ïan Gogh logeert met zijn
mren in
Arnhem
Muziek in de toeristenklasse
Uit in
de
Randstad
LD-uit - LD-uit - LD-uit - LD-uit - LD-uit - LD-uit - LD-uit - LD-uit - LD-uit - LD-uit - LD-uit - LD-uit LD-nit - LD-uit
Aardappeleters" dichter bij huis
RESTORAMA
pERDAO 22 APRIL 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 23
Behalve wilde zwijnen en pannekoeken heeft Otterlo
deze zomer de magnifieke beeldentuin te bieden, maar
:het Van Gogh-toerisme is voorlopig Arnhem de stad.
[Rijksmuseum Kröller-Müller is, voor een vernieuwing
de verwarming, gesloten. Een belangrijk deel van de
tctie is tijdelijk in het Arnhemse Gemeentemuseum
laatst.
rre Janssen laat Ijlings een
k Ingang bouwen, die de zo-
toeristenstroom beter zal
verwerken. Vooral Duitse
kers vragen wantrouwig of zij
de échte Van Goghs te zien
De toegang is namelijk
loos en het is onwennig, dat
iwaardevols gratis wordt gebo
te logeerpartij in het Arnhem-
iseum brengt ons de „Aardap-
wat dichter bij huis. De
Goghs vullen twee zalen.
Iden in één daarvan staat Ma-
gekleurd houten beeld „Ruiter
sard"ogenschijnlijke eenvoud
een hele schep cultuur en mo-
schoonheidszin achter zit. Het
bil met de uit de klei van do-
esland getrokken „Aardappele
ls pikant.
n ziet er vervolgens Van Gogh
en zelfverterend tot een
tenaar worden voor heel de
beid, zonder een grein van de
|ade smaak die in het werk
de meeste „internationale"
tenaars in deze collectie mees-
Taboe
rust een stilzwijgend taboe op
spreken over smaak, wanneer
over kunst gaat en toch is de
sende smaak altijd een factor
belang geweest.
lordat U in Arnhem via de
ingang bij de Van Goghs
beleeft U eerst de sensatie
Baldung Griens „Venus en
een mooi aangelicht ruim
meter hoog paneel met een
tl levensgroot naakt,
t is, ook afgezien van de ver
ing, een stralende verschijning
Lucas Cranach de Oude's Ve
in hetzelfde vertrek, in de
iuw stelt.
tnachs Venus beantwoordde
de hoofse smaak in Saksen. De
ilte is laat-Gotisch rijzig, vlak
uden, modieus-sierlijk. De
der was inderdaad een „smaak-
tr" die veel navolging vond.
trant heeft nog Picasso geprik-
tot een reeks varianten.
Reputatie
Cranach had vóór de beelden
storm in Wenen een reputatie als
heiligenschilder. Hij raakte bevriend
met geleerde humanisten en ging
later op wereldse thema's over. Zijn
„Venus" werd een profitabele ate
lier-artikel. Er staan 31 Eva's, 32
Venussen en 35 Lucretia's van hem
te boek.
Aan een moderner smaak beant
woordde de kokette roodharige Ve
nus van zijn zoon Lucas (München,
Alte Pinakothek) die plastischer ge
schilderd is. in koeler tint. Ze kijkt
ons „lonkend" aan.
De bloeiende Venus van Baldung
Grien is meer volop naar Renais-
sance-aard opgevat. De secularise
ring van het motief veroorzaakte
een ware „venerische ziekte" in de
schilderkunst. Bij Baldung leverde
dat soms heel apetijtelijke heksen
op.
De in Arnhem logerende schone
is Baldungs fraaiste Venus: volle
vormen, breed van heupen en een
houding die. naar het schoonheidsi
deaal van de tijd, een flauwe „S"
beschrijft. De borsten zijn, evenals
bij de Cranachs. naar verhouding
klein. De amortjes op dergelijke
schilderijen waren de aangevers van
symbolische betekenissen.
Clown
Een eigen wand heeft in de vol
gende zaak de grote „Clown" van
Renoir, een nog nauwelijks impres
sionistisch doek dat hier prachtig
tot zijn recht komt. evenals het
I portretje, dat Gauguin schilderde
I van Atiti op zijn sterfbed.
