Graaf stal
niet verontrust
over sabotage
.erkdiensten Leiden en omgeving
EERSTE 5 JAAR
R.K. KERK NIET
IN WERELDRAAD
it
OECUMENE en <0)EC0N0MIE
Kolonelsbewind in Nederland volslagen ondenkbaar
Gendaimerie
ontbonden
JATERDAO 23 JANUARI 1971
LEIDIGH DAGBLAD
PAGINA 11
ERMELO (GPD) Een kolonelsbewind in Nederland? Ds.
M. Graafstal (51) uit Ermelo moet daar eens hartelijk om
chen. Bijna een kwart eeuw is hij legerpredikant. Veelvuldig
fvindt hij zich tijdens krijgsoefeningen met onze jongens in
voorste linies. „Onmogelijk, onmogelijk, volslagen ondenk-
iar", roept hij uit. „Met een beroepsleger zou het kunnen,
i'n coupe, maar onze krijgsmacht wordt te zeer geleid door
/iele heren, de jongens zijn te veel burger".
Ook tilt hij niet al te zwaar aan de
botage in het leger. Te meer omdat
meeste gevallen niet opzienbarend
jïïn en geen politieke achtergrond
tben. .Altijd al werden in het Ie-
onlustgevoelens afgereageerd,
tijd al werd er baldadigheid bedre-
f. Zelfs „Assen" kent volgens hem
a achtergrond. „Die Jongens wil-
een beetje geromantiseerd avon-
rleren". Hij is er niet van over-
gd, dat ze zijn geïnspireerd door
VPRO-programma over sabotage.
Hij zegt dat hij het geruchtmaken-
programma niet heeft gehoord,
iet merendeel van de Jongens
Smeert woest op sabotage. Ze zijn
wel zo nuchter om in te zien dat
leger duidelijk positieve uit-
Dgspunten heeft: defensief en pre-
itief".
:1e kaboutertrekjes zoals het zich kent volgens hem nu al een minima- bekeken,
;eloos inzetten voor eenzamen, le paraatheid. I gelijk"
bejaarden en andere achtergestel-
den.
„Het kerkvolk Jkan daar nog wel
wat van leren. Het is te suf, te laks,
te passief. De zwakte van de kerken
is, dat het domtneeskerken zijn".
In zijn strijd tegen de Jan Salle-
geest passen ook de door hem opge
zette kernbewegingen in militaire
dienst, waarbij mensen van ver
schillende geloofs- en levensovertui
ging elkaar ontmoeten. „Kernen van
goede geest, van goede kameraad
schap hebben wij nodig."
Hij kant zich tegen de televisiesla-
ven, tegen de „navelstreng tussen de
gemakkelijke stoel en de blauwe
buis" en is derhalve voorstander
van het destijds vooral door Techts
verguisde programma-onderdeeltje
beeldreligie van „Zo is het toevallig
ook nog eens een keer." De construc
tieve elementen, daar gaat het vol
gens hem om. Je moet ze zelfs in al
gemeen veroordeelde tv-program-
ma's weten te onderkennen.
En toch
Hippie op blote voeten
„Onlangs meldde zich een hippie
op blote voeten en met een krans
bloemen om zijn nek in de Willem 3-
kazerne in Apeldoorn. Hij volgde
weliswaar alle bevelen op, maar
schudde ook links en rechtshanden
en deelde bloemen uit aan het ka
der. Dat heeft zich allemaal vanzelf
opgelost. De Jongens hebben hem af
gedroogd. Ze hebben hem in het was
lokaal onder de kraan gehouden."
Veel „rectificeert" zich vanzelf.
Bedoelt hij dat?
Oprukkend communisme
Jver de toenemende sabotage is
ioe niet verontrust. Wèl verontrust
hij over het z.i. oprukkende com-
inisme. Diverse malen heeft hij in
verband waarschuwend de vinger
teven. In „Enkele gedachten over
stelijke weerbaarheid voor een
itinent-in-verdediging" noemt hij
st-Europa een „belegerde ves-
De communisten leggen er een
den ring" omheen. De Sowjet-
vindt hij een „aanvalsvloot
de eerste orde". Bekendheid
P hij door menige publikatie
de Ocst-West verhouding.
Heer „bekendheid" heeft hij «ch-
gekregen als voorzitter van de
ristelijke Bond van Qranjevereni-
$en. Als de man die In. 1966 „Het
'landse volk op de rooitbommen
iliijens het huwelijk van Prinses Sea-
duwde". „Met onze actie „Or- Graafstal: „Ja, ja. Maar toch.
in vrijheid" ware nwjj de eersten i stel dat er vijfhonderd hippies met
waarschuwden tegen radicalise- blote voeten de kazerne blnnenwan-
Dat heeft velen de ogen ge- delen. Dan wordt het allemaal wel
nd, vooral de constructieve ele- wat moeilijker."
m iten in onze samenleving. Daar- j Tegen een andere vorm van „kleur
K* ook hoeven wij niet bang te zijn en fleur' in de krijgsmacht heeft hij
er elk moment een revolutie kan j geen bezwaar integendeel. Taptoe's
ar sten. We zijn er trouwens te en parades mogen volgens hem niet
liter voor". j in het kader van bezuinigingscam-
lank zij de rookbommen bij het pagnes verdwijnen. „Wij versieren
njehuwelijk is ds. Graafstal in j onze huizen toch ook met bloeme-
itact gekomen met Rob Stolk, een tjes."
