Geen zelfbeschikking voor
West Bank
I5ct. cadeau
15ct.vercliend
Polen zien de Sowjetrussen niet
als een „oostelijk broedervolk"
IIIiIIÉÉ I
KERNACHTIGE
UITSPRAKEN
VAN DE GAULLE
Symptomen van een stagnerend bewind 3slot)
Bewoners van door Israël bezette gebieden niet enthousiast
gtVïL -
Engeland
waarschuwt
het Kremlin
Meest gezochte
Britse 'zware
jongen "gepakt
DONDERDAG 12 NOVEMBER 1970
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 7
ADVERTENTIE
(Van onze correspondent S. Hamburger)
JERUZALEM (GPD) Na maandenlang gepraat over zelf-
jestuur, zelfbeslissingsrecht en politieke autonomie voor het
jezette Jordaanse gebied zijn alle betrokkenen tot de conclu
de gekomen dat zo'n status ongewenst is. Israëls minister van
'olitie, Sjlomo Hillel, die namens de regering de contacten
net de bevolking van de zogenaamde „West Bank" onderhoudt
en coördineert, heeft kortgeleden verklaard dat al zijn gesprek
ken met Arabische notabelen zelfs niet één voorstander van
ten afzonderlijke politieke oplossing hadden opgeleverd.
Israël zelf heeft na grondige studie
enslotte zelfbeschikkingsrecht voor
Vest-Jordanië afgewezen, omdat het
naar een algehele regeling met Jor-
ianië streeft en een eigen admini-
tratieve status voor het bezette deel
ran deze staat geen stap nader tot
dit doel zou brengen. De Westjorda-
oiërs van hun kant, ofschoon zij het
»alletje van zelfbestuur herhaaldelijk
ïadden opgegooid, vonden het denk-
leeld uiteindelijk politiek onvoor-
lelig. omdat zij zich gebonden voelen
ian Jordanië, hun gebied een inte-
-raal deel van deze staat achten en
n het eigenlijke Trans-Jordanië fa-
nilieleden. vrienden en zakelijke re
laties hebben.
West-Jordanië, ofschoon bezet door
le Israëliërs, geniet een grote mate
ran administratieve zelfstandigheid.
[Tit de aard van de zaak worden de
lakens er in hoogste instanties uitge
deeld door het Israëlische militaire
lestuur. dat civiele experts aanmoe
digde voor alle zaken die niet recht-
treeks met de veiligheid verband
louden. De burgemeesters van de ste
len en de moechtars van -de dorpen,
He vóór de zesdaagse veldtocht fun-
jeerden. zijn op hun post gehand-
ïaafd. Hetzelfde geldt voor het amb-
enaren-corps. En in straf- en civiele
aken, die niet de interne veiligheid
aken, wordt recht gesproken door
festjordaanse juristen, die uitspraak
ioen overeenkomstig het Jordaanse
- en niet het Israëlische recht.
Beweging
Het denkbeeld van een eigen po-
itleke status Is herhaaldelijk ter
sprake gekomen. Nog maar kort gele
den werd melding gemaakt van de
[stichting van een Palestijns-nationa
le beweging. De initiatiefnemers wa
ren een 25 jonge intellectuelen
van de Westbank, die zich ten doel
stelden „de bescherming van de be
langen en de bevordering van de as
piraties van de plaatselijke be
volking".
Zij overwogen de medewerking van
de Verenigde Naties in te roepen voor
het houden van een referendum, dat
de bevolking van 't bezette Jordaan
se gebied in staat zou moeten stel
len haar eigen staatkundige toekomst
te bepalen. Het ging hier kennelijk
om een poging om af te rekenen met
de traditionele leiders van de bevol
king, die door de groep als een con
servatief element werden beschouwd,
waarvan geen enkel heil te verwach
ten was.
De politieke gezindheid van de be
weging was niet duidelijk, maar naar
het schijnt was zij gekant èn tegen
Koning Hoessein èn tegen de diverse
guerrilla-groepen, die politieke aan
spraken op het bezette deel van Jor
danië laten gelden. De groep heeft na
een wijd gepubliceerde start naar
bulten nauwelijks meer activiteit aan
de dag gelegd en het heeft er alle
schijn van dat zij onder pressie van
Oostjordaanse kant en bij gebrek
aan aanmoediging van Israëli
sche. geruisloos van het toneel is ver
dwenen.
