dink(CHU): van oppositie-
komt niets terecht
Wat is openbaar in ons land?
Omzet V&D in 71
zeker 1.5 miljard
ommisie voor
rij zeno verleg
inloze zaak
79
PaknehseT,
DRUM.' drum!
PRUM!
Drum héle beste halve zware.
Onrust
over
water
beheer
Op BP-kandidatenlijst
ook andere partijen
mA, 1)66 en PPR gaan praten over kernkabinet
Ell-KLEURENTeLEVlSlE,
PRUMkAMEtEWZADEL;
PRUM, EHN
ichinisten
turven
I
Inbreker kwam
uit lucht vallen
PERQUIN
Mr. J alentgoed
overleden
JURY TREKT
ZICH TERUG
r\
-'W
K, JkeM °CC
EVi—PRVMMtt
PRUM,PRUM
Miljoen schade
bij Gulf-brand
Vewin:
5DAG 16 MAART 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
If
(ANP) „Niet de harde lijn van Udink, maar de
g van de redelijkheid heeft het gesprek tussen de
)f haastige drie partijen met de drie christelijke par-
gebroken. Daardoor won waarschijnlijk de duidelijk-
Üt zei maandagavond in Assen minister drs B. J. Udink
3 erkiezingsrede op een bijeenkomst van de Christelijk
:he Unie in Assen.
Udink vond het kostelijk,
er Den Uyl meent alsof op
niet alleen de CHU,
de KVP en de ARP onder
ouden zijn verdwenen. „De
gr» lelijke partijen wensen in
htieprogram, dat in de ko-
regeringsjaren 2800 mil-
daïop tafel komt. De andere
4200 miljoen. En daar
de heer Udink, „niets
komen. De belasting-
al vrijwel dol ge-
>nt" neenschappelijk program-
,nii.
w christelijke partijen is
lentieprogram der CHU.
Udink wees de gedachte
di'
'et{ cratisch wantrouwen van
ie hand en wilde het hou-
10 emocratisch vertrouwen,
rade hij dat de opbouw
an
lixi
De Nederlandse Spoor-
onderzoeken hoeveel bij-
ken er op overgangen in
gebeuren. De machinisten
dracht gekregen de waag-
10 in de periode van 14 tot
maart en van 2 tot 5 mei
trein langs schieten, te
ivakken in Nederland zijn
tng betrokken. Geteld zul-
ffcuii de auto's die tussen ge-
ral e bomen zig zaggen, door
nipperlicht rijden of een
i overweg oprijden als er
der< i een trein aankomt.
in ra 1968 werden de bijna-
ook geregistreerd. Dat
spectievelijk 1064 en 1192.
zigzaggers tussen de hal-
,de van 253 in 1967 tot
?en
a
ële publikaties
IN een willekeurige
gemeente.
meester van Lelden brengt
kennis, dat aan een kle-
verzoek wordt toegestaan
ekeurige gemeente aan de
er verkiezingen van de le-
Tweede Kamer der Staten-
el te nemen.
die van vorenbedoelde be-
ebruik wenst te maken,
an uiterlijk 14 april a.s.
do enaan de Burgemeester
te waar hij op de dag der
elllng in het klesregister
n, met gebruikmaking van
er, dat van heden af tot
iprll a.s. ter secretarie van
le kosteloos verkrijgbaar is.
aart 1971.
Burgemeester van Leiden,
lenken,
loco-burgemeester.
van onze samenleving niet moet
worden verdoemd tot het kerkhof,
maar open en democratisch tot een
moderne samenleving moet groeien.
Hij bepleitte meer uitgaven voor la
ger onderwijs, het onderwijs aan
werkende Jongeren, voor het ontwik
kelingswerk en voor defensie. „Ik
behoor niet tot de 99 procent die ver
sterking van de defensie Jammer
vinden, maar wel tot de een procent
die het niet leuk vindt. Wij hebben
onze defensie tot nu toe op een koop-
Je gehad." Overigens kan volgens de
heer Udink de veiligheid op twee
manieren worden gediend door naast
een goede defensie, ontwikkelings
hulp te bevorderen.
