ontroverse in
rassenkwestie
YS
op
over de
scholen
Malik verstoord over
Amnesty-memorandum
Gratis reizen
resident Nixon voor een lastig dilemma
2 Septemberdagen
op uw 65+kaart
voordelig uit met NS
IRA even tevreden
als Britse leger
in vogelvlucht in vogelvlucht
3RDAG 14 AUGUSTUS 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
iSHINGTON (GPD) Vlak voordat de Amerikaanse
iare sc^olen hun deuren weer zullen openen na de lange
^vakantie is een tegenstelling opgelaaid over het plaatsen
eerlingen op andere scholen in de stad dan de dichtsbij-
'teEteneinde een betere verdeling van de rassen te bewerk-
|en over alle stedelijke scholen. De controverse, die bij-
gecompliceerd is, is ontstaan toen president Nixon eer-
eze week employé's van het ministerie van Justitie en van
wijs met ontslag dreigde, wanneer men dit soort over-
iingen van leerlingen niet tot het absolute minimum
1 ite.
Achtergrond
ilnister van Onderwijs Elliot
a, op het ogenblik met va-
Alaska, zou al eerder de-
snd hebben overwogen zijn
in te dienen omdat Nixons
een afwijzing betekent van
|n ministerie uitgewerkte in
plannen. De Federale com-
voor de burgerrechten gaf
een scherpe verklaring
'in Nixons beleid gezien
het ondermijnen van de po-
de rassenscheiding op de
scholen op te heffen.
L. Leffelaar
htergrond van de controver-
eindelijk van zuiver partij-po-
iard- Het komt hierop neer,
ident Nixon in de komende
de stemmen
zuiden in de wacht hoopt te
)'bvooral nu gouverneur Walla-
tbl |d heeft weer kandidaat te
aan voor het presidentschap,
[plaatsen van leerlingen om
van de rassenintegratie is
;%iden een zeer emotionele en
liulaire kwestie, die Nixon,
drastisch dreigement aan
zijn eigen ministeries, nu
zuiden hoopt te verzachten.
Leten zijn als volgt. In april
iet Hooggerechtshof tot on-
van de regering, dat over-
van leerlingen teneinde de
^heiding op te heffen, in over-
Ming was met de al eerder
hof gedane uitspraken over
;5fgatie aan de scholen. Op
deze beslissing ging het
van Onderwijs in samen-
met het ministerie van jus-
het werk om voor de stad
ou|n Texas (waar de kwestie
overplaatsingsplan aaaihan-
gemaakt) een "bus-plan",
illen. Het plan werd, nadat
Witte Huis zijn goedkeuring
nci$ad gehecht, ingediend bij
ale rechter in Austin. Maar
besliste vervolgens dat 't
splan veel te ver ging, en
plaatselijk opgestelde mini-
an meer aan de eisen en ver-
Austin voldeed.
Compromis
rnsfent Nixon kwam hierdoor
onaangenaam dilemma te
ant moest hij van die beslis
sen zijn eigen regeringsplan
beroep gaan of niet? Zou hij
doen, dan zou hij zich daar-
wraak van het hele zuiden
halen. Zou hij het niet
deDJan kon hem verweten wor-
hij het zo nauw niet nam
van het Hoogge-
rd in eerste instantie het vol-
impromis gevonden: de rege-
wel in hoger beroep gaan,
Pi egelijkertijd het overplaat-
an afzwakken, dat wil zeg-
eer acceptabel maken voor
was onduidelijk hoe de
zich dat voorstelde, en het
nis werd dan ook in het mi-
van Onderwijs met gefrons-
atejbrauwen ontvangen.
'J' i zuiden klonk het compromis
president met twee mon-
Dat was koren op de mo-
gouverneur Wallace, die dan
telegram naar het Witte
'r:
ADVERTENTIE
Huis stuurde en Nixon erop wees,
dat zijn uitspraken in de verkiezings
periode lijnrecht indruisten tegen
de handelingen van zijn ministeries
van Justitie en Onderwijs. Hij ver
zocht Nixon zijn ministers beter in
de hand te houden.
