Ontwikkelingshulp in de prakti jl«
VVD wil na 1971 veel
meer voor de defensie
Grafisch Export Centrum:
PvdA wil „dalende lijn" handhaven
Tweede Kamer eens
met verhoging van
aow/aww met 7 pet.
rook met
Geen pensioen
voor oorlogs
vervolgden
Paula F. en
officier in
hoger beroep
Wereldbekend Aroma
Eerste deel
praatpalennet
in gebruik
DINSDAG 22 DECEMBER 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
Door
J. R. Soetenhorst
AMSTERDAM Ontwikkelingshulp is een begrip dat
in de meest letterlijke zin leeft voor de directeur van het
Grafisch Export Centrum, D. B. W. Postma. Want dit
centrum, dat in opdracht van Nederlandse drukkers en uit
gevers Nederlandse uitgaven in het buitenland uitzet, richt
een groot deel van de activiteiten juist op ontwikkeling»
landen.
Eerst wat algemene informatie:
Het Grafisch Export Centrum is kort
na de tweede wereldoorlog opge
richt. Vorig jaar werd in totaal voor
zo'n dikke 110 miljoen gulden aan
boeken uitgevoerd en voor een klei
ne 80 miljoen aan reklamedrukwerk.
In het algemeen kent de Nederland
se uitgeverswereld twee afzetgebie
den. Het eerste is dat van de omrin
gende ontwikkelde wereld. De com
municatie met die wereld is gemak
kelijk, daar is geen steun nodig.
Maar het tweede gebied, landen in
Azië, Latijns-Amerika en het in het
Midden-Oosten is aanzienlijk moei
lijker te bewerken en te bereiken.
Daar biedt het Grafisch Export Cen
trum zijn diensten aan. Het gaat
vooral om de uitgaven in vreemde
talen: het afzetgebied voor Neder
lands-talige boeken is natuurlijk
maar klein. Maar de Nederlandse
uitgeverijen ontwikkelen een grote
activiteit als het gaat om weten
schappelijke uitgaven, waarbij En
gels. Frans en Duits en Spaans dui
delijke voertalen zijn.
Het Grafisch Export Centrum ge
vestigd langs Amsterdams Prinsen
gracht, ondervindt de gunstige kant
van zijn neutrale status. Er wordt
rechtstreeks onderhandeld met de
..Oost-Europese landen en China.
Want. en directeur Postma stelt het
met nadruk: "Het grafisch Export
Centrum is geen verkoopkantoor.
Het centrum woont boekveilingen en
tentoonstellingen bij, geeft inzicht in
de mogelijkheden die in Nederland
voorhanden zijn".
Postma: "Wij komen elk jaar in
Praag, Leipzig en Warschau op gro
te boektentoonstellingen. In opdracht
van de Egyptische regering gaan wij
hier een drukker zoeken voor het of-
ciële herdenkingsboek voor presi
dent Nasser".
Rechtstreeks
Dit jaar heeft Postma een deel
van zijn aandacht gericht op de li
teratuurvoorziening van Indonesië.
Daar komt de ontwikkelingshulp
hem van pas. Want met het geld dat
Nederland aan Indonesië geeft in
het kader van de ontwikkelingshulp
kunnen bibliotheken, en wetenschap
pelijke instituten worden bevoor
raad. kunnen ook tijdschriften wor
den gedistribueerd. Postma: "Het
Grafisch Export Centrum heeft een
begin gemaakt met het rechtstreeks
benaderen van mensen in Indonesië
die geïnteresseerd zouden kunnen
zijn. We vertellen ze wat er zol de
laatste tien, vijftien jaar op hun ter
rein verschenen is".
Het klinkt eenvoudig, maar hoe
bereik je de noodzakelijke contacten
in een groot eilandenrijk met 120
miljoen mensen?"
Postma wil wel kwijt dat dat geen
sinecure lijkt, maar dat er wel licht
is in de duisternis. "Het blijkt dat
er in Indonesië maar één distributie
apparaat is. Laten we zeggen semi-
ambtelijk, semi-particulier Als je
zaken wil doen in Indonesië heb je
uiteindelijk te maken met 300 ambte
naren en privé-ondernemingen. Dat
klinkt nog erg onoverzichtelijk, maar
het patroon is ontwarbaar".
