IEER VRIJHEID VOOR DE WERKNEMER
elf kiezen wanneer
Eginnen en
anneer eindigen
Prins Borghese niet te bereiken
Interessante proefneming
Schade ingehaald
Rondgekeken bij de
juwelier. Modieuze
broche gekocht
Kostte f 110.-.
Echt goud natuurlijk.
IDAG 19 MAART 1971 LEIDSCH DAGBLAD
De juweliers Tan Nederland
„Is die gouden broche
van jou al tien jaar
oud? Waanzinnig, zeg.
Lijkt me een goed idee
om es een nieuwe
te kopen."
ADVERTENTIE
et dagelijks arbeidsritme in onze fa-
ien en kantoren kent zijn ijzeren
pegels, de plicht om het werk aan te
pn en te verlaten op de door hogere
itcn streng afgebakende tijdstippen is
van zeker niet de minste.
\ls men de werktijd wat losser zou
nbeleven, daagt er mogelijk wel hoop.
aantal Nederlandse bedrijven pleziert
personeel al met de glijdende werktijd,
een systeem dat ervan uitgaat dat men
mag kiezen uit meerdere tijdschema's om
de 7 of 8 daguren vol te maken. Tiendui
zenden Westduitse arbeidskrachten bele
ven al een andere werkelijkheid: zij mo
gen zelf de uren selecteren waarin de pro-
duktieslag meebeleefd moet worden. Eer
lang zal het in Nederland misschien ook
nog eens zover zijn.
ten en held van het laatste uur uit
de tijd van Mussolini. Prins Borghe
se werd gisterochtend uitgenodigd in
het paleis van justitie te verschij
nen om er rekenschap af te leggen
van zijn daden als oprichter en in
spirator van het zogenaamde Fron-
te Nazionale, een van de meest ex-
treem-rechtse en een van de meest
actieve splintergroepen buiten 't par
lement. Het is duidelijker geworden
dan gisteren nog dat de acties van de
Justitie zich voornamelijk tegen dit
Fronte Nazionale richtten. In 't kan
toor van Prins Borghese in Rome
werden documenten gevonden met
oproepen aan de bevolking die had
den moeten worden voorgelezen via
het door het front bezette radio en
televisiestations.
Prins Borghese ls op de uitnodi
ging van de rechter om te verschij
nen. niet ingegaan. Wel daagde er
een van zijn advocaten op die kwam
vertellen dat de prins niet zo snel
aan de uitnodiging gevolg had kun
nen geven omdat hij zich niet in Ro
me bevond. De prins bewoont 'n villa
buiten Rome. het Palazzo Borghese
in het 50 km ten zuiden van de
hoofdstad gelegen boerendorp Arte-
na. Wie het kasteel opbelde kreeg te
horen dat de kasteelheer zich in Ro
me bevond en wie daarop zijn bureau
in Rome belde, kreeg helemaal geen
gehoor meer.
ROME <GPDI Na de berichten
over de verijdelde staatsgreep heb
ben de Italianen de dag van gisteren
zonder opzienbarende bewijzen van
onrust doorgebracht. Zoals zich al
meteen liet aanzien was er geen
sprake van paniek, hoewel de minis
ter* van Binnenlandse Zaken in de
Senaat en Kamer de parlementariërs
toch aanraadde de zaak niet te on
derschatten.
Gisteren concentreerden de acties
zich ook voor het eerst met zoveel
worden rond de kleurrijke figuur
van Prins Valerio Borghese, telg uit
een van Italiës roemruchtste geslach-
(Van onze correspondent)
kt eenzame begin kunnen we
geval de blik al richten op
oratoria en kantoren van het
klijke Shell-Laboratorium in
rdam, een bedrijf dat zijn
rerkneniers voortaan zelf zal
welke uren zij de arbeid
men beëindigen,
niemand verbazen te verne-
Bt de waarden van het vroe-
tijdperk allerminst zullen
!en in het reusachtige re-
lomplex. Ook Shell kan het
iwille van zijn concurrentie-
niet veroorloven 2000 Am-
imers geheel de vrije hand
;en als de werkdag inge-
open ^oet worden, een hoogzomer-
aan het IJ zou dan al gauw
induwen op het majestueuze
indeel werpen.
y jktijk van het systeem wil
tn de vrijheid geniet om op
wenst moment tussen acht
half tien 's morgens te be-
Na afloop van de dagtaak
tijdstip van besluitvaardig-
Essen vier en zes uur. De ar-
jstatie mag in maximaal
i een half uur geleverd wor-
11 aar het mag natuurlijk ook
*1-1 minder. De voorschriften
iel dat men tussen half tien
uur in elk geval zijn werk
en dat de batige en nadeli-
o's aan werkuren de tien
logen overschrijden. Het
hctreme voorbeeld ts dat men
a ;ne maand tien uur teveel
om da a in de volgende
twintig overuren aan vrije
beleven.
naanden augustus, september
Al Bber hebben 165 werknemers
erkt aan een proefperiode,
indingcn zijn neergelegd in
fig rapport, dat slechts voor
-i sebruik mag circuleren, maar
I MB public relations-functionaris
D Kunst toch wel enkele
ten wil citeren.
vraag naar de positieve en
te kanten van het experi-
hamen op het terrein van
het vervoer slechts elf bezwaren
binnen, afkomstig van werknemers
die de minitieus georganiseerde au
to-poules (veer employees die in één
wagen af en aan redenin gevaar
zagen komen. De andere reacties
waren positief54 bijv. waarin de
mogelijkheid om de verkeerspieken
en de terugkerende kudde te ontlo
pen als een heilsboodschap werd
beleden en 33 waarin het het soepe
ler aanpassen aan de dienstregelin
gen van het openbaar vervoer blij
ter sprake kwam.
