^eidse musea
talage:
toch
gaan
in
de
■GA EENS DE HORT(US) OP
iui>
Geen zuivere koffie in
Bodegraven en Leiden
Leidse raad komt
op 28 juni bijeen
BONT ZOMERSE ZOMERKORTINO
j
Leiding denkt steeds over presentatie
Was de
vermoorde
vrouw
„Gerda"
WAT DOEN ZE DAAR
RIJDAG 18 JUNI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
LEIDEN In augustus gaan de Leidse musea drie weken
de etalage. Alle vitrines van Vroom Dreesmann aan de
Aalmarkt zullen de aandacht vestigen op Leiden-museumstad
nJ i ook binnen zal er iets te zien en te doen zijn. Het is een
,jj imeur, dat een warenhuis op deze wijze commercie en cul-
Vï ïur laat samengaan. De leiding van de musea is er blij mee,
1l ndat dit kan helpen bezoekers over die nog steeds huizenhoge
empel te brengen, die musea scheidt van de 'gewone wereld'.
hel )ie blijdschap blijkt in een ge
ek met twee museumleiders, mr.
Ui S. van der Straaten van 't rijks-
nft iseum voor volkenkunde en de
A. J. F. Gogelein van 't rijks-
iseum voor de geschiedenis der
g fuurwetenschappen. Een min of
te er toevallig gesprek, omdat Van
Straaten wil inhaken op een op-
rking in mijn interview met
V-directeur Dekker van vorige
ek zaterdag. De heer Dekker zei
arin, dat de Leidse musea te veel
tenschappelijke instituten zijn.
ans Melkert
Je museumleiders ontkennen dit
.Maar dat is de keuken," zegt
gelein. „Daar wordt gewerkt en
worden gerechten gemaakt, die
in het restaurant prijken". En
de museumbezoeker komt in 't res
taurant. Zaak is het eten hier zo
smakelijk mogelijk op te dienen.
We laten de vergelijking los, maar
zitten wel middenin het probleem
van de presentatie. Hoe krijgt 't mu
seum bezoekers? Ntuurlijk zijn er
duizenden geïnteresseerden in een
deel van de rijke schat, die in de
Leidse musea ligt. Die komen wel.
Het gaat om de man, de vrouw, het
kind, die niet de stap nemen. Hoe
zet je ze daartoe aan?
Broodje, koffie, museum
Bij Volkenkunde bleek uit een on
derzoek, dat er betrekkelijk weinig
Leidenaars komen. Veel bezoekers
kwamen er wel uit de randgemeen
ten. Daaruit blijkt, dat men elders
wel naar musea gaat, maar niet in
eigen stad. Gogelein zegt: „Een
broodje bij de bakker, 'n kopie
koffie bij de Turk en even het mu
seum binnen. Zo zou het moeten
zijn".
Van der Straaten gebruikt een
woord, waarvan men misschien
schrikt hij zelf bij het lezen wel
licht ook en dat tien, twintig Jaar
geleden een soort heiligschennis was
„Het museum moet een soort ker
mis zijn, waar je vanzelf binnen-
draait". Grote vraag blijft: hoe ver
laag je de drempel?
De leiding wil af van de image,
die musea blijken te hebben: een
ruimte, waar je zachtjes praat en
een beetje plechtig doet. Gogelein:
„Wie een plechtig gezicht wil zetten,
gaat zijn gang, maar het hoeft niet.
Het kan gezellig zijn". En Van d*r
Straaten is jaloers op een museum
elders in het land. waaraan een res
taurant zeg liever café ver
bonden is. ..Dat is een keurig lok
middel". Misschien gaan Volken
kunde en Natuurwetenschappen
profiteren van het feit, dat 't vroe
gere VVV-kantoor in de Steenstraat
een koffiehuisje wordt. „We hebben
het er over gehad. Als er een sfeer
tje van elders kan worden gescha
pen, kan het een voorportaal voor
ons huis zijn".
Van der Straaten gebruikt graag
uitdrukkingen als „huis" en „tent"
voor zijn museum Wie door zijn
„huis" wandelt, merkt, dat de jeugd
er niet alleen educatief wordt bezig
gehouden, maar bijvoorbeeld ook
verstoppertje speelt. Dat mag ge
rust. Beschadiging blijkt vrijwel
niet voor te komen.
