„Staatsbezoek aan Indonesië
is bekronen van ontwikkeling
Uw Leidsch Dagblad
Minister Schmelzer in exclusief interview:
55
kennls bebben
Landelijk
het niet
college is
eens met
reeks bezuinigingen
mee op vakantie
B. en W. Utrecht lieten
bezoekers van Raad in
geheim fotograferen
PAGINA 6
LEIDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 21 AUGUSTUS 1971
Brief aan midden-
en kleinbedrijf
Alleen dringend
noodzakelijk
prijsstijgingen
DEN HAAG In
brief
Ruim een maand geleden bereikte drs. N. Schmelzer wat
hem al jaren voordien voor ogen stond: de post van minis
ter van Buitenlandse Zaken.
Eind 1969 antwoordde hij op de vraag of hij in 1971 mi
nister Luns zou willen opvolgen: Als zoiets op me af zou
komen zou ik zeker eerst een paar mensen raadplegen.
Maar ik zou wel durven. Van nature ben ik gewoon een
vechtertje.
Aan wie hebt u die adviezen ge
vraagd?
„De belangrijkste is natuurlijk mijn
eigen vrouw. En ik heb ook de he
ren Romme en De Quay geraad
pleegd. Ik geloof dat ik tegenover
hen niet correct zou handelen door
te zeggen wat zij me geadviseerd
hebben, maar ten aanzien van mijn
vrouw kan ik zeggen dat zij duide
lijk de bereidheid heeft getoond om
Door
Carel Jansen en
Jaap Timmers
samen met mij de schouders eron
der te zetten. Voor haar eist het
veel van haar aandacht en tijd;
dat heb Je altijd met de vrouw van
een minister van Buitenlandse Za
ken".
Bent u daarom ook van plan veel
in het buitenland te blijven?
„Mijn uitgangspunt is. waar dat even
kan. zeker één a anderhalf jaar thuis
te blijven en slechts er uit te gaan als
het strikt nodig is. Ik blijf thuis om
de problemen onder controle te krij
gen en om de samenwerking met mijn
medewerkers op te bouwen".
U zei een vechtertje te zijn. Is
het nodig om te vechten?
„Ja. Ja zeker. Vechten betekent niet
altijd tegen iets in de persoonlijke
sfeer, vechten betekent ook voor
iets in de zakelijke sfeer. Ik heb
bepaalde overtuigingen die ik écht
waar wil maken voorzover dat in de
politiek kan in samenwerking met
anderen. En wanneer Je na veel
overleg in de situatie komt dat Je
zegt naar mijn overtuiging moeten
we het zo doen. het mag ook an
ders. maar dan zonder mij. dan
moei. u goed beseffen dat ik niet
aan mijn stoel kleef. Er zijn situa
ties waarvan Je moet zeggen: dat
kan ik wel voor mijn verantwoor
ding nemen en dat niet. En dan
moet men gewoon weten dat ik be
reid ben van m'n stoel te stappen".
Ook van de stoel van de minis
ter van Buitenlandse Zaken?
„O. Ja".
Achttien jaar
Dus u blijft vermoedelijk geen
achttien jaar, zoals minister
Luns?
„Ik acht achttien Jaar uiterst on
waarschijnlijk en achttien jaar am
bieer ik ook allerminst. Mijn aan
pak is dat in het algemeen gespro
ken en zeker in de dynamische,
zich snel vernieuwende maatschap
pij van nu, twee periodes mij wel
het maximum lijken, zowel voor het
ministerschap als voor het fractie
leiderschap. Zowel als staatssecreta
ris als als fractieleider heb ik mij
aan die stelregel gehouden. En ik
hoop het als minister weer te doen.
Wat niet wil zeggen dat ik twee
perioden blijf, ik ben ingehuurd
voor één".
Jongeren
Hecht u waarde aan contacten
met jongeren
„Ik heb nogal wat tijd besteed aan
het overleg met Jongerenorganisa
ties. Dat is natuurlijk niet voor
niets. Dat snijdt aan twee kanten.
Ik verneem wat bij de heren leeft,
maar ik krijg ook de gelegenheid
om de heren te vertellen over de
informaties en de inzichten die ik
heb".
Vindt u de jeugdige actiegroe
pen vaak slecht geïnformeerd
Minister Luns klaagde daar nog
wel eens over.
„Laten we het zo zeggen: veel Jon
gerengroepen zijn over de buiten
landse politiek veel beter geïnfor
meerd dan ik in mijn Jonge Jaren.
