Pden willen honderdduizend
Duitsers laten vertrekken
Zware
Y.S.
wapens van
voor Grieken
Roep om aftreden Hoessein wordt steeds luider
Weer acties tegen
IMF en Wereldbank
Regeiiig Bonn-Warschau over Volksduitsersr
Sow jet-Rusland tobt
met het stimuleren
van het initiatief
lekker lui Soa Treffer nachtmode
Over «rtien jaar
we;
'3ïï
rvan-Schreiber
-jlijft toch aan
kardinaal Alfrink
krottenwijk van
Santiago de Chile
Geen spoor van
ballonvaarders
GASBRAND IN
BEIEREN NOG
NIET GEBLUST
WOENSDAG 23 SEMBER 1970
Ifin>§CH DAGBLAD
PAGINA 9
ICE
(Van onze correspondent)
I BONN (GPD- De kans is groot dat ongeveer honderdduizend
foormalige Du" spoedig naar de Westduitse bondsrepubliek kun-
'0—2 Den emigrerers een verdrag tussen Bonn en Warschau over nor
malisering vae betrekkingen tot stand is gekomen. Bij het West
duitse Rode ES liggen 270 000 aanvragen van zogenaamde „Volks
duitsers" in -n voor hereniging met familieleden die in West-
Duitsland wo».
Het verdrag, traan nu al in vijf onderhandelingsrondes is gewerkt,
Is nagenoeg Bonn had er zelfs op gerekend, dat de zaak begin
deze maand^onken zou zijn, maar vooral door Pools toedoen is
bet tempo vaagd. En in een rustperiode, die als gevolg daarvan
ontstaan,nu het Rode Kruis een grote rol.
moetkomingen aan 5000 in Polen le
vende slachtoffers van experimenten
in nazi-concentratiekampen. Tot
dusver zyn 700 van zulke gevallen in
dividuele geregeld.
Een bevredigende overeenkomst
over de grenskwestie is voor de re
gering in Warschau verreweg het be
langrijkste. Als Bonn niet bereid of
in staat is de westgrens plechtig te
erkennen, dan zou toch tenminste
een formule moeten worden gevon
den, waarin de grens voor eeuwig
onaantastbaar wordt verklaard. Uit
de mededeling van Bargatzky na
zijn terugkeer uit Warschau blijkt
dat de Poolse bereidheid tot het
doen van concessies en de wens om
het verdrag een zo breed mogelijke
toestemming in Bonn te bezorgen,
nog altijd groot zijn. Bargatzky heeft
er geen bezwaar tegen gehad zich
enigszins voor het Poolse politiekè
doel te laten gebruiken. Hij heeft de
Westduitsers de mogelijkheden op
het menselijke vlak voorgehouden en
in één adem de regering-Brandt min
of meer aangespoord nu maar een
royaal gebaar te maken in de grens
kwestie.
notp 1 1
!13t
Voor de vduitsers wegen in het
jmtact meplen humanitaire as-
direi «ten zwa Aan gene zijde van
Mens hui' westgrens (de Oder-
Seisse-lijn'nen naar Duitse schat-
ag onge\ een miljoen Duitsers.
Poolse*erin8 heeft aanvanke-
0p heflndpunt gestaan, dat er
haar 3 nog slechts „Polen
len, n-' bi de loop der onder-
idelinj en zonder twijfel ook in
bela van het gewenste ver-
:ag me°nn is haar houding ge-
mancee1' geworden.