Niet achter glas
)EN HAAG/BODEGRAVEN/
ilDEN Ze zaten gedrieën in de
fiehandel en het liep al zo lekker,
was zelfs al over gedacht de zaken
te breiden met de artikelen thee
suiker, maar dat ging om onbe-
redenen niet door. Ze hielden
jlÈ op de koffie. Maar het was geen
'here koffie.
Iet ging allemaal goed, totdat de
enaar van het echte koffiebe-
|f in Bodegraven zich over zijn
slechterende handel ging verwon
en. Toen kwam er veel kwaads
de dag, als gevolg waarvan twee
en van het personeel en een af-
ner zich voor de Haagse recht-
nk hadden te verantwoorden.
Iet had-zo kon althans uit de ver
ingen wel worden vastgesteld
een groter aantal verdachten kun-
ior| d zijn, want zoals degenen die vol-
het gezegde appelen eten, die
pelen varen, waren het hier de
in. die koffie verwerkten en
't b "ie dronken. Gestolen koffie dan.
Terecht stonden een 27-jarige bij
en ier en een 43-jarige magazijnbe-
van het Bodegraafse bedrijf
ïoti voorts een 43-jarige kantinebe-
:ens erder uit Leiden, die iets in de
koffie had gezien, Het was een heel
tijdje goed gegaan met de kwade
handel om meer precies te zijn, van
juli 1970 tot omstreeks mei van dit
jaar. Bij dozen vol ging klandestien
de koffie de deur uit, waartoe de bij
rijder het initiatief had genomen. Op
een kwade dag ontdekte de maga
zijnbediende toen hij vroeg op het
werk verscheen, dat er met de do
zen koffie werd geschoven en hij pik
te daar toen een graantje van mee.
Volgens verdachten zou hen dat zo
iets van f. 700-f. 1000 hebben opgele
verd. Er werd voor de koffie afzetge
bied gevonden o.a. bij de kantine
beheerder, die op zijn beurt tegen ge
reduceerde prijs pakken koffie ver
kocht. Ook was een soort van afper
sing toegepast door anderen, die pak
ken „zwijgkoffie" toegestopt kregen.
Hoe verdachten zo tot hun kwade
daden waren gekomen? Ze hadden
een auto en kampeerden graag en er
werd in feite meer uitgegeven dan
werd verdiend. Hoe gaan het dan?
De officier van justitie, mr. R. J.
Beer, eiste tegen de twee personeels
leden drie maanden gevangenisstraf
met aftrek van het voorarrest en te
gen de kantinebeheerder voor heling,
een maand gevangenisstraf voor
waardelijk met een proeftijd van drie
jaar.
Mr. J. A. Rigters en mej. I. Boon
betoogden, dat de diefstallen eigen
lijk door te weinig controlen wel al te
gemakkelijk werden gemaakt. Ge
vraagd werd verdachten nu in vrij
heid te stellen, omdat zij reeds 2%
maand in hechtenis hebben doorge
bracht, behalve de kantinebeheerder,
die niet gedetineerd werd.
Na raadkamer deelde de rechtbank
mee, dadelijk vonnis te zullen wij
zen en verdachten werden voor wat
betreft de beide gedetineerden ver
oordeeld ieder tot tien weken gevan
genisstraf met aftrek van die tijd
reeds in voorarrest doorgebracht, zo
dat zij op vrije voeten werden ge
steld en de kantinebeheerder over
eenkomstig de eis tot geldboete en
voorwaardelijke straf.
ADVERTENTIE
Verheugend is, dat het ook moge
lijk is de huidige Eskimo-exposi
tie is er een voorbeeld van open
tentoonstellingen te houden, waarin
Je de dingen zomaar neerzet. Een
museum moet niet alles achter glas
zetten. Soms kan het niet anders.
Gogelein: „Als ik één elektriseer
machine uit de vorige eeuw heb,
kan iedereen daaraan niet gaan
draaien. We hebben de slinger er
dus afgehaald. Maar er is een ma
nier om de mensen toch in contact
te brengen met het ding. Dan ma
ken we een model".