Maar vele groepen die men tegen
komt hebben onvoldonede informatie
over de werkelijke toestand in de
wereld en wat de mogelijkheden van
het buitenlandse beleid zijn. Daar
om vind ik die informatie over en
weer nuttig.
Kij'.: eens, ik ga me helemaal niet
afzetten tegen die Jongerengroepen,
want ik vind het stuk engagement
vanwaaruit zij handelen soms heel
waardevol. Maar engagement alleen
is onvoldoende om de problemem op
te lossen. En door elkaar af en toe
te ontmoeten kunnen we misschien
engagement en kennis van zaken
met elkaar verzoenen".
Bent u bang voor de oppositie?
„Nee ik zie er niet tegen op. Ik ben
ervan overtuigd dat dit kabinet ook
op buitenlands gebied een goed be
leid voert en ik zie er niet tegen op
dat te verdedigen".
Een van de punten van buitenlands
beleid van het nieuwe kabinet zal
zijn een standpunt ten aanzien van
China's toelating tot de Verenigde
Naties te bepalen, een kwestie die
nog in studie is. Dit vraagstuk,
vindt Schmelzer. ligt zeker wat Tai
wan betreft, niet eenvoudig
„Ik vraag er daarom begrip voor
dat de Nederlandse regering nog
aan het studeren is. Dat kan in het
leven erg belangrijk en erg nuttig
zijn. Ondanks uw behoefte aan
scherpe uitspa-aken, hul ik my (afge
zien wat de minister-president heeft
gezegd, in nevelen).
Wilt u uw standpunt over de
Oost-Westverhoudingen iets na
der toelichten
„Ja. In de eerste plaats is het heel
duidelijk dat er een zeer belangrijk
ideologisch verschil is tussen de
vrije Westerse wereld en de commu
nistische wereld. Dan is er ook een
verschil in de bedoelingen van de
buitenlandse politiek. Dat moeten
we ons gewoon nuchter realiseren
Aan de andere kant moeten we on
danks deze belangrijke verschillen
proberen met elkaar in vrede te le
ven. Hoe kunnen we dat doen? In
de eerste plaats door onze eigen sa
menleving zo menswaardig mogelijk
op te bouwen. Geen defensie helpt
ons wanneer we dat niet zouden
doen.
Ten tweede, zolang wij blijven gelo
ven in de grondwaarden van gees
telijke vrijheid, van recht, van indi
viduele verantwoordelijkheid en ver
antwoordelijkheid voor de mede
mens. enfin de grondprincipes I nenkort
waarop onze samenleving is geba- j legatie
seerd. wanneer we daarin blijven
geloven, moeten we ook die wereld
accepteren zoals die nu eenmaal is.
met de mensen zoals die zijn ge
schapen. En dat zijn mensen die
openstaan voor genadekrachten *en
ook voor luciferische krachten: dat
is een mensbeeld dat nooit ideaal
kan zijn. Wij moeten in ieder geval
een zodanig geloofwaardige verdedi
ging opbouwen, niet alleen geeste
lijk maar ook militair, dat wij de
agressieve krachten van buiten af
schrikken en dat anderen ons niet
door een te grote zwakte van ons
onder een voor ons ongewenste po
litieke druk kunnen zetten. Dat is
het tweede, dus de offers voor de
vrijheid.
Het derde element is, dat we niet
temin moeten proberen met die an
der te komen tot een wapenbeheer
deze regering bijvoorbeeld ook Een beetje buiten die vertrou- daarom in gesprekken met collegae j Minister Schmelzer: een vech-
van plan een minister naar Zuid- wenssfeer die nu als bekroning best wel naast politieke ook huma- j tertje.
Afrika te sturen? geldt staat de kwestie van de po- nitaire vraagstukken aan de orde
„De algemene aanpak blijft dat wij Utieke gevangenen. I brengen. Nederland heeft zich in de j js anQg zo< die binding
apartheidspolitiek veroordelen. kwestie-Biafra en de kwestie-Pakis- me^ jiet NederlaJidse bedrijfs-
„Dat is gewoon een constatering I tan ook altijd op een humanitair ieven
van feiten. In Nederland krijgt deze standpunt gesteld zonder zich met
kwestie grote aandacht. In die zin de binnenlandse politiek van de be- i „Ik heb al mijn commissariaten,
is dit probleem ook van betekenistrokken landen te bemoeien. Dat
voor de betrekkingen van de twee j geldt ook voor Indonesië
landen. Dit is ook tot uitdrukking j
gekomen bij het contact dat presi- Aandacht
dent Soeharto vorig jaar september
heeft gehad met de commissie van Vindt u dat deze kwestie in
Buitenlandse Zaken van de Eerste Nederland ten onrechte veel aan-
en Tweede Kamer Hierbij heeft de dacht krijgt?
president zich naar mijn gevoelens
bijzonder constructief opgesteld. Hij Daar0wü 'k gee"
heeft toen zelfs laten «eten dat hij *>en Bovendien kun je met alle
i Nederlanders over een kam scheren.
