„Iedereen loopt met
een tijdbom op zak"
WAT IS EEN
HARTINFARCT?
Chauffeur heeft het
helemaal niet slecht
Acht arrestanten in
Leidse politiecel
GROTE AAL
GEVANGEN
Beroepingswerk
GEEN CIRCUS
DUIVENSPORT
MAANDAG 26 JULI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
CARDIOLOOG H. WEEDA, HOOFD VAN HET CENTRIMI VOOR
Een hartinfarct is een ziekte, die ontstaat doordat een vertak
king van de kransslagader bü een plotseling optredende trombose
wordt afgesloten. Hierdoor krügt een stuk van het hartspier-
weefsel geen bloed en zuurstof meer. Het gaat ten gronde en kan
zün functie van samentrekken niet meer vervullen. Er blijft een
litteken. Al naar gelang de grootte van dit uitgeschakelde stuk
spierweefsel zijn de gevolgen van het hartinfarct ernstiger. De ader-
vertakkingen waarlangs het hartinfarct wordt veroorzaakt zijn aan
getast door verkalking. De slagaderverkalking begint bij ieder
mens al zeer vroeg; tussen het tiende en het twintigste jaar. Hart
infarct komt meer voor bij mannen dan bft vrouwen. In de wes
terse maatschappij manifesteert de ziekte zich sneller dan in de
niet-westerse. Amerika en Finland, waar de mensen er in het al
gemeen op uit zijn grote lichamelijke prestaties te leveren, tellen
de meeste hartinfarctpatiënten. Hoewel dit wetenschappelijk nog
niet is bewezen vindt men in medische kringen steeds meer aan
leiding om te veronderstellen dat bij vele hartinfarcten ook psy
chische factoren een rol spelen.
KATWIJK „Mensen, die een hartinfarct hebben ge
had zijn ernstige probleemmensen, die bij hun werk in
moeilijkheden komen. We hebben hier een schipper, een
man, die enorm zwaar lichamelijk werk moet doen. We
proberen langzamerhand zijn prestatievermogen weer te
verbeteren. En het schijnt te lukken".
Dokter Weeda, cardioloog, hoofd van het centrum voor
hartrevalidatie in Katwijk vangt met zijn medewerkers pa
tiënten op, die na een hartinfarct menen nog maar bitter
weinig uitzicht te hebben in de maatschappij.
„Ze zijn hier in observatie, liefst
vijf halve dagen in de week. Zo
kunnen we hun klachten betrappen.
Het is met dit soort patiënten al
tijd: „Nee, dokter, nu hier op het
spreekuur heb ik geen last, maar
moet u me eens zien als ik.
In Katwijk kunnen ze dat. Zien
wat er gebeurt, wat er aan de hand
is „als ik.
„De mensen leren hier leven met
hun klachten. We proberen hen te
leren inzien tot hoever ze wel en
tot hoever ze niet mogen gaan.
LEIDEN De Leidse politie heeft
in het afgelopen weekeinde een vry
froot aantal aanhoudingen verricht.
In de nacht van zaterdag op zon
dag werden vier Leidenaars en één
Voorschotenaar, allen in de leeftijd
van zestien tot en met tweeëntwintig
Jaar, in de kraag gepakt, omdat zij
een dag tevoren in Leiden een auto
hadden gestolen. Het vijftal wordt
ook verdacht van het openbreken
jen sigarettenautomaat in Voor
schoten.
In de afgelopen nacht waren het
twee Leidenaars en een Fransman,
eveneens in de leeftijd van zestien
;n met tweeëntwinig jaar, die
naar het politiebureau moesten.
Het drietal werd namelijk betrapt op
diefstal van melkproducten uit een
aantal in de Da Costastraat opgesta
pelde kratten.
In het afgelopen weekeinde heb
ben onbekenden zich toegang ver
schaft tot een kruidenierswinkel in
de Julianastraat Ze gingen er van
door met een bedrag van dertig gul
den en vijfhonderd pakjes sigaretten
en shag. Ook een koffietent bij de
Lammebrug kreeg in de nacht van
zaterdag op zondag ongewenst bezoek.
De daders, die een deur forceerden,
maakten behalve een hoeveelheid
koffie een aantal dozen sigaren en
onbekend bedrag aan stuivers
buit.
