probleem
Luchtvervuiling door auto vooral
politiek
Aanval van Toyota op middenklasse
WAGENZIEKTE
ZEER LASTIG
H.A.C.
OPENT
TEST
STATION
Wartburg en Trabant zijn er weer
SAMENGESTELD DOOR KOOS POST
WETENSCHAP EN COMMERCIE
HAND IN HAND IN SHELL-
CENTRUM THORNTON (ENGELAND)
„AUTO
KOMT
TERUG
Strijd tegen de tijd
Voorraad
JJSATERDAG 19 JUNI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 23
r "].nu uw.——inn i
an tvegett, wagens, wielen en wut - er - :o - bil - komt 3
ÉÉMflÉMtfUftÉIMa -- - - ■■■■- -■
Het onderzoekingscentrum van Shell in Thornton in Engeland.
Luchtvervuiling is geen modegril. Geen hobby van en-
ria ;ele fanatici, maar een wezenlijk probleem, dat ons allen
op angaat. En dat ons aller aandacht meer dan waard is.
ton
sla reemd genoeg moet dat soms nog worden gezegd ondanks de schier
orj voorstelbare stroom publicaties van de laatste tijd. Niet iedereen
van de ernst van de situatie doordrongen. Ook de automobilisten
iet, die met z'n allen toch voor een flink deel verantwoordelijk
ijn voor die vervuiling van de luchtdie zij het voorlopig nog
\cidenteel en lokaal het leven danig veronaangenaamt. Om het
jcht uit te drukken. Medici kunnen op veel ernstiger, ja zelfs fa
lie gevolgen ivijzen. Er zouden al doden zijn gevallen als gevolg van
ie luchtverontreiniging.
De noodzaak om er iets tegen te
eksioen. ligt dus voor de hand. Ver-
ïheidene regeringen hebben reeds
laatregelen genomen. Amerika ging
ta larbij tot nu toe het verst. Het
ide omt er zo'n beetje op neer, dat de
utomobielen over vier Jaar geen of
igcnoeg geen vuile uitlaatgassen
ij eer mogen uitbraken. Zo staat dat
Ithans op papier, maar verschillen-
autofabrikanten hebben er al
Etijirdop aan getwijfeld of die datum
iiandhaafd zal kunnen blijven,
sl n toen wij dezer dagen een bezoek
achten aan het onderzoekings-
■wa intrum van Shell in Thornton (En
gland), waar men zich heel inten-
eksfef met de verschillende facetten
luchtvervuiling bezig houdt,
erd diezelfde twijfel uitgesproken,
uni )e wetgever zal zich in deze rea-
itisch moeten opstellen", zo zei
I en letterlijk .Ook daar twijfelt men
dus aan of binnen het gegeven
Idperk volledig „schone" auto's
illen kunnen worden opgeleverd.
toevoegsel aan de benzine, dat het
inlaatsysteem van de motoren niet al
leen schoon houdt, maar vervuilde
systemen ook schoon maakt. A.S.D.
bevordert daardoor een volledige
verbranding van het lucht-benzine-
mengsel en geeft derhalve een ver
laging (bij proeven kwam men tot
vier procent) van het benzinever
bruik. Ook in Nederland vindt men
sinds maart deze toevoeging in de
Shell-benzine.
Uitgebreid
verrassend is echter in nadere ge-
rekken te ervaren, dat deze twij-
niet in de eerste plaats het tech-
J Kh kunnen betreft. Technisch ge
roken zijn er vrijwel geen onover-
melijke hindernissen. De oliemaat-
aappijen kunnen zeker benzine en
'"|fe produceren, die minder vuil in
atmosfeer achterlaten. Dat hangt
li iuw samen met de constructie van
motoren. Maar ragfijn afgestelde
ondiotoren, die een perfecte verbran-
wi Hg teweeg brengen en derhalve een
inlmum aan schadelijke restanten
ileveren, kunnen ook wel worden
imaakt. Technisch zijn alle proble-
n oplosbaar. Maar het kost geld.
sommige gevallen zelfs veel geld.