imalige voorman van het voor-
lige provo. „In het protest is een Verburgerlijking
Hatie waarneembaar van het I Er heeft z0 >te,t de predlkant vast
F Proïo naar kwaadaar- M stevige verburgerlijking van de
vormenvan maatschappij-ont- krljgsmacht plaats. De dienstplichti-
tatng. Provo heeft de gevaren z,Jn maar kort h
«fehH ze,fs dicht b« hun woonplaats ge-
wf hij in 1968. De predikant be- d dat velen thuis kunnep s]
Uit een KRO-enquête blijkt, dat het
merendeel van het Nederlandse volk
bepaald wel verder wil gaan. Enke
le punten: afschaffing van de groet-
plicht, inspraak van soldaten en on
derofficieren in de benoeming van
hun commandanten, het recht van
'n soldaat ongestraft te kunnen wei
geren aan een oorlog mee te doen die
hJJ onrechtvaardig vindt, de moge
lijkheid voor politieke partijen om
discussiebijeenkomsten in de kazer
nes te houden. Nog meer geld voor
het leger, aldus de meerderheid van
het Nederlandse volk, is overbodig.
In een tijd waarin volgens de domi
nee niet langer de ondergeschiktheid
maar de kameraadschap de ziel van
de militaire dienst is, past overigens
wel een belangengemeenschap als de
vereniging van dienstplichtige mili
tairen (VVDM). "Alleen ben ik bang
dat de VVDM zich in negatieve rich
ting ontwikkelt, een verpolitiekt in
strument wordt. Er bestaat van be
paalde zijde duidelijk belangselling
voor belangrijke functies in de
WDM".
Hjj bedoelt van linkse zijde?
Graafstal: "inderdaad".
—PSP en CPN?
Graafstal: "Dat kan ik niet zo zeg
gen. Dat is niet aanwysbaar".
De militaire dienst heeft volgens
Graafstal bepaald z'n goede kanten.
"De sectie voorlichting van defensie
raakt onderwerpen aan als: ontwik
kelingshulp, oost-west verhouding, I
En wat de VPRO betreft, zegt
milieuhygiëne, nabye oosten, alterna- I Graafstal: „Vroeger was het een
door de gesprekken met „een
„We kunnen niet veel verder gaan",
de weinige echte provo's" min- i ^eent de predikant. "Anders wordt
itar te zijn geworden. de gevechtswaarde van het leger
toont thans waardering voor j aangetast". Het Nederlandse leger
tieve dienstplicht en sexuele verhou
dingen. Er zijn meer mogelijkheden
tot gesprek tussen vogels van aller
lei pluimage en er is minder naijver
dan in het bedrijfsleven", zegt hij.
Jammer vindt hij het, dat maar
weinig dienstplichtigen gebruik
maken van de studiemogelijkhe
den die de diensttijd biedt. Het
café is vooral de grote verleider.
Uitstapjes worden dank zij de
wélvaartook voor Jan Soldaat,
steeds meer uitgerust met eigen
autootje, zeer wel mogelijk.
Toenemend geweld
Het toenemende geweld in onze
samenleving (bankovervallen, straat
terreur, de Zuld-Molukkers) baart
hem eveneens zorgen. Het betekent
„een verzwakking van binnenuit, die
de democratie kan aantasten".
Graafstal: „Van Griekenland wor
den allerlei gruwelijke verhalen op
gehangen. Het valt allemaal best
mee. Ik ben er zelf geweest en heb
gezien hoe rustig het er is, hoe vro
lijk de mensen zijn. Je ziet er nau
welijks politie".
Het is geen democratie meer.
Graafstal:„Heus dat komt wel weer.
Het is nu nog niet mogelijk. De
communisten zouden een tweede
burgeroorlog ontketenen".
•Er wordt ook beweerd, dat er in
Rusland (nog) geen democratie kan
zijn, omdat anders het grootkapitaal
de macht weer zou grijpen, er weer
een revolutie nodig zou zijn.
Graafstal: „Van hun standpunt uit
hebben ze misschien wel
omroep met een educatief program
ma voor de elite. Nu wordt er ge
mikt op de laagste ontwikkelings-
Ds. C. M. Graafstal: ,Jlet
kerkvolk is te suf, te laks, te pas
sief".
graad van de samenleving. Van mij
mag ze verdwijnen".
ADDIS ABEBA (Reuter) In kringen rond het bestuur
van de Wereldraad van Kerken, dat momenteel in Addis Abeba
bijeen is, overheerst de gedachte, dat de kwestie van het toe
treden van de R.K. Kerk tot de Wereldraad waarschijnlijk niet
binnen de komende vijf jaar is geregeld.
Tot deze conslusie is men geko
men na de discussies over het op de
conferentie ingediende rapport van
de gemeenschappelijke werkgroep
van de RK Kerk en de Wereldraad.
