Relaties Cairo-Moskou /orden steeds slechter... Tsjechische kernfysicus Neurenberg gevlucht naar Geoloog in de laatste Apollo Vijandige broers a Libie en Irak breekt ook Syrie met Jordanië ii ïiner drijft Ee in de hoek oskou liet tientallen oMse auteurs rechtstellen Akkoord tussen Zuid-Afrika en Madagascar ONDANKS DE MUUR 138.000 PERSONEN NAAR DE VRIJHEID India voor drieledige keus MASSALE ARRESTATIE IN DELHI Rustige nacht in Ulster jpAa 13 AUGUSTUS 1971 M5IDSCH DAGBLAD VIV (GPD) Sowjet-Rusland weigert Egypte nieuwe ander nieuw wapentuig te leveren. Dat maakte nt Sadat bekend in een besloten zitting van de Ara- jcialistische Unie, Egyptes enige politieke partij. De togen tussen Egypte en Sowj et-Rusland worden steeds 42;na de anti-communistische contrarevolutie in Soedan, Egypte gesteund werd. President Sadat heeft de Rus- ilijk beledigd door nog deze maand het proces tegen ■i en zijn aanhangers aan te kondigen. Ali Sabri was de an de pro-Russische groep in Egypte en werd in mei m Uitdaging 36ide week zullen de staats- 39| van de federatielanden 36 jyrië en Libië in de Syri- "llstad Damascus beraadsla- de betrekkingen met Sow- 4lfcd. De belangrijkste vraag 3%ouding de federatielanden Soedan moeten innemen, reeds bij het oprichten van üe de bedoeling, dat Soe- 15 daar het begin volgend Jaar ansluiten. Gezien de slech tingen tussen Soedan en [island zou zo'n stap voor n openlijke uitdaging van Un betekenen. diplomaten heb- ien aan Israëliërs laten we- [oskou een gunstig moment im de betrekkingen met Is- rvatten. Wel zeiden zij dat tief daarvoor van Israël ^aan. In Israël worden deze halve toezeggingen als 'n t gezien aan het adres van len verwacht dat Sowjet- als de betrekkingen met ;he landen verder verslech- werkelijk toe zal overgaan latieke betrekkingen met lerstellen. ir onze correspondent. Waarschuwing een bericht van het Ameri- ■sbureau Associated Press heeft president Sadat van sh gisteren met toenemend uitgelaten over de kan- de in 't Midden-Oosten en paarschuwd dat het "zo ;elijk" zal worden gestraft entuele nieuwe oorlog met en. Sadat sprak tijdens 'n n het hoofdkwartier van 0_ :e inlichtingendienst en de »ei OEM CAP) In het [en de Westduitse huurling in Chartoem (Soedan) eren een getuige a charge, mandant Chalifa Karrar, isverhoor erkend, dat Stei- aan acties tegen het Soe- 1|er heeft deelgenomen. Stei- terecht op beschuldiging 'aan de opstandelingen in van Soedan. behandeling van een aan legeschreven verklaring, die op het bekennen van de waarvan hij wordt be- moest Karrar op vragen ers advokaat dr. Salim Eisa dat Steiner zich in Soedan wreedheden had schuldig k bevestigde hij op vra- verdedigers dat Steiner mensenleven had gered van een man en een kind. ook woedend een er- iat sommige antwoorden in arlng verzonnen waren op le hem tijdens het verhoor en gesteld. Karrar ontken- voegde hieraan toe dat alle verhoren had bijge- dat sommige vragen in de waren opgesteld door niet identificeerde Oostduitsers, deskundigen vandevei- enst. Het proces wordt za- ortgezet. HOTON (DPA) Onge- Joodse betogers In 1 hebben gisteren van de 'bie geëist, de plaats bekend 1 waar 23 vooraanstaande drijvers zijn begraven. Vol- demonstranten zijn deze op 12 augustus 1952 bij een Bsactie" gepakt en in het 3r' Rechtgesteld, der betogers is aan de Sow- ®e ambassade in Washing- landlgd. speciale troepen, twee dagen vóór 15de augustus, de datum die door de president is gesteld als uiterste datum waarop de Ver. Staten moeten aantonen dat zij succes hebben met hun pogingen vrede te bewerkstelli gen tussen de Arabische staten en Is raël. De president