De droevige thuiskomst van Zandraak
Passief kiesrecht nu
voor meerderjarigen
Profiteer nu
van de
hoge rente bij
de ABN
MANN
Olie in Amer nog steeds
bedreiging voor vogels
Magazijnbediende
werd vermoord in
zijn eigen huis
Nijmeegs slachthuis
produceert te veel
7%
7-8%
hoofdpijn?
kiespijn?
pijnstillers
Dronken vissers
schoten op
marinewachten
Vergunning ingetrokken
7M2%
8%
Algemene Bank Nederland
helpen direkt
PONDERDAG 21 JANUARI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 1
DEN HAAG Zandraak Thenu was gisteren de enige
van de 35 Zuidmolukkers, die de residentie van de Indo
nesische ambassadeur hadden bezet, die op vrije voeten
werd gesteld. Het liefst was hij thuis gekomen als een dief
in de nacht.
Om half een gistermiddag troffen we de 49-jarige Thenu
aan in de woonkamer van de heer Lokollo, de waarnemend
minister-president van de Republiek der Zuid-Moiukken.
De heer Thenu, de oudste van de
deelnemers aan de overval had net
het afscheid van de 34 Ambonezen
achter de rug, met wie hij de laat
ste vier maanden in het Scheve-
ningse huis van bewaring had door
gebracht. Dat afscheid had hem
diep aangegrepen.
„Hij heeft geschreeuwd en gehuild
als een kind", fluisterde mevrouw
Lokollo, „hij heeft met zijn vuisten
op de muren getimmerd, hij is er
werkelijk helemaal kapot van dat
hij niet meer met zijn vrienden in
het huis van bewaring zit".
Toch zijn de Scheveningse maanden
Zandraak Thenu allesbehalve makke
lijk gevallen. Al zwak van gezond
heid ondermijnde de naargeestige
afzondering zijn gestel nog meer.
Vooral de eerste maanden kwamen
daar nachtmerries bij. Zandraak
werd vaak schreeuwend van schrik
wakker, achtervolgd door afschuwe
lijke dromen over zijn vrouw en
twaalf kinderen.
Als geen van de 35 vrijheidsstrij
ders miste Thenu zijn gezin. In Bo
vensmilde, het Drentse dorp waar
de Thenus een van de ruim hon
derd Ambonese gezinnen in de
nieuwbouwwijk vormen, wekten de
verhalen over de beproevingen die
hij in Scheveingen doorstond alles
behalve verbazing.
Men kende hem als een zeer huise
lijk man, die vooral gaarne te vin
den was achter het dambord of
voor het televisietoestel, het laatste
wel zeer gepassioneerd wanneer zijn
geliefde club Feijenoord in beeld
was. In de lange maanden in Sche-
veningen was zijn gezin geen ogen
blik uit zijn gedachten.
Lucifers
De om zijn ijver en rustige gedrag
in een Drentse blikfabriek zeer
hoog aangeschreven handarbeider
bouwde bijvoorbeeld voor de huiska
mer in het verre Bovensmilde een
geheel uit lucifershoutjes opgetrok
ken prauw, een opmerkelijk werk
stuk, dat het andere wijdse gebied
van zijn heimwee uitdrukte. Men
begrijpt waar het nu om gaat: het
verlangen naar het eiland aan de
andere kant van de aardbol, dat hij
met zijn echtgenote en toen nog
slechts twee kinderen twintig Jaar
geleden moest verlaten.
De idealen van de Zuidmolukkers
hebben in de gisteren zo bitter te-
neergeslagen Zandraak Thenu al die
Jaren een warm pleitbezorger ge
vonden. Zo zeer voelde hij zich bij
de heilige zaak betrokken dat hij
geen ogenblik aarzelde toen in au
gustus de definitieve plannen wer
den gesmeed voor de overval op 30
augustus op de residentie in Wasse
naar.
„Als ik met Jullie meega", zo heeft
hij zijn Jonge strijdmakkers meer
malen laten weten, „zal het Neder
landse volk duidelijk worden dat
ook de oudere Ambonezen achter de
actie tegen het bezoek van Suharto
■t".
Donker
We zijn nu vier en een halve
maand verder. Zandraak Thenu had
niets liever gedaan dan zich per i
trein naar Bovensmilde te begeven.