Pater Jerome Hamer van het Va-
ticaande secretariaat voor de een
heid der christenen, verklaarde dat
intensivering van de samenwerking
tussen het Vaticaan en de Wereld
raad een serie ernstige vragen op
roept. Hij noemde in dit verband de
vraag naar de plaats, die het zoeken
naar de zichtbare eenheid van al
le christenen in één enkele kerk in
het geheel van de activiteiten van
de Wereldraad inneemt en de vraag
naar de invloed van de Wereldraad
op het denken, de politiek en de pro
gramma's van de leden-kerken.
Voorts vroeg hij zich af wat de con
crete invloed van het lidmaatschap
van de Wereldraad is op de crisis
die de meeste christelijke kerken op
het ogenblik zelf doormaken en of
en in hoever er thans bij de rooms-
katholieken wel een echt verlangen
leeft naar het mogelijk toekomstige
lidmaatschap van hun kerk van de
Wereldraad.
Een vergelijking en onderzoek van
denkbeelden, structuren en program
ma's zijn volgens hem niet alleen
voldoende. Men moet tot een ge-
Twee bekende uitdrukkingen, die
vanwege hun gelijkenis nogal eens
verhaspeld en met elkaar verward
zijn. Geen wonder ook, daar ze
van eenzelfde stamwoord afkomstig
zijn: van het Griekse „oikos", dat
huls betekent.
Oecumene is den het huis van de
wereld en wel in de zin van „be
woonde wereld", dus alle mensen
omvattend vandaar dat de kerk,
die deze uitdrukking voor zichzelf
gereserveerd, heeft, een onrechtma
tige daad gepleegd heeft. En dat an
dere, de economie (of oeconomie)
slaat dan op de huishouding, met al
le regels, die daarby horen.
Mochten economisch en oecumenisch
niets met eikaar gemeen lijken te
hebben, hier is wel duidelijk, dat dat
ten onrechte is.
Je zou zo kunnen zeggen, dat er
vandaag nogal huisgehouden wordt
in de bewoonde wereld, d.w.z. dat er
vreemd huisgehouden wordt, op een
wijze, die het falllisement naderbij
roept. Het is zelfs de vraag of er
straks nog wel van een bewoonde
wereld sprake zal zijn, mede dank
zij alle maatregelen, die wij men
sen zo economisch verantwoord ple
gen t« noemen. Er klopt Jets niet
in onze wereldhuishouding.
Evenmin als in de kerkhuishouding,
die men dan doorgaans met het
woord oecumene aanduidt. Het is al
oecumene, wat vandaag de klok
slaat, maar wie sou menen, dat het
daarom zo goed gaat met de kerk,
die vergist zich schromelijk. Met die
oecumene zit het helemaal zo goed
niet. De gemeenschap van kerken in
Leiden richtte aan de Leldpe oecu
mene een schrijven, waarin ze ver
klaarde het onwaarachtig te achten
zich in te zetten voor het houden van
gezamenlijke gèbedssamenkomsten,
nu in deze week der gebeden. De
praktijk klopt niet met de schone be
loften, de daden zijn niet met de
woorden in overeenstemming. In Ad
dis Abbeba was men evenmin en
thousiast; prominente figuren uit de
kerkelijke oecumene zetten een be
zorgd gezicht en voelden zich geroe
pen telkens weer de vinger aan de
pols te leggen. En de rake satyre
op het oecumenisch bedrijf uit de
rock-opera Salvation zegt ook ge
noeg: als iedereen van het toneel
verdwenen is om wat voor onderge
schikte reden ook, verstomt het
oecumenisch gezang en is er slechts
aanleiding om de Heer, die zich voor
de werld liet kruisigen, te smeken:
Jezus, kom af van kruis, man, want
we hebben je belazerd!
Ik kom weer terug op de economie.
Er zijn mensen, die de oecumene
zuiver op economische gronden voor
staan. Het is in deze tijd gewoon
niet verantwoord ieder apart te blij
ven. Evenals het ene bedrijf na het
andere gedwongen wordt een fusie
aan te gaan. moet dat met het ker
kelijk bedrijf het geval zijn. Het kan
gewoon niet meer anders. En wie
het anders probeert, merkt zelf wel,
hoe dwaas hij handelt. Gewoon ver
prutsen van geld, tijd en energie.
Nu zit daar heel weel waar? In, maar
wie dit als enig of als eerste motief
hanteert, vergeet, dat er In de
huishouding van de kerk nog an
dere regels gelden.
Het woord „kerk" is'afkomstig van
een (weer) Grieks woord, dat „van
de Heer" betekent. Dus zal het dui
delijk zijn, wie die huisregels vast
stelt, van wie de economie moet ko
men, althans in dit bedrijf. En dan
moet gezegd worden, dat deze Heer
getuige wat Hij in het bekende
evangelie daarover heeft vastgelegd
regels heeft gemaakt, die door
mensen, in hun ijver om het deze
Heer te verbeteren, weer met tallo
ze regels zijn aangevuld. Een ijver,
die vandaag heel duidelijk bezig ia
dit huis te verteren.
Eén van deze bijbelse regels is dan,
dat al wie „van de Heer" is tot de
kerk behoort. Een andere, dat deza
Heer daarin geen onderscheid maakt
en zeker geen twee of derde rangg
christenen kent. Wie de economie
van de Heer der kerk in acht neemt,
heeft duidelijk minder problemen
met deze oecumene. Heeft wel pro
blemen met de kerk, zoals die zich
manifesteert. En meer dan één heeft
zich teleurgesteld afgekeerd. En
zeg niet dat dat de slechtsten waren.
