„Doelmatigheid
zoeken"
is ver te
Rente daalt in F5: druk op Europa
Olie op
het vuur
Commissie-Mulder en het bestrijden van rellen
Ombudsman
Grote partijen
hebben kritiek
op nota over
werkende jeugd
AKI
ZATERDAG 16 JANUARI 1971
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
j De Zweedse regering heeft een
ieertigjarige Jurist benoemd tot na-
11 onaal ombudsman voor de consu-
■*■1 jent. Die ombudsman zal vooral let-
•n op misleidende reclame en ma-
iflde verkoopmethoden en reageren
p klachten hierover, zowel van het
jX. ubliek als van (andere) fabrikan-
»n en handel. Hij weet zich hierbij
pgeh eruggesteund door een nieuwe wet,
i aai le met ingang van dit jaar mislei-
i de ing in reclame en quasikortingen
vai rafbaar stelt.
naXU Nu ligt Zweden sinds Jaar en dag
eder P het punt van voorIichting, over-
de en wetgeving betreffende consu-
ïddei ïentenzaken, ver voor op de rest
en
im Europa. En de voorsprong van
e Scandinavtërs op Nederland is wel
iing ser groot.
ind In Nederland praat men wel over
e dingen, maar daar blijft het dan
b Dk lange, lange tijd bij. Wij heb-
en zes Jaren nodig voordat er eens
zei oorzichtig aan iets zal worden ge-
aan tegen de schandalige praktijken
an de colportage-verkoop. Wij bera-
en ons er in onze afschuiflade, de
lociaal Economische Raad over
T if het niet eens zinnig zou zijn, een
>v eleefde verplichting te hebben, dat
'Aeannonceerde kortingen ook werke-
Jk kortingen moeten zijn. Wij vin-
en voorlichting wel mooi, maar ze
loet geen effect gaan sorteren, an-
K ers krijg Je maar wrijvingen en
/at heb Je daar aan.
4.. Onze politie, rap met het arreste-
en van jongelui die blaadjes met
ertoornde politieteksten aan voor-
lijgangers uitdelen, laat toe dat in
ezelfde straten colporteurs met leu-
ens en bedrog het publiek handteke-
S ingen laten zetten voor wurgcon-
A racten van Duitse tijdschriftenuitge-
fers.
Onze Kamers van Koophandel, die
net een flexibele hantering van de
- estigingswet, in samenwerking met
e politie, malafide verkoop in zaal-
les en tijdens bustochten een halt
ouden kunnen toeroepen, doen maar
ever niets.
Wij lopen er in als wij iets gaan
•n waarvan wy geen verstand
;open
k* iebbei
^3 Wij
Wij accepteren „garantie" waar-
we niet eens weten watr die in-
loudt.
Hoe zouden wij, als wij dat wil-
die achterstand op verder gevor-
lerde landen kunnen inhalen?
In het algemeen is de denktrant
lierover aldus: wij bekijken zorgvul-
lig wat 't buitenland heeft bestude
ren de praktijkervaringen daarmee,
m dan zullen wij eens kyken of wij
n de toekomst ook zelf niet eens iets
01 urnnen doen, dat dat natuurlijk ook
n het kader van onze eigen wetge
ving moet passen. Met andere woor-
PP< len, wtf begeven ons immer op lan-
te omwegen.
ïeni S^ech^s ^én geval is ooit eens
)r(j( le behoefte van het publiek aan con-
I umentenbescherming gepeild. Dat
pas in 1964, toen na een publiciteits-
jSj ictie, geleid door het Consumenten
k{ Jon tact Orgaan, in korte tijd 1784
,rj ia controle Juist bevonden meldingen
w >ver colportage-zwendel bij het cco
werden geregistreerd.
Doch dat gebeurde dan op kosten
en op initiatief van de samenwer-
tende consumentenorganisaties, die
voor dit soort werk van de overheid
leen cent subsidie ontvangen.