Wallace's telegram was blijkbaar
een schot in de roos, want nog de
volgende dag kondigde de president
zijn dreigement aan dat employ é's
van de twee ministeries overgeplaatst
of gewoon ontslagen zouden worden,
wanneer zij zich niet zouden houden
aan de minimum-toepassing van 't
besluit van het Hooggerechtshof.
Stap verder
Het standpunt van de president ging
dwars in tegen de opvattingen van
talrijke lokale stadsbesturen, die in
samenwerking met de schoolbestu
ren zelf al geprobeerd hadden om
plannen uit te werken die in over
eenstemming zouden zijn met de uit
spraak van het Hof.
President Nixon ging nog een stap
verder. Hij verklaarde dat de onder-
wijs-wet die op 't ogenblik ter stem
ming in het Congres ligt en waar
in fondsen van de regering beschik
baar zouden worden gesteld voor
het transport van de leerlingen in
het kader van de overplaatsingen,
gewijzigd zou worden en dat die clau
sule geschrapt zou worden. Dus ook
geen regeringsgeld voor het vervoer
van de leerlingen, zoals bevolen
door het Hooggerechtshof. De vraag
is hoe en óf de tegenstanders van de
ze ontwikkeling de tactiek van Nixon t
de pas kunnen afsnijden.
Baby-doll
De zomer mag dan op het
ogenblik niet in zijn warmste sta
dium verkeren, dat is nog geen
reden om het hoofd af te wenden
als de charmante Miss Groot-
Brittannië, Marilyn Waird gehe
ten, een baby-doll toont uit de
najaarscollectie van het waren
huis Woolworth in Londen. Wat
de kleuren betreft is er nogal wat
variatiezwart, wit, zalm, tur
quoise en citroen, zodat ieder
type (jonge) vrouw iets van haar
gading zal weten te vinden.
'Onze zaken gaan buitenstaanders niet aan
DJAKARTA (Reuter) De Indo
nesische minister van Buitenlandse
Zaken Malik heeft gisteren de orga
nisatie "Amnesty International" ge
gispt wegens het zenden van een
memorandum naar president Soe-
harto omtrent het lot van 70.000 po
litieke gevangenen in Indonesië.
"Wij zijn humaan genoeg om on-
mensen goed te behandelen en ik
geloof, dat buitenstaanders zich niet
met onze zaken behoeven te be
moeien", aldus minister Malik tegen
over Journalisten.
Het memorandum, dat een half jaar
geleden aan president Soeharto is
gezonden was door de Indonesische
regeling niet beantwoord. Don
derdag hebben verscheidene kranten
in Djakarta het evenwel voor het
eerst van a tot z gepubliceerd.
In het Amnesty-memorandum werd
een beroep gedaan op de Indonesi
sche regering haar beleid ten aan
zien van de politieke gevangenen,
merendeels communisten, die na de
mislukte staatsgreep van 1965 wer
den opgepakt, te herzien en te zor
gen voor voldoende voedsel en medi
sche verzorging. Bovendien zou de In
donesische regering de comunisti-
sche geïnterneerden van de c-groep
degenen, die niet bij de poging tot
een staatsgreep betrokken waren
moeten vrijlaten.
Het orgaan van de Indonesische
strijdkrachten „Angkatan Bersendja-
ta" merkt op, dat het memorandum
van Amnesty International geheel
verschilt van een rapport van het In
ternationale Rode Kruis, waarin hot
heette, dat de toestand van de ge
vangenen redelijk goed was.
Een woordvoerder van het bureau
van de Indonesische procureur-ge
neraal heeft gisteren meegedeeld,
dat de Indonesische regering voor
nemens is twintigduizend van de
50.000 gevangenen van de c-groep
voor het eind van dit Jaar op vrije
voeten te stellen.