Atiti woonde op Tahiti naast de
I schilder en was bevriend met hem.
In dezelfde zaal hangt het schilde-
I rij met het bootje, dat de impres
sionist Monet als atelier gebruikte
om het spel van licht en water on
middellijk voor ogen te hebben.
Het heldere „Gezicht op Soissons"
schilderde Corot op bestelling van
een zakenman. Het geeft het uit
zicht dat de opdrachtgever van zijn
kantoorraam uit had.
De beroemde „La Berceuse" van
Van Gogh hangt in een zaal, waar
een grote spleettrommel uit Oceanië
(Nw. Hebriden) prijkt.
Deze haar kind wiegende vrouw
was de echtgenote van de postbode
Roulin, wiens portret door Van
Gogh in dezelfde zaal hangt.
Roulin bezocht dagelijks de schil
der. toen deze in het ziekenhuis
van Aries lag nadat hij zichzelf
had gewond. Hij hield Vincents
broer Theo in Parijs op de hoogte
met brieven, die zijn afgedrukt in
het eerste nummer van het bulletin
van het Rijksmuseum Van Gogh
(Honthorststraat 16, Amsterdam,
18 per jaar).
Prentenkabinet
In het prentenkabinet vindt men
tekeningen van Van Gogh, Henry
van de Velde, Picasso, Leger. Dan
volgt een zaal met zijlicht van bo
venaf en daar hangen lichtschil-
ders: allereerst en vooral Seurat, de
meester van het divisionisme.
Hij mengde de kleuren niet op
het palet maar bracht de verf in
kleurstippels op.
De nabij elkaar geplaatste kleu
ren mengen zich min of meer voor
ons oog, tot tinten die een grotere
helderheid hebben dan bij menging
op het palet wordt verkregen. Zijn
vermaarde cabaret-tafereel „Le
Chahut" berust tevens op nog an
dere theoretische overwegingen.
Toelichtingen bij dit en alle an
dere schilderijen staan in de nieu
we, beredeneerde en geïllustreerde
I catalogus van het Rijksmuseum
i Kröller-Müller. De verzamelingen
van dit museum zijn op voorbeeldi
ge manier beschreven.
Boekwinkel
Wie in Arnhem gaat kijken, doet
er verstandig aan er rekening mee
te houden, dat hij (zij) wel enkele
publicaties van het museum zal wil
len kopen. De „boekwinkel" is in
het Gemeentemuseum heel fraai ge
huisvest.
Het door Seurat ontwikkelde „di
visionisme" is dikwijls toegepast op
een onorthodoxe manier, waarbij de
stippelmanier niet nauwgezet op
een kleurentheorie berustte. In dat
geval wordt terecht gesproken van
„pointillisme". Wel consequent
werkte Paul Signac in zijn „Ont
bijt". Het methodische werken
bracht allicht mee, dat de figuren
er statisch opkwamen. Dat geeft
aan het beeld iets extra-irreels.
In een vitrine in deze zaal ziet
men twee werkjes van de Italiaanse
beeldhouwer Medardo Rosso. Een
inderdaad impressionistische beeld
houwkunst is nauwelijks denkbaar.
Hoezeer men ook contouren ver
vaagt, het beeld tekent zich als
voorwerp toch duidelijk af van de
omgeving. Het werk van Rodin
wordt weieens impressionistisch ge
noemd, maar heeft altijd een
krachtige plastische structuur. Ros
so kwam, met plastieken in was,
het Impressionisme *het meest nabij.
Hij was dan ook oorspronkelijk
schilder.
In dezeldfe zaal hangen werken
van Balla, Mondrian, Picasso, Bra-
que en staan beelden van Moore en
Hepworth, alsmede de sprinkhaan
achtige ijzerplastiek „Het gebed",
een van de neste werken van de
Spanjaard Gonzalez.