Het moeilijkst blijkt toch die dis
tributie. Postma over een reis die
hij dit voorjaar naar Indonesië on
dernam, met het doel ontwikkelings
hulp in daden om te zetten: "Vanuit
het buitenland zijn de afgelopen ja
ren duizenden boeken naar Djakarta
gevoerd. Die liggen nu veelal opge
slagen in magazijnen bij de haven.
Maar de bibliotheken in Djakarta
hebben al Jarenlang geen boeken
aangekregen en op straat demonstre
ren de studenten voor méér boeken.
De gigantische bedragen die zo in
ontwikkelingshulp worden gestopt,
zijn halverwege als het ware droog-
gezet".
Opscharrelen
Maar hoe moet het nu dan?
Postma: "Ik heb zelf honderden
adressen opgescharreld in Indone
sië. Nu verzamelen we pakketten
met catalogi van Nederlandse uitga
ben, die we duidelijk adresseren.
Naar contactmensen in Indonesië
werkzaam bij universiteiten en bi
bliotheken. Via Buitenlandse Zaken
in Den Haag worden die catalogi
naar Djakarta verzonden en daar
rechtstreeks gedistribueerd'. Hij heeft
niet te klagen over steun van Neder
landse kant. De directie culturele
voorlichting en samenwerking van
het department van Buitenlandse Za
ken in Den Haag werkt vlot mee. In
Indonesië ontmoette hij de culturele
attaché R. van den Berg, die veel
voelde voor Postma's directe bena
dering.
En de Unesco in Parijs, kan die
niets doen?
Postma: "De Unesco, dat is een
dichtgegroeide verschrikking. Ze
hebben in Parijs 45 onduidelijke
adressen, vaak een mannetje in een
hutje: op zo'n manier komt er van
verzending van boeken niets terecht".
En de Indonesische autoriteiten?
Het is een gebied dat met enige
omzichtigheid moet worden bestre
den. Postma herinnert zich een ge
sprek met generaal Nasoetion, nog
steeds voorzitter van de grondwet
gevende vergadering, en vice-presi-
ADVERTENTIE»
pie&*
dent van Indonesië. Postma filosofe
rend over ontwikkelingshulp: "Na
soetion zei dat het in armere landen
steeds moeilijker wordt om de men
sen te brengen tot samenwerking.
Iedereen probeert zelf zover moge
lijk van het bestaansminimum af te
blijven. En dan de bureaucratie. Na
soetion zei letterlijk: "Het land ver
stikt in de bureaucratie".
Die bureaucratie wil Nasoetion te
lijf. Daarbij wil hij de steun van de
Nederlandse uitgevers. Want voor
hem staat de ontwikkeling van het
volk, betere voorlichting, beter on
derwijs voorop. Daarvoor moeten de
middelen komen in de vorm van
boeken, vooral omdat het geld via
de ontwikkelde landen voorhanden
is. Adviezen die hij met Postma
heeft besproken: "Breng de Neder
landse uitgaven onder het oog van
de bibliotheken in Indonesië. Maak
de mensen duidelijk dat ze via een
Indonesische overheidsinstantie die
uitgaven kunnen aanvragen. Dat het
met ontwikkelingshulp kan worden
gefinancierd. Breng die overheids
commissie. de sluis waardoor de
ontwikkelingshulp moet passeren,
ook zelf op de hoogte van het be
staan van de Nederlandse boeken".
Stichtingen
Nasoetion heeft het bij die advie
zen niet gelaten. Hij heeft ook twee
stichtingen opgericht om voor het
hoger onderwijs literatuur te verta
len in het Indonesisch en om voor
het volk literatuur in te voeren en
te distribueren.
Postma hoopt op de samenwer-
D. B. W. Postma: „Unesco
een dichtgegroeide verschrikking.
king met de onlangs geïnstalleerde
commissie onder leiding van de Leid-
se hoogleraar Teeuw. Die commis
sie moet gaan adviseren over de uit
voering van het cultureel akkoord,
dat Nederland en Indonesië hebben
gesloten.
Concludeert Postma: "In die com
missie is een grote hoeveelheid ken
nis vergaard. Wij van het Centrum
vormen een praktische aanvulling
Wat we weten is dit: van de 120 mil
joen Indonesiërs zijn enkele actief.
De namen zijn in ons bezit. Het lijkt
de moeite waard te onderzoeken of
een praktische methode te vinden
is om van deze mensen gebruik te
maken".
