Speculaties over hervatting
betrekking Moskou - Israël
Ellsberg op
borgtocht
vrijgelaten
hun
ouders naar beloofde land kwamen
een
York was
kamp tijdens
van Koningin
gewapend
bezoek
en Prins
V
ZWARTE PANTERS IN ISRAEL (D
Kinderen hebben niet waarvoor
Franz
Stangl
overleed
aan hart
aanval
Een uurtje praten over
een goede baan
Hoogovens maakt het
u gemakkelijk
Leiden
HOOGOVENS IJMUIDEN
■ft
DINSDAG 29 JUNI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
Geheimzinnig bezoek raadselachtig journalist aan Israël
TEL AVIV (AP, Reuter) Op laag niveau wordt op het
ogenblik een dialoog tussen Israël en de Sowj et-Unie gevoerd.
In diplomatieke kringen in de Russische hoofdstad rekent men
zelfs op een mogelijke hervatting van de diplomatieke betrek
kingen tussen beide landen.
De „raadselachtige" Russische
journalist Victor Louis, die al eerder
delicate missies voor het Kremlin
uitvoerde (als het smokkelen var
memoires van Swetlana Stalin
Chroesjtsjow) bezocht van 13 tot 18
juni Israël, zogenaamd ter behande
ling van rugklachten. Hij bezat
Russisch diplomatiek paspoort het
geen doet vermoeden dat zijn bezoek
een officieel karakter droeg.
In de Israëlische hoofdstad sprak
Louis met Simha Dinitz, eerste poli
tieke adviseur van premier Golda
Meir, en met de vroegere ambassa
deur van Israël in Moskou Ajeh
Harel. Harel is nu directeur van het
Icholow-Ziekenhuis in Tel Aviv. Te-
rug in Moskou verklaarde Louis var
de gelegenheid gebruik te hebben ge
maakt oude vrienden te bezoeken.
Een woordvoerder van het Israëli
sche ministerie van Buitenlandse Za
ken zei op vragen van journalisten,
dat Louis zich niet heeft beroepen op
enige officiële regeringsstatus
.Daarom hadden de gesprekken met
hem geen officieel karakter. Berich
ten, dat onderhandelingen tussen de
Israëlische regering en de regering
van de Sowj et-Unie hebben plaatsge
vonden of momenteel plaatsvinden
zijn dan ook ongegrond"
Weigering
Het Israëlische blad Jedioth Ahro-
noth laat deze ontkenning van het
ministerie van Buitenlandse Zaken
voor wat zij is en weet te melden dat
premier Meir weigerde zelf met Louis
te spreken. Volgens het blad zou
Louis tegen haar adviseur Dinitz
hebben gezegd dat een dialoog op
hoger niveau mogelijk is.
Speculaties over hervatting van de
betrekkingen tussen Tel Aviv en
Moskou doen al de ronde na de be-
(Van onze correspondent)
BONN Het overlijden van Franz
Stangl. gisteren aan een hartver
lamming in zijn Düsseldorfer cel,
bewijst weer eens de waarheid van
de stelling, dat het oorlogsmisdadi-
gersvraagstuk eigenlijk alleen maar
langs biologische weg dankzij de
sterflijkheid van elk individu kan
worden opgelost.
Want met de veroordeling tot de
hoogste Westduitse straf, levenslang
in december, was de zaak tegen de
inmiddels 63-jarige oud-commandant
van het vernietigingsconcentratie
kamp Treblinka allerminst afgeslo
ten. Stangl kon worden gevonnist we
gens zijn effectieve aandeel in de
dood van tenminste 400.000 Joodse
gevangenen. Maar het hoger beroep,
dat hij had ingediend, zou nog weer
eens vele jaren in beslag hebben ge-
nomene.
Alleen Simon Wiesenthal zal onge
twijfeld het bevredigende gevoel
hebben Stangl nog net op tijd (dat
wil zeggen in 1967) in de Volkswa
genfabrieken van het Braziliaanse
Sao Paolo te hebben onderschept en
naar Europa te hebben laten uitleve
ren.
Het porces-Stangl, naar de normen
van de Westduitse justitie verleden
jaar voorbeeldig verlopen, in wezen
luguber en door de verwisselbaar
heid der deelnemers wezensvreemd,
heetf ook in Nederland een maximum
aan publiciteit gekregen, tegenover
een minimum aan indringendheid.
Ook zonder dat men zich nu had be
hoeven te verdiepen in de menselij
ke omstandigheden, dat zijn vrouw,
als getuige even uit Brazilië op kos
ten van de Westduitse staat overge
vlogen, hem na jaren in de rechts
zaal pas weer terugzag, kwam toch
in wezen bij alle zittingen volstrekt
onvoldoende tot uitdrukking, welke
beweegredenen de jonge Stangl des
tijds hadden geleid.