En wat gebeurt er verder, sinds
dat ene voorbeeld van zes Jaar gele
den? Zo nu en dan stellen kamerle
den eens een minister een vraag over
'jjzaken die het ".onsumentenbelang be
treffen. Zij zijn over het probleem
dat zij aansnijden, nooit algemeen
'ïnformeerd, en evenmin zijn dat
de departementen, waar men de wei
nig-zeggende antwoorden van de be
windslieden opstelt.
Op een dergelijke alles-omzeilen-
de manier gaat het n.l.: Vorig jaar
vroegen de CHU-kamerleden De Boo
en mej. Haars aan de minister van
Economische Zaken een onderzoek
in te stellen naar de prijsverhogin
gen van campingstaanplaatsen en zo
merhuisjes. Zelf hadden zij van eni
ge onsociale prijsverhogingen gehoord
De minister antwoordde dat hij geen
macht bezat iets te doen aan de prij
zen van onroerend goed, maar dat
zijn economische controle dienst op
het punt van de dienstverlening in
deze recreatie-branche waar de
prijsregels wel voor gelden een
oogje in het zeil hield.
Over de warenwet zelf, vroeg
VVD-kamerlid Tuinman aan de mi
nister van Sociale Zaken en Volks
gezondheid hoe het toch komt dat de
afkondiging van nieuwe wareriwetbe-
slulten zo traag verloopt. Of dat soms
kwam door onderbezetting van het
secretariaat van de adviescommissie
warenwet. En ja hoor, het antwoord
van het ministerie onthulde dat het
secretariaat zonder mensen zat, reeds
sedert Jaren.
Zo kan men doorgaan met voor
beelden van nooit werkelijk beant
woorde vragen. Over de werking van
het prijsbeleid, over gevaarlijke elek
trische huishoudelijke apparatuur
over gammele keukentrappen
Maar terug naar de Zweedse om
budsman. Hij kan klachten verzame
len aan de hand daarvan de bestaan
de wetten of overlegregelingen doen
toepassen, enz.
Wanneer zullen wij ooit zover ko
men. Nadat wij uiteindelijk ook die
wetten en regelingen hebben?
Nederland kan zich aan het Scan
dinavische voorbeeld spiegelen maar
dan wel op een andere manier Wat
men hier te doen heeft, is zonder
verdere omhaal over te gaan tot in
stelling van 'n ombudsman of klach
teninstituut. voor consumenten en
zich oneerlijk beconcurreerd voelen
de handel.
Dat wil zeggen een instituut dat
klachten en toestanden kan inventa
riseren. dat daardoor up-to-date in
zicht kan verschaffen in de actuele
situatie, op het moment dat er om
maatregelen wordt gevraagd. Dan
Mag men ook verwachten dat die
maatregelen er komen die nodig zijn.
Van onze juridische medewerker)
LEIDEN Vorige week verscheen het rapport van de
„commissie justitieel optreden tegen in groter verband ge
pleegde strafbare feiten". Of korter: ,,de commissie Mul
der naar de voorzitter, de secretaris-generaal van het mi
nisterie van Justitie.
Het rapport raakt aan het ter
rein van 'gezag en orde' en heeft
daardoor duidelijk politieke kan
ten. De instelling van deze com
missie is voortgekomen uit de on
geregeldheden te Amsterdam, zo
mer 1966, met onder andere als
gevolg het vertrek van burge
meester Van Hall. Het rapport-
Enschede, dat een analyse gaf
van deze onlusten, kwam onder
meer tot de conclusie dat de
'rechterlijke bevelen', waarvoor
ons Wetboek van Strafvordering
in de artikelen 540 e.v. een rege
ling geeft, in de praktijk weinig
effectief bleken te zijn.
Verbetering
Het is bepaald een verbetering, dat
in de voorstellen het vage begrip,
„openbare orde" is vervangen door
„gedrag, waardoor de veiligheid van
personen of goederen, de onbelem
merde doorgang van het verkeer
of de openbare dienst in ge
vaar wordt gebracht". Ook een verbe
tering is dat de inhoud van de beve
len wordt omschreven en niet aan
de fantasie van de rechter of officier
van Justitie wordt overgelaten.
