Salzburger Festspiele in
druk, feestend Salzburg
Albert van Dalsumprijs
voor acteur Ko van Dijk
vandaag
...en gisteren 1
Kaartjes zijn erg moeilijk te krijgen
Het staatsbezooek op
radio en televisie
Vanavond
weer een
documen
taire van
Wiseman
[\^\m9rÊWfna\
TVmorgën\
WOENSDAG 25 AUGUSTUS 1971
LEIDSCH DAGBLAD
SALZBURG De bijnamen die Salzburg zich graag laat
aanleunen zijn Festspielstadt en Mozartstadt. De Festspiele
vormen inderdaad de grootste toeristische attractie van de
stad: menigeen „is naar de Salzburger Festspiele geweest"
zonder ook maar één manifestatie mee te hebben gemaakt, of
het zou het schouwtoneel der Festivalgangers moeten zijn.
Avonds zien, vóór en na de voorstelling, de straten zwart van
de mensen, die zich vergapen aan de avondtoiletten van de
genen die wél een kaartje hebben weten te bemachtigen.
Dat laatste is een kunst op zich:
lang van tevoren zijn de meeste
kaarten opgekocht door de autochto
ne bevolking, die vlak voor de uit-
voéring deze aan de man probeert te
brengen. De prijzen lopen vaak op
tot vijf maal de oorspronkelijke,
want de belangstelling is zeer groot.
Dat Salzburg in feeststemming is,
merk je ook aan de etalages, die
verlucht zijn met foto's van de ar
tiesten. Vooral het portret van Her
mann Prey heeft de voorkeur: hij
grijnst je toe temidden van de brood-
de drankjes en de prei. Het
mooiste is nog, dat je dat alles van
uit de auto kan bekijken, want stil
stand is het kenmerk van het Salz-
burgse verkeer. Bij elk stoplicht zie
je de autoportieren open en dicht
gaan de enige manier om de tempe
ratuur binnen draaglijk te maken
De beruchte „touwtjesregen" bleef
dit jaar uit, zodat de stad nu nog
stoffiger was dan gewoonlijk.
Langparkeerders
Als reeds gezegd, Salzburg wordt
verstikt door de auto's. De parkeer
plaatsen zijn kennelijk bedoeld voor
langparkeerders, zodat de bordjes
met "Stadmitte überfüllt" nooit be
hoeven te worden verwijderd. En
parkeermeters, zo zegt het stadsbe
stuur, passen niet in het beeld van
de barokke stad.
Klopt het epitheton "Festspiel
stadt" aardig, met "Mozartstadt"
heb ik meer moeite. Mozart verfoei
de zijn geboortestad hartgrondig, en
tegenwoordig heeft Salzburg niet
veel meer te bieden dan een stand
beeld van de componist. Zijn woon
huis is grotendeels verwoest door
een bombardement, het geboortehuis
is verworden tot expositieruimte.
Het Mozarteum van 1914 is daarente
gen een waardig eerbewijs aan Mo
zart. De leiding van dit conservato-
de Festspiele berustte
jarenlang bij Prof. Bernhard Paum-
gartner, die in de eerste week van
het Festival overleed.
Balletversie
bevatte
alleen Don
Mitridate bij voorbaat
door hun uitsteken
de bezetting. De andere zes moesten
het stellen met mindere goden; bij
Monteverdi's Orfeo stonden de zang
solisten opgesteld in de orkestbak,
daar het hier een balletversie be
trof. De kleding van de dansers zou
niet hebben misstaan op een mode
show van ondergoed- en badkleding-
fabrikanten.