Er groeit een kerk buiten de kerk.
En de Heer zal oordelen. Over de
kerk en over de wereld. Maar het
gaat ook Hem om de echte oecume
ne: om de hele wereld, om een be
woonde en een bewoonbare wereicL
Als ieder, die bidt ook werkt, kan
er best nog wat gebeden worden.
Ds. D. de Heer, Jeugdzorgpredikant
in Leiden.
meenschappelljke ervaring komen,
maar die is niet in een dag te krij
gen. Pater Hamer legde er de na
druk op dat de RK Kerk in de kwes
tie van het lidmaatschap van de We
reldraad zelf het laatste woord heeft.
Dr. Lucas Vischer van de Wereld
raad gaf onomwonden te kennen dat
de raad pas over het lidmaatschap
van de RK Kerk kan gaan praten
als deze kerk duideiyk te kennen
heeft gegeven dat zij lid wil wor
den.
Hij achtte het een open vraag of
de samenwerking in hetzelfde tempo
kan worden uigebreid als in het ver
leden. Verlaging van het tempo zou
niet verwonderlijk zijn.
In het gemeenschappelijke rapport
van de Wereldraad en de RK Kerk
wordt ook gewezen op de kwestie
van het gemengde huwelijk. Dr.
Vischer was van mening, dat men
beter een gemeenschappelijke opvat
ting van het huwelijk in deze tijd
kan uitwerken dan uitsluitend de na
druk te leggen op de kerkrechtelijke
kant van de zaak.
VATICAANSTAD (Reuter) Van
de traditionele pauselijke gardekorp
sen is thans alleen de Zwitserse gar
de nog over. Na de Edelgarde en de
Palatijnse garde is nu ook gendar
merie ontbonden.
Overeenkomstig een door Paus
Paulus in september genomen be
sluit. Van de gendarmerie zijn ech
ter 81 leden opgenomen in een nieu
we veiligheidsdienst, waarvan de
agenten in burger zullen optreden. De
maatregel is bedoeld als opruiming
van de overblijfselen van de vroege
re wereldse macht en onderstreping
van het geestelijke karakter van het
Vaticaan.
")NEN Herv. Gem.
«glandse Kerk 10 u dr P. L.
»nheim, 11.45 uur Oecumenische
tatendienst.
Iirekerk 10.30 u ds G. C. Post.
lis A. J. de Jong.
branalhakerk Lage Morsweg
ds H. J. van Achterberg,
mlngskerk Koningstraat 10
lehemkerk Driftstraat 10 u
il. Pannekoek (H.A.).
trijdingskerk Montgomerystr.
u ds Joh. Poort (Uitzending We-
inroep). 5 u ds J. Bovenberg en
!h. Poort (Gemeensch. Herv.-Ger.
todeskerk Burggravenlaan 10
ütoor P. de Lange en ds A. J. Lam-
(H.A.).
f. Vrijz. Hervormden aula As-
jaat 10.30 u ds M. J. Wagen-
iderkerk 6 u ds J. A. Eekhof
un. dienst).
[Ilse Wallonne Breestraat
u pasteur D. Ribs.
Jdemioch Ziekenhuis: 10 u ds P.
van Malssen.
«onessenhuls Houtlaan 55
u mevr. Ds A. Geense-Ravesteln.
Riorp.
Werkplaats Levendaal Leven-
8 101 10.30 u samenkomst.
idkapel Vredeskerk 10 u mej
•a v. d. Berg, Zoetermeer
igdkapel „De Goede Herder"
1 1 Vest 13 10.30 u dhr A. Faas.
W. Kerk
10 u ds Kronemeijer,
Eekhof (N.H.).
10 u ds Hortensius, 6.50
(dienst met belangstellenden).
IVestkerk 10 u ds C. Warner,
wijk, 5 u dr Dronkert.
Wtekerk 10 u ds Bovenberg, 5
C. Warner.
hljdlngskerk 9 u dr Dronkert.
ds Bovenberg sn Ds Poort (Ge
rt -happelijke dienst).
J denhoven 10 u ds F. de Jong,
i to aan den Rijn.
Tl Wnsdiensten „Jeugdhaven" 10 u
Mirt" dhr De Koning, 10 u „Het
«mest" ds De Heer.
vekerk: 7.30 u ds G. Toorn-
i Bloemendaal
-tef. Kerk (vrljgem) 10 en 5 u ds
d- Haar.
I ;?f. Gem. 10 en 4.30 u ds Boo-
Ptlstengem. Oude Rijn 3, 10 u ds
Kath. Kerk Cronesteinkade 9.45
r des Hells 10 u helllglngsdlanst
nerK:
Iderkerk
«J. A. Eekl
irakerk 1
7.30 u verlossingssamenkomst.
Chr. Geref. Kerk 10 en 5 u ds ear
lier.
Christian Science Steenschuur 6 10.30
u dienst.
Doopsgezinde Rem. Gem. 10 u dr A.