gewaagde van de on vermijdelijkheid van een .gemene, bittere" oorlog met Israël en de voorbereidingen die Egypte treft ten einde, indien aan het einde van dit Jaar geen regeling is bereikt, ten strijde te kunnen trekken. Het ultimatum van 15 augustus was het onderwerp van een 3000 woorden tellend hoofdartikel van hoofdredac teur Heikal van 't semi-officiële dag blad Al Ahram. Heikal schreef, dat het recente be zoek van de Amerikaanse ondermi nister van Buitenlandse Zaken Sisco aan Israël heeft geïllustreerd hoe fu tiel de Amerikaanse bemiddelings pogingen zijn; daardoor zal Egypte zich voortaan steeds minder richten naar de Amerikaanse diplomatie. Breuk Damascus-Amman AFP en Reuter melden uit Damas cus. dat Syrië gisteravond zijn diplo matieke betrekkingen met Jordanië heeft verbroken. Jordaanse vlieg tuigen mogen geen gebruik meer maken van het Syrische luchtruim. In een officiële bekendmaking werd gezegd, dat Jordanië verantwoorde lijk is voor de gevolgen van „zijn voortdurend provocerend optreden tegen de Syrische strijdkrachten en aanvallen op Syrisch gebied". Eerder op de avond braken er aan de grens tussen Syrië en Jorda nië gevechten uit waarbij volgens 'n Syrische woordvoerder vier Jordaan se centurion-tanks werden vernield. Op 25 juli sloot Syrië zijn grens met Jordanië uit protest tegen de houding van de Jordaanse rgering tegen over de Palestijnse guerrillastrij ders. Libië heeft al eerder zijn diplo matieke betrekkingen met Jordanië verbroken en ook zijn Jaarlijkse bij drage aan Amman van ruim 90 mil joen gulden ingetrokken. Irak riep zijn ambassadeur in Jordanië op 19 Juli terug. In de Jordaanse hoofdstad toonde men zich verbaasd over het besluit van de Syrische regering, temeer omdat dit volgt na stappen van de leiding van de Jordaanse strijdkrach ten om in samenwerking met Syrië een onderzoek in te stellen naar het betreurenswaardige grensincident van donderdag. Een woordvoerder van het Jor daanse leger verklaarde dat de Jor- daniërs bij het incident van donder dag géén verhezen hebben geleden. Van Syrische zijde is gezegd dat vier Jordaanse centurion-tanks waren vernietigd. Volgens deze woordvoer der hadden de Syriërs het incident uitgelokt door in de afgelopen twee dagen herhaaldelijk Jordaanse mili taire eenheden aan de grens te be schieten. De Jordaniërs werden daar door gedwongen tot een tegenactie. Daarbij vernietigden zij vijf aanval lende tanks en enkele stellingen bij Tel DaJdaJ. circulatie De bankbiljet- de z-8- Soekarno-serie wor- van de maand uit de cir- jenomen, aldus heeft d< Indonesia meegedeeld. Zij W eind maart nog worden HOUSTON (AP) —Met de laatste maan-reis in het Apollo-programma zal voor het eerst een geoloog-van- beroep meegaan. Het is dr. Harri son H. Schmitt, de geoloog die de maanreizigers tot dusver een geolo gische scholing heeft gegeven. Scott, de commandant van de Apollo-15, heeft onlangs op de terugweg naar de aarde reeds aangedrongen op het zenden van een beroeps-geoloog in plaats van uitsluitend testpiloten met geologische neven-opleiding. Gisteren drong hij tijdens een pers conferentie in Houston aan op het on gedaan maken van het schrappen van de Apollo-vluchben 18 en 19. Schmitt heeft een zuiver weten schappelijke achtergrond en kon zelfs niet vliegen toen hij enige tijd .geleden in het astronauten-korps werd opgenomen. Nu is hij een er varen straaljagerpiloot met meer dan duizend vlieguren. Hij is 36 Jaar en ongehuwd. Hij zal optreden als commandant van de maanlander. Commandant van de gehele mis sie van de Apollo-17, waarvan het doelgebied nog niet is vastgesteld, wordt