Al veel eerder bestonden er op de
Westbank allerlei andere, meestal
plaatselijke groepen notabelen, die
zich met de bestudering van de mo
gelijkheden voor een eigen politieke
status bezighielden. Ze zetelden voor
namelijk in Oost-Jeruzalem, Nabloes,
Ramallah en Bethlehem en hielden
los contact met elkaar. Daaruit ont
stond weinig positiefs, of het moest
dan zijn de recente reis naar Cairo
van drie Arabische politici dr. Ka-
dri Toekan, een vroegere Jordaanse
minister van Buitenlandse Zaken.
Hikmat el-Nasri, ex-voorzitter van
het Jordaanse parlement, en de bur
gemeester van Nabloes, Haj Maa-
zoez el-Nasri.
Het heette dat het hier om een be
zoek van rouwbeklag na Nassers
dood ging, maar al gauw lekte uit
dat de drie politici zich niet tot con
doleren hadden beperkt, maar ook
besprekingen hadden gevoerd met
Nassers opvolger, Anwar el-Sadat.
Pseudo-generaal
Een nieuwe noot liet onlangs een
Reuter-bericht uit Parijs horen waar
in een zich generaal noemende Pa
lestijnse Arabier, een zekere Aboe
Samee Toekan, als woordvoerder be
weerde op te treden voor een groep
Palestijnse leiders, die een "voorlo
pige revolutionaire regering" wilden
stichten en onderhandelingen met Is
raël wilden openen om een eind te
maken aan het conflict in het Mid
den-Oosten. Het bericht verwekte In
het bezette Jordaanse gebied nogal
wat hilariteit, want men kende daar
de "generaal" niet alleen als een
welgesteld koopman, maar ook als
een weinig serieuze avonturier, die
van wijntje en trijntje verre afke
rig was.
Als we deze laatste onderneming
vanwege haar dubieus karakter hier
buiten beschouwing laten, dan kan
worden vastgesteld dat het alle an
dere Palestijnse groepen die zich
voor de schepping van een min of
meer zelfstandige politieke status
voor de West Bank interesseerden,
aan enthousiasme ontbrak. De mees
te Arabische voormannen zijn er wars
van met de regering in Amman te
breken, die hun nog altijd hun sala
ris uitkeert. Bovendien geloven zij
geen ogenblik dat de Israëlische re
gering hun werkelijk zal toestaan hun
plannen te verwezenlijken.
Verdeeldheid
Wat dit laatste punt betreft bestond
er lange tijd geen overeenstemming
in Jeruzalemse regeringskringen. Er
waren er aanvankelijk die het de
moeite waard vonden de vorming
van een eigen leiderschap van de be
volking van de West Bank aan te
moedigen en na te gaan wat gedaan
kon worden om via een zelfstandige
politieke status voor de West Bank
tot een regeling met Jordanië te ko
men. Er bleek echter geen enkele
mogelijkheid te bestaan om een wer
kelijk representatieve vertegenwoor
diging in het leven te roepen om de
simpele reden, dat er onder de Pa
lestijnse leiders in het bezette gebied
geen eenheid van gevoelen en grote
persoonlijke naijver bestond.
Intussen schijnt de hele zaak vast
gelopen en misschien zelfs doodgelo
pen te zijn. De Palestijnse leiders,
een enkele uitzondering als de bur
gemeester van Hebron, sjeik Sjad-
bari, daargelaten, zijn te sterk In
zichzelf verdeeld en staan te zeer on
der de invloed van Hoessein en de
guerrillastrijders om zich in staat te
voelen iets constructiefs te onderne
men en de Israëlische regering heeft
eens en voor altijd vastgesteld dat
het niet in het nationaal belang is om
het zelfbestuur van de bevolking van
West-Jordanië zich ook tot het poli
tieke vlak te laten uitstrekken. Alle
partijen wachten dus maar op de vre
de, die hun wat minder utopistisch
lijkt nu, na Nassers heengaan, de
banden tussen Amman en Caïro ver
slapt zijn.
tM
mn-
Nu2voor jl.13.