Het opvangen van de bezoekers is
een belangrijk onderdeel van de pre
sentatie. Groepen worden rondgeleid
en o.a. in Volkenkunde is het moge
lijk op bepaalde uren als „losse" mu
seumbezoeker een gids mee te krij
gen. Probleem blijven de individuele
bezoekers. Ook die moeten worden
opgevangen. In voorbereiding is een
handzaam gidsje, als het ware een
„wandeling door de wereld" in een
Leids gebouw.
Men probeert op allerlei manieren
de mens in het museum te krijgen.
Volkenkunde gaat een proef nemen
met een crèche om te kijken of het
opvangen van kleine kinderen het
bezoek van ouders stimuleert. De
proef is van begin juli tot half au
gustus en elke middag van één tot
vijf uur. Dat is een gelegenheid om
eens over de drempel te stappen
Die gelegenheid heeft iedereen elke
dag. „Waar moet ik naar toe?" be
hoeft geen vraag te zijn, niet voor
Met illustraties als deze in
een eenvoudige vouwblad pro
beert Volkenkunde mensen over
de museumdrempel te krijgen.
Niet plechtstatig, maar luchtig.
Leidenaars, niet voor bewoners van
de streek en niet voor de toeristen.
Bij het VW-kantoor en in de mu
sea ligt de actuele folder „Leiden
museumstad", een vlotte wegwijzer
naar alles wat er te zien is in
die aan de buitenkant vaak duffe ge
bouwen. Vergeet het woord museum
eens, denk eens aan de kermis. Het
is de moeite waard.
Merenwijk
Als geïnteresseerde in de Meren-
ijk, heb ik een paar uitspraken uit
gelicht uit het Leidsoh Dagblad van
het raadslid van D '66 en wethouder
Kret.
Het raadslid denkt aan de toekomst
en wil geen auto's in de wijk. Wet
houder Kret wil de auto bij het ge
zinspakket laten horen. De wethou
der is misschien op vakantie in De
troit, de autostad in de USA ge
weest.
Als men de toestand in het Mors-
kwartier bekijkt, zoals de Agaatlaan
met zijn 216 flats daarbij 90 par
keerhavens, vele auto's van de visite
die 's-naohts met veel lawaai en ge-
claxoneer het strijdperk verlaten,
dan is dit niet zo'n fraai beeld voor
de toekomst in de Merenwijk, waar
praktisch iedereen een auto kan aan
schaffen, gezien de hoge huren.
De gemeenteraad had de veelge
prezen inspraak in praktijk kunnen
brengen door een grote openbare
vergadering aan dit nieuwe project
te wijden en de toekomstige bewo
ners zelf te laten beslissen hoe ze
willen wonen en leven en niet zo als
nu plan A, B of misschien C.
Fouten zijn gauw genoeg gemaakt,
en zijn dan niet zo vlug te verande
ren zoals bijvoorbeeld het nu rustige
verkeer op de Rijnsburgerweg.
B. J. Boonstra,
Agaatlaan 233,
Leiden.
ADVERTENTIE
VAN EGMOND - BREESTRAAT
Internationale bontmode. Lid stichting bontwaarborg.
BREESTRAAT 173 LEIDEN TEL. 23337
LEEDEN De Leidse gemeente
raad komt maandag 28 juni om half
acht voor het laatst vóór het zo
merreces tot half augustus bijeen.
De inhoud van de belangrijke voor
stellen hebben wij reeds gepubli
ceerd.
De complete agenda luidt:
Benoeming van een lid van de
Raad van Beheer van de Sportstich
ting.
Benoeming van twee leden van
het college van curatoren van het
Stedelijk Gymnasium.
Opheffing van de openbare
kleuterschool aan de Zuidsingel en
ontslag van de aan die kleuterschool
verbonden kleuterleidster.
Stichting van een openbare
Montessorischool kleuter- en lagere
school.
