an op de achtergrond
Kruiswoordraadsel
Drie bridgevragen
Gratis reizen
Oostduitse instanties
verhinderen bezoek
aan de catechisaties
Samen op reis?
Neem een
2-pluskaart!
Fraaie Sesam-reeks
over het ''Leven cler
volken'' is voltooid
H. W. Filarski's bridgerubriek
2 Septemberdagen
op uw 65+ kaart
voordelig uit met NS
AG 21 AUGUSTUS 1971
LE1DSCH DAGBLAD
PAGINA 21
van de Russische spelers die niet dikwijls op de voor
treedt, maar niettemin een subtiele grootmeester is van
rste rang, is ongetwijfeld L. Polugajewski. Zijn leeftijd is
irecies bekend de meningen lopen sterk uiteen. Wij ver
en dat hij een goede veertiger is. In de toernooizalen zegt
dat hij de langste naam heeft in de Sowjet-Unie. Geheel
is dit niet, want Konstantinopolski wint het met vijf
men weet dat hij in 1969 een
lerlc bezet tournooi in Beograd
ngeslagen vóór Iwkow, Gligo-
eller. Botwinnik e.a. en ge
le met Petrosian in Moskou
itrd. behoeft men aan zijn ea
ten niet te twijfelen. Ook trad
t veel succes op in Hongarije,
Slavië en Zuid-Amerika. Hier
«1 partij waarin hy de voor
wereldkampioen Tal tot over-
list te dwingen. Een juweel van
verste water.
Polugajewski
I
Moskou 1969
'g8-f6 2. Pbl-c3 e7-e6 3
d7-d5 4. d2-d4 c7-c5 5. c4xd5
6. e2-e4
nonlijk speelt men 6. e3. De
t is scherper maar ook ge-
r tegen een combinatiespeler
positievoordeel voor wit leidt
Da5 10. TblLd2:* li. Dd2:
12. Kd2: enz. Deze opening is
[wichtig voor de studerende
Tc8 kan 15. d5 ed5 16.
olgen. Een schaakpartij be-
[genwoordig wel uit 90% tak-
ook uit 50% positievoor-
Botwinnik).
l-d3 Ta8-c8 16. d4-d5!
it juiste ogenblik. De partij
ju zeer leerrijk. Het geeft een
^ldoening te zien hoe Polu-
i met elke zet zijn stelling
rer maakt.
e6xd5 17. e4-e5! Pa5-c4
[kende afwering g7-g6 faalt
enz.
!-f4 Pc4-b2
diagram)
h6 19. Df5 go 20. Dh3
e6 is winstgevend voor wit.
zet breekt de lawine los!
Ixh7f! Kg8xh7 20. Pf3-g5t
21. h2-h4!Tc8-c4!
il het zich laten bewijzen,
tegenzeten zijn onvoldoende,
wordt aangeraden de ver-
f7-f6 te onderzoeken. Het is
Tal
leuk hier een kleine ancedote te
vermelden. Toen een der toeschou
wers zijn vriend opbelde, over deze
partij sprak en in het bekende
schaakjargon meedeelde "Het bord
staat reeds in vuur en vlam!" vroeg
de man aan de andere kant van de
lijn; "Lieve Hemel! Wie is de da
der
22 h4 -1i5t Kg7-h6 23. Pg5xf7*f
Kh6-h7 24. Df4-f5^ Kh7-gï fe e5-e6!
Geen bemoediging geeït 23.
De7 wegens 26. h6! enz. Opmerkelijk!
26 Df5xf6 g7xf6 27. Tdl-d2! Tc4-c6
Een moeilijk besluit voor de ex-
wereldkampioen. Natuurlijkerwijs is
27. Pa4 28. e7 Te8 29. Pd6 niet
hoopgevend voor zwart.
28. Td2xb2 Tf8-e8 29. Pf7-h6*! Kg8-
I h7 30. PhS-f5 Te8xe6 31. Telxe6
Tc6xe6 32. Tb2-c2 Te6-c6 33. Tc2-e2
1 Lb7-c8 34. Te2-e71 Kh7-li8 35. Pf5-h4
f6-f5 36 Ph4-g6^ Kh8-g8 37. Te7xa7
en Tal gaf de partij op.