W. Cramer.
Evang. Chr. Gem. Middelstegrt. 10
en 5 u dhr Th. Dlkkes.
Vrije Kath. Kerk (Vreewljkstr.) 10.30
u gezongen HM.
Evang. Luth. Kerk 10.15 u sluiting
gebedsweek.
R.K. Kerk H. An ton lus (zat.av. 7 u)
8.30, 11 en 12.15 u Haagse Schouw zat.
av. 7 u. 8.30, 9.30, 11.30 en 6.30 u.
Hartebrug zat.av. 7.30, 8, 9, 10.45 u
1 en 7 u herensingel zat. 7 u 8.30 u
9.30 en 11 u en 6.30 u Bijkerk Timor-
straat 9.30 en 11 u Leonardus zat. 7 u
8, 9, 10.45, 12, 6 en 8 u. Petrusparochie
zat. 7 u, 9, 10.30, 12 en 6 u. Studenten-
parochie zat.av. 7 u in Lode wij kskerk,
zondag 11.46 in Hooglandse kerk.
Aarlanderveen Herv. Gem.: 10 u
ds Joh. Stehouwer te Alphen aan den
Rijn, 7 u ds A. Vink te Katwijk aan
Zee. Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u ds
J. Bos te Houten. Chr. Geref. Kerk:
9.30 u Dienst des Woords, 7 u ds P.
Sneep te Alphen aan den Rijn. RJC.
Kerk (zat. 7 u) 7.30 u en 10.30 uur.
Dorpshuis Ter Aar Aardam: 9 en 12 u.
Alphen aan den Rijn Herv. Gem.
Adventskerk Julianastraat: 10 u ds K.
Schipper te Dordrecht voor de G.B.,
6.30 u ds M. Fokkema. Kruiskerk
Gouwsluis: 10 u ds M. Hanemaaijer.
Opstandingskerk Prinses Marljkestraat
10 u ds M. Fokkema, 6.30 u ds J. H.
Bogers. Gebouw Nabij Van Lennep-
straat: 10 u ds J. H. Bogers. Zaal Op
standingskerk Prinses Marljkestraat:
10 u Jeugdkapel de heer H. Kruithof.
Martha-Stlchtlng 10.30 u ds I. J. Wal
pot. Oudshoorn. Kerkgebouw Ouds-
hoornseweg 10 u Jeugddienst ds H.
van Bllderbeek studentenpredikant te
Lelden, medewerking Brass-band Con
cordia. Hervormde Slonskerk Ten
Harmsenstraat: 9.15 u ds N. J. M.
Hoogendijk. Rldderveld „Het Kasteel"
Veldbloemweg 10.30 u ds N. J. M. Hoo
gendijk dienst van woord en tafel. J.
F Kennedyschool Luplnenslngel11.15
u zondagsschool. Geref. Kerk: Mara-
nathakerk Raadhuisstraat: 10 u ds A.
Borman, 6.30 u ds W. Tom te Harder
wijk. Salvatorlkerk W. de Zwijgerlaan
10 u ds M. van Harmeien. 6.30 u ds
J. Stolk te Schiedam Jeugddienst.
.,De Goede Herderkerk": 10.30 en 6.30
u ds H. Schut te Utrecht Kasteel Rld
derveld: 9.15 u ds W. Tom te Harder-
afronding themadiensten. Geref. Kerk
(vrljgem.)9.30 u leesdlenst. 7 u ds
Ophoff. Chr. Geref. Kerk Jeruzalem-
kerk Grljpensteln6traat: 9.30 u en 5
u ds P. Sneep. Oud Geref. Gem.:
Kerkgebouw Hooftstraat 240, 9.30 u en
4 u leesdlensten. Rem. Geref. Gem.:
Van Mandersloostraat10 u ds W.
Knoppers te Utrecht. Baptisten Gem.:
10 en 6.30 u ds Koekkoek. R.K. St.
Bonlfacluskerk (zat. 7 u) 8.30, 10 en
11.30 u. R.K. Plus X kerk (zat. 7 u)
7.30, 9. 10.30, 11.45 en 5.30 uur. R.K.
Parochie Alphen-Rldderveld aula Bis
schop Bekkerschool Poluxstraat (zat.
6.30 u) 8.45 en 11.15 uur.
Boskoop Herv. gem. 9.30 u ds W.
6.30 u ds L. Boer. Geref. Kerk: 10 en
L. Heljmans, 6.30 u ds A. de Leeuw.
Geref. kerk: 9.30 en 5 u ds H. Dijk
stra. Maranatha-mavo 11 u ds H.
DUkstra. Chr. Geref. Kerk: 9.30 en
4.30 u n.m. ds. J. M*nnl. Geref. Gem.
9.30 u leesdlenst. naam onbek. Vrijz.
Prot. 11 u in Rem. kerk de heer P.
van der Laarse. Evangellecentrum
Nieuw Leven 9.30 u in Concordia de
heer Th. Verwoerd. Verg. van gelovi
gen: 9.30 en 5 u samenkomst in lokaal
Nieuwstraat 27. Volle evangelie 9.30 u
kapel Bethel de heer J. Mldderkolk.
R.K. Kerk Reljerskoop (zat.av. 7 u)
7.30 u 9 u en 11 u. In Ontmoetings
centrum Snijdelwijk (zat. 5.30 u) 10 u.