Eugene A. Cernan, die reeds twee ruimtevluchten op zijn naam heeft staan. Zijn le vlucht was die met de Gemini-9 in Juni 1966 (72 uur en 21 min) en zijn tweede die met de Apollo-10 in mei 1969 (192 uur en 3 min.)Tijdens de Geminivlucht maakte hij een ruimtewandeling van ruim twee uur (anderhalve baan om de aarde) en tijdens de Apollovlucht JOHANNESBURG (AFP) Een delegatie van Malagasië (Madagas car) onder leiding van onder-minis ter van Buitenlandse Zaken Raha- rijona heeft gisteren haar bezoek van vijfdagen aan Johannesburg beëindigd. In een gemeenschappelijke ver klaring wordt gezegd dat de twee landen besloten hebben een perma nente gemengde commissie in het leven te roepen, die om beurten op de naleving van de akkoorden inza ke de samenwerking tussen hun twee landen alsmede een studie te ma ken van mogelijke uitbreiding van deze akkoorden. Op vragen over de door sommige Afrikaanse landen voorgestane, doch door de meeste afgekeurde politiek van een „dialoog met Zuld-Afrika" verklaarde Raharljona tegenover Journalisten in Johannesburg dat de vorming van een permanente ge mengde commissie reeds als „eei vorm van dialoog" beschouwd kan worden. „Het lijkt me wenselijk dat de landen die, zoals wij, nadenken over de feitelijke toestand, het voor beeld van Malagasië volgen, zei hij. Zoals bekend zal president Banda van de Afrikaanse staat Malawi maandag voor een officieel bezoek I naar Zuid-Afrika komen. WEST-BERLIJN (Reuter) Sinds 13 augustus 1961, de dag waarop Oost-Duitsland de grens met West-Berlijn af grendelde, zijn in totaal 137.852 Oostduitsers naar het westen gevlucht, zo is in Berlijn meege deeld. De meerderheid van de vluchtelingen kwam ofwel via derde landen of met behulp van vervalste documenten29.923 mensen staken de mijnenvelden over of klommen over de muur In Berlijn. In dezelfde periode gaven de Oostduitse autoriteiten aan 151.697 Oostduitsers toestem ming naar het westen te gaan omdat het oude mensen waren die naar hun familieleden wil den. De laatste tien Jaar zijn in totaal 65 personen aan de muur omgekomen, de meesten werden door Oostduitse grenswachters doodgeschoten. Aan de rest van de grens met Oost-Duitsland kwamen 81 vluchtelingen om 't leven. om de maan kwam hij bij de genera le repetitie voor de eerste bemande landing als bemanningslid van de maanlander, die een solovlucht maakte, tot op 14.8 km van het maanoppervlak. De derde man van de Apollo-17 zal lit. ter zee Ronald E. Evans zijn, evenals de geoloog Schmitt een de butant in de ruimte. Het is de bedoeling, dat de Apol- lo-17 in november volgend jaar op de n landt. Voorzien wordt in maart a.s. nog een maanlanding uitgevoerd door de Apollo-16, be mand door John W. Young, Charles M. Duke en Thomas K. Mattingly. Tijdens de reeds genoemde pers conferentie van gisteren heeft Scott verklaard, dat hij en Irwin op de maan een gedenkplaat hebben ach tergelaten met de namen van alle veertien Russische en Amerikaanse ruimtevaarders die voor zover be kend bij ruimtevluchten of training om het leven zijn gekomen. Voorts pleitte hij voor de tijdige ontwikke ling van een maan-auto, die vijf tot zes man kan vervoeren. Een klein deel van de Berlijnse muurdie vandaag tien jaar be staat. De Oostduitse communis ten begonnen destijds met de aanleg om de massale vlucht uit hun -paradijs te verhinderen, maar bestempelen deze "afgren zing" als een "anti-fascistische beschermingsmuur" NIEUW-DELHI (AP) Gisteren is in de Indiase hoofdstad Nieuw-Delhi een enorme demonstratie gehouden waarbij men eiste dat de regering on middellijk de staat Banigla Desj, het huidige Oost-Pakistan, als