Een bevallig duel met een effi
ciëntie die bewondering afdwingt!
SCHERMUTSELINGEN
De volgende partij uit hetzelfde
toernooi laat ons zien dat Poluga
jewski ook thuis is in exorbitante
openingen.
Wit: Polugajewski
Zwart: Zajcev
I. Pgl-f3 Pg8-f6 2 c2-c4 e7-e6 3. g2-
g3 d7-d5 4 Lfl-g2 Lf8. el 5. 0-0 0-0
6. d2-d4 d5xc4 7. Ddl-c2 a7-a6 8. a2-
a4 b7-p!?
Een nieuwtje.
9. Pf3-e5! Ta8-a7
Op 9 Pd5 volgt 10. Tdl Lb7
II. Dc4 met voordeel voor wit.
10 Tfl-dlLc8-b7 11. e4 Pb8-d7 12.
Pe5xc4 Dd8-a8
De echte grootmeester zet met
zwart nooit zijn dame op a8, merkte
Aljechin eens op tijdens een inter-
ternationaal toernooi in Bied!
13. Pbl-c3 Le7-b4 14. f2-f3 c7-c5!?
15. Pc3-a2!
De juiste riposte. Zwarts opstelling
Da8. Ta7, Lb7 doe enigszins oneco
nomisch aan.
15. b6-b5 18. Pa2xb4 c5xb4 17
a4xb5 Tf8-c8 18. Dc2-d3 a6xb5 19
Talxa7 Da8xa7 20. Pc4-d6
Wit. is nu belangrijk in het voor
deel. Om de winst af te dwingen
moet Polugajewski echter nog zeer
accuraat spelen. Zijn tegenstander is
geen kleine jongen, want om te kun
nen deelnemen aan het Russische
schaakkampioenschap moet men
eerst heel wat gepresteerd hebben!
20. Tc8-c6 21. Pd6xb7 Da7xb7
22. Lcl-d2 Db7-c8 23. Ld2xb4 Tc6-cl
24. Lg2-fle6-e5
25. Tdlxcl Dc8xcl en zwart gaf te
vens op. Iets te vroeg voor de na-
speler. dachten wij.
De slotstelling op het diagram is
nog wel een onderzoek waard.
Zacjev
Polugajewski
Op de valreep lezen wy in 'Schach-
Echo'. dat Polugajewski werd geboren
op 20 november 1934. Hy is sinds 1962
internationaal grootmeester van de
FIDE.
Wanneer men hem achter het bord
ziet zitten met zijn smal gezicht,
hoog voorhoofd en spitse gebogen
neus. zou men onwillekeurig denken
aan de onsterfelijke speurder Sher
lock Holmes
ADVERTENTIE
Volgens de Informatiedienst van
de gezamenlijke Lutherse landsker-
ken in Duitsland heeft negentig pro- i
cent van de ouders in het Oostduit-
se district Rostock, wier kinderen de
krkelijke catechisatie volgden, onder
druk van de Oostduitse overheid hun
kinderen daarvan afgehaald. Volgens I
deze Informatiedienst worden alle
kinderen op de scholen in Rostock
systematisch ondervraagd of zij
naar catechisatie gaan en of zij be
lijdenis hebben gedaan. Als de kin
deren bevestigend antwoordden, had-
den de onderwijzers hen in veel ge-
vallen een uur laten staan. De ou
ders van de kinderen werden bezocht
waarbij werd medegedeeld dat hun
kinderen niet tot de middelbare
scholen zouden wr orden toegela
ten.
De Evangelisch-Lutherse lands-
kerk van Mecklenburg heeft uiterst
krachtig geprotesteerd over deze
handelwijze. Protesten bij de over
heid stuitten echter af op de me
dedeling dat het hier om een eigen
machtig optreden van lagere over
heidsorganen ging, aldus het Her
vormd Persbureau.
een dag onbeperkt
reizen aoor Nederland.
2 personen 30.-
3 personen f 35.-
4 personen ƒ40.-
5 personen ƒ45.-
Zaterdag en zondag
onbeperkt geldig.
