Reg
in
over
ermg
beraad
Bonn tevreden
inzake
n
II
(5
Revolutionaire blok van Amerikaanse
staten" is sterke bondgenoot kwijt
Uitzonderingstoestand
op de Philippijnen na
maoistische aanslagen
In naaste toekomst nog gecompliceerd detail-overleg
Watersnood vernielt
oogst Oost-Pakistan
Druk op president
Nixon om in te
grijpen in Saigon
J
Weer een
militair
in Ulster
gedood
PAGINA 8
ïiETDSCH DAGBLAD
DINSDAG 24 AUGUSTUS 1871
ADVERTENTIE
Laatst zag ik vier Philips batterijtjes een radio binnengaan
en het ziet er voorlopig niet naar uit aat ze weer naar buiten komen.»
(Van onze correspondent)
BONN (GPD) De ambassadeurs van de vier grote mogend
heden, die in de Tweede Wereldoorlog nazi-Duitsland hebben
verslagen (Amerika, Engeland, Frankrijk en de Sowjet-Unie)
hebben een ontwerp-overeenkomst opgesteld over de toekomst
van de voormalige Duitse hoofdstad. Dit ontwerp zal nu wor
den voorgelegd aan de regeringen in Washington, Londen,
Parijs en Moskou, die de tekst moeten goedkeuren. Verwacht
wordt, dat dit binnen enkele weken het geval zal zijn.
jaren al beperkt» is in het verleden
voortdurend aanleiding geweest voor
spanningen tussen de Bodsrepubliek
en de DDR.
Brandt heeft de kwestie- Berlijn
een centrale plaats gegeven in zijn
ontspannings-politiek. Op dit punt
zou moeten blijken of ook de Sowjet-
Unie bereid was concessies te doen.
Voor de Sowjet-Unie en de DDR was
West-Berlijn een „zelfstandige poli
tieke eenheid" en de vertegenwoordi
ging van die ..eenheid" door de
Bondsrepubliek leverde in Oost-Eu
ropa voortdurend moeilijkheden op
Brandt zette de Sowjet-Unie zelfs
onder druk door te verklaren dat het
vorig gesloten verdrag van Moskou
pas ter ratificering aan het West-
duitse parlement zou worden voorge
legd als een bevredigende regering
over Berlijn tot stand was gekomen.
Zover is het nog niet. Nu de Grote
Vier het eens zijn. zullen gecompli
ceerde onderhandelingen over details
tussen de Bondsrepubliek en de
DDR beginnen. Het resultaat daar
van zal de Berlijn-regeling pas com- I
pleet maken. Maar wat de onderhan
delingen tussen de vier hebben opge
leverd is, op het eerste gezicht al-
thans, meer dan men de laatste tijd
in het Westen heeft durven hopen.
Ook in de toekomst zal West-Ber-
lijn geen deelstaat van de Bondsre
publiek worden. Moskou gaat er ech
ter mee akkoord dat de stad in het
buitenland door Bonn wordt verte
genwoordigd. De wegen tussen destad
en de Bondsrepubliek zullen niet
meer willekeurig door DDR-soldaten
kunnen worden geblokkeerd en zelfs
politiek behoeft de aanwezigheid van
Bonn in West-Berlijn niet geheel
te worden beëindigd.
Barzel sceptisch
De ambassadeurs toonden zich na
de gistermiddag afgesloten onderhan
delingen tevreden. De Amerikaan
Kenneth Rush sprak van „een echte
verbetering van de situatie in Ber
lijn". In Bonn zei minister van Bui-
telandse Zaken Scheel; „Wat de vier
mogendheden hebben bereikt ver
dient onze waardering" en burge
meester Schütz van West-Berlijn was
„absoluut tevreden" De kernpunten
van het akkoord hebben wij gisteren
al gepubliceerd.
