Vaticaan blijft de wet op
de echtscheiding aanvallen
aeefiets van
Proces-Calley voor
krijgsraad begonnen
Uitgehongerde eilandbewoners
schreeuwen om snelle hulp
Stalin was jarenlang
in dienst van geheime
politie van de tsaar
Leken bezorgd over de
rijkdom van R.K. kerk
Zeer scherpe tegenstelling tussen kerk en staat
relatiegeschenk
Siciliaanse Mafia
stak gelden voor de
armen in de zak
Afschuwelijke tragedie in Pakistan
hij maakt er een
fijn cadeau van!
Ook Medina en Mitehell voor rechters
WOENSDAG 18 NOVEMBER 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 1
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent R. Bakker)
ROME (GPD) Het Vaticaan schiet nog steeds met 6cherp op bet
wetsontwerp voor de invoering van de echtscheiding, dat nu in de Kamer
ran Afgevaardigden vermoedelijk In de laatste fase verkeert voordat het
lot wet zal worden verheven. De paus verklaarde vorige week tegenover
een groep pasgetrouwde echtparen, dat het Gods wens is, dat hun huwelijk
.eeuwig en voor altijd zali zijn'. Het wetsontwerp op de echtscheiding noem
de hij een belediging van de liefde welke diegenen voor elkaar koesteren
die in het huwelijk treden.
Referenduim
Van regeringszijde is er de nadruk
op gelegd, dat het wetsontwerp, een
maal tot wet verheven, niet in strijd
zou zijn met het Verdrag van Late-
ranen( paleis en kerk in Rome, bis
schopskerk van de paus).
Dit verdrag werd in 1929 gesloten.
Hierby werd de wereldlijke soeverei
niteit van het Vaticaan over Vati
caanstad erkend, terwijl de paus het
koninkrijk Italië erkende. In 1947
werden de bepalingen van het ver
drag in de Italiaanse grondwet opge
nomen. Merkwaardig was toen, dat
de communisten hiermee akkoord
gingen. De Nenni-socialisten verzet
ten zich ertegen.
Tegelijkertijd met het debat in de
Kamer begon in Rome de conferentie
van de Italiaanse bisschoppen, die
alle rooms-katholieken hebben voor
gehouden, dat het hun recht en
plicht is de wetgeving ter regeling
van de echtscheiding tfe verwerpen.1
Hiermee doelden de bisschoppen op
een referendum, dat mogelijk het
laatste wapen zal zijn dat aanvaar
ding van de echtscheidingswet kan
tegenhouden. De wet is reeds aange
nomen door de Senaat. Het Huis van
Afgevaardigden (Tweede Kamer) be
hoeft zich nog slechts uit te laten
over enige amendementen, die de se
natoren hebben aangebracht. Tegen
standers van de echtscheidingswet
hebben tevoren een wet door de Se-
naat weten te krijgen waarin de mo
gelijkheid van een referendum wordt
geopend over wetsvoorstellen, die
door het parlement zijn goedgekeurd.
Het Huis van Afgevaardigden moet
zich hierover nog uitlaten. In hun
verklaring hebben de bisschoppen de
nadruk gelegd op de „buitengewone
ernst", die invoering van echtschei
ding met zich zou brengen. Het gaat
hun om „de aard van het huwelijk
en het gezin en om de onschendbare
rechten van de kinderen".
blik amendementen van christen
democratische zijde. Doel van deze
tactiek: het ontwerp opnieuw terug
verwezen te krijgen naar de Senaat,
waai- opnieuw christendemocratische
amendementen terugverwijzing naar
de Kamer nodig maken enz., enz. Net
zo lang tot er nieuwe verkiezingen
komen en er een heel nieuw wets
ontwerp op de echtscheiding zal moe
ten worden ingediend. De christen
democraten vragen op het ogenblik
in de Kamer om verlenging van de
wachttijd voor de echtscheiding van
vijf tot acht of zelfs tot tien jaar.
Bovendien willen de christen-demo
craten nu dat helemaal geen schei
ding kan plaatsvinden zolang er kin
deren van veertien jaar en jonger in
het gezin zijn.
Wet en grondwet
Inmiddels speelt zich een interes- De Loenochod-1het Russi-
sante strijd af in de boezem van het sche automatische voertuig dat
Italiaanse constitutionele hof. Hier dinsdagochtend op de maan is
worden acht punten onderzocht die neergezet (zie bijgaande teke-
Kruistocht
De socialistische afgevaardigde Lo-
ris Fortuna, die het wetsontwerp
voor echtscheiding vijf jaar geleden
bij het Italiaanse parlement indien
de, heeft de rooms-katholieke bis
schoppen beschuldigd van „oproepen
tot een kruistocht tegen de echt-
schelding". Maar zij zullen ons niet
onvoorbereid vinden, aldus Fortuna.