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG iGPD) Staatssecre
taris Van de Poel wil de motie-
Voogd (PvdA), die in Juni door een
meerderheid van de Tweede Kamer
werd aangenomen, niet uitvoeren.
In deze motie werd gevraagd om een
pensioenregeling met ingang van 1
oktober voor die oorlogsvervolgden
die als gevolg van de vervolging ge
heel of gedeeltelijk invalide zijn ge
worden.
De staatssecretaris veronderstelt,
dat van de groep vervolgden omwille
van hun ras, geloof of wereldbe
schouwing, meer dan 100 personen
in aanmerking zouden kunnen ko
men voor een dergelijke pensioenre
geling zoals in de motie wordt ge
vraagd.
De motie-Voogd, die in maart van
dit jaar reeds tijdens een commissie
vergadering was ingediend, kreeg zo
als bekend met name van de meer
derheid van de kamer steun omdat
ook de WD zich schaarde bij de op
positie. Alleen de drie grote confes
sionele partijen stemden tegen. Tot
gisteren heeft de staatssecretaris
nooit gezegd wat hij met de motie
zou gaan doen, wel had hij toegezegd
nog voor het eind van dit jaar met
een besluit te zullen komen
Gisteren deelde de bewindsman in
een brief aan de kamer mee na
aandrang van drs. Voogd om einde
lijk zijn plannen bekend te maken
dat hij de motie naast zich neerlegt,
hoewel hij toegeeft dat „wij een bij
zondere solidariteitsplicht" hebben
ten opzichte van deze personen.
Vandaag verzocht het kamerlid
Heroma-Meilink (PvdA), in plaats
van de zieke heer Voogd, de kamer
de brief van de staatssecretaris deze
week op de agenda te plaatsen, zo
dat hierover nog voor het einde van
het jaar gedebateerd kan worden.
ROTTERDAM (ANP) De Rot
terdamse leerling-verpleegster Paula
F., die vorige week dinsdag door de
rechtbank in Rotterdam wegens dood
door schuld werd veroordeeld tot één
week voorwaardelijk, is gisteren in
hoger beroep gegaan. Op haar ver
zoek zal de arts-advocaat dr. W.
Schuurman uit Knegsel de verdedi
ging voeren.
Tijdens het proces, twee weken ge
leden. werd de verdediging gevoerd
door de raadsman van het Rotter
damse Fransiscus-ziekenhuis, waar
de verpleegster werkzaam was. Door
het toedienen van bloed van een
verkeerde bloedgroep, werd de dood
van een patiënt veroorzaakt. Ook de
officier van justitie, mr. J. D de
Jong, die drie maanden voorwaarde
lijk had geëist, is in hoger beroep ge
gaan.
Leef met plezier
Rook de échte Pall Mali Export
Wereldbekend aroma
Pall Mali Export
gepleit voor een diensttijd van twaalf
maanden, gevolgd door een periode
van vier maanden waarin men nu en
(Van onze politieke redactie)
DEN HAAG De VVD vindt dat na 1971 „enige honderden
miljoenen guldens" per jaar méér aan defensie moeten worden
uitgegeven. De PvdA meent daarentegen, dat het defensie
budget ten opzichte van het nationaal inkomen in een dalende
lijn moet blijven. Dit bleek gisteravond bij het begin van de
behandeling van de begroting van minister Den Toom (Defen
sie) in de Tweede Kamer.
De liberale afgevaardigde Koudij6
zei, dat de achterstand in onze be
wapening moet worden ingehaald, en
dat geen nieuwe achterstand meer
mag ontstaan. Hoewel hij zich dui
delijk uitsprak voor een procentuele
verhoging van de defensieuitgaven
in de komende kabinetsperiode, ver
klaarde hij bereid te zyn voor 1971
het verminderde percentage (3.6) te
aanvaarden op grond van de afspra
ken die bij de kabinetsformatie zijn
gemaakt.
NAVO-geld
Het nieuwe PvdA-kamerlid Ste-
merdink protesteerde in zijn eerste
speech tegen de pogingen van de mi
nister om de defensiebegroting de
komende jaren te verhogen: „Dit
acht mijn fractie onaanvaardbaar".
Hij doelde daarbij ook op de extra
1 NAVO-bijdrage van 150 miljoen gul
den in vijf jaar. waarvoor de minis
ter eergisteren een wetsontwep heeft
I ingedien. Stemerdink stelde, dat dit
bedrag beneden het defensieplafond
gevonden moet worden, en dreigde
I met een motie voor het geval de mi
nister hier niet mee zou instemmen.