Maandag t/m donderdag
van 9 uur 's morgens af,
vrijdag niet.
Neem een pasfoto mee!
x voordelig
uit met NS
Nieuwe uitgaven
Deze week uitsluitend een aantal
bridgevragen met het antwoord er
onder. Speelt u ze eens. zonder
eerst op de antwoorden te letten.
Oost gever. NZ kwetsbaar, paren
wedstrijd. De zuidspeler heeft:
*V10(?AHV8O6
A 10 9 7 5 4
Het biedenoost drie Sansatout
(solide lange, lage kleur, weinig ar-
naast) zuid doublet west past
noord past oost vier ruiten
zuid en west passen noord vier
harten oost past zuid past
west vijf ruiten noord doublet
oost past wat moet zuid doen?
Noord gever, allen kwetsbaar, pa
renwedstrijd. De zuidspeler heeft:
4» VB 109 4 9A73OA98
f H 5
Noord opent met één harten OW
passen zuid antwoordt één
schoppen noord herbiedt nu met
één Sansatout <ong. 13 14 p.). Wat
moet zuid nu doen?
Vraag 3:
Oost gever, NZ kwetsbaar, paren
wedstrijd Spel uit de Coupe d'Or.
Zuid heeft:
Antwoord vraag 1:
Het spel kwam voor tijdens de
match om de Coupe d'Or te Parijs.
Noord moet redelijke kracht hebben
omdat hij het doublet op drie SA
liet staan en bovendien later nog
vier harten bood. Noord kan echter
niet weten, dat zuid zo'n formida
bele hartensteun heeft. Zij die pas
sen scoren 300 en zij die nog vijf
harten zeggen komen aan 650.
Want noord had S H92. H B765.
R V4. KI VB83 en daar klaverheer
goed zat, zouden er nog 11 slagen
te maken zijn geweest.
Antwoord vraag 2:
Dat de manche geboden moet wor
den is zeker, maar waarin? Avon
tuurlijken zullen drie SA zeggen, de
meer voorzichtigen zullen vervolgen
met drie harten forcing», hopende
nu óf drie schoppen óf drie SA te
horen. Vaak is het beste resultaat
geen kwestie van geluk: is noord
b.v. aardig sterk in de twee lage
kleuren, dan is ongetwijfeld drie SA
het beste. Een alternatief is. over
één harten direct twee schoppen te
zeggen, maar als noord dan twee
SA herbiedt, zit men voor hetzelfde
orobleem: zou men nog harten
gaan steunen, dan geeft men een
veel te optimistisch beeld der moge
lijkheden. In een parenwedstrijd
moet men maar ..met de zaal mee
bieden", d.w.z. hetzelfde doen, wat
anderen vermoedelijk doen en dat
heet: drie SA.
Antwoord vraag 3:
Voor velen komt slechts een ..dou
blet" in aanmerking, een bod dat
een sterk spel aangeeft. Maar wat
moet zuid dan doen. als noord met
twee klaver of ruiten moet ant
woorden? Alsnog de slechte schop
pens bieden, of gokken dat twee
ruiten (klaver) het beste is? Een
betere aanpak met het zuidspel is,
gewoon een schoppen te zeggen.
Partner moet, na dit kwetsbare
volgbod dan wel bieden als het
even kan B.v met Sch A3. H 952.
R 864. K HB1063. twee klaver of
één SA antwoorden. Drie SA was te
maken.
Kom er achter
ua3uof uubjo^iiii g
JJO|3J jazfiM i
s^qoaj dou^.inap 9
vtnaioj SuipiajsBS g
JfUBld do 3f73UUB3imOO.I
ïsB^sft af^BBid do uannu aup z
ïse^sfï do .ia^aq ui afjau "i
Met het verschijnen van de deeltjes
5, 11 en 12 is de fraaie Sesamreeks
Leven der Volken voltooid
en kan uitgeverij Bosch en Keuning
in Baarn met voldoening terugzien
op de voltooiing van een serie rijk-
geïllustreerde pockets, die in de boe
kenkast van geen enkele belangstel
lende in de levensgewoonten van niet
westerse volken mag ontbreken. Zo
als bekend zijn deze twaalf Sesam-
boeken een Nederlandse bewerking,
van een Italiaanse uitgave. Prof.