Hazerswoude Herv. Gem. 9.30 en
5 u ds Brink. R.K. Kerk St. Bernar-
dus Rijndijk (zat 7 U( 9.30 en 11 u.
St. Michaél Rijndijk (zat. 7 u) 9 en
11.30 u. R.K. Kerk Dorp (zat. 7 u)
8, 10 en 11.30 uur.
Hlllegom Herv. Gem.: 10 u heer
Hoffenaar uit Voorhout, 5 u I n de
Geref. Kerk, Stationsweg 10 gemeen
schappelijke dienst rooms-katholleken,
gereformeerde en hervormden.
Kape-
Bronsgeest (predi-
M«
ds J. Hartkamp, liturg. Mede-
f St. Jozefparocnlekoor. Orgelist
ooi. Geref. Kerk: 10 u ds J.
laan Jansen, ds J.
katie). ds
werking S'
Cor Kool.
Hartkamp, 5 u Oecumenische dienst.
Chr. Geref. Kerk: 10 u Dienst des
woords, 6 u ds D. H. Blesma uit Llsse.
R.K. Kerk R.K. Kerk St. Martlnus
(zat.av. 7 u) 8.80, 10. 11.30, 12.45 en
6.30 u St. Jozeg 8.30, 10, 11.30 en 5 u.
Hoogniade Herv. Gem.: 10 u ds P.
Schoonenboom. RK. Kerk (zat. 7 u)
9 en 11 uur.
Dorpskerk: 10 en 6 u ds Van Nlel.
Schevenlngen. Ontmoetlngskerk: 10 u
Katwijk aan den Rijn - Herv. Gem.
ds Baas, Rotterdam, 6.30 u ds Helj
mans Varsseveld. School Narcisstraat
10.30 u ds Lagerwey Den Haag Geref.
wijk, 5 u ds A. Borman. Avondgebed Kerk: 10 u ds Eldenp&n, 6 u ds P1J1-
(zat. av. 7.30
man Katwijk a. Zee. R.K. Kerk (zat.
av. 7 u) 9.30 en 11.15 u N.C.J.-gebouw,
6 uur
Katwijk aan Zee Herv. Gem..
6 u ds C. van den Bergh. Oude Kerk:
Nieuwe Kerk: 10 u ds J. P. van Roon
10 u ds C .Treure, 6 u ds Jac. de Vos.
Ae. Van der Woude. Chr Geref. Kerk'
Ichtuskerk: 10 u ds W. Vroeglndewey,
5 u ds E. Pannekoek van Lelden
(Jeugddienst), vanaf 4.45 u zingen
vooraf. Pnlëlkerk: 9.30 u ds W. Kool,
6 u ds C. Treure. Groen van Prlns-
t«rer6Chool: 10 u ds A. Vink. Zeehos
pitium (Longkliniek)8.45 u v.m. Ge
ref. dienst. Ziekenhuis „Overduin": 2 u
ds J. G. van Ieperen. Geref. Kerk: Vre
deskerk: 10 u ds G. van Halsema. 5 u
ds D. H. Elderman. Triumfatorkerk:
10 u ds F. Pijlman, 5 u ds G. van
Halsema. Chr. Geref. Kerk: 10 en 5 u
ds H. C. van der Ent. Geref. Kerk (vrlj
gem.): 9 en 7 u ds H. Brink, van
Kampen. Geref. Gem., Remisestraat:
10 en 5 u ds Van der Bijl.
Leiderdorp Herv. Gem. Dorpskerk
10 u ds A. Geense, 6.30 u ds J. P.
Honnef. Schepplngskerk 9.30 en 11 u
ds J. P. Honnef. Geref. Kerk Hoofd-
straatkerk: 10 en 6.30 u ds A. J. van
Hetten H.A. Schepplngskerk: 9.30 en
11 u gemeenschappelijke dienst, 5 u
ds A. Geense. R.K. Kerk
uur) 9. 10.30 en 12 uur.
Leimulden Herv. Gem.: 9.30 u ds
J. H. de Vree (HA.). Geref. Kerk: 9.30
u ds Jos G. Los, 7 u ds A. P. Helner
te Ter Aar. R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.30,
9.30 en 11.16 uur.
Llsse Herv. Gem. Grote Kerk 10
u ds H. G. Oostlnga, 7 u ds J. v. d.
Velden, Helvetlakapel 10 u ds J. van
der Velden. Geref. Kerk: 10 en 5 u drs
10 en 4.30 u ds D. H. Dlesma. Geref.
Gem.: 10 en 4 u ds W. Suyker (Dond -
av. 7.30 u ds W. Suyker. Bijbellezing).
Geref. Kerk (vrljgem.) 10 en 4.30 u ds
J. J. Verleur. Oud Geref. Gem.: 9 en
3.30 u leesdlensten (woensdagavond
7.30 u de heer J. Schinkelshoek, van
Kampen). Ned. Prot. Bond: geen dienst
Aktie Kruistochten Nederland: Maan
dagavond 7.45 u i-^ngdlenst, 8 u ds J.
ravendeel. In Gastenhuis Welkom, on
derwerp „Kleine Profeten"; nam. 4.30 u
Jeugdbljbelclub ln Gastenhuis Welkom
Bondstraat. R.K. Kerk St. Agatha (zat
av. 7 u) 9 en 11.30 u Marlakerk: 8.30,
10.30, 12 en 6.30 u. H.H. Engelbewaar
ders 7.30, 8.45, 10.46 en 5.45 uur.