Omdat je er geweest moet zijn ook bij de inkrimping van zijn pro- Er echfc Nederlanders die veel
om er over te kunnen meepraten gramma die toen aan de orde feennis hebben yan de byZOnder grote
Indonesië staat.
staatsgreep op
snede gebalan-
Wij willen Zuid-Afrika echter niet
I isoleren. Wij geven de voorkeur aan
Nooit ideaaleen dialoog. En of die dialoog ge
diend is met het sturen van een
minister, dat is een kwestie van op
portuniteit. Voorshands zie ik niet
dat die dialoog daardoor gediend
kan jvorden. Maar dat is geen be
langrijk punt. Ik hoop dat er bin-
een parlementaire de-
Zuid-Afrika kan gaan
zoals het plan was toen ik nog in
de Tweede Kamer zat".
zoals altijd beweerd wordt
„Die vraag kunt u alleen stellen
aan iemand die er geweest
ben er nooit geweest en ik weet
niet of dat strikt nodig is om te
kunnen oordelen".
Indonesië
U gaat binnenkort naar Indo
nesië. Bent u al erg druk bezig
met de voorbereidingen?
„Ja. Natuurlijk is de functie van
een staatsbezoek een andere dan
van een werkbezoek. De functie van
een staatsbezoek is in de eerste
plaats het bekronen
kwam,
de ontmoeting met het Neder- j
adviseursschappen op de dag
mijn benoeming tot minister afge
zegd, maar ik ben bijzonder dank
baar voor de ervaring die lk in die
jaren heb opgedaan door mijn
werkzaamheden in die nevenfunc
ties. Ik behoor helemaal niet tot de
mensen die neerkijken op het be
drijfsleven. Integendeel. Het is tegen
woordig net of het soms iets vies is".
Neen, maar de verbinding tus
sen een openbare functie en het
bedrijfsleven kan die gedachte
wel eens oproepen.
hun leden hebben de drie verbonden
van ondernemers in het midden- en
kleinbedrijf erop aangedrongen al.
leen dringend noodzakelijke prysver»
hogingen door te voeren. „De positie
van de ondernemer en die van de
gehele economie lopen bij voort-
gaande inflatie ernstig gevaar", al,
dus de middenstandsorganisatie!.
De brief is een uitvloeisel van het
overleg, dat een kabinetsdelegatie
heeft uitgevoerd met representanten
van het bedrijfsleven, voordat de
rem op lonen en prijzen werd af.
schaft. Reeds eerder hebben de in.
dustriële werkgevers bij hun leden
op matiging aangedrongen.
De voorzitters van de midden,
standsverbonden menen dat scher-
pe concurrentie, met name in de
detailhandel, prijsverhogingen zal
tegenhouden. Zij gaan er voorts van
uit dat de overheid' niet op korte
termijn weer in de prijzen zal in-
grijpen.
Apotheker wordt
vervolgd wegens
dood hart
patiënten
UTRECHT (ANP) De Utrechtse
apotheker O. zal worden vervolgd
in verband met de geruchtmakende
affaire eind 1968 in Veenendaal.
waar een aantal hartpatiënten
slachtoffer werd van te sterke hart*
pillen. Later stelde de arts dr. A. H.
Lely in zyn proefschrift vast, dat
deze digitalis-vergiftiging van hart
patiënten aan 19 mensen in het hele
land het leven heeft gekost. In Vee
nendaal waren het er zes.
Mr. W. H. Overboek, hoofd van
het arrondissementsparket in Utrecht
heeft gistermiddag medegedeeld, dat
de kennisgeving van verdere vervol-
ging tegen de apotheker O. is
gegaan na het sluiten van het ge
rechtelijk vooronderzoek door
rechter-commissaris. Het vooronder
zoek heeft twee en een half jaar ge
duurd.