Wajang, zuiver
plantaardig
Waja'vV en ongezouten.
LONDEN (AP) Engeland heeft
gisteren de Sowjet-Unie gewaar
schuwd haar oorlogsschepen in de
toekomst op enige afstand van ma
noeuvrerende oorlogsbodems te hou
den. Dit in verband met de aanva
ring van maandag tussen het Britse
vliegdekschip Ark Royal en een Rus
sische torpedojager van de Kotlin-
klasse in de Middellandse Zee. Geen
van beide schepen werd ernstig be
schadigd. maar twee Russisahe ma
trozen worden vermist en zijn ver
moedelijk vedronken.
Minister van Defensie Lord Car-
I rington zei in het Lagerhuis, dat de
Ark Royal maandag op nachtvlieg-
oefening in de zee tussen Malta en
Kreta was, toen de Rus op „aanva-
ringskoers" aan kwam zetten .Hel
meer dan 43.000 ton metende vlieg
dekschip zette de machines nog op
vdlle kracht achteruit, maar het
mocht niet baten: het werd aan
bakboordszijde aan de boeg getrof
fen. Minister Carrington bevestigde
dat ook Britse schepen Russische
smaldelen schaduwen, maar dan op
veilige afstand.
LONDEN (AFP) Scotland Yard
is er in geslaagd na een speurtocht
van twee jaar één van de meest ge
zochte Britse misdadigers in te re
kenen. Het is de 29-jarige John Mc-
Vicar die zijn bijnaam de "koning
van de uitbrekers" in oktober
1968 eer aandeed door uit de gevan
genis van Durham te ontsnappen. H(j
zat daar een straf van 23 jaar uit
wegens talrijke gewapende overval
len.
Naar aanleiding van een tip uit de
onderwereld werd een gewapende
macht van ongeveer veertig politie-
1 mannen samengetrokken om de wo
ning in Greenwich, waar McVicar
zich schuil hield. In het huis werd
een klein wapenarsenaal aangetrof
fen.
McVicar was ook al in 1966 ont
snapt, tezamen met zeven anderen.
Zij werden toen spoedig aangehouden
i Twee jaar geleden hakte hy met
twee medegevangenen een gat in de
muur van een gevangenisdouche. De
andere twee vluchtelingen werden
i spoedig gegrepen.
Het grootste elektronische oor ter
wereld is klaar: eind okojer is de
100 meter hoge en ev enbrede, bijna
4000 ton zware radio, e op van
het Bonner Max-Planck-Instituut
voor radio-astronomie in Effelsberg
in de Eifel in bedrijf gesteld. De
reuzenschotel moet stralingen uit tot
nu toe nog niet onderzochte diepten
van het heelal opvangen.
Twaalf miljard lichtjaren kan het
elektronenoor overbruggen, dat is
In kilometers 113 met 21 nullen.
Een groep van 40 radio-astrono
men Duitsers en buitenlanders
wil trachten met dit mammoetappa
raat een reeks van kosmische raad
sels op te lossen. Daartoe behoort de
vraag naar het ontstaan en de op
bouw van sterren, melkwegen en in
het bijznder die geheimzinnige he
melsobjecten. die ..pulsars" en „qua
sars" genoemd worden.
PARIJS (Reuter, AP) Char
les de Gaulle was niet alleen
een uitstekend generaal en een
indrukwekkend leider van zijn
land. maar muntte ook uit in
pittige uitspraken, die vaak niet
van humor ontbloot warerï. In
mei 1943 vertrok hij uit Londen
naar Algiers, waar hij de Franse
nationale bevrijdingsbeweging
stichtte. Over zijn afscheidsge
sprek met de toenmalige Britse
minister van Buitenlandse Za
ken Anthony Eden onthulde De
Gaulle, dat Eden hem vriende-
lijk-ironisch had toegevoegd:
„Weet u, dat u ons meer moei
lijkheden hebt berokkend dan
alle Europese bondgenoten te
zamen?". Waarop De Gaulle
glimlachend antwoordde: „Maar
dat komt omdat Frankrijk een
grote mogendheid is". Bij al zijn
dwepen met de „grandeur" van
Frankrijk had hij ook wel dege
lijk oog voor Frankrijks zwak
heden. „Hoe kun je", zo zei hij
eens tegen een diplomaat, „een
land regeren met 246 verschil
lende soorten kaas?". En bij een
andere gelegenheid zei hij:,,Elke
Fransman wil een of twee spe
ciale voorrechten hebben. Dat
is zijn manier om zijn harts
tocht voor gelijkheid te uiten".
