Stem
op
beat
bronkhorst wil de auto weren
i Geheim medestander
Ivoor gezag en orde
Weer koek en ei
tussen CHU en
boze jongeren
r Jongeling noemt Udink:
caballero. de sigaret
Burgemeester Berger
verlaat Groningen
1~1& 11 f *11 n technische
redenen op
Prinsjes aan
amandelen
geopereerd
Biesheuvel:
DS'70 zoekt
premier in
goede partij
pagina
19
radio- en
televisie
programma's
staan om
WOENSDAG 7 APRIL 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 5
VALKENBURG Zoals in
vele gemeenten staan er ook in
Valkenburg borden, die door de
gemeente zijn neergezet om de
politieke partijen de mogelijk-
heid te bieden affiches op te I
plakken. Zo vroeg in het seizoen
hebben pas drie partijen hun
aanplakbiljetten aan de open
baarheid prijsgegeven.
Wie echter door Valkenburg j
wandelde kon op één punt niet
drie maar vier affiches zien: op
het bord aan de Broekweg te
genover de muziektent. Dat I
4de aanplakbiljet bevatte geen 1
aanbeveling aan de voorbijgan
gers om de stem op een politieke
partij uit te brengen maar om
een bezoek te brengen aan een
optreden van een beatgroep.
Het probleem dat de bevolking
van Valkenburg nu bezig houdt
is of er meer muziek in de po
litiek zal worden gestopt of dat
de beatmuzikanten zich met po
litiek gaan bezig houden
ADVERTENTIE
„Heb je het al gehoord", sprak de waard van de herberg
De Gouden Leeuw in Bronkhorst tot een van zijn klanten,
vrijdag hebben ze me zelfs het uithangbord al van de zaak
gereden. Is het niet te gek?"
De zorgen om onze door benzine
dampen en verkeersopstoppingen
aan het oog onttrokken binnenste
den behoren zeker niet alleen tot
de voorrechten van de Randstad.
Ook buiten de ons zo vertrouwde en
avontuurlijke wereld van snelwegen,
blikschade en parkeerverboden
brengen de verkeersstromen hun
onheilsboodschappen naar korenvel
den en uiterwaarden.
Hoe snel het ook daar dan bergaf
waarts kan gaan werd ons gisteren
op bittere toon toevertrouwd in het
Gelderse Bronkhorst. het kleinste
stadje van Nederland, en zo afgele
gen in het IJssel-landschap verbor
gen dat we het slechts met behulp
van kaart, kompas en een veerpon-
tje konden ontdekken.
Op de dag dat Den Haag een deel
van zijn centrum voor het verkeer
afsloot zaten in de gelagkamer van
De Gouden Leeuw twee leden
van de opgerichte „Belangengroep
Bronkhorst" bijeen, de Jonge edels-
smid Nicolaas de Leeuw en mevrouw
Ferrie van Leuvensteyn-Breukink.
de moederlijke waardin van het
etablissement wier lezing over de
historie van Bronkhorst tal van
plattelandsvrouwenclubs in het oos
ten des lands al met het pittoreske
en merkwaardige stadje vertrouwd
heeft gemaakt.
Pamflet
Mevrouw Van Leuvensteyn is tevens
schrijfster van een pamflet, dat
vee lduidelijk maakt over de heren
van Bronckhorst („Omstreeks het
Jaar 1000 klinkt voor het eerst de
roemruchte naam") en hun nazaten
en waarvan de laatste strofe luidt:
„Thans is ons stadje een oord van
rust en vriendelijkheid en zal het u,
geachte bezoekers, zo gij er u voor
wilt openstellen, rijkelijk van deze
adellijke rust laten mee genieten".
De lyrische opwekking is allang niet
meer van deze tijd. Men doet er te
genwoordig goed aan een winterdag
uit te trekken voor het bezoek aan
Bronkhorst, het enige stadje in Ne
derland dat geheel onder supervisie
van Monumentenzorg staat en
waarvan de restauratie tot de mid
deleeuwse enclave van weleer zes
Jaar geleden ettelijke miljoenen
vergde. Vanaf dat moment dateert
echter ook de aanval van de gemo
toriseerde legioenen, die zomers .in
onafzienbare rijen over de smalle
landweggetjes naar het herboren
monument komen opgerukt.
Het massatoerisme had de weg ge
vonden naar het uit de 14de eeuw
stammende kerkje, de 33 gevels, de
twee kruidenierwinkeltjes, de kas
teelheuvel, de pottenbakker en de
landbouwer, die de zelf vervaardigde
boerenkaas ter verkoop aanbiedt.
Bronckhorst moest naar de Midde
leeuwen terug om zich een geheel
eigentijds probleem te verwerven, de
terreur van de automobiel.
Nijpend probleem
De waard van De Gouden Leeuw
had gisteren zo in de gemeente
raadsvergadering van een grote stad
kunnen staan toen hij een van de
meest nijpende problemen van de
180 inwoners ontvouwde: „Wij zijn
zomers onze rust helemaal kwijt. De
auto's rijden overal, ze staan overal,
sommige mensen kunnen niet eens
de deur meer uit. Tot op het kerk
hof staan de auto's geparkeerd.