LEIDEN De Jeugdige Leidenaar
W. Teske deed zaterdag een bijzon
dere vangst in de Zijl. Vissend met
een stukje vis als aas kreeg hij een
enorme paling aan de haak. Toen het
beest eenmaal aan de kant was bleek
hij een gewicht te hebben van ruim
vier pond. De monsterpaling had 'n
lengte van bijna een meter.
Twee gewonden
bij botsing
LEIDEN Een 45-jarige uit Ca
lif ornië afkomstige vrouw werd za
terdagmiddag op het fietspad langs
de Hoge Rijndijk aangereden door
een brommer. De voetgangster kreeg
een bloedende hoofdwond en ontvel
lingen aan beide enkels, de (16 Ja
rige) bromfietser een gescheurde bo
venlip en vermoedelijk een hersen
schudding. Beiden moesten door de
EHD naar het Academisch Zieken
huis worden overgebracht.
NED. HERV. KERK
Bedankt voor Hengelo (Gld) M. J
Calvenaar te Vlagtwedde.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Berlikum H. Lenters
te Delden.
CHR. GEREF. KERKEN
Aangenomen naai- Dokkum G. L
Born, kandidaat te Apeldoorn.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Clifton (USA) D
Hakkenberg te Dordrecht.
De revalidatie van hart
patiënten speelt zich in
hoofdzaak af in de centrale
meetkamer. Op de meetfiets
worden daar lichamelijke
prestaties geëist, die er be
paald niet om liegen. Een
uitgebreide apparatuur re
gistreert de reacties, die door
middel van op de borst be
vestigde electroden worden
doorgeseind.
Ter ra Hortus
trok nu al
ruim 25.000
bezoekers
Leiden De Terra Hortus
heeft gisteravond de 25.000 ste be
zoeker binnen haar poorten gehad.
Vier jaar geleden was dit aan
tal het totaal van de hele tentoon
stelling.
Omstreeks half negen kwam gis
teravond de Spaanse Isabella Perez
Ramos met haar Nederlandse vriend
Peter Knijnenburg de tentoon
stelling bezoeken. Nadat hen bij de
ingang was uitgelegd, dat ze
de 25.000 volmaakten werden ze rond
geleid door het stichtingsbestuur en
kregen ze een boek aangeboden over
reptielen en amfibieën.
De Terra Hortus blijft nog tot 1
augustus open.
ADVERTENTIE
Vreselijke schrik
Dokter Weeda maakt dat mee. Ang
stige mensen, die zich bij de eerste
oefeningen, die behoorlijke lichame
lijke inspanning eisen, redelijk goed
voelen. Het gaat. Het gaat goed.
Dan vergeten zij zichzelf, zijn ze
hun eigen bewaker niet meer.
„Zo iemand denkt dan net „Ik ben
een hele vent" en „wham", daar
loopt hij tegen zichzelf op en ont
dekt hij, dat hij te ver is gegaan.
Dat geeft een vreselijke schrik".
Dat schrikken hoort erbij, wordt
zelfs uitgelokt in Katwijk. „Leer ze
leven met die pijn, die angina pec
toris. Ze moeten weten, dat het niet
„erg" is om pijn te krijgen wel ver
velend".
Hartinfarct. Iedereen kan erdoor
worden getroffen. Mensen, die zich
uitzonderlijk inspannen wellicht
eerder dan anderen. Je kunt de ri
sico's natuurlijk verkleinen: niet
roken, een niet te hoog vetgehalte
in het bloed, lichamelijke activiteit.
„Maar dan heb je een sportman,
die nog nooit heeft gerookt en
whaps, hartinfarct. Elk mens leeft
nu eenmaal in een spanningsveld.
De een kan veel. de ander kan wei
nig hebben. Zo'n trombose treedt
plotseling op. Ja, mensen met angi
na pectoris, dat is vaak een voor
stadium.
Ook sportlieden
In feite is het nog erg moeilijk te
voorspellen wie nu wèl en wie nu
niet een hartinfarct krijgt".
Dokter Weeda wil dan ook uiterst
voorzichtig zijn met acties die sug
gereren dat je de risico's van een
hartinfarct kan vermijden.
„Niet roken, niet teveel inspannen,
dan krijg je het niet. Zoiets mag je
de mensen niet verkopen. Ik heb
teveel sportlieden hier gehad".
Sportlieden. In het machtige duin-
terrein, dat het Zeehospotium als
voortuin dient, zijn ze bezig, de
mensen, die het aan hun hart heb
ben: de schipper, de brandweerman,
de boekhouder. De fysio-therapeut
is er niet vandaag. Maar wel de
maatschappelijk werkster. En drs.