dr. A A Gerbrands, Leids hoogle
raar in de culturele antropolo
gie. schreef een inleiding en de ver
taalde tekst werd kritisch doorgele
zen door drs. J. J. Meijer, medewer
ker aan het Instituut voor Culturele
Antropologie en Sociologie der niet-
westerse volken in Leiden. Prof. Ger
brands en drs. Meijer zorgden tevens
voor beknopte literatuurlijsten bij
elk hoofdstuk.
Het aantrekkelijke van deze uitga
ve. vooral voor geïnteresseerde leken,
is de overzichtelijkheid. Zo is deelt
je 5 speciaal gewijd aan ..de versier
de mens" en het gebruik van wa
pens. Wie dus iets wil weten over
b.v. werpknuppel en boemerang vindt
in dit deel zes bladzijden tekst over
dit onderwerp „De blanken", om en
kele regels te citeren, „hebben zich
er steeds over verwonderd dat een zo
perfect, en technisch zo vernuftig en
volmaakt wapen (als de boe
merang) door „wilden" uit de Steen
tijd is uitgedacht. Men hèeft er veel
over getwist en gegist, hoe de Au
straliërs tot hun ontdekking gekomen
zijn, en wel zij alleen, want het werk
tuig van de Hopi, dat het meest op
de boemrang lijkt, beschrijft banen die
slechts ten dele op die van de boe
merang lijken en het keert niet te
rug De fysisch-mecha-
nische wetten die de eigenaardige
baan van de boemerang bepalen vor
men ook voor de specialisten inge
wikkelde problemen, ook al omdat
de banen in de praktijk nog wel inge
wikkelder en vreemder zijn dan wij
ze beschreven. Een handig Austra
lisch maker en werper slaagt erin
zijn boemerang niet één, maar meer
dere onregelmatige banen te laten be
schrijven. en op verschillende hoog
ten. eer hij omlaag komt en terug
keert".
Tot de verdere in dit deel behan
delde onderwerpen behoren o.m. het
afvijlen van tanden, de besnijdenis,
de beschildering van het lichaam de
totoeëring. On der "t hoofdstuk „Kle
derdracht en mode' vallen o.m. kle
ding en schaamte, sociale functie van
de kleding, en oorlogskleding.
Onder de noemer „Gifpijl en
voetboog": diverse soorten wapens
istootslag-, werp- steek- en snijwa-
pens), de harpoen, de lasso, de slin
ger, de boog als oorlogswapen, de
handboog, de kruisboog en het blaas
roer. De 240 bladzijden tekst zijn
verlucht met tachtig foto's, waarvan
acht in kleur. Niet minder interes
sant dan deel 5 zijn de delen 11 en
12 behandelt „de spelende mens", „niet
„medicijnmanen, priesters en sja
manen" en „riten en feesten"; deel
12 behandeld „de spelende mens" niet
westerse muziek" en „beeldende
kunst". Ook deze delen bevatten,
overzichtelijk gerangschikt, een schat
aan gegevens «Prijs per deel f8.90,
bij aankoop complete reeks één deel
ADVERTENTIE
Hebt u er noff geen?
Koop er dan een aan het
loket. Verkrijgbaar
voor iedere 65-plusser.
Uw vrouw mag jonger
zijn. NS-legitimatie-
bewijs of pasfoto('s) en
trouwboekje of
paspoort meebrengen.
Een jaarkaart kost
f 50.- p.p., voor een
echtpaar f 75.-.
Driemaandskaart f 20.-,
voor een echtpaar f 30.-.
Vraagt u gelijk een
septemberkalendertje.
In september kunt u
met NS op uw 65-kaart
twee dagen gratis en
onbeperkt door
Nederland reizen.
XXelke dagen?
Kiest u er maar twee uit
elke dinsdag, woensdag,
donderdag of zaterdag
in september is er goed
voor.
Hoe?