En daar gaat de schoen wringen.
Dat geld zal moeten worden opge-
biacht door de automobilist. Dat
[eld zal dan niet meer beschikbaar
ijjn voor huizenbouw, onderwijs
liekenzorg, bejaardenhulp en wat
li niet meer. Een dubbeltje kan
Baar éénmaal worden uitgegeven.
Als het wordt gebruikt in de strijd
kgen de luchtvervuiling kan het
nergens anders voor dienen.
Zo is de hele kwestie in het poli
tieke vlak terecht gekomen. Want
die wetgever is geen ongeïnteres-
leerde derde, maar een vertegen
woordiging van het volk, inclusief
een groot aantal automobilisten.
Zij, die moeten betalen voor de
Khonere uitlaten, moeten ook be
llissen of zijn dat er voor over heb-
Maar terwijl dat vraagstuk zich
1°®" Bgzaam maar zeker naar het poli-
WJj eke terrein gaat bewegen zit de
'le>j Genschap niet stil. Dat hebben we
ui l datzelfde Thornton ervaren, waar
9' dan 850 Shell-mensen een
UJ4| root aantal universitair gevormd
**tdurend strijd leveren tegen fac-
*en, die de vervuiling van de lucht
*de bepalen. Om tot een „schone"
rotor te gaan geraken, werkt men
la? samen met de Engelse autogi-
•at British Levland Motor Corpora-
1®. De autofabriek neemt het moto-
tol gedeelte voor haar rekening,
kil in Thornton onderzoekt het ge-
van brandstoffen in motoren,
tijd geleden hebben wij reeds
tohreven, dat het onderzoek van
*tol A S.D heeft opgeleverd. Een
In het uitgebreide research-cen
trum van Shell in Thornton heeft
men ons laten zien, dat men met
dit (overigens hoopgevend) resul
taat niet tevreden is. Nog steeds
draaien zo nodig dag en nacht
de motoren, waarin olie en benzine
van Shell onder zeer sterk uiteen
lopende omstandigheden worden
getest. Ingenieuze apparaturen
bootsen alle situaties, die men in
het dagelijks leven kan tegenkomen,
na. Haarscherpe instrumenten me
ten nauwkeurig de resulten van al
die onderzoekingen. Immense com
puters vertalen al die resultaten
van testen, proeven, metingen en
onderzoekingen in normale mense
lijke conclusies, waarmee de Shell
zich kan wapenen in die voortdu
rende strijd tegen de vervuiling van
de lucht.
En kristalliseert zich uit al dat re-
searchwerk een nieuw produkt (zo
als b.v. dat ASD) dan zal het in
een lange reeks van proeven en
natuurlijk tenslotte ook in het da
gelijks gebruik onder nauwkeurige
controle zijn waarde moeten be
wijzen.
Waarbij men echter wel in de
gaten moet houden, dat Shell een
bedrijf is, waarvoor de wetten van
de economie gelden. Altijd blijft de
vraag voorop: hoe is iets commer
cieel haalbaar?
De wetenschapsmensen van de
Shell in Engeland die heel nauw
samenwerken met het Shell Labo
ratorium in Amsterdam zijn za
kelijk genoeg ingesteld om dat toe
te geven. Zij kunnen zich niet ver
oorloven in het wilde weg te ex
perimenteren. „Doen wij hier een
ontdekking, in welke richting dan
ook, dan gaat dat naar Amster
dam. En daar wordt beslist of wij
op die weg kunnen voortgaan. Wat
hier wel eens heel aardig kan lij
ken behoeft op Jamaica of in In
dia nog niet commercieel haalbaar
te zijn
Een gedeelte van de apparatuur, welke in het Shell-centrum in Thornton wordt gebruikt voor de
ontwikkeling van de motoroliën voor automobielmotoren. Parallel lopende proeven worden uitgevoerd
met motoren van een groot aantal testwagens over vele honderdduizenden kilometers.
