HOE TRIM-DOOR-GYM IN LEIDEN MIST IN GING
i/e£ uur na schooltijd van 4 tot 5
0e klok is een „speeldoos
Prof. Banning
overleden
PLAN VOOR LEIDSE METRO
J
C ATTENTIE
ONGEBOREN
KIND (2
Haarlemmer wil verbinding Leiden-kust
Vluchten met
duiven (3)
[JDAG 8 JANUARI 1971
LEIDSCH D A Om.AO
PAGINA 3 1\
er
ijvj
ese
a
r
lig
Kj
eet
>laf
/egi
iinj
woj
5-1
ee
itei
)ezi
ia i
LEIDEN Half oktober van
het vorig jaar gaf het Kontn
lijk Nederl. Gynastiek Verbond
het sein voor de actie „Trim
door Gym" in een poging iets te
doen tegen de groeiende bewe
gingsarmoede in ons land. Een
nuttige daad. want met de con
ditie van de Nederlander van 35-
50 jaar is het over het algemeen
droevig gesteld. En het zal waar
schijnlijk nog veel erger worden.
Het aantal slachtoffers aan
hart- en vaatziekten stygt nog
steeds. Wie de cijfers van de
Hartstichting ziet. slaat de
schrik om 't hart. Zich geregeld
lichamelijk inspannen is 'n goe
de bezigheid sinds een Utrechtse
hoogleraar heeft voorgerekend,
dat één op de twee hartinfarcten
niet had hoeven plaatsvinden,
als de mensen maar wat meer
aan beweging hadden gedaan.
Het initiatief van het KNGV
was dus heilzaam, al kwam het
Verbond rijkelijk laat in actie.
Getrimd werd er in Nederland
al jaren, zonder dat het KNGV
de noodzaak voelde op dit terrein
de helpende hand te reiken. Maar
goed, het KNGV heeft eerder ge
toond een talent te hebben om
achter de feiten aan te lopen. He
feit dat men tenslotte bereid was
volop zijn medewerking te geven,
was in elk geval verheugend.
Half oktober werd „Trim door
Gym" in het Amsterdamse Hil
ton hotel ten doop gehouden. De
actie bleek te bestaan uit negen
op het oog eenvoudige, maar in
hun samenhang zeer geraffi
neerde oefeningetjes. Men hecht
te er de naam „conditietest" aan.
De bedoeling was dat iedereen,
jong of oud, lid of geen lid van
een club bij een gymnastiekver
eniging die test zou kunnen af
leggen en wilde men zijn con
ditie op peil houden vervol
gens lid van die vereniging kon
worden.
Diezelfde avond was er een uit
voerige tv-uitzending aan ..Trim
door Gym" gewijd. De volgende
dag kwamen de kranten, die er
eveneens artikelen over hadden.
Aan belangstelling dus geen ge
brek. De verenigingen konden er
zó op in haken.
Het is wel aardig om nu eens
na te gaan. wa die actie in Lei
den heeft uitgehaald. Het ant
woord kan kort zynvrijwel niets
En dat terwyl C. E. van Oort, de
'hardwerkende) voorzitter van
de Technische Commissie Turn
kring Leiden, in het laatste
Kringnieuws schreef: „De con
ditietest werd landelijk gezien
een enorm succes". Waarom
toch is er in Leiden dan nau
welijks een vin verroerd? Wat is
er in deze stad met zijn talloze
gymnastiekverenigingen ge
beurd, of liever: niet gebeurd?
Door
Ruud Paauw
Van Oort: „We wilden in de
Vijf-Meihal 'n centrale demon
stratie geven, waarop de ver
enigingen met hun propaganda
konden aansluiten. Er werd con
tact opgenomen met de Sport
stichting en die wilde nog wel
meer doen, namelijk: een weke
lijks trimuur in de sporthal. Een
uitstekend idee, maar het liep
op niets uit want de Sportstich
ting wilde dat toezicht en con
trole zou worden uitgevoerd door
vakleerkrachten leraren MO.
