ONKERE KERST VALT
OVER OOST-EUROPA
MACHTSSTRIJD IN
POLEN VOLTOOID
rstoratorium
Kaageiland
>nk als klok
n
inis in
■gos
ïrdag
DAF-DAG
Hoger
soldij
er door
rstmis in volksdemocratie: altijd beetje triest
Ontspanning in de
Leidse bioscopen
R
V7
Jubileum van
Reis vereniging
In het nieuws
Films met de kerst
I an Mexicaans strand naar Leids museum
Prijsstop en belastingverlaging
Kerst in kerken
DAF centrum Leiden
DAG 24 DECEMBER 1970
LETDSCH DAGBLAD
r
WENEN Kerstmis in een volksdemocratie dat is altijd
een beetje triest, omdat het gebrek aan luxe en zelfs aan ge
wone levensmiddelen nooit zo schrijnend gevoeld wordt als op
het feest, dat met licht en geschenken gevierd wil worden.
In Polen, waar men anderhalve
week voor kerstavond de prijzen
van de levensmiddelen met 20 pro
cent verhoogde, heeft deze discre
pantie tot een opstand, 20 do^en en
een massale zuivering in de leiding
van partij en staat geleid. Als het
Poolse volk. dat ondanks 25 jaar
communistische ideologie zijn rooms-
katholieke geloof trouw is gebleven
in de kerstnacht naar de mis gaat,
zal het niet met vrede maar met
i wrok in het lv»rt zijn. Niet voor niets
heeft men in Warschau zo'n haast
i gemaakt met een nieuwe leiding en
met verzoenende beloftes aan het
volk. De kerken zijn met Kerstmis
stampvol en het regime heeft alle
reden, om zulke massale bijeen
komsten van de bevolikng te duch
ten.
Door
Ann Salomonson
10.
Kerst in de lucht: de Ameri
kaanse luchtvaartmaatschappij
Pan American Airways liet in een
van haar reusachtige jumbojets
een kerstboom neerzetten.
be De Kaageilanders zijn
kleine gemeenschap. Dat
„Looft den Heer", ook
geen drie dozijn. Hun
s eveneens maar klein,
ien dozijn. Voor een koor
en mvang zou er zelfs geen
zijn. Sander Visser, hun
iirigent die deze zomer
terleed, had deze oplos-
ze samen uitvoeren liet
indere koren van Nieuw-
Burgerveen en wel in
iardoor ze zich veel zang
en en maakten. Die moge-
2 nu weggevallen, maar het
Jddels heel gelukkig met
rolger Louis van Wi#-
-12
voor een uitvoering
t eiland al begonnen met
•4d i er wacht
55,-
I een klein kerstoratorium ,,'s Heilands
I Geboorte" van Herman de Wolff.
Van Wijngaarden heeft die keuze
natuurlijk gerespecteerd en de voor-
bereiding afgemaakt. Dit kerstora
torium is een vriendelijk werk. dat
zich zonder luisterproblemen tot een
kerkgaand publiek wendt dat van
koraalzingen houdt. In elk van de
zes delen wordt het dan ook door sa
menzang ingeschakeld.
Er is een verteller „spreekstem",
die enkele malen op knooppunten de
1 vertelling overdraagt aan een soloso-
I praan in dit geval de geschoolde vo-
i caliste Lize Schoo. Voor zover niet
I capella gezongen werd, was er or-
1 gelbegeleiding en als de naam Ada
van der Bent ook al hier op het
Kaageiland te voorschijn komt.
vindt iedereen hetheel gewoon.
Door haar alomtegenwoordigheid.
Het koor is uiterst beschaafd om
gegaan met de niet te moeilijke stof.
Jeugd ontbreekt er niet in en die
maakt het klinkend resultaat pitti-
ger en vaster. Het is een willige
j groep met een loffelijke discipline en
een zeer goed geluid.