Als apotheose werkt de Rijnzaal
als altijd, door het luisterrijke
uitzicht. Voor de glaswand ziet men
een transparante sculptuur van
Louise Nevelson gedemateriali-
sccrd tot een spel van ijle rechte
lijnen, heel flauwe vlakschaduwen
en als muziekschrift verbin
dingspunten. De grote, donkere
houten Nevelsonwand heeft hier
goed de ruimte. Het antieke plafond
dat er hangt werkt te zwaar en
donker.
Hier zijn verder enkele construc
tivisten (Baljeu, Biederman), Ni
cholson, Vasarély, Mondrian. En
dan een prachtige, roze plastiek van
Noguchi, zijn gepolijst stenen Ava
tar een van de werken waarmee
hij nog tijdelijk invloed op Tajiri
heeft gehad.
Er zijn door de verhuizing nieuwe
opstellingen, interessante combina
ties ontstaan. Een bezoek aan het
Gemeentemuseum is daardoor ook
voor diegenen, die de verzamelingen
van Kröller-Müller goed kennen,
een groot genoegen.
ADVERTENTIE
Rijksstraatweg 324, Wassenaar
dir. P. d' HERSIGNY
grill - bar
Gezellige sfeer voor
bruiloften, recepties etc.
Telefoon 01751-2500
andaag maken we een reisje langs vele populaire beziens-
irdigheden van de klassieke muziek. Op het platenmerk
k treffen wij drie leerlingen aan van de Rotterdamse pianist
rinus Flipse. Hans Oudenaarden en Nico de Rooy hebben
is lange tijd les bij Flipse en dat is duidelijk in hun spel te
rken: weinig nuancering en erg hard.
fjitte Weber daarentegen heeft vele leermeesters gehad en
i hen het goede overgenomen. Het Lied ohne Worte op. 38,6
Mendelssohn is op deze plaat een verademing. Samen Flip-
speelt hij verder Bachs Schafe können sicher weiden.
ico de Rooy speelt op deze plaat
tooconcert in de Doelen") een
vlette van Schumann en Asturias
Albeniz, Hans Oudenaarden de
?aarse Rhapsodie nr. 6 van Liszt
Chopins Nocturne op. 27,1. Flip-
toit U met zijn leerlingen horen
Schuberts Marche carateristique,
,Jssy's Lindaraja en het Rondo in
to Smetana.
Promotieplaat
beroemde concerten vindt U
Erato-promotieplaat. De ti-
h wat overdreven, want niet al-
^Scken zijn concerten en niet al-
tocerten worden integraal uitge-
t Het leeuwendeel van de werken
voor rekening genomen door
tomerorkest van Jean-Fran^ois
^d. Solisten zijn hoboïst Pierre
tot, trompettisten André en Vail-
m violiste Huguette Fernandez,
leuke plaat van goede kwaliteit,
•'op de volgende nummers staan
tohonies pour les Soupers du Roi
Delalande, het trompetconcert
D van Torelli, het hoboconcert
'Ctaiarosa, de Trumpet Voluntary
'Purcell, een instrumentale versie
^het Largo van Handel, het ada-
Ht het concert of 9,2 van Al-
Jto (het beroemde Ada-
tenslotte de Reiger Seliger
Itor uit de Orfeo van Gluck. dat
to the Orchestra. Verder horen
we bekende en minder bekende stuk
ken van Telemann, Tartim, Rameau
Rousseau, Bach en Dall'Abaco. Van
HandeTziJn gedeelten uit twee orgel
concerten opgenomen. Een uitsteken
de plaat.
Gré Brouwenstijn
Afscheid van Gré Brouwenstijn
velen zullen dit betreuren. Philips
stelde een plaat samen met gedeel
ten uit opera's van Wagner en Ver
di. De fragmenten uit Wagner vind
ik minder geslaagd, want de inter
pretatie is wat koel en stijf, niet ge
noeg doorleefd. Het gaat hier om
Tannhauser (Dich teure Halle en
Allmacht'ge Jungfrau), Lohen
grin (Einsam in trüben Tagen) en
Der Fliegende Hollander (Ballade
van Senta). Grandioos is echter de
manier waarop Gré Brouwensteijn
de aria's van Verdi weet te bren
gen. U hoort fragmenten uit Don
Carlo, II Trovatore en La Forza del
Destino, die het aanschaffen van
deze plaat ten volle rechtvaardigen.
