Willy Ruys veertig bij het toneel Tehuis bij Centrum Nu rente tot postspaarbank [lesprogramma ...en gisteren Ie Gratis reizen TV morgen] BIJ MIJN DOOD NOEMEN ZE ME NOG "DIKKE DEUR" MAN WURGDE ECHTGENOTE MET WASLIJN Voorzitter NOS: omroepgelden moeten omhoog Kaleidoscoop van nieuwe verworpenen DINSDAG 5 JANUARI 1071 LEIDSCH DAGBLAD PAGINA 5 HILVERSUM (GPD) Populariteit is maar een vreemde zaak. Wie hoog is gestegen kan erg diep vallen, zegt men we] en velen maken dat aan den lijve mee. Wie niet meer in de gratie is bij het grote publiek zal er heel hard voor moeten vechten om terug te komen en of dat lukt is maar zeer twijfel achtig. Cor Witschge ls door zijn Pipo- ON[creatie bekend geworden, maar ook zonder hem bestaat deze kinderse rie. Een clown is een clown en wie ziet er nu achter al die verkleed- en dat Cees van Ooyen 'de nieuwe Pipo is. Bij Kluk-kluk ligt dat al anders, omdat het gezicht van Herbert Joeks niet „onherken baar" was. Hij komt overigens in de nieuwe Pipo terug. Maar één per soonlijkheid moeten we missen. Lie ver gezegd: er is één grote afwezi ge. En dat ls Dikkedeur. Pipo's taartjesliefhebbende vijand. Wie is de Dikkedeur, wat is hij nog meer [dan Dikkedeur? In het dagelijks leven heet hij Wil ly Ruys, in het telefoonboek staat achter zijn naam acteur. Op 1 ja nuari was het veertig jaar geleden dat Willy Ruys (61) voor het eerst als beroepsacteur op de planken stond. Over die afgelopen vier de- cennia praten wij in zijn maisonnet- te in Hilversum. Tijdens dat gesprek ontpopt Ruys zich als een vlot cau seur, die gewend is nergens doekjes om te winden en de dingen bij hun naam te noemen. Willy Ruys heeft het over het to taaltheater. „Als acteur doe Je dan dingen die Je zelf niet eens begrijpt en het publiek moet het maar mooi vinden. Een vrouw in het zand, al leen haar hoofd is zichtbaar. Tjon ge, sjonge, geweldig. Maar wat doet ze daar? Niets en het is nergens goed voor ook". Willy Ruys weet waarover hij spreekt: „Ik heb me ook aan die onzin bezondigd. In 1953 speelden we met de groep van Kees van Iersel „Ionesco". Ik heb het nooit begrepen maar we brachten het met geweldige overtuiging en we kregen zulke recencies. En Je be greep er als acteur zelf geen barst van.. Nee, die vorm van het toneel is iets verschrikkelijks. Ik heb in die tijd leren kronkelen als een slang, praten als een papegaai, zingen als een kanarie en zwiepen als een eik. Na anderhalf Jaar begon ik te den ken: waar ben Je eigenlijk mee be zig. En toen ben ik maar vlug met die flauwekul opgehouden. Het heeft een hele tijd geduurd voordat ik al die vreemde maniertjes kwijt was. Maar het is gelukt". KONINGSHUIS In de beginperiode van Willy Ruys kregen de toneelspelers niets te eten als ze niet optraden. „Ik herinner me nog de dood van Prins Hendrik. De theaters gingen drie dagen dicht. Dat betekende dan voor ons drie da gen geen geld. Aan het koningshuis heb ik trouwens nooit een cent ver diend. Tijdens de verloving van prin ses Juliana was ik met negen ande re acteurs (onder anderen Coba Kei ling. Joan Remmelts en Cruys Voor berg) in Nederlands-Indië. Voor ons was de verloving een reuzesof, want de mensen daar wisten wat feestvie ren was. Voor ons geen publiek, dus geen cent. Die hele trip door Indië is trouwens een flop geworden, want toen we in Medan