De betrokkene wordt bevolen geen
Den Haag Zowel de vier rege
ringspartijen als de PvdA hebben
bedenkingen tegen de wijze waarop
het vooroverleg is gepleegd voor de
beleidsnota over onderwijs- en ar-
beidsmaatregelen voor de werkende
jeugd. In deze partijen betreurt
men dat het Werkende-jongerenover-
leg niet betrokken is geweest by de
samenstelling van de nota.
KVP, ARP en CHU vinden verder
dat het overleg te incidenteel ge
beurt, zowel met de werkende Jon
geren als met anderen. Bovendien
op tijdstippen dat de meningsvor
ming op het departement en de
schriftelijke voorbereiding reeds zo
ver zijn gevorderd dat iedereen wel
moet gaan denken dat van wezen
lijk overleg geen sprake meer is.
Dat alles staat in het zojuist ver
schenen verslag van de bijzondere
Kamercommissie, die is gevormd
voor behandeling van de beleidsno
ta.
strafbare feiten voor te berei
den of te begaan en zich niet op te
houden bij oplopen waar geweldple
ging te duchten valt. „Men vraagt,
zich bij deze formulering wel af of
een bezoek aan een voetbalwedstrijd
nog tot de mogelijkheden behoort.
Effect
Deze opmerkingen betreffen de
rechtmatigheid, maar hoe zit het met
de doelmatigheid van de gedane voor
stellen?
Wat is het te verwachten effect van
een ernstige waarschuwing, met mo
gelijke vrijheidsberoving bij niet-na-
leving, aan het adres van „gangma
kers" of vermoedelijke gangmakers?
Wat hebben we sinds de jaren 1965
1966 met de provorellen in dit
opzicht geleerd? Het afgelopen jaar
bracht het conflict met Zuidmoluk-
se bevolkingsgroepen, en in Amster
dam, gewelddadige plunderingen als
gevolg van het „schoonvegen van het
Nationaal Monument op de Dam".
Deze golf van agressief gedrag „ver
baasde" de autoriteiten.
Uit de strafzaken bleek dat de
plunderingen juist niet zijn uitge
voerd door de groep „Damslapers".
Van deze groep weten we door
deel onderzoeken vrijwel alles af.
We weten uit wie de groep is sa
mengesteld, hoe ze slapen, leven en
wat ze eten. Maar over die andere
groep, die als het ware uit het niets
kwam opduiken, weten we niets. Een
wetenschappelijk onderzoek van de
Amsterdamse universiteit ging in
dertijd niet door, omdat de gemeente
medewerking weigerde. Voorwaar
de was volgens de universiteit om al
le bij een conflict betrokken groe
pen in het onderzoek te betrekken.
De Groningse socioloog prof. Buik.
huisen onderscheidde in een artikel
in het Nederlands tijdschrift voor
criminologie van juli 1967 een aantal
soorten „rel". De rel kan als doel
hebben de aandacht op zich te ves
tigen,
sing". Een breed samengestelde com
missie. waarin vooral vertegenwoor
digers van de gedragswetenschappen
zitting zouden moeten hebben, zou de
Justitiële autoriteiten kunnen bege
leiden bij hun taak.
Weigeren
De samenstelling en de taakom
schrijving van de commissie-Mulder
sloot een fundamentele benadering
van het orde-vraagstuk waarin der
gelijke sociologische oplossingen be
trokken konden worden van te vo
ren uit.
Misschien had dit aanleiding moe
ten zijn voor de commissie om haar
opdracht te weigeren. De commissie
is behoudens enkele politie-amb
tenaren uitsluitend bemand met
juristen.
