Filmer van spannende jeugdverhalen
TATKHULOT) ENIGE NIEUWELING IN LEIDSE BIOSCOPEN
Henk van der Linden, cineast in Limburg
Filmen
met
Burton
en Taylor
3
VRIJDAG 27 AUGUSTUS 1971 LEIDSCH DAGBLAD
Zegge en schrijve één nieuwe film deze week in Leiden.
Voor het overige prolongaties en reprises van vroegere suc
cesstukken.
STUDIO De enige nieuweling
gaat in het kleine theater aan de
Steenstraat. Overigens voor de ech
te filmliefhebbers al geen onbeken-
er. Vele verhalen zijn reeds
geschreven over Jacques Tati, die
aanvankelijk in samenwerking met
Bert Haanstra, maar later weer
louter en alleen op eigen benen.
,Yes, monsieur Hulot," componeer
de. Ook in onze krant hebben wij
bi] herhaling aandacht besteed aan
dit jongst eprodukt van de bekende
franse individualist.
Wanneer wij nu zijn nieuwe loot
aan de Hulot-tak wat nader bekij
ken, zien we in feite een lange ket
ting van grappige, typische en niet
geensceneerde taferelen, die onder
de verzameltitel „Het Verkeer" in
frankrijk in roulatie is gegaan.
Door het publiek van Tati werd de
film een voltreffer genoemd. Ande-
fen zitten er vreemd tegenaan te
kijken. Tati is geestig, maar droog
zijn verfilming. Een grap wordt
niet aangekondigd en is plots voor
bij en wie steeds zit te wachten op
de duidelijk uitgesproken clou be
gint de aansluiting te missen. De
films van Tati hebben eigenlijk het
zelfde karakter als monsieur Hulot
uit deze film: snel, maar met veel
onnutte beweging, droog en schich
tig.
Het verhaal: Een uiterst eenvou
dig uitziende, maar zeer moderne
kampeerwagen moet naar de auto
mobieltentoonstelling in Amster
dam gebracht worden vanuit Pa
rijs. De reis gaat niet erg voorspoe
dig en de kampeerwagen komt er
pas na de tentoonstelling aan. Mede
door toedoen van een uiterst snelle
verwarde, maar niet zonder air
opererende Juffrouw van de public
relations.
Voor het overige was het al
lemaal min of meer bekende koek
in de Leidse filmtheaters.
TRIANON brengt zelfs een
rolprent terug, die dateert van Ju
ni 1954! Nu is dat niet zo vreselijk
Jacques Tati in de knoop met het verkeer in Amsterdam.
met „Demetrius en de gladiatoren," intriganten te slim af is. speelt zich film nu of vijftien Jaar geleden
want het verhaal van de Griekse zo lang geleden af, dat het gemeten werd gedraaid. Bovendien valt het
slaaf, die met leeuwen vecht en alle met die oudheid niet uitmaakt of die helemaal niet op in zo'n kostuum
film, dat de sterren inmiddels wat
verbleekt of geheel in het niet ver
dwenen zijn. Zulke historische
kleurrijke prentenboeken zijn van
alle tijden. Men kan er zich einde
loos mee vermaken. Avontuur, actie
kracht en vrouwelijke schoonheid
zijn in voldoende mate aanwezig.
Het goede is wit en het kwade is
zwart. Het gaat om anderhalf uur
levendige ontspanning en wie kan
zeggen, dat dat ook niet wat waard
is. Voor de liefhebbers valt er bij
zulke klassieke spektakels altijd wel
wat goeds te beleven.
CAMERA brengt reeds na
korte tijd „The Adventures" terug.
Naar een boek van de literaire mil
jonair Harold Röbbins, die bestsel
lers aan de lopende band heeft ge
produceerd. Het boek heeft alles,
wat men maar kan verlangen van
een massaprodukt. De film doet
daar nauwelijks voor onder. Wie de
urenlange indrukwekkende film
van Lewis Gilbert met vele beken
de namen in de hoofdrollen destijds
aan de Stationsweg heeft gemist,
kan die schade alsnog aan de Hoge-
woerd inhalen.
LUXOR Het theater aan d»
Stationsweg brengt deze week een
Western klassieker van de beste
soort, die geen liefhebber mag mis
sen. Een dollar meteen gaatje is uit
de bekende serie waarin ook voor
een paar dollars meer en The good,
the bad en the ugly. Hoofdrolspeler
in al dezen is Montgomery Wood.