Kernkabinet
Deze week nog gaat de progres
sieve combinatie van de Partij van
de Arbeid, D'66 en de Politieke Par
tij Radikalen' over de samenstellling
van een kernkabinet en de keuze van
kandidaat-minister spreken. Dit
heeft gisteravond D'66-liJsttrekker
mr. H. van Mlerlo meegedeeld tij
dens een discussie in een druk be
zocht politiek café in Sneek.
De samenstelling van dit kernkabi
net zal vermoedelijk in de laatste
weken voor de verkiezingen op 28
april bekend worden gemaakt, zodat
ook in dit opzicht de kiezers zullen
weten waarmee zij te maken krijgen,
aldus Van Mierlo.
„Als wij 45 van de stemmen zou
den behalen, zit het er in, dat deze
ministersploeg ook inderdaad tot re
geren zou komen," zei de voorman
van D'66, omdat elke andere combi
natie dan zwakker zal zijn dan die
van de progressieven.
Maar ook als een dergelijk hoog
percentage niet zou worden gescoord
en dit kabinet een schaduwbestaan
moet lijden, is er aan duidelijkheid
veel gewonnen. In ieder geval ziet
het er dan naar uit dat het gezamen
lijk optrekken van de Partij van de
Arbeid, D'66 en PPR in de oppositie
de politieke verhoudingen zo'n deuk
zal geven, dat na anderhalf Jaar
nieuwe verkiezingen nodig zullen
zijn. „De kiezers zullen dan beter
dan ooit weten waar zij aan toe
zijn," zo zei mr. Van Mierlo.
ROTTERDAM (ANP) In de
nacht van zondag op maandag is een
inbreker in Rotterdam uit de lucht
komen vallen en vlak voor de voeten
van de politie op de grond terecht
gekomen. De man, die een herenmo
dezaak was binnengedrongen was op
zijn strooptocht door het plafond
van de benedenverdieping gezakt.
De agenten konden hem zonder
meer inrekenen.
De surveillerende mensen zagen op
hun ronde, dat de deurruit van de
winkel was ingeslagen. Zij gingen
naar binnen en achter in de zaak
gekomen hoorden zij boven zich een
hevig gekraak. Op hetzelfde ogen
blik viel een man voor hun voeten
met in de ene hand een zware
schroevedraaier en in de andere een
wieldopsleutel.
De pechvogel was de 19-jarige A.
C. S., zonder beroep, uit Delft.
AMSTELVEEN De geldomzet
van het warenhuisconcern Vroom
en Dreesmann, die vlak na de oorlog
nog f 50 min. bedroeg, zal in 1971
stijgen tot zeker f 1,5 miljard, aldus
de heer W. J. R. Dreesmann, voor
zitter van het hoofdbestuur van V. en
D. Nederland, bij de opening van het
nieuwe warenhuis in Amstelveen.
Op zich lijkt dit een groot bedrag,
maar het maakt toch slechts 3 tot
3,5 pet. van de nationale detailhan
delsverkopen uit. Het genoemde per
centage is wel een van de hoogste
van de wereld voor een zelfstandige
detailhandelsorganisatie. De groei
van V. en D. wordt nog eens bena
drukt door het grote aantal filialen
dat de laatste Jaren is geopend.
De zelfbedieningswarenhuizen heb
ben ook bij V. en D. de volle aan
dacht. Sinds 1964 worden deze geëx-
iELO (ANP) De hele
zaken in de zgn. prij
scommissie is een far-
belachelijke zaak een
'rocedure. Voorzitter van
lerlands Katholiek On
derband in het mid-
kleinbedrijf, de heer W
heetf dit verklaard
bij de wet voorgeschre-
'lodieke overleg tussen
Ister van Economische
vertegenwoordigers
ustriële werkgeversver-
vakcentrales, onderne-
toisatie in het midden-
ibedrijf, consumenten,
'bel en grootwinkelbe-
heer Perquin sprak
i&vond op een regionale
tost van zijn verbond in
Perquin herinnerde
bat de minister en de
"gen afzonderlijk over-
toordat de prijzenover-
met de minister
Dat afzonderlijke
toht de heer Perquin
1 dat ls naar zijn me-
begelijk overleg.
