ptisten doopten eertijds
n Deventer stadsgracht
Engelse nonnen gaan
aan publiciteit doen
kdiensten Leiden en omgeving
iif
ZO WORDT WATER WIJN
WOORD
VAN
BEZINNING
f 13 FEBRUARI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 11
men
wij
veelkleurige geschiedenis van de Baptisten in Ne-
een zeer levendige geloofsgemeenschap, die nog
■k groeit is van de hand van ds. J. van Dam een
Whenen, waarin uitvoerig wordt stilgestaan bij de oor-
h het baptisme in ons land en de grote geloofsijver,
le activiteiten ten grondslag ligt.
historici het over de
dat deze geloofsgemeen-
flö voren trad niet eens
El omstreeks 15 mei 1845
St. fen op plechtige wijze te
i ondiepe veenvaart ach-
lerUderiJ van Roelof Reiling
b.V. eense Mond. Het waren
lapitein, de afgezette do-
er en wat boerenmensen.
ZUlle aopplechtigheid van het-
kleuBle laren de breedgolven-
van het baptisme in Ne
blijken te zijn.
o Elias Feisser zou in ons
1 worden als de belang-
eider van het baptisme.
nt ergerde hij zich aan
domineeskerk waarin
roen)laats was voor de leek*
ld a verkondiging berust op
Tip grond van een alge-
terschap -er gelovigen,
»TntA Later gebruikten de le-
gemeente van „gedoopte
e v
nog wel merkwaardiger
heden.
OStl *uur van boer Reiling
8 een grote houten kuip
aar de gelovigen in lauw
ipt werden. Er werd ge-
Deventer stadsgracht en
liet men de blikslager
een zinken bassin maken. In Henge
lo, waar in 1873 de eerste doop van
volwassenen uitgevoerd werd, stond
een doopbassin opgesteld in het huis
van de voorganger aan de Deldener-
straat. Maar veelal doopte men in
de open lucht zoals in de kanalen bij
weerdingermond totdat de overheid
dat verbood. £>at dopen leidde tot ve
le geruchten. De Nieuwe Rotterdam
mer Courant schreef bijvoorbeeld in
1869 over de doop van een hoogst
zwangere vrouw te Drachten: „Door
de sekte der baptisten, onderdompe
laars die o.a. hun leden verplichten
tot het opbrengen van tienden."
De baptisten reageerden daarop:
„De berichtgever der Nieuwe Rotter
dammer Courant schijnt zo verre
gaand onnozel dat hij niet eens het
hemelsbreed onderscheid tussen de
Waar eens de gelovigen In
grote devotie bijeenkwamen, de
St. Willibrorduskerk aan de Cein
tuurbaan in Amsterdam, is thans
niet veel meer dan een -puinhoop
over. De slopers deden er deze
week hun vernietigend werk. Het
bedehuis stond in een omgeving,
die zwaar te leiden had aan de
ontvolking van de buurt. Een ver
schijnsel, dat zich in vele steden
voordoet.
mormonen en de baptisten kent.
Misschien zal hij weldra den sultan
nog voor Rome's Paus gaan hou
den."
De groepering van de baptisten
ontplooide grote geloofsijver. Niet
dat het ooit een echte volksbeweging
werd. daarvoor dacht en denkt men
in de baptistenkring mogelijk te eli
tair. Feisser zei: liever honderd
moedige geoefende krijgers dan tien
duizend vreesachtige en ongeorden
de soldaten. Een gideonsbende
bracht de nieuwe leer vooral in de
arme gebieden van ons land: de
j veenkoloniën, de kop van Overijssel,
Twente en de arbeidersbuurten van
de grote steden. Alleen gelovigen
mogen gedoopt worden. De kinder
doop is lang na de apostolische tij
den tegen het bevel des Heren in de
kerk ingeslopen.
De gemeente diende geheel zuiver
te zijn. Geen onwrikbare dogma's,
maar vooral ook geen twijfel. Nieuw
leven verwachtten de eerste baptis
ten van de volwassendoop. De kin
derdoop was duivels in hun ogen. Al
vrij snel na het ontstaan van de
eerste veenkoloniale gemeenten
stichtte dominee Jan de Liefde in
Amsterdam de evangelistenschool
Betanie, waar Jongemannen konden
worden opgeleid. Zijn vrouw ver
zorgde de lessen in wellevendheid.
Dat leek ook wel nodig want de stu
denten werden gerecruteerd uit de
ruigste milieus.
Smidsknechten en koetsiers wer
den tot predikers van het woord
opgeleid. En dat het geen oplei
ding van niets was blijkt wel uit
het lesprogram, dat onder meer
Grieks omvatte zodat de toekom
stige evangelisten de bijbel in de i
oorspronkelijke taal konden lezen. I
In conflict met overheid
De predikers lieten bij hun toch
ten door ons land een reeks van zon
dagsscholen, brei- en naaischolen,
volksbibliotheken en ook een kinder-
zendelingengenootschap achter zich.
