JUASSALE ONTSLAGEN BIJ
lOLLS ROYCE VERWACHT
anslag op
liegveld
Portugal
AMERIKA'S LEGER BESCHIKT OVER
VEEL PERSOONLIJKE INLICHTINGEN
(X)
;er
3e:
Zes jaar voor
schutter op
gedenkteken
PILOOT WIST
JEUGDIGE
KAPER TE
BEPRATEN
wkomst van 100.000 mensen hangt af van ontwikkeling motor
Schoonzuster van
Prinses Irene uit
Spanje gewezen
otest tegen koloniale politiek
Senaatscommissie stelt een kritisch onderzoek in
G 9 Mi
(AG 9 MAART 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
(Van onze correspondent)
iet
zou
Achter
massi
ver vai
seph C
ingezo
(Da M«P
chreef &DEN De Britse luchtvaartminister Frederick Cor
reputs|keeft gisteravond in het Lagerhuis meegedeeld dat tussen
.000 en 18.000 employé's van Rolls Royce hun betrekking
i hy6w verliezen warneer de R.B. 211-straalmotor niet kan wor-
dat rered. Daarbij tornen dan nog de in dat geval te verwach-
h ntslagen bij tientallen andere technische bedrijven die on-
itdruS !len voor ^ez< motor produceren. Wanneer men de gezins-
ruikt, i van de betrokkenen meetelt staat door het al of niet door-
>p 13 van het R.B 211-project de bestaanszekerheid van 100.000
"tlkond 51611 op hetspeL
_jn van de© kwestie met de
de Etjfen die voorde Lockheed Tris-
BolIunbojet b^temd is, heeft de
nkoms or het ^.illiete Rolls Royce-
besch f wgens zijn betekenis
"Ein |g
3ritse buitenlandse defen-
i ode d>or de Britse regering
iding" ergei0I>en aangekondigd dat
gordtfi l weken 4300 Rong R0yCe-
yes wegens overtolligheid door
tooing van andere motoren aan
c zillen wirden gezet,
s.'ag tre't vooral Glasgow en
ln welke laatste stad het
artier van Rolls Royce is
gd. De toekomst van de RB 211
(aan ten zijden draad. De re-
on«erhandelt met Lockheed
1 m ckhied is in voortdurend con-
iet ie drie Amerikaanse lucht-
laitschappijen die de Tristar
E lesteld en ook met de Ame-
I Me regering en met de banken
Lien of de motor nog kan
E jehandhaaft.
rl'iojuist uit Amerika terugge-
U Junctionaris van Rolls Royce
Jle alarmkreet laten horen dat
fr niet zeer snel, misschien wel
i enkele uren of uiterlijk bin-
J ti of twee dagen eeri defini-
I 5-1 pluit wordt genomen, de 211
zal zijn. Want de lucht-
itschappijen zouden aan het
hun geduld zijn gekomen
;t punt staan naar de Amo-
concurrenten van Rolls
ien. ^namelijk de General Electric
schaj
AP,
Turfc
CF-6 en de Pratt Witney JJT-9D
motoren over te schakelen. Men moet
dit alles natuurlijk met een korrel
tje zout nemen omdat er op dit
ogenblik tussen de betrokkenen een
zenuwenoorlog aan' de gang is.
Steun
De Britse regering, die Rolls Royce
reeds met 47 miljoen pond heeft
gesteund, is bereid aan de verdere
ontwikkelingskosten van de R.B. 211
een bedrag van 60 miljoen pond bij
te dragen.
Indien de kosten dit bedrag te bo-
van zouden gaan, zo luidt het Britse
voorstel, zouden deze door Lockheed
worden gedragen. Lockheed zelf
echter verwacht geen extra kosten.
Oorspronkelijk had Rolls Royce de
motoren aangeboden voor de vaste
prijs van 350.000 pond sterling per
stuk. De zaak liep vast toen bleek dat
de werkelijke ontwikkelingskosten
500.000 pond per motor bedroegen.
Wat de produktiekosten betreft
stelt de Britse regering voor dat even
tuele tegenvallers of meevallers door
Rolls Royce en Lockheed zullen
worden gedeeld, evenals de' winsten ui
de verkoop van onderdelen. Lockheed
gelooft dat deze winsten grote zul
len zijn dan de door de regering ver
strekte cijfers aangeven.