Het blad „La Stampa" klaagde gis
teren in een hoofdartikel, dat de bis
schoppen proberen zware druk te
oefenen om de r.k. huwelijksfeer op
te leggen aan een land, „waarvan de
bewoners misschien voor 99 procent
gedoopt zijn, maar van wie misschien
dertig proceni praktizeert".
De „Staatscourant" van het Vati
caan, de Osservatore Romano, pu
bliceerde dezer dagen een verslag van
een van de zittingen van de bis
schopsconferentie. Een van de woord
voerders werd door de redactie van
het blad ingeleid met de woorden,
dat zich in Italië door het echtschei-
dingsontwerp een situatie aftekent,
die niet alleen buitengewoon onaan-
naam, maar bovendien zeer gevaar
lijk is. Een van de monseigneurs dir
het woord voerde verklaarde overi
gens niet ten onrechte, dat, voor het
geval het ontwerp wordt aangenomen
„onze gewoonten ten zeerste zullen
veranderen" en dat „het zich direct
zal weerspiegelen in de religieuze,
ethische en sociale orde". Maar daar
op sprak de monseigneur (Nicodemo)
over een mogelijk referendum als
laatste redmiddel van diegenen die
tegen de echtscheiding zijn. Hij
noemde dat referendum „een recht
van de burger", maar hij voegde er
aan toe dat een dergelijk referendum
volgens de huidige stand van zaken
niet voor de lente van 1972 zal kun
nen worden gehouden. Wat de Os
servatore Romano verder niet ver
meldde is, dat de kerk op het ogen
blik niet meer zo gebrand is op een
referendum, want uit een recent opi
nieonderzoek bleek dat weliswaar 45
procent van de ondervraagden zich
tegen de echtscheiding uitsprak maar
dat bijna 50 pet. zich er vóór ver
klaarde. In zo'n situatie is het voor
het Vaticaan niet meer zo aantrek
kelijk een beroep te doen op „de
rechten van het volk".
Terug naar Senaat
Vaticanologen hebben overigens uit
de woorden van Nicodemo al afge
leid, dat de bisschoppen althans om
een referendum niet meer zitten te
springen. Misschien is dit ook niet
Keer nodig. De christendemocrati
sche afgevaardigden, uitvoerders van
de wil van de paus, doen op het
ogenblik alles om het wetsontwerp
°aar de andere wereld te helpen. In
strijd met de belofte die de christen
democraten kort geleden in de Se
naat hebben afgelegd om na terug
keer van het ontwerp in de Kamer
Seen nieuwe amendementen meer in
te dienen regent het daar op 't ogen-
het bewijs zulen moeten leveren dat
het uitsluitend kerkelijk gesloten hu
welijk in strijd is met de grondwet.
In Italië heeft een uitsluitend ker
kelijk gesloten huwelijk rechtskracht
ook als er geen burgerlijk gesloten
huwelijk op is gevolgd. Het hof heeft
zijn uitspraak welsiswaar al gedaan,
maar dit besluit zal pas half decem
ber wereldkundig worden gemaakt.
Tot grote woede van de ontwerpers
van de echtscheidingswet, de socia
list Fortuna en de liberaal Baslini.
hebben nu twee raadsheren in dit
constitutionele hof tegen de opvat
ting van de regering in verklaard dat
een echtscheidingswet wèl in strijd
zou zijn met het verdrag van Late-
ranen. Fortuna heeft de raadsheren
aangeklaagd omdat zij niet het
standpunt van de staat verdedigen,
wat hun plicht is, maar dat zij het
standpunt van de tegenpartij met
name van het Vaticaan aan het ver
dedigen zijn. Hiermee heeft de strijd
een fase bereikt waarin het duide
lijker is dan ooit in welke hopeloze
toestand Italië zich bevindt. Het
lijkt mogelijk, dat een vreemde staat
op zijn grondgebied zoals het Va
ticaan steeds meer ook in de pers
wordt genoemd kans ziet door de
invloed onder haar gelovigen (die te
gelijkertijd politici zijn) een normale
ontwikkeling binnen de republiek te
dwarsbomen.
ning) zal niet naar de aarde te
rugkeren, zo heeft de weten
schappelijke commentator van de
Russische televisie meegedeeld.