Een waagstuk voor Salzburg was
een uitvoering van de opera "Woz-
zeck" van Alban Berg, daar men
zich niet gauw waagt aan muziek
van deze eeuw. De onderneming
mislukte gedeeltelijk door de onver
staanbaarheid van de zangers, die
het niet konden opbrengen om over
de hoofden der orkestleden heen te
zingen. De Wiener Philharmoniker
waren namelijk vóór, en niet onder
het toneel opgesteld. De prestaties
van het orkest waren echter voor
treffelijk dankzij de bezielende di
rectie van Karl Böhm. In het vokale
vlak dreef de opera op Geraint
Evans in de titelrol en Anja Silja als
Marie. De Doktor en de Hauptmann
werden jammer genoeg door Hans
Kraemmer en Helmut Melchert ge
presenteerd als lachwekkende mario
netten, terwijl het in wezen gaat om
twee mensen die volledig opgaan in
[hun beroep en geen oog meer heb
ben voor hun medemens.
Indrukwekkend
De décors van Jürgen Rose <zie fo
to) waren indrukwekkend in hun
eenvoud. Het toneel van het Grosse
Festpielhaus is enorm breed en werd
slechts in enkele scènes geheel ge
bruikt; de intieme taferelen speel
den zich op de linker- of rechterhelft
af, waarbij de andere helft was voor-
n grauwgrijze steenmassa's
ongenaakbare stadswijk sug
gereerden
Van de veertien orkestconcerten
woonde ik er één bij: de Tsjechiche
Filharmonie van Praag speelde on
der Alain Lombard een goede uitvoe
ring van Bartoks Concert voor Or
kest, voorafgegaan door het Piano
concert in d van Brahms. Claudio
Arrau was de snuivende solist, die
kennelijk leed onder de dilettante
rige begeleiding. Ik kon die ene
?er niet helemaal ongelijk geven,
die bij Brahms onmiddellijk in slaap
en tot het eind doorsnurkte.
Een van de kerkconcerten werd
verzorgd door het Deller-Consort
met een programma van Italiaanse
Engelse renaissancemuziek. De
fijnzinnige structuur der werken ging
wat verloren in de rijke akoestiek
de Kollegienkirche, maar duide
lijk werd wel, dat de sopraan Chris
tina Clarke inog) niet op haar plaats
i het ensemble, in tegenstelling
tot haar collega Honor Sheppard.
Dietrich Fischer-Dieskau tenslotte
verraste het Salzburgse publiek met
geheel nieuw programma met
liederen van Schönberg, Webera,
Fortner en Berg. Fischer-Dieskau
schijnt zich voortdurend te verjon
gen, niet alleen door zijn repertoire
vernieuwing maar ook door zich niet
te binden aan een vaste begeleider.
Deze keer was dat Aribert Reimann,
die zichzelf belangrijker vond dan
de bariton. De interpretatie van Fi
scher-Dieskau was bijzonder gevoe-
?ufc'.
Akoestiek
Adamo komt weer
naar Nederland
Adama komt weer even naar
Nederland. Er staan ditmaal twee
optredens van de nu 27-jafige op
Sicilië geboren zanger genoteerd.
Vrijdag aanstaande is Salvatore
Adamo in de Scheveningse Kurzaal.
zaterdag concerteert hij in de Rot
terdamse Doelen. Mee naar Neder
land komt zijn eigen orkest, be
staande uit twaalf Franse musici.
Met deze show, waarmee de zanger
vooral in de zuidelijke landen grote
successen boekt, maakte hij reeds
trips buiten Europa. Behalve zanger
is Adamo sinds kort ook filmacteur
en regisseur. Het meeste succes le
veren hem echter nog steeds zijn
muzikale creaties.
Hits, waarmee Adamo getrouwd,
één kind tot nu toe in ons land
het ver schopte: „Tombe la neige',
„Amour perdu", „Vous permettez,
monsieur" en „Paola, dolce Paola",
ballade voor de Belgische prinses.
lig en doordacht, technisch welhaast
perfect, zodat deze liederenavond
een der hoogtepunten van de Salz
burger Festspiele genoemd mag wor
den.