Overal kwamen groepjes mensen er
toe zich te laten herdopen en kleine
gemeenten van gedoopten te stich-
ten. Soms na langdurige moeilijkhe
den in de Hervormde Kerk, waar zij
uit afkomstig waren. Maar er waren
ook herhaaldelijk kwesties met de
burgerlijke overheid, die deze nieu
we sekte niet vertrouwde. Eén van
de leerlingen van De Liefde werd op
de Leeuwarder kermis gearresteerd
en tot een gevangenis van 24 uur of
vijf gulden boete veroordeeld wegens
het zonder vergunning te koop aan
bieden van de bijbel. Hij koos uiter
aard de gevangenis om daar het
evangelie te kunnen verkondigen.
Stoere geestkracht
Vurig werd er geëvangeliseerd. De
methode was die van de aanval.
Aandringen op een snelle beslissing,
een breuk met het „oude leven." De
bekering bleek ook direct uit de nieu
we levenswijze van de gelovigen. De
zegen is overstelpend groot. De her
bergen zijn letterlijk ontvolkt,
schreef het blad van de gemeente
in Sneek „Het eeuwige leven." De
Jonge gemeenten opereerden aan
vankelijk zelfstandig. Tussen som
mige was er ook verschil van inzicht
over geloofskwesties. Pas langza
merhand ontstond er een gemeen
schappelijke band tussen de baptis
ten gemeenten. Doch ook nu nog,
zo'n 125 jaarn a het ontstaan van de
eerste zijn niet alle gemeenten lid
van de Unie. Nog steeds bezitten de
oud-baptisten him stoere geestkracht
uit het verleden, alhoewel ook bij de
baptistenkerken langzamerhand op
Ds. J. van Damdie zich be
zig hield met de oorsprong en ge
schiedenis van het Baptisme in
ons -land
zondag heel wat gebrek aan parkeer
ruimte is.
Zusters doen nog iets anders
dan bidden
LONDEN (AP) Twintig rooms-katholieke nonnen in En
geland gaan aan publiciteit doen, ze worden communicatie-
zusters. Weliswaar blijven ze non, maar haar voornaamste taak
wordt het publiek en en ook religieuzen voor te lichten over
wat er gebeurt in de ongeveer 260 congregaties in Engeland.
Een van de bekende verhalen
uit de bijbel vertelt van Jezus
van Nazareth die op een brui
loft water in wijn verandert.
Het staat in het evangeliever
haal van de apostel Johannes,
die op een heel unieke manier
zich aan Jezus verbonden heeft
geweten. Opvallend is ook dat
deze Johannes dit verhaal hele
maal aan het begin van zijn
beschrijving vertelt. Het is het
eerste wonderteken dat Jezus
doet, zegt hij. Hij zegt in feite
zelfs nog meer: dit verhaal be
schouwt hij als van doorslagge
vende betekenis voor wie wil be
grijpen wat Jezus voor de men
sen wil doen.
Toch gaat het niet over Jezus
alleen. Juist Johannes laat altijd
merken dat Jezus" optreden al
leen maar echt voor de mede
mensen van betekenis is als zij
er allemaal echt bij betrokken
zijn. Anders gezegd: Wat Jezus
doet vóór de mensen is intens
verbonden aan wat de mensen
doen onder elkaar. Vandaar
dat in dit verhaal de medemen
sen zo'n grote rol spelen. Jezus'
moeder Maria is van die mede
menselijkheid het levende sym
bool. Zij is in dit verhaal even
onmisbaar als Jezus zelf.
Johannes vertelt dat op een
gegeven moment de wijn op is.
Maria heeft dat dóór en gaat
naar Jezus toe. Zij zou wel wil
len dat Jezus die mensen uit de
nood hielp. Veel antwoord krijgt
zij niet. Jezus lijkt zelfs wat af
stand te scheppen. Zijn tijd is
nog niet gekomen.
Niettemin gaat Maria naar
de bedienden en zegt tegen hen:
„Wat hij tegen u zeggen zal,
doet dat." Even later komt Je
zus naar hen toe, geeft hen aan
wijzingen en maakt zo van wa
ter wijn.
Op Maria valt een opvallend
accent. Haar rol is niet zozeer
bemiddelend als wel contactleg-
gend. Kennelijk heeft zij de gro
te verlegenheid waarin de be
dienden verkeerden, uitstekend
kunnen aanvoelen. Of de orga
nisatoren van de bruiloft (de
ceremoniemeester bijvoorbeeld)
geweten hebben van die impas
se. blijft buiten beschouwing.