Beschikbaar stellen van een
krediet voor de aanschaffing van
mappen en kasten voor de leerlin
genadministratie van de openbare
scholen voor gewoon lager onderwijs
en van de openbare school voor kin
deren met leer- en opvoedingsmoei
lijkheden.
Beschikbaar stellen van een
krediet voor het treffen van voor
zieningen in en om het gebouw Van
den Brandelerkade 24A van de Rem-
brandt-scholengemeenschap.
Verzoek van het bestuur van de
Stichting Roomsch-Katholieke Scho
len te Leiden om medewerking voor
de aanschaffing van meubilair en
speelmateriaal ten behoeve van zijn
kleuterschool aan de Telderskade 2A.
Verzoek van het bestuur van' de
Stichting Roomsch-Katholieke Scho
len te Leiden om medewerking voor
de aanschaffing van een radio-cas
setterecorder. van muziekinstrumen
tenen van testmateriaal voor psy
chologisch onderzoek van' de leerlin
gen ten behoeve van zijn school voor
kinderen met leer- en opvoedings
moeilijkheden aan het Rapenburg 48.
Verzoek van het bestuur van de
Vereniging voor basis onderwijs op
Gereformeerde gróhdslag om mede
werking voor de uitbreiding van de
bestaande rekenmethode ten behoeve
van zijn g.l.o.-school aan de Lusthof
laan 4.
Verzoek van het bestuur van' de
Stichting Roomsch-Katholieke Scho
len te Leiden om medewerking voor
de aanschaffing van 100 klapstoelen
voor de aula ten behoeve van zijn
g.l.o.-school aan de Donizettilaan IA.
Beschikbaar stellen van een
krediet voor de uitbreiding van het
sportcomplex Noord met een vierde
veld en het aanbrengen van een
halfverharde toplaag op een der be
staande velden op het complex.
Aankoop van twee percelen wei
land in de Broek- en Simontjespol-
der.
Verkoop van een perceel grond
gelegen aan de P. C. Hooftlaan.
Proefneming met een wekelijkse
koopavond voor de winkels aan di
verse straten' met ingang van 1 juli.
Nota organisatie en efficiency.
Kapitaaluitgaven in 1971 door
de Stedelijke Fabrieken van Gas en
Elektriciteit.
Aangaan van een geldlening ad
f 750.000,- met de N.V. Bank voor
Nederlandsche Gemeenten te 's-Gra-
venhage.
Vorming van een Gemeentelijke
Dienst Sociale Werkvoorziening.
Beschikbaar stellen van een
krediet ten behoeve van de inrich
ting van de aan het Bevrijdingsplein
te huren ruimte als gezondsheids-
centrum.
LEIDEN De Leidse recherche
zoekt uit of de bij Leiden langs de
weg gevonden vermoorde vrouw
misschien een zekere „Gerda" uit
Leidschendam is. Een man had
tegenover de politie verklaard 't
slachtoffer te herkennen als een
circa 25-jarige klant met die
naam van verschillende café's in
Leiden.
Een intensief onderzoek ln Leid
schendam heeft echter geen ver
dere gegevens over haar opgele
verd. De politie verzoekt ieder,
die hierover inlichtingen kan ge
ven contact op te nemen met
hoofdinspecteur D. J. Verzijden
van de Leidse recherche.
De politie heeft in de mond van het
slachtoffer slechts 'n bovenkunst-
gebit, waarvan het onderste deel
ontbreekt, aangetroffen. Een des
kundig onderzoek heeft uitgewe
zen, dat het een zogenaamde ana
tomische prothese betreft, be
staande uit 14 elementen. De po
litie heeft de medewerking inge
roepen van tandartsen en tand-
technici om tot een Juiste identi
ficatie te kunnen komen.
De Leidse recherche heeft tot nu toe
230 tips en informaties over de
moordzaak ontvangen, maar erg
veel verder in de oplossing van 't
misdrijf is men nog niet gekomen.
Op het ogenblik zijn rechercheurs
nog bezig met 28 tips na te gaan.
|De politie heeft het bovenkunstge-
j bit vrij nauwkeurig kunnen ontle-
den. Het bestaat uit anatoform
j tanden en adamant kiezen (geim-
I porteerd uit West-Duitsland), die
zijn gezet in geaderde kunsthars-
plaat. Daarin staat aan de gehe
meltezijde 08 of (eventueel in
spiegelschrift) 80.