Franz Stangl werd na net proces,
dat zeven maanden duurde mede
schuldig bevonden aan de moordac-
tie-Reinhard in de drie concentra
tiekampen Treblinka, Sobibor en
Belzes, in Polen 1942 en 1943. Na de
oorlog wist hij via Italië en Syrië
uiteindelijk naar Brazilië te vluch
ten, waar, het bloed kruipt waar het
niet gaan kan, hij dus wel weer werk
vond in een Duitse industriële neder
zetting. Zijn Braziliaanse schoon
zoon verried hem daar voor 30.000
mark aan Simon Wiesenthals agen
ten.
richten over het bezoek van premier
Meir aan Fins Lapland op 29 mei.
Zij zou daar Russische afgezanten
hebben ontmoet. Onlangs zei minis
ter Aba Eban dat Israël pogingen
zou doen ter hervatting van de be
trekkingen en het Amerikaanse
weekblad Time wist het afgelopen
weekeinde te melden dat weldra be
sprekingen zouden beginnen.
Volgens Time lijken de Russische
stappen onderdeel uit te maken
een vast patroon. De Russen zijn
geprikkeld door de vanzelfsprekend
heid waarmee de VS in het Midden-
Oosten voor bemiddelaar spelen. Zij
zouden willen aantonen dat een rege
ling zonder hun nadrukkelijke mede
werking niet mogelijk is. De VS zou
den deze mening delen.
Nieuw hoofd
Leger des Heils
ROTTERDAM 'ANP) De 60-ja
rige L. P. Pindred uit Australië, die
het commando gaat voeren over het
Leger des Heils in Nederland, is gis
teren per sohip in Rotterdam gear
riveerd. Hij is de opvolger van de
Deen Kaare Westegaard, die is be
noemd tot internationaal secreta
ris van.de wereldorganisatie in Lon
den. De heer Pindred zal op 9 juli
in de Congreszaal aan de Overtoom
in Amsterdam officieel worden geïn
stalleerd.
Verkiezingen in Japan De re
gerende liberaal—democratische par
tij in Japan heeft bij de verkiezingen
die zondag voor 126 van de 252 se
naatszetels zijn gehouden, de meer
derheid behouden. De partij verloor
n de 64 zetels die voor herver
kiezing in aanmerking kwamen, maar
met haar 72 zetels die niet bij de
verkiezingen van zondag betrokken
:n, heeft zij achttien zetels meer
dan alle overige partijen tezamen.
Doodvonnissen nietig Het Ame
rikaanse Hooggerechtshof heeft gis-
de doodstraffen van 35 mensen
nietig verklaard. Onder de veroor
deelden bevindt zich Richard Speck,
die tot de doodstraf door middel van
de elektrische stoel werd veroor
deeld wegens moord op acht ver
pleegsters in Chicago in 1966. Het
sal in zijn volgende zittingsperio
de in de herfst beslissen of de dood
straf „een wrede en ongebruikelijke
straf en daarom in strijd met de
grondwet is".
(Van een correspondent)
LONDEN (GPD) Het koninklijke
bezoek aan York ter gelegenheid van
het negentiende eeuwfeest van deze
historische stad. dat zes uur heeft
geduurd, is zonder incidenten verlo
pen. Ondanks de feestelijkheden leek
de stad op een gewapend kamp.
Overal waren extra politie en troe
pen op de been in verband met het
dreigement dat de konin-
worden vermoord. Een aantal
agenten was van wapens voorzien.
De zoals altijd prachtig uitgedoste
koninklijke cavallerie vormde als het
ware een beschermende muur om het
open rijtuig waarin Koningin Eliza
beth en Prins Philip waren gezeten.
De spanning was nog gestegen
hoewel de koningin daar geen spoor
toonde doordat in een nieuw
anoniem briefje vol spelfouten (dat
maandag door dezelfde plaatselijke j Prinses Anne temidden van
h koorknapen van de kathedraal
in Durham, waar zij een dienst
ten hate van het Kindernood
fonds der Ver. Naties bijwoonde.
krant werd ontvangen) voor de twee
de maal het dreigement werd geuit,
waarin nog werd toegevoegd dat er
op de koningin zou worden geschoten
tijdens de receptie in de tuin van het
museum. Ook dit briefje was even
als het vorige gericht aan de hoofd
redacteur van het blad, die „headi-
tor" (in plaats van „editor") werd
genoemd. Ook dit briefje was onder
tekend door de „angery" (in plaats
van „angry" boze brigade.