Wie het verhaal goed leest,
krijgt zelfs de indruk dat het
aan ze voorbijgegaan is. De lei
der van het feest wordt name
lijk slechts even genoemd, als
hij uitroept: iedereen bewaart
de mindere wijn voor het laatst
hier is de beste voor het
laatst bewaard
Maar de bedienden, de eer
sten die de klap moeten opvan
gen van elk gebrek op elk feest,
worden door Maria onmiddel
lijk ontdekt in hun verlegenheid
en onmiddellijk bijgestaan. Ze
probeert zelfs bliksemsnel en
kennelijk onopvallend op af
doende wijze te helpen, dooi* Je
zus in te schakelen.
Dat dit haar niet gelukt, is
voor haar geen verhindering
om naar de bedienden toe te
gaan en hen te zeggen, dat zij
maar goed op Jezus moeten let
ten. Als zij dat gedaan heeft, is
ze naar haar besef klaar en laat
ze alles aan Jezus over.
Wie zo'n verhaaltje onthoudt
en opschrijft, moet zelf een gou
den hart hebben. Johannes de
enige evangelist die dit verhaal
vertelt was zo iemand. Fijn
gevoelig, vol begrip, apostel van
de liefde, speciale vriend van
Jezus, verzorger van Jezus'
moeder. Geen wonder dat dit
verhaal voor hem van door
slaggevende betekenis is als hij
vertellen wil hoe op aarde het
echte geluk kan doorbreken.
Jezus is voor hem de verper
soonlijking van de liefde van
God die op aarde gekomen is.
Zijn inzet voor de mensen is to-
taal: hij geeft voor hen zijn le
ven.
Maria is voor hem de verper
soonlijking van de „schakel":
enerzijds het vaste geloof in Je
zus (zij vertrouwt immers zon
der meer dat Jezus helpen zal,
zelfs terwijl Jezus haar dat niet
heeft toegezegd!). Anderzijds de
besliste wil om medemensen,
wier noodsituatie zij onmiddel
lijk dóór heeft, op de meest on
opvallende manier op afdoende
wijze te helpen.
Zo grijpen in dit verhaal de
schakels in elkaar: Jezus' moe
der, vol liefde tot èn geloof in
haar Zoon, is de onmisbare
menselijke schakel geworden
tussen God en de medemens.
Met meer van zulke schakels
kun Je een onafzienbare keten
maken, een keten die net zo
groot is als de mensheid zelf.
De echte hulp ontspringt bij
Jezus en komt tot gestalte langs
de lijn van mensen die elkaar
bij de hand nemen en elkaar uit
de nood helpen. Zou het zo ook
niet vandaag moeten gaan?
Echt geluk, echte vrede, echte
gerechtigheid komt niet als een
meteoor uit de hemel vallen,
maar komt onder ons alleen tot
uiting als wij ze laten ontsprin
gen bij God en als we zelf
iets zijn van die tegenwoordig
heid van God.
Ds. A. J. Kret, Leiden.
Het idee om „communicatie-zusters
aan te stellen is afkomstig van zus
ter Lucy Ennis, in New York gebo
ren. maar in Ierland grootgebracht.
Zuster Lucy (63) heeft de perszaken
van de congregatie van het Kind Je
zus behandeld in Harrogate in York
shire.
Ze heeft geschiedenis gestudeerd
en heeft cursussen over massa media
gevolgd. Ze zit nooit om een woord
verlegen en ze heeft een gezond ge
voel voor humor.
David Miles Board, hoofd van de
r-k informatiedienst voor Engeland
en Wales, zei „Zuster Lucy besefte
dat er veel gedaan moest worden om
de communicatie tussen de nonnen
en de massamedia goed te laten
functioneren. Een hoop dingen kwa
men niet duidelijk over."
Zuster Lucy over haar nieuwe taak:
„Zelfs de nonnen weten niet wat er
in andere congregaties gebeurt. We
hopen dat dit nu veranderen zal.
Er is veel werk te doen, en we zullen
ons verder al werkend leren. Een
grote moeilijkheid is, dat veel mensen
denken, dat nonnen haar tijd binnen
de kloostermuren aan niets dan bid
den en onderwijs besteden. Dat weer
houdt veel jonge vrouwen ervan om
naar een klooster te gaan. Ze zien er
tegen op om zich aan te sluiten bij
mensen, die in hun ogen, weliswaar
gerespecteerde, maar toch buiten de
maatschappij staande vrouwen zijn.
We hopen door 'n betere communi
catie duidelijk te maken, dat de keu
ze als non door het leven te gaan be
tekent dat Je voortdurend te maken
krijgt met de problemen van de hui
dige maatschappij."
Kloof overbruggen
Toen haar gevraagd werd waarom
gewone mensen zulke verkeerde i-
ideeën over nonnen hebben, zei
zuster Lucy eerlijk: „Dat komt
voornamelijk door de nonnen zelf. Ze
hebben een mysterieuze sfeer laten
ontstaan over hun levenswijze.
Ze hebben nooit serieus nagedacht
over public relations, noch over de
rol van de pers in het moderne leven,
noch hebben ze ooit de behoefte ge
voeld met de pers samen te werken
als zich daarvoor li gelegenheid
voordeed."