Een Indonesische militaire woord-
Ontsnapt Voor de ogen van be
langstellende voorbijgangers ver
scheen gisteren op de muur van de
gevangenis van de Franse plaats
Nantes een gevangene, liet een touw
van beddelakens neer en zakte daar
langs naar beneden. Vervolgens
vouwde hij de lakens netjes op, stak
ze onder zijn arm en liep in alle ge
moedsrust weg. Niemand hield hem
tegen.
voerder heeft inmiddels verklaaird,
dat er aanwijzingen zijn, dat onder
gronds werkende communisten in
Djakarta pogingen in het werk stel
len om de communistische partij,
die door president Soeharto in 1966
werd verboden, opnieuw op te rich
ten. Een aantal communisten in
Djakarta is gevangengenomen en 'n
voorlopig onderzoek heeft aan het
licht gebracht, dat zij een terug
keer van de communistische partij
voorbereidden, aldus de militaire
woordvoerder.
Geen vervolging
Nationale Garde
WASHINGTON (AP) De Ame
rikaanse minister van Justitie John.
N. Mitchell heeft gisteren bekendge
maakt, dat zijn ministerie geen
rechtsvervolging za linstellen tegen de
leden van de Nationale Garde wegens
het doodschieten van de 4 studen
ten in de staatsuniversiteit van Kent
op 4 mei 1970.
Mitchell zegt, dat hij de zaak per
soonlijk heeft bestudeerd. Hij is het
eens met het oordeel van de com
missie betreffende de onrust onder
de studenten, dat „het schieten door
de leden van de Garde onnodig en
onvergeeflijk was".
„Maar ik ben ervan overtuigd dat
er geen bewijs bestaat betreffende
een samenzwering van leden van de
Nationale Garde om studenten in de
universiteit dood te schieten en dat
er geen kans bestaat op een met suc
ces bekroond proces tegen individuele
leden van de GaJrde", aldus Mitchell.
Langstlevende
mens met tweede
hart overleden
SANTIAGO (AP, Reuter) In 't
marine-ziekenhuis in de Chileense
stad Valparaiso is gisteren de 24-ja
rige kleermakersleerling Nelson
Orellana overleden, degene die het
langst heeft geleefd van alle pa
tiënten die een nieuw hart hebben
gekregen. In zijn geval geschiedde
dat op 1 oktober 1968, zodat hij dus
op 48 dagen na drie jaar met een
ander hart heeft geleefd. De opera
tie vond destijds plaats in hetzelfde
ziekenhuis waarin hij nu is overleden.
Orellana was na de operatie niet
meer tot een normaal leven in staat.
Hoewel hij het ziekenhuis enige ma
len kon verlaten en eenmaal zelfs
naar Buenos Aires reisde, een af
stand van 1600 kilometer. Volgens 't
ziekenhuis overleed hij rustig in zijn
slaap. Zijn tweede hart was dat van
Contreras, een jonge arbeider, die
overleed nadat hij tijdens een voet
balwedstrijd een trap tegen zijn
hoofd had gekregen.
ADVERTENTIE
In september kunt u
met NS op uw 65+kaart
twee dagen gratis en
onbeperkt door
Nederland reizen.
Welke dagen?
Kiest u er maar twee uit
elke dinsdag, woensdag,
donderdag of zaterdag
in september is er goed
voor.
Hoe?
Door simpelweg uw
65+kaart aan het loket
te laten afstempelen.
De 65+kaart buiten
de gratis reis dagen.
De 65+reductiekaart
geeft recht op reizen
tegen de halve prijs van
een enkele reis.
Hebt u er nog geen?
Koop er dan een aan het
loket. Verkrijgbaar
voor iedere 65-plusser.
Uw vrouw mag jonger
zijn. NS-legitimatie-
bewijs of pasfoto('s) en
trouwboekje of
paspoort meebrengen.
Een jaarkaart kost
f 50.- p.p., voor een
echtpaar f 75.-.
Driemaandskaart f 20.-,
voor een echtpaar f 30.-.
Vraagt u gelijk een
septemberkalendertje.
BELFAST (Reuter, AFP) Het
hoofdkwartier van de Britse troe
penmacht in Ulster heeft gisteren
meegedeeld, dat de afgelopen da
gen aan het ondergrondse Ierse Re
publikeinse Leger (IRA) een zware
nederlaag is toegebracht. De harde
kern is vrijwel uitgeschakeld, zo zei
brigade-generaal Tickell in Belfast
Elders in de stad gaf echter tegelij
kertijd een IRA-leider. omringd door
gewapende volgelingen, een perscon
ferentie waarbij hij verklaarde dat
alleen zijn aanwezigheid al aantoon
de, dat de interneringsactie van de
regering een mislukking is geworden.