In plaats van „museum" stond er
„musem". De laatste zin zin van de
waarschuwing luidde: ,Dit is geen
fantasie".
Er werd overal de zorgvuldigste
controle uitgeoefend. Scherpschutters
van het leger stonden op daken en
andere vitale punten. Op de renbaan
waar de koningin een gymnastiekuit-
voering van schoolkinderen bijwoon
de, werd door militairen met lichte
machinegeweren onder de arm gepa
trouilleerd.
Prinses Anne verlies maandagmid
dag veilig en wel de kathedraal van
Durham na een dreigement dat het
gebouw door bommen zou worden
opgeblazen. De plaatselijke krant
werd tweemaal opgebeld door man
nen die zeiden tot de „Angry Bri
gade" te behoren. Gelukkig was ook
dit een vals alarm. De prinses woon
de een kerkdienst by voor het „Red
de kinderenfonds" van de Verenigde
Naties waarvan zbij in Engeland het
hoofd is.
ADVERTENTIE
Knip uit of noteer datum en plaats.
Woensdag 30 Juni, 's avonds tussen 7 en 8 uur, in
Restaurant Old Dutch, Steenstraat 2
Eén uurtje of een half uurtje, hangt ervan af wat u
wilt weten van Hoogovens.
In een persoonlijk gesprek praten wij dan over de
mogelijkheden, over de verschillende functies.
Waar u terecht kunt. In de grote verscheidenheid
van bedrijfsafdelingen.
Er zijn aantrekkelijke kansen. Ook al hebt u nog
nooit in de industrie gewerkt. Wij Informeren u
over het soort werk, salaris, arbeidsvoorwaarden,
enz. Redenen genoeg om even te komen.
Waarom eigenlijk niet?
Maximale leeftijd voor indiensttreding 50 jaar.
WASHINGTON (Reuter, AP)
Een Amerikaanse federale „grand
jury" heeft gisteren dr. Daniel
Ellsberg beschuldigd van onrecht
matig bezit van geheime rege
ringsdocumenten en het zich toe
eigenen van deze documenten
ten eigen nutte. Ellsberg heeft
gisteren, toen hij zich bij de fe
derale autoriteiten in Washington
meldde, met enige trots erkend,
JERUZALEM Toen de nu 85-
jarige oud-premier David Ben Goe-
rion enige jaren geleden gevraagd
werd of er in Israël discriminatie
tussen de Joodse bevolkingsgroe
pen bestaat, antwoordde hij: "Niet
wij discrimineren, maar de ge
schiedenis heeft gediscrimineerd.
Joden uit Europa hebben daardoor
een betere ontwikkeling gekregen
dan Joden uit Noord-Afrika en
Arabische landen. Het is onze taak
deze kloof te overbruggen. Daar
om is, na defensie, onderwijs het
belangrijkste probleem van Israël.
Hoe gelijk Ben Goerion toen had
dit was in 1965 blijkt nu wel,
in 1971. Nog steeds is defensie
Door
Jaap van Wesel
maar de spanning aan
de grens is afgenomen na drie
jaar uitputtingsoorlog. In die tijd
werden alle problemen die zich
voordeden en niet direct op de vei
ligheid betrekking hadden, onder
onder de bevolking het vertrouwen
in de leiding zouden verzwakken.
Dit excuus werd algemeen aan
vaard. Maar nauwelijks is het rus
tig aan de grens, of de sociale on
rust neemt toe: stakingen, religi
euzen tegenover anti-religieuzen en
Europeanen, de Asjkenaziem, te
genover oriëntalen, de Sefardiem.
Het verschijnsel van de "Zwar
te Panters" die zich sinds „Blauw"
Witte Panters noemen, maar de
kleuren van de Israëlische vlag is
een uitvloeisel van die laatste te
genstelling. De "Panters" zijn kin
deren van immigranten van het
Afro-Aziatische continent, die in
de jaren '50 naar Israël zijn geëmi
greerd. Zeventig procent van de
Israëlische Jeugd tussen de 14 en
17 Jaar behoort tot deze categorie.
Zij zijn de marginale jeugd van
Israël geworden. Ze staan tussen
twee culturen in. Die van hun
ouders, en de betrekkelijk-wester-
se Israëlische. Ze willen meedoen
met het nieuwe en moderne, maar
kunnen het niet helemaal. Ze heb
ben er de achtergrond en de ont
wikkeling niet voor. Daarom zijn
leidinggevende functies voor hen
onbereikbaar. Ze voelen zich twee
derangs.