Als tegenprestatie zouden zowel
Lockheed als de luchtlijnen afzien"
van de boetes uit het oude contract
wegens vertraagde levering. Onder
de voorgestelde nieuwe regeling zou
er geen boete behoeven te worden
betaald voor een vertraging van zes
maanden en slechts lichte boete voor
een extra vertraging van drie maan
den.
MADRID (DPA) Prinses Ceci
lia van Bourbon-Parma, een van de
drie zusters van Prins Carel Hugo,
de echtgenoot van Prinses Irene,
moest vandaag op last van het
ministerie van Binnenlandse Zaken
in Madrid Spanje verlaten. Dit
maakte de secretaris-generaal van
de Carlisten Jose de Zabale in Ma
drid bekend.
De prinses die helpster van het Ro
de Kruis m Biafra is geweest, kwam
op 17 februari in de Spaanse hoofd
stad aan, waar zij zich voor een tro
pische kwaal heeft laten behan
delen. Zij bevond zich in de woning
van Prins Carel Hugo en Prinses
Irene, toen haar het uitwijzingsbevel
werd overhandigd. Zij gaat naar Pa
rijs.
Prinses Cecilia is het tweede lid
van de familie Bourbon-Parma, dat
wordt uitgewezen. Op 20 december
1968 moest Prins Carel Hugo Span
je verlaten. Hij woont nu, evenals de
andere ieden van de familie,
in Frankrijk.
De Carlisten hebben bij het mi
nisterie van Binnenlandse Zaken en
de politie geprotesteerd tegen de uit
wijzing van Prinses Cecilia.
De kern van het Britse regerings
voorstel is. dat de R.B. 211 als ge
zamenlijk project door Rolls Royxe
en Lockheed zal worden uitgevoerd.
De vraag is echter of Lockheed zon
der een vinger in de pap te hebben
bij Rolls Royce daar iets voor voelt.
De algemene kritiek op het rege
ringsaanbod is dat dit wel erg scha
mel is en nauwelijks opweegt tegen
de kosten die de gemeenschap door
werkloosheidssteun en speciale fi
nanciële steun voor ontslag wegens
overtolligheid alsmede belastingder
ving zou krijgen te dragen. Ook
Lockheed acht het voorstel irreëel, al
heeft men zich dan nog niet offi
cieel er over uitgesproken. Beweerd
wordt dat als de Britse regering een
beetje verder over de brug zou ko
men de Rolls Royce-motor ondanks
Kasteel uitgebrand Gisteren is
in Rijkhoven in België het uit de
veertiende eeuw daterende kasteel
Aide Biezen volledig door brand ver
woest. Het vuur is waarschijnlijk
overgeslagen vanuit enkele open
haarden die de eigenaar had aange
maakt omdat hij belangrijke gasten
verwachtte. Een aantal waardevolle
schilderijen en meubelen kon uit het
vuur gered v/orden. Het betrof hier
het „grootste kasteel tussen Rijn en
Loire", waarvan alleen al de daken
van de gebouwen een oppervlakte
hadden van drie ha.
Doodvonnissen op Cuba Tien
personen, die vorig jaar heimelijk
Cuba zijn binnengekomen, zijn ter
dood en vijf tot dertig jaar gevan
genisstraf veroordeeld, aldus is gis
teren van officiële zijde in Havanna
vernomen. De zes terdoodveroor-
deelden hadden deelgenomen aan
twee landingen op de oostelijke kust
van Cubi en maakten deel uit van
de contra-revolutionaire beweging
„Alpha 66", waarvan de zetel zich
in Miami bevindt.
alle oponthoud en andere misère
toch nog voordeliger zou zijn dan
de Amerikaanse motoren en de kos
ten, verbonden aan het verbouwen
va de Tritsar-toestellen, hetwelk
dan nodig zou zijn om de motoren te
kunnen monteren.
De massale ontslagen zijn vooral
zo ernstig nu het aantal werklozen
in Groot-Brittannië reeds de 700.000
ruim heeft overschreden en de vrees
bestaat dat deze aan het einde van
het Jaar 1 miljoen zullen bedragen,
tenzij de regering bereid is de eco
nomie té stimuleren. Op het mo
ment bepaalt Heath zich tot de
schoktherapie van het (eventueel
ten koste van langdurige stakingen,
zoals bij de post) omlaag drukken
van inflatoire looneisen. Maar dit
eenzijdige optreden tegen lonen en
oorlog met de vakbonden wordt lang
zamerhand politiek onhoudbaar voor
de conservatieven. Vandaar dat zowel
de centrale werkgeversorganisatie als
de vakcentrale steeds sterker aan
dringen op het vieren van de strakke
anti-inflatieteugel.