Over generaals, diplomaten en
andere politieke leiders liet hij
zich bij herhaling zeer kritisch
uit: „De grootste ramp na een
stomme generaal is een intelli
gente": ..Diplomaten zijn alleen
maar goed bij constant goed
weer. Zo gauw het regent ver
drinken ze in elke drupnel". En
over Kennedy heette het: „Hij
heeft de stijl van een kappers
bediende. Hij kamt zich door de
problemen heen". Over Lyndon
B. Johnson: „Johnson zou ik
willen vergelijken met een
vrachtautochauffeur. Hij laat de
V.S. aan ons zien zoals zij wer
kelijk zijn, ruw en rauw. Als hij
niet bestond zouden we hem
moeten uitvinden". En tenslotte
over zichzelf. „De Gaulle staat
niet links. De Gaulle staat niet
rechts, hij staat ook niet in het
midden, hij staat erboven".
I~
Vijf Franse broers verdronken
Vijf Fransen, die in de buurt van
Nantes op mosselvangst waren ge
gaan, zijn gisteren verdronken. Hun
bootje kapseisde toen zij met hun
vangst naar de haven terugkeerden.1
De jongelui, 17 tot 23 jaar oud, wa
ren broers.
Bestand in Tsjaad In een groot
gedeelte in het midden van de Afri
kaanse staat Tsjaad, waar de rege
ring, gesteund door Franse troepen,
zware gevechten tegen rebellen heeft
geleverd, is een officieus bestand van
kracht geworden. Opstandige oppei-
hoofden zijnde vorige week in Fort
Lamy aangekomen voor besprekingen.
Let op de leeuw op het
pakje. Dan pas bent u
zeker van echte
Ceylon thee -
de fijnste thee
ter wereld..
ADVERTENTIE
THUERE
CO-OP
TEN HAVE
ALBERT HEIJN
SIMON DE WIT
K G
FOUR FINE CEYLON TEAS
TIKTAK
SPAR
Generaal Mansergh overleden
Op 70-jarige leeftijd is in Londen
overleden generaal Sir Robert Man-
sergh, een vroegere opperbevelheb
ber van de NAVO-strijdkrachten in
Noord-Europa. Mansergh, Zuidafri
kaan van geboorte, werd in 1951 be
noemd tot plaatsvervangend opper
bevelhebber van de NAVO-strijd
krachten in Europa. In 1953 werd
hü bevelhebber van de landstrijd
krachten in hetzelfde gebied en in
1956 ging hij de functie vervullen
van opperbevelhebber van de land
strijdkrachten van het Verenigd Ko
ninkrijk.
ADVERTENTIE
Nu 2 voor ƒ1.05.
Wajang, zuiver
plantaardig
en ongezouten.
(Van onze speciale verslaggever
W. P. Timmers)
WARSCHAU (GPD? In één
van de Poolse musea, die de oor
logsherinneringen bewaren, zien
buitenlandse bezoekers een docu
mentaire film over de verwoesting
van Warschau. Over de verlaten
puin vlakte trekt tenslotte het be
vrijdingsleger binnen. Die gebeur
tenis wordt, bijna terloops, tegen
het einde van de film getoond.
Nu ging het daar natuurlijk ook
niet om. Wie enigszins vertrouwd
is met de manier waarop in het
aangrenzende Oost-Duitsland bij
zulke gelegenheden de grenzeloze
dank aan 'het heldhaftige Sow-
jet-volk' en aan het Rode Leger
centraal staat werd getroffen door
het niet-vermelden van het Sow-
jetrussische aandeel in de bevrij
ding van Polen en de wederop
bouw van Warschau.
