JAAR
4GE WAAIT OVER UIT V.S.: FUN-CHOPPER
pmkrachtregelaar schakelt
AUTO
VAN
nselijke
üten uit
imgrijke ontwikkeling bij Daimler-Benz 1
ut wegen, wagenswielen en wat
Werec
uitwerking
NIEUWE AUTOBOEREN
SAMENGESTELD DOOR KOOS POST
Hef bekroonde typeCitroen G.S.
i
De journalist H. GEnklaar,
die het autonieuws voor Else-
viers Select verzorgt heeft
geen geluk gehad.
Toen hij reeds geruime tijd
geleden zijn verhalen voor
het R.A.I -nummer van E.W.
moest klaarmaken heeft hij
voetstoots aangenomen, dat
de Volkswagen K 70 „auto
van het jaar" zou worden.
„Als dat niet zo is, dan
heb ik pech gehad, want dan
moet ik de hele boel te elfder
ure nog grondig omgooien",
vertelde hij ons.
Hij heeft zijn artikel inder
daad moeten omspitten, want
inmiddels is gebleken, dat
niet het door Volksioagen van
N.S.U. overgenomen model de
erepalm van de internatio
nale autojournalistiek mag
wegdragen, maar de Citroën
G-S.. die merkivaardig genoeg
in het ivereldje van de Ne
derlandse autojournalistiek
niet zo bijster hoog stond ge
noteerd.
Oh ja. iedereen was het er
over eens. dat het om te zien
een pracht van een wagen
is. En dat de technische con
ceptie vooral wat onderstel,
vering en geluid betrofvoor
treffelijk ligt. Maar er werd
toch erg zwaar getild aan het
lichte 1000 cc motortje. Veel
te licht, vond men. Er werd
gesproken over „een gazelle
met een hazehartje"De me
ning overheerste, dat deze
motor als een voorlopertje
was bedoeld voor een stevi
ger uitvoering.
Nu is gebleken, dat de 44
journalisten uit twaalf lan
den, die mochten meestem
men in de door het weekblad
„Autovisie" uitgeschreven
verkiezing, dat motorvermo
gen van de G.S. niet zo zwaar
hebben laten tellen. Integen
deel: 28 van hen wezen deze
Citroën zonder enig voorbe
houd als de beste aan van de
23 wagens, die in 1970 als
nieuwe op de markt zijn ver
schenen.
De K 70 door Volkswa
gen enige tijd geleden in
Zuid-Fr ankrijk geïntrodu
ceerd haalde nauwelijks de
helft van het aantal punten,
dat de G.Sverzamelde. En
dat, terwijl de Duitse wagen
in de Nederlandse pers vrij
algemeen als een voortreffe
lijke auto was begroet. Eén
voorbehoud moesten de Ne
derlandse journalisten echter
van het begin af maken. De
prijs van de auto is voor ons
land zelfs nu nog niet be
kend. En dan is het heel
moeilijk te beoordelen of men
waarde voor zijn geld krijgt.
Overigens doet de prijs in
Duitsland vermoeden, dat
deze nieuwe Volkswagen hier
aardig in de papieren zal
gaan lopen. En dan gaat er
al veel verloren van de at
tractie, die zonder twijfel
achter deze modern gesty-
leerde en prettig rijdende
wagen schuilt.
Wellicht is dat een door
slaggevende factor geweest
voor de beoordelende journa
listen, die de voorkeur gaven
aan de Citroën. Het is opval
lend om te zien, hoe verschil
lend sommige zaken kunnen
worden benaderd, ook bij een
zo concreet gegeven als een
auto. We zeiden het reeds, de
Nederlandse autojournalis
tiek vertilde zich aan het
lichte motortje van de G.S.
De Engelse collega's gaven
daarentegen de Citroën G.S-
een zeer warme ontvangst.
