Enquête naar
pil bij 204
emelsbrede verschillen huisvrouwen
Krantjes voor goede
doel een
een winstgevend zaakje
Spaans feminisme bron van
bespotting - ook bij vrouwen!
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 19
}ELO (GPD) Psychisch labiele vrouwen, dat
en vrouwen die soms de lasten van het dagelijks
oeilijk aankunnen en daarom medicamenten ge-
zullen eerder klachten en bijverschijnselen hebben
ebruik van de pil dan de psychisch stabiele vrou-
ouwen die daarmee vrijwel nooit problemen heb-
tze belangrijke conclusie meent de Hengelose huis-
A- Fuldauer te moeten komen na een enquete die
hij heeft ingesteld onder 204 gebruiksters van de orale an
ticonceptiva. Doel van dit onderzoek dat zich uitstrekte
over de jaren 1962-1968 was vanuit de praktijk na te gaan
hoe de reacties van de pilgebruiksters zijn.
,,Uit de tot dusver gevoerde polemieken is duidelijk naar
voren gekomen dat theoretisch-wetenschappelijke en klini
sche inzichten soms hemelsbreed verschillen aldus dr.
Fuldauer.
eemsters aan de enquete
maal drie maanden of
pil gebruikt. In 41 geval-
rde dit van drie maan
jaar, in 53 gevallen van
>e jaar. In 47 gevallen
at drie jaar. in 36 geval
le tot vier jaar, in 16 ge-
tot vijf jaar, terwijl elf
pil al vijf jaar en lan
sen.
moment van het onder
en vrouw tussen de 15 en
hadden een leeftijd van
;aar, 41 tussen 25 en 29.
10 en 34 jaar, 55 tussen
jaar. 32 tussen 40 en 44
waren 45 jaar of ouder,
ibruik van het orale anti-
werd een condoom
84 huwelijken (41 pro-
dieke onthouding 35 hu-
procent). de coitus in-
29 huwelijken (14 pro
aren twintig vrouwen <10
het bezit van een baar-
mtal huwelijken werden
van methoden gebruikt,
ita en condooms of con-
coitus interruptus. Werd
van de pil gestaakt, dan
Tel alle huwelijken over-
i vroegere methode.
■quote van dr. Fuldauer.
in het maandblad van
andse Huisartsengenoot-
dat van de 204 vrou-
m dertig procent) tijdens
van het orale anticon-
raker geslachtsgemeen-
len dan ervoor. Negen
geen antwoord en
snt> deelde mee dat niet
gecohabiteerd.
•lose huisarts schrijft de
de geslachtsgemeen-
in het wegvallen van de
ifangerschap.
Van de ondervraagde vrouwen
gaven 36 te kennen twee of meer
klachten te hebben; 95 vrouwen
hadden een klacht, 73 geen enkele.
Veel geenqueteerden deelden bij na
vraag mee dat ze niet zeker wisten
of de oorzaak van de klachten aan
de pil te wijten was omdat zij wel
vaker last hadden van hoofdpijn,
moeheid of nervositeit. De meest
voorkomende klachten waren toege
nomen gewicht (50 procent), moe-
heid en hoofdpijn. Overigens waren
1150 van de 204 vrouwen tevreden
I met het orale conceptivum44 wa-
ren dit niet. Dit laatste kwam van
wege de klachten, of omdat men het
een onnatuurlijk middel vond. Ook
de echtgenoten van de pilgebruik -
sters stonden positief tegenover het
orale anticonceptivum: 158 mannen
j vonden het prettig dat hun vrouw
de pil gebruikte, twaalf vonden dit
niet en negentien liet het onver
schillig.
Een belangrijke conclusie uit de
enquete van dr. Fuldauer is ook
dat bij de Jongere echtparen de
wens naar kinderen nog overheer
send leeft, maar dat men het mo
ment van zwangerschap in eigen
hand wil houden en de kinderen
niet te snel op elkaar wil krijgen.
Boven de dertig Jaar, zo heeft het
ADVERTENTIE
DAMESMODE
ia exclusief jonge stijl..
3©
BREESTRAATI08°-!I2 LEIDEN
(onderzoek aangetoond, wordt de pil
vrijwel alleen toegepast om van de
angst voor zwangerschap te worden
verlost. In totaal tachtig procent van
de vrouwen tussen 20 en 24 jaar gaf
op de vraag: wilt u nog kinderen,
een bevestigend antwoord. In de leef
tijdsgroep dertig jaar en ouder was
dit percentage al gedaald tot vijf
procent.