Door simpelweg uw
65 kaart aan het loket
te laten afstempelen.
I)e 65+kaart builen
de gratis reis dagen.
De 65—reductiekaart
geeft recht op reizen
tegen de halve prijs van
een enkele reis.
Het schort aan
Het schort zal voor de ko-
mende zomer het modearti
kel worden. Het schorteen
kledingstuk dat jaren, zeker
op het modieuze vlak in dis-
crediet is geweest, maakt een
come-back. Trouwens we
hebben het ook al door zien
breken in de wintercollecties
van de Romeinse couturiers.
Het internatinaal katoenin
stituut voorspelt dat het
schort een volwaardigzo niet
belangrijk deel van de garde
robe gaat uitmaken. In de
stad als bovenkleding min of
meer omwikkeld, landelijk of
wat meer elegant. Over el
kaar gedragen aangerimpelde
rokken krijgen een bijpassend
schort. Ook voor party's is
het schort geschikt gemaakt.
Zo zal de gastvrouw-japon
omgedoopt wordeji tot gast-
vrouwschort en het schort
laat ons zelf 's nachts niet
'os.
Ook in de sportieve sector
is het schort doorgedrongen.
Het nieuwste boven het bad
pak is de .cover-up". Dit kle
dingstuk kan ook worden ge
dragen met een bijpassend
short, bloomer of mini-rok.
Bij de kinderkleding ont
wikkelde zich uit het schort
de jurk, nu gaat men weer in
omgekeerde volgorde te werk.
De kleding bestaat uit diverse
over elkaar te dragen stuk
ken. Wat de materialen be
tref*- katoen in al zijn vor
men Veelkleurige Proven-
caalse druks, gesm eepte en
geruite seersuckers, breed ge
streept zeildoek, fijn ge
streept dessin en Vichy-rui-
ten. Verder allerlei grappige
opdruk (Textilia).
Horizontaal
1. er
5. West-Duitse rivier
8. waterkering
10. bevel
12. bijbelse figuur
14. volksoverlevering
15. deksel
17. bloedwel
19. vogel
21. speelgoed
De eerste prijs van f 10.- werd
toegekend aan de heer A. Versloot,
M. H. Tromplaan 234, Oegstgeest;
de tweede prijs van f 7.50 aan de hr
J. de Ren, Cobetstraat 70. Leiden;
prijs van f 5- de heer E Molenaar,
Gerard Brandtstraat 4, Leiden en
prijs van f 5 - Marcel Minke, Rijks
straatweg 16, Sassenheim.
De prijzen zullen aan de winnaars
worden toegezonden.
23. vrucht
25. duinpan
27. randplooi van kwallen
30. Europeaan
32. avontuur
33. kelner
36. geneesheer
38. landsheerlijkheid
42. gesloten
44. gesel
45. insekt
46. slaapbank
47. spruit
49. groei
53. scheidsrechter
55. dakrand
57. Zuid-Afrikaanse rivier
68. tijdperk
60. sterk
61. dwaas
62. horige
63. beginstreep
Verticaal
1. keukengerei
2. landbouwwerktuig
3. drank
4. spelonk
6. kiem
7. Spartaanse slaaf
8. toebehoren van wagen
9. metgezel
11. lantaarnplaatje
13 muzieknoot
16. doffe slag
18. grondsoort
20. kaasstremsel
22. vreemde munt
24. watering
28. strijdmacht
26. anagram
29. heester
31. brandsingel
34. oude vreemde munt
35. vertegenwoordiger
37. zoogdier
39. rietpalm
40. lierdicht
41. muziekteken
43. radius
48. plaats in Frankrijk
50. zeepwater
51. bevlieging
52. ijver
54. titel, afk.
56. sleepnet
57. aantal bossei
59. bevestiging.
Oplossingen onder 't motto KRUIS
WOORDRAADSEL dienen voor
woensdag aanstaande te 9 uur ln het
bezit te zijn van de redactie van
het Leidsch Dagblad, Witte Singel 1,
Leiden, wy stellen vier prijzen be
schikbaar: één van f10, één van
f7,50 en twee van elk f5. Alleen
abonnees kunnen meedingen.