Zij benaderden 't net van de
andere kant. „Voor een wa
gen met een 1000 cc motor zit
er erg veel pit in zo
schreven zij ongeveer.
In elk geval kan Citroën de
veren oppoetsen voor de 11de
februari (de openingsdag van
de R. A.I.-tentoonstelling
Dan zal hoofdredacteur Fred
van de Vlugt van .Autovisie"
zelf ook niet ondersteboven
van de G.S.tijdens een re
ceptie in het Hilton Hotel in
Amsterdam de aan de titel
verbonden trofee overhandi
gen aan Raymond Ravenel,
president-directeur van Ci
troën.
Auto's verkopen is
een hoogst harde en bitter
commerciële zaak. Als een
merk bij zoiets in de prijzen
valt moeten de topmensen
zich gevleid tonen en de be
kroning met een stralende
glimlach incasseren. Maar
achter die lach ziet men als
het ware de gedachten mijlen
ver toeg schieten. Want men
moet in de reclame duidelijk
gaan maken, dat men de al
lerbeste auto verkoopt. Daar
gaat een berg werk aan vast
zitten. En daarom wil men
dat graag bijtijds weten, dan
kunnen maatregelen worden
genomen.
Vorig jaar was het Fiat.
die bij de toch al vele be
slommeringen rond de
vrrachtwag en-R.A.I. er nog
eens de drukte van „Auto van
het jaar" bij kreeg. Een jaar
daarvoor had Peugeot met
dat bijltje mogen hakken.
Ditmaal is Citroën dus aan
de beurt. Dank zij de G.S.
met een luchtgekoelde vier-
cilinder boxermotor van
exact 1015 cc inhoud en het
hydropneumatische veersy-
steem.
cessoires, een heel hoog stuur, een
comfortabel zadel met een hoge leu
ning en uitlaatpijpen, die in de lucht
steken. En van die basis uit kan men
bouwen en knutselen, zoveel als men
wil.
Coureur Jos Schurgers (23) rij
dend in het Kreidler-team was er
na het zien van de Amerikaanse film
"Easy riders" om zo te zeggen "ka
pot" van. Hij kon 't dan ook niet na
laten het zelf eens te proberen. Appa
ratuur en ruimte van Kreidler-im-
porteur Van Veen in Amsterdam
stonden hem ter beschikking. Het
kostte hem geen moeite de mensen
van Van Veen ook enthousiast te
krijgen. Zó werd hij de geestelijke
vader van de eerste Nederlandse
Fun-chopper. gebouwd op basis van
Kreidler-onderdelen.
Het enthousiasme in en om de
werkplaats werkte aanstekelijk en
bracht de heer Van Veen ertoe deze
nieuwe vorm van bromfiets in pro-
duktie te nemen. Het is geen goed
koop dingetje. Bijna achthonderd
gulden is een flinke prijs, maar toch
geloven wy wel met de heer Van
Veen, dat de chopperrage, die over
heel Amerika waaide, ook Neder
land wel zal aandoen.
De jongelui houden er soms van te
knutselen en rommelen aan hun
brommers. Maar dat gaat vaak nog
al provisorisch. Daarom is deze
Kreidler-chopper een goed uitgangs
punt. al is hij voorlopig nog slechts
beperkt leverbaar.
Met opzet heeft men in Amsterdam
gekozen voor een lichte brommer met
automatische versnelling. Iedereen
kan er zo op wegrijden. Een imposan
te wegwerker, die de eerste demon
stratie in Amsterdam zag en die ge
zien zijn diep grijze haren de pen-
sioenstreep dicht naderde, kwam
grijnzend dichterbij lopen. En toen
toen hij even de kans kreeg schopte
hij zijn klompen uit en klom op zijn
sokken op de chopper. "Een mieters
ding", was zijn commentaar. Hij had
gelijk, op een gewone bromfiets zit
je beslist niet zo prettig als op deze
bromchopper.