Het verband tussen de psychische
gesteldheid van de pilgebruiksters en
de klachten die aan het gebruik van
dit orale anticonceptivum worden
toegescreven, blijkt volgens dr. Ful
dauer ook uit de antwoorden op de
vragen, die hij op zij spreekuur stel
de naar de geslachtsdrift. Op
vallend meer vrouwen uit de psy
chisch stabiele groep dan uit de an
dere groep zeggen een goede beleving
van de geslachtelijke samenleving
te hebben. Overigens ondervindt
slechts vijftig procent van de geën
quêteerden voldoende bevrediging
Systematisch meer vrouwen uit de
labiele neurotische groep verwier
pen het preparaat op grond van
subjectieve klachten, namelijk veer
tig procent, tegen dertien procent uit
de stabiele groep.
Dr Fuldauer komt op grond van
dit alles tot de conclusie dat het
niet onmogelijk is dat met name
het klachtenpatroon in sterke mate
wordt beïnvloed door de mogelijk
heden van de pilgebruiksters door
onnatuurlijke procedure om een
zwangerschap te voorkomen te inte
greren in haar levenspatroon.
„In een aantal gevallen is het de
samenstelling van de preparaten die
een klacht veroorzaakt. In hoeverre
ook hierbij een psychische „Bereit-
schaft" van invloed is, blijft een
open vraag", aldus de Hengelose
huisarts. De huwelijksomstandighe
den. de dwang elke avond een ta
blet in te moeten nemen voor een
handeling, die voor ongeveer de
helft van de vrouwen een matig of
gering genoegen is. veelal tegenstrij
dige publikaties over bestaande of
vermeende gevaren, zijn volgens hem
eveneens factoren die een belangrij
ke invloed kunnen hebben.
Een meer verantwoorde voorlich
ting staat dan ook als eerste punt op
het verlanglijstje van dr. Fuldauer.
Door al die artikelen over de geva
ren verbonden aan het pilgebruik
wordt een angstpsychose gekweekt.
Juist de labiele vrouwen komen dan
met klachten. Voor deze categorie is
het net zo belangrijk dat ze de pil
zonder psychische belmmering kun
nen innemen", meent hij.
De Hengelose huisarts stelt overi
gens met nadruk dat iedere arts die
de pil voorschrijft verplicht is een
behoorlijk onderzoek in te stellen.
Volgens hem zijn er in Nederland
nog steeds collega's, die dit prepa
raat zonder een uitvoerig onderzoek
voorschrijven. Dr. Fuldauer meent
dat dit voorschrijven van de pil een
typische zaak is van de huisarts, i
Hij kent immers het gezin en is de
enige die deze zaak goed kan beoor-
delen. Bovendien kan hij zorgen j
voor een goede begeleiding.
De Hengelose huisarts wil aan
zijn onderzoek geen algemene con
clusies verbinden. De gegevens moe
ten zijns inziens worden bekeken in
het licht van de beperktheid, omdat
het onderzoek zich maar uitstrekte
over 204 vrouwen. Volgens hem zou
den de Nederlandse huisartsen een
enquete op grote schaal moeten
houden.
Auto-angst
Oudere vrouwen, die voor het eerst
in hun leven autorijlessen nemen
hebben als voornaamste handicap,
hun „auto-angst": ze zien de auto
nog als een vreemd en griezelig in
strument. Jonge vrouwen die met de
snelle technische ontwikkelingen van
deze tijd opgroeien stappen veel ge
makkelijker voor de eerste keer in
een lesauto. Elle merkt dit op naar
aanleiding van gesprekken met rij-
instructeurs en noteert ook nog de
volgende uitspraken: de vrouwelijke
leerlingen vallen vaak uiteen in twee
grote leeftijdsgroepen, namelijk van
acttien tot vijfentwintig en van
veertig tot zestig of nog ouder. Naar
men aanneemt is de tussengroep van
vijfentwintig tot veertig jaar zo
slecht vertegenwoordigd omdat wei
nig gezinnen zich in die periode een
tweede gezinsauto kunnen veroorlo
ven, zodat men het nut van een rij
bewijs voor de vrouw niet inziet. Jon
ge vrouwen daarentegen halen vaak
hun rijbewijs voordat ze een auto
bezitten, onder het motto dat het be-1
sturen van een auto tot de onmis
bare vaardigheden van deze tijd be
hoort. Vrouwen zien de auto
als transportmiddel, mannen vaak
als een soort verlengstuk van hun
persoonlijkheid en mede daardoor
zouden vrouwen over het algemeen
minder plezier beleven aan autorij
den dan mannen. Als ze hard rijden
doen ze dat om tijd te winnen, ter
wijl mannen snel rijden om him su
perioriteit op de weg te bewijzen.