Waarom kan het hier niet net zo
als in Den Haag? Waarom maakt
men er geen wandelgebied van?"
Het is al opgemerkt, sedert kort
kent het stadje dat bijna in een lu
ciferdoos past, een actie-comité dat
od het punt staat de strijd te gaan
aanbinden met Monumentenzorg en
de gemeente Steenderen. Nicolaas
de Leeuw, de in binnen- en buiten
land vaal exposerende edelsmtt, ver
klaarde: „De mensen hier hebben
altijd zo geïsoleerd geleefd dat ze
de autoriteiten niet durven tegen
spreken. Maar wij zeggen: Bronk
horst is niet voor ons gerestaureerd,
dat is voor een totaal ander plan
geweest.
De architecten hebben een totaal
andere visie op Bronckhorst dan de
bewoners. Het is een milieuverschil,
het zijn intellectuelen die over hele
eewone mensen beslissen omdat ze
zo nodig voor zichzelf moeten bou
wen. En die simpele mensjes hier,
zoals Jenneke en Riek die daargin-
tUj
1
Jongeling (GPV)
DEN HAAG De lijsttrekker
van het Gereformeerd Politiek Ver
bond, de heer P. Jongeling, heeft
minister drs. B. J. Udink in het
kabinet-De Jong „een geheime me
destander" genoemd in de strijd
voor handhaving van gezag en
orde. Jongeling deed dat gister
avond in de Pulchri Studio.
Hij herinnerde eraan, dat minister
Udink zich in zijn kwaliteit van
lijsttrekker van de CHU had ont
popt als pleiter voor gezag en orde.
„Ik heb nooit geweten, dat hij daar
zo aan hechtte", zei Jongeling.
De GVP-er vond deze „wel sym
pathieke minister" een welkome
bondgenoot omdat de .gezagsteu-
gels vaak langs de straten hebben
gesleept in de afgelopen jaren". Hy
keurde het af, dat premier De Jong
„begrip" had getoond voor huizen-
krakers en kabouters, zonder dat
hij de principiële gezagskwestie aan
de orde stelde.
Jongeling zette zich vooral af
tegen de drie christelijke partyen
die zioh naar zijn mening niet aan
de bijbel houden. Hij vond het dan
ook vreemd, dat minister Udink een
beroep op GVP-stemmers heeft ge
daan bij deze verkiezingen het
christelijke blok van ARP. CHU en
KVP te steunen. Naar zijn mening
is het juist het GVP dat opkomt
voor de zuiver christelijke beginse
len.
Fel keerde hij zich tegen het be
sluit van de Tweede Kamer om
straks na de verkiezingen een ka
binetsformateur ter benoeming voor
te dragen aan de koningin. „De ko
ningin moet maar prijzen wat de
heren wijzen", declameerde Jonge
ling. Hy meende, dat er tussen de
datum van de verkiezingen (28
april) en de dag van het debat in
de Kamer over de formateur til
mei) „harder dan ooit gehandje-
klapt wordt tussen de grote par
tijen".
Volgens Jongeling heeft het debat
op 11 mei niets te maken met open
heid en worden de zaken in feite
achter de schermen behandeld. ,.De
koningin moet inspraak houden bij
de aanwijzing van een formateur",
vond hij.
DEN HAAG Het is weer koek
en ei tussen de CHU en haar Jon
gerenorganisatie. Na een tweede ge
sprek tussen de dagelijkse bestu
ren van de Unie en de CHJO zyn
van beide zijden vriendelijke ver
klaringen afgelegd. Waarnemend
CHJO-voorzitter Rob Vermaas zei,
dat de CH-jongeren hun rol weer
willen opvatten, zoals dat tot nu toe
het geval was. CHU-voorzitter prof.
dr. J. W. van Hulst sprak van een
basis om samen verder te denken.
Dat het bestuur van de CHJO
weer vertrouwen heeft in de bedoe
lingen van het CHU-bestuur komt
omdat de jongeren na het gesprek
weer perspectief zien hun „vernieu-
wingsrol" in de Unie te blijven ver
vullen. Dit mede in het licht van
de samenwerking tussen de drie
christelijke partijen.
En wat de CHU betreft: er is na
drukkelijk verklaard dat de aanwe
zigheid van een kritische jongeren
organisatie ook in de toekomst op
prijs zal worden gesteld.
AMERSFOORT Prins Willem-
Alexander en Prins Johan Friso zijn
gisteren in het ziekenhuis de Lich
tenberg in Amersfoort aan hun
amandelen geopereerd.
Volgens het secretariaat van Prin
ses Beatrix en Prins Claus zijn de
beide operaties goed verlopen.
Biesheuvel (ARP)
EINDHOVEN Biesheuvel AR-
lysttrekker) reageerde gisteravond
in Eindhoven op de wens van Drees
Jr. dat Zijlstra premier moet wor
den. De president van de Neder-
landsche Bank Is lid van de ARP.
Biesheuvel: „DS70 zoekt de pre
mier in een goede partij".