zouden optreden was er net een aardbeving geweest, zodat alleen de plaatsen bij de nood uitgangen bezet werden. Voor de rest bestond het publiek uit stoelen. Acht maanden heeft die trip ge duurd. Toen kon het niet langer, we gens gebrek aan geld. Maar het was een mooie tijd". Het was niet de eerste financiële kater die de jonge acteur Ruys te verwerken kreeg. „Op 1 Januari 1931 trad ik zonder enige ervaring, ook geen toneelschool, op in de revue „Goed nieuws". Drie weken later was er slecht nieuws voor de spe lers want de zaak was failliet en wij werden niet uitbetaald. Toen heb ik wel evep gedacht: „Het kan me al lemaal gestolen worden". Maar Ja. ik had dat kleine voor dit beroep on ontbeerlijk idealisme en dus ging ik toch door. Tot 1933 heb ik toen in het Witte Paard in Den Haag bij Louis Davids gewerkt. En ook heb ik maandenlang in de steun gelopen Ja. als er geen werk was. Wat moest je anders?" Willy Ruys staat thans niet op het toneel, althans niet meer als speler. Wel als regisseur bij het Goois to neel, een amateurgezelschap. Of hy ooit nog op de planken zal staan is de vraag. Hij weet het niet. Voorlo pig niet, dat staat wel vast, want voor de radio doet hij hoorspelen, die zoveel tijd vergen dat er niet ge noeg ruimte overblijft om een grote rol in te studeren. Toch zou Ruys wel graag opnieuw voor het voet licht komen. En wel in een blijspel, waarbij zijn voorkeur uitgaat naar Shakespeare Goldoni. „Molière vind ik ook geweldig, maar helaas kan men dat in Nederland niet spelen. Zijn stukken moeten net als die van Mozart, licht en luchtig, worden op gevoerd, maar dat schijnt hier niet te kunnen. Jammer! Gelukkig komt hier nog wel eens een Frans gezel schap met het Holland Festival of AD VERTEN 'iü; 2 januaridagen op uw 65+kaart Kies de dinsdag, woensdag, donderdag of zaterdag die u past. Van 5 t/m 30 januari 1971. 3-maandskaart f 20.- echtpaar f 30.- j aarkaart f 50.- echtpaar f 75.- Legitimatie en pasfoto vereist. voordelig uit met NS EMMEN De politie in Emmen heeft een 38-jarige fabrieksarbeider uit Bargeroosterveld bü Emmen aan gehouden, verdacht van moord op zjjn 36-jarige echtgenote. Zondagavond waarschuwde de fa brieksarbeider de politie dat zyn echtgenote zich van het leven had beroofd door ophanging. Tijdens het verhoor bleek dat de man zijn vrouw had gewurgd met een stuk waslijn. Willy Ruys HILVERSUM (ANP) Op niet al te lange tremijn zal een verho- ging van de omroepbijdragen nood- j zakelijk zyn, wil nog enig soulaas geboden kunnen worden aan de fi- nanciële nood. waarin de omroep momenteel verkeert. NOS-voorzitter E. A. Schuttenhelm zei dit gistermid dag in zijn nieuwjaarsrede tijdens de j receptie van het bestuur van de l Nederlandse Omroep Stichting. Ver- j hoging van de omroepbijdragen is een levensnoodzaak, zei de heer Schuttenhelm. die niet kan worden afgedaan met een verwijzing naar de inefficiënte werkwijze in Hilversum i als gevolg van de pluriformiteit van de omroep. r(jv)vanc,aay- NEDERLAND I De heer Schuttenhelm ging uit- voering in op de financiële noodsi- tuatie. waarin de NOS verzeild is geraakt. „Als de begroting voor 1971 i niet wordt goedgekeurd, zullen we moeten bezuinigen. Daar zal veel wijsheid voor nodig zjjn. Op het personeelsbestand zal in ieder ge- val niet worden bezuinigd", verze- kerde de