Op een promotieplaat van Melodia
U natuurlijk kent van Pierre Jan-
sens televisieprogramma Kunstgrepe
Onsterfelijke barok-melodieën zijn
bijeengebracht op een nieuwe MMS-
plaat, gespeeld door het Collegium
Academicum van Genève onder lei
ding van Robert Dunand, met Lionel
Rogg op orgel. Hier wel het beroem
de Adagio van Albinoni, maar nu
eindelijk in een uitvoering die het
barokke karakter ervan goed doet
uitkomen. De plaat wordt geopend
met gedeelten uit het Te Deum van
Charpentier, beter bekend als de
Eurovisie-tune. Purcell is vertegen
woordigd met een Air en menuet, en
het Rondo, dat Britten later gebruik
te voor zijn Young Person's Guide
dirigeert Gennadi Rozjdestwenski de
eerste symfonie van Prokowjew, drie
gedeelten uit diens Assepoester-bal
let en de Kaukasische Schetsen van
Iwanow. Prokowjews symfonie
draagt de bijnaam „klassieke" omdat
de componist het klassieke vormsche
ma volledig heeft gehandhaafd als
een eerbetoon aan Joseph Haydn.
Diens stijl wordt echter allerminst
overgenomen: eerder heeft Prokow
jew geprobeerd welke vrijheden hij
zich kon veroorloven binnen het
keurslijf van de klassieke symfonie-
vorm.
Ippolitow Iwanow is een van die
Russische componisten geweest, die
zich veel hebben bezig gehouden met
muzikale natuurbeschrijvingen. Van
de vier delen is het laatste wel het
bekendst: de optocht van een sardar,
dat is een opzichter van een groot
grondbezitter. Als altijd bij Rozjdest
wenski is de uitvoering vitaal, ge
nuanceerd en soms overweldigend;
het orkest van Radio Moskou is ech
ter lang niet zo goed als het Moskous
Filharmonisch.
PIANOCONCERT IN DE DOELEN.
Marinus Flipse, Hans Oudenaarden,
Nico de Rooy en Tjitte Weber. Disk
RCS 252. f 8.90.
SEPT CONCERTS CELEBRES, Ka
merorkest Jean-Francois Paillard. E-
rato 371001. f 8,90
IMMORTAL BAROQUE MELO
DIES. Collegium Academicum van
Genève o.l.v. Robert Dunand. MMS
SMS 2694, f 12.50.
AFSCHEID VAN GRE BROUWEN
STIJN, Wiener Symphoniker o. 1. v.
Rudolf Moralt. Philips 6833039, f 10.
Prokowjew: Symfonie nr. 1 As
sepoesters; Iwanow Kaukasische
Schetsen. Radio Symfonie-or
kest Moskou o.l.v. Gennadi Rozj
destwenski. Melodia 364502, f 8,90.
R G HARMS.
AMSTERDAM
Stadsschouwburg: 23, 27, 30 april 20.15 uur Ned Camedie
„Warm en koud", 25. 28 april 20.15 uur Ned. Comedie „Eva
Bonheur", 24 april 20.15 uur Ned. Comedie „Hotel 't Paradijs",
26 april 20.15 ur Nw. Rotterdams Toneel, 29 april 20.15 uur
Ned. Comedie „Wachteen op Godot".
Concertgebouworkest: 23 april 20.15 uur Amsterd. Philharm
Orkest olv Anton Kersjes, 24 april 20.15 uur Utrechts Symfonie
Orkest olv Paul Hupperts, 24 april 15 uur Matinee op de vrije
zaterdag, 25 april 20.15 uur R.K. Hoofdstadkoor en Ned. Bege-
leldingsorkeest, 26 april 20 uur Oratoriumver. Zang en Vriend
schap mmv Gew. Orkest Zuid-Holland, 27 april Amsterd Phil
harm. Orkest olv Anton Kersjes, 29 april 19.30 uur Overijssels
Orkest olv Jack P. Loorij, 30 apr. 19.30 uur Kon. Chr. Or.
ver. en het Amsterd. Philharm. Orkest.