BERLIJN (DPA) De Brltee
militaire rechtbank ln West-Berlljn
heeft gisteren de 22-Jarlge Ekkehard
Weil tot zes jaar gevangenisstraf
veroordeeld. HIJ ls schuldig bevon
den aan het plegen van een aanslag
op het Sowjet-Russlsche gedenkteken
ln Weet-Berlljn ln november vorig
Jaar Een Russische soldaat, die bij
het monument op wacht stond, werd
daarbij door twee schoten zwaar ge
wond.
Well werd door een Britse recht
bank berecht omdat het gedenkte
ken bij de Brandenburger Tor in de
Britse sector van West-Berlljn ligt.
Well verklaarde zich niet schuldig.
HIJ zei dat een groep rechtse extre
misten de aanslag op het gedenkte
ken had gepleegd. HIJ had aanvan
kelijk tegenover de politie bekend
om de werkelijke daders de gele
genheid te geven naar West-Dults-
land te ontkomen.
„Daily Sketch" verdwijnt Een
van de tien grote Britse landelijke
dagbladen, de Daily Sketch, gaat
verdwijnen. Het blad zal in mei
worden opgenomen in de Daily
Mail. Beide bladen maken deel uit
van dezelfde groep, de Associated
Newspapers, geleid door Vere
Hampsworth, die twee maanden gele
den zijn vader, Lord Rothermere, is
opgevolgd.
MIAMI (Reuter, AFP) De 10-
Jarlge Thomas Marston uit Mobile
ln de Amerikaanse staat Alabama,
heeft gisteren een Boelng-727 van de
Amerikaanse luchtvaartmaatschap-
blj „National Airlines" gekaopt,
maar kwam onderweg tot Inkeer zo
dat hij zijn plan om naar Canada
te vluchten niet heeft uitgevoerd.
Thomas drong ln Mobile het toestel
binnen, dat op weg was van Pensa-
eola in Florida naar New Orleane.
Met zijn vaders revolver ln de hand
dwong hij een stewardess hem naar
de stuurhut te brengen. Daar beval hij
de piloot hem naar Montreal te
vliegen. Voor het vertrek liet hij de
38 passagiers en vier stewardessen
uitstappen. Drie kwartier later slaag
de piloot Robert Cater etln de Jon
gen tot andere gedachten te bren
gen. HIJ overreedde hem ln de V.S.
te blijven. Marston gaf de piloot
zijn revolver en Carter vloog naar
Miami waar rechercheurs de Jongen
arresteerden.
Carter vertelde later dat Marston
weg uit Mobile wilde omdat hij
slechte cijfer op school behaald#
en zijn ouders hem „te veel aohte*
de vodden zaten".
ADVERTENTIE
Dies
ofwel
de verbazingwekkende
Mercedes
Hier is een ervaring die u alle dagen
bij ons kunt opdoen. U stapt in een
Mercedes Diesel. En vraagt u ver
baasd af öf u wel in een diesel zit.
Zö zacht snort de motor. Zö soepel
reageert hij op het gaspedaal. En het
interieur blijkt volledig identiek aan
de overeenkomstige benzine-typen
van Mercedes. Verrast constateert u
dat een Mercedes Diesel een gewone
Mercedes-Benz Diesels
Mercedes is. Maar
dan met een WBongekead stille en
actieve dieselmotor, goed voor 130
km/u. Verbazingwekkend, niet? Even
verbazingwekkend ais uw eerste tank
stop: voor rond de 15 gulden gaat de
65-liter-tank vol. En u kimt weer zo'n
700 km voort. Dat is Diesel GT... van
Mercedes!
omwille van comfortabele zuinigheid
N.V. L.I.A.M. Leiden, Vondellaan 45, tel. 01710-44545
ROOYAKKERS AUTOMOBIELBEDRIJF N.V. Oegstgeest, Leid-
sestraatweg 1, tel. 01710-51855
De 81-jarige Israëlische pre
sident Zalman Sjazar heeft in het
Witte Huis in Washington een ge
sprek gehad met president Nixon
nde
i. I ABON (AP, Reuter) Op
irtugese luchtmachtbasis 150
I-ooi k* ten noorden van Lissabon
elff aantal (vermoedelijk elf) vlieg
6 door een tijdbom vernield.
iet communiqué werd gezegd
L boteurs in een hangar van de
lachtbasis in Tancos explosie-
ïgen hadden aangebracht die
b tijdsontsteking tot ontplof-
ïos. hden gebracht.