De regering in Bonn zal niet al
leen 't onderhandelingsresultaat be
spreken, maar bovendien voorberei
dingen treffen voor het overleg met
Oost-Duitsland, dat kan beginnen zo
dra het werk van de vier ambassa
deurs officieel is beëindigd. Het over
leg zal hoofdzakelijk het verkeer
tussen de bondsrepubliek en West-
Berlijn als onderwerp hebben. Het
verkeer tussen West- en Oost-Berlijn
zal door een vertegenwoordiger van
de Westelijke stadsregering met de
Door
W. F. Timmers
DDR worden besproken. Aangeno
men wordt dat Bonn en Oost-Ber
lijn resp. de staatssecretarissen Egon
Bahr en Michael Kohl met het over
leg zullen belasten. De voorbereiden
de besprekingen tussen hen beiden
zullen inmiddels op Oostduits verzoek
as. donderdag worden voortgezet.
Sceptisch uitte zich gisteren de lei
der van de oppositie in de Bondsdag
Rainer Barzel. De oppositie van CDU
en CSU zal het akkoord rustig be
studeren en daarbij rekening hou
den met hetgeen in de werkelijkheid
gebeurt. Want afgelopen nacht is nog
op vier vluchtelingen aan de muur
geschoten, aldus Barzel. Wij hebben
reden aan te nemen dat in Berlijn
verdere concessies aan de Sowjet-
Unie en aan de DDR zijn gedaan,
zo voegde hij daaraan toe.
Een regeringswoordvoerder paste er
gisteravond voor op deze bewering in
te gaan, omdat de tekst van de over
eenkomst nog geheim is. Pas na de
publikatie door de vier verantwoorde
lijke mogendheden zal de regering-
Brandt officieel stelling nemen.
Centrale plaats
Bij het overleg is in feite alleen
West-Berlijn aan de orde geweest:
de Sowjetrussische sector is namelijk
al lang geleden als hoofdstad aan
Oost-Duitsland geschonken en tien
Jaar geleden door een muur van het
Westen gescheiden. West- Berlijn
heeft in het dagelijkse leven volledige
aansluiting bij de Westduitse Bonds
republiek gevonden, maar maakt er
niet officieel deel van uit.
West-Berlijn diende voor het eerst
de garantie te krijgen dat het onge
hinderd en profiterend van de
banden met de Bondsrepubliek kan
leven. Dat is eenvoudig het aanvaar
den van de status quo, hetgeen de
Sowjet-Unie in het Europese politiek
predikt.
Om er de nadruk op te leggen dat
West-Berlijn bij de Bondsrepubliek
behoort, hebben de Westduitsers in
dertijd met toestemming van hun ge
allieerden besloten het parlement nu
en dan in West-Berlijn te laten ver
gaderen en er o.m. ook de bondspre
sident te kiezen. De president heeft
er zelfs een residentie. Die ..demon
stratieve aanwezigheid" van de
Bondsrepubliek (overigens de laatste
DACCA. CALCUTTA «AFP. AP)
In de afgelopen dagen zijn meer
dan 13.000 dorpen in Oost-Pakistan
door overstromingen getroffen, die
tot nu toe 21 slachtoffers hebben
geëist; 60.000 woningen zijn ver
nield en ongeveer 40.000 mensen zijn
naar hoger gelegen gebieden geeva-
cueerd.
Zestig procent van. de oogst zou
zijn vernield.
Al de grote «rivieren in Oost-Pa
kistan zijn buiten hun oevers getre
den. Ook de hoofdstad Dacca wordt
dpor overstromingen bedreigd, aan
gezien het peil van de Boeriganga
blijft stijgen.
In de kampen voor Oostpakis-
taanse vluchtelingen in West-Ben-
galen zijn tot dusver meer dan 5.500
personen aan cholera gestorven, zo
heeft het departement van Volksge
zondheid van die Indiase deelstaat
meegedeeld. Hierbij zijn niet inbe
grepen de honderden sterfgevallen
die buiten de 143 kampen en de zie
kenhuizen zijn voorgekomen.