Tijdens een rondrit door de stad
had de gids mij Warschau's domi
nerende bouwwerk getoond: het Cul-
tuurpalels. Het is het sterkste staal
tje van de stalinistische suikerbak
kersstijl waarmee Moskou de Oost-
europese broedervolken heeft opge
scheept.
Op mijn vraag of dit gebouw in
Polen bewonderaars heeft, zei de
gids bescheiden: „De Russische ar
chitecten hebben indertijd aan deze
bouwstijl de voorkeur gegeven".
Daarna heb ik moeten vragen naar
de kern van de zaak, die in de DDR
vol trots zou zijn uitgelegd„Was
het gebouw niet een Sow jet-Russisch
geschenk bij de wederopbouw van
Warschau?"
Zo is het namelijk, maar er wordt
niet over gesproken. In reisfolders
komt Warschau's meest opvallende
bouwwerk niet eens voor! De Sow
jet-Unie ls voor Polen niet demon
stratief de „grote broer." die ze
voor de Oostduitse communisten is.
Het Rode Leger heeft in Warschau
geen grote indruk achtergelaten en
de stunkken land. die na de oorlog
aan de Sowjet-Unie moesten worden
afgestaan, zijn niet vergeten.
Zelfbewustzijn
Er zijn in Polen tal van studies
verschenen waarin wordt verdedigd
dat Pommeren en Silezië. de twee
streken aan Oder en Neisse die na
de oorlog van het verslagen Duitse
rijk werden afgeknabbeld, historisch
Pools zijn. Nergens bulten Duitsland
zal men de Poolse rechten op die ge
bieden willen betwisten, maar juist
historisch is de verdediging van die
rechten moeilijk In gesprekken
blijkt ook dat veel Polen op dat punt
twijfelen. Dat de Oostelijke gebieden
waarover niet mag worden gespro
ken. Pools waren, is voor hen echter
buiten alle twijfel. Het is moeilijk te
beoordelen. Elk contact ontbreekt,
descussies erover zijn uitgesloten,
het gebied behoort tot de Sowjet-U
nie.
Gomoelka heeft hoop gewekt, toen
hij in 1965 als partijleider aan de
macht kwam. Hij wordt nog altijd
beschouwd als de „leider van de li
berale groep", maar veel betekenis
wordt daar overigens niet aan ge
hecht. Die groep is niet in staat ge
weest na de stalinistische tijd wer
kelijk een liberalisering tot stand te
brengen. Gomoelka is oud, en zon
der een duidelijk in zijn voetsporen
tredende „kroonprins". Er worden
namen genoemd van jongeren, uit
gesproken „technocraten" naar men
zegt. maar voorspeld wordt tegelij
kertijd dat hun positie niet sterk ge
noeg is en dat bovendien volstrekt
onduidelijk is of van hen meer kan
worden verwacht.
Voorbeeld van Belgrado
Vooral In Polen bestond, na het
eigen falen, grote belangstelling voor
de ontwikkelingen in Tsjecho-Slowa-
kije onder Doebtsjek. De interventie,
met medewerking van de regering
in Warschau van Gomoelka dus
kwam voor de Polen des te har
der aan. Nu komt In een gesprek
over de economische toekomst al
gauw het voorbeeld Joego-Slavië aan
de orde. Over eigen ideeën en Initia
tieven praat niemand.
Polen zit in het slop. Het heeft
kredieten nodig en schraapt met al
le mogelyke middelen deviezen b(j
elkaar. Maar niemand maakt zich
de illusie dat daardoor het probleem
zou kunnen worden opgelost. Uit
breiding van de economische betrek
kingen met het Westen en met na
me met de bondsrepubliek zal ech
ter meer op kunnen leveren. Ook in
dat verband kan het verdrag met
Bonn een rol spelen. Een nieuwe po
litieke Impuls en nieuwe Inspiratie
in de industrie zijn dringend noodza
kelijk. Het behoort tot het Poolse
drama dat de heren uit Bonn, pra
tend over een grensregeling en hu
manitaire verbeteringen, zich daar
terdege van bewust zijn.
Het Cultuurpaleis in War-jet-Unie, waar geen enkele Pool
sohau, een geschenk van de Sow- graag over spreekt.