NOS-voorzitter. Maar hij zei wel, dat reken ng moet worden gehouden met de mogelijkheid, dat de nieuwbouw stopgezet zal moeten worden, ..hetgeen een ernstige aan slag op het niveau van de program ma's tot gevolg aal hebben". Stopzetting van de nieuwbouw zal volgens de heer Schuttenhelm moe ten worden overwogen, wanneer de NOS voor de realisering van de bouwplannen de gelden uit de lo pende middelen zal moeten blijven beschikbaar stellen. De NOS-voorzitter wees ook op een dreigende teruggang in de op brengsten van de re^amegelden als gevolg van de economische terug gang. Hij ze' voorts, dat iedere pro cent loonsverhoging de NOS een be drag van een miljoen gulden kost. In het afgelopen jaar heeft de NOS bij gelijkblijvende inkom siten rond tien m'ljoeir gulden ?a.n salarissen pxtra moeten batalen. HAARLEM In de strijd om een deel van de koek der welvaart zijn tegenwoordig de bejaarden in de verdrukking geraakt. Zij zijn de nieuwe verworpenen der aarde, in Neder land nu al 1,3 miljoen vertegenwoordigers sterk. Als dat laat ste adjectief tenminste dienstig is, want de grootste macht usurpator kan met of zonder gouden horloge om plotseling de lieve oude opa worden, van de ene dag op de andere. Het is een probleem. Niet dat de oudjes het vroeger zo best hebben gehad, maar de situatie 65+ kwam gewoon minder vaak voor of men werkte tot de dood erop volgde. Pas nu gaat het duidelijker voor ogen staan dat de ouderen weinig j in tel zijn en soms in bejaardente- j huizen of waar dan ook tot een ve- j geterend bestaan zijn gedwongen. De toneelgroep Centrum, die het engagement met veel sociaal ge- j richte stukken belijdt, koos het Zweedse spel „Tehuis" van Kent Andersson en Brengt Bratt om het licht eens op de bejaarden te laten vallen. Jaap van de Merwe zorgde j voor een ingrijpende bewerking van tekst en liedjes, waarmee negen be jaarden worden voorgeleid in hun niet zo zonnige bestaan. Zij zijn ge stald in hun stoeltjes, mummelen gemeenplaatsen en wachten op de kinderen, die zich zelden of nooit laten zien. Twee zusters zorgen meer plicht matig dan toegewijd dat er niets kan gebeuren met de verpleegden. Dat slaat zelfs terug op het stuk. want erg veel dramatische struc tuur heeft dat niet, het zat er blijk baar niet in. Er zijn wat erg kleine voorvalletjes tussen de bejaarden onderling (aanzetten meer), er zijn de obligate feestavondjes zonder vreugde, er is het schampere ge mopper, dat toch tot niets leidt. „Tehuis" moet het verder van de herinneringen van de negen hebben en van de ballades daartussendoor gevlochten. Hoe beperkt de basis voor de Zwe den moest zijn merkt men aan de tweede helft van „Tehuis", dat dan veel in herhalingen vervalt en de geschiedenis van een plattelands meisje niet erg ter zake alle ruimt- geeft. Maar goed, het werd in Haarlem toch een voorstelling met vele aantrekkelijke momenten, waar Van de Merwe met zijn cyni sche teksten en vaak heel mooie balladen een ruim aandeel in had. Peter Oosthoek naar wiens regie de belangstelling natuurlijk uitging, nadat hij in „Kees de jongen" een zo briljante prestatie had geleverd, trok ook ditmaal veel partij van het licht in een open ruimte. Hij heeft stellig geholpen meer lijn te brengen in het stuk dan het van zichzelf bezit, zodat „Tehuis" aldus geen verloren avond betekent. Het zal duidelijk