Korter dienen
KVP, ARP en CHU lieten zich
minder duidelijk uit over de hoogte
van de defensieuitgaven. Algemeen
was men wel van oordeel, dat aan de
geoefendheid van de troepen en aan
de bewapening veel mankeert. De
AR-afgevaardigde Walburg stelde
desondanks voor de diensttijd te ver
korten tot tien maanden, maar dan
zou wel iedereen in dienst moeten.
De PvdA-er Wleldraaljer had eerder
dan voor een korte oefening op zou
moeten komen.
Hogere wedde
De KVP-er Maenen wil dat de
dienstplichtigen meer geld krijgen.
Hij stelde voor de wedde van de sol
daat per 1 Juli met 25 gulden te ver
hogen. Dat geld zou dan uit interne
verschuivingen moeten komen.
De heer Wleldraaijer kondigde nog
een motie aan waarin wordt gevraagd
de horizontale indeling van de de-
fensietop te wijzigen. In plaats van
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De Tweede Kamer
is gisteravond akkoord gegaan met
een verhoging van de aow- en aww-
uitkeringen met 7%. In deze verho
ging is 2\<i opgenomen by wijze
van voorschot op de verwachte prys-
verhogingen in het eerste halfjaar
van 1971.
Minister B. Roolvink (Sociale Za
ken) hoopt, dat de Eerste Kamer
nog vóór het kerstrecès het wetsont
werp, dat de verhoging regelt, be
handelt. In dat geval zal het moge-
ïyk zyn de verhoogde uitkeringen in
januari al te betalen.
De Tweede Kamer ging gistermid
dag eveneens akkoord met de ver
lening van een uitkering-ineens aan
bUstandtrekkers. Deze uitkering be
draagt 177 gulden voor een gezins
hoofd, 125 gulden voor een bejaard
echtpaar in een bejaardenoord, 124
gulden voor alleenstaanden en thuis
wonende minderjarigen en 80 gulden
voor alleenstaanden in een bejaar
denoord.
Een motie van de oppositie, inge
diend door de PvdA-er Van Lier werd
verworpen. In de motie werd aan de
regering gevraagd uit ryksmiddelen
de uitkeringen met honderd gulden
te verhogen.
Een amendement van Van Lier
werd eveneens verworpen. Via dit
amendement wilde de oppositie de
uitkering aan Invaliden, werklozen
en zieken op tenminste 300 gulden
stellen. De regering stelde voor dit
bedrag op 210 gulden te stellen en
daar ging de Kamermeerderheid mee
akkoord.
Uitvoering van motie en amende
ment zou in totaal 45 miljoen gulden
hebben gekost. Minister Roolvink
verklaarde, dat het ryk dat geld niet
beschikbaar heeft.
één staatssecretaris voor het leger,
één voor de luchtmacht en een voor
de marine, wil de PvdA staatssecre
tarissen voor personeelszaken, finan
ciën en voor materieel.
Namens D'66 vroeg de heer Imkamp
in een motie in een volgend kabinet
een burger op de post van minister
van Defensie te zetten niet weer een
militair.
T HARDE (ANP) Met het ont
hullen van een praatpaal in een naby
het wegenwachtstation 't Harde ge
legen restaurant, heeft minister dra.
J. A. Bakker van Verkeer en Water
staat gistermiddag zijn aandeel be
sloten by het in gebruik stellen van
het eerste deel van het praatpalennet
in ons land.
De genodigden, voor wie allen in
het wegenwachtstation geen plaats
kon worden gereserveerd, volgden via
een gesloten televisiecircuit datgene,
dat de minister eerder in het wegen
wachtstation had gedaan. Het was
een plechtigheid, waarby filmbeelden
en werkeiykheld elkaar afwisselden,
maar die er op neer kwamen dat mi
nister Bakker het eerste pechtele-
foontje, afkomstig van de bestuurder
van een antieke T-Ford, in ontvangst
nam.
Een verraste minister stond een
nog meer verraste automobilist („Het
is de eerste keer dat ik een minis
ter aan de lyn heb") en („Neemt u
alle telefoontjes in ontvangst".) te
woord. In het restaurant werd ten
slotte de plechtigheid besloten. De
minister ontving uit handen van de
voorzitter van de ANWB een praat
paal in miniatuur, in de voet waar
van een cassetterecorder was inge
bouwd.