De man die dit zei was Joe Cahill,
de "stafchef" van IRA's militante
"provisionals" en een der meest ge
zochte personen in Noord-Ierland.
Tickell daarentegen verklaarde:
„Het resultaat van onze razzia's te
gen de IRA, maandag, heeft onze
stoutste verwachtingen overtroffen".
Ook in de straatgevechten hadden de
Britse militairen succes geboekt.
Zeker 15 terroristen waren volgens
de generaal gedood en vermoede
lijk lag hun dodencijfer in werkelijk
heid tussen de 20 en 30. Daarnaast
zijn er nog enkele tientallen gewond
geraakt. De organisatie is echter niet
volledig ontmanteld. Er zijn nog
geïsoleerde sluipschutters achterge
bleven die voor incidenten kunnen
zorgen. „Maar wij hebben de toe
stand nu goed in handen", aldus Tic
kell, die een beroep deed op de
rooms-katholieken van Belfast, niet
massaal weg te trekken en zich niet
door het IRA te laten intimideren.
"Wat de ongeveer tienduizend vluch
telingen betreft, zij kunnen terugke
ren, en hebben niets meer te vrezen.
Onze onmiddellijke taak is nu de be
volking gerust te stellen en een ein-
Na een week van bloedige botsin
gen, moord, plundering en brand
stichting zag het er gisteren in
Noord-Ierland (Ulster) wat rustiger
uit dan in de voorafgaande dagen.
Of dat alleen maar een korte pauze
is dan wel het einde van „een hete
zomer" is nu nog moeilijk te zeggen.
Misschien heeft het verboden Ierse
Republikeinse Leger (IRA) zijn ter
roristen opdracht tot matiging gege
ven in de hoop, dat de besprekingen
in Londen enig resultaat zulllen op
leveren. Daar heeft, zoals men weet,
de minister van Buitenlandse Zaken
van de Ierse republiek, Hillery,
overleg gepleegd met zijn Engel
se collega van Binnenlandse Zaken,
Maudling, over de onhoudbare toe
stand in noordelijk Ierland. Dat de
gesprekspartners zich op hun gemak
hebben gevoeld, is niet zeer waar
schijnlijk. De Britten hebben open
oog voor de omstandigheid, dat het
voor de Ulsterianen allesbehalve aan
trekkelijk zou zijn om hun meerder
heidspositie in Noord-Ierland te
moeten inruilen voor die van min
derheid in de Ierse republiek, aange
nomen dat Londen de noorde
lijke graafschappen (die samen Ul
ster vormen) aan de Ierse republiek
met de hoofdstad Dublin zou overla
ten. Het Ierse Republikeinse Leger
wil niets liever: één Ierland met alle
Ieren verenigd onder één regering.
Zou het rooms-katholicisme in de
Ierse republiek van een verdraag
zaam soort zijn. zoals bijv. in Neder
land, dan zou er wellicht nog een
mogelijkheid van gesprek zijn. Maar
het verzet van de noordelijke protes
tanten is niet in hoofdzaak geba
seerd op gedeeltelijk verschil in af
komst (in Ulster is een deel van de
bevolking namelijk van Schotse ori
gine), maar veel meer op de vrees
voor de conservatieve R.-K. Kerk in
Ierland, die daar nog alles te zeggen
heeft. Vandaar het teAiggrijpen
naar het verleden: de noordelijken
staan op het standpunt, dat de slag
aan de Boyne destijds onder leiding
van de Hollands-Engelse Stadhouder
-Koning Willem III niet gewonnen
werd om de toen verkregen godsdien
stige vrijheid thans zonder meer aan
de Ierse republiek cadeau te doen.