Tijdig wielen
balanceren
Een onjuiste spanning van
de autobanden is niet alleen
voor de banden zelf schade
lijk maar ook voor de wiel
ophanging. het stuurmecha
nisme en talloze andere on
derdelen van de auto. Dat
weten de autofabrieken na
tuurlijk drommels goed.
Daarom sturen ze hun auto's
pas de fabriek uit als de wie
len nauwkeurig zijn uitgeba
lanceerd.
Veel automobilisten verke
ren echter ten onrechte in de
veronderstelling dat deze
wielbalans net zo'n lang le
ven beschoren is als de ban
den.
Bandenexperts van Uni-
royal geven het advies auto
banden om de tienduizend
kilometer op de balans-con-
rolemachine te zetten.
Wie voornamelijk in de stad
rijdt, zou zijn wielen zelfs al
na elke vijfduizend kilometer
moeten laten controleren
Het voortdurend optrekken
en remmen in de verkeersfi-
les der grote steden veroor
zaakt namelijk ongelijkmati
ge slijtage. Daardoor ont
staan al heel aauw afwijkin
gen in de wielbalans.
Natuurlijk kost het uitba
lanceren der wielen geld.
Maar wanneer men bedenkt
hoeveel groter de slijtage is
bij banden, die slecht uitge
balanceerd zijn. en ook hoe
gevaarlijk dergelijke banden
'm precaire verkeerssituaties
kunnen zijn, dan krijat men
->ok wat verkeersveiligheid
betreft waar voor zijn geld.
De Koninklijke Nederlandsche
Automobiel Club heeft op een in
Tilburg gehouden vergadering be
sloten weer een eigen maandelijks
cluborgaan uit te geven onder de
naam „De Auto"-uitgave I nterven -
tura waarin in 'n apart katern 't
reisperiodiek „Go Go" van 't reisbu
reau KNAC-Pullman Club zal wor
den opgenomen. „Auto" zal medio ok
tober voor de eerste maal verschij
nen. Het Weekblad Autovisie, dat van
1 januari 1969 af tevens officieel or
gaan van de KNAC was, zal dan
weer een eigen koers varen.
De voorzitter van de KNAC, Jhr.
W. van Andringa de Kempenaer
heeft zijn Jaarrede aangegrepen om
enkele waarschuwingen te laten
horen aan het adres van zijn le
den-automobilisten.
Hij signaleerde twee toenemende
vreemde gebruiken: het nog steeds
veel te dicht achter elkaar rijden
en het door rood licht rijden. En met
dat laatste doelde hij niet op men
sen achter het stuur, die in 'n ogen
blik van onbedachtzaamheid 't rode
stoplicht negeren, maar hij had het
over die lieden achter het stuur, die
willens en wetens blijven doorgaan
als het licht op rood staat.
De KNAC-voorzitter vindt het Jam
mer, dat dergelijke overtreders met
roodlichtcam era's moeten worden
betrapt, maar als dat er toe leidt
„dat we van deze pestilentie worden
verlost dan kan dit wapen niet ge
noeg worden Ingeschakeld". Hij
vond cfit voor de politie een nog be
langrijker „Jacht" dan die op over
treders van de verkeerssnelheid.
Wat dat betreft vond hij
dat vaak een te grote wissel op de
automobilist wordt getrokken. Op
grote brede wegen met gescheiden
rijstroken is de limiet van vijftig
kilometer soms zo ongeloofwaardig,
dat een automobilist goed in zijn
achteruitkijkspiegel moet kijken
om brokken te voorkomen.
„Wij hebben tegen deze weinig re
alistische kijk van onze bestuurde-
ren op dit soort situaties ook hierom
bezwaar omdat het ertoe leidt, dat
de snelheidsbepalingen ook worden
genegeerd als ze wel degelijk zin
hebben".