1! na zes uur slaagde de brand
je' f in om de brand, die door de
ird fflng was ontstaan, onder con-
e brengen.
ondergrondse organisatie die
n f Identificeerde als de Revolu-
e Gewapende Actie (ARA)
iti later de verantwoordelijkheid
jerife ontploffing opgeëist, dit als
protest tegen de Portugese koloniale
politiek.
De vernietigde vliegtuigen zouden
van hetzelfde type zijn als de toe
stellen die de Portugese strijdkrach
ten gebruiken in hun antiguerrilla
strijd in Afrika. Het was de vijfde
bomaanslag die in de afgelopen zes
maanden ln Portugal gepleegd werd.
In oktober werd door een ontplof
fing schade aangericht aan de 16.000
ton metende vrachtvaarder Cunene.
die uit de haven van Lissabon zou
vertrekken naar de Oostafrikaanse
gebiedsdelen.
In november werden bomaansla
gen gepleegd op het Amerikaanse
culturele centrum in Lissabon, op
plaatselijke haveninstallaties en op
de opleidingsschool voor de Portuge
se veiligheidspolitie.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON (GPD) Tij
dens een zitting van een senaats
commissie voor Defensie is aan
het licht gekomen, dat de Ameri
kaanse legerinlichtingendienst
over 25 miljoen Amerikanen
(d.w.z. één op de acht) persoon
lijke gegevens heeft verzameld en
heeft vastgelegd in een uitgebreid
computer-systeem. Dit bleek uit
een verklaring van onderminister
van Defensie Robert Froehlke tij
dens 'n zitting van genoemde se
naatscommissie onder leiding van
senator Sam Irving, die een on
derzoek instelt naar de oorsprong
en omvang van de door het leger
in de V.S. verzamelde inlichtin
gen.
Naar schatting bestaan er voor
ieder van de 25 miljoen gesurveilleer
de Amerikanen tien tot twintig dos-
seris, die allerlei details over zijn da
gelijks leven bevatten. Deze dossiers
zijn vastgelegd op microfilm of in
computer-s en worden vrijelink uit
gewisseld tussen geïnteresseerde in
stanties.
Behalve de gegevens over deze 25
miljien Amerikanen beschikt het le
ger ook over inlichtingen over 700.000
'organisaties en incidenten die,
door de inlichtingendienst wer
den onderzocht. Tot deze organisaties
behoren zulke bewegingen als de
„Nationale Vereniging voor de
behartiging van belangen van ne
gers" (NAACP, een nu door de ne
gers als conservatief beschouwde
groep), diverse groepen die zich be
zighouden met de strijd voor gelijke
burgerrechten voor de negers, de be
weging voor verstandige nucleaire,
politiek (ANE), anti-oorlogsgroepen,
bewegingen zoals die voor een demo
cratische samenleving (FDS), de door
wijlen ds King opgerichte „Southern
Christian Leadership Conference" en
extreem-linkse en rechtse organisa
ties.
Hoewel minister van Defensie Mei
vin Laird heeft aangekondigd dat
het legerinlichtingenapparaat, dat
naar schatting uit drieduizend ge
heime agenten bestaat, op
dracht heeft gekregen zich terug te
trekken uit het surveilleren van bur
gers, zei zijn onderminister Froehlke
dat hij niet kon garanderen dat
„onder bijzondere omstandigheden"
de militairen niet opnieuw ingescha
keld zouden worden voor het sur
veilleren van niet-militairen. Er is,
integendeel alle reden om aan te ne
men dat de activiteiten van het mi
litaire apparaat onvermindert voort
gaat.