KEES VERHOEF
IDPA. Reuter, AFP)
fers in het proces tegen
ivisten van de Baskische
ibeweging ETA rekenen
twaarschijnlijk op Tweede
vonnissen te horen zui
ders moeten zaterdag om
Burgos het protocol over
van het proces komen
0. Ze concluderen daar-
I r- het ondertekenen ook
sringen zullen worden
Enkele houden ook reke-
Baandag als de dag van
Bkingen.
tagskringen is vernomen
bissen uitgesproken moe-1
tussen vier en tien uur;
tekening van het verslag j
to Sebastian verschynen-
torio Vasco" heeft nieuwe
jftliceerd van de ontvoer-
Duitse consul Eugen
Pad zegt dat de ontvoer-
vrijlating van Bei hl als
1 steller dat in Burgos
iffen worden uitgespro-
politieke gevangenen
vrijgelaten en dat zij
se autorit'/^/" de toe
lagen or^, het
\'12 2
M R 1
LEIDEN De afdeling van de
Nederlandse Reisvereniging bestaat
op 10 januari zestig jaat. Ter gele
genheid van dit jubileum zal op za-
j terdag 23 januari van' half vier tot
half zes een receptie worden gehou-
j den in Restaurant „In den Vergul
den Turk' aan de Steenstraat in
Leiden.
era ackryaen
Sinds enige weken ben ik werk
zaam in de Bollenstreek en krijg
dus geregeld het Leidsch Dagblad
in handen. In het nummer van za
terdag las ik het artikel „Zij ston
den in het nieuws". Nu ben ik het
met U eens wat de grote waardering
voor mevrouw Scholten-Lips betreft
maar het is mij, ook in andere be
schouwingen over presentaties voor
de tv opgevallen, dat rimmer het
voortreffelijke optreden van Els Bui
tendijk-mevrouw Els Brandt-Buiten-
dijk als presentatrice NCRV-tv, is
genoemd.
Hannie Lips heeft vooral voor de
kinderen enorm goed werk verricht
en deed het verder als omroepster
ook heel goed.
Els Buitendijk was uitsluitend de
presentatrice van de NCRV en deed
dit op een buitengewone wijze. Zo
herinner ik mij dat zij eens een
voetbalwedstrijd aankondigde en zij
deed dit zo knap en zo overtuigend,
dat zij heel wat voetballiefhebbers
a.h.w. overrompelde. Het was dan
ook voor de NCRV een zeer grote
teleurstelling toen zij met dit werk
stopte, omdat het haar niet langer
bevredigde.
In tegenstelling met Hannie Lips
heeft Els Buitendijk de microfoon
nog niet helemaal aan de wilgen op
gehangen. Zij verleent aan hoorspe
len die door de verschillende omroep
organisaties worden uitgezonden via
de radio nu en dan haar medewer
king.
Jac J. Suerink
Dr J. R. Thorbcckelaan 91
Heemstede.
Praag
Wat de Polen thans doormaken,
i dat hebben de Tsjechen en Slowa-
ken al achter zich. In Praag heerst
resignatie en de machthebbers hoe
ven. met de tanks van de Russische
bezettingsmacht achter zich. geen
pogingen te doen de mensen milder
te stemmen. Zondag 27 december is
volgens een verordening tot een ge
wone werkdag verklaard, om de
verloren tijd van eerste kerstdag in
te halen. In vele delen van het land
blijven de etalages en de reclames
onverlicht om elektriciteit te spa
ren. In de straten mag er maar om
de andere lantaarn eentje branden:
de elektrische verwarming in de
trams is uitgedraaid en de roltrap
pen staan stil. Een concessie heeft
jn t-t - -venwel gedam:
in het hele land zijn op de pleinen
weer de traditionele kerstbomen
neergezet. By dp machtsoverneming
door de communisten in 1948 werd
deze traditie als "anti-socialistisch"
verboden. Onder Doebtsek werd hij
weer in ere hersteld. Radio-Brno zei
toen: "dat die oude gewoonte van
kerstbomen op de stadspleinen weer
in zwang komt. is geen toeval. De
politieke wedergeboorte in januari
'68 toen Doebtsek aan de macht
kwam. was tegelijkertijd een herle-
ving van moraal, humaniteit en ede- i
le voornemens"
Boedapest i
weliswaar in de laatste jaren gesta
dig gestegen, maar is voor Westerse
begrippen toch nog zeer bescheiden
en laat voor echte feestgeneugten
maar een hele kleine marge. Voor de
jongere generaties in deze Balkan-
landen. wier ouders nog op een le
men vloer hebben leren lopen en
wier grootouders nog anafalbeten
waren, betekent de huidige sta
tus: moderne woonwijken, snelle
i industrialisering. gemechaniseerde
landbouw, desalniettemin een reuze-
j sprong vooruit, waarvan ze drom-
j mels goed weten, dat ze die aan
Marx en niet aan de kerstman heb
ben te danken.