De Loena-17, die de Loenochod-1
op het maanoppervlak plaatste.
beschikt n.l. niet over een raket
systeem dat de tefrugkeer naar de
aarde mogelijk maakt.
De commentator zei dat de
Loenochod-1 (de naam betekent
maanvoertuigeen .Jcleine den
kende robot" is. De robot kan
zich wenden en voeden met ener
gie van een zonnebatterij, om zijn
T
(gratis fraaie geschenkverpakking)
as draaien met behulp van zijn
acht, onafhankelijk aangedreven
wielen, hinderpalen vermijden,
het terrein verkennen, bodem
monsters nemen, chemische ana
lyses hiervan maken en de re
sultaten direct naar het contro- politie van de tsaar gewerkt, aldus
LONDEN (AP) De Sowjetrus- meense leider Stepan Sjaumjan heb-
sische dictator Jozef Stalin heeft ben aangegeven, die vervolgens op
van 1906 tot 1912 voor de geheime transport naar Siberië werd gezet.
lecentrum op aarde seinen. Met
het voertuig kan van de aarde af
gemanoeuvreerd worden.
(Van onze correspondent)
WASHINGTON (GPD) Na
maandenlange voorbereiding is giste
ren in Fort Benning (Georgia) het
proces begonnen tegen de 27-jarige
luitenant William L. Calley, die het
grootste aandeel zou hebben gehad in
de massamoord in het Vietnamese
dorpje My Lai. Het is thans byna
een jaar nadat de eerste berichten
ROME (GPD) Al een week lang
bivakkeren opstandige bewoners uit
de barakkendorpen in het dal van
Belice (Sicilië) op het plein voor het
parlement in Rome. Ze raakten in
1968 bij een aardbeving hun huizen
kwyt en ze hebben er nog geen nieuw
dak boven hun hoofd voor terugge
kregen. Gisteren kwam het tot een
botsing tussen de Sicilianen en de
carabinieri, die van de voorzitter van
de Kamer van Afgevaardigden op
dracht hadden gekregen het plein
vrij te maken.
Enige christendemocratische afge
vaardigden hadden om deze maat
regel verzocht. Het kwam bij deze
botsing tot harde klappen en tot de
arrestatie van dertig betogers. Onder
de arrestanten bevinden zich de lei
der van de betogers en Don Mazzi,
de vroegere pastoor van Isolotto, het
dorp dat een r.k. commune buiten
de kerk-hiërarchie wilde stichten
maar het tenslotte tegen deze hiër
archie aflegde.
Don Mazzi heeft zich nu het lot
van de slachtoffers van de aardbe
vingsramp aangetrokken. Het is een
symptomatische zaak dat een lands
bestuur, dat in bijna drie jaar er
niet voor kon zorgen dat de slacht
offers van de aardbeving nieuwe hui
zen kregen, nu niets beters weet te
doen dan politiecharges tegen hen
uit te voeren.
Uit Rome werden na de aardbeving
en ook uit landen buiten Italië
enorme bedragen naar het rampge
bied verstuurd. Ook werd materiële
hulp aangeboden. Dat de slachtoffers
van dit alles zo goed als niets hebben
gezien is de schuld van de Mafia,
die het meeste in zyn zak heeft laten
verdwynen. In Palermo staat op de
banken een bedrag van 43.584 mil
joen lire (218 miljoen gulden) voor
de wederopbouw rente op te leveren
ten bate van de Mafia. Dat tegen
toestanden als deze niets kan worden
gedaan, is de schuld van de regering
in Rome.
Op het ogenblik is een staatsrap-
port met onthullingen over de Mafia
aangekondigd. Er wordt al zeven Jaar
door de staatscommissie aan gewerkt.
Als de commissie er nu nog niet
achter is, komt ze er waarschijnlijk
nooit meer achter.
over dit voorval de Amerikaanse pers
bereikten. Tegelijkertijd zijn twee
processen gaande tegen Calley's su
perieur kapitein Ernest Medina en
Calley's ondergeschikte sergeant Mit
ehell.
Het proces tegen sergeant Mitehell,
die beschuldigt wordt van directe me
deplichtigheid aan de slachting in
My Lai, is al geruime tijd aan de
gang, maar op de televisie en in de
dagbladen wordt er heel weinig aan
dacht aan besteed. Het proces tegen
kapitein Medina is nog steeds in het
beginstadium: in Atlanta wordt er
achter gesloten deuren nog steeds ge
praat tussen de juristen van de aan
klagende en verdedigende partijen.
Het proces tegen Calley, dat als het
belangrijkste van deze eerste drie
wordt beschouwd, heeft meer de aan
dacht en het is mogelijk, dat er in de
loop van de komende weken meer pu
bliciteit aan wordt gegeven.