Door
Ary Jassies
Hij had dan in een stationsrestau
ratie willen wachten tot het donker
was, om zich vervolgens ongezien
door de buurt naar huis te begeven.
Het hoofdkwartier van de Badan
Persatuan in Den Haag willigde het
eenvoudige verzoek echter niet in:
gezien Zaidraaks wankele gezond
heidstoestand diende het traject per
auto met chauffeur en ordedienst
krachten te worden overbrugd.
De Jasmijnstraat in Bovensmilde
bood gistermiddag tegen vijf uur
allerminst een feestelijke aanblik die
men bij de terugkeer van een van
de strijders van het onder de Zuid-
molukse bevolkingsgroep zo geado
reerde Wassenaarse guerrilla-poloton
zou hebben verwacht. Niemand van
de hier massaal woonachtige Ambo
nezen bevond zich op straat, slechts
hier en daar boog een gezicht zich
even naar het raam.
Zwijgen
Zandraak Thenu was na vier en een
halve maand weer thuis. Hij stapte
traag de huiskamer binnen
waarin ondanks de aanwezigheid
van zijn echtgenote en enkele kin
deren echter een doods en gespan
nen zwijgen heerste uitte een
korte groet en liet zich in een fau
teuil neervallen.
De deur ging open en een van zijn
oudere zoons trad binnen. De jon
gen wierp een verbaasde en tegelijk
agressieve blik op zijn vader, stapte
haastig terug en verliet met woe
dende passen het huis. Vier van
zijn andere kinderen stonden om
hun moeder, die zich in de achter
kamer nog steeds niet bewogen had.
De scene was bijna te deerniswek
kend om waar te kunnen zijn. Een
gezin herenigd, de uit vier maanden
voorarrest teruggekeerde vader naar
de grond starend met een gezicht
zo treurig, dat men veel medelijden
voelde. Tien meter verder de moe
der en de kinderen, de ogen vol af
keuring en stille beschuldiging. Er
verstreken ettelijke minuten.
Toen sprak mevrouw Thenu enkele
zinnen. Het was Maleis, maar we
meenden aan de weinig hartelijke
toon te merken dat zij allerminst
naar de gezondheid van haar echt
genoot informeerde.
„Inderdaad", zei de heer Tauran, de
Zuidmolukse bewindvoerder in de
drie noordelijke provinciën, die ook
daarna als tolk bleef optreden", ze
is boos op haar man, ze zegt hem
dat ze heel ontevreden is dat alleen
hij uit de gevangenis is ontslagen
en dat de anderen er moeten blij
ven".
Ook een van de zoons wierp zijn
vader boze blikken toe en liet hem
eveneens weten dat hij zijn thuis
komst allesbehalve op prijs stelde.
Zandraak Thenu zuchtte diep onder
de afkeer van dit nieuwe tribunaal,
dat hem in staat van beschuldiging
stelde. Enkele andere kinderen kwa
men binnen en namen, zonder hun
vader te groeten,inde achterkamer
plaats.
lach en grappen vernemen. De
stemming werd nog maar één keer,
maar toen ook zeer hevig, bedorven.
Plosteling stoof een nieuwe dochter
de kamer binnen. Ze omhelsde haar
vader vurig en verdween stralend
van blijdschap naar de hal. Even
later een hysterisch gehuil. Het
meisje lag languit en hevig krijsend
op de vloer.
„Ze heeft in de gang gehoord dat
alleen hij is teruggekomen. Ze roept
nu dat het iets verschrikkelijks is
dat pappa terug is", vertaalde de
heer Tauran.
rDEN HELDER Twee vissers uit
Den Helder, die in beschonken toe
stand ongeveer 20 schoten uit een
buks losten op het wachtgebouw van
de marineschutsluis, denken nu
na over hun schutterscapaclteiten in
een cel van het politiebureau.
Wonder boven wonder werd geen
van de mensen in het wachtgebouw
gewond. Wel werden er lichtbakken
vernield en vlogen de kogels door
de ramen. De schade bedraagt 1250
gulden.
Bij zijn aankomst dronk
Zandraak Thenu een borreltje.
En al die tijd voerde Tauran de be
wijzen aan voor Zandraaks onschuld
aan de terugkeer in zijn huis.