16 JANUARI 1971
LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 17
"Klére, wat een ruige dingen
De bewondering van het puur Am
sterdamse joch was volkomen op
recht. Zelf nog beneden de bromfiets-
maat kon hij het nieuwe vehikel, dat
hij toevallig zag demonstreren best
waarderen.
Maar niet alleen de jeugd was en
thousiast. Ook de oudere journalisten
lieten zich de kans niet ontnemen om
voor de eerste en wellicht ook eni
ge maal op een z.g. fun-chopper
te rijden. Want het lijkt, dat deze
nieuwe vorm van bromfiets aan de
.longeren voorbehouden zal blijven.
Wat zijn nu de karakteristieken van
een z.g. "chopper"?. Veel chroom,
bonte kleuren, talrijke (vaak nuttelo
ze, maar in elk geval opvallende) ac
iding, die van grote betekenis kan zijn voor een
itoverkeer in de toekomst is gelanceerd door
'ènz, 's werelds oudste autofabriek, die de Mer-
roduceert.
reft hier een elektrische remkrachtregelaar, die
1 le wielen niet meer kunnen blokkeren, waardoor
3eonder alle omstandigheden bestuurbaar blijft.
eren der wielen leidt vele slippartijen in. hetgeen met
ysteem wordt voorkomen.
k er volop mee in bochten worden geremd, zonder dat de
a \ekt of in een slip geraakt.
tem men het nieuwe systeem veel krachtiger worden ge-
op natte en gladde wegen.
ïonstratie bleek dat bij
ran 1 0 km p. u. op een
een wagen met deze
ïlaar slechts een rem-
17 meter nodig had om
komen, terwijl die
leter bedroeg voor een
gelaar.
van een elektronische
laar is niet nieuw. Ve
nten en toeleverings-
erimenteren er al ja-
Daimler-Benz hield
ir dan tien jaar mee
1966 gemeenschappelijk
gfdit terrein gespeciali-
de fa. Teldix, een
•J leming van Telefunken
als eerste het experi-
ium nu afgesloten en
ans tot de serieproduk-
zullen alle Mercedes-
sns er mee kunnen wor-
Geen patent
bij Daimler-Benz,
- dat als Anti-Bloc-
ekoit A-B-S) is geregi-
nnen twee jaar als ex-
zal zijn op al haar
voor een meerprijs
31
ijs is dit veiligheidssy-
niet rijp voor in-
(f Ie wagens. Speciaal op
drukt zo'n prijs nogal
fordt echter niet ver
patentrechten. want
'-Benz vele miljoenen
twikkelmgsproject heeft
Bend ïx deze remkracht
tegen onverhoogde
ndere autofabrikanten
It dus uitsluitend be-
le nogal ingewikkelde
ie bestaat uit een im-
aftaster) op alle vier
lektronisch regelorgaan
isch brein) en een hy-
tdeelte (remdrukregel-
Werkingl
egd is e werking hier-
op het punt staat te
dus tot stilstand
oen loopt zijn om
leid uiteraard terug
i meldt dit dreigend ge-
elektronisch brein, die
rh gedeelte opdracht
van de remvloeistof
*uste wiel te verminde
rt het wiel geen kans
keren, maar gaat weer
draaien. Ook dit wordt
'e aftaster doorgegeven
ironisch brein, dat daar
"k weer iets laat verho-
et wip! steeds een opti
lde werking kan uitoe-
r dat het gaat blokke-
Dit alles speelt zich af zonder dat
de bestuurder er enige invoed op
heeft.
Zou by een noodremming een in
paniek geraakte bestuurder zwaar
op de remmen gaan staan, dan heeft
dit geen enkele invloed, want de ap
paratuur corrigeert met mathemati
sche zuiverheid de toelaatbare rem-
druk naar de wielen.
Fouten
Bij alle totdusver doorgevoerde
remverbeteringen (zoals schijfrem
men en dubbel remsysteem) kon
men fouten van de bestuurder niet
uitschakelen.