Maar we leven niet meer in een
tijd, waarin maatschappelijke pro
blemen opgtlost moeten worden door
wetgeving, gebaseerd op gezond ver
stand en een dosis juridische ken
nis. We beschikken over mogelijkhe
den voor maatschappij-onderzoek,
kan zuiver reactief zyn dus over deskundigen die dit kun-
het afreageren van emoties, de j nen verrichten op het gebied van de
rel kan doel op zichzelf zijn. Zonder massa-psychologie en de gedragsso-
inzicht in de verschillende soorten ciologie. En wetgevende arbeid
rellen en de aan iedere vorm „eigen" Iis vooral zinvol, als sluitsteen op het
oorzake, is effectieve relbestrijding aan de hand van dergelijk onderzoek
uitgesloten, vindt deze hoogle-verkregen inzichten,
raar. Een standpunt dat overigens, Door deze procedure wordt het mn-
ook wordt gedeeld door de directeur I gelijk oordeverstoorders geduren-
van de politie-academie mr. Offers, j de een korte periode van hun vrijheid
Ook hier geldt de gulden regel: ken- j te beroven, ook als voor het straf ba-
nis is macht. re feit dat zij begingen geen voorlo-
De commisssie-Mulder constateert Pige hechtenis is toegelaten. De com-
zmet veel nadruk dat het zoeken naar missie-Mulder kreeg nu als opdracht
de oorzaken van de conflicten buiten om na te gaan hoe deze regel doelma-
haar opdracht viel. Zij heeft wel haar tiger gemaakt kon worden, natuur-
voorstellen voorgelgd aan de profes- hjk met behoud van de rechtmatig-
soren van Braam en Ter Hoeven, bei- j heid.
de hoogleraar in de sociolgoie in Rot
terdam, die kennelijk moeite hadden
met veel nadruk dat het zoeken naar Dit laatste heeft de commissie bij
dracht aan de commissie. Zij dachten haar werk centraal gesteld. Zo voelt
meer aan de instelling van een over- zij niets voor de zogenaamde "met-
heidsdienst voor conflictbeheer- hode-Koppejan", genoemd naar de
Centraal
Amsterdamse commissaris van poli
tie, die "lastige elementen" opbracht
naar een lokaal aan de rand van de
stad, om ze na een korte periode
weer los te laten. Deze methode acht
zij strijdig met het verdrag van Ro
me ter bescherming van de rechten
van de mens (1951). Ook houdt de
commissie vast aan het rechtbegin-
sel dat dader en feit "geïndividua
liseerd" moeten worden.
Dit betekent dat zij niet toegeeft
aan de hier te lande ook wel gehoor
de wens die inmiddels in Frankrijk
wet geworden ls om deelnemers
aan een oploop collectief aansprake
lijk te stellen voor de daaruit voort
gekomen schade. „Je was er by, dus
je bent er bij", wijst de commissie
uitdrukkelijk als redenatie van de
hand.
Voorstellen
Om toch tot een uitbreiding van de
ze "rechterlijke bevelen ter handha
ving van de openbare orde" te ko-
men, stelt zij het volgende voor:
Niet de rechter maar (ook) de
officier van Justitie kan deze beve
len geven;
Dit kan hij niet alleen als de be
trokkene een strafbaar feit heeft ge
pleegd, waarvoor geen voorlopige
hechtenis mogelijk is, maar ook "als
iemand wordt aangetroffen onder
omstandigheden die het vermoeden
wettigen, dat de betrokkene een mis
drijf zal begaan, waardoor de veilig
heid van personen of goederen wordt
aangerand".
strijdig
Deze eerste uitbreiding lijkt niet zo
spectaculair. Ook nu kan de ofifcier
van Justitie, als hij kennis heeft ge
nomen van een strafbaar feit, de
zaak seponeren dat wil zeggen
niet verder vervolgen onder be
paalde voorwaarden gesteld aan de
verdachte. Wel ingrijpend en strijdig
met fundamentele rechtsbeginselen
van ons strafproces, ls de bevoegd
heid aan het openbaar ministerie om
op te treden ook als er nog geen
strafbaar feit is gepleegd, maar al
leen een vermoeden bestaat dat dit
zou kunnen gebeuren.
Ons Wetboek van Strafvordering
geeft het Openbaar Ministerie be
paalde bevoegdheden, zodra iemand
verdacht wordt van een strafbaar
feit. Dit systeem te doorbreken door
een soort voorafgaand optreden te
scheppen in de vorm van een ernsti
ge waarschuwing met ingrijpende
consequenties, zou een stap op de
verkeerde weg zijn.