Aan de volkeren van de Sowjet-
Unie tenslotte gaan deze feestdagen
ongemerkt voorbij Het Rus5 sche
volk slaapt nog. De tragiek aan de
j westelijke grenzen dringt er niet
door. Ook door het drama in eigen
land wordt men niet wakker ge
schud. In de gestichten en de ar
beidskampen van Siberiië gaat de eli
te van een "hele generatie te gronde,
zonder dat het -volk er door wordt
verontrust Hun feest hebben de
Russen al op 7 november gevierd,
bij de 53ste verjaardag van de re
volutie. De bonte ballonnetjes, die de
Komsomol-jeugd van Leningrad tot
Wladiwostok na de parade als hulde
aan Lenin bij diens standbeeld heb
ben vastgebonden, zijn al lang ka
pot gevroren. De vader van de re-
volutie heeft het niet gemerkt. Ook
Lenin slaapt in Rusland en er zijn
geen tekenen, die erop wijzen, dat
hij binnenkort zal ontwaken.
Het programma van de Leidse bioscopen voor de komende
week is helemaal aan de feesttijd en vakantietijd aangepast.
De meeste films lenen zich voor een middagje uit voor het
hele gezin.
CAMERA komt deze week
met de Amerikaanse komiek
Norman Wisdom in „De vier
kante rekruut" Het gaat om
een niet al te slimme man die
werkt naast een kazerne, de
boel daar in de war sohopt. zelf
-oldaat wordt en weer de boel in
de war schopt. Dat allemaal in
1e stijl van het eenvoudige gooi
en smijtwerk, maar vermake
lijk is het in elk geval wel.
TRIANON heeft het ook in het
lichtere genre gezocht. De Fran
se tegenhanger van Norman
Wisdom, de sprankelende Louis
de Fuhès. gaat er „met de mu
ziek mee." Gezien zijn voor
gaande avonturen mag gerust
erondersteld worden, dat de
anderhalve turf hoge. knikke
bollende en altijd nerveuze
Fransman opnieuw een poging
zal doen zijn publiek lachkramp
te bezorgen.
Heintje
Eind goed. al goed.
LUXOR houdt het ook luchtig
Nog wel met een artiest van
eigen bodem. Heintje zorgt in
..Eind goed al goed" met zeven
liedjes, zijn dapper optreden en
zijn onbevangen blik voor an-
lerhalf uur vermaak voor zijn
'ans. De film is egen meester-
;tuk, maar tenslotte gaat het al
lemaal om het kleine nachte
gaaltje.
REX brengt deze week de
»apmens Tarzan weer in Lel
len. In deze tijd van terug naar
le natuur vreemd genoeg niet
neer zo'n aansprekende figuur
\ls krachtige en lenige man
net smetteloze blaam is hij he'
jewijs, dat de mens niet slecht
s eigenlijk. Dat hij altijd slech-
e eensen op zijn pad tegen-
comt. is natuurlijk nodig als
>ewijs voor zijn eigen standvas-
lgheid. Deze keer trekt Tarzan
laar India. Hij maakt er weer
leel wat mee.
LIDO biedt de mensen die het
Bond-tijdperk niet meebeleefd
lebben de kans die achterstand
iu in te lopen. Successtuk
Thunderball" is een van de
betere films over het fenomeen
James Bond: de door Ian Fle-
ning geschapen veiligheids-
igent met een extra talent voor
vrouwen. Als 007 is James Bond
bekend geworden o»er de hele
wereld. Voor de ki'nners no?
dit: in deze film Speelt Sean
Connery nog de rol van Bond
STUDIO brengt voor de twee-
Ie keer ..Midnight Cowboy" in
beiden. Een meer dan verruk
kelijke film met John Voigt a'
ie cowboy, die zijn geluk (vrou-
ven, drank en stuff weet Je wel)
in de grote stad komt zoeken.
