterdam-Zuid 6 u. ds. C. van
den Bergh. Ichtuskerk: 10 u. ds. J. P.
van Roon 5 u. ds. W. Vroeglndewey,
Pniëlkerk: 9.30 u. ds. C. van den Berg
6 u. ds. J. Ewoldt. groen van Prln-
stererschool10 u. ds. C. Treure. Zee-
hospitium: 8.45 u. ds. C. van den
Bergh. Ziekenhuis „Overduin" 2 u. ds.
J. H. Meesters, van Doorn. Wijkge-
bouw „De Hoeksteen" 10 u. Doven-
dlenst, 10 u. Pfarrer J. Koch, uit Wall-
dam (Dienst in de Duitse taal). Ge
ref. Vredeskerk: 9.30 u. ds. F. Pijlman,
bed. H. A. 5 u. ds. F. Pijlman, bed.
H. Avondmaal en dankzegging. Trium-
fatorkerk: 9.30 u. ds. G. van Halsema,
bed. H.A. 6.30 u. ds. G. van Halse
ma, bed. H.A en dankzegging. Chr. Ge
ref Kerk: 10 en 5 u. as. H. C. van
der Ent.Geref. Kerk (vrijgemaakt) 9 en
7 u. ds. G. Roukema. Geref. Gemeente
(Remisestraat): 10 en 5 u. ds. v. d.
Bijl. Volle Evang. Gemeenten (Voor
straat 100) 10 u. dhr. Bulthuis. Soefi
Beweging (Sportlaan) 11 u. Engelse
dienst 4 u. universele eredienst spr.
mevr. S. Khan-de Koning. R.K. Kerk
(in Vredeskerk) 7 u.
Koudekerk Hervormde Gem. 10 u.
ds. J. Th. W. Quakx, m. m. v.
Herv. Kerkkoor, 7 u. Gezamenlijke
Herv. Geref. dienst, ds. H. J. Swlerts.
Geref. Kerk 10 u. ds. H. J. Swierts, 7 u.
n.m. zie Herv. Gem R.K Kerk (Ver
enigingsgebouw): 1016 u.
Leiderdorp Hervormde Gmeente
(Dorpskerk) 10 u. ds. J. A. van Netten.
Geref. Kerk (Hoofdstraat) 10 u. kand.
Th. M. Middelkoop te Amstelveen,
6.30 u. ds. H. Geense (Schepplngskerk
9 en 10.30 u. ds. Geense, 5 u. ds. Van
Netten.
Aaclanderveen Herv. Gem. geen
opgaven ontvangen. Gerf. Kerk 10 u.
en 6.30 u., de heer M. Kraan te Vis
vliet. Chr. Gerf. Kerk 9.30 u. Dienst
des Woords. 7 u. ds. P. Sneep te Al-
Lelmuiden Herv. Gem Geen op
gaven ontvangen. Gerf. Kerk 9.30 u.
ds. S. J. Tlemersma te Zwammer
dam 7 u. ds. Jos G. Los. RK. Kerk
(zat. 7 u.) 7.30. 9.30 en 11.15 u.
Rljnsaterwoude Herv Gem. Geen
opgaven ontvangen. Chr. Gerf. Kerk
9.30 u. en 2.15 u. Dienst des Woords.
RK. Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9. en 10.30
u.
Nieuwkoop Herv. Gem Geen op
gaven ontvangen. Gerf. Kerk 9.30 u.
ds. A. C. van Beek te Voorburg 6.30 u.
ds. M. H. van Es te Zwanenburg. Chr.
Geref. Kerk 9.30 u. de heer J. van
Leeuwen 6.30 u. Dienst des Woords.
Rem. Gerf. Gem Geen opgaaf ontvan
gen. RK. Kerk (zat. 7 u.) 7.30, 9, 10.45
en 7 u.
Nieuw veen Herv. Gem Geen op
gaven ontvangen. Gerf. Kerk 9.30 u.
en 6.30 u. prof. dr. Nic. H. Ridderbos
te Amsterdam. RK. Kerk (zat. 7 u.)
9, 10.45 en 5 u.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 u.
en 6.30 u. ds. L. Boer. Gerf. Kerk
9.30 en 5 u. ds. Brink. RK. Kerk St.
Bernardus Rijndijk (zat. 7 u.) 9.30 u.
en 11 u. RK. Kerk St. Michael Rijn
dijk (zat. 7 u.) 9 u. en 11.30 u. RK.