In de prijzenoverlegcomrnis-
sie is van overleg wel degelijk
geen sprake. De minister kent
de standpunten van de leden
van die commissie.
Hij onthult daar geen nieuws
want iedereen weet dat al uit
het afzonderlijke overleg en
iedereen heeft het enkele dager)
tevoren al in alle kranten kun
nen lezen.
De heer Perquin vindt zo'n
door de wet voorgeschreven
gang van zaken een gevaar voor
het goed functioneren van de
democratie. Hij acht die ook wei
nig bevordelijk voor het oplos
sen van de huidige spanningen
tussen overheid, werkgevers en
werknemers.
Nog gevaarlijker dan geen
overleg, geen Inspraak en geen
medezeggenschap vindt hij pro
cedures die overleg suggereren,
maar in feite zo doorzichtig
geen enkele vorm van overleg
bieden, dat ze schijnvertonin
gen worden. Daardoor worden
alleen maar nog grotere frusta-
ties gewekt en frustaties zijn er
echt al genoeg.
ploiteerd onder de naam Vendet. Zij
leveren vooral goederen voor het
dagelijkse gebruik. Begin 1972 zal in
Drachten de eerste supervendet wor
den geopend, een zelfbedieningswa
renhuis dat naast levensmiddelen
ook andere goederen verkoopt. De
verkoop geschiedt hier geheel op de
parterre met een verkoopoppervlak
te van 3500 a 4000 m2.
De normale Vendet heeft een ver
koopoppervlakte van ongeveer 2000
m2. Plannen voor meer supervendets
zijn reeds in voorbereiding. „Het ko
pen van goederen voor alledag is
voor de consument een noodzaak en
deze zal dit kopen zo snel en effi
ciënt mogelijk willen doen. Het ech
te winkelen zal bij de stijgende wel
vaart een deel van de toenemende
vrije tijd voor de mensen gaan vul
len bij wijze van nuttige vrijetijdsbe
steding," aldus de heer Dreesmann.
De heer Dreesmann gelooft niet
dat het warenhuis een overleefde de
tailhandelsvorm zou zijn, zoals bij
voorbeeld in Frankrijk wel eens be
weerd is. De warenhuizen en zeker
ook V. en D. zijn nog in volle groei.
Juist is te bedenken dat er grote
veranderingen gaande zijn. De mo
derne consument leeft in een hoger
tempo, doch winkelt selectiever en
met meer smaak en stijlgevoel. Zelf-
bédieningswarenhuizen en moderne
bedieningswarenhuizen vullen elkaar
ln dit opzicht aan. „Vroom en Drees
mann blaast in beide ontwikkelingen
haar partij meer dan mee," aldus de
heer Dreesmann.
DEN HAAG (ANP) In de nacht
van zondag op maandag is op 68-Ja-
rige leeftijd overleden mr. P. H. Va-
lentgoed. oud-directeur-generaal van
de arbeid bij het ministerie van So
ciale Zaken en Volksgezondheid.
De heer Valentgoed was op 8
maart 1903 in Leiden geboren. Hij
volgde de opleiding aan de Kweek
school voor de Zeevaart in Amster
dam en trad in 1921 in dienst bij de
stoomvaartmaatschappij Nederland
Hij verliet die maatschappij in de
rang van stuurman en begon aan de
rechtenstudie die hij in 1939 bekroond
zag met het doctoraal examen.