Volgens een eerste schatting zou *t
gebit 4 tot 5 Jaar oud zijn en in
Nederland zijn gemaakt. Het lijkt,
aldus de recherche, op fabrieks
werk (een ziekenfondsgebit wordt
niet uitgesloten geacht) met een
goede zetting van goedkope tan
den in een luxe opstelling.
Het slachtoffer zou, zo heeft de po
litie kunnen constateren, een re
gelmatig rookster zijn geweest en
ook medicijnen hebben gebruikt.
tei
eD LEIDEN Een van de oudste in-
tjjl Hingen van de Leidse Universiteit
ie Hortus Botanicus (plantentuin)
;j bter de Akademie aan het Rapen-
ïg. Al in 1587 begon men met de
nleg van de tuin, nadat de stad
ADVERTENTIE
ATTENTIE
Parkeergelegenheid heeft U op
een minuut afstand, v, d. Werf-
straat, Oude Rijn, Kaasmarkt.
Twee minuten Hooigr. (Ir
Driessenstraat) Oude Vest en
Langegracht (Lichtfabrieken)
Het loont de moeite om onze
grote collectie en de beste mer
ken in te zien
Onze traditie is „altijd voor
deliger" geen valse leuze „van
zoveel voor zoveel" maar het
gehele jaar „voor zoveel" En
toch vak-standing als echte
Juweliers en Horlogers. Onze
eigen ateliers onderstrepen dit
door echte vakservice te bie
den. Doet er uw voordeel mee
Gouden sieraden, verlovings
ringen, horloges, klokken, cas
settes. verzilverde geschenk
artikelen, briljaont.
De beste merken,
de ruimste keuze.
Juwelier - Horloger
v d. WATER
Haarlemmerstraat 181
Leiden positief reageerde op het
verzoek van de Curatoren van de
Universiteit „de ledige plaetse ach
ter de universiteyt" voor de aanleg
van een plantentuin ten behoeve van
de studenten in de medicijnen te mo
gen gebruiken. Vanaf dat moment
kon men in Leiden gaan werken aan
een Universitaire plantentuin. De
eerste directeurvan deze tuin wa«
de plantkundige Charles de l'Ecluse
(Carolus Clusius). De „hof", die on
der zjjn leiding aangeplant werd, is
inmiddels uitgegroeid tot de huidige
Hortus, met een vermaardheid tot
ver buiten de Nederlandse grenzen,
zowel om de rijke historie, de fraaie
aanleg, alsook door de uitgebreide
plantencollectie, die ongeveer 10.000
soorten omvat. Niet ten onrechte
staat dan ook boven één der kassen
ln het Latijn de tekst: „Dit werk
brengt eer aan de Leidse Clusius".
De Hortus, die een onderdeel
vormt van de subfaculteit biologie
maar toch een grote mate van zelf- 1
standigheid heeft, moet volgens hor- 1
tulanus B. F. Bruinsma als een
dienstverlenende instelling ten be-
hoeve van de studie in de biologie
en de farmacie worden gezien. „Vooi
verschillende practica heeft men be-
paald plantenmateriaal nodig en het
is o.m. onze taak te zorgen, dat dit
in voldoende mate aanwezig is" leet
de hortulanus uit. Hij is er zich van
bewust, dat het voor het tuinperso-
neel wel eens teleurstellend kan zijn,
te zien hoe soms planten of delen
van planten, die zij zo goed moge
lijk verzorgen, worden weggehaald
voor onderwijs en onderzoek.
Gelegenneid bieden onderzoek te
Karstens, nog een belangrijke taak:
dit? van de recreatieve-educatie. Dit
wil zeggen, dat men de tuin ook
openstelt voor het publiek en daarin
gaat men verder dan veel andere
horti.