Toen er gepraat werd over de ver
anderingen die de nieuwe tijd de
nonnen gebracht heeft, zei zuster
Lucy: „Tegenwoordig kunnen de
nonnen gaan en staan waar ze wil
len. Ze kunnen in een huis of een flat
gaan wonen. Ze zijn niet langer van
de wereld afgesloten.
De oude uniformen zijn in 't alge
meen afgeschaft en vervangen door
eigentijdse kleding. De korte sluier
en de ring zijn gebleven om de roe
ping als zuster aan te geven.
Maar het zal lang duren voor het
oude beeld is vervaagd. Net zoals de
kerk tegenwoordig door veel mensen
volkomen wordt genegeerd, zo gaat
het ook met de kloosterordes.
De communicatie-zusters zullen
proberen de informatiekloof te over
bruggen tussen hen en zij die ze
graag willen dienen."
lerv. Gemeente,
perk 10 u ds C. H. Bijl
11.46 u Oecumenische
st.
10.30 u ds A. J. de Jong,
Post.
kerk Lage Morsweg
H. Oppenhelmer.
Koningst raat 10 u
kerk Driftstraat 10 u
pys.
kerk Montgomeristraat
iu ds J. Bovenberg en ds
[(Herv.-Geref. dienst), 7 u
|èntz, leervic.
Burggravenlaan 10
i Achterberbg.
Hervormden Aula As-
[10.30 u ds H. F. C. de Boer,
Dne Breestraat 10.30
Ribs.
Ziekenhuis 10 u da
Malssen.
nhuls Houtlaan 55
W. Hemmes.
ilaats Levendaal Leven-
0.30 Samenkomst.
1 Vredeskerk 10 u mej.
erf.
„De Goede Herder"
13 10.30 u dhr J. F.
LEI
941
ke
<j
t 10 u ds Post, 5 u dr
10 u ds A. Vos, Alphen,
kerk 10 u dr Dronkert,
ovenberg (Dienst met be-
p).
k 10 u ds Kronemeljer,
erveld.
Skerk 9 en 10.30 u Ge-
slljke dienst met Herv., 5
neljer.
10 u ds Brederveld.
iten „Jeugdhaven" 10
dhr. Verheul, 10 u „Het
de heer Kroon.
trk (vrijgem.) 10 an 5 u
10 en 4.30 u ds Boo-
m. Oude Rijn 3, 10 u ds
k- Kerk Cronesteinkade 9.45
■Hells 10 u heillgingsdienst,
pingssamenkomst.
p. Kerk 10 en 5 u ds Car-
s 4ence, Steenschuur 6, 10.30
?is2f
Doopsgezinde Rem. Gem. 10 d6 F.
Kuiper te Krommenie.
Evang. Chr. Gem. Mlddelstegrt. 10
A. v. d. Sande te Driebergen, 5 dhr
J. B. Klein Haneveld te Bodegraven
(H.A. vrij voor alle gelovigen).
Vrije Kath. Kerk (Vreewykstr.) 10.30
gezongen HM.
Evang. Lth. Kerk 10.16 ds J. Hap
pee.
R.K. Kerk H. Antonls (zat.av. 7
8.30, 11 en 12.15 Haagse Schow zat.
av. 7 8.30, 9.30, 11.30 en 0.30
Hartebrg zat.av. 7.30, 8, 9, 10.45
9.30 en 11 u en 6.30 u Bijkerk Timor-
straat 9.30 en 11 u Leonardus zat. 7 u
8, 9, 10.45, 12, 6 en 8 u Petrusparochie
zat. 7 u 9, 10.30, 12 en 6 u. Studenten
parochie zat.av. 7 u in Lodewllkserk
zondag 11.45 u in Hooglandse kerk.
Aarlanderveen Herv. Gem.: 10
u ds G. van Hoegee, 7 ud s J. Ge
braad te Nieuwveen. Geref. Kerk: 9.30
en 6.30 u ds T. B. van Houten te Aals
meer. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u Dienst
des Woords, 2 u ds G. de Vries te Rijns
burg. R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.30 u en
10.30 p Dorpshuls Aardam Ter Aar.
9 en 12 uur.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Adventskerk Julianastraat: 10 u ds M.
Hanemaaijer, 6.30 u ds P. A. Lefeber.
Kruiskerk Gouwsluls: 10 u ds A. van
EIJk te Gouda voor de G.B. Opstan-
dlngskerk Prinses Marljkestraat 10 u
ds P. A. Lefeber, 6.30 ud s M. Hane
maaijer. Gebouw Nabij Van Lennep-
straat: 10 u Jeugdkapel ds. J. H. Bo-
gers. Zaal Opstandlngskerk Prinses Ma-
rijkestraat: 10 uur Jeugdkapel de
heer J. B. H. Lefeber. Martha-Stlch-
ting „Rijnstroom", 10.30 u ds I. J. Wal-
f)Ot m.m.v. zanggroep „Shar Hasha-
om" te Voorhout. Oudshoornseweg: 10
u ds G. Cadée. Herv. Slonskerk Hooft-
straat: 9.30 u Candldaat de Reuver,
6 30 u in kerk Oudhoornseweg ds. S.