Hij ontmoet er Dustin Hoff
mann, een tragische gabber.
Hun avonturen in een bijzonder
dynamische rolprent, die boeit
tot de laatste centimeters.
Die kerstbomen, die voor Tjechen
en Slowaken het enige licht in de
duisternis betekenen, zijn voor hun
Hongaarse buren een even vanzelf
sprekend consumptierecht als voor
het kapitalistische Westen. In Boe
dapest onderscheiden zich de feeste
lijk geïllumineerde boulevards en
de overdadige etalages vrijwel niet
meer van die in het 200 km. weste
lijker gelegen Wenen. Het aanbod is
misschien niet zo geraffineerd, de
kwaliteit niet overal zo goed. maar
de auto-chaos in de hoofdstad heeft
al kapitalistische dimensies aange
nomen en de Hongaren hoeven zich
met Kerstmis 1970 geen enkele be
perking op te leggen.
Men zoekt grote cadeaus uit en het
feestmenu wordt niet minder royaal
samengesteld. In Boedapest leeft
men bij de dag. Wat er aan gene
zijde van de grens gebeurt, daarvan
nemen de mensen zomin mogelijk
notitie; het herinnert ze teveel aan
het eigen, heus niet zo verre verle
den. Wie garandeert zo redeneren
de Hongaren dat ook hier niet al
weer morgen Poolse of Tsjechoslo-
waakse toestanden heersen? Geen
wonder, dat een bijna fanatie
ke kooplust en een hectische feest
roes Boedapest in deze dagen voor
Kerstmis bezielen.
Vadertje Vorst
In Roemenië en Bulgarije is van
een speciale kerstsfeer zo goed als
niets te merken. De nog zeer ortho
doxe koers in deze landen houdt de
mensen onder de knoet. De Russisch-
orthodoxe kerk viert het feest trou
wens volgens de oude kalender pas
op 6 januari. De marxistische ideo
logie kent geen kerstkind, alleen een
vadertje vorst. De levensstandaard is
LEIDEN/MEXICO Een jonge
zeeschildpad, geholpen door de golf
stroom. had deze week een lange
reis achter de rug. Maandag is de
pad, die vanaf het Mexicaanse strand
„op pad ging", verkleumd door de
koude, levend op het strand van Ter
schelling aangespoeld. Het dier werd
daar aangetroffen door de heer Rem-
mert Ruyg uit Midsland. Het Rijks
museum van Natuurlijke Historie in
Leiden werd onmiddellijk van de
vondst op de hoogte gesteld. Reeds
de volgende dag ging de conservator
van de afdeling reptielen, drs. M S.
Hoogmoed, naar Terschelling. Met
de aankoop kon het museum een
zeldzame aanwinst aan zijn collectie
toevoegen.
Bij onderzoek is gebleken, dat het
dier thuishoort bij de Kemp's Ridley,
Lepidochelys kempi (een Nederland
se naam heeft deze soort niet). Het
is het tweede exemplaar, dat uit Ne-
derland bekend werdhet eerste werd
op 4 december 1954 bij Scharendij-
ke op het eiland Schouwen aange- 1
troffen. Alleen op d e Mexicaanse
stranden legt deze schildpadsoort j
haar eieren, Het dier zal 1 tot 2
jaar oud zijn.
De totale lengte bedraagg 31 cm.
het rugschild is 232 mm lang. Op
het pantser en op de kop hadden
zich enkele zeepokken gevestigd; aan
de achterrand van het rugschild hin
gen enkele eendenmossels, die ech
ter door de vinder werden verwij
derd.
WARSCHAU (Reuter, AFP. DPA)
De nieuwe leiders van Polen heb
ben gisteren de enkele dagen gele
den ingezette machtswisseling vol
tooid, dc voedselprijzen voor twee
jaar bevroren, enkele bastingver-
lagingen in het vooruitzicht gesteld
en aankondiging gedaan van het
streven naar betere betrekkingen met
de Rooms-Katholieke Kerk.