Nieuwkoop Herv. Gem.: 10 u ds
Batelaan te Voorschoten, 6.30 u ds C.
van Doorn. Geref. Kerk: 10 u en T6.30
u ds J. Vos te Alphen aan den Rijn.
Chr. Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u de
heer J. van Leeuwen. Rem. GER. Gem.
10 u ds J. G. Paardekooper te Hilver
sum. R.K Kerk (zat 7 u) 7.30, 9, 10.45
en 7 uur.
Nleuwveen Herv Gem.: 9.30 u ds
Gebraad, 6.30 u de heer D. Ba-
rendrecht te Rotterdam (Jeugddienst).
Geref. Kerk: 9.30 u en 6.30 u ds H.
Post te Lelden. R.K. Kerk (zat. 7 u)
Noord wijk-Bi nil en Herv. Gem.:
(in de Ger. Kerk, Vinkenlaan): 10.30
u ds A. L .Lapré, 7 u dr J. G. B.
Jansen. Geref. Kerk: 9.15 u ds W. Dek
ker. 5 uds H. van den Berg (Sassen-
heim). Van den Berghstlchting11 u
ds B. Bouma, De Vonk ,'Boerenburg)
7u ds D. Keunlng. Ned. Prot. Bond:
geen dienst. R.K. Kerk (zat.av. 7 u) 8,
9.30, 11 en 12 uur.
Noordwpk aan Zee Herv. Gem.
Hoofdstraat: 10 u ds D. Keuning. De
Rank. Golfbaan, 7 u ds A. L. Lapré.
Sole Mlo: 9.30 u dr J. G. B. Jansen.
Geref. Kerk: 10 u ds J. D te Winkel
(Sassenhelm), 5 u ds W. Dekker. Herv.
Ger. Evangelisatie (oude Mulo, School
straat)3.30 u dr C. Graafland (Am
sterdam). R.K. Kerk (zat.av. 7 u) 9,
10.30, 12 en 7 uur
NoordwIJkerhout Herv. Gem.: 10
u ds J. Streefland en kapelaan Mo
ris Slmonse (interkerkelijke dienst), 10
u Kinderkerk in „Open Hause". R.K.
Kerk St. Jozef (zat.av. 7 u) 8.30, 8.45,
10.25, 11.30 en 7 u. St. Viktor (zat.av.
7 u) 8. 9.30, 1 en 6 uur. H. Hart
van Jezus in de Zllk (zat.av. 7 uur)
8.30, 10 en 11.30 uur.
Oegstgeest Herv. Gem.: 10.30 u
ds H. J. Kater te Amsterdam (gez.
dienst met vrijz. herv.) (Pauluskerk)
JeugdcantoriJ (Gemeentecentrum):
W. E. Verdonk, gespreksdlenst over
Oost- en West-Europa. Geref. Kerk:
10 u ds Vegter, 7 u ds Verdoenk. Geref.
10 u ds J. Irik gezinsdlenst m.m.v
10.30 u prof. dr. A. J. Rasker en ds
Kerk (vrljgem.): 8.30 u ds J. v. d.
Haar. 3 u ds Deddens R.K. Kerk
(zat.av. 7 u) 9. 10.30, 12 en 6.30 u
(Bonaventurakapel) (zat.av 6.30 uur)
8. 10 en 11 uur (Haagse Schouw)
(zat.av. 7 u) 9.30, 11.30 en 6.30 uur.
Oudewetering Herv. Gem.: 9.30 u
ds Lalleman. Geref. Kerk: 9.30 u ds W.
J. van den Bosch te PIJnacker, 7 u ds
N. Korenhoff te Heemstede (Inter-
kerkdlenst). Rem. Geref. Gem. Geen
dienst. R.K. Kerk (zat. 7 u) 8.16, 9.45
en 11.30 uur.
Itljnsaterwoude Her/. Gem.: 9.30
en 7 u ds T. H. Oostenbrug. Chr. Geref.
Kerk: 9.30 u Dienst des Woords, 2.15 u
G. Bouw te Schevenlngen. R.K.
Kerk (zat. 7 u) 7.30, 9.30 en 11.15 uur.
Rijnsburg Herv. Gem. (Grote
Kerk) 9.30 u ds I. J. Wisse, 5 u ds H.
van Gosliga (Bethelkerk)9.30 u ds
Van Gosliga 5 u ds Van Gosliga.
Baayen. 5 u ds V. d. Linde. Imma-
Geref. Kerk: Petrakerk: 9.30 u da
nuëlkerk9.30 u ds V. d. Linde, 5 u
de heer Brouwer, Katwijk aan Zee.
Maranathakerk: 9.30 u de heer Brou
wer. 5 u ds Baayen. Geref. Kerk (vrlj
gem.) geen opgave ontvangen. Chr.
Hoogenkamp. R.K. Kerk (zat? 8 en *7
11.45 en 580 uur.