Edward Sohier, een voormalige ge
heim agent van het leger, vertelde
de commissie van senator Ervin,
dat er in januri 1970 een speciale,
groep van acht leden werd gevormd
binnen een orgaan van de chefs van
staven, dat geen ander doel had dan
om het congres. Journalisten en an
deren die op het spoor van de in
lichtingendienst gekomen waren, te
misleiden. Zelfs de advocaat-generaal
van het leger werd voorgespiegeld
dat de dienst was opgeheven. Pas na
dat hij zichzelf in Ford Holabird in
de staat Maryland op de hoogte had
gesteld van de computers die de in
lichtingen verwerkten en zag dat het
apparaat allerminst was stilgelegd,
werd een tip van de sluier voor hem
opgelicht.
Door
mr. H. L. Leffelaar
Het vraagstuk van de noodzaak
van een nationale inlichtingendienst
buiten de al bestaande binnenlandse
Veiligheidsdienst (FBI) onder leiding
van Edgar Hoover, kwam al vijf
jaar geleden ter sprake toen men
zich bezon over het inrichten van
een nationaal computersysteem.
Het idee werd toen niet verder uit
gevoerd, en een van de vermoedelij
ke gevolgen daarvan is geweest dat
een groot aantal regeringsapparaten
eigen inlichtingendiensten ging op
zetten. Er waren tenslotte langs el
kaar heen werkende diensten niet
alleen van het leger, maar ook van
de luchtmacht, marine, het ministe
rie van Defensie, het ministerie van
Justitie, de FBI, lokale politie staats
politie, en ook het ministerie van
Buitenlandse Zaken, dat 250.000 ver
dachte personen surveilleerde van
uit het bureau voor de afgifte van
paspoorten.
Deze activiteiten hadden soms tot
resultaat dat gehieme agenten el
kaar bespioneerden, bij voorbeeld bij
anti oorlogsdemonstraties, terwijl
een aantal vanuit de lucht ln heli
kopters werkende geheime agen
ten met het lawaai van hun toe
stellen het de spionnen op de grond
moeilijk maakte om de toespraken,
van verdachte personen op de band
op te nemen.
Onder Johnson
De getuigenissen over het tijdstip
waarop de legerinlichtingendien-
waarop de legerinlichtingendien-
sten hun werkzaamheden begonnen,
lopen uiteen. Voormalige agenten be
weren dat het pas ernst werd
omstreeks 1967 toen de grote onlus
ten uitbraken in Detroit. Het leger
dat toen te hulp werd geroepen om
de Nationale Garde bij te staan, ont
dekte dat het over zo goed als geen
gegevens beschikte (zelfs niet,
over geschikte plattegronden van
de stad). Anderen zeggen dat men
na de moord op president Kennedy
in een soort paniek overging tot het
surveilleren van verdachte burgers.
Wat het Juiste tijdstip ook geweest
mag zijn, de getuigenissen laten er
geen twijfel aan bestaan dat het
eerste intlatief en de toestemming,
ervoor werd gegeven tijdens de re
gering van president Johnson.
Arthur Miller, professor ln de
rechtsgeleerdheid aan de universiteit,
van Michigan en auteur van het
boek „Aanval op privacy", zei ten
pverst&an van de commissie van se
nator Irving: „Of men het weet of
niet, maar telkens wanneer een
ingezetene van de VS zijn Inkom
stenbelastingformulier inzendt, een
aanvrage indient voor een levensver
zekeringspolis of voor kredietkaarten
in aanmerking wil komen voor so
ciale voorzieningen of naar een baan
solliciteert wordt ergens een dossier
geopend waar zijn naam op staat en
wordt een informatie-schets van
hem uitgestippeld.
Bij wijze van aanvulling liet se
nator Irving zien hoeveel inlichtin
gen met moderne middelen vastge
legd kunnen worden. Hij toon
de een stukje micro-film van onge
veer 5,5 cm2, waarop bijna 800.000
woorden waren vastgelegd, of onge
veer de inhoud van een bijbel.
Het is de bedoeling van de com
missie van senator Irving om naar
aanleiding van deze gegevens een
wetsontwerp in te dienen waarbij de
werkzaamheden van de inlichtingen
diensten sterk worden beknot. On
der-minister van Defensie Froehl
ke zei echter dat het nu al bijzon
der moeilijk was om alle computer
gegevens (vaak ln achtvoud) te ach
terhalen en te vernietigen.