Om met de machtswisseling te be
ginnen: Jozef Cyrankiewiks, de grote
overlevende van de Poolse politici
die het 21 Jaar als premier had uit
gehouden, legde zijn functie neer en
werd opgevolgd door de economische
deskundige Jjotr Jaro6zewits. Tevens
werd maarschalk-Marian Spychalski,
het Poolse staatshoofd, van zijn
functie ontheven en vervangen door
Cyrankiewiks. Na de bekendmaking
van deze mutaties kondigde de nieu
we communistische partijleider Ed
ward Gierek, die Wladislaw Gomoei-
ka opvolgde na de ernstige onlusten
in de Baltische havensteden over de
drastische prijsverhogingen van le
vensmiddelen, aan dat de pryzen op
het nieuwe niveau nu voor een pe
riode van twee Jaar zullen worden
bevroren.
Gierek legde tevens uit dat de rege
ring de gezinnen met lagere inko
mens en veel kinderen, die door de
Jongste prijsverhogingen het meest
werden getroffen, middelen ter com
pensatie zal doen toekomen. Voor dit
doel zal een bedrag van bijna 6,5
miljard gulden worden gereserveerd.
De compensatie zal worden verleend
in de vorm van premies en van ver
hoging van de laagste salarissen.
Volgens Gierek kan de regering niet
meer geld voor dit doel uittrekken in
verband met het grote gevaar voor
Inflatie.
LEIDEN Prof dr C. J. F. Böt-
tcher. buitengewoon hoogleraar in
de sysische scheikunde aan de Leid
se universiteit, zal vrijdag 1 januari
een kwart eeuw bij de universiteit
in dienst zijn. Prof. Böttcher, die
directeur is van het Gaubiusinstituut
en verder enkele functies in de uni
versiteit bekleed is ook voorzitter
van de raad van Advis voor het We
tenschapsbeleid.
Ongeveer veertig leden van de di
verse geledingen van de universitai
re gemeenschap hebben medewer
king verleend aan de totstandkoming
van de eerste Leidse universittaire
almanak, die dezer dagen verschijnt.
Het is het eerste jaarboek, waarin
de diverse in het verleden apart
verschijnende Jaarboeken zijn samen
gegracht.
De heer L. Holierhoek uit Leider
dorp is geslaagd voor het doctoraal
examen Nederlandse taal- en letter
kunde.
LEIDEN De nachtmis (om 12
uur) in de Herensingelkerk wordt
ditmaal verzorgd door het parochi
ële dameskoor, met medewerking
van A. J. Kapaan «hobo» en H. Hol
lebeek (trompet), het geheel onder
leiding van de heer Jac. Pieete, Het
thema voor de mis is „Ik was vreem
deling en gij hebt Mij opgenomen".
In dezelfde kerk wordt op eerste
kerstdag om 11 uur een Latijnse
hoogmis gehouden, waaraan mee
werkt een dames en herenkoor Uit
gevoerd wordt een Missa van Perosi.
Aan het orgel de heer Heetvelt. ver
sterkt met een hobo-soli van de heer
Van den Burg.
ADVERTENTIE
IEDERE ZATERDAG bij ons
Verdamstraat 6, telefoon 23041
Hoogerbeetsstraat 6,
Telefoon 50330
(Van onze politieke redactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer
heeft gisteren, zoals al werd ver
wacht, het protest van minister Den
Toom van defensie naast zich neer
gelegd en besloten de dienstplichtige
militairen per 1 Juli 25 gulden soldij
per maand erbij te geven. Met de
verhoging van 20 gulden die al 1 Ja
nuari ingaat, komt de soldij van
Europa's best betaalde dienstplich
tigen daarmee op 265 gulden per
maand.
Minister Den Toom's bezwaar, dat
d? soldijverhoging ten koste van de
investeringen in het leger zal gaan
woog voor de ARP zó zwaar dat deze
fractie tegenstemde. Ook Binding
Rechts. Boerenpartij, de heer Kro
nenburg. twee leden van de CHU
(mej. Haars en de heer Scholten)
en vijf leden van de KVP (de he
ren Peynenburg, Notenboom, Krosse,
Van Koever den en Kamer-voorzit
ter Van Thiel) stemden tegen de door
de KVP-er Maenen ingediende wijzi
ging op de defensiebegroting.
Voor de minister betekent dit in
1971 rond 7,5 miljoen gulden meer
aan personeelskosten, terwijl op jaar
basis voor de volgende Jaren 15 nill-
Joen beschikbaar moet komen.