Drees wil Zijlstra als premier om
dat hij in hem een sterke beteuge-
laar van de inflatie ziet. Biesheu
vel: „Een van de belangrijkste pun
ten van de confessionele partyen is
de strijd tegen de geldontwaording.
Als het niet mogelijk is ons pro
gramma te realiseren zonder infla
tie", zei Biesheuvel, „dan moeten
we ons programma aanpassen".
Ver inga. de lijsttrekker van de
KVP, ontbrak in Eindhoven wegens
griep. CHU-lijstaanvoerder Udink
was er wel en verweet Geertsema
(VVD) een te groot optimisme. „De
WD meent dat ze er met een
koopje afkomt", zei Udink, doelend
op de voortzetting van de samen
werking tussen WD en de christe
lijke partijen.
Maar Udink zei ook: „Zelfs als
we als christelijke partijen een
meerderheid zouden halen, zou ik
samenwerking willen zoeken met
een vierde partner".
De KVP'er Westerterp. die Verin-
ga bij dit gezamenlijke optreden
van de drie confessionele lijstaan
voerders verving, sprak de hoop uit
dat KVP. ARP en CHU in de ko
mende vire jaar één christelijke
partij zullen worden.
anders dan andere.
Pretpark
Een pretpark met in elk huis een
handel. Die auto's, die toeristen, die
maken het hier onleefbaar voor ons
Nu wordt er weer geld gestoken in
de restauratie van de kasteelheuvel
En wat betekent dat? dat we er
weer zoveel honderden toeristen er
bij krijgen en ons putje weer eerdei
vol is".
Het zwaar gesubsieerde, enkele Ja
ren geleden nog slechts in de be
dachtzame kring van historici be
kende stadje vreest aan de uiterlij
ke schijn te worden opgeofferd. Nu
we 1971 schrijven past daar ook Ir
Bronkhorst de opstand tegen. „Df
auto's moeten er uit, helemaal'
sprak Nicolaas de Leeuw op gedeci
deerde toon, „ik begrijp heel bes;
dat de mensen hier willen kijken
maar onze leefbaarheid mag er na
tuurlijk nooit aan gaan. Wij willei
dat de mogelijkheid van normal
bewoning gehandhaafd blijft. Daai
zijn we bang voor. De kans zit erii
dat het om de toeristen te plezie
ren, winkeltje naast winkeltje
wordt, een koort kitsch stadje".
der wonen, die kunnen ook al niet
bij de burgemeester terecht, iemand
od zo'n soort deftig en intellectueel
niveau. Het oommunicatieverschil is
veel te groot."
Mevrouw Van Leuvesteyn viel hem
In de rede. „De burgemeester", zei
ze, „blijft op straat staan, ook al is
hij bij de mensen thuis. Bronck
horst. dat is een kind met een wa
terhoofd geworden. Er is geen riole
ring, we kunnen onze afval niet
kwijt, maar ondertussen wordt er
alles aan gedaan om van Bronck
horst een soort hoerastadje zoals
Marken of Volendam te maken.
De belangengroep streeft voorlopig
naar een voorlichtingsbijeenkomst
en een hoorzitting. De communica
tie, die niet alleen onder de heren
van Bronckhorst maar ook onder de
20e-eeuw se bewindvoerders altijd
ontbroken heeft, moet eindelijk eens
op gang komen. „Ja toch", sprak
Nicolaas de Leeuw, „al die mensen
die uit het westen vluchten willen
hier iets moois beleven. Daarom
mag het ook hier geen onbegena-
digd oord worden".
GRONINGENBurgemeester J. A.
Berger van Groningen heeft gister
middag afscheid genomen van de
Groninger raad en de Groninger be
volking. Op 16 april neemt de heer
Berger, na zes Jaar burgemeester te
zijn geweest van de noordelijke me-
tropole, ontslag. Hij probeert als lid
van DS'70 een zetel in de Tweede Ka
mer te veroveren (hij staat derde op
de lijst) om opnieuw een politieke
carrière te gaan opbouwen. Voor hij
burgemeester van Groningen werd
was de heer Berger lid van de Ka
merfractie van de PvdA.
Zowel de raad als burgemeester
Berger vermeden het afscheid een
politiek tintje te geven. De nestor
van de raad, de CPN'er Fré Meis,
had hiermee enige moeite. Maar Meis
slikte de woorden in die hij graag
had willen uitspreken. Loco-burge
meester P. G. van Delden gaf een
opsomming van alle goede zaken die
onder het „bewind" van de heer
Berger tot stand waren gekomen. De
bevolking heeft meer inspraak ge
kregen, de stedebouwkundige en de
verkeersraad zijn opgericht, Gro
ningen kreeg vele nieuwe stadswij
ken en zag zijn grenzen sterk uitge
breid.
De raad overhandigde de heer Ber
ger een cadeau dat symbolisch ge
noemd mag worden: een fiets voor
hem en zijn vrouw. De fiets symbo
liseert de geringe snelheid waarmee
DS'70, naar de mening van links po
litiek Groningen aan de politieke
opmars mag beginnen en anderszijds
symboliseert het het nieuwe gezicht
van de heer Berger, die, fietsend
door Den Haag, dr Til an us gaat op
volgen.