Graag publiek
doen aan de hand van planten is
een tweede belangrijke zaak van de
Hortus, Op een vraag, die vaak ge
steld wordt: „hebben jullie zoveel
planten nodig?" vertelt de heer
Bruinsma: „dat hebben we inder
daad. Er zijn zeker wel bepaalde
planten, die meer gevraagd worden
dan de andere, maar Als ze nodig
zijn, moeten we erover kunnen be
schikken. Het is net als met een
bibliotheek: er zijn duizenden boe
ken, die lang niet alle dagelijks no
dig zijn-, maar als je een bepaald
boek nodig hebt. moet het aanwezig
zijn. Als iemand onderzoek wil doen
aan een volwassen boom, dan is het
vrij duidelijk, dat we niet eerst een
jong exemplaar kunnen gaan plan
ten".
Behalve de dienstverlening ten
behoeve van het onderwijs en het.
onderzoek aan de Leidse Universi
teit ziet de staf van de Hortus, on
der leiding van prof. dr. W. K. H.
De heer Bruinsma: „als het on-
'erzoek niet wordt belemmerd, dan
.villen wij graag het publiek en
dan graag op de eerste plaats de
Leidse bevolking de kans geven
de Hortus te bezoeken. De Hortus is
mede daarom overgegaan tot het
aantrekken van een rondleidster, die
een opleiding aan de Middelbare
Tuinbouwschool te Rijswijk heeft ge
volgd. Na afspraak leidt zij op
kundige wijze de bezoekers in
groepsverband rond. Het is overigens
voor iedereen mogelijk om de Hortus
te bezoeken. De entreeprijs bedraagt
fO.l (dit bedrag wordt na nog
nooit te zijn verhoogd per 1 sep
tember a.s. f 0.25)de prijs van een
jaarkaart is f 1.
Een belangrijk aspect van het werk
in de Hortus is de zaden-uitwisse
ling naar instituten over de sehelr
wereld. Het is al sinds eeuwen ge
bruik, dac botanische tuinen jaar
lijks hun zaadlijst rondsturen, zodat
men op ruilbasis van de di
verse tuinen zaden kan verkrijgen
De zaadlijst uit Leiden wordt naar
zo'n 450 instellingen in binnen- en
buitenland verzonden. In dit verwer
ken en verzenden van de zaden, ook
van de zaden die wij aanvragen en
ontvangen gaat veel tijd zitten. Er
zijn dan ook vrijwel voortdurend
twee mensen met dit werk bezig.
Werk is er genoeg in de Hortus
Niet alleen het gewone tuinwerk
maar doordat er in tuin en kassen
veel bijzondere planten zijn, is ei
uiteraard ook veel speciaal verzor-
gingswerK. Zowel met het werk in
de 18 kassen, als ook voor het tuin
werk zijn in totaal 10 man personeel
belast. Zij houden gezamenlijk de
plamtencollecties in stand.
Een aparte plaats neemt de syste
maticus in. Hij is n.l. onder mee.'
belast met het juist op naam stellen
van de planten en de zorg, dat di;
ook zo blijft; na een dag met vee'
bezoekers komt het nl, nog wel een
voor, dat al te enthousiaste bezoe
kers etiketten verzet hebben, wa:
dan weer gecorrigeerd dient te wor
den. Men kan stellen, dat er geei
etiket in de Hortus wordt geplaats
zonder medeweten van de systems
ticus. Behalve bovengenoemde perso
neelsleden, de directeur en de hor
tulanus, is de Hortus verder nog het
werkterrein van een koffiedame, de
assistente van de hortulanus, ee
stoker en een portier.
Behalve bezienswaardigheden al
de in 1601 door Clusius geplant
Gouden Regen en een uit 1820 date
rende monumentale Bruine Beuk.
de uitgebreide collectie een war
„oase" in een aan openbaar groei
toch al niet rijk bedeelde stad al
Leiden.
Daarom is het beslist niet onver
standig eens in te gaan op de uit
nodigtng van de heer Bruisma: „Gr
eens de Hort(us) op!"
HANS LUDO VAN MIERLO
De Hortus is rijk aan exo- Hortus beslist een bezoek waard,
ische planten, die in deze stre- In een van de kasseji trollen
ken nagenoeg onbekend zijn. wij deze bananenboom aan.
Vooral om deze planten is de l (Foto Holvast)