W. Verploeg. Goede Herderkerk Ten
Harmsenstraat10.30 u ds N. J. M.
Hoogendijk. Ridderveld. Het Kasteel
Veldbloemweg: 9.15 u ds N. J. M. Hoo
gendijk. Aula MorgensterschoolParel
straat: 5 u ds G. Cadée. J. F. Kenne-
dyschool Lupinenslngel 11.15 u Zon
dagschool. Geref. Kerk. Maranathakerk
Raadhuisstraat: 10 u ds A. Borman,
6 30 u ds A. Borman. Salvatorlkerk W.
de Zwijgerlaan: 10 u ds F. Pijlman.
6 30 u ds M. van Harmeien. Goede
Herderkerk: 9.15 u ds G. O. N Veen-
hulzen, 6.30 u ds C. Warner te Noord-
wijk. Geref. Kerk (vrijgem.): 9.30 uur
leesdlenst. 2.30 u ds R. Houwen. Chr.
Geref. Kerk Jeruzalemkerk Grljpen-
steinstraat: 9.30 u en 5 u ds P. Sneep.
Oud Geref. Gem. Kerkgebouw Hooft-
straat 240 9.30 en 4 u Leesdiensten.
Rem. Geref. Gem. Van Manderslooetr.
Geen dienst. Baptistengemeente 10 en
6.30 u ds Koekkoek. R.K. St. Boni-
faciuskerk (zat. 7 u) 8.30, 10 en 11.30
uur. R.K. St. Plus X Kerk (zat. 7 u)
7.30, 9, 10.30, 11.45 en 5.30 uur. R.K.
Parochie Alphen Ridderveld (zat. 6.30
u) 8.45 en 11.15 uur.
Bodegraven Herv. Gem.: 't An
ker: 9 en 10.30 u ds W. Balke, 6.30
u ds C. ZA. van Harten. Rotterdam.
Salvatorkerk: 10 u ds J. H. Cirkel, 6.30
u dr C. Graafland, Amsterdam. Beth-
lehemkerk: 9.30 u ds G. Gebrandy,
Utrecht, 6.30 u Cand. H. Vreekamp,
Houten. Geref. Kerk: 10 u ds L. Bui
tenhuis. 6.30 u H. Fransen. Nleuwer-
brug: 10 u ds H. Fransen, 6.30 u ds L.
Buitenhuls. Geref. Kerk (vrijgem.):
9 u ds J. Wierenga, 4.15 u leesdlenst.
Geref. Gem.: 10 en 6.30 u ds Chr. van
Dam, Werkendam. Evang. Luth. Ge
meente: 9 u ds D. Pobuda Evan
gelisatiekring: 10 u eredienst, 6.45 u Jb
Klein Haneveld.
Boskoop Herv. Gem.: 9.30 u ds A.
de Leeuw, 6.30 u ds W. L. Heilmans
Geref. Kerk: 9.30 en 5u d s C. van
der Tas. Maranathamavo: 11 u ds C.
van der Tas. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en
4.30 u kand. A. W. Wubs uit Apel
doorn. Geref. Gem.: 9.30 ul eesdlenst,
7 u ds H. Rijksen uit Gouda. Vrijz.
Prot. (in Rem. kerk): 7 u de heer P.
van der Laarse. Evangelisatie „Nieuw
Leven", 9.30 u de heer Th. Verwoerd.
Verg. van gelovigen, 9.30 en 5 u sa
menkomsten in lokaal Nleuwstraat 27:
volle evangelie „Bethel", 9.30 u de heer
J. Modderkolk R.K. Kerk (A.P. van
Neslaan): (zat.av. 7 u) 8.45, 10 en 11.30
u. Ontmoetingscentrum Snljdelwljk
(zat.mld. 5.30 u) 9.30 uur.
Hazerswoude Herv. Gem.: 9.30 en
6.30 u ds L. Boer. Geref Ke rk: 9.30 en
5 u ds Brink. R.K. Kerk St. Bonlfa-
cius Rijndijk (zat. 7 u)9 .30 en 11 uur.
R.K. Kerk St. Mlchaél Rijndijk (zat.
7 u) 9 en 11.30 uur. R.K. kerk Dorp
(zat. 7 u) 8, 10 en 11.30 uur
Hoogmade Herv. Gem.: 10 u ds P
Schoonenboom. R.K. Kerk (zat. 7 u) 9
en ll uur.
Kaag Herv. Gem.: 10 en 7 u ds
H. B. van 't Hof R.K. Kerk (zat. 7 u)
8, 10 en 7 uur.