R. G. HARMS
Scène uit Bergs „Wozzeck":
Wozzeck (Geraint Evaris) staat
op het punt Marie (Anja Siljate
doden aan de rand van het moe
ras (Foto PSF)
De NOS-tv en de NOS-radio zullen
uitvoerig aandacht besteden aan
het statsbezoek dat koningin Ju
liana en prins Bernhard van morgen
tot 5 september aan Indonesië
brengen. De NOS-tv zendt via de
sateliet Indosat twee rechtstreekse
reportages uit van de aankomst van
het Koninklijk paar op het vlieg
veld bij Djakarta en van de aan
komst in Bandung.
Voorts worden in de tijdelijk ver
lengde journaals op beide netten
reportages van het staatsbezoek uit
gezonden. Na de 1ste journaals zul
len. eveneens op beide netten, korte
documentaires worden gebracht over
de gebieden, die koningin en prins
zullen bezoeken.
De NOS-tv brengt het volgende
programma.
Donderdag 26 augustus: 6.4;
Nederland I de aankomst
Koninklijk paar. Om 18.15 i
Zondag 29 augustus: 10.30 uur op
Nederland I een rechtstreekse re
portage vanuit Bandung. Om 15.30.
eveneens op Nederland I, volgt een
samenvatting van de documentaire
reportages die deze week na de late
journaals zijn Uitgezonden. De her
haling van de rechtstreekse repor
tage van de aankomst in Bandung
is om 16.00 uur op Nederland I te
Zondag 5 september: 15.30 uui
Nederland 1 staat de tweede
menvatting van de documentaire-
reportages gepland, die na de late
journaals op het scherm kwamen
Wat betreft de radio komt gedui
de het staatsbezoek de parlementai
re rubriek „Den Hai
vervallen. Daarvoor in de
wordt een programma uitgezonden
vanuit Indonesië. Voorts zijn er
gelijks van 7 tot 24.00 uur zowel
Hilversum I als II reportages te
verwachten van het statasbezoek
ADVERTENTIE
B. en W. van Amsterdam
hebben de Albert van Dalsum
prijs 1970/'71 toegekend aan de
acteur Ko van Dijk. De prijs (van
f.300,-) wordt jaarlijks beschik
baar gesteld voor de beste rol-
prestatie van een acteur of ac
trice in een toneelwerk van een
Vanavond om tien voor half negen
zendt de KRO-televisie op Nederland
2 de documentaire "High Sshcol"uit
van de Amerikaan Frederick Wise
man. waarvan reeds eerder de do
cumentaires "Gezag en orde" en "Het
ziekenhuis" op het scherm versche
nen. Het is de laatste documentaire
van Wiseman, die de KRO-televisie
dit zomerseizoen uitzendt.
In de documentaire "High School"
geeft Wiseman een beeld van een
typische middleclass school, in dit
geval Northeast High School in Phi
ladelphia, die men een massaschool
zou kunnen noemen. Het gaat Wise
man in deze doe urnen taire v ooral om
de verhouding leraar-leerling, die
duidelijk in Amerika niet gezond is.
Men wil van beide kanten eerlijk en
positief zyn, maar er heerst op de
High School een sterk autoritaire
sfeer, die een goed contact tussen
leraar en leerling onmogelijk maakt,
hoe goed men het ook bedoelt.
Dat blijkt uit de verschillende
schoolconflicten, die in de documen
taire worden getoond. De camera was
o.a. aanwezig bij gesprekken tussen
ouders, kinderen en leraren over de
toekomst van de leerlingen, bij een'
les in sexuele voorlichting en bij het
voorlezen van een brief van een
oud-leerling, die in Vietnam in het
Amerikaanse leger strijdt.