Kleutertjes
opvangen
Meer dan vier miljoen Amerikaan
se vrouwen met kinderen beneden de
zes jaar hebben een baan buitenshuis.
Ze zitten dringend verlegen om
opvangcentra waar ze hun kleuters
overdag goed verzorgd kunnen ach
terlaten, want de officiële opvang
centra in de VS kunnen totnuteo
slechts ongeveer vijfhonderdduizend,
kinderen opvangen.
Dat is, constateert McCalls's, nog
geen 12 procent van de totale behoef
te. Slechts een handvol van de be
staande crèches werkt onder auspi
ciën van overheid, kerk of sociale in
stellingen. bijna 60 procent is com-
metcieel opgezet vanwege de winst.
Deze ..mom and pop centers" zijn
vriendelijk, gezellig maar in de ogen
van vakmensen niet al te goed. In
het gunstigste geval is het kind er
veilig onderdak, wordt het goed ge
voed en verveelt het zich niet.
Maar er zijn ook sombere opvang
centra die overvol zijn. te weinig per
soneel hebben en de kinderen ver
waarlozen. De meeste werkende moe
ders zijn gedwongen hun kleuters bij
grootmoeder onder te brengen, een
babysitter te huren of het kind uit
te besteden bij buren wat meestal i
neerkomt op een dagje tv-kijken on
der toezicht. President Nixon heeft
op korte termijn meer en betere dag
verblijven voor kinderen van werken
de moeders beloofd. De radicale Ame-
rikaanse feministen laten dan ook
geen gelegenheid voorbij gaan om
hem met de neus op dit brandende
vraagstuk te drukken.
Weinig kans voor
mannenpil
De „mannenpil" zou door de
tegenstand van de vrouw wei
nig kans van slagen hebben.
Dat is op te maken uit de en
quete van de Hengelose huis
arts, dr. Fuldauer. De vraag:
„als er een pil voor mannen
zou komen, zou u dit dan ver
kiezen boven het zelf innemen
van de pil", werd door 33 pro-
cent van de vrouwen of met
ja beantwoord of zij deelden
mee, hiertegen geen bezwaar te
hebben. In totaal zestig procent
antwoordde hiervoor niet te
voelen.
De argumentatie van de
vrouw tegen het gebruik van
een anti-conceptivum, voor de
man was: de man is te ver
geetachtig, de vrouw heeft zelf
baat bij oraal anticonoepticum.
underen al of niet krijgen is
verantwoordelijkheid van de
vrouw, angst voor schadelijke
gevolgen bij de man, men moet
'n man 'n man laten, geen pret-
I tig idee, onmanlijk, vrijbrief
voor de man.
De man zelf heeft kennelijk
minder bezwaar tegen het in
nemen van de pil. In totaal 86
procent van de mannen beant
woordde de vraag: „Als er een
pil voor de man zou worden
gemaakt, zou u deze dan willen
innemen" bevestigend. Tien
procent wees dit af. De argu
mentatie voor de negatieve ant
woorden was onder meer: te-
tegennatuurlijk. vermindering
van de geslachtsdrift, pil een te
gemakkelijke oplossing en angst
voor ontmannelijking.
Onlangs was er weer zo'n klein berichtje in het nieuws, waar
je eventjes je wenkbrauwen bij fronst, maar waaraan je weer
even gauw voorbij loopt. De Hartstichting waarschuwde tegen
de activiteiten van lieden, die langs de deuren liepen te col
lecteren en advertenties voor een ..liefdadig" krantje probeer
den te verkopen. Die lieden hadden namelijk als enig goed
doel hun eigen portemonnee. Enfin, denk je dan, elke keer als
er een goede actie loopt, wordt het doel wel door een paar
knoeiertjes misbruikt.
I daardoor meer te verkopen. Ze zet
ten en advertentie om mee te doen.
om niet achter te blijven. Meer
niet. De advertenties zijn bovendien
j peperduur. Een klein paginaatje. in
een krantje met een oplaagje van
I maar een paar duizend, kost al
gauw 500 gulden.