CIOS). Dat is niet te doen. De
Turnkring Leiden heeft maar de
beschikking over twee leraren
MO. Turnverenigingen hebben
ïu eenmaal niet veel geld en
kunnen vakleerkrachten niet
het salaris geven dat andere
sportverenigingen vaak wel kun
nen bieden".
Turnkringvoorzitter H. de Geus
„Het was prettig geweest als
de Sportstichting de zaak had
willen leiden met in de gewone
praktijk de hulp van de turnlei-
ding. Daarmee was het geheel
wat uit de sfeer van het KNGV
gekomen. Ik had er bijv graag
mensen uit andere sporten bij
willen halen om het wat breder
op te zetten. Die hele actie was
er in de eerste plaats om wat te
gen de bewegingsarmoede be
doen.
Niet, althans niet in mijn
ogen, om er toch maar vooral
leden voor de gymnastiekvereni
gingen mee te werven. De Turn
kring had voor de actie leiders
en leidsters beschikbaar willen
stellen. Maar MO-leraren hebbe
wij vrijwel niet. Daar sprong het
op af. er is met dit alles toch
wel zoveel tijd heengegaan, dat
de zaak in het slop is geraakt".
De vraag die opwelt is: waar
om stond de Sportstichting op
vakleerkrachten? 't KNGV had
daarover met geen woord gerept.
Directeur G. Philipsen van de
Sportstichting„Het bestuur
van de Sportstichting wilde zo
min mogelijk risico lopen. Men
durfde het niet aan met de turn-
leiding. Het bestuur was een
beetje bang dat er ongelukken
zouden gebeuren. Van een leraar
MO mag. volgens het bestuur,
meer inzicht worden verwacht,
een scherper oog voor eventuele
gevaren dan van een turnleider
of -leidster. Ook mag men hem
competenter achten bij de be
oordeling van de grens van het
uithoudingsvermogen".
Daar staat tegenover dat de
gymnastiekclubs al jarenlang
werken met afdelingen senioren
en huisvrouwengymnastiek. Het
zou onaardig zijn die turnlei-
ding nu ineens als „onbevoeg
den" te kwalificeren.
Directeur Philipsen verder:
„Wij hebben daarna een adver
tentie geplaatst om aan leraren
MO te komen. We kregen er niet
één'. Algemene gedachte is dat
ze op andere plaatsen veel meer
kunnen verdienen. En wie is er
bereid dat werk op bijv. zater
dagochtend vroeg op zich te ne
men?"
Dit alles werpt, laten wij zeg
gen. 'n nogal merkwaardig licht
op de leraren MO lichamelijke
opvoeding. Daarover even het
woord aan Joop Westbroek, de
Leidse politie-sportinstructeur.
Hij geeft al jarenlang in de
Leidse Hout leiding aan een
groep zaterdagochtendsporters,
óók als 't weer niet zo plezierig
is. Hij begint om half acht.
neemt de tweede groep om half
negen en de derde om half tien
Daarvoor krijgt hij een vergoe
ding waarvan men met grote stel
ligheid kan aannemen dat hij er
nimmer door tot enige rijkdom
zal komen. Westbroek: ..Om dit
werk te doen moet je ook over
'n portie idealisme beschikken. Je
kunt het geld niet altijd en eeu
wig voorop zetten. Het gaat hier
in de eerste plaats om het idee,
het doel waarvoor je je inzet.
Ik ken aardig wat leraren MO.
Er zijn er een paar die bereid
zijn zeer veel werk te verzetten,
maar het spijt me te moeten zeg
gen dat bij het merendeel idea
lisme ten enenmale ontbreekt".
En zo ging dan de actie „Trim
door gym" de boot in. Niet door
kwaadwilligheid of iets van dien
aard. maar door wat daii wel?
Door iets wat typisch Leids kan
worden genoemd?
Tenslotte nog iets over
de turnverenigingen. Zij hadden
de actie kunnen beginnen, want
zij waren volledig op de hoogte
waarom het ging en wat er van
hen werd verwacht. Ziehier het
resultaat: Excelsior heeft er niets
aan gedaan omdat het juist in
die tijd volop bezig was met de
voorbereidingen voor zijn uit
voering. Bovendien wachtte men
op de toegezegde centrale kring
demonstratie. die niet kwam
DOS heeft de zaak laten rusten
omdat het lange tijd in de me
ning verkeerde dat de Sport
stichting de taak zou overne
men. Nieuw Brunhilde voelde er
weinig voor er aan mee te
doen, omdat het de waarde van
de conditietest in twijfel trok
Brunhilde deed iets. maar veel
naam mocht het niet hebben.