zelfstan dige staat moest erkennen. Omdat het grote aantal demon stranten, voornamelijk hindoes, zich begaven naar delen van de stad die voor hen verboden waren, greep de politie in en arresteerde niet minder dan 25.000 personen. Het merendeel werd reeds spoedig losgelaten, maar tenslotte bleven er 10.000 arrestanten over. Deze werden met 150 door de politie gecharterde autobussen naar een speciaal kamp gebracht. De demonstratie van gisteren vormde het hoogtepunt van een serie betogingen van hindoes, die twaalf dagen geleden in Nieuw-Delhi begon. DEN HAAG (GPD) Het Verdrag van vrede, vriendschap en samenwerking, dat India en de Sowjet-Unie maandag Jl. in Nieuw-Delhi hebben getekend, doet de vraag rijzen, welke on- middeiyke gevolgen daaruit zullen voortvloeien voor de ge spannen verhouding tussen In dia en Pakistan. De twee "vij andige broers" zijn feller dan ooit tegenover elkaar komen te staan sedert, het Westpakistaan- se leger op 25 maart Jl. in Oost- Pakistan begon met het neer slaan van alles wat zweemde naar zelfbestuur of afscheiding. De tactiek die dat leger toepas te en de middelen, waarvan het zich bediende hebben ertoe geleid, dat maar liefst zeven a acht miljoen Oostpakistani (voor het merendeel hindoes, maar toch ook een flink percen tage moslims) naar India zijn gevlucht. Daar drukken ze nu, in al hun ellende, als een loden last op een toch al marginale economie. De harde werkelijkheid is de ze. dat India niet in staat is dit plotselinge vluchtelingenleger te voeden en te huisvesten, laat staan aan het werk te zetten, en dat de buitenwereld, zodra het eerste mededogen is weggeëbd zonder dat het vluchtelingen probleem ook maar een spoor van oplossing vertoont, vermoe delijk zal pogen over te gaan tot de orde van de dag. India staat derhalve voor een drieledi ge keus: of wel het neemt voor onbepaalde tijd genoegen met een aanmerkelijke teruggang in zijn economische ontwikkeling (met alle sociale en politieke gevaren van dien)het Pakis tan zoals dat bestond vóór 25 maart Jl, zodat de vluchtelingen vrijwillig en met graagte naar hun haardsteden kunnen terug keren (maar althans op dit punt is de regering van president Jachja Chan stokdoof)óf het geeft zfjn eigen generaals op dracht in Oost-Pakistan met ge weld de voorwaarden te schep pen, waarin het afvloeien van de vluchtelingen mogelijk wordt. Het is tegen deze achtergrond, dat we de vraag moeten beant woorden, of het zopas gesloten Indo-Russische verdrag een dam opwerpt tegen Pakistaan se agressie Jegens India, dan wel of het India de rugdekking tegen China verschaft, die het nodig zou hebben om Pakistan snel op de knieën te krijgen. Intussen is het ook fascine rend te zien, hoe de Sowjet-Unie haar positie op het Voor Indische subcontinent geleidelijk heeft versterkt. De tijd, dat ze in dat deel van de wereld over geen enkele vriend beschikte, ligt eigenlijk vlak achter ons. Nog in het najaar van 1962, toen In dia te lijden kreeg van een Chi nees offensief tegen zijn noor delijke grenzen, beperkte Mos kou zich ertoe wat hulpeloos zijn droefenis uit te spreken over het feit, dat zijn "broe ders" in gevechten waren ge wikkeld met zijn "vrienden". Veel doelbewuster waren de Russen al in Januari 1966, toen premier Kosigin in de Oostpa- kistaanse hoofdstad Tasjkent een aanvankelijk geslaagde po ging deed president AJoeb Chan van Pakistan en premier Lal Bahadoer S Jas tri van India, na twee kortstondige oorlogen, na der tot elkaar te brengen. Kosi- gins succes was des te groter, omdat hij als bemiddelaar ook werd aanvaard door Pakistan, dat tevoren, in zijn conflict