Door
i L. Bakker
Toen het om Biafra ging, werden
er door gewetenloze slimraerikken
snel tegeltjes langs de deuren ver
kocht. Een volgende keer, bij een
televisie-actie, pakte de politie weer
eens een paar oplichters met een
collectebus. Dat schijnt er allemaal
bij te horen.
Maar hoort het er niet wat tevéél
bij? Zijn het alleen maar kleine
knoeiertjes, die aan een liefdadige
actie wat proberen te verdienen?
Was dat maar waar.
Soms worden complete ver
kooporganisatie opgebouwd voor de
handel- in- het- goede- doel.
Ze opereren namens stichtingen
met klinkende (verzonnen) namen.
Maar de doelstellingen van die
stichtingen zijn zo vaag. dat Je er
nooit achter komt hoeveel van de
winst nu eigenlijk wel naar een
goed doel gaat. Dat doet er blijk
baar allemaal weinig toe. De ver
koop van dergelijke organisaties
loopt gesmeerd, want de smeeer is het
medelijden dat wordt opgewekt met
een glad praatje over andere mans
leed.
De handel rondom „liefdadige"
krantjes is ook niet mis. In die
krantjes om een verhaaltje te staan
over de noden van dan die groep
mensen, dan weer een andere. Waar
het om gaat, zijn de advertenties
die de krantjes in hoofdzaak moe
ten een advertentie om mee te doen,
bij bedrijven. Als die in zo'n blaad
je adverteren, is dat echt niet om
(AP) „Spanje is
mannen", zegt poeslief
in een tv-adverten-
M.
W Lid ia Falcon woe-
'fcrste plaats omdat het
tont waar is en in de
omdat zij de pleitbe-
•oor de bevrijding van
!ffouw en tot heden niet
hepft geboekt,
32-jarige juriste uit
gehuwd is met een
niettemin geestdriftig
in haar me-
over de Spaanse sa-
to vrouw", zegt zij ,„ls
ttuken geketend schep-
tyfeld het meest onder -
westelijke wereld". „De
voegt zij hieraan
toe. „is bezig en bezeten van de ver-
I ering van zijn mannelijkheid".
Dit is sterk uitgedrukt in een land,
waar een vrouw geen goederen kan
kopen of er een bankrekening op
na kan houden ronder toestemming
van haar echtgenoot, waar minnares
sen bestaan, maar geen echtschei
ding. waar een doktersrecept nodig is
voor anti-zwangerschapspillen.
Buitenlandse stromingen en ge
bruiken hebben de Spaanse vrouw de
laatste 20 Jaar ongetwijfeld beïn
vloed. De Spaanse maatschappij ver
oorlooft met de dag meer. Het aan-
I tal vrouwelijke studenten neemt toe.
I Maar naar de mening van senora
Falcon eindigden nog al te veel ge-
gradeerden in de keuken en blijven
de werkelijk goede betrekkingen het
monopolie van de man.
„Het lijkt er zelfs op dat het met
de rechten van de vrouwen in Span
je achteruitgaat", zegt zij. In 1932.
ten tijde van de tweede republiek,
werden de negentiende-eeuwse wet
ten, die de Spaanse vrouwen tot
tweederangs burgers maakten, af
geschaft. De vrouwen kregen stem
recht en het republikeinse parlement
hechtte zijn goedkeuring aan echt
scheiding.
Na de overwinning van generaal
Francisco Franco op de republikein
se troepen in 1939. trok de regering,
gesteund door, de machtige Spaanse
katholieke kerk, het grootste gedeel
te van deze wettelijke bepalingen
in.
De Juridische positie van de Spaan
se vrouw is sinds 1939 slechts wei
nig verbeterd. Kort geleden heeft de
regering de vrouwen gelijke rechten
r>m te werken verleend, maar vol-
gens senora Falcon hebben werken
de vrouwen nog altijd te lijden van
achteruitstelling ..Vrouwen die in de
I landbouw werken bijv. krijgen
slechts 80 procent van het loon van
een man en vele vrouwen in over
heidsdienst moeten ontslag nemen
als zij trouwen".
Het aantal huwelijken dat elk
laar in Barcelona schipbreuk lijdt
is verhoudingsgewijze gelijk aan het
aantal echtscheidingen in New York.
Duizenden vrouwen ondergaan
clandestiene vruchtafdrijvingen on
der gevaarlijke omstandigheden ver
telt zij verder.