Boutkan, die een tijdje geleden
zijn doctoraal medicijnen heeft ge
daan. Hij laat ze daar trimmen,
trainen om hun vertrouwen in ei
gen kunnen te wekken. Ze spelen
elkaar de bal toe. Letterlijk. Maar
ook figuurlijk. Ze trekken zich aan
elkaar op.
Groepsgesprek
De maatschappelijk werkster is er
om de reacties te peilen, die
straks van nut kunnen zijn bij het
groepsgesprek, waarin de onzekerhe
den kunnen worden uitgepraat, de
toekomstverwachtingen besproken.
„Wat kan, wat mót en wat wil de
man". Dat zijn de drie hoofdvra
gen, waarvoor men zich in het re
validatiecentrum ziet geplaatst.
Wat hij kan wordt vastgesteld hi
medisch en een inspannigson-
derzoek. Bij dat laatste hoort bij-
oorbeeld het trimmen in de dui
ten. In hoofdzaak speelt het zich
echter af in de centrale meetkamer.
Op de meetfiets worden daar licha
melijke prestaties geëist, die er be
paald niet om liegen. Een uitgebrei
de apparatuur registreert daar de
reacties, die door middel van op de
borst bevestigde eloktroden worden
doorgeseind.
Verder is er een sportzaaltje. De
patiënten met hun onzekerheden
krijgen daar een zendertje, zodat
we weten dat iederen riskante reac
tie van het hart door de dokter
wordt opgemerkt.
Wat móet de man. Zeer belangrijk is
de analyse, die via een gericht in
terview wordt gemaakt van de li
chamelijke activiteiten van de pa
tiënt in en buiten zijn oude werk
zaamheden. Men gaat er daarbij
van uit, dat elk leven en elk beroep
in wezen een eenvoudig grondpa
troon heeft. Voor dit gespecialiseer
de onderdeel van het revalidatie-
werk is een ergonoom, de heer H.
van der Sluijs, aan het centrum
verbonden.
In het duinterrein bij het re
validatiecentrum spélen de hart
patiënten elkaar de bal toe.
Cardioloog H. Weeda: ..Dat
schrikken hoort erbij, wordt zélfs
uitgelokt in Katwijk
baar is. „Als zo iemand hier een
paar weken in de duinen heeft
rondgestapt, zegt iedereen: „Kijk
eens. awt lekker bruin".
„Maar dat hartinfarct zien ze niet.
Als iemand maar één been heeft
houdt iedereen daar rekening mee.
Staat een hartpatiënt in de tram
niet voor een vrouw op dan moet je
zien.
Mannen, die een hartinfarct hebben
gehad raken vaak hun zelfrespect
kwijt, komen in een grote onzeker
heid. Voor de kinderen voelen zij
zich niet meer helemaal de vader,
omdat ze niet meer lekker kunnen
stoeien. Geen vriendjes op bezoek,
dat maakt teveel lawaai. De vrouw
zit met het opvangprobleem. In
Amerika werkt men bij de revalida
tie daarom wel met groepen, waarin
i werkzaam aandeel
Spanningen
De maatschappelijk werkster is bij
het proces in Katwijk niet weg te
denken. Zij moet aftasten welke
spanningsvelden er zijn: in het
werk thuis, in de sociale relaties.
Die laatste kunnen bij de revalida
tie van uitzonderlijk groot belang
zijn.
„Neem een \ent, die altijd door zijn
buren wordt gepest. Die is heel wat
moeilijker te revalideren dan ie
mand, die bijvoorbeeld op steun
zijn vrienden kan rekenen", zegt
dokter Weeda.
Een groot nadeel voor de hartpa
tiënt is, dat zijn handicap onzicht-
hebben.
Lekker zitten
De infarctpatiënt is na een tijd af
wezig heid zijn' werkdiscipline kwijt.
En er is geen baas die zegt: „Ga jij
maar es effe lekker zitten".
In Katwijk proberen ze voor de pa
tiënten weer een aansluiting te ma
ken naar het eigen werk. De ideeën
hierover zijn nog niet geheel ont
wikkeld, het is nog zoeken naar een
gemeenschappelijke noemer.
We moeten samen met de patiënt
op weg gaan naar een zo normaal
mogelijk leven", zegt dokter Weeda.
Het is moeilijk daarbij duidelijk
concrete regels te vinden. „Doe het
maar kalm aan, wordt er gezegd.