Het geeft een indicatie van de
extra problemen, waarmee men in
Thornton (en daar natuurlijk niet
alleen) heeft te maken. Dat neemt
niet weg, dat de Britse Shell-men
sen daar door de jaren heen een
voorraad fundamentele wetenschap
pelijke kennis hebben opgebouwd.
Die echter nooit genoeg kan zijn.
Meer achtergrond-informatie van
fundamentele natuurkundige en
scheikundige aard van de processen
die men bestudeert is nodig. Men be
studeert daarom de verbran
ding, smering en oxidatie niet alleen
om deze goed te laten verlopen,
maar ook om door een dieper in
zicht in de verschijnselen zelf nieu
we ideeën te krijgen.
De directeur van de Rijksdienst
voor het Wegverkeer ir. J. W. Filz
heeft het eerste teststation van de
Haagse Automobilisten Club geopend
aan de Handelskade in Rijswijk.
Naast de nuttige werkruimte van
tweehonderd vierkante meter is een
dubbel zo grote parkeerplaats aan
wezig. Het teststation verricht uitslui
tend voor leden onderhouds- en vei
ligheidskeuringen. De leden van de
H.A.C. kunnen een volledige keuring
laten uitvoeren dan wel hun auto la
ten onderwerpen aan een op een be
paald onderdeel toegespitst onder
zoek.
Het station werd uitgerust met de
modernste apparatuur voor het tes
ten en controleren van motor, rem
men, schokbrekers, wielstanden kop
lampen e.d. Het tarief bedraagt elf
gulden per keuringsperiode van twin
tig minuten. Als regel zal in één zo'n
keuringsperiode een volledige rem-
mentest of b.v. een controle van de
wielstanden-stuurinrichting kunnen
worden uitgevoerd. Door deze rege
ling wil men de leden in de gelegen
heid stellen zelf de omvang van de
keuringen te bepalen. Uiteraard zal
wanneer de wettelijke verplichting
tot het keuren van auto's van kracht
wordt ook deze keuring in het
pakket worden opgenomen.
Toyota leidt nog steeds de op
mars, die de Japanse aüto's ook
in ons land zijn begonnen. Het
totale marktaandeel van dit
merk bedroeg in het eerste
kivartaal 2,6 procent waarmee
deze Japanner op de tiende
plaats was terecht gekomen.
Vorig jaar kwam Toyota in het
eerste kwartaal met 1,1 procent
niet verder dan de negentiende
plaats.
Toyota heeft deze successen voor
namelijk te danken aan de klei
ne en grotere wagens, het aan
deel in de middenklasse was in
ons land tot nu toe bescheiden.
Louwman en Parqui in Leid-
schendam. die de Toyota in ons
land importeert, verwacht, dat
in deze situatie spoedig veran
dering zal komen nu er ook een
drietal middenklassers op de
Nederlandse markt is versche
nen. De Carina 1600 werd reeds
tijdens de jongste R.A.I. ge
ïntroduceerd, maar daarnaast
zijn er snellere Corona's en
Mark II's bijgekomen,
lij de Corona is de 1500 cc motor
vervangen door een sterkere
1700 motor, die voorzien is van
een bovenliggende nokkenas en
103 SAE-pk's levert. Daardoor
is de topsnelheid op 160 km per
uur gekomen. Met schijfrem
men voor, trommelremmen
achter, rembekrachtiger en
standaard radiaalbanden kost
deze wagen op één gulden na
tien mille,
bok de Mark II (foto) heeft een
krachtiger motor gekregen: een
1900 cc met een vermogen van
113 pk, waardoor de topsnelheid
is gestegen tot 165 km per uur.
Uiterlijk is de modelwijziging te
zien aan een ander front en
gewijzigde achterzijde. De prijs
van de vierdeurs sedan incl.
radiaalbanden komt op f 10.499
(ook inclusief btw).