2e£et rrKe.rk 9 90 en 6 u de De Vries
R.K. Kerk tuinbouwschool (zat.av 7
u) 10.30 uur.
Sassenhelm Herv. Gem.: 9 en
10.30 u ds A. Westra, 6.30 u ds J
Streefland. Geref. Kerk: 10 u ds H
v. d. Berg. 5 u ds Te Winkel. Chr.
Geref. Kerk (in Ontmoeting) 10 en 5
u ds L. S. den Boer. R.K. Kerk (zat
av. 7 u) 8. 9.30, 11 en 5.30 uur.
Valkenburg Herv. Gem.: 10 u en
6.30 u ds G. Zonneveld (H.A.). Geref
Kerk: 9.30 en 6.30 u kand. Vroom. Ge
ref. Kerk (vrljgem.)8.30 u ds K. Ded
dens, 3 u ds C. J. Breen.
Voorhout Herv. Gem.: 10 u ds J
x>genkam_ - -
u) 9, 10.30,
Voorschoten Herv. Gem. ds Ver-
heule, 7 u allemansdlenst. Hulp en
Heil: 10 u ds C. van Andel. Rijndijk:
10 u ds Meljerlng. Geref. Kerk: 9.
10.30 en 5 u ds De Zeeuw. Aula
Noord-Hofland: 9.15 u (HA.) ds Ree
dijk. Geref. Kerk (vrligem.) diensten
om 10.15 en 5 u ds w. Boxman uit
Ede. R.K. Kerk H. Laurentlus zat.av
7 u, 9.30, 10.30, 12. 7.30 en 8.30 uur.
Moeder Gods zat.av. 7 u 8, 10, 11.30,
6 en 7.30 uur.
Waddlnxveen Herv. Gem. Brug-
kerk: 9.30 u ds J. v. d. Heuvel, 6 30
u ds D. van Vliet; WIJkgebouw 9.30 u
ds J. Wieman te Alblasserdam, 6.30 u
ds J. v. d. Heuvel. Bethelkerk: 9.30 u
ds D. van Vliet, 6 u ds G. C. Post te
Lelden. Immanuelkerk: 9.30 u ds N
J. Flink, 7 u ds H. Huting te Rotter
dam. Geref. Kerk Kruiskerk: 9.30 u ds
B. Koekkoek. 5 u ds D. J. Modderaar
Ontmoetlngskerk: 10 u ds D. J. Mod
deraar. 5 u ds J. van Drie te Delft
(Open-Deurdienst). Chr. Afgesch. Gem
ger. Gem., Zuidkade 158: 10 u en 6.30
u leesdlenst.
Warmond Herv. Gem.: 10 en 7 u
9.30 u en 5 u ds A. P. Verloop. Oud.
ds J. M. Snijders (HA R.K. erk
(zat.av. 7 u) 8. 10 en 11.30 uur.
Wassenaar Herv. Gem.: Dorps
kerk: 10 u dr Th. C. Frederlkse. 4.30 u
ds R. J. v. d. Hoef. Papendrecht, 7 u dr
Frederlkse. Klevletkerk: 9 u Jeugdkerk
10 u ds J. T. Wlersma. Messlaskerk:
10 u vikarls Th. H. G. Hulst. Dorps
centrum: 9.30 u ds M. Ottevanger,
Oegstgeest: 10 u kinderdiensten. Ge
bouw Shalom: 10 u Jeugdkapel. Deyler-
huls: 10 u Jeugdkerk. Geref. Kerk:
Bloemcampl.ian10 u prof. dr J. v. d.
Berg, Amstelveen. 5 u Slpke van der
Land, Zijllaan 10 e 5 u ds D. van
der Meulen. Ned. Prot. Bond: Lange
Kerkdam: 10.30 u prof dr P. A. H. de
Boer.
Woubrugge Herv. Gem.: 9.30 en
6.30 u ds Van den Berg. IJmulden.
Geref. Kerk: 980 en 6.30 u ds Breder-
Hoofdaltaar Hartebrugkerk in
Leiden.
(Foto LD/Holvast)
veld. Lelden, ed Prot. Bond: 7 u O.
Raedthuys ds Werner. Wassenaar.
Zevenhoven Herv. Gem.: 9.30 en
7 u ds Rellenga (HA.) Geref Kerk:
10 en 7 u ds G. J. van Kamp te Am
sterdam. R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.45,
9 en 10.45 uur.
Zoeterwoude Herv Gem. Geen op
gaaf ontvangen. R.K, Kerk St. Jan
Zuldbuurtseweg (zat 7 u) 7.30. 9 en
11 uur. R.K Kerk Pastorie Meerburg
(zat. 7 u) 8.45. 10.30. 12 en 6 uur.
R.K. St. Allsluskerk (zat. 7 u) 7.30 u,
9, 10.30. 11.30 uur.
Zwamnterdam Herv. Gem.: 10 u
en 6.30 u ds D. Goudzwaard. Geref.
Kerk: 10 u ds SJ. Tlemersma. 6 30 u ds
W. J. Markus te Harmeien Rem. Geref.
Gem.: 10 u ds T. Eldcrs-Mayer RK.
Kerk (zat. 7 u) 8, 10, 11.30 én 5.30 u.