Maar wat is: kalm aan? Mag die
man dan z'n plafond witten? Of
niet?"
Vaak durft een patiënt zoiets niet
aan zijn dokter te vragen. In Kat
wijk durft hij dat wel.
„We moeten zo openhartig mogelijk
zijn", is het devies van dokter Wee
da, „Het vertrouwen in de medische
stand wordt niet bevorderd' met een
„Je doet maar wat ik zeg, punt uit".
Hartinfarct iedereen kan het krij
gen.
„Alle mensen lopen met een tijd
bom op zak. Maar alleen als je een
hartinfarct hebt gehad, weet je
waar hij zit en dat hij op scherp
staat".
Dokter Weeda wordt dagelijks met
deze mensen geconfronteerd: „Ze
leven in enorme spanningen. Want
zij hebben op het randje gezeten".
Het verhaal door de onbekende
vrouw van een internationale chauf
feur heb ik met belangstelling gele
zen. Zelf rijd ik wekelijks naar Zwit
serland en dat met veel plezier in I
mijn werk. De onbekende vrouw
denkt dat haar man niet wordt ge- i
teld en wordt geminacht, maar daar I
is mij nooit wat van gebleken. Over
al staat men voor ons klaar met een
lach en een vriendelijk woord. Sla
ven bestaan, maar ik heb nog nooit
iemand gezien die vrijwillig slaaf
werd. Dat een chauffeur niet weet
wat hij vervoerd is een fabeltje.
Men weet wat er geladen moet wor
den en anders staat het altiijd nog op
de grenspapieren. Dat de baas zegt
tegen een doodzieke chauffeur, dat
hij de wagen thuis moet brengen
neem ik ook met een korrel zout.
Wij zitten met wagens van 150.000
gulden op de weg. Wie zet dit op
het spel. Geen enkele baas. Als een
chauffeur niet kan dan laat hij zijn
wagen staan en dan is er niemand,
die hem dat kwalijk neemt. De rij-
tijdenwet is een goed ding. maar het
is niet zo dat bij overtreding je rij
bewijs wordt ingetrokken. Je krijgt
wel een bekeuring, maar die krijgt
de baas ook.
De onbekende vrouw van een inter-
LEIDEN Het circus Althoff, dat
ook vandaag nog een middag- en
een avondvoorstelling zou geven, is
vanochtend plotseling vertrokken.
Vermoedelijk is de belangstel
ling beneden de verwachtingen ge
bleven.
Archaeologische vondst Chinese
archeologen hebben in de provincie
Hopei een graf van een prins van de
Han-dynastie en diens echtgenote
dat 2000 jaar oud is, aldus het pers
bureau Nieuw-China. Prins Ching en
zijn vrouw lagen in een tot dusver
onbekend type doodskisten van jade.
In de tombe bevonden zich boven
dien 2600 voorwerpen van goud, zil-
;r, jade, brons en Chinees lakwerk.
Vals alarm De strandbevolking
in de Engelse zuidkust kon zater
dag worden gerustgesteld: de ge
weldige olievlek die vrijdag was ge
meld blijkt een vals alarm te zijn ge
weest. Een hefschroefvliegtuig van
de Britse strijdkrachten heeft zater
dag drie uur lang het betrokken ge
bied doorkruist en slechts drie klei
ne olievlekken waargenomen die
geen gevaar opleveren voor de
stranden.
Agnew in Marokko De Ameri
kaanse vice-president Spiro Agnew
is zaterdag voor een officiéél bezoek
van twee dagen in de Marokkaanse
hoofdstad Rabat aangekomen, waar
hij besprekingen voerde met Koning
Hassan. De vice-president vertrok
op 26 juni uit de Ver. Staten voor
een wereldreis door Azië, Afrika en
Europa.
Vliegtuigkaping Een vliegtuig
kaper heeft zaterdag een DC—8 van
de Amerikaanse maatschappij Na
tional Airlines gedwongen naar Cu
ba te vliegen, van waar het toestel
inmiddels is teruggekeerd. Het
vliegtuig was met 76 passagiers en
acht bemanningsleden op weg van
Miami naar Houston toen het werd
gekaapt.
Student gedood Bij gevechten
tussen studenten en de politie in
Montevideo is volgens welingelichte
kringen een student omgekomen en
zijn verscheidene gewonden geval
len. Volgens ooggetuigen hielden
jongelui auto's aan, waarna een
woordenwisseling ontstond tussen de
studenten en een buschauffeur. Na
dit incident kwam de politie, die
door de studenten met stenen wer
den bekogeld. Tijdens de botsing
die daarop volgde, werd een stu
dent dodelijk gewond.