zijn dat het hier om een ensemblezaak ging. Maar Henny Orri mag toch wel als de uitblinkster genoemd worden. Zin gend zowel als in de flisten, waarin zij een teleurgestelde moeder ver beeldt, wist zij de tragiek aangrij pend over te brengen. Oosthoek had in zijn regie met een betrekkelijk jonge bezetting terecht gekozen voor een globale aandui ding van de bejaardheid: achter een echte oudemannetjesmakerij zou de bedoeling heel snel ver vaagd zijn en die kwam nu wel hardhandig over. Centrum heeft dit spel weer bege leid met een voortreffelijk pro gramma, waarin onder andere Brechts „Onwaardige oude vrouw" te vinden is. Alleen die 306.000 Ne derlandse vrouwen, die volgens het programma met 409.000 mannen ge trouwd heten te zijn. roepen vraag tekens op. „Tehuis" van Kent Andersson en Bengt. Bratt bewerkt door Jaap van de Merwe door toneelgroep Cen trum. Stadsschouwburg, Haarlem op 3 janauri. Regie Peter Oosthoek. Dekor en kostuums Lou Steenber gen. Muzika'e le'ding Cor Lemaire. Beweging: Erika Rooda. Medespe lenden: Henny Orri, Elisabeth Hoy- tink, Els van Rooden, Margreet Heemskerk, Lettie Oosthoek, Frans Vorstman, Allard van der Scheer, Piet Römer, Lou Steenbergen, Jac ques Commandeur, Ben Hulsman, Frans Koppers. Voor woensdag 6 Januari Hilversum I 402 m. NCRV 17.50 Tekst en uitleg een driewekelijkse rubr. v. h. ministerie v. Onderwijs en wetenschappen gesprek, van Henk van Stlprlaan met het hoofd van de afdeling Rljk6studle toelagen, mr. J. Diepenhorst onderwerp studie toelagen wie, wat, waar, wanneer? 18.30-18.40 Nws. NOS 19.00 Openbaar, Kunstbezit orde van vrijmetselaren: 19.10 Lez. 19.20 NOS Kommune eer lijk alles delen discussie. 19.50 Program voor blinden en slechtzienden 20.00 De Bach-tradltle In Leipzig Interview en uitvoering van een Bach-kantate: 21.10 Berliner Festwochen 1970 opn. El Cimarron recital voor 4 musici H. Werner Henze. 22.30 Nws. 22.38 Cosa Nostra ook uw zaak. 23.55-24.00 Nws. HIJversum II 298 m. VARA 17.55 Med. 18.00 Nws. 18.11 Act Nws. 19.35 Tango-rumba-ork. met zangsol. 20.10 Melodieën Expres. 20.30 Metropole ork. 20.55 Vragenvuur, een bekende Nederlander beantw. vragen van Jonge mensen 21.10 Sex een maandelijks magaz. 21.40 Stereo Pop; popmuz. 22.30 Nws. 22.38 Med. 22.43 met sol. mod. muz. opn. 23.55-24.00 Nw Voor donderdag 7 Januari Hilversum I 402 m. KRO 7.00 Nws. 7.11 Het levende woord 7.16 Badlnerle klas. en am use m. muz. gr. 7.30 Nws. 7.32-7.40 Act. 8.00- 8.10 Nws. 8.25 Overweging 8.30 8.32, Voor de hulsvr. 9.00-9.10 Gymn. voor de 6.45 (Kleur) De Woefs en de Lamaars (NOS) 6.55 (Kleur) Journaal 7.05 (Kleur) Daktari (KRO) 8.00 (Kleur) Journaal (NOS) 8.21 (Kleur) Zoek Tara Chapman, aflevering uit de serie Mod Squad. 9.11 Brandpunt special (KRO) 9.56 (Kleur) De klop op de deur, tv-serle 11.11 (Kleur) Journaal (NOS) NEDERLAND II 6.45 (Kleur) De Woefs en de Lamaars (NOS) 6.55 (Kleur) Journaal 7.05 Den Haag vandaag 7.10 Kunstrubriek 7.30 Toppop, muzikale show (AVRO) 8.00 (Kleur) Journaal (NOS) 8.21 (Kleur) Peyton Place, tv-serie (AVRO) 9.10 (Kleur) Cabaret '70, staalkaart van de kleinknnst in het jaar 1970 9.50 AVRO's Televizier-Magazdne 10.40 (Kleur) Journaal (NOS) Wie zou er aan durven twij felen dat Greta Garbo de groot ste, of toch minstens de be kendste filmster aller tijden is? Zij is Zweedse van geboorte