Voor preventief optreden heeft de
burgemeester bevoegdheden, met ge
bruikmaking van het politie-appa-
raat. Preventief optreden door het
Openbaar Ministerie doorkruist het
rechtsstaatbeginsel en zou i n een
minder democratische samenleving
dan wij nu kennen, gevaarlijke con
sequenties kunnen hebben. De wetge
ving mag het overheidsapparaat nim
mer een handvat bieden om bij drei
gende onlusten bijvoorbeeld "langha-
rigen" te arresteren of komt de
onrust van Zuidmolukise zBjde
"kleurlingen" op te pakken.
Deze voorstellen gaan ook in te
gen de tendens bij de vrijheid van de
monstratie het preventief (vooraf
gaand) toezicht te vervangen door
een repressief (achteraf) toezicht. De
redenatie hierbij is dat in 'n samen
leving van volwassenen burgers de
eigen verantwoordelijkheid centraal
gesteld moet worden. De strafrech
ter behoudt de controle voor exessen.
De voorstellen van de commissie-
Mio-(-r volgen weer de bestaande re
geling van de rechterlijke bevelen,
door inschakeling van de rechter te
eisen, zodra de bevelen niet worden
opgevolgd. De rechter kan het bevel
herhalen en 'n borgsom eisen. Wordt
de borgsom niet betaald, of na be
taling het herhaald bevel niet na
geleefd, dan kan hij de betrokkene
voor 10 dagen van zijn vrijheid bero
ven.
De rentedaling in de Verenigde
Staten, welke geforceerd werd door
het verlangen van Washington om
de economie weer goed op gang te
helpen, heeft vanzelfsprekend grote
j invloed op de rentestand in Europa.
In navolging van de discontoverla
ging, waartoe de Federale Reserve
Board de vorige week besloot, moes
ten Frankrijk en Italië al tot een
aanpassing van de geldrente over
gaan en het zit er in dat ook
Groot-Brittannië tegen wil en dank
eerlang tot een verlaging van het
disconto moet besluiten. Voor de
Nederlandsche Bank is er nog geen
aanleiding om al tot verlaging van
het disconto over te gaan. Dat zou
pas het geval zijn als er een grote
toevloed van deviezen zou ontstaan.
Daarvan is op het ogenblik geen
sprake, eerder is het tegendeel het
geval.
Wel is het zo dat de Nederland-
j sche Bank een deel van de dollars,
die een maand of drie geleden van
de handelsbanken werden overgeno
men met het oogmerk de binnen
landse geldhoeveelheid te verruimen
wegens de geldbehoeften tegen het
einde van het jaar. voorlopig in
portefeuille zal behouden.
De banken hadden de verplich
ting de dollars na drie mas^aen te
rug te kopen, maar besloten werd
de gelegenheid open te stellen de
positie met drie maanden te verlen
gen Dat kosf de banken wat meer
rente dan bij de vorige gelegenheid,
maar zij hebben er wel wat voor
over. omdat zij bij teruggaven van
alle dollars in het binnenland krap
in de contanten zouden zijn geko
men.
Averechts
Het zou een averechtse uitwerking
hebben gehad op de geldrente, die
daardoor zou zijn opgelopen met
het gevolg dat de buitenlandse in
stellingen er aanleiding in zouden
hebben gezien om hun geld naar
Nederland over te hevelen, hetgeen
uiteindelijk aanleiding zou zijn ge
weest voor de Nederlandsche Bank
om aan de discontobei te trekken.
Nederland heeft in de gegeven
omstandigheden geen aanleiding om
tot verlaging van het disconto over
te gaan. De economische situatie in
ons land toont nog steeds tekenen
van oververhitting, die maken dat
de monetaire teugels strak gespan
nen moeten blijven.
Verlaging van het disconto zou pas
mogelijk zijn als tegelijkertijd de
teugels van de kredietverlening zou
den worden gevierd. Dat is nu juist
iets wat de monetaire autoriteiten
willen voorkomen.