In de afgelopen vier maanden zijn
ruim 43.500 choleragevallen geregis
treerd. Er sterven gemiddeld nog 15
mensen per dag aan de ziekte.
Daarnaast zijn 450 kinderen door
ondervoeding overleden, en de auto
riteiten vrezen dat dit aantal nog
zal stijgen als er niet meer eiwitrijk
voedsel komt. E r werken nu onge
veer 1.600 artsen en medische hulp
krachten in de kampen.
Het Indiase persbureau PTI meldde
gisteravond, dat in de afgelopen
Houding oppositie
Het is niet waarschijnlijk, dat de
oppositie van de CDU en CSU in het
Westduitse parlement zich kan ver-
verklaren wat Washington, Londen
en Parijs bevredigend achten en
waarbij op essentiële punten van Sow
jetrussische concessies kan worden
gesproken. Een ingrijpende verande
ring in de politieke koers der opposi
tie valt overigens ook na een bevre
digende regeling over Berlijn niet te
verwachten. CDU en CSU blijven
wantrouwend. De Springer-pers
schreef gisteren, dat Moskou door
zijn concessies tonnen aan politieke
schatten binnenhaalt. Dit slaat op
het verdrag van Moskou. Brandt is
van mening, dat hij in Moskou niets
heeft weggegeven wat de Duitsers
niet allang kwijt waren, maar naar
het inzicht van de oppositie heeft
hij in Moskou een uitverkoop van
Duitse belangen gehouden. CSU-lei-
der Strauss verklaarde, dat hij zich
schaamt voor Brandt en dat het in
de komende herfst in het parlement
hard zal toegaan. Werner Marx,
CDU-deskundige voor buitenlandse
politiek, zei vorig week, dat het ver
drag van Moskou meer en meer wordt
gebruikt als „een instrument van de
Sowjetrussische West-politiek".
WASHINGTON (GPD) Hoewel i de Zuidvietnamese president Thieu
de Amerikaanse regering officieel inderdaad de enige kandidaat zal
neutraal staat tegenover de komen- zijn. In de kringen van het ministe-
dc presidentsverkiezingen in Zuid-
Vietnam. wordt ook binnen de rege
ring de druk op president Nixon
steeds groter om te voorkomen dat
Massagraf uit
ijzeren tijdperk
in Joego-Slavië
NOVI SAD lAP) Bij Novi Sad
in Joego-Slavië is het massagraf ge
vonden van een
tijdperk en 15 vrouwen,
men aanneemt dat het de
van zijn harem zijn die als onder
deel van een ritueel zijn gedood. De
vrouwen waren begraven in een cir
kel rond de man. Dit graf is een ge
heel nieuwe ontdekking in Zuidoost-
Europa.
Men gelooft dat het graf dateert
van rond 1800 voor Christus. Het
midden van het graf is nog niet ge
opend en zal eerst de volgende
maand worden geopend als onge
veer duizend deskundigen aanwezig
zullen zijn die een congres bijwonen
over het voorhistorische tijdperk.
Buitenlandse Zaken wordt
nu openlijk gevreesd voor een
staatsgreep van de kant van vice-
president Ky. die zich te elfder ure
uit de verkiezingen heeft terugge
trokken ofschoon het Zuidvietna
mese Hooggerechtshof een eerdere
beslissing introk en hem toch toe
stond op de kieslijsten geplaatst te
Adviseurs hebben er bij president
Nixon op aangedrongen om de
Amerikaanse ambassadeur in Sai
gon Ellsworth Bunker, die er niet in
slaagde om vice-president Ky van
gedachten te doen veranderen, te
rug te roepen en te doen vervangen
uit het ijzeren door een krachtiger diplomaat. Deze
diplomaat zou. naar het inzicht van
deze adviseurs, door president Nixon
met nieuwe instructies die niets aan
duidelijkheid te wensen over laten,
zo spoedig mogelijk naar Saigon
gezonden moeten worden om te
proberen president Thieu ervan te
overtuigen dat de verkiezingen en
de rust in Vietnam alleen nog gered
kunnen worden, wanneer hij bereid
is af te treden om nieuwe verkiezin
gen op een latere datum mogelijk
te maken.