„Het gaat om de eendracht, natuur
lijk". zo vertaalde hij zichzelf later,
„maar ja. de rechter bekijkt het
anders, heel anders. Die heeft niets
met de eendracht van de 35 te ma
ken. Het is jammer, maar pappa
kan het niet helpen. Echt niet, hij
moest absoluut terug naar huis, ge
loof me toch. Hij wilde het hele
maal niet, hij is er zelf ook hele
maal ontevreden over".
Het was toen ook tijd voor een kor
te verklaring van de heer Thenu
„Ik vond het ook helemaal niet fijn
naar huis te gaan", zei hij. „We
zijn met zijn allen naar Wassenaar
vertrokken. Nu kom ik alleen terug.
Het moest van de rechter. Ik wilde
helemaal niet Begrijpen jullie dat
toch. Ik had gehoopt om een straf
van één jaar te krijgen, net als de
anderen. Het mocht niet van de
rechter".
Moeder en kinderen knikten elkaar
nu tevreden toe. De stemming
klaarde aanzienlijk op. Zandraak J van het gezelschap verliet de ach-
ontkurkte de Jeneverkruik, de rest terkamer en eindelijk kon men ge-
NIJMEGEN De exportvergun
ning van het slachthuis in Nijmegen
wordt 1 februari ingetrokken omdat
niet aan de keuringseisen wordt vol
daan. De minister van landbouw en
visserij is hiertoe overgegaan omdat
de produktie van het slachthuis, een
van de grootste van Nederland, zó,
groot is, dat aan de door de EEG ge
stelde eisen van hygiëne niet kan
worden voldaan.
Het intrekken van de vergunning,
zal waarschijnlijk het ontzag van
een aantal van de 350 personeelsleden
tot gevolg hebben.
Na een gesprek met een deputatie
van het Nijmeegse gemeentebestuur,
werd gezegd de intrekking niet te
laten doorgaan als de produktie voor
1 februari tot de helft wordt terug
gebracht.
In de laatste Jaren is het slachthuis
met financiële steun van de gemeen
te, aanzienlijk uitgebreid.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Een meerderheid van de Tweede Kamer
meent dat het passief kiesrecht (het recht om gekozen te wor
den in vertegenwoordigende lichamen) moet worden gekop-
peld aan de burgerrechtelijke meerderjarigheid. Op het ogen-
I blik is men meerderjarig vanaf zijn 21ste verjaardag. Er is een
voorstel in studie om deze leeftijd te verlagen tot 18 jaar.
I Een voorstel van de regering om grens op te nemen in de grondwet
het passief kiesrecht te laten ingaan wees de Tweede Kamer af. Via een
I op 21-jarige leeftijd en deze leeftijds- amendement-Wiegel koppelde de Ka-
DEN HAAG (ANP) Er bevin
den zich bij de Amer nog kleine olie
resten in hoeken, gaten of steenglooi
ingen en in rietkragen, die een ern
stige bedreiging kunnen vormen voor
ADVERTENTIE
spaardeposito - twee jaar opzegging
spaardeposito met oplopende rente -
twee tot vier jaar opzegging
spaardeposito - drie jaar vast
spaardeposito - vier of vijf jaar vast
Uw geld floreert ook bij kortere opzegtermijnen:
de rente bedraagt dan 4'/2 tot 6% bij de ABN.
het planten- en dierenleven. Dit heb
ben woensdagmiddag deskundigen
van Rijkswaterstaat, het RIZA, het
ministerie van C.R.M., Staatsbosbe
heer, de Koninklijke Landmacht, het
gemeentebestuur van Made Drimme-
len, het Internationaal instituut
voor Luchtkartering, de KLM. Aero-
carto, de PNEM en de Neder
landse Vereniging tot Bescherming
van Vogels ter plaatse geconstateerd.
Volgens de afdeling voorlichting
van het ministerie van Verkeer en
Waterstaat, stelden de bezoekers
unaniem vast, dat de Amer nu
praktisch vrij is van drijvende olie.
De olie is geruimd door schepen met
grijpers. Voorzover de olie zich tegen
de oevers bevond is deze zoveel mo
gelijk afgebrand. Men gaat voort met
het ruimen van de olieresten.
Men zal een proef nemen met het
verwijderen va nolle op basaltglooi
ingen door oliebestrijdingsmiddelen,
onder toezicht van Riza en Staats
bosbeheer. Hisrtoe werd ter vergade
ring door de deskundigen besloten.