REX De wereld van de prosti
tutie heeft alleen via het bed raak
vlakken met die van de buurman
en de melkboer. Een kijkje achter
de schermen kan verhelderend
werken. Een pseudo-documentaire
op dit gebied pretendeert Sex
contant, deze week in de Haarlem
merstraat te zien. Je ziet ze daar in
allerlei soorten de dames die hori
zontaal de kost verdienen.
LIDO James Bond deze week
weer eens in de Breestraat behoeft
nauwelijks te worden ingeleid.
You're only live twice is een van
de Bonds die nog de charme bezit
van Veel liefs uit Moskou. Primitie
ver dan de latere super-technisch»
creaties maar sympathieker.
Henk van der Linden, 46 jaar, cineast in Limburg. Van
der Linden verfilmde de verhalen die iedere Nederlandse
jongen met rode oren heeft gevreten. Dik TromSjors en
Sjimmie, Robin Hood en Robinson Crusoë. Zijn werk wordt
wel omschreven als „recht-voor-zijn-raap-filmen"Van der
Linden raakt niet onder de indruk van een dergelijke om
schrijving. Zolang de formule het doet is er geen vuiltje
aan de lucht, zegt hij zelf.
Dat zijn rolprenten het doen is een vaststaand feit. Iedere
zondag worden er ergens in Nederland wel films van de
Limburger gedraaid. Onlangs heeft Van der Linden zelf een
Sjorsfüm (18 jaar oud) uit de roulatie genomen, omdat hij
vond dat het niet meer kon.
„De techniek heeft een grote sprong gemaakt, in achttien
jaar"tijds is er veel veranderd. Toen ik de film zelf weer zag
ben ik geschrokken en besloot hem er uit te halen. Maar het
verhuurkantoor wilde nog wel blijven draaien, het was een
van de beste trekkers."
Van der Linden heeft er 25 films opzitten. De laatste, een
Sjorsfilm, is misschien ook de laatste Sjors en Sjimmiefüm
die hij zal maken. Deze film zal, net als alle andere rol
prenten van Van der Linden, nog jaren meelopen.
„Rijk word ik er niet van, maar doordat ze zolang <np
het programma staan heb ik er een goede boterham aarr,
zegt de cineast.
Richard Burton en Elizabeth
Taylor zijn in Joego-Slavië, waar
zij meewerken aan een film over
de partizanenstrijd in dat land.
Burton speelt de rol van maar
schalk Tito (foto links), de leider
van de communistische onder
grondse strijders.
Op de foto rechts zijn echtge
note in gesprek met Ljuba Tadic,
een Joegoslavische acteur, die in
de film, die „Sutjeska" gaat he
ten, ook een rol mag vervullen.
Op de achtergrond staat Mira-
lim Isovic, een elfjarig jongetje.
Het speelt voor een jeugdige koe
rier in de film. De Burtons héb
ben zich zo aan het knaapje ge
hecht, dat zij hebben gezegd hem
te zullen adopteren.
inst op. Om twee redenen:
een grote produktie - ten
a film per jaar, soms wel
hij verdient een goede
met filmen. Eigenlijk
nog bij dat hij
op zijn
bij heeft
minste
twee - ei
boterham
hoort er
heeft aangeklopt bij de subsidiege
vers van CRM. Henk van der Lin
den dopt zijn eigen boontjes en dat
bevalt hem uitstekend.
Van der Linden, Limburgse zoon
Friese bioscoopexploitant
verdiende aanvankelijk zijn dage
lijks brood met een reizende bios.
Met de mobiele cinema trok hij
langs scholen, jeugdhonken en pa
tronaatsgebouwen.
Hij constateert in die tijd dat het
aanbod kinderfilms bedroevend is te
noemen, Charley Chaplin, een paar
lersleten George Formby's, wat te
kenfilms en dan heb je het wel zo'n
beetje gehad. Iets nieuws komt er
«let bij.
mdat er in de zomerse vakantie-
tijd toch geen emplooi is voor zijn
Fabelachtig
lijn eerste rolprent, „Drie Jongens
n een hond", gemaakt in 1952
laat geweldig aan bij het Jonge
olkje. Langzaamaan komt het
filmbedrijf van Henk van der Lin-
len op gang. In 1957 moet de fil-
ner kiezen tussen zijn mobiele bios
het filmen. Hij kiest het laatste.