Zowel Agnew als
Tsjang waren op
de hoogt
nieuwe
e van
politiek
NEDERLAND I
5.00—5.40 (Kleur) Kinderprogramma (KRO)
6.45 (Kleur) Pip en Zip (NOS)
6.55 (Kleur) Journaal (NOS)
7.05 Den Haag vandaag (NOS)
7.10 (Kleur) De dubbeldekkertjes. Tv-serie voor de
jeugd (NOS)
7.30 Kenmerk: Informatierubriek over kerk en samen
leving (IKOR/CVK/RKK)
8.00 (Kleur) Journaal (NOS)
8.20 Uitzending Stichting Socutera
8.25 (Kleur) Uit de wereld der insekten: Nachtvlin
ders (NOS)
8.40 Anastasia: speelfilm (NOS)
10.20 Studio sport (NOS)
10.45 (Kleur) Journaal met aansluitend in kleur
staatsbezoek aan Indonesië (NOS)
10.55 Reportage van de wereldkampioenschappen wiel
rennen op de baan te Varese (NOS)
(Donderdagmorgen vroeg van 6.457.30 in kleur reportage
over staatsbezoek aan Indonesië (NOS)
NEDERLAND II
6.45 (Kleur) Pip en Zip (NOS)
6.55 (Kleur) Journaal (NOS)
7.05 (Kleur) Felix de kat. Tekenfilm (KRO)
7.12 (Kleur) Liedjes uit Wenen (KRO)
8.00 (Kleur) Journaal (NOS)
8.21 De middelbare school. Documentaire over het
leven op een doorsnee middelbare shool in de Ver.
Staten (KRO) i
9.35 Nachtconcert: a) Het Amsterdams Kamerorkest,
b) Het Amsterdams Bachensemble: werken van
Nederlandse componisten (KRO)
10.05 HIRO-magazine (HIRO)
10.25 (Kleur) Journaal (NOS)
Nederlands auteur. De toekenning I mans
geschiedde op advies van een taties
jurybestaande uit W. Boswinkel,
A. G. Kloppers en A. Koolhaas. \Het toneelstuk werd het afgelo-
Naar het oordeel van de jury\pen seizoen door de Haagse Co-
heeft Ko van Dijk in de rol van\medie ten tonele gebracht en
Pancras Duif in het toneelstuk staat ook het komend seizoen op
„Schakels" van Herman Heijer-1 het programma.
WASHINGTON (AFPe AP) - Zowei
vice-president Agnew als de natio
nalistisch-Chinese president Tsjang
Kai-sjek (op Formosa) waren van
>ren op de hoogte van de veran
derde politiek van president Nixon
aanzien van communistisch-
China. Agnew wist, in tegenstelling
tot andersluidende berichten, dat 'n
vertegenwoordiger van Nixon in het
geheim een bezoek aan Peking zou
brengen, aldus meldt de Christian
Science Monitor. Wel wist Agnew
die toen zelf een lange buitenlandse
reis maakte pas op 't laatste mo
ment dat Kissinger de afgezant zou
zijn. maar volgens welingelichte
zegslieden in Washington was hij
zelf al tot de conclusie gekomen, dat
de keuze op Kissinger zou vallen.
Wat de regering op Taiwan be
treft: reeds in april heeft president
Nixon aan president Tsjang Kai-
sjek laten weten, dat Washington
voornemens was dit najaar de toe
lating van Rood-China tot de V. N.
te steunen. Dit laatste meldt de New
York Times. De vroegere ondermi
nister van Buitenlandse Zaken Ro
bert Murphy overhandigde toen
aan de generalissimo op Formosa 'n
boodschap van Nixon van deze strek
king. De Amerikaanse president
schreef hierin verder, dat zijn rege
ring zich zou verzetten tegen uitsto
ting van Nationalistisch-China uit
de volkerenorganisatie. Murphv gaf
Tsjang Kai-sjek een uiteenzetting
van de nieuwe Amerikaanse poli
tiek ten aanzien van „de beide Chi
na's", aldus de New York Times.
Gisteren werd bekend dat de
KRO in het winterseizoen op
nieuw een tweetal filmseries op
het scherm zal brengen. Eerst
een aantal films naar verhalen
van Agatha Christie, daarna
een serie met Fernandel in de
hoofdrol. Ik weet niet precies
waarom (verandering van spijs
doet eten, maar in dit geval
wekt juist herhaling van spijs
de smaak op), maar dit is ook
in bioscopen een werkzame for
mule gebleken, dus daarom
doet de KRO er goed aan er
mee door te gaan. Ook bij de
Jan de Hartog-reeks, die giste
ren werd voortgezet, merkte ik
bij mezelf een verhoogde inte
resse, omdat er een „fil rouge",
sen rode draad is die de films
verbindt.