Op de eerste zittingsdag tegen Cal
ley gaf de officier van Justitie, ka
pitein Aubrey M. Daniel, aan de
hand van de al bekende ooggetuige
verklaringen een beschrijving van de
gebeurtenissen zoals die in My Lai
plaats hadden gevonden. Calley
scheen er niet van onder de indruk
te zijn. Hij maakte aantekeningen, en
op het punt waar de aanklager be
schreef hoe Calley, gebruikmakend
van een automatisch geweer ongewa
pende mannen, vrouwen en kinderen
doodschoot, kwam er zelfs een glim
lach op zijn gezicht.
De auditeur (aanklager) kapitein
Aubrey Daniel verklaarde dat Calley
een oude man die hem smeekte zijn
leven te sparen in het gezicht sloeg
met de kolf van zijn geweer en dat
hij persoonlijk een klein kind heeft
doodgeschoten.
„Iemand riep „daar loopt een kind
weg", aldus Daniel. „Calley keerde
zich om, pakte het kind, gooide het
terug in de sloot en schoot het dood".
De Jury voor Calley's proces, die na
veel geharrewar werd gekozen nadat
talrijke opgeroepen kandidaten zich
onbevoegd verklaarden, omdat zij óf
wel vooropgestelde meningen hadden
beweert de Britse historicus H.
Montgomery Hyde op grond van on
betwistbare gegevens. In 1912 koos
Stalin voor de communisten, toen
Lenin hem tot lid van het centraal
partycomité benoemde. Mongomery
Hyde, voormalig lid van het Lager
huis, baseert zijn uitspraak op een
grondige studie van Stalins leven,
van het ogenblik dat hij invloed be
gon te krijgen tot zijn dood in 1953
toe.
De Ochrana (de tsaristische gehei
me politie) kreeg macht over Stalin
toen deze in 1906 bij een inval in een
revolutionaire drukkerij in de Geor
gische hoofdstad Tiflis wer daange-
houden. Om geen argwaan te wek
ken by de bolsjewieken kreeg Stalin
een korte vrijheidsstraf, wat later
enige malen herhaald werd. In zijn
functie als dubbelagent zou Stalin
volgens Hyde onder andere de Ar-
Sjaumjan kwam in 1918 om by een
schietparty tussen de bolsjewieken
en de gematigder mensjewieken.
Hyde gelooft dat ex-premier en
partyleider Nikita Chroesjtsjow en
sommige figuren uit diens omgeving
van de verradersrol van Stalin heb
ben afgeweten, maar dit te erg von
den om het te onthullen op het be
faamde 20-ste party congres in 1956
waarop Stalin poSthüum in ongenade
viel.
Hyde zegt zyn bewysmateriaal
niet in Sowjet-Rusland zelf te heb
ben gevonden, maar in de documen
ten van de voormalige Russische
ambassadeur in Parys Maklakow.
die in 1917 naar de Verenigde Sta
ten uitweek en later door Ruslands
eerste revolutionaire leider, Kerens
ki, naar Rusland werd teruggeroe
pen. Hyde zal in het komende voor
jaar een boek over Stalin publlse-
ren.
WASHINGTON (AP) De
geheimzinnigheid over de financiën
van de R.K. Kerk in de VS doet
vermoeden, dat de kerkprovincie even
machtig is als de grote concerns.
Dit staat te lezen in een rapport
van de Nationale Vereniging van le
ken dat od de openingszitting van
de nationale bisschopsconferentie en
de Amerikaanse katholieke conferen-
over het gebeurde of omdat zy er te tie voor publikatie werd vrijgegeven,
veel publiciteit over hadden gelezen,1
bestaat uit één kolonel, drie majoors
en twee kapiteins, vyf hunner heb
ben dienst gedaan in Vietnam. Voor
een veroordeling is een tweederde
meerderheid onder de juryleden no
dig, maar de doodstraf die als hoog
ste strafmaat voor dit gebeuren kan
worden toegemeten, vereist een una
nieme stem van de Jury. Er zyn ech
ter weinigen die geloven dat Calley
[dat lot beschoren is.
Joseph O'Donoghue, directeur van
de lekengroeperlng, zei op een pers
conferentie, dat hy de rykdom van
de kerk in de VS op 45 miljard dollar
schat. HU zei niet te twyfelen aan
de eeriykheid van de kerkeiyke lei
ders. maar zich zorgen te maken over
het gebrek aan duideiykheid in fi
nanciële aangelegenheden. Hy wees
op de moeiiykheden, die ruim 100
parochianen in het gehele land heb
ben ondervonden om van kerkeiyke
leiders financiële gegevens te verkry-
gen.