ADVERTENTIE
{Eeri Philips batterij is eigenlijk
een schitterende verpakking om een heleboel stroom...
Overstromingen Zuid-Afrika
Volgens de tot dusver beschikbare
berichten zyn 83 personen om het le
ven gekomen en worden verscheidene
honderden vermist als gevolg van de
overstromingen die zondag het ge
bied van Port Elizabeth in Zuid-
Afrika hebben geteisterd.
(Van onze correspondent)
BELFAST (GPD.) In Noord-
Ierland (Ulster) is gisteren de veer
tiende Britse militair sinds het begin
van dit jaar door de IRA gedood. Hij
stond op de uitkijk op een door zand
zakken en yzeren golfplaten omgeven
observatiepost op een 20 meter hoog
dak van een fabriek naby de Crum-
1 inroad in Belfast en werd het slacht
offer van een sluipschutter, die lang
op hem moet hébben gemikt en hem,
door een kleine opening in de stelling,
in het hoofd trof. De militair stierf
enkele ogenblikken later.
Een andere militair werd onlangs
in dezelfde stelling dood geschoten.
De meeste militairen dragen kogel
vrije vesten, die echter niet tegen
snelvuur zijn bestand.
Het incident toont nog eens aan,
hoe groot het risico is dat de Britse
militairen in Noord-Ierland lopen en
onder welke bovenmenselijke span
ning zij hun zware taak moeten ver
richten. Want velen staan 8 uur op
wacht, scherp uitkijkend, in het be
sef dat zy elk moment kunnen wor
den getroffen door kogels die van
alle kanten kunnen komen.
Hec totaal aantal doden sinds de
afkondiging van de interneringen
twee weken geleden) is tot 30 opge
lopen, doordat nog een burger, die
veertien dagen geleden zwaar gewond
raakte, in het ziekenhuis is overleden.
Premier Lynch van de Ierse repu
bliek en andere ministers hebben
gisteren in Dublin met zestien oppo
sitieleden van het Noordierse Stor-
mont-parlement) geconfereerd. On
danks de protesten van premier
Heath steunt de republikeinse rege-
Na de geboor- I ring de door de oppositie begonnen
,Ik voel hetzelfde als burgerlijke ongehoorzaamheidscam-
•beterlyke asociale ele- iedere andere moeder in de wereld: pagne, die de kamerleden prefe-
myn baby is de mooiste". I rei-en boven geweld.
Na afloop van de conferentie
over Berlijn poseerden de ambas
sadeurs van de Grote Vier voor
de pers: van links naar rechts
Kenneth Rush Amerikai. Abras-
simow (Sowjet-Unie)Sir Roger
Jackling (Groot-Brittannië) en
Jean Vauvenargues (Frankrijk).
Een dochter voor
Bernadette
Devlin
BELFAST AP i De Noordierse
activiste Bernadette Devlin heeft in
het ziekenhuis van Magherafelt,
Misdadigheid in Polen Het par- graafschap Londonderry, het leven
tijblad van Szczecin (Stettin) heeft geschonken aan een dochter. Hoewel
maatregelen geëist tegen de groeien- i de geboorte ongeveer een maand voor
de misdadigheid onder jongeren in i de berekende tijd plaatsvond, maken
deze Poolse havenstad. Er zijn sinds moeder en dochter het goed. Het is
het begin van dit jaar 4834 misda-niet uitgesloten da', de bevalling ver
den gepleegd. Na de ernstige onlus- vroegd is door de politieke activitei
ten in Gdansk. Gdyina en Szszecin j ten van mej. Devlin in de afgelopen
in december vorig jaar waren al spe- week. Zy heeft dag en nacht op ver-
ciale maatregelen ter bestrijding van gaderingen gesproken om de gevol
de misdaad genomen. Drie maanden j king aan te zetten tot burgerlijke ge-
geleden werden verscherpte straf- hoorzaamheid tegen de regeringen
maatregelen ingevoerd tegen ,.aso- van Engeland en Noord-Ierland. On-
cialen", die de openbare orde versto-1 geveer vijf weken geleden maakte zij
ren en niet willen werken. Binnen- bekend dat zy in verwachting was,
kort zal by het parlement een wets- maar weigerde
ontwerp worden ingediend ter instel- verwekker
ling van „opvoedende arbeidskam
pen voor
men ten".