"Stella" vormde wel een groot
contrast met de vorige film,
„Ergens in Nederland". Vorige
week heb ik, afgaand op pers
berichten, gemeld dat .Ergens
Ln Nederland" door de Duitsers
verboden werd en ook is elders
geschreven dat de film nooit
een officiële première heeft ge
had. Simon van Collem belde
me op om te zeggen dat dat
niet juist was. De film, herin
nerde hij zich, was officieel in
februari-maart 1940 in het City
Theater in première gegaan.
Jan de Hartog had toen nog
een vaasje bloemen gekregen.
De film kreeg zijn normale
roulement en werd tegelijk met
de Amerikaanse films,waaron
der volmaakt onschuldige, in
juni 1940 door de Duitsers ver
boden.
„Stella" was de eerste (kleine)
roman die De Hartog in het
Engels schreef. Hij noemde het
in het voorgesprek met Fred
Bredsneijder een „filmisch
boek". Aan die kwaliteit zal
het te danken zijn geweest dat
regisseur Carol Reed en scena
rioschrijver Carl Foreman wei
nig van het boek zijn afgewe
ken. Over het schrijven in het
Engels zei De Hartog, dat het
Nederlands een prachtige taal
is, vergelijkbaar met een orgel,
maar dat voor het bereiken
van sfeer het Engels (dat hi]
met een oude violoncel verge
leek) geschikter is omdat het
voor zijn gevoel over „meer
houttonen" beschikt.
Ik las gisteren dat de VPRO
nog steeds grote behoefte
aan leden heeft. Een minder
handige manier om die te wer
ven, lijkt me de beknopte wijze
waarop Vrije Geluiden over
..Stella" berichtte: enkele regels
over de inhoud, met als slot
zin: „Een film uit de onver-
slijtbare Jan de Hartog's harde
kop-gouden hart reeks".
Op zichzelf is dat niet onjuist,
maar je kan er ook op wijzen
dat Sir Carol Reed <van .The
third man") de regie voerde en
dat het scenario van Foreman
was, van „De kanonnen van
Navarone". Blijkbaar hadden
die mensen meer schik in de
film dan de VPRO. Ik zeg niet
dat de VPRO ongelijk heeft, ik
zeg alleen dat de VPRO niet
lang meer gelijk zal hoeven
hebben, als zij zo'n elitaire
houding blijft innemen.
Ik wil de vertaalafdeling van
de NOS overigens een compli
ment niet onthouden. Het
stoorde me dat ik in de onder
titeling steeds het woord ..ka
nons" zag staan in plaats van
„kanonnen", maar omdat ik
ervan uit ga dat de specialis
ten het wel beter zullen weten
dan ik, heb ik voor alle zeker
heid nog maar even mijn
woordenboek opgeslagen. En
jawel, het meervoud van kanon
is kanonnen, behalve in mili
taire kringen, daar spreekt men
van kanons.
Er was verder reden waarde
ring te hebben voor de een uur
lange documentaire over
Nieuw-Zeeland, waar onder
meer Nederlandse emigranten
werden geïnterviewd. Intellec
tuelen. begreep ik, zijn daar
niet méér in tel dan ander-
soortigen, maar boeren hebben
het er wel gemakkelijker dan
hier. omdat het vee buiten
gaats kan blijven. Dat zijn zo
de dingen die je treffen.
NICO SCHEEPMAKER
DONDERDAG 26 AUGUSTUS 1971.
II.V. I 402 m en FM-kanalen.
7.00 KRO. ÏODO N.O.S. 11.00 KRO.
12.00 NCRV 15.30 N.O.S. 17.30 NCRV.
.00 Nieuws. 7.11 Het levende woord.