Op 1 ktober 1939 werd hij adjunct
inspecteur van de havenarbeid, een
diénst die onder het directoraat-ge
neraal van de arbeid ressorteert.
Twee jaar later werd hij bevorderd
tot inspecteur.
Op 1 maart 1946 volgde zijn benoe
ming tot hoofdinspecteur district-
hoofd inspectie havenarbeid in Rot
terdam. Op 25 februari 1952 is hem
de persoonlijke titel hoofdinspecteur
directeur van de arbeid verleend.
Als opvolger van lr. Z. Th. Fetter
werd de heer Valentgoed op 1 sep
tember 1953 directeur-generaal van
de arbeid. Die functie heeft hij ver
vuld tot 25 maart 1868 toen hij, we
gens het bereiken van de pensioen
gerechtigde leeftijd, afscheid nam.
In de Amsterdamse dieren
tuin Artis is het duidelijk te mer
ken dat de lente in aantocht is.
Gisteren mocht het drie maanden
oude ijsbeertje voor het eerst met
zijn moeder mee naar buiten. Het
was snel gewend aan de grote
belangstelling van het publiek en
vertoonde weinig bereidheid om
weer naar binnen te gaan.
Typografieprijzen
AMSTERDAM (ANP) Drie voor
de Jury voor de typografieprijzen
1971 aangezochte kunstenaars heb
ben B. en W. van Amsterdam schrif
telijk gevraagd te worden ontslagen
van de plicht de eerder gedane toe
zeggingen te honoreren omdat zij
geen vertrouwen meer hebben in de
mogelijkheid tot een volwaardige sa
menwerking tussen het Amsterdam
se gemeentebestuur en adviserende
terzake kundige kunstenaars.
Zij doen dit „omdat B. en W. ge
weigerd hebben de prozaprijs van de
gemeente Amsterdam toe te kennen
aan de' schrijver Weinreb, hoewel
daartoe door een door henzelf inge
stelde jury is geadviseerd". De kuns
tenaars, t.w. Jan G. Elburg, Hartmut
Kowalke en Will van Sambeek, wij
zen de argumenten volgens welke de
prozaprijs van Amsterdam de heer
Weinreb zou moeten worden onthou
den, beslist af.
ADVERTENTIE
DEN HAAG (ANP) —De Boeren
partij heeft op haar kandidatenlijst
voor de komende tweede-kamerver
kiezingen op woensdag 28 april een
plaats ingeruimd voor vertegenwoor
digers van de politieke groepering
„Referendum" (opgericht door de
onlangs overleden mr. P. Koot uit
Den Haag), de Partij voor Onge-
huwden en de partij „Rechts-om".
De heer H. Koekkoek, voorzitter
van de Boerenpartij en van de twee
de-kamerfractie van die partij, deel
de maandagmiddag desgevraagd mee
dat het aanbod aan de groeperingen
om een kandidaat op de lijst van de
Boerenpartij te zetten gedaan was
onder het voorbehoud, dat zij geen
direct-verkiesbare - plaats zouden
krijgen. „Willen die kandidaten in de
kamer komen, dan zullen ze voor
hun eigen zetel propaganda moeten
maken", aldus de heer Koekoek.
De drie kandidaten van de bedoel
de groeperingen zijn: ir. A. G.
Schuyffel uit Rijswijk (ZH) voor
.Referendum", mevrouw N. van de
Beek-Jansma uit Den Haag voor
de ongehuwden-partij en de heer M.
Lewin uit Amsterdam voor .Rechts
om".
De kandidatenlijst van de Boeren
partij wordt in alle kieskringen aan
gevoerd door de heer Koekoek. Ver
der staan bovenaan de lijst: 2. het
kamerlid A. Nuijens, 3. V. A. Honig
van den Bossche uit Gouda, 4 J.
Ubak uit Staphorst, 5 J. de Koning
uit Lunteren en 6 J. H. Borsboom,
oud-gemeenteraadslid van Den
Haag.