en genoot gisteren de eer voor het Nederlandse tv-publiek op te treden als de Zweedse koningin Christina, wat toch ongeveer ge lijk moet staan met Ida Was serman die koningin Wilhelmi- na speelt. Garbo deed het in het Amerikaans, want toen zij zich manifesteerde in de filmwe reld werd er in Zweden niet noe menswaard gefilmd. Je kan je afvragen wat er van haar ge worden zou zijn als zij nu op haar hoogtepunt was geweest en haar landgenoot Ingmar Bergman als regisseur had ge had. zodat zij als Zweedse had kunnen optreden in Zweedse films. Waarschijnlijk zou zij dan grotere rollen hebben ge speeld in betere films en een nog markantere actrice zijn ge weest, maar vermoedelijk zou zij dan niet zijn uitgegroeid tot de bekendste filmster aller tij den. Want In de films van Berg- .nan is Bergman altijd de sterk ste, terwijl in de meeste films van Garbo de tweestrijd tussen de regisseur en zijn hoofdver tolkster in haar voordeel werd beslist. Dankzij het ontbreken van Ingmar Bergman is zij gro ter geworden dan zij met hem zou zijn geweest, dus laten we ons daarmee dan maar troos ten, ook als zij koningin Chris tina speelt onder regie van de al weer snel vergeten Rouben Mamoulian, of onder regie van Clarence Brown (die ook geen grootmeester was) Anna Kare- na speelt, het vertaal van Tol stoi dat op het niveau ligt van een drie-stuivers-roman, zoals een van mijn collega's vorige week als wereldprimeur kon melden. Wat er bij deze volgor de (eerste Anna Karenina, daar na Koningin Christina) overi gens een beetje verbaast is, dat Anna uit 1935 eerst werd ver toond en Christina uit 33 daar na. Volgende week komt Ni- notschka uit 1939. Dat klopt weer beter met de chronologi sche volgorde. Achter het Nieuws bracht ver der een verhelderende reporta ge over Angela Davis, wier pro ces de gemoederen in de Sow- jet-Unie bij voorbaat bezighield ten tijde van het proces in Le ningrad. Met vooruitziende blik bleek zij al voor haar arresta tie uitvoerig gefilmd te zijn bij haar speeches, waarin zij de ne gers opriep tot strijd, waarbij zij als een der weinigen ronduit verklaarde communiste te zijn en zich niet te willen verschui len achter het democratische verschoningsrecht je opvattin gen te mogen verzwijgen. Het verklaart de belangstelling van de Russen voor het komende proces, en het „houvast" dat de Amerikanen (die zoals be kend allergisch zijn voor iede re vorm van communisme) aan haar menen te hebben als be klaagde in een proces. Op de andere zender vertoonde de equipe van wijlen „Kijkkijk" ,X)'r op en d'r an", dat ge slaagder uitviel dan de eerste aflevering. Er waren enkele aardige, uit het leven gegrepen reportages of interviews bij (maskers passen, toiletjuffrouw en bovenal: de verdwijnende tearoom van Krul in Den Haag met de bijpassende Haagse da mes. die levensechter op zich zelf leken dan je als niet-Hage- naar zou durven dromen), en er viel ook het nodige te waarde ren in de verschillende sket ches. Ik denk aan het verjaar dagsfeest dat (zoals Henk Ter- lingen hoogstpersoonlijk uitleg de) op andere afstanden van de aarde kan omslaan in een ver- daguursfeest of in een veruur - minuutsfeest. Ik denk ook aan de feestelijke scheidingsceremo nie. en niet in het minst aan de uiteenzetting die Carel Briels gaf van het grootste afscheidsfeest voor Luns in Den Bosch. Jam mer was dat de samenstellers af en toe terugschrokken voor hun eigen vermetelheid. Bij Briels kon je, als je minder wantrouwig was dan de door- snee-t.v.