Het Anti-Bloc-Systeem doet dat wel.
Zelfs als de bestuurder midden in
een bocht op de remmen gaat staan
gaat de wagen de bocht niet uit, om
dat het regelsysteem de wagen in
bestuurbare toestand houdt.
Bij blokkerende voorwielen wordt de
wagen onbestuurbaar, maar gaat
door in de richting die hij heeft, ten
minste als de achterwielen blijven
draaien. Op een rechte weg is dit
nog een betrekkelijk gunstige situa
tie. maar o wee als er in zo'n toe
stand een bocht opdoemt, dan gaat
de wagen er onherroepelijk uit.
Twee auto's met gelijke snelheid rijdend beginnen op hetzelfde moment te remmen. De donkere
wagen (met remkrachtregelaarhaalde het gemakkelijk om voor de blokken tol stilstand te komen.
De witte wagen zonder die regelaar vloog er vierkant doorheen.
Blokkeren daarentegen allen de ach- i dwarsstabiliteit bijna altijd in een j situaties worden vermeden, onafhan-
terwielen, dan breekt de wagen aan I slip. kelijk van de bestuurderscapacitei-
de achterkant gemakkelijk uit en Het grote belang van het nieuwe sy- ten van de man achter het stuur,
geraakt door het verlies van zijn steem is nu. dat dergelijke gevaren-
Daar het in de Verenigde
Staten geoorloofd is vergelij
kende reclame te maken,
hebben Amerikaanse dealers
de mogelijkheid naast de au
to's van het door hen gevoer
de merk ook een concurre
rend model te plaatsen om
aldus de voordelen van het
eigen merk beter te laten
uitkomen.
Van deze mogelijkheid
maakten ook vele GM- en
Ford-dealers gebruik bij het
uitkomen van de anti-VW
auto's Vega en Pinto, echter
niet altijd met het gewenste
gevolg.
Zo had een Ford-dealer
naast een fonkelnieuwe Pin
to een VW uit het bouwjaar
1968 geplaatst.
Op aandringen van de
plaatselijke VW-dealer werd
dit oude model door 'n 1971-
kever vervangen.
Reeds een dag daarna, zo
schrijft een Duits blad, moest
de Ford-dealer de vergelij
kingsverkoop opheffen, daar
vele bezoekers zich sterker
voor de VW dan voor de Pin
to interesseerden. Een bezoe
ker belde zelfs vanuit de
Fordgarage de plaatselijke
VW-dealer op om de zojuist
bekeken kever te bestellen.
„Die heerlijke auto's" door dr. J.
M. Fuchs, verschenen bij G. J. A.
Ruys Uitgeversmaatschappij in Am
sterdam (f 24.50).
Niet-automobilisten mopperen vaak
op de auto's, die het leven van de
voetgangers zouden bedreigen en die
alsmaar bezig zijn de atmosfeer te
verzieken.
Automobilisten mopperen vandaag
de dag ook. Er is geen plezier meer
aan. Overvolle wegen, lange files,
nergens parkeerruimte. En nog veel
meer
Het lijkt of niemand tevreden is
Althans tegenwoordig niet. Maar er
is een tijd geweest, dat auto-rijden
in ons land nog „heerlijk" was. We
kunnen het ons nu niet meer voor
stellen, maar volgens de Amster
damse publicist dr. J. M. Fuchs
heeft die periode geduurd van de
komst van de eerste auto tot aan
1940. Op dat punt sluit hij tenminste
zijn heerlijk" boekje ..Die heerlijke
auto's" af.
Dr. Fuchs heeft voor zijn werkje
vele bronnen geraadpleegd. In de
tijd dat nog niet elk gezin een auto
voor de deur had staan, was het wat
gemakkelijker voor auto's om de
krant te halen.