De Wartburg en de Trabant ko-
men terug. Deze maand zijn ze in
ons land opnieuw verkrijgbaar ge- j
worden.
Bijna twee Jaar geleden werd de ex-
port van deze Oostduitse wagens
stopgezet. Het was een beslissing van
de ministerraad. Ulbricht en de zij
nen vonden, dat het tijd werd dat
eerst de binnenlandse markt eens aan i
haar trekken zou komen. In Oost- i
Duitsland moest men vele maanden
wachten voor men de kans kreeg be
slag te leggen op 'n Wartburg of 'n
Trabant. Importwagens zijn er niet
of nauwelijks. Maar nu heeft de
Oostduitse regering deze maatregelen
weer verzacht. Er mag opnieuw wor
den uitgevoerd. „De Binckhorst" in
Den Haag heeft zijn oude „handel"
hervat. Uiterlijk is er aan beide mo
dellen in die twee jaar niet veel ver
anderd, technisch wel het een en an-
i der. De Wartburg is nu voorzien van
een motor van 55 SAE-pk (voorheen
50 pk), terwijl het dashboard nu is
I voorzien van ronde „klokken". Ook
1 van de Trabant werd de motor
zwaarder en levert nu 30 SAE-pk
«voorheen 26). Het geluidsniveau van
de motor werd wat teruggebracht. De
verkoopprijzen van de modellen be
ginnen bij f. 4400 voor de Trabant
en f6200 bij de Wartburg incl.
i btw.).
De wagenziekte maakt het tal van
vakantiegangers (Jong en oud) met
een flinke autotocht voor de boeg
erg lastig.
Volgens medische schattingen zijn
ongeveer 90 pet. van alle mensen
vatbaar voor reisziekte, in het bij
zonder voor zeeziekte.
En het noodlottige is, dat men ook
door nog zoveel auto te rijden, niet
van wagenziekte kan afkomen. Het is
echt niet de zeldzaamheid van het
autorijden, die de wagenziekte ver
oorzaakt.
Over de oorzaak van wagenziekte
I is men het trouwens nog niec hele-
I maal eens. Diverse invloeden schij
nen mede te spelen als de betrok
kene zich gedurende het autorijden
plotseling onwel voelt, bleek wegtrekt,
zweet op het voorhoofd krijgt en
tenslotte bijna altyd moet overgeven.
Naast andere oorzaken het la
byrinth van het binnenoor zou
daarbij o.a. een rol kunnen spelen
zouden ook optische invloeden
debet aan de wagenziekte zijn, zoals
de op- en neergaande waarneming
van het landschap door 't veren van
de wagen.
Personen, die gevoelig voor wagen
ziekte zijn, kunnen daarom beter vóór
dan achter in de wagen gaan zitten.
Ook bepaalde psychologische fac
toren zouden de wagenziekte kunnen
bevorderen
Wordt de betrokkene niet lekker,
dan helpt het dikwijls al, als hij zo
ver mogelijk achterover gaan leunen,
de ogen sluit, diep en regelmatig
ademhaalt en voor voldoende frisse
lucht zorgt.
Men kan ook de rit onderbreken
en de patiënt een kwartiertje languit
op een koele plaats in het gras la
ten liggen. Maar zoals gezegd dat
helpt alleen maar bij bepaalde per
sonen. By anderen doen de onaan
gename verschynselen zich meteen
weer voor als de rit wordt voortgezet.
De vaak gehoorde opmerking, dat
een nuchtere maag wagenziekte zou
kunnen voorkomen, is niet Juist. Men
moet daarentegen dikwijls ieu eten,
maar slechts kleine hoeveelheden.
Er zijn ook diverse medicamenten
in tabletvorm verkrijgbaar tegen wa
genziekte. Deze moeten dan wel tij
dig vóór de rit en in de voorgeschre
ven dosis ook gedurende de rit wor
den ingenomen.