Resteert Concordia, dat dan wel
enige activiteit ontwikkelde.
Geen oogverblindend resultaat.
De turnverenigingen kunnen ze
ker het excuus aanvoeren, zo
als Excelsior ook deed, dat men
wachtte op die centrale demon
stratie. De Turnkring had er be
ter aan gedaan die te houden,
want daarvoor had men tenslotte
de Sportstichting niet nodig.
Dames
Nadat zij het zichzelf fanig
moeilijk had gemaakt, is de
Sportstichting niet bij de pak
ken neer blijven zitten. Zaterdag
start zij toch met een trimuur,
zo heeft zij per advertentie laten
weten, in de Vijf-Meihal (8-
9 uur). Men heeft de beschik
king over een vrouwelijke leer
kracht en dat uurtje is daarom
alleen bestemd voor dames (bo
ven de dertig). En nu komt het
aardige. De kans is niet gering
dat daar vrouwen verschijnen die
al sinds jaren niet meer aan
sport hebben gedaan. Trouwens
voor die groep is het trimmen
ook juist bedoeld.
Er is al meer gewezen op
het gevaar dat dit soort men
sen loopt als zij ineens een meer
dan gewone inspanning doen. Je
hoeft daar nu ook weer niet
overdreven over te doen, maar
van de Sportstichting, die zo be
zorgd is in deze materie, mag je
toch zeker verwachten dat zij
voorshands van de deelneemsters
een sportkeuring eist. En daar nu
wordt in de opwekking geen
woord over gerept. Dat is toch
een tikje vreemd.
ste=
rei J
-SS
ADVERTENTIE
^rkeergelegenheid heeft U by
voor de deur. Of op een
nuut afstand v. d. Werf-
laat, Oude Ryn, Kaasmarkt.
1J ree minuten Hooigr. (Ir.
iessenstraat). H-t loont de
ie i>eite om onze grote collectie
J de beste merken in te zien.
j aze traditie is „altyd voor-
veliger" geen valse leuze „van
feel voor zoveel" maar het
iele jaar „voor zoveel". En
ïh vak-standing als echte
mweliers en Horlogers. Onze
hufen ateliers onderstrepen dit
,eIpr echte vakservice te bie-
^1. Doet er Uw voordeel mee.
>uden sieraden, verlovings-
igen, horloges, klokken, cas-
ttes, verzilverde geschenk-
artikelen, brillont,
eej De beste merken,
de ruimste keuze,
d I
g' Juwelier - Horloger
lic d. WATER
m4
:til
Haarlemmerstraat 181
LEIDEN Kwart voor vier, vier
uur: de schooldeuren zwaaien open,
de jeugd is vrij. Dat kenmerkt het
uur van 4 tot 5, dat vandaag door
onze klok wordt geslagen. De foto's
(LD-Holvast) geven beelden van
dit „jeugduur": een jongetje op weg
naar huis, tas achterop, kinderen
spelend (van de week in sneeuw en
op ijs in Zuidwest) en kinderen bij
het maken van huiswerk.
Zo'n foto van huiswerk-makende
kinderen is moeilijk te maken. Als
vader moet je al je „gezag" aanwen
den om ze even voor de fotograaf
aan het werk te krijgen. Misschien
zijn er kinderen, die meteen de tas
uitpakken en aan het werk gaan.
maar het kroost v an deze vader
smijt de tas in de hoek. Die komt
pas later op tafel. Eerst naar bui
ten!
En wie geeft ze ongelijk? De
vriendjes en vriendinnetjes wach
ten. En alles, waarmee gespeeld kan
worden. In een winterse periode als
van de week is dat geen probleem,
maar normaal hebben de kinderen
van nu toch minder speelkansen
dan hun ouders. De nieuwe wijken
zijn recht-toe-recht-aan, hebben geen
verborgen hoekjes. geheimzinnige
poortjes en braakliggende veldjes,
waar een huis is afgebroken.