.16 (S) klassieke en amusementsmu-
iek (gr.) (7.30 nieuws; 7.32-7.40 Ac-
ualltelten; 8.00-8.10 Nieuws). 8.25
Overweging. 8.30 Nieuws. 8.32 Voor de
'vrouw. (9.00-9.10 Gymnastiek
de hulsvrouw). 1C.00 Wat heeft
dat kind? 10.20 (S) Muziek uit de
12.30 Nieuws;
12.50 Protestantse
13.14 Rebus).
kamermuziek (opn.)
15.00 Gereformeerde mlddagdlenst.
19.00 (S) Kinderkoor met speelgroep.
19.15 (S) Muziek van Het Leger des
Hells. 19.30 Op de man af. praatte
19.35 Ontvoerd!: radiospel. 21.00
Muziek, muziek, muziek, (oph.) 21.40
Wereldkampioenschappen wielrennen
op de baan ln Varese. 21.50 Orgelcon-
22.38 Het Koninklijk Staats-
Indonesië. 22.50 Vakantie-
en om 18.55-19.00 Wereldkampioen
schappen wielrennen op de baan te
Varese. 19.25 Gesproken brief 19.30
Nieuws. 19.35 Kerk veraf en dichtbij.
19.40 Ontwikkelingshulp: la en nee:
Inleiding op het totaalprogramma
zondag 29 augustus a.s. 20.05 (S)
22.25 (S) Dichter bij de
ziek. 23.20 (S) Klassiek planoconcert
(gr.) 23.55 Nieuws.
H1LV. III. 240 m en FM-kanalen.
9.00 NCRV. 11.00 EO. 12.00 VPRO.
14.00—18.00 KRO.
9.00 Nieuws. 9.03 Zing. zing. zing!
(10.00 Nieuws). 11.00 Nieuws. 11.03
Gospelsound. 12.00 Nieuws 12.03 Fe
lix Meurders Show. 13.00 Nieuws.
13.03 The Joe Blow Show. 14 00
KRO-op-Drie. pop-mixture. (Ieder
heel uur nieuws).
Nederland 1
NOS: 06.45—7.30 (K) Staatsbezoek
23.15 (S) Late Date. 23.55
24.00 Nieuws.
HILV. II '298 m
7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgymnastiek.
7.20 Koninklijk Staatsbezoek aan In
donesië. 8.00 Nieuws. 8.11 Radlojour-
(K) VPRO-CAMPUS gevarieerd pro
gramma. NOS: 20.00 (K) Journaal aan
sluitend filmversies Staatsbezoek
In
sluitend (K) Staatsbezoek
eslë. 22.4023.10 Reportage van di
Wereldkampioenschappen Wielrennen
(S) Dag met een plaatje.
(Om 8.30-8.33 De groenteman). 8.50
Morgenwijding. 9.00 Herhaling
cldentele programma's. 9.35 Water-
ttni 9.40 Schoolradio. 10.00 Voor
1.55 Beursberichten),
Sportrevue. 13.00 Nieuws. 13.11 Ra
diojournaal. 13.30 Pianoduo. 13.45 Het
koninklijk staats'
slë. 14.30 Biels
18.36 Ultwelk programma ls dit?
Nederland II
NOS: 18.15 (K) Staatsbezoek aan
Indonesië. 18.45 (K) Pip en Zip NOS:
18.55 (K) Journaal. NOS: 19.05 Den
Haag vandaag. 19.10 Van gewest tot
gewest. 19.50 Tips van het Nationaal
Bureau voor toerisme. NOS; 20 00 (K)
Journaal en filmverslag Staatsbezoek
aan Indonesië. TROS: 20.30 iK) The
Ones. TV-serle. 21.20 (K) Oltaar-
21.40 (K) Liefde op z'n
Liefde
HOTclub 71: Jam-st
(K) Journaal. Aansluitend: (K) Staats-
NOS 22 35