Katwijk aan den Rijn Herv. Gem.
Dorpskerk: 10 u ds Van Roon, Katwijk,
aan Zee. 6 u ds Makkenze. Ontmoe-
tlngskerk10 u ds Makkenze. 6.30 u
ds Van Malssen Lelden. School Narcis-
straat: 10.30 u heer J. Slerat Lelden.
Geref. Kerk: 9.30 u ds De Vries, Kat
wijk aan Zee, 5 u ds van Halsema,
Katwijk aan Zee. R.K. Kerk (zat.av.
7 u) 9.30 en 11.15 u (gebouw N.C.J.)
6 uur.
Katwijk a. Zee Herv. Gem. Nieu
we Kerk: 10 u ds C. Treure, 6 u ds
J. P. van Roon. Oude Kerk: 10 u ds
W. Kool. 6 u ds W. Vr oegindewev.
Ichtuskerk: 10 u d sA. Vink, 5 u ds
C. van den Bergh. Pniëlkerk: 9.30 u
ds W. Vroeglndewey. 0 u ds Jac de
Vos. Groen van Prinstererschool10 u
ds J. C. van Hunnik. Zeehospitium 9.45
u Geref. dienst. Ziekenhuis .Overduin'
2 u ds J. G. van Ieperen. Wljkge-
bouw ,J)e Hoeksteen": 10 u dovendiens
Geref. Kerk: Vredeskerk: 10 u ds D.
H. Elderman, 5 u ds R. de Vries.
Triumfatorkerk: 10 u ds G. van Hal
sema, 5 u ds D. H. Elderman (bij
zondere dienst). Chr. Geref. Kerk: 10
en 5 u ds H. C. van der Ent. Geref.
Gem., Remisestraat: 10 u ds Van der
Bijl, 5 u ds Van der Bijl. Soefi-be-
weglng (Sportlaan): 4 u universele ere
dienst.
Koudekerk aan den Rijn Herv.
Gem.: 10 en 7 u ds J. Th. W. Quak.
Geref. Kerk: 10 u en 7 u ds H. J.
Swlerts. R.K. Kerk (Verenigingsge
bouw) 10.15 uur.
Leiderdorp Herv. Gem. Dorps
kerk: 10.30 u ds G. van Loenen. 6.30
u ds A. J. van Netten (Gemeenschap
pelijke dienst). Schepplngskerk: 9.30
en 11 u ds A. Geense. Geref. Kerk:
Dorpskerk: 9 u ds G. van Loenen, 6.30
u zie Herv. Gem. Schepplngskerk: 9.30
en 11 u d6 A. Geense, 5 u ds A. J.
van Netten R.K. Kerk (zat.av. 7.30 u)
9. 10.30 en 12 uur.
Lelniulden Herv. Gem.: 9.30 u da
J. H. de Vree, 7 u ds C. B. Roos to
Gouda. Geref. Kerk: 9.30 u ds SJ. Tie-
mersrna te Zwammerdam, 5 u ds Jos
G. Los. R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.30, 9.30
en 11.16 uur.
LIsse Herv. Gem. Grote Kerk: 10
u ds J. van der Velden. 7 u ds J.
v. d. Velden, Helvetlakapel10 u prof
dr. H. Berkhoff, van Oegstgeest. Geref.
Kerk: 10 en 5 u drs A. E. van der
Woude. Chr. Geref. Kerk: 10 en 7 u
ds D. H. Blesma. Geref. Gem.: 10-en 4
u ds Suyker. Geref. Kerk (vrijgem.):
10 en 4.30 u ds J. J. Verleur. Oud
Geref. Gem.: 9.30 en 3u le esdlens-
ten. Donderdag 18 febr. 7.30 u lees
dlenst. Ned. Prot. Bond geen dienst.
Aktle kruistochten Nederland: Maan
dagavond 8 u ds J. Gravendeel in Gas
tenhuis Welkom, Bondstr. Maandag
middag 4.15 u Jeugdbllbelclub in Wel
kom. vredenhofkapel3 u ds H. W.Eer-
land (aangepaste dienst voor gehan
dicapten. Onderwerp „Een grote vogel)
R.K. Kerk St. Agatha (zat.av. 7 u) 9 en
11.30 u Mariakerk: 8.30 10.30, 12 en
5.20 u HH Engelbewaarders 7.30, 8.45
10 45 en 5.45 uur. Huize Ter Leede:
1 10.30 uur Jong-gehuwden-mls.
Nieuwkoop Herv. Gem.: 10 u de
heer Goedhart. 6.30 u ds G. van Doorn
j Geref. Kerk: 10 u ds D. van Keulen
te Zeist. 7 u ds J. G. Meynen te Cu-
lemborg. Chr. Geref. Kerk: 9.30 u en
6.30 u de heer J. van Leeuwen. Rem.