week acht vrachtschepen, waarvan
zes buitenlandse, tot zinken zijn
gebracht in Oostpakistaanse havens.
Dit was het werk van het „Oost
pakistaanse bevrijdingsleger". Ver
zetsgroepen hebben voorts rivier
schepen tot zinken gebracht of be
schadigd en een twintigtal rivier
vaartuigen buitgemaakt.
MANILLA (AP' President Mar
cos van de Philippijnen heeft giste
ren de autoriteiten de bevoegdheid
gegeven personen zander vorm van
proces te arresteren en vast te hou
den. De opschorting van het „recht
op habeas corpus" is volgens hem
noodzakelijk geworden nu in het
land een gewapende rebellie is be
gonnen, die morele materiële steun
De opstandelingen, die de maois-
tisch-leninistische beginselen zijn
toegedaan, zijn verantwoordelijk voor
de aanslag van zaterdag op een ver
kiezingsbijeenkomst van de (oppositi
onele) liberale partij, waarbij negen
personen om het leven kwam en
Na de ommezwaai naar rechts in Bolivia
Lezers schrijven
EENVOUDIG
Een vraag, naar aanleiding van
een bericht in de krant van J.L za
terdag over zes Nieuwe-Weteringse
moeders die een kleuterschool heb
ben gesticht, waarin zij nader om
schreven worden als „eenvoudige
huisvrouwen". Als U ze zo wilt aan
duiden, best. Misschien zijn ze wel
eenvoudig. Maar waarom dan nooit
een kop met: „Zes eenvoudige burge
meesters vergaderen over woonwa
genprobleem" of „Dertig doodge
wone vaders bijeen te Brussel?"
G. A. van Gelderen-van Looke-
ren Campagne
MONTEVIDEO (GPD) 4 De val
van de links-nationalistische presi
dent Juan José Torres is van grote-
Door
dr. H. P. Gebhardt
re betekenis dan de meeste van de
189 staatsgrepen die Bolivia in zijn
roerige 150-jarige geschiedenis heeft
gekend. Onlangs schreef het
rechts-getinte Braziliaanse dagblad
„O Estado de Sao Paulo" nog:
"Langs de meest kwetsbare grens
met een oerwoud dat zich over een
afstand van 2.000 kilometer uit
strekt. begint zich een socialistische
republiek af te tekenen: Bolivia.
Het land van de talloze opstanden
dat hard tegen de guerrillastrijders
optrad en Che Guevara uit de weg
ruimde, ontpopt zich als een onge
makkelijke en gevaarlijke buur
staat".
Nu heeft president Torres bij her
haling verzekerd dat zyn bewind
.nationalistisch en revolutionair"
was en dat hij noch bereid noch in
staat was een „socialistische staat"
in het leven te roepen. Het kort
stondige en incidentrijke regime
van Torres hij bleef elf maanden
aan de macht steunde op de na
tionalistische officieren, de vakbon
den, de „technocraten" en de .na
tionalistische intelligentia".