Het rapport, zo vervolgde O'Dono
ghue, is bedoeld om de kerk te behoe
den een groot concern te worden wel
ke geen oog meer heeft voor haar
opdracht van Christtus. Hy noemde
het een fout, dat de kerk 90 pet,
van de opbrengst van de collecten ge
bruikt voor de parochiale scholen, ter-
wyi deze slechts bezocht worden
door 10 tot 15 pet. van de kinderen
In de parochies.
Er zyn aanwyzingen, dat de kerk
een aandelenportefeuille in grote on-
nemingen heeft en O'Donoghue
vroeg zich af: „Is het mogeiyk dat
dit geld uiteindeiyk terecht komt in
investeringsportefeuilles welke de
oorlog steunen?"
De kerk wordt verweten zondag
een collecte te houden om 50 mil
joen dollar byeen te brengen voor
de campagne tegen de armoede „ter-
wyi het duidelyk is, dat de kerk be
zittingen van een veelvoud heeft die
niet gebruikt worden voor de bestry-
ding van de armoede of de huidige
noden".
Door Ian Brodie,
Daily Express, Londen)
HATIYA (GPD) Honderden uit
gehongerde mannen en jongens be
stormden de helikopter, toen die
landde op het door de overstromin
gen geteisterde eiland Hatiya in het
Pakistaanse rampgebied. Maar in de
laadruimte, volgepropt met medicij
nen tegen de cholera, zat geen stukje
eten. De bemanning probeerde uit
leg te geven, maar werd over
schreeuwd door de woedende menig
te. De aanvoerder stroopten hun
hemden op, wezen op hun maag en
riepen „leeg, leeg". Met gebalde vuis
ten maakten zy eetbewegingen. Ik
stapte uit de Pakistaanse legerheü-
kopter van Russische makelij en keek
naar de demonstratie van nood en
wanhoop.
Zojuist was het nieuwe officiële do-
dencyfer bekendgemaakt: meer dan
55.000, Maar Pakistaanse kranten
bleven hardnekkig van 300.000 doden
spreken.
Politie en plaatseiyke autoriteiten
duwden de menigte terug om het mo
gelijk te maken de aangevoerde
voorraden uit te ladenentstof tegen
de cholera, waaraan al tien personen
zyn overleden en poeder om drink
water te zuiveren.
Terwyi de menigte bleef schreeu
wen, legden rustiger mannen uit dat
voedselgebrek het grote probleem
was. Op het vasteland is een gedeelte
van de oogst gespaard gebleven, maar
op dit eiland is alle rijst door het
zoute zeewater platgeslagen of be
dorven voor de planten konden rU-
pen.
Een bestuursambtenaar zei tegen
my: „De mensen, die u hier ziet,
hebben alleen nog maar de kleren die
zy dragen. Verder zyn zy alles kwyt-
geraakt. Sommigen hebben sinds
vrydag nauweiyks iets gegeten. We
hebben in de eerste plaats eten no
dig: rijst, zout en suiker. Daarna
moeten we bouwmaterialen en vee
krijgen".
Op het eiland Patoechali werd nog
harder geklaagd, dat er geen hulp
Ook hier ontbraken vrouwen in
kwam.
de menigte, aangevoerd door tieren
de studenten. In dit land houden de
vrouwen zich op de achtergrond. Eén
van de studenten: „De regering doet
riiets aan het begraven van de do
den". Hy werd erg boos toen ik sug
gereerde, dat hy genoeg mannen kon
verzamelen om er tenminste een be
gin mee te maken. Ook de helikopter-
bemanning raadde aan niet af te
wachten, maar zelf iets te gaan doen.
Het antwoord was een nieuwe
klacht: pas vier dagen na de ramp
was er iemand uit Dacca naar het
eiland gekomen om de schade op te i
nemen. De officieren in het hef-
schroefvliegtuig verzekerden dat
schepen met voedsel onderweg waren.
De vlucht met de helikopter gaf me
een afschuweiyk beeld van de om
vang van de overstromingsramp. We
vlogen over duizenden vierkante ki
lometers ondergelopen land met door
gebroken dyken, verwoeste ak
kers, ontwortelde bomen en buizen,
door het water met de grond geiyk
gemaakt. Op het water dreven dui
zenden kadavers, maar we zagen geen
ïyken. De piloot verklaarde dat die
door de eb- en vloedbeweging waren
afgedreven of al begraven door over
levenden.