Geref. Gem.: 10 u dr A. W. Cramer
te Lelden. R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.30,
9. 10.45 en 7 uur.
Nieuwveen Herv. Gem.: 9.30 u
ds J. Gebraad, 6.30 u ds G. van Hoegee
te Aarlanderveen. Geref. Kerk: 10 u en
0.30 u dr J. M. Vlijm te Lelden. R.K.
Kerk (zat. 7 u) 9. 10.46 en 5 uur
NoordwIJk-Binnen Herv. Gem. (in
Ger. Kerk. Vinkenlaan): 10.30 u dr
J. G. B. Jansen, 7 u ds A. L. Lapré.
Geref. Kerk: 9.15 u drs J. D. te win
kel (Sassenhelm), 5 u ds H. Lljesen.
Van den Berghstlchtlng: 11 u ds B.
Bouma. De Vonk: 7 u dr J. G. B.
Janse. Ned. Prot. Bond: 10.30 u ds D.
A. Werner (Wassenaar). R.K. Kerk
(zat.av. 7 u) 8, 9.30, 11 en 12 uur.
Noordwljk aan Zee Herv. Gem.,
Hooftstraat: 10 u ds A. L. Lapré. Kapel
Hoofdstraat: 5 u dr J. G B. Jansen.
De Rank, Golfbaan: 10 u ds J. Snij
der (Warmond). Geref Kerk: 10 u ds
H. Leijssen. 5 u drs J. D. te Winkel
(Sassenhelm). Sole Mio: 9.30 u ds C.
Warner. Herv. Ger. Evangelisatie: 10
u ds J. Boeze (Eethen en Drongelen)
7 u ds C. van den Bergh (Katwijk
aan Zee), (oude Mulo, Schoolstraat).
R.K. Kerk (zat. 7 u) 9, 10.30, 12 en 7
uur.
Noordwljk Herv. Gem. 10 u de
heer J. Vink uit Katwijk aan Zee,
10 u in de Zllk, aula r.k. meisjesschool
ds. J. Streefland. R.K. Kerk St. Jozef
(zat. av. 7 u)) 7.30, 8.45 10.15, 11.30
en 7 uur. St. Viktor (zat.av. 7 u) 8, 9.30
11 en 6 uur. H. Hart van Jezus in De
Zllk (zat.av. 7 u) 8.30, 10 en 11.30 uur.
Oegstgeest Herv. Gem. (Groene
Kerk) 10.30 u ds W. E. Verdonk m.m.
van kerkkoor (Pauluskerk) 10 u ds H.
K. Jonkman (afscheid). Gemeente-
centrum 7 u ds J. W. de Jong (Jeugd
dienst. onderwerp „Kerkgang is toch
maar flauwekul) Vrijz. Herv. (Ge
meentecentrum) 10.30 u ds J.Z uur
deeg te Maarssen. Geref. Kerk: 10 u ds
Heemskerk 7 u gemeenschappelijke
Jeugddienst in Gemeentecentrum. Ge
ref. Kerk (vrijgemaakt) 8.30 en 3 u ds
J. v. d. Haar. R.K. Kerk (zat.av. 7
uur) 9, 10.30, 12 en 6.30 uur (Bona-
venturakapel) (zat.av. 6.30 uur) 8, 10
en 11 uur (Haagse Schouw (zat.av.
7 uur) 9.30, 11.30 en6 .30 uur.
Oude Wetering Herv. Gem.: 9.30 u
ds J. Lalleman. Geref. Kerk: 9.30 u
en 5 u candldaat P. Holtrop te Rljn-
saterwoude. Rem. Geref. Gem. 7 u. ds
G. J. Blerenga te Haarlem R.K. kerk
(zat. 7 uur) 8.15, 9.45 en 11.30 uur
Rijnsaterwoude Herv. Gem.: 9.30
en 7 u ds T. Oostenbrug. Chr. Geref
Kerk: 9.30 u Dienst des Woords. 2.15
u de heer J. van Leeuwen te Nieuw
koop. R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.30, 9.30
en 11.15 uun
Rijnsburg Herv. Gem. (Grote
Kerk) 9.30 u ds Van Gosliga, 5 u ds
J. M. de Meil te Woerden (Bethel-
kerk) 9.30 u ds S. W. Verploeg te Al-
ëtaen a. d. Rijn, 5 u ds Van Gosliga
eref. Kerk. Petrakerk: 9.30 u ds Bij-
leveld. 5 u ds J. G. Los, Lelmulden
Maranathakerk: 9.30 u ds Baayen, 5
u ds BIJleveld. Immanuëlkerk: 9.30 u
de heer D. J. Brouwer, Katstwijk, 5 u
ds Baayen. Geref. Kerk (vrijgemaakt)
10 en 6.15 u ds K. Deddens. Chr. Ge
ref. Kerk: 9.30 en 5 u ds De Vries. R.K,
Kerk tuinbouwschool (zat.av. 7 u)
10.30 uur.