De Brakke Grond: 24 25 april 14.30 uur Pantomime-theater
Carrousel „Spaghetti van Menetti".
Carré: tem 2 mei 20.15 uur Blijspel „Vlinders zijn vrij-.
Shaffy-theater: tem 30 mei 20.30 uur Funhouw-horror mmv
Rob van Houten
Kleine Komedie: tem 29 april 20.15 uur Internationaal Folklo
ristisch Danstheater
De Koopermolen; tem 30 april va 19 uur (beh ma) Cabaret
Henk Elsink
Nw. de la Mar-theater: tem 30 april 20.15 uur Cabaret Wim
Sonneveld.
Stedelijk Museum: 25 april 14.30-15, 16-16.30 uur Muziek van
nu, werkgroep Steim.
Rijksmuseum: tem 23 mei ma t/m za 10-17, zo 13-17, wo, vr,
19.30-22 uur De eeuw van Rembrandt, Hallandse schilderijen
uit Franse musea.
Bosbaan: 25 april Skiff-kampioenschappen van de Amstel.
Kon. Schouwburg: 23. 29 april 20.15 uur Haagse Comedie Ron
dedans. 24, 25 april 20.15 uur Haagse Comedie „Schakels", 26
april 20.15 uur Toneelgroep Centrum, 27, 28 april 20.15 uur
Ned. Comedie.
Circustheater: 29 april 20 uur Ned. Operastichting ,Der flie
gende Hollander".
Ned. Congresgebouw: 24 april 20.30 uur Residentieorkest olv
Wilem van Otterloo, 25 april 20.30 uur Optreden van de Edwin
Hawkins Singers, 28 april 20.30 uur Residentieorkest van olv
Willem van Otterloo.
Diligentia: 23 april 20 uur Hofstad Jeugd Orkest, 24 april 20.15
uur Ned. Stud. Kamerorkest olv Joop van Zon, 30 april 20.30
uur Cabaret Salvo olv Inge Tielman.
Gem. Museum; t/m 16 mei ma t/m za 10-17, wo ook 20-22 uur
„Huis in, huis uit", expositie van het dagelijks leven in Neder
land gedurende twee eeuwen.
Leidse Schouwburg: 23 april 20.15 uur De Timdeler Club „Blij
spel Ping zei de klok", 24 april 20.15 uur Cabaret Tingel Tange!
„Burgers op de bres en de unisex", 25 april 20.15 uur Travers
Theatre Club „Our sunday times", 26, 30 april 20.15 uur To
neelgroep Theater „Onder het melkwoud".
Stadsgehoorzaal: 27 april 20 uur Residentieorkest olv Willem
van Otterloo.
De Lakenhal: t/m 16 mei ma t/m za 10-17 uur, zo 13-17 uur
De Gouden Naald, wandkleden van amateurs in een landelijk
Keukenhof: t/m eind mei 22ste Internationale bloementen
toonstelling.
ROTTERDAM
Rotterdamse Schouwburg: 23, 24, 25. 28, 38 april 20.15 uur
Nw. Rotterdams Toneel. 26 april 20.15 uur Rotterdams Dans
centrum. 27 april Kon. Ned. Schouwburg uit Antwerpen .De
Spaanse hoer", 29 april 20.15 uur Operettekoor Irene.
De Doelen: 23 april 20.15 uur Rotterd. Philharm. Orkest olv
Jean Fournet, 23 april 20.30 uur Ned. Stud. Kamerorkest olv
Joop van Zon. 24 april 20.15 uur Gelder Orksst olv Leo Drie-
huys. 24 april 24.15 uur Manitas de Plata 'zie foto). 28 april
20.15 uur Chr. Gemengd Koor Deo Cantemus.
Laurenskerk: 26 april 20.15 uur Louis van Dtfk, orgel, Han de
Vries, hobo.
Hof pleintheater: 29, 30 april 20.15 uur Cilly Wang. mime en
dans.
Sportpaleis Ahoy. 29, 30 april 20 uur IJsrevue „Holday on ice"
23 april 18 uur wielrennen, het wereldomnium om de Holland
Cup.