Er bestaat nog steeds een over
spannen situatie, welke bij een da
ling van de rentevoet en verruiming
van de kredietverlening tot gevolg
zou hebben dat de manometers van
de economie tot boven de rode
streep zouden komen, hetgeen on
vermijdelijk tot gevolg zou hebben
dat de veiligheidskleppen in wer
king zouden treden. Stoom afblazen
is in economisch opzicht een serieu
ze aangelegenheid.
De invloed van de door de Ame
rikaanse autoriteiten geforceerde
rentedaling is toch al erg genoeg
voor Europa, waar in vrijwel alle
landen met man en macht moet
worden getracht om het economi
sche bestel in goede banen te lei
den.
Niet rooskleurig
In West-Duitsland ziet de econo
mische situatie er momenteel be
paald niet rooskleurig uit. De beste-
dingsdrang schijnt er nog toe te
nemen, hetgeen zou kunnen worden
afgeleid uit de omvangrijke verko
pen, welke de grote warenhuizen,
als Karstadt en Kaufheus tijdens
de feestdagen boekten.
Aan de ene kant bestaat de nei
ging de prijzen der verbruiksgoede-
I ren op te schroeven en aan de an-
dere kant zijn er sectoren, zoals ra
dio en televisie, waar het prijsbe-
derf al begint op te treden door
verscherping van de concurrentie
verhoudingen. Helemaal duidelijk is
het daarom niet uit welke hoek de
wind van de prijsbeweging in
West-Duitsland gaat waaien. Ten
gunste van de industrie zal dat ze
ker niet zijn, aangezien de loonbe-
weging niet te stuiten lijkt.
Zeker is het dat de rentevoet bij
de Oosterburen zich in neerwaartse
richting beweegt. De Bundesbahn
heeft dezer dagen een lening van
300 min. DM uitgeschreven tegen
een emissiekoers van 991/4% en
een rente van 8De looptijd van
de lening is tien jaar. Het rende
ment komt uit op 8,11%. Voor deze
lening werden de inschrijfformulie
ren met mandenvol aangedragen.
Voor 8% pandbrieven met langere
looptijden is de koers tot pari opge
lopen, hetgeen betekent dat de
Duitse rentemarkt in een paar we
ken tijds van 8*6% tot 8% is terug
gelopen. Ook de geldrente heeft een
j dalende richting ingeslagen, zodat
I als de beweging in het huidige tem
po voortgaat, de kredietrente in de
komende maanden tot 6% a 6^4%
zal dalen. Mocht intussen het dis
conto omlaag gaan dan zal de geld
rente nog wel verder teruglopen.
De president van de Bundesbank
heeft vorige week verklaard dat de
rente op de geld- en op de kapi
taalmarkt in de komende weken
een neergaande richting zal blijven
vertonen. Er zou een grote staatsle
ning In voorbereiding zijn en de
rente daarvoor zou wel eens op
7y»% uit kunnen komen. Verwacht
wordt dat de lening DM 400 a 500
min groot zal zijn. Ook zou er een
lening van de Bundespost op stapel
staan.
Vaste houding
In Nederland heeft de obligatie-
markt de laatste tijd een vaste
houding aan de dag gelegd dankzij
de niet aflatende belangstelling van
buitenlandse zijde voor guldenobli
gaties. Niet alleen kan daarbij ge
bruik worden gemaakt van de be
trekkelijk hoge rentevoet in ons
land, maar bovendien zitten er voor
vele buitenlandse beleggers fiscale
voordelen aan belegging in obliga
ties in Nederland, waar de coupons
aan de loketten van de banken
kunnen worden verzilverd zonder
inmenging van de fiscus.
Aangenomen mag worden dat bij
de inschrijving op de lening van
f 75 min van de AMRO-bank tegen
een rente van 7het buiten
land op de tenen heeft gestaan om
zo hoog mogelijk te kunnen in
schrijven. Bij de toewijzing werd
dan ook een minimale portie van
het aangeboden bedrag toegewezen.
De totale inschrijving zou dicht in
de buurt van een paar miljard heb
ben gelegen.