De boerenpartij komt in de acht
tien kieskringen met niet-gelijklui-
dende lijsten uit.
Het tweede-kamerlid mr. H. Ch. J.
M. Kronenburg, die in de Kamer ge-
ROTTERDAM (ANP) De brand,
bij Gulf Oil in het Europoortgebied
heeft een schade aangericht die iets
onder de één miljoen gulden ligt.
Er zijn twee asfalttanks totaal ver
woest en twee stookolietanks liepen
behoorlijke schade op. Er is geen pro-
duktieverlies.
De oorzaak van de brand is nog
volkomen onduidelijk. Er wordt een
grondig onderzoek ingesteld.
kozen werd als lid van de Boeren
partij, maar zich afsplitste en een
eenmansfractie vormde, zal bij de
komende kamerverkiezingen kandi
daat zijn voor de politieke groepering
„Democraten 2000, partij voor de ge
wone man". Aldus heeft de voorzit
ter van deze groepering, de heer B.
M Steur uit Berkhout bij Hoorn
gistermiddag meegedeeld.
RIJSWIJK (ANP) De Neder
landse Waterleidingbedrijven zijn
ernstig verontrust over het ontbreken
van een centraal waterbeleid in ons
land, dat zich uitstrekt over de
kwantiteit, de kwaliteit en het ge
bruik van het water, aldus een com
muniqué van de Vewin, de Vereni
ging van Exploitanten van Water
leidingbedrijven in Nederland.
De Vewin betreurt ook ten zeerste,
dat de waterleidingbedrijven in we
zen in volsarekte onzekerheid verke
ren over de kwaliteit en de hoeveel
heid van de grondstof, die zy moeten
gebruiken. Wegens de bestaande ver
ontrusting en met het oog op een
mogelijke wijziging van de departe
mentale indeling zal de Vewin op 25
maart een buitengewone algemene
ledenvergadering houden, waarop
een en ander aan de orde zal ko
men. Sprekers op deze vergadering
zullen zijn ir. C. van der Veen, direc
teur Gemeentewaterleidingen Amster
dam en bestuurslid van de Vewin en
prof. mr. J. G. Steenbeek, hoogleraar
in het staats- en administratief recht
aan de Rijksuniversiteit van Utrecht.
Wat is er wel en wat is er niet
openbaar aan documenten die
handelen over het nabije verle
den? Een probleem dat een duide
lijke actualiteit heeft, als we na
gaan dat er in de Tweede Kamer
vragen worden gesteld over het
verleden van prof. Kistemaker en
over de memoires van Weinreb.
Daar spleelt dan nog de kwestie van
de documenten en de overheidsar
chieven met betrekking tot de In
donesische kwestie van de Jaren
1945-1949 doorheen. Een flink deel
van de verwarring moet worden
verklaard uit het feit dat er geen
éénsluidende regeling met betrek
king tot dit soort openbaarheid be
staat. De archiefwet is in de loop
van de Jaren zestig herzien. In het
algemeen geldt dat overheidsdocu
menten na een periode van uiter
lijk vijftig jaar openbaar gemaakt
moeten worden. Maar elke regel
kent uitzonderingen en ln een van
de ruim veertig paragrafen van de
archiefwet valt dan ook wel weer te
lezen, dat ministers archieven ge
sloten kunnen houden.
Voor het Rijksinstituut voor Oor
logsdocumentatie gelden weer an-1
dere regels. Dit instituut is niet in
de eerste plaats een archief. Het is
een verzamelplaats van officiële en
persoonlijke stukken en bronnen,
waarvan het de bedoeling is dat er
uit wordt geput om het beeld van
Nederland in de Tweede Wereld
oorlog zoveel mogelijk te verbrei
den.