Meisje wilde
w*t denkt van de uitspraak
van de Indonesische minister van
Buitenlandse Zaken Malik, dat
het belangrijker is te letten op
de 120 miljoen Indonesiërs die
wel vrij zijn dan op de 70.000
gevangenen?
ding zyn geweest. Er zyn bij degenconflict
staatsgreep zes generaals en één
luitenant vermoord. Er bestaat in dat
land een grote zorg voor de staats
veiligheid. Er zijn andere mensen
die dat aspect wat minder kennen
en minder zwaar laten wegen".
en mijn publieke
taak en mijn privé werk op dit
vlak, mijn publieke functie het
zwaarst laat wegen".
messteken
sing
mogelijk een wapenver- wikkeling die gegroeid
mindering, respectievelijk, in een
veel latere fase, ontwapening. Maar
dan op een realistische manier die
de veiligheidsbalans niet verstoort.
Het vierde element: we moeten ook
met die andere wereld op econo
misch. cultureel, wetenschappelijk,
sportief en toeristisch terrein con
tacten leggen waardoor over en
weer een bevruchting in de mense
lijke sfeer mogelijk is. We moeten
dus waar het mogelijk en verant
woord is pogen het gordijn te door
breken, zonder onze eigen veiligheid
in de waagschaal te stellen.
En dan heb ik het vertrouwen dat
als we deze vier hoofdpunten van
mijn beleid vasthouden, dat we dan
op den duur toch tot een vreedza
mere samenleving kunnen komen
dan we nu hebben. En ik heb zelf
de indruk dat een dictatuur, noch
een linkse, noch een rechtse, zich
eindeloos kan handhaven".
Is de regering van plan de con
tacten met Zuid-Afrika net zo te
regelen als de vorige regering? Is
kolo- -
niale naar een vriendschappelijke
verhouding en een gemeenschappe
lijke vertrouwenssfeer. Het is be
doeld als een bijdrage tot de inten
sivering van die betrekkingen op
een breed vlak".
nenlandse aangelegenheden van een ren het ieven hebben gelaten?
ander land. Daarom heb ik over de
kwestie van de gevangenen ook „J*a> inderdaad. Zulke ontwikkelingen
geen publieke uitspraak gedaan, kun je niet helemaal vanuit de poli- j
Iets anders is dat de verhouding i ^ek beheersen. Er komt een enorm I
tussen twee landen natuurlijk wordt j stuk opgekropte emotie by
beïnvloed door gevoelens die in het 17Cf"*
ene land tegenover het andere be- j HLA*
staan. Dat geldt voor gevoelens die I op het gebied van de buitenlandse
in Indonesië tegenover Nederland politiek moeten de zes EEG-landen
bestaan, en omgekeerd. Men kan i ZiCh naar de mening van drs.
Schmelzer bij voorkeur bezig hou
den met vraagstukken waar de Eu
ropese gemeenschap een rol in
speelt. Hij denkt daarbij bijvoor
beeld aan de ontwikkelingspolitiek,
die men mét de handelspolitiek niet
moet losmaken van de buitenlandse
politiek.
i Wat ziet u als doel van de ont
wikkelingshulp. het strategisch
belang dat het Westen heeft bij
I de ontwikkeling van de arme
anden teneinde te voorkomen
J dat die zich tegen het Westen
keren?
Volgens zoals een numeris fixus, verhoging „Neen. ik zie als doel van ontwikke-
i studiecom- j van collegegelden en het beperken j linsssamenwerking ik geef de
AMSTERDAM (ANP) De 18-ja-
rige Amsterdammer R. S. heeft g
teren op de Buitenveldertselaan
de hoofdstad een 16-jarig meisje
met een mes ernstige verwondingen
in de hals toegebracht, omdat
geen verdovende middelen met herc
wilde gebruiken. Het meisje is
stig gewond opgenomen in een
kenhuis. Volgens de politie verkeerde
de jongeman „onder invloed",
had het meisje zomaar aangespro
ken en haar aangeboden „iets te
roken". Toen het meisje weigerde
trok hij een mes en stak haai- in
hals aan de linker- en rechterkant,
ADVERT ENTTE
öw Leidsch Dagblad wil gaarne mee met vakantie als O wilt helpen, doe*
gebruik te maken van het hieronder afgedrukte vakantleformulter,
dit tenminste 8 dagen voor Uw vakantie aan ons in te zenden,
ons niet op te bellen voor opzending of inhouding van de krant. Tele
fonische opdrachten kunnen wfl niet f
Als brief verzenden frankeren r
Ons HUISADRES l
missies en studieverenigingen bij het van de studentenvoorzieningen
wetenschappelijk onderwijs is een op het gebied van de rijksstudietoe-
aantal bezuinigingsmogelykheden lagen, niet acceptabel.