De ex-president, die een groot be
wonderaar was van de Peruaanse
revolutionair Velasco Alvarado,
zocht tastend naar een middenweg,
maar gaf tegelijkertijd de groepe
ringen die een socialistische staats
vorm nastreefden vrij spel. In het
kader van zijn „anti-imperialisti
sche" politiek wees hij niet alleen
de leden van het Amerikaanse Vre-
deskorps het land uit, maar sloot hij
om de delfsïtoffenrijkdom van
Bolivia meer uit te buiten grote
verdragen met de Sowjet-Unie. Het
leverde hem schouderklopjes op van
Fidel Castro, maar leidden zijn val
In hoeverre de rechts-georiënteerde
officieren, die nu de macht hebben
overgenomen, de klok zullen kunnen
terugdraaien, moet nog worden af
gewacht. Vast staat dat zy in Was
hington een goede pers zullen kry-
gen. Zij vormen echter een zeer he
terogene groep, die zich slechts op
basis van het anti-communisme en
de afkeer van het regime-Torres
eenheid heeft gevonden.
Het is geen toeval dat de opstand
Mn Bolivia in Santa Cruz is begon
nen en dat de nieuwe leiders in
deze tropische stad, die welvarender
is dan La Pasz. de voorlopige rege
ring hebben gevestigd. La Cruz is
de garnizoensstad van de „Ran
gers", het enige elitekorps van het
17.000 man tellende leger van Boli
via, een korps dat door de Ameri
1
5 V 0( Morena"""
"4a Paz BOL 1VI/
r W Cochabamba
iiiii
Candelaria
hXo T(
KÏ\ Tw fl
"lil®
kanen speciaal voor de guerrilla
strijd is opgeleid.
De nog bestaande, maar vrijwel uit
geschakelde politieke partijen zijn
door dé corruptie in eigen kring
weinig populair. Dat geldt in het
bijzonder voor de „Socialistische
Falange". Na het aan de macht ko
men van Torres zijn de mijnen
door de „MNR" (de Movimiento
Nacionalista Revolucionario, „Natio-
naal-Revolutionaire Beweging) ge
nationaliseerd en het is ook sinds
die tijd dat de „Socialistische Fa-
lange" een vaak felle oppositie
heeft gevoerd. Of het bondgenoot
schap van de Falange met de nieu
we junta lang stand zal houden, is
een vraag waarop het antwoord nog
niet is te geven. De belangen lijken
echter teveel uiteen te lopen.
De betekenis van de staatsgreep is
vooral gelegen in het feit dat een
links-nationalistische, met Cuba en
de Sowjet-Unie flirtende regering is
vervangen door een regime met
duidelijke rechtse signatuur. Het
„revolutionaire blok van Ameri
kaanse Staten", waarvan Fidel Cas
tro droomt, is een belangrijke bond
genoot kwijtgeraakt.
meer dan 90 werden gewond.
Na zijn televisierede verklaarde
Marcos tegenover de pers dat hij nog
niet van plan was de noodtoestand
af te kondigen, maar dit beslist zou
doen als de toestand daartoe aanlei
ding gaf.
Er zyn volgens Marcos reeds negen
leiders van de opstand aangehouden.
De politie heeft meegedeeld, dat
zij meer dan twintig personen heeft
aangehouden, onder wie de rector
van een college in Manilla. De mees
te arrestanten zouden contacten on
derhouden met radicaal-linkse orga
nisaties.
By de aanslag van zaterdag wer
den alle Senaatskandidaten van de
liberale partij gewond. De liberalen
en de nationalistische Partij van
Marcos hebben na de aanslag een
„wapenstilstand" in de verkiezings
strijd gesloten.
Hoewel Marcos niet de naam van
de „vreemde mogendheid" heeft ge
noemd, heeft communistisch-China
openlijk verklaard aan het „Nieuwe
Volksleger", een ondergrondse, ge
wapende organisatie die vooral ac
tief is in het centrum van het eiland
Luzon.
Lofwaardige
zelfbeperking
van bonthandel
LONDEN (Reuter) Het Inter
nationale Genootschap voor de bont
handel zal met ingang van volgende
maand de verwerking verbieden van
de huid van zeven steeds zeldzamer
wordende dieren, waaronder de tij
ger, enige luipaardsóorten en twee
ottersoorten. Men wil hierdoor voor
komen dat deze dieren worden uitge
roeid.