met India, zo onmiskenbaar had ge leund op China. Zo neutraal was ten tijde van Tasjkent de Sowjetrussische pers, dat zelfs de foto's die zij opnam de in druk wekten, alsof S Jas tri en AJoeb even lang waren. Achterdochtige Indiërs heb ben naderhand wel eens de vrees uitgesproken, dat de Rus sen bij die gelegenheid de Pa kistani, die ze tevoren alleen uit de verte kenden als leden van twee door Amerika geïnspi reerde allianties, hoger zijn gaan waarderen. In elk geval leverden zij Pakistan voortaan wapens en militaire uitrusting, al was dat vermoedelijk méér om de groeiende invloed van de Chinese volksrepubliek in Pakis tan te keren. Tweemaal is AJoeb Chan in Moskou geweest. Niet zodra werd hij in eigen land opgevolgd door Jachja Chan, of ook deze werd het voorwerp van Russische attenties. In Januari 1969 achtte partij leider Brezjnew de tijd rijp om India, Pakistan, Afghanistan en de andere landen van Zuld-Azië op te roepen gezamenlijk een systeem van collectieve veilig heid te scheppen. Maar in de eerste plaats voelde Pakistan er niets voor zich te laten meesleu ren in een alliantie, die kenne lijk was gericht tegen zijn grote Chinese vriend en verder had India toch altijd, kleine onge noegens ten spijt, bovenaan op het lijstje van Russische favo rieten gestaan. Dat was om. gebleken uit de levering van on derzeeboten en vliegtuigen. De plannen van Brezjnew liepen derhalve spaak. Maar de Sow jetrussische diplomatie bleef desondanks voorlopig vasthou den aan haar streven de ge schillen tussen Aziatische lan den zo mogelijk uit de weg te ruimen vóórdat ze door China konden worden uitgebuit. Het verdrag, dat Gromiko en Swaran Singh nu hebben gete kend, vormt een inbreuk op de politiek, die de Sowjet-Unie tot dusver met betrekking tot Zuid- Azië heeft gevolgd. Het kan zijn, dat ze gebruik heeft willen maken van de heftige emoties, die in India zijn opgelaaid door de omvang van het vluchtelin genprobleem, door de ontoe- geeflijkheid van Jachja Chan, door de onwil van de buitenwe reld (met name van Amerika) om de politieke oorzaken van die rampzalige uittocht uit Oost- Pakistan te onderkennen, door de recente (de New York Timee spreekt van "ongelooflijke") Amerikaanse wapenleveranties aan Pakistan en door een klaar blijkelijk samenspannen van Amerika en China ten gunste van Pakistan. In dat klimaat is de oude Indiase afkeer van blok ken en allianties, of liever: wat er van die afkeer nog over was, weggesmolten als sneeuw voor de zon. Het kan óók zyn, dat de Sowjet-Unie de kans op vreedzame oplossingen niet meer zo rooskleurig acht en dat ze er de voorkeur aan heeft ge geven tevoren vriendschap te sluiten met de vermoedelijke overwinnaar. (door H. J. Neuman. direc teur Ned. Instituut voor vre desvraagstukken WENEN (GPD) In het Westen I verwacht men gedetailleerde infor matie over het produktie-program- ma van de Sowjet-Unie van de voor malige directeur-generaal van de Tsjechische uranium-industrie Karl Bocek, die gisteren in Neurenberg om politiek asiel heeft gevraagd. De thans 41-Jarige Bocek is vorige maand naar de Bondsrepubliek ge vlucht, nadat hij in 1970 van de be schuldiging van sabotage, waarbij de samenwerking tussen Tsjecho- Slowakije en de Sowjet-Unie in de kernindustrie in het geding was, enige tijd in de gevangenis heeft ge zeten. Als aanhanger van de libera liseringen onder Doebtsek was Bocek al in 1969 als directeur van de ura- nium-industrie ontslagen. Tsjecho-Slowakije is een van de belangrijkste uranium-producenten ter wereld, niet alleen wegens de grote hoeveelheden die er worden gevonden, maar ook wegens het ho