Afhankelijk van de resultaten van
deze proef zal men overwegen dllt op
grotere schaal toe te passen.
Voor het verwijderen van olieres
ten uit rietkragen zal een proef wor
den genomen met het afsnijden van
dit riet. Deskundigen menen dat de
ze laatste resten zo spoedig moge
lijk moeten worden weggenomen,
speciaal met het oog op de vogel
stand.
Alle aandacht zal worden besteed
aan het opruimen van de olie die na
het invallen van de dooi in de Bies-
bosch is doorgedrongen", aldus
Verkeer en Waterstaat. De Konin
klijke Landmacht is gevraagd bij de
opruimingswerkzaamheden met man
schappen en materieel assistentie te
verlenen.
mer het passief kiesrecht aan de
meerder J arigheid.
Tegen het amendement van de
VVD-er stemden de fracties van D'66
de groep-Goedhart. CHTJ, SGP de
GPV-er Jongeling, de Boerenpartij,
de groep-Harmsen en de KVP-er
Westerterp.
Een amendement van de PvdA-er
Van Thijn om meteen in de grondwet
op te nemen, dat het passief kies
recht ingaat op achttienjarige leeftijd
werd verworpen. Het kreeg alleen de
stem van PvdA, D'66, PSP, CPN en
de gro&p-Aarden.
Als de grondwetswijziging die het
passief kiesrecht koppelt aan de
meerderjarigheid ook in tweede le- j
zing door de Staten-Generaal wordt I
aanvaard, kan de leeftijdsgrens door j
een eenvoudige wijziging van het i
Burgerlijk Wetboek worden verlaagd. 1
De Tweede Kamer besloot dinsdag j
de leeftijdsgrens voor het actief kies
recht (het recht om te kiezen) te ver
lagen van 21 tot 18 jaar.
De actiegroep "Stemmen wordt
steeds leuker" te Amsterdam heeft
Prinses Beatrix en Prins
Claus hebben gisteren een bezoek
gebracht aan een aantal bedrijfs
onderdelen van Philips in Eind
hoven. Op de foto: het koninklijk
paar op de afdeling stirlingmo
toren".
de verlagingen van actief en passief
kiesrecht "half werk" genoemd, om
dat niet meteen in beide gevallen de
leeftijdsgrens van achttien Jaar is in
gevoerd.
ADVERTENTIE
Vis van 30 miljoen jaar Tijdens
werkzaamheden aan de bouw van
de ondergrondse spoorweg van de
stad Charkow. in de Oekraïne, is een
grote versteende vis gevonden, die
aan het plaatselijke natuurhistori
sche museum is overhandigd. Het
fossiel is van een zeevis, die 30 mil
joen Jaren geleden heeft bestaan. De
vis is bijzonder goed geconserveerd.
Zelfs de schubben zijn gaaf gebleven.
AMSTERDAM De 56-Jarige ma
gazijnbediende Jos Meeuwis, die gis
terochtend levenloos in zijn huis aan
het Korteweghof in Amsterdam-oost
werd gevonden, is vermoord. De
schedel van het slachtoffer is inge
slagen. Hoofdinspecteur J. Steene-
veld, die het onderzoek leidt, heeft
nog geen zekerheid omtrent het mo
tief. maar acht roofmoord niet uitge
sloten. "Het is een enorme rommel
in dat huis. Het lijkt er veel op dat
alle kamers zijn doorzocht", zei hij.
De heer Meeuwis, die sinds de dood
van zijn moeder in 1969 alleen woon
de, had nauwelijks contact met zijn
buren, Men vondt het "een stille,
aardige man, die weinig vrienden
had".
De man was dinsdag niet op zijn
werk gekomen. Zijn werkgever, de
directeur van een handelsonderne
ming in de binnenstad, waarschuwde
toen de politie.
Rechercheurs klommen op het bal
kon aan de achterkant van het huls
en zagen door de ramen Meeuwis op
zijn rug op de grond liggen. Hij was
gekleed. "Waarschijnlijk", aldus de
recherche, "is hij van achteren met
een stomp voorwerp neergeslagen".
De politie heeft Iets gevonden dat
mogelijk een spoor wijst in de rich
ting van de dader. In hoeverre de
vondst waardevol is. wilde hoofdin
specteur Steeneveld niet zeggen. De
"moordbrigade" is de gehele nacht
bezig geweest met het onderzoek.