Voor de lening van de Nederland
se Gasunie, die maandagmiddag
werd aangekondigd, zal naar ver
wacht mag worden wederom een
grote belangstelling van buitenland-
sezijde bestaan. Ook voor binnen
landse rekening bestaat een flinke
vraag naar obligaties, nu de aande
len qua belegging wat uit de gratie
zijn geraakt.
Op de beurs vroeg men zich
maandag al af hoe hoog men zou
moeten inschrijven om verzekerd te
kunnen zijn van een zodanige toe
wijzing dat de cliënten redelijk
goed aan hun trekken zouden kun- j
nen komen.
Zonder de buitenlandse belang
stelling evenwel zou er in ons land
zeker geen rentedaling te verwach
ten zijn. De grote institutionele be
leggers hebben al zoveel op voor
hand toegezegd voor allerlei doel
einden dat zij bepaald niet zitten te
springen om nieuwe obligatielenin
gen. Het publiek zou ook gauw reti
reren als zou blijken dat de rente
niet onder druk bleef staan van het
buitenlandse aanbod. De kapitaalbe
hoeften zijn nog van dermate grote
omvang dat de kapitaalvoorziening
bepaald tekort zou schieten als er
de laatste maanden niet zoveel ka
pitaal uit het buitenland zou zijn
aangevoerd. We zitten nu eenmaal
niet op een eiland, zodat de relatief
hoge rentevoet een grote zuigkracht
op buitenlands kapitaal blijft uitoe
fenen, vooral omdat zo langzamer
hand iedereen er wel van overtuigd
is dat de gulden nog niet in de
vuurlinie ligt om voor devaluatie in
aanmerking te komen. Trouwens de
valutamarkt toont momenteel geen
tekenen dat er sprake zou kunnen
zijn van een aanval op enigerlei
valuta. Het zou hoogstens de dollar
kunnen zijn, maar de centrale ban
ken in Europa staan er borg voor
dat de dollar zich kan handhaven.
De ellende zou niet te overzien zijn
als er wel iets zou gebeuren.
Soms kan men zich wel zorgen
maken over hetgeen er op onze
obligatiemarkt zou plaatsvinden als
het buitenland plotseling een ander
doelwit zag voor zijn beleggingen.
Zodra de enorme hoeveelheid Ne
derlandse obligaties, welke in de af
gelopen maanden in buitenlandse
handen is gekomen, op de markt
zou worden gesmeten, zou het leed
niet te overzien zin. Er zou dan een
dusdanige koersdaling voor obliga
ties kunnen optreden dat het
staatskrediet in gevaar zou kunnen
komen.
De schorsing van politiecommissa
ris J. Th. Sprockel is door het poli-
tie-corp op Curasao ontvangen als
een direkte oorlogsverklaring door de
Antilliaanse regering. De „griepaktie"
die tot voor kort 50 pet van het po
litiepersoneel thuis hield, heeft nu
een bijna totaal karakter gekregen.
De politie was woensdag uit
het straatbeeld van Willemstad ver
dwenen. Er werd niet meer ge
patrouilleerd en op de politieposten
waren slechts enkele agenten aanwe
zig. Ook een kort geding, dat door de
Antilliaanse regering was aangespan
nen tegen de rebellerende poli
tieagenten heeft niet tot een direkt
resultaat geleid. De zitting werd voor
onbepaalde tijd verdaagd, nadat bei
de partijen er op aandringen van
de rechter mee instemden, het politie
conflict aan een commissie van goe
de diensten voor te leggen.
In het schorsingsbesluit wordt com
missaris Sprockel ondermeer verwe
ten, dat hij in de afgelopen weken,
de politieakties heeft gesteund en dat
hij heeft geweigerd zijn medewer
king te verlenen aan de pogingen,
van de gezaghebber en de minister
van Justitie om een einde te maken
aan de gezagscrisis in 't politiekorps.
Dat Sprockel een aktieve rol speelt
in het huidige conflict, is niet zo ver
wonderlijk. De protestaktie van
de politiebond is niet alleen gericht,
tegen de slechte salariëring, maar ook
tegen de benoeming van een vijftal
Nederlandse politieofficieren op hoge
posten in de Nederlandse Antillen.