-criticus, denken dat het allemaal waar was, maar die indruk moest blijkbaar worden opgeheven met een betekenisvol lachje van Briels aan het slot. Ook de sketch van de echtschei dingsceremonie kreeg een over bodig slot mee. hulsvr. NOS 10.00 Wat heeft dat kind? pedagogische rubr. 10.20 Muz. uit de Barok opn. KRO 11.00 Nws. 11.03 Voor de zieken 11.55 Med. NCRV 12.00 Los- Vast gevar progr. 12.26 Med. t.b.v. land en tulnb. 12.30 Nws. 12.41 Hier en Nu act 12.58 Radio-Rebus 14.00 De Marl- nierskapel der Koninklijke Mari ne 14.30 Country and Western rubriek 15.00 Gereform. mlddagd. NOS 15.30 Meer over minder De stem van de sprekende minderheid 16.00- 16.02 Nws. Hilversum II 298 m. AVRO 7.00 Nws. 7.11 Ochtendgymn. 7.20 Dag met een plaatje lichte gram. muz. 8.00 Nws. 8.11 Radlojourn. 8.20. Dag met een plaatje vervolg 8.30-8.33 De groenteman 8.50 Morgenwijd. 9.00 Pianorecital mod. muz. opn. 9.35 Wa- terst. 9 40 Kinderkoor met pianobegelel ding 10.00 Voor de kleuters 10.10 Ar- beldsvlt. pop. verz. pl. progr. 11.00 Nws 11.30 Rondom 12 program, voor de vrouw om 11.55 Beursber. 12.30 Modern &latteland. 12.35 Sportrevue. 13.00 ws. 13.11 Radlojourn. 13.30 Scala ontmoetingen met Jonge Nederl. kun stenaars I. Pianorecital klas. muz. n. Klarinetten mod. muz. IIII Viool en plano seml klas. muz. 14.00 De Notedop gevar. progr. 15.00 Palet progr. voor de zieken 16.00 Nws. 16.03 Land der Mu zen kunstkroniek 17.00 Toppop 17.30 O Jon ge ren progr. 17.55 Med. Hilversum III 240 m. NCRV 9.00 Nws. 9.03 Zing, zing. zing lichte vok. muz. 10.00 Nws. EO 11.00, Nws. 11.03 Gospelsound muz. program. speciaal voor Jonge mensen VPRO 12.00 Nws. 12.03 Joo6t mag net weten en de Tip Parade 13.00 Nws. 13.03 De Fe lix Meurders Show KRO 14 00-18.00 KRO op Drie pop mixture 15.00, 16.00 en 17.00 Nws Nederland I. NOS 18.45 De Woefs en de Lamaai» NOS 18.55 Journ. 19.05 Wat een fami lie tv serie 19.30 Jam muz. show voor de Jeugd. NOS 20.00 Journ. 20.20 Mis sion Impossible tv serie. 21.10 Wereld op Wielen 21.40 Fllmreport. over het Paul Kruger Nationale Wildpark 22.00 Rendez vous met Sandor Vlaak licht pianospel NOS 22.20 Journ. TELEAC 22.25-22.55 Dammen voor beginners, les 16 herh Nederland II. NOS 18.45 De Woefs en de Lam aars NOS 18 55 Journ. NOS 19.05 Den Haag vandaag 19.10 van gewest tot gewest; 19.50 Tips van het nationaal bureau, voor toerisme NOS 20.00 Journ. VPRO 20.20 Was er nog wat reacties op het nws. 20.30 Beau Hunks, film met Lau rel en **ardy 21.15 Cabaretiers voor VI- nam cabaretprogr. 21.50 Een film voor Lucebert voordracht van gedichten en muz. CVK/ IKOR 22.20-23.05 Gale ls dood docum. film NOS 23.05 Journ. Te- leac 23.10-23 40 Onze landbouw nu en straks les 9 herh. Bedragen van 1000.- of meer kunnen worden gestort op postgiro nr. 200 000 van de Rijkspostspaarbank Amsterdam, Voor 8% rekeningen geldt een opzeggingstermijn van 48 maanden. Het is echter ook mogelijk geld op te onder vermelding „8% nieuwe rekening". nemen zonder voorafgaande opzegging. Formulieren en afrekening worden u toegezonden. Volledige inlichtingen aan alle postkantoren.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1971 | | pagina 5