Want gelooft u nu toch niet. dat de
protesten tegen de auto's van deze
I tijd zijn. Integendeel, ze zijn in feite
J net zo oud als de auto z.lf.
Gelooft u ook toch niet. dat de he
kel aan de verbrandingsmotor iets
van de huidige generatie is. Uit het
boek van dr. Fuchs kunt u ervaren
dat al aan het begin van deze eeuw
aan andere krachtbronnen werd ge
dacht. Zelfs werd .al gesproken van
elektrisch voortbewogen wagentjes.
De auto een vervuiler van de na
tuur? De bekende natuurvorser dr
Jac. T. Thijsse dacht er anders over
Hij was van oordeel, dat het auto
mobilisme een stimulans betekende
voor het bezoek aan de natuur.
Zo kunnen we nog geruime tijd
doorgaan. Het boek van dr. Fuchs
is een lange aaneenschakeling van
Reeds in 1904 zag een poli
tiek tekenaar de strijd tegen de
luchtvervuiling door auto's zo.
bijzonderheden uit een autotijd,
waarover tot nu toe bijzonder weinig
in de publiciteit is verschenen. Bo
vendien werd het nooit zo duidelijk
gerangschikt. Want per provincie
verschijnen de maatregelen, die na
tuurlijk tegen de auto en het toene
mende verkeer werden genomen. In
een Friese gemeente heeft men zelfs
eens alle straten voor auto's verbo
den tot Gedeputeerde Staten inbegre
pen. Men ziet, ook wat dat betreft,
is er niets nieuws onder de zon. want
-vandaag gaan weer talrijke stem
men op om steeds meer straten
af te sluiten voor gemotoriseerd ver
voer.
Trouwens, niets is nieuw Snel
heidscontrole is ook al zo'n zeventig
jaar oud en maximum-snelheid ook.
Men vindt het allemaal terug bij dit
vlot geschreven werk van dr. Fuchs,
dat in zijn detaillering eigenlijk een
naslagwerk is, maar zeker niet als
zodanig werd bedoeld.
Het geeft een grote hoeveelheid in
formatie uit de voor onze begrippen
wonderlijke tijd, dat autorijden nog
„heerlijk" was. Voor die informatie
moet men flink betalen, voor v°len
zal het dat waard zijn.
„Tien jaar rally's" door Rob Wie-
denhoff. vcrsc'-cnen bij Uitgever
maatschappij Interventura N.V.
De DAF in Eindhoven zal men
het helaas moeten toegeven —heeft
jarenlang het weinig benijdenswaar
dige aureool van autootje-voor-be-
jaarden gehad. Nederland (en ook
het buitenland) heeft moeten wennen
aan het kleine wagentje met „het
pienterste pookje ter wereld." Waar
schijnlijk mede onder invloed van
deze image heeft DAF zich meer
dan tien jaar geleden verbeten op de
rallysport geworpen. Het besluit
werd wat smalend glimlachend ont
moet. Met zo'n DAF-je kon je toch
niet gaan bezig houden met rallys
als die van Monte Carlo, Tulpenral
ly, Acropolisrally en de vele andere.
Maar de praktijk heeft die sceptici
in het ongelijk gesteld. Wagentjes en
coureurs hebben de wereld bewezen,
dat het etiket van trage-oude-juffers-
wagen ten onrechte op de DAF was
geplakt. Dat is alweer zo'n tien jaar
geleden. Autosportjournalist Rob
Wiedenhoff heeft die (nog korte)
historie nu ln een boekje vastgelegd.
Al die wederwaardigheden heeft hij
samengevlochten tot een prettig
leesbaar boekje, waarmee vooral de
liefhebbers van deze tak van sport
zich enkele uren aangenaam zullen
kunnen bezighouden. Waarna dan de
naam DAF diep in het Teheugen zit
gegrift. Vand"m dat „Eindhoven"
niet helemaal onschuldig is aan deze
uitgave.