ge gehalte aan zuiver metaal dat het erts bevat. Voor de Russische kernindustrie zijn deze bronnen van onschatbare waarde, aangezien ura nium voor elke vorm van atoom splitsing onmisbaar is. De belang rijkste mijnen in Tsjecho-Slowakije zijn in Jachymov ten noorden van Karlovy Vary gelegen. Sinds het eind van de oorlog zijn alle ura- niummijnen in Tsjecho-Slowakije aan de Sowjet-Unie verpacht, welk contract pas in het Jaar 2045 af loopt. De export van uranium be draagt in kronen berekend één kwart van de hele export van Tsjecho-Slo wakije naar de Sowjet-Unie. De ex portvoorwaarden zijn voor de Tsje chen uiterst onvoordelig maar zijn hun door de Russen onder dwang op gelegd. Ook met de andere landen van het Warschaupact heeft de Sowjet-Unie dergelijke contracten voor de leve rantie van uranium: met Polen eveneens tot 2045, met Bulgarije tot 1985, met Hongarije tot 1973 en met Oost-Duitsland tot 1999. Na Tsjecho- SlowaJkiJe is de DDR voor de Russen de belangrijkste uranium-leveran- cier. Dwars door de DDR loopt een uranium-lijn van 200 kilometer met als middelpunten Dresden, Karl Marxstad, Gera en Erfurt, maar de Tsjechische ertsen zijn voor de nu cleaire bewapening van Moskou ab soluut onvervangbaar. Tot de in vasie in 1968 door de troepen van het Warschaupact is niet in de laat ste plaats besloten uit angst dat het Tsjechische uranium door de libera lisering van Doebtsek voor de Sow jet-Unie verloren zou gaan. Van al deze plannen en overwegingen is de thans gevluchte Bocek nauwkeurig op de hoogte, hetgeen voor het Kremlin het verlies van kostbare strategische geheimen betekent. BELFAST (AFP) Met uitzon dering van 1 schieparty is de rust vannacht teruggekeerd in de steden Belfast en Londonderry in Noord- Ierland. Het enige incident deed zich voor in de r.k. wijk Bogside in Londonderry. Daar werd een man doodgeschoten, nadat een Britse le- Diplomaten uitgewisseld Na vier maanden geschil hebben India en Pakistan gisteren de leden van htm consulaire missies in Calcutta en Dacca en hun familieleden uitge wisseld. Een Perzisch vliegtuig ver voerde de Pakistaanse diplomaten van Calcutta naar de hoofdstad Ra walpindi, terwijl de Indiërs met Zwitserse en Russische vliegtuigen van Dacca naar Nieuw Delhi werden gebracht. gerpatrouille in een hinderlaag was gelopen. De militairen bleven onge deerd. Volgens officiële gegevens zijn nu sinds maandag Jl. 25 perso nen bij de gevechten om het leven gekomen. Gisteravond drongen in Belfast ge wapende mannen, die lid zouden zijn van het Ierse geheime leger (IRA) de woningen binnen van twee pro testantse industriëlen. Zij dwongen de bewoners naar buiten te gaan, waarna zij bussen benzine leeggoten over de meubels en brand stichtten. Volgens de brandweer is de schade tamelijk groot. Inmiddels heeft de Noordierse pre mier Faulkner verklaard, dat hij noch in de toon van de Jongste ver klaring van premier Lynch van de Ierse republiek iets heeft kunnen ont dekken dat de huidige situatie tot een oplossing kan brengen. Lynch sprak zich uit voor de ver vanging van de unionistisohe regering van Faulkner door een bewind, waar- In ook de r.k. minderheid van Noord- Ier land naar evenredigheid zal zijn vertegenwoordigd. Volgens hem zou de verandering echter langs vreed zame weg en niet door geweld moe ten worden bereikt. Poolse leider ontslagen Opnieuw is gisteren een Poolse regionale par tijleider ontslagen, waardoor het aantal functiewisselingen in deze be langrijke posten sin de Glerek in de cember 1970 aan de macht kwam is gestegen tot elf.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1971 | | pagina 9