Want aansluiting zou betekenen, dat
Ulster zou vallen onder de wetten
van een staat, waarin conservatieve
r.-k. gezagsdragers de toon aangeven,
met de gevolgen daarvan op het ge
bied van confessioneel onderwijs,
met boekencensuur (vele Ierse
auteurs laten hun werk dan
ook buitenslands verschijnen), met
voorschriften op huwelijksterrein
(geen echtscheiding), enz. Wel heeft
premier Lynch van Ierland ver
klaard begrip te hebben voor die
vrees, maar van zijn kant zijn nim
mer duidelijke toezeggingen gehoord,
die het de Ulsterianen gemakkelijker
zouden maken hun verzet te mati
gen. Dat zwijgen van Lynch is tot
op zekere hoogte begrijpelijk: op zijn
beurt is hij net zo beducht voor de
uiterste rechtervleugel van zijn par
tij, dat wil zeggen voor het Ierse Re
publikeinse Leger, als de Noordieren
dat zijn. Feitelijk hebben Londen,
Belfast en Dublin dus in het IRA
een gemeenschappelijke vijand.
Maar of men op die basis tot over
eenstemming kan komen, is nog zeer
de vraag. Londen wil, zolang er geen
afdoende garanties zijn voor de gees
telijke vrijheid en de eigen levens
stijl van de Noordieren, Ulster niet in
de steek laten; Dublin wenst vereni
ging langs vreedzame weg, maar kan,
onder druk van ultra-rechts, geen
waarborgen verschaffen.
En daarmee is dan, zoals dat aan
het schaakbord heet, een patstel
ling bereikt: geen van de partijen
kan voor- of achteruit. Wel zijn er
adviezen in de omloop, die, opper
vlakkig gezien, een oplossing lijken
te bieden. Waarom, zo zeggen som
migen, verhuist de rooms-katholieke
minderheid in Ulster, die nu ach
teruit gezet wordt niet collectief,
naar het zuiden, waar zij onder
geestverwanten zou kunnen wonen?
Met andere woorden: schep een
soort godsdienstige apartheid, die
de oorzaak van de wrijvingen weg
neemt. Maar zo eenvoudig zou dat
niet zijn. In de eerste plaats gaat
het om een grote groep, waarvan
velen vermoedelijk hun geboorteplaats
niet zouden willen verlaten. Daarbij
komt, dat dé economische omstan
digheden in het noorden nog altijd
iets gunstiger zijn dan in het zui
den (ofschoon de verschillen in dat
opzicht de laatste jaren sterk ver
minderd zijn), zodat velen ook om
die reden zouden weigeren naar het
zuiden te verhuizen. Bovendien is de
vraag of de economische mogelijkhe
den in de Ierse republiek van dien
aard zijn, dat men daar, en dan nog
op korte termijn, een groot aantal
noorderlingen zou kunnen opnemen,
afgezien nog van de kosten van her
vestiging. Maar het voornaamste be
zwaar is het ontbreken van elke ga
rantie, dat de IRA - terroristen hun
verzet tegen verdeling van het Ierse
eiland zouden opgeven. Het gaat het
IRA immers om de staatkundige
eenheid van een geografisch afge
rond gebied als het eiland Ierland.
Van geheel andere aard is het ad
vies om het Britse leger zich zo snel
mogelijk uit het Noordierse wespen
nest te laten terugtrekken. Maar dan
rijst de vraag wat daarvan de ge
volgen zullen zijn. Vermoedelijk zul
len de ultra's van beide zijden el
kaar dan in de haren vliegen, met al
le verschrikkelijke gevolgen vandien.
Er zou een bloedbad volgen, dat de
Jammer van de afgelopen dagen ve
le malen zou overtreffen. Het Britse
leger met zijn bijna dertienduizend
goedbewapende manschappen,
vormt in elk geval nog een stevige
muur tussen beide groeperingen. Het
kost Londen dagelijks een formida
bel bedrag, dat de regering-Heath
gaarne op andere wijze zou wil
len besteden, maar zij voorkomt
daarmee, dat zich in deze uithoek
van Europa een broederstrijd ont
wikkelt, die te vergelijken zou zijn
met een oorlog tussen Indiase hin
does en Pakistaanse moslims. Het is
gemakkelijk de schuld van dergelijke
tegenstellingen, of die nu in Azië of
Europa dreigen en honderdduizenden
of miljoenen in het geweer brengen,
zonder meer toe te schrijven aan de
godsdienstige of nationale tegenstel
lingen. In wezen gaat het om een
bepaalde stijl van leven, waarvan
men geen afstand wil doen en die
harmonieert met de ingeboren aard
van de betrokken bevolkingsgroepen.