Buit
De regering, de Knesset (het par
lement) en alle leidinggevende func
ties zijn bijna geheel in handen
van Asjkenaziem. Die verdelen de
hele buit onder elkaar: nieuwe im
migranten uit Amerika en Europa,
meestal lang niet onbemiddeld,
krijgen allerlei privileges, evenals
de Joden uit Rusland. Zelf hebben
zij die voorrechten nooit gehad
toen hun ouders naar Israël kwa
men. Toen bestonden die voorrech
ten niet. Zij moeten met tien men
sen op twee kleine kamers wonen,
terwijl nieuwe immigranten een
nieuwe grote flat krijgen. Zo ont
staat 'n opeenhoping van frustra
ties. Het ontstaan van de Zwarte
Panters als beweging is heel inte
ressant.
Sociale werkers in dienst van de
gemeente Jeruzalem zijn de direc
te oorzaak van hun politieke be
wustwording. Kinderen uit de krot
tenwijken plegen hun gevoelens van
achteruitzetting te uiten door bal
dadigheid, jeugdbenden, inbraken
vernielingen. Op een gegeven ogen
blik hebben de sociale werkers te
gen deze Jeugdige criminelen en
potentiële criminelen gezegd: als
jullie iets willen bereiken in de
maatschappij, als Jullie je eigen
toestand willen verbeteren en voor
jullie rechten op willen komen, dan
moet je je politiek organiseren en
een pressiegroep vormen. Dat heb
ben ze gedaan, en ze zijn zich
Zwarte Panters gaan noemen, niet
omdat ze zwart van huidskleur
zijn zoals hun Amerikaanse „col
lega's", maar omdat ze het zwar
te, minderwaardige element in de
maatschappij vormen.
Toen gebeurde er iets, waardoor
de regering en het gemeentebe
stuur van Jeruzalem in paniek ge
raakten: de anti-Zionistische, ex
treem-linkse, zeer kleine, maar ac
tieve beweging "Matspen" ver
klaarde zich solidair met de Pan
ters. En de Panters, zelf niet poli
tiek geschoold, aanvaardden die
steun van Matspen dankbaar. De
Matspen-leiders zijn over het alge
meen zeer goed geschoolde jonge
lui, die hun politieke ideën enten
op die van de Franse linksen, de
geestelijke erfgenamen van de mei
revolutie van 1968 in Parijs.. Toen
de Panters in maart aan de bur
gemeester van Jeruzalem, Teddy
Koliek, vroegen voor het gemeente
huis te mogen demonstreren, pleeg
de deze in allerijl overleg met pre
mier Golda Meir en de demonstra
tie werd verboden, omdat ge
vreesd werd voor ordeverstorin
gen. De demonstratie ging toch
door, zonder vergunning, en ver
liep zonder moeilijkheden. De Pan
ters kregen gehoor onder de bevol
king, ondanks de Matspen, vanwe
ge hun naam en omdat men besef
te dat het probleem dat zij aan de
orde stelden, reëel was.
Toen dit duidelijk werd, zagen
we het verschijnsel dat de Israëli
sche autoriteiten een welwillender
houding jegens de Panters gingen
aannemen. Alle politieke richtin
gen, van links tot rechts, trachten
de Panters voor zich te winnen en
ze uit de greep van Matspen te
krijgen. Bijzonder vermakelijk was
het om te zien, op een door de stu
dentenvereniging georganiseerde
bijeenkomst, hoe extreem-rechtse
studenten tijdens de bijeenkomst
een metamorfose ondergingen.
Aanvankelijk werd alles wat Mats
pen, links en Panters was, uitge
floten. Maar toen bleek dat de
Panters als „underdogs" de open
bare mening achter zich hadden,
toen gingen ook zij om en in hun
enthousiasme betuigden ze zelfs
hun instemming met wat door
Matspen-mensen werd verkondigd.
De regering had intussen inge
zien, dat ze het panter-verschijn-
sel niet kon isoleren en op die ma
nier onder de tafel kon schuiven.
Nadat de Panters bij de Klaag
muur in hongerstaking waren ge
gaan nodigde Golda Meir ze uit
voor een gesprek. Ze sprak met
hen op haar eigen grootmoederlij
ke toon en hoopte, door de leiders
persoonlijk tevreden te stellen, de
beweging te ontkrachten. Maar
de Panters waren al zover ge
schoold, dat ze daar niet op ingin
gen.