..De regering doet niet alleen niets
om deze problemen op te lossen, zij
vil ze niet zien'
Ter bestrijdin i de strenge mo
rele opvattinge: n Spanje is senore
Falcor. op het igenblik bezig met
Begin vorig Jaar waren het de ge
zamenlijke Kruisverenigingen - het
Groene Kruis, het Wit-Gele Kruis
en het Oranje-Groene Kruis - die
zich nog maar met moeite konden
bevrijden uit de brochure-strik,
waarin zij waren gelopen. Een uit
gever. die zich specialiseeerde in
dergelijke krantjes, zou „een doku-
mentaire over het werk van de ge
zamenlijke Kruisverenigingen in
Nederland" gaan uitgeven. In niet
minder dan vijfhonderd plaatsen,
met elk tussen de duizend en vijf
duizend gezinnen. Dus vijfhonderd
van die krantjes met advertenties.
De oren van de bestuurders van de
Kruisverenigingen gloeiden. Dat zou
een prachtige gratis propaganda
voor hun werk betekenen. De uitge
ver, immers, droeg alle kosten. De
oren van de uitgever gloeiden ook
bij dit buitenkansje. De tientallen
advertentieverkopers, die hij op ver
schillende plaatsen in het land ach
ter de telefoon had zitten, gingen
aan de slag.
„Door het plaatsen van een adver
tentie maakt u het de Kruisvereni
gingen mogelijk een boekwerkje te
verspreiden", heette het. En er wa
ren er, die zelfs zeiden dat men
met de Kruisverenigingen zelf sprak
en die bij weigeringen uit hun slof
I schoten: „Nou, dan staat u ook niet
het schrijven van een boek over
Spaanse seksuele gebruiken. Zij en
haar echtgenoot Eliseo Bauo. berei
zen heel Spanje om gesprekken te
I voeren met 12.000 mannen en vrou-
I wen. Zij hoopt de resultaten binnen-
kort te publiceren, „tenzij ze de cen
soren te zeer overstuur maken".
J Haar boeken en artikelen ontke-
tenen in de regel een storm van
protest van conservatieve huisvrou-
wen. Het Spaanse feminisme is voor
de meeste mannen en vele vrouwen
een bron van bespotting. „Het moei
lijkste is", zegt zij. „de Spaanse
vrouwen ervan te overtuigen dat
zLj bevrijd moeten worden".
erg positief tegenover het werk van
de wijkverpleegsters".
Gewaarschuwd door de politie, die
vragen had gekregen over de bona-
fiditeit van de advertentie-acquisi
teurs, stapten de Kruisverenigingen
ijlings uit de boot. Ze verboden de
uitgever, verder nog zijn krantjes
namens hen uit te geven
Groot kabaal van de kant van de
uitgever. De onschuldig gepresen
teerde krantjes bleken voor hem
een „business" te zijn waaraan hij
zestig mensen had werken (op pro
visie-basis), en waaraan hij nu
150.000 gulden aan inkomsten dreig
de te verliezen. Later sprak hij
zelfs van een strop van 800.000 gul
den. Over een gemaakte winst zou
den de organisaties natuurlijk nooit
iets hebben vernomen.
De Kruisverenigingen hielden voet
bij stuk, maar de verboden brochu
res verschenen natuurlijk toch. En
de adverteerders, die er „voor het
goede doel" in waren gaan staan,
kregen van de uitgever keihard de
rekeningen gepresenteerd.
De "documentaire" over de
Kruisverenigingen verscheen
toch. De emblemen van de vere
nigingen dekten, ondanks het
verbod verder hun namen te ge
bruiken, de lading. Een flinke
oogst aan advertenties moest zijn
geld opbrengen voor de op het
"goede doel" gespecialiseerde uit
gever.
Het sterke vermoeden bestond, dat
op een soortgelijke wijze de uitga
ven van blaadjes voor andere orga
nisaties. met goede doelen werd
aangepakt. Doodgewone winstobjec
ten voor een commercieel draaiende
zaak. die zich een aureool van lief
dadigheid wist te verschaffen.
De bestuurders van liefdadigheids-
organisaties slaan maar zelden
alarm Als zij beseffen dat zij een
bok hebben geschoten, houden zij
de narigheid maar liever binnens
huis. Met het gevolg dat boosdoe
ners onbekend blijven en bij een
volgende organisatie ook weer him
slag kunnen slaan.