In het algemeen gaat men er in
het Rijksinstituut van uit dat het
hoogst ongewenst is, dat weten
schappelijk onderzoek naar de Ja
ren van de bezetting geschaad zou
worden. En dat betekent dat 't in
stituut open staat voor ge
schiedkundigen die onderzoeken
instellen naar episodes uit de be
zettingstijd. Met gerechtvaardig
de trots vermeldt de directeur van
Oorlogsdocumentatie, dr. L de Jong
dat er in de loop der Jaren hon
derden boeken en scripties zijn uit
gekomen waarin materiaal afkom
stig uit zijn instituut is verwerkt.
Openbaarheid is voor dr. De Jong
een zinnige zaak. Maar er zijn
enkele duidelijke beperkingen. Ten
eerste kan het Rijksinstituut zich
natuurlijk niet lenen voor dien
sten aan Nederlanders, die in con
flict zijn geraakt met Nederlan
ders en die op de Amsterdamse He
rengracht komen kijken wat ze te
weten kunnen komen over, het oor
logsverleden van hun tegenstan
ders.
Daarnaast is er een beperking, dat
een aantal stukken in het Rijksin
stituut is gedeponeerd onder be
paalde voorwaarden. Het gaat bij
voorbeeld om de meer dan 1500
dagboeken, vaak vol intieme no
tities. Wanneer medewerkers van
het instituut of andere we
tenschappelijke onderzoekers de
ze bronnen willen raadplegen, zal
dat niet kunnen zonder dat tevo
ren toestemming is gevraagd aan
de betrokkenen of nabestaanden.
In het algemeen dus zal Oorlogsdo
cumentatie ztfn verzameling open
sbellen voor wetenschappelijk on
derzoek.
Maar wat gebeurt er nu als het gaat
om politieke kwesties? De Journa
list Klinkenberg bijvoorbeeld heeft
Juist een boek gepubliceerd over het
ultracentrifugeproject van prof.
Kistemaker. Dat boekt werpt een
reeks vragen op. Er wordt gesugge
reerd dat de huidige hoogleraar,
in zijn assistententij d in Lei
den in 1944 werk voor de Duitsers
heeft verricht. Volgens zijn zeggen
is Kistenmaker toen naar Parijs
geweest voor het verzet om te zien
wat de stand van zaken was bij het
Cellastlc-onderzoek. Drs. Visser
van D'66 heeft nu vertrouwelijke
inzake gevraagd van de zogenaam
de Cellasticdocumenten die by Oor
logsdocumentatie berusten en die
betrekking zouden hebben op de
affaire Kistenmaker.
In zo'n geval deelt het Rijksinsti
tuut aan de minister mee wat er
aan informatie in deze documen
tatie staat. Naar aanleiding daar
van kan de minister aan het ver
zoek van de Kamer al dan niet
voldoen. Overigens speelde deze
zelfde kwestie ook al zo'n tien Jaar
de Kamer vervolgens het dossier
ker (op instigatie van Klinkenberg
die nog CPN-lid was) een soortge
lijke vraag gesteld. Inderdaad kreeg
de Kamer vevrolgens het dossier
vertrouwelijk ter inzage, meent dr.
De Jong.
Enige verwarring is onlangs gezaaid,
door dr. De Jongs opmerking in
"n debat onder vakgenoten dat we
tenschappelijke onderzoekers alle
documentatie konden raadple
gen die hij gebruikt had voor de
eerste delen van de geschiedenis
van Nederland in bezettingstyd
In het vervolg van de discussie heeft
hy zich gehaast een fout te her
stellen. Bedoeld was materiaal op
het Ryksinstituut. Dus byv. geen
bescheiden uit 't Koninkiyk Huis
archief. Dat is een zeer gesloten
zaak. Dr. De Jong heeft er nu uit
mogen putten. Koningin Wilhelml-
na stond voor de oorlog ook toe dat
de Utrechtse historicus prof. Geyl
er in werkte voor een onderzoek
naar stadhouder Willem IV.
Maar toen de resultaten de Ko
ningin niet bevielen kon Geyl on
middellijk ophouden met zijn on
derzoek. JR.S.