Piek
De volgende niek kwam op 18
mei: de Panters hadden om toe
stemming gevraagd op het Zion-
plein in het -centrum van de stad
Jeruzalem te mogen demonstre
ren. Daar waren ook demonstra
ties voor de Russische Joden ge
houden en de naam van het plein
was toen tijdelijk omgedoopt in
"Russische-Joden-plein". De Pan
ters wilden het plein nu voor een
dag "Plein van de oriëntaalse Jo
den" noemen. Ze kregen alleen
toestemming op een andere plaats
in de stad te demonstreren en de
demonstratie liep grandioos uit de
hand. Ze trokken toch op naar
het Zion-plein, waar de politie de
demonstratie hardhandig uit elkaar
sloeg. Zeven uur lang werd e
het centrum van Jeruzalem slag
geleverd, vrijwel geen ruit van de
drukke winkelstraat. Ben Jehoeda
bleef heel, onbekenden wierpen
drie benzinebommen en zeventig
Panters werden gearresteerd,
politie werd beschuldigd van bruut
optreden. Panters zeiden in de ge
vangenis mishandeld te zijn en eei
aantal begon een hongerstaking
bij het parlementsgebouw.
De regering was danig van
streek. Minister van Justitie SJlo-
mo Hilleel zei, dat de politie cor
rect was opgetreden en Golda Meir
hief wederom haar grootmoeder
lijke vinger op tegen de Panters,
door ze stoute Jongens te noemen.
Zo hebben de Panters in de loop
van drie maanden wereldfaam ge
kregen. Ze hebben bereikt, dat het
probleem van de armoede, slechte
behuizing en een sociale kloof in
de Israëlische samenleving alge
meen aan de orde wordt gesteld.
Het is nu één van de meest bedis
cussieerde onderwerpen aan
Israëlische universiteiten en voor
de radio en televisie geworden.
Er rijst een aantal vragen: wat
is de diepere oorzaak van het pro
bleem? Hoeveel steun en instem
ming vinden de Panters bij de
oriëntaalse bevolkingsgroep zelf?
Hoe gegrond zijn de argumenten
die zij hanteren? En tenslotte: wat
is er te verwachten voor de toe
komst? Hierover morgen meer.
dat hij wel degelijk de man Is,
die de geheime documenten heeft
laten uitlekken van het Ameri
kaanse ministerie van Defensie
over het betrokken raken van de
VS bij de oorlog in Vietnam,
waarvan de publikatie door de
pers de afgelopen weken grote
deining in Amerika heeft veroor
zaakt.
Op hetzelfde ogenblik dat Ellsberg
zich meldde besloot het Amerikaan
se Hooggerechtshof zijn reces uit te
stellen om zich de tijd te gunnen een
uitspraak te doen over het recht van
de regering—Nixon om de New York
Times en de Washington Post een
verbod op te leggen tot voortzetting
van de publikatie van staatsgehei-
Toen hij maandagochtend arriveer
de bij het federale gerechtshof in Bos
ton om zich aan een zaterdag tegen
hem uitgevaardigd arrestatiebevel
te onderwerpen, verklaarde de 40-
jarige Ellsberg, hoogleraar aan het
technologisch instituut van Massa
chusetts. tot een 150-tal onderwij
zers: "Ik ben bereid alle gevolgen
van mijn daad te dragen".
Nadat Ellsberg maandag een sa
menkomst had gehad van een uur
met de federale rechter Peter Prln-
ci, werd hij door deze rechter op *n
borgsom van 50.000 dollar op vrije
voeten gesteld, hoewel de vertegen
woordiger van de federale regering
geëist had, dat de borgsom op
100.000 dollar zou worden vastge
steld, „wegens de ernst van het ver
grijp waarvan Ellsberg wordt be
schuldigd".
VS-diplomaat
slachtoffer
van Sahara
RABAT (Reuter) Een Ameri
kaanse diplomaat is in de Sahara,
vermoedelijk aan een zonnesteek,
overleden nadat zijn auto het had
begeven. Zijn vrouw, zijn 15-Jarige
zoon en een Amerikaanse Journalist,
die met hem reisden, werden gered
door een woestynwacht. zy zRr. In 'n
ziekenhuis in Mauretanië opgenomen.
Hun toestand is bevredigend.
Het gezelschap was op 14 Juni uit
Rabat (Marokko) vertrokken voor
een tocht van ruim 4.100 km door de
westelijke Sahara naar Dakar in Se
negal. waar de diplomaat, Earle
Russell Jr., een nieuwe functie zou
aanvaarden. Volgens berichten die de
ambassade in Rabat ontving, was
men vermoedelijk op 18 Juni op ca
500 km ten zuiden van de Marok
kaanse stad Agadir verdwaald. De
auto raakte op een zijspoor en kreeg
panne. De drie overlevenden werden
pas acht dagen later gered nadat de
gestrande wagen door een vliegtuig
was waargenomen.