Pleidooien voor verdraagzaam
heid halen niet veel uit. Zo zou
voor de Ierse republiek aangeno
men dat er vereniging met Ulster
tot stand zou komen de moeilijk
heid hierin gelegen zijn, dat de re
gering met twee maten ging meten:
geen echtscheiding voor de zuidelij
ke Ieren, wel echtscheiding voor de
Ulsterianen in het noorden. Hoe dit
zeer ingewikkelde probleem tot een
oplossing kan worden gebracht, is
dan ook voorlopig in het duister ge
huld.
de te maken aan de gevoelens van
angst en onveiligheid die nog over
heersen", zo verklaarde generaal
Tickell.
Papandreoe
verliest
Griekse
nationaliteit
ATHENE (Reuter) De Griekse
regering heeft oud-minister Andreas
Papandreoe zijn Griekse nationali
teit ontnomen wegens zijn tegen het
Griekse bewind gerichte activiteit
in het buitenland. In een bekendma
king van het ministerie van Binnen
landse Zaken in Athene wordt de 52-
jarige Papandreoe beschuldigd van
anti-nationale activiteit.
Andreas Papandreoe, zoon van de
overleden leider van de Unie van
het Centrum, George Papandreoe,
verliet Griekenland in januari 1968.
In het buitenland vormde hij een
verzetsbeweging (de Panhelleense
Bevrijdingsbeweging) teneinde te
strijden voor de omverwerping van
het huidige militaire bewind.
Papandreoe Jr was in 1963 in de
politiek gegaan. Hij heeft twee mi
nistersfuncties gehad, waaronder
het ministerschap voor Economische
coördinatie. Direct nadat het leger
in april 1967 de macht overnam
werd hij gearresteerd en beschuldigd
van hoogverraad wegens medeplich
tigheid aan een samenzwering om
de regering ten val te brengen. Na
amnestieverlening in 1968 verliet hij
met zijn in Chicago geboren vrouw
en him drie kinderen het land.
Ook aan een oud-diplomaat, Ban-
dalis, is gisteren op dezelfde gron
den de Griekse nationaliteit ontno
men.
Amalrik naar
Noord-Siberië
MOSKOU (DPA, AP) De Sow-
Jetrussische schrijver AndreJ Amal
rik is volgens kringen van de oppo
sitie in Moskou overgebracht naar
een concentratiekamp in het noord
oosten van Siberië in het gebied bo
ven de poolcirkel. Amalrik was vo
rig jaar november in Swerdlowsk
veroordeeld tot drie Jaar gevange
nisstraf wegens het verspreiden van
anti-Sowjetrussische literatuur. In
het Westen is hij bekend geworden
door zijn boek "Haalt de Sowjet-
Unie 1984?".
Volgens zijn vrienden is Amalrik
gedeeltelijk'hersteld van een hersen
vliesontsteking, maar hebben de me
dische autoriteiten hem voor een
jaar tot „invalide tweede categorie"
verklaard. Dit houdt in dat hij al
leen maar lichte werkzaamheden
mag verrichten en wandelingen ma
ken.
Ook is hem toegestaan vier maal
per maand zijn vrouw in Moskou te
schrijven en nog onlangs meldde hij
haar dat het landschap in Siberië
"zeer mooi" was. Mevrouw Amal
rik koestert hoop haar man in okto
ber drie dagen te kunnen bezoeken.
Toch maken Amalriks vrienden
zich zorgen over zijn gezondheids
toestand als de strenge winter be
gint. Dwangarbeiders krijgen in de
winter slechts gewatteerde Jassen
en niet de "sjoeba's", dat zijn Jas
sen van schapevacht waarmee ieder
ander de winter tracht door te ko
men.