Sassenhelm Herv. Gem.9, 10.30
en 6.30 uur ds A. Westra (10.30 u
H. Doop). Geref. Kerk: 10 e 5 u
ds De Boer te Hengelo. Chr. Geref.
Kerk: 10 en 5 u ds De Boer te Hen
gelo. Chr. Geref. Kerk (in gebouw Ont
moeting) 9 en 5 u ds L. S. den Boer.
Ned. Prot. Bond: 10.30 u ds m. J. van
Wagenvoorde te Lelden. R.K. Kerk
(zat.av. 7 uur) 8, 9.30, 11 en 5.30 uur.
Valkenburg Herv. Gem.: 10 en
6.30 u ds G. Zonneveld. Geref. Kerk:
9.30 u kand. Kazlnga, 6.30 u ds F.
Pijlman. Geref. Kerk (vrijgem.) 8.30
u ds K. Deddens, 3 u ds G. Mulders.
Voorhout Herv. Gem.: 10 u ds
Hoogenkamp. R.K. Kerk (zat. 8 en 7 u
9. 10.30, 11.45 en 6.30 uur.
Voorschoten Herv. Gem. Dorps
kerk 10 u ds Van der Geest 7 u ds De
Zeeuw Geref. Pred. Hulp en Heil 10
u ds Verheule. Aula Noord Hofland
9.45 u ds Henkei uit Den Haag.
Rijndijk 10 u ds Pannekoek uit Lei
den. Geref. kerk 10.30 en 5 u ds Ree
dijk. Geref. Kerk (vrijgem.) 10 en 5 u
ds Bos uit Leiden. Rem. Doopsgez. krin
(Cult. Centr.) 1030 u prof. dr. P.
Smits te Den Haag. R. K. Kerk. St.
ILaurentlusparochle (zat.av. 7 u) 830.
10.30 en 12 u. Moeder godsparochie za
terdag 7 u) 8.30, 10.30 en 11.30 u. Aula
Nrd. Hofland 11.30 uur.
Waddinxveen Herv. Gem. Brug-
kerk: 9.30 u da D. v Vliet, 6.30 u ds
J. H. Cirkel te Bodegraven. Wljkge-
bouw: 9.30 u ds H. Jongerden te Vee-
nendaal: 6.30 u ds T. v. 't Veld. Be-
thelkerk: 9.30 u ds T. v. 't Veld 6 u
ds D. v. Vliet. Immanuelkerk: 9.30 u
ds N. J. Flink, 7 u ds K. J. Burgy
te Den Haag. Ger. Kerk Kruiskerk:
9.30 u ds D. J. Modderaar, 5 u ds Fr.
de Jong te Alphen a. d. Rijn. Ont-
moetingskerk: 10 u ds Fr. de Jong, 5
u ds D. J. Modderaar. Chr. Afgesch.
Gem.: 9.30 en 6 u ds A. P. Verloop.
Rem. Ger. Gem.: 10 u ds G. A. Hooy-
kaas. Oud. Ger. Gem. in Ned., Zuid-
kade 158, 10 u en 6.30 u leesdlenst.
Warmond Herv. Gem.: 10 u de
heer J. W. Hoofenaar. Voorhout, 7 u
ds J. M. Snijders. R.K. Kerk (zat.av.
7 u) 8. 10 en 11.30 uur.
Woubrugge Herv Gem.: 9.30 u
ds Franken, 6.30 u ds Llndenburg. Ter
Aar. Geref. Kek: 9.30 en 6.30 uds
Gebrandschilderd raam in
Leidse Hartebrugkerk.
Hortensius, Lelden.
Zevenhoven Herv. Gem.: 9.30 u
ds Reljenga, De Hoef 7 u ds Reljenga.
Geref. Kerk: 9.30 u en 7 u kandidaat
J. D. Cremer te Amsterdam. R.K. Kerk
(zat. 7 u) 7.45, 9 enl 0.45 uur.
Zoeterwoude Herv. Gem.: 10 u
ds Schoch. 7 u ds N. J. M. Hoogen
dijk te Alphen a. d. Rijn (Jeugddienst)
R.K. Kerk St. Jan Zuldbuurtseweg
(zat. 7 u) 7.30, 9 en 11 uur. R.K. kerk
St. Alicius (zat. 7 u) 7.30, 9, 10.30 en
11.30 uur. Kerk Meerburg (zat. 7 u)
8.45. 10.30. 12 en 6 uur.
Zwammerdam Herv. Gem 10 u
ds G. van IJperen te Katwijk aan Zee.
6.30 u de heer J. Goedhart tc Wilnls.
Geref Kerk: 10 u ds A P Helner te
Ter Aar, 6.30 u ds SJ. Tiemers mj
Rem. Geref. Gem. Geen dienst RK.
kerk (zat. 7 u) 8. 10, 11.30 en 6.30 uur.