Goed, er zijn obligate speelterrei
nen met keurige klimrekken. Hier
en daar is gelukkig een trapveld en
langzaam wint het idee veld, dat de
jeugd meer nodig heeft dan het
speelplaatsje met de zandbak. Dat is
goed voor de kleintjes, maar de gro
teren moeten zich kunnen uitleven.
Waar kan dat in de nieuwbouw?
Op straat is het gevaarlijk met het
verkeer. Daarom zijn de hoepels
verdwenen, daarom zijn de tollen
niet meer „in," daarom staat vlie
geren op de lijst van verboden din
gen in veel gezinnen.
U ziet, dit stukje druipt van jeugd
sentiment van een vader, die zelf
vroeger gelegenheid heeft gehad
Tarzantje te spelen in een stuk wil
dernis vlak om de hoek, die Olympi
sche spelen organiseerde op een ge
deelte van een toen nog stil Stations
plein. die vliegers opliet op een weg,
die nu toegangsweg is en waarover
het verkeer in één grote stroom
raast.
De kinderen van deze vader gelo
ven gewoon de verhalen niet van hun
moeder als ze vertelt over verstop
pertje spelen en „ik verklaar de oor
log" in een poort met duizend hoe
ken. Ze spelen anders, maar het uur
tussen 4 en 5 is een speeldoos geble
ven
LEIDEN Op 82-jarige leeftijd is gisteren in Driebergen-Rijsen-
burg, waar hij al geruime tijd woonde, overleden de Leidse oud
hoogleraar in de theologie, prof. dr. W. Banning.
Prof. Banning heeft na een predikantsloopbaan en als organisa-
terr op kerkelijk terrein in 1946 de Leidse buitengewone leerstoel
voor de kerkelijke sociologie aanvaard, waarnaast hij in 1952 be
noemd werd tot buitengeivoon hoogleraar in de juridische faculteit
voor de wijsgerige sociologie. Op kerkelijk terrein heeft hij veel bij-
gedragen tot vernieuwing van de Hervormde Kerk in de naoorlogse
jaren. Op politiek gebied heeft hij een belangrijke rol gespeeld als
lid van het partijbestuur van de SDAP in de jaren 19311938. als
voorzitter van de Ned. Volksbeweging in 1945 en als voorzitter van
de studiecommisiedie indertijd heeft geleid tot stichting van de
Partij van de Arbeid.
Willem Banning werd op 21 G. J. Heering promoveerde tot
februari 1888 in Makkum (Fr.) ge- j doctor in de theologie op een proef-
I boren. Hij bezocht het Leidse gym- j schrift getiteld „Jaurès als denker".
nasium en studeerde in de Sleutel- Uit onderwerp en inhoud van deze
stad. waar hij in 1931 bij prof dr. dissertatie spraken zijn sociale be-
wogenheid en socialistische opvat
tingen. die in ander opzicht reeds
duidelijk tot uiting waren gekomen.
- Op 18 november 1971 werd Ban-
ócArÜUeH ning bevestigd als hervormd predi-
1 kant te Haarlo in de classis Zutphen.
In 1921 verwisselde hij deze stand
plaats voor Sneek, waar hem in ver
band met zijn benoeming tot direc
teur van de Vereniging der Wood-
brookers in Holland eervol ontslag
/O J werd verleend met de bevoedgheid
f van emeritus. Daarna was hij van
1931 tot 1941 leider van de Arbeiders
gemeenschap der Woodbrookers
In een advertentie in deze krant
oo 0gcuicciioA-iiap uci YYouuoruüsers te
Zr LZZ h Stichting Bentveld, ln welke lode hlJ 8
voor het Ongeboren Kind aan onge- 1
wenst zwangere vrouwen alle hulp,
september 1940 bevestigd werd als
voorganger van deze kerk in Naald
wijk.
Op 23 september 1945 volgde zyn be
noeming tot hoofddocent van 't In
stituut Kerk en Wereld te Drieber
gen 2 jaar later werd hy op 21 sep
tember 1947 bevestigd als predikant
voor buitengewone werkzaamheden
die ge#i abortus is.