Commissaris Sprockel. die al ruim
een half jaar als waarnemend
hoofdcommissaris in functie is, voelt
zich als Antilliaan gepasseerd, nu de
Wassenaarse politieofficier W. van
Ballegoijen de Jong zeer binnenkort
aan het hoofd zal komen te staan van
het Antilliaanse politiekorps. De ge
schorste commissaris weet zich ge
steund door de Antilliaanse politie
bond, die in 't gevoerde benoemings
beleid een aantasting ziet van de pro
motiekansen van de Antilliaanse po
litieofficieren. Men vraagt zich in
politiekringen af hoe een aan
tal kersverse makamba's (blanken»,
die geen enkele notie hebben van de
Antilliaanse mentaliteit, de juiste,
leiding kunnen geven aan 't politie
korps op de Nederlandse Antillen.
Een punt dat ook heeft bijgedra
gen tot de huidige conflictsituatie is
ae reeds lang bestaande slechte ver
standhouding tussen commissaris
Sprockel en zijn direkte chef. gezag
hebber (burgemeester) Kibbelaar van
Curasao. Een slechte relatie, die af
gelopen zondag nog tot uitging kwam
toen de geschorste commissaris wei
gerde een brief te laten verspreiden
onder het politiepersoneel, waarin
het werd opgedragen onmiddellijk de
normale werkzaamheden te hervat
ten. „Ik ben geen postbode", was het
niet zo gewaardeerde antwoord.
Het is overigens niet de eerste keer
dat commissaris Sprockel uit zyn,
functie is ontheven Een jaar gele
den werd hij eveneens geschorst, na
dat hij in een gesprek met het hoofd
van de veiligheidsdienst had ver
klaard, dat het politiekorps niet op
gewassen zou zyn tegen eventuele
nieuwe ongeregeldheden. Déze
schorsing is toen weliswaar via het
ambtenarengerecht ongedaan ge
maakt, maar de promotiekansen voor
de heer Sprockel waren er wel mee
verkeken.
De poging van de Antilliaanse re
gering om via een rechterlijke uit
spraak de politiemensen uit hun ge
fingeerde ziekbed te krijgen, heeft
nog niet tot het gewenste resultaat
geleid. Een kort geding met de hele
politietop in de verdachtenbank en
de zieke ondergeschikte op de stamp
volle publieke tribune eindigde in
een voorlopige kleine overwin
ning voor de politi-mensen.
President mr. Engel ging niet mee
met mr. Hage, die namens de rege
ring een dwangsom eiste van f25.000
voor iedere dag dat de aktie zou wor
den voortgezet. Mr. S. le Poole, die
namens de politiebond het woord
voerde kreeg de rechter wel mee. toen
hij stelde, dat een gerechtelijk von
nis misschien wel een einde zou kun
nen maken aan de protestak
tie, maar het conflict alleen nog zou
verscherpen. Uuiteindelijk kwam de
president van het hof met het voor
stel om een commissie van goe
de diensten in het leven te roepen. De
politiebond ging hiermee akkoord en
wilde zelfs weer normaal aan het
werk gaan. indie*» '.ij van de regering
de toezegging zou krijgen, dat er
geen Nederlandse politieofficie
ren naar de Antillen zouden komen,
hangende de werkzaamheden van
bovengenoemde commissie. Mr.
Hage kon deze verzeker ng niet ge-
ven, waarop de rechter de zitting
voor onbepaalde tijd schorste.
De oplossing zal wel buiten de
rech s aal gezocht moeten wor
den. Maar ook een commissie van
goede diensten heeft een slechte ge
sprekspartner aan een demissionair
kabinet dat meer oog heeft voor po
litieke dan voor maatschappe
lijke problemen. De tijd begint te
dringen: volgende week werdt de
nieuwe hoofdcommissaris W. van
Ballegoijen de Jong o~ Curacao ver
wacht.
GERARD HABRAKEN