Er was ook een vraagje over de
vrije tijd: 75 werknemers applaudi-
seerden al of niet eigenmachtig
voor het buitenkansje om na vieren
met hun echtgenote te kunnen win
kelen, 64 anderen, die zich moeilij
ker in de warenhuizen wagen, spra
ken in algemener maar even opge
ruimde zin over de grotere moge
lijkheden op het gebied van de
vrije tijd.
„Natuurlijk", zegt de heer Kunst,
„als zo'n man om half vijf moe is
of ineens trek in een partijtje bil
jart heeft hoeft hij niet meer te
blijven. Er moet natuurlijk altijd
sprake zijn van overleg en samen
spel met collega's en chefs, maar
daarover maken we ons niet onge
rust. In de proeftijd is niet geble
ken dat er moeilijkheden zouden
kunnen ontstaan doordat bijv. een
team van drie mensen ineens tege
lijk te laat wil komen of te vroeg
wil weg gaan.
Vermenselijking
wheit de klok"
Een algemene tendens die er wel in
lag was dat men geneigd is om
vroeger te komen. Men kan dan
voor vijven weg. men heeft meer
aan de vrije tijd Het is verder zo
dat er voor ons experiment veel in
teresse is vanuit het Nederlandse
bedrijfsleven. Dat is ook wel begrij
pelijk. Er is hier immers sprake
van een vermenselijking in de ver
houding tussen werkgever en werk-
nemen. De laatste krijgt een gevoel
van eigen verantwoordelijkheid voor
zijn werk. Hij hoeft niet meer te
vragen om een gunst, maar maakt
gebruik van een recht".
De reacties van de 165 personeelsle
den, de groep voor wie in augustus
de prikklok de horlogerie van de
industriële revolutie in ere werd
hersteld, getuigen van een even
warm vertrouwen. Een van hen. de
heer H. Hulsman, werkzaam op de
documentatieafdeling en voorzitter
van de gekozen leden van de on
dernemingsraad. verstrekt de vol
gende bevindingen:
„Het eerste voordeel is natuurlijk
dat je kunt komen en gaan wan
neer je wilt. Ik heb in die periode
meegemaakt dat een familielid
overleed. Normaal krijg Je daar
geen verlof voor. Maar ik was al
een aantal keren een half uur vroe
ger begonnen. Ik kon nu voor de
begrafenis vrijnemen.
Ik heb er steeds naar gestreefd om
hier om acht uur te zijn. Dan heb
je dat half uur al gewonnen. Mijn
bedoeling was om een halve vrije
dag bij elkaar te sparen. Maar dat
lukte niet. De praktijk was toch dat
je 's middags om vier uur vaak zei:
ik voel me wat lui. ik ga lekker
naar moeder de vrouw. Zij vond
dat natuurlijk prachtig. Ze heeft
ook zo enorm genoten toen ik op
haar verjaardag een uur langer aan
het ontbijt ben gebleven om er een
feestje van te maken".
Het geweldige van deze regeling is
ook dat Je door een paar minuten
veel meer tijd kunt winnen. Ik
woon in Castricum. Vroeger toen
iedereen pas om vijf uur weg
mocht, miste fk net d e trein van
vijf over vijf. Dan werd het half
zes en was je om zes uur thuis. Nu
ga ik een paar minuten voor vijf
weg. ik heb wel die trein en ik ben
om half zes thuis, een half uur eer
der.
Persoonlijke vrijheid
Ik zie totaal geen nadelen aan deze
regeling zitten. Er zijn een paar
collega's die zich zorgen maken over
de vraag wie er betaalt wanneer
bijv. alle treinen door winterweer
een uur te laat komen. Daar wordt
dan nog door de leiding over ge
praat. Maar ik zelf ben wel eens
drie kwartier te laat gekomen door
Shell-laboratorium in Amster
dam waar de proef genomen
wordt.
een ontzettende verkeersopstopping.
Ik ben daarover niet naar mijn
baas gegaan, ik heb het ervaren als
behorende bij een spel. dat Je veel
persoonlijke vrijheid geeft.
Je wilt 's middags wel eens bood
schappen doen Vroeger ging dat
niet, je hoefde het niet te vragen.
Nu doe je het, Je hebt nog een sal-
dootje of je haalt later die tijd
weer in. Maar wat het wel ls: als
werknemer ervaar je alles als een j
veel prettiger menselijker gedrag, je j
kunt zelf over zoiets beslissen. Zo
heeft iedereen van de 165 het ge- 1
voeld. De anderen zullen het straks 1
ook merken. Ze staan ook al te
trappelen van ongeduld: wanneer
Romen wij aan de beurt".
Tweeërlei voordeel
We xijn terug bij de heer Kunst.
Hij erkent: „Natuurlijk zijn de
voordelen er ook voor de werkgever.
Iemand die door een verkeersop
stopping een half uur te laat komt
moet die tijd nu inhalen. Vroeger
was dat natuurlijk niet zo. Maar
wat belangrijker is: vroeger kon
men om half vijf geen proef van
een uur nemen. Nu kan dat gemak
kelijk. Onze werkdag is natuurlijk
wel even anderhalf uur langer ge-
worden.