De voorzitter van het landelijk
college, de heer C. W. D. van Gru
ting, lichtte toe. dat in geen enkel
ander Europees land het aantal stu
denten bij het wetenschappelijk
onderwijs groter is dan het aantal
studenten bij het hoger beroeps
onderwijs zoals in Nederland het
geval is. een situatie die ook het lan
delijk college als minder juist voor
komt.
•oorkeur aan dat woord
bij te dragen dat de bevolking in
de arme landen zich menswaardig
kan gaan ontplooien op gebied van
onderwijs, hygiëne, recht en vooral
ook van de werkgelegenheid en het
inkomensniveau. Daar kunnen wij
allen toe bijdragen. Dat we daar
door een vreedzame ontwikkeling in
de wereld bevorderen en een bijdra
ge leveren aan de bestrijding van
polarisatietendenzen etc. is een
gunstig neveneffect van dat funda
mentele doel".
Wij hebben een Maand
doorhalen wat niet van toepassing ia
Postabonnement
UTRECHT (ANP) - Een fotograaf
van de politie en/ol het gemeente
archief heeft alle bezoekers aan de
gemeenteraadsvergadering in Utrecht
vanaf een verdekte plaats gefotogra
feerd. Daarover Is in Utrecht veel
beroering ontstaan, met name in
kringen van jonge Utrechtse acti
visten, die vrezen dat B en W op
deze manier de samenstellers van de
anonieme muurkrant willen op
sporen.
Over deze muur krant was in Utrechc
al veel te doen. B en W besloten de
gemeentelyke publikatieborden te
verwijderen, omdat de anonieme
samenstellers van de muurkrant
voortdurend beschuldigingen uitten
aan het adres van met name ge-
In zijn reactie schryft het lande
lijk college onder meer, dat waar-
noemde gemeentelyke functionaris- schynlijk de belangrijkste bezuini- I bêt"kader
gingsmogelijkheid op de lange duur
Spontaan
jeugdige activisten, kwamen enkele
bezwaarschriften tegen het opheffen
van de publikatieborden aan de orde
Alle bezoekers werden toen gefoto
grafeerd.
De heer J. M. Theunis, voofzittoi
van de PAK-fraotie in de Utrechtse
gemeenteraad en zyn fractie-genote
mevrouw S. M. H. Freriks-Van den
Berg hebben gisteravond schriftelijk
aan B en W van Utrecht gevraagd
welk verband er moet worden ge
legd tussen het maken van de foto's
en de diefstal van de ambtsketens
van de burgemeester.
van de interne efficiency via het
ontwikkelen van de onderwijstech
nologie en onderwijsmodellen. Daar
bij gaat het niet alleen om leermid
delen, maar moet het ook betrekking
hebben op het toepassen van com
municatiemedia en schriftelijk on
derwijs. Indien de thuisstudie zich
verder ontwikkelt, kan dit grote
Een verschuiving in het produktie-
patroon lijkt minister Schmelzer in
de arbeidsverdeling
de wereld noodzakelijk. In Ne-
■hogen derland is zo'n ontwikkeling al
a i spontaan, zij het met regeringshulp
op gang gekomen in de agrarische
sektor. Ook de verschuiving van ar
beidsintensieve naar kapitaalinten
sieve industrieën past in dat pa
troon al geeft de minister toe dat
daarbij meer van toeval dan van
opzet sprake ls. De Nederlandse re
gering had echter ook kunnen in
grijpen om deze ontwikkeling tegen
te gaan. Dat heeft zij niet gedaan.
u U bent wel eens de kampioen
besparingen opleveren op het gebied onder de kamerleden genoemd
de materiële voorzieningen. wat de commissariaten betreft.
One VAKANTIE-ADRES Ik
plaatsnaam:
S.vg). to Piofcl etters
(By tydelyke inhouding, bovenstaand vakantie-adres niet tovuilew- maar
wel datum le en laatste dag van inhouding)
OPZENDEN/INHOUDENdoorhalen wat niet verlangd wordt.
a ie dag
Duidelijke opdrachten voorkomen tefencstetitag.
Kosten van opzending/inhouding
Voot Nederland, Belgte en UiKemhurg I Oó per vakantieperiode. De overt*
Europese landen uitsluiten» per luchtpost Kosten [0.60 per dag
Voor tijdelbk M Ie houden Kranten wordt hg restitutie van net te ted
betaalde abonnementsgeld I«M te mindering get*echt v