Kerk Dorp (zat. 7 u.) 8, 10 en 11.30 u.
u. ds.
Biesma, H.Avondmaal en Dank
zegging. Geref. Gemeente 10 en 4 u. ds.
W. Suyker, H. Avondmaal. Geref.
Kerk Vrijgemaakt 10 en4.30 u. Lees
dienst. Oud Geref. Gem. 9.30 en 3 u.
ds. J. van Prooljen. van Stavenisse.
Ned. Prot. Bond 10.15 u. (Groene
Kruisgebouw) MeJ. L. A. v. d. Voort,
Heemstede. Aktle Kruistochten Nede:
Maandagavond 8 u. ds. J. Gravendeel,
ln Gastenhuis Welkom. Bondstraat. R.
K. Kerk St.Agatha (zat. av. 7 u.) 8.30,
10 15, 11.45 en 7 u., Dependance Poel
polder Ontmoetingscentrum (zat.av.
7 u.) 9 en 11.30 u. Marlaparochie (zat
av. 8.30 u.) 10.30, 12 en 5.30 u. Engelen-
bewaarders (zat.av. 7 u.) 7.30, 8.45.
10.45 en 5.45 u.
Noordwljk-Blnnen Herv. Gem.
(in Ger. Kerk, Vlnkenlaan) 10.30 u. ds
D. Keuning, 7 u. ds. A. L. Lapré. Ge
ref. Kerk. Vlnkenlaan 9 u. drs. J. D. te
Winkel (Sassenheim), 5 u. ds. H. Roo-
ze (Valkenburg. Van den Berghstlch-
tlng 11 u. ds. C. Warner. r.k. kerk
(zat.av. 7 u.) 8. 9.30, 11 en 12 u.
Noordwljk aan Zee Herv. Gem.
Hoofdstraat 10 u. ds. A. L. Lapré (H.
D.) De Rank, Golfbaan 10 u. Pf. W.
Wehrenfennlg (Duitse dienst), 7 u. ds.
D. Keuning. Herv. Ger. Evangelisatie
(vroegere Mulo. Schoolstraat) 10 u.
ds. w. VroeglndewelJ (Katwijk aan
Zee), 3.30 u. ds. C. van den Bergh (Kat
wijk aan Zee). Geref. Kerk. Hoofd-
u. ds. B. Bouma (H.A.), 7 u. ds. C. War
ner. Sole Mlo 9.30 u. de heer Hoffe-
naar (Voorhlut). R.K. Kerk (zat.av. 7
u.) 7.30, 9. 10.30, 12 en 7 u.
Noordwljkerhout Herv. Gem. 10
u. ds. P. J. Mackaay uit Oegstgeest.
R.K. Kerk St. Jozef (zat.av. 7 u.), 7.30
8.45, 10.16 ,11.30 en 7 u. St. Viktor (zat
av. 7 u.), 8. 9.30, 11 en 6 u. H. Hart
van Jezus ln De Zilk(zat. av. 7 u.)
8.30, 10 en 11.30 u.
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk) 9 u. ds. J. Irik (H.A.). (Faulus-
kerk 10 u. ds. W. E. Verdonk (Gemeen,
tecentrum) 10 u. centrale klnderdlenst
7 u. ds. J. Th. Heemskerk Geref. Kerk
10 u. ds. Heemskerk, 7 u. zie Gemeen
tecentrum. Geref. Kerk (vrijgemaakt)
8.30 u. ds. K. Deddens, 2.30 u. ds G.
Mulders. R.K. Kerk (zat.av. 7 u.). 10.30
12 en 6 u. Bonaventurakapel (zat. av.
6.30 u.) 8 en 10 u.
Rijnsburg Herv. Gem. (Grote
Kerk) 9.30 u. ds. Wisse. 5 u. ds. Van
Niel te Schevenlngen (Bethelkerk)
9.30 u. ds. Talsma te Den Haag, 5 u. ds.
Wisse, Geref Kerk. Petrakerk 9.30 u.
ds. Baaijen, 5 u. ds. Huisman. Imma-
nuëlkerk 9.30 u. ds. Hulsman, 5 u. ds.
Bijleveld. Maranathakerk: 9.30 u. ds.
Bljleveld, 5 u. ds. Baaijen. Geref. Kerk
Sassenheim Herv. em. 10.30 u. (in
Geref. Kerk) ds. A. Westra, 6.30 u. ds.