Het fabelachtige snelheid rollen de
ilms uit zijn camera, Pietje Bell,
)ik Trom, Sjors en Sjimmie, Robin
lood en Robinson Crusoë. Zijn ac-
eurtjes zijn Limburgse schoolkinde
en, zijn locatie meestal ergens in
iet bronsgroen eikenhout,
fa de eerste films, die in de bios-
:open lopen als een trein, krijgt
an der Linden te horen dat het
igenlijk wel een bezwaar is 'dat
11e meespelenden een Limburgs ac-
ent hebben. Daar is de cineast in-
niddels zelf ook achter gekomen en
tij besluit te gaan werken met
Hollandse import". Maar niet al-
IiJd, is dat mogelijk, voor een be-
iaalde rol, bijvoorbeeld die van Dik
irom, is het erg moeilijk een ge
chikt kind te vinden.
Ideale dikzak
lij zoekt heel Limburg af naar de
leale dikzak. Een zware, vrolijke
,1 toch «beweeglijke knaap. Hij
lbhndt uiteindelijk het ideale manne-
„dij
het joch spreekt alleen
jjylimburgs. In zo'n geval zoekt Van
jer Linden er een stem bij die hij
later laat inspreken. Ideaal vindt
hij zo'n situatie niet. Niets is im
mers zo natuurlijk dan beeld en ge
luid tegelijk opnemen.
Van der Linden in zijn tussen het
lover verborgen bungalow in Schin-
nen: „Maar meestal is het niet zo
verschrikkelijk moeilijk om de Juis
te acteurtjes te vinden. Ik zoek op
scholen, praat eens met wat school
hoofden die me soms een bruikbaar
kind aanwijzen. Het filmen moet ik
beperken tot de schoolvakanties. De
ouders vinden het meestal leuk dat
hun kind mee mag doen. Daar
komt nog bij dat ze het allang fijn
vinden als ze hun kroost een dag of
veertien kwijt zyn. Nee, ik betaal de
kinderen niet voor hun werk. Ten
minste niet in geld. Ze krijgen na
de opnamen altijd een mooi cadeau
van mij, een fiets of zo."
Saai werkj'e
„Hoe ze het vinden om mee te
doen? Ach, filmen is in wezen een
saai werkje. De kinderen hebben
het idee dat zo'n film begint bij
het begin en dat de zaak vanzelf
verder rolt. Maar dat is natuurlijk
niet waar. We nemen de zaak door
elkaar op. Vaak moeten ze lang
wachten voor ze weer aan de beurt
zijn. Dat gaat natuurlijk wel verve
len maar dat ze echt verveeld zijn
kan ik niet zeggen."
„Wat mijn films kosten hou ik lie
ver voor me. Maar het is heel wei
nig, zelfs naar Nederlandse maat
staven. We doen ook alles zelf, ge
luid, montage, decors, costuums,
muziek, noem maar op. Het labora
toriumwerk is in feite het enige dat
ik uitbesteed."
„Mijn vrouw maakt de costuums,
voor Robin Hood waren er wel 25
pakken nodig. In het voorjaar begin
ik meestal met het maken van de
decors. Daar heb ik een grote loods
voor gehuurd, waar ik al het tim
merwerk kan doen."
Ideaal
„Wat de buitenopnamen betreft is
het hier natuurlijk ideaal te noe
men. Limburg biedt op dat gebied
alles. Zandverstuivingen, heuvels,
grotten, van alles. Pas hebben we
een film gemaakt, Sjors en Sjimmie
en de detectives, die in Zuid-Ameri-
ka speelt.Dat kan moeiteloos hier.
Ik hoef zelden naar het buitenland
te gaan."
„Natuurlijk is het fijn te weten dat
ik een van de weinige Nederlandse
filmers ben die zijn boterham er
mee verdient. Maar hoe komt dat?
De jonge generatie cineasten maakt
films naar eigen smaak. Ik heb een
formule gevonden die bij het pu
bliek in de smaak valt, een formule
die succesrijk is gebleken. En waar-