De „hulp" die dan overblijft be
staat uit dure, tijdrovende en zeer
waarschijnlijk in vele gevallen niet
te bereiken oplossingen, zoals het
zoeken van een grotere woning, ge
zinshulp, adoptie e.d. (zie Haagse
Post 2-12-1970).
De meest aangewezen weg om een *n algemene dienst. Deze functie
ongewenste zwangerschap te voorko- ^eeR h'j vervuld tot 1 mei 1953, toen
LEIDEN Als het aan de Haar
lemse grafisch-ontwerper Luuk
Aarts zou liggen, hadden Leiden en
omstreken morgen al een metro. De
actieve Haarlemmer heeft de plan
nen voor deze ,.Rijnland"-metro
voor het grootste deel al klaar.
De eerste fase van het plan be
helst een metrolijn Leiden-Katwijk.
Het is de bedoeling dat dit traject on
dergronds begint in het Leidse sta
tion. Bij de Wassenaarseweg komt'
de lijn dan weer boven de grond om
op viaducten langs de zuidkant van
Rijnsburg, de Sandtlaan. Molentuin-
weg en de Baron van Wassenaerlaan
in Katwijk aan de Rijn aan te ko
men. In Katwijk aan Zee beschrijft
de metrolijn een enkelsporige kist
Zeeweg. Karei Doormanlaan, Indu
strieweg (splitsing lus), Meerburgka
de, Kon. Wilhelm in astraat, Boule
vard, Rynmond Industrieweg.
In de tweede fase van het regiona
le metro-plan is de aanleg van een
grotendeels ondergrondse stadslijn
door Leiden met als eindpunt Lei
derdorp. De lijn zou het tracé Sta
tionsweg, Steenstraat, Kort Rapen
burg, Breestraat, Korevaarstraat,
Levendaal, Hoge Rijndijk, Lekstraat
moeten volgen. Het bovengrondse
gedeelte begint bij Loevestein in Lei
derdorp en heeft als eindpunt het St.
Elisabeth-ziekenhuis. Er zijn nog
twee .fasen in het plan. die kunnen
worden uitgevoerd als fase 1 en 2
verwerkelijkt zijn. Dat zou beteke
nen dat er ook lijnen naar Noordwijk
en Den Haag zouden komen.
Waarom wil Luuk Aarts nu een re
gionale metro? De grafisch ontwer
per gelooft dat een metro veel ver-
voers- en verkeersproblemen oplost.
Een autoweg heeft veel minder ver
voerscapaciteit dan een metrolijn en
is bovendien vijf maal zo duur. Een
ander belangrijk voordeel van het
elektrisch railvervoer is uiteraard
dat het de lucht niet vervuilt. Daar
naast vindt Luuk Aarts dat de huidi
ge spoorlijnen in de Randstad niet
genoeg voldoen aan de behoeftè
aan regionaal- en stadsvervoer. Hij
denkt dat de metro sneller en stip
ter kan rijden dan de normale trei
nen, omdat de metro uitsluitend rei
zigers vervoert en omdat een metro
lijn helemaal kruisingvrij kan wor
den aangelegd. Dat laatste verhoogt
ook nog de veiligheid.
Het metro-plan voor Leiden en
omstreken is niet het eerste wat
Luuk Aarts heeft gemaakt. Hij be
gon met een plan voor een intercity
metro tussen Amsterdam en Zand-
voort. Dat ontwerp is al in de Am
sterdamse gemeenteraad bekeken en
zal binnenkort ook ln de raad van
Zandvoort behandeld worden.
Grafisch ontwerper Aarts is op het
ogenblik druk bezig om zijn plannen
in zoveel mogelijk kranten gepubli
ceerd te krijgen. Hij gaat persoon
lijk naar de kranten toe.
men. nl. het gebruik van voorbe
hoedmiddelen, wordt door deze stich
ting afgewezen.
Voor ons is het de vraag of de
stichting de momenteel IV2 miljoen
vruchtbare vrouwen in Nederland, die
geen anticonceptie gebruiken kan
helpen.