Mansvelt, van Zwljndrecht (ln „Ont
moeting"). Geref. Kerk: 9 u. ds. H.
van der Berg,7 u. ds. J. D. te Winkel.
Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u. ds. L. S.
den Boer. Ned. Prot. Bond geen dienst.
RJC. Kerk 8. 9.30, 11 en 5.30 u.
Valkenburg Herv. Gem. 10 uur:
kandidaat B. van der Nagel, 6.30 u. ds.
G. Zonneveld (Jeugddienst met mede
werking van het Kinderkoor ..De Lof-
stem" onder leiding van dhr. M.
Krooon). Geref. Kerk 9.30 u. ds. Huls
man. 6.30 u. ds. Rooze. Geref. Kerk
^vrij^eiuaakt) 9.30 u. leesdienst. 3 u. ds
Voorhout Herv. Gem. 10 u. ds.
Hoogenkamp. R.K. Kerk (zat. 8 en 7
u.) 7.30, 9 10.30, 11.45 en 15.30 u.
Voorschoten Herv. Gem. Dorps
kerk 10 u. ds. v. d. Schoot. 7 u. ds
Boonstra (Leidschendam) Jeugddienst
Hulp en Heil10 u. Wika J. J. Brorens.
Aula Noord-Hofland: 9.45 u. ds. de
Beus. Kapel Rijndijk10 u. ds. Melje
ring. Geref. Kerk: 9 en 10.30 u. ds. S.
Oegema. em. vlootpredlkant te Haar
lem, 5 u. ds. D. de Heer te Lelden. Ge
ref. Kerk (vrijgemaakt) 10.15 en
4.30 u. ds. A. W. Boxman te Ede. R. K.
Kerk Laurentlus (zat.av. 7 u.) 7.30, 9
9, 10.30, 12 en 5 u. Moeder Gods (zat.
av. 7 u.) 8. 10, 11.30 en 6 u.
Rijnsburg Evang. Chr. Gem. Au-
atraat 9 u. da. C. Warner (ILA.), 10.30 i la Chr. Mavo 10 u. ds. A. H. Agtereek.
Het orgel in de Groene Kerk
te Oegstgeest.
(Foto Holvast)
Waddlnxveen Herv. Brug kerk 9.30
u. ds. D. van Vliet 6.30 ds. J. van den
Heuvel. WIJkgebouw 9.30 u. ds. J. v.d.
Heuvel 6.30 ds. D. van Vliet. Bethel
9.30 ds. Ij. Kievit 17.00 u. ds. H. Hor-
tenslus. Immanuel 9.30 u. ds. N. J.
Flink 19.00 u. ds. H. C. v. Itterson
Gerf. Verenigingsgebouw 9.30 u. ds. H.
Hortenslus 6.30 dis. D. J. Modderaar.
Ontmoetlngskerk 10.00 u. ds. D. J.
Modderaar 5.00 u. ds. H. Hortenslus.
Chr. Afgesch. Gem. 9.30 u. ds. A. P.
Verloop. Oud Gerf. in Ned. Zuidkade
158 10.00 u. en 6.30 u. Leesdienst.
Warmond Herv. Gem. 10 u. ds.
G. J. B. Jansen van Noordwljk. RK.
Kerk (zat. 7. u.) 8, 10 en 11.30 u.
Wassenaar Herv. Gem. Dorpskerk
9 u. toerlstendlenst10 u. drs. A. van
Buuren 14.30 u. ds. D J. van Dijk.
Woudenberg. Klevletkerk 10 u. ds. J. T.
Wlersma, Messisaskerk 10 u. ds. J. A.
G. van Zanten. Dorpscentrum 9.30 u.
ds. D. J. van Dijk. Geref. Kerk Bloem-
camplaan 10 en 7 u. ds. L. Bech. Zijl
laan 10 en 7 u. ds. D. van der Meulen.
Ned. Prot. Bond Lange Kerkdam 10.30
u. dr. A. W. Cramer, Oegstgeest. R.K.
Kerk H. Joseph (Zat. 7) 7.30. 8.45 11.30
en 12.15 u. H. Wllllbrordus (zat. 7) 8.
9.30, 11 en 12.15 u. Goede Herder 8 30
10 en 11.30 u.
Woubrugge Herv. Gemeente 9.30
en 6.30 u. D. Franken. Geref. Kerk:
9.30 en 6.30 u. ds. Tom, Harderwijk.