Vrede Prins Karel-Allard De
advocaat van Prins Karei van Bel
gië heeft gisteren bevestigd, dat zijn
cliënt en diens vroegere vriend, de
zakenman Olivier Al lard, hebben be
sloten een eind te maken aan hun Ju
ridisch steekspel. „De partijen heb
ben zich echter niet verzoend", zei
advocaat Brichmont.
In een communiqué, dat na de bij
eenkomst tussen Prins Karei en Al-
lard in Genève was uitgegeven, werd
gezegd dat het ..misverstand" tus
sen beide partijen was opgeruimd,
en dat de prins een strafrechtelijke
vervolging, die hij in 1967 tegen zijn
voormalige zakenpartner had laten
instellen, had ingetrokken.
LEZERS SCHRIJVEN
nationale chauffeur durft zich niet
bekend te maken uit angst voor de
baan van haar man. Zielig is dat.
Bazen zijn ook mensen met vrouw
en kinderen. En wat deze vrouw dan
zegt over goede en slechte huwelij
ken. De man van deze vrouw
heeft niets gezegd of geschreven.
Sinds wanneer moeten de vrouwen
dan gaan schrijven of bedisselen
over het chauffeursbestaan? Durft
deze man zelf niet voor zijn rechten
of vermeende rechten uit te komen?
Als hij het zo erg vindt, waarom
stopt hij er dan niet mee? Met zo'n
wrok komen er brokken en daar
zouden ook anderen bij betrokken
kunnen zijn en die verantwoording
mag hij niet nemen. Waarom zouden
wij met niemand in het buitenland
kunnen spreken? Als Je de taal
maar wil leren.
Deze onbekende vrouw weet niets
van het chauffeursleven af. Het is
hard werken, maar zo wonderlijk
mooi. Je bent Je eigen baas, enz.,
J. G. de Ruiter,
Van Hogendorpstraat 60,
Lelden.
M. Oomens naar
St. Laurentius
VOORSCHOTEN Met ingang
,n 1 september wordt aan de St.
Laurentiusparochie te Voorschoten
de heer M. Oomens verbonden als
pastoraal werker. De heer Oomens
is afgestudeerd aan de theologische
hogeschool te Amsterdam en zal in
september tot diaken worden gewijd.
Eervol ontslag is door bisschop Si-
monis verleend aan de heer H J.
Witteman als kapelaan aan dezelfde
parochie. De heer Witteman is thans
katecheet aan basisscholen in Rijs
wijk.
LEIDEN Ruim 400 duiven zijn
zaterdag in Quievrain <200 km) ge
start voor een wedvlucht naar het
eigen honk. De resultaten waren als
volgt: „De Snelvlieger" <175 duiven):
J. Roest 1, 2; B. Delsasso 3; F.
Heemskerk 4. 5, 10; J Degen en Zn.
6: P. v. Egmond 7; M de Lange en
Zn. 8; Gebr. Bink 9.
„De Blauwkras" (125): P Sloot 1-4,
W. Siera 2-5, P. de Haa.s 3. P. Neu
teboom 6, F. v. d Wetering 7-9-10,
W. de Wetering 8.
Postduivenvereniging „Warmond"
(125): A. v. d. Drift 1-2-5-8-9, J. v.
Seggelen 3. G Beugelsdijk 4, A. Oost-
dam 6. A. v Noort 7, B. ter Beek 10.
ADVERTENTIE
ATTENTIE
Parkeergelegenheid heeft U op
een minuut afstand, v. d. Werf-
straat, Oude Rijn, Kaasmarkt.
Twee minuten HooigrachtIr.
Driessenstraat) Oude Vest en
Langegracht (Lichtfabrieken».
Het loont de moeite om onze
grote collectie en de beste mer
ken in te zien.
Onze traditie is „altijd voor
deliger" geen valse leuze „van
zoveel voor zoveel" maar het
gehele Jaar „voor zoveel". En
toch vak-standing als echte
Juweliers en Horlogers. Onze
eigen ateliers onderstrepen dit
door echte vakservice te bie
den. Doet er uw voordeel mee.
Gouden sieraden, verlovings
ringen, horloges, klokken, cas
settes, verzilverde geschenk
artikelen. briljant.
Juwelier - Horloger
v. d. WATER
Haarlemmerstraat 18L