In ieder geval vragen wij dringend
de vrouwen die wél een abortus wil
len, maar de weg om deze te ver
krijgen niet kunnen vinden, contact
met ons op te nemen.
Lieneke Leeman,
(Dolle Mina)
Breestraat 54 II.
Leiden.
Als reactie op het ingezonden stuk
hem op 65-jarige leeftijd emeritaat
werd verleend.
Inmiddels had dr. Banning grote
activiteiten op wetenschappelijk, poli
tiek en kerkeiyk-organisatorisch ter
rein ontplooid. Zijn uitgesproken op
vattingen brachten hem in conflict
met de Duitse bezetter waardoor hy
van mei 1942 tot december 1943 door
moest brengen in het gijzelaarskamp
te St Michielsgestel. Daar legde hy
nauwe contacten met dr." K. H. E.
Gravemeyer en prof. dr. H. Kramer,
waaruit de naoorlogse vernieu
wing van de Herv. Kerk is voortgeko
men.
Op 18 februari 1946 werd dr. Ban
ning benoemd tot buitengewoon
hoogleraar in de theologische facul
teit te Leiden voor het onderwijs in
de kerkelijke sociologie. Hij aanvaard
de zijn leerstoel op 12 april 1946 met
een inaugurele oratie over „De ont
moeting van theologie en sociologie".
Op 16 mei 1952 werd hij benoemd tot
icovwt «K UI^OWUUCII SlUA
van de heer H. Poort wil ik een paar ^^ewoon hoogleraar in de Ju-
ri HIC0V10 fooi, In,, - 1,-
opmerkingen maken. De heer Poort,
zelf ook duivenliefhebber, is sinds en
kele jaren lid van de zaterdagvlie
gers. Daarvoor was ook hij lid van
de Vriendenclub (zondag). En ook
deze vereniging doet zijn uiterste best
het zijn leden naar de zin te maken.
Maar als de heer Poort het toch niet
uithoudt om bij de zondagvliegers te
blijven vliegen, en overstapt naar de
zaterdag is dat zijn goed recht, maar
om dan te gaan zeggen en nu ci
teer ik de heer Poort (Als er nog eer
lijke liefhebbers zijn van de duiven
sport, laten zij zich dan opgeven bij
de zaterdagvliegers) leid ik daaruit af
dat er bij de zondagvliegers alleen
oneerlijke liefhebbers zitten, en bij
de zaterdag alleen maar eerlijke lief
hebbers. Nee mijnheer Poort u wilt
alleen maar op deze manier de zon
dagvliegers in de laagte drukken met
uw gezwets en een zo goed mogelij
ke reclame maken voor de zaterdag
vliegers. Nee mijnheer Poort de spor
tiviteit bij u is ver te zoeken, ook bij
de zaterdagvliegers is het niet altijd
rozegeur en maneschijn.
Rens v. d. Nieuwendljk,
Pr. Wilhelminastr. 6,
Leiden.
ridische faculteit voor de wijgerige
sociologie.
Zoals reeds gemeld heeft prof. Ban
ning in deze tyd ook een belangryke
rol gespeeld in de partyvorming
in de Nederlandse politiek, om. door
zijn bijdrage tot oprichting van de
Partij van de Arbeid.
Op 6 oktober 1958 nam prof Ban
ning op 70 jarige leeftijd afscheid als
Leids hoogleraar, waarbij hij in zijn
afscheidscollege nadruk legde op de
noodzaak van inpassing van de
sociale grondrechten van de mens
in alle geledingen van de maatschap
pij. Van de hand van prof. Ban
ning zijn talrijke publicaties ver
schenen in boekvorm en als tijd
schriftartikelen.
De crematie van prof. dr. Ban
ning zal in alle stilte plaats hebben.
Benoemd tot inspecteur
LEIDEN De adjunct-inspecteur
van 's Rijks belastingen, de heer M.
L. H. M. Pöttker te Leiden is be
noemd tot inspecteur van 's Rijks
belast mg en en toegevoegd aan het
hoofd van de inspectie der vennoot
schapsbelasting te Amsterdam.