In 195 in onderhandelingen tus-
he/oolse en het Westduitse
lode fis een regeling getroffen
wr ^migratie van bepaalde ca-
egorif voormalige Duitsers.
jndsA zijn 367.000 personen west-
j^jjekomen. De laatste tijd ar-
Ter.er gemiddeld 600 per maand
ji zo doorgaan, dan was over
ir of veertien het probleem
I Poolse „Volksduitsers" opge-
Dringende gevallen
rige week is echter bij onder-
lelingen tussen het Westduitse
iet Poolse Rode Kruis gebleken,
de regering in Warschau bereid
p grotere schaal uitreisvergun-
te verlenen. Dit zou met na
tonnen gelden voor de ongeveer
00 gevallen, die van Westduitse
iet als .dringend" worden be-
»wd (oorlogsweduwen, sterk ge-
YYi serd wonende mensen, invaliden,
De president van het West-
se Rode Kruis, Walter Bargatz-
heeft verklaard dat hun komst
de bondsrepubliek kan worden
23- racht nadat het verdrag over
nalisering van de betrekkingen
een voor Polen bevredigende re-
ftg van de Oder-Neisse-kwestie to
d is gekomen.
mdien zou ook Bonn op het hu-
iltaire vlak een verplichting op
moeten nemen. Ongeveer 120
ioen mark zou moeten worden
etrokken voor financiële tege-
ARIJS (APP) Jean-Jacques-
van-Schreiber blijft secr.-generaal
de Franse radicalen. Een stem
mig, die hierover gisterochtend in
partij werd gehouden viel met
Stegen 9 stemmen in zijn voordeel
die tijdens de
npagne voor de tussentijdse ver-
raigen van Bordeaux had ver
ft I »rd zijn functie als secretaris-ge-
aal te zullen neerleggen als hij
I I tenminste 30 pet van het aan-
stemmen zou behalen, voerde on-
Myk na de verkiezingen zijn
consequent uit. Tot zijn gro-
teleurstelling behaalde hij na-
ijk slechts 16,5 procent. De uit-
van de stemming in de par-
bewijst dat de radicalen toch him
louwen in hem blijven stellen,
iele tegenstemmers waren het
eens met „de zeer persoonlijke
iihoden" die Servan-Sehreiber tot
toe heeft gebruikt.
SANTIAGO (AP) Kardinaal Al-
te, aartsbisschop van Utrecht,
tft gisteren een bezoek gebracht
a enkele van de vele krottenwy-
a rond de Chileense hoofdstad
totiago.
-moede is een droevig iets", al-
i de kardinaal in een zeer kort
torek met de pers. HU weigerde
a verdere verklaring af te leggen.
.Poblacion la Victoria", een van
krottenwyken die hy bezocht,
ttk de kardinaal met Santiago
bissen en Renato Bhysor, twee
derlanders priesters die samen
enkele Chileense rooms-katho-
teen een sociaal project wer-
D.
De kardinaal wenste hun geluk
et hun werk. De prelaat gebruik
te lunch in de Nederlandse pa-
chie in Santiago, waar by geduren-
zijn bezoek verblUft. Een groep
slerlanders, die in Chili werken,
eeft hem daar des middags een
toek gebracht.
Kardinaal Alfrink zou vanochtend
0 gesprek hebben met de Cileen-
!President Euardo Frei.
borgen zal hy een bezoek bren-
5 aan Puerto Mont in het noorden
Chili waar zich een grote Ne-
Öandse zendelingengemeenschap
Tydschema
Wat te verwachten was, gebeurde:
de afgelopen dagen hebben „verdre
venen." „Heimkehrer," voormalige
krijgsgevangenen en andere emotio
neel betrokken groeperingen de Ro
de Kruis-president laten weten, dat
hy zich niet met politiek dient in te
laten. Met hun nog sterke rancune
gevoel moeten zy van geven en ne
men niets hebben. De oppositie van
CDU en CSU, die het verdrag met
Moskou onaanvaardbaar vindt omdat
ze er geen afgewogen geheel van
estaties en tegenprestaties" in
kan ontdekken, zwygt nu met ple
zier, want Brandt heeft in dit geval
een forse oppositie (verdrevenen) in
eigen partU
De Westduitse regering heeft nu
een tydschema bepaald, dat zy voor
verdere afwikkeling van de onder
handelingen met Polen in acht zou
willen nemen. Eerst ontmoet minis
ter Scheel zyn Poolse collega volgen
de week in New York, waar beiden
de V.N. bezoeken. Vervolgens zou
begin oktober de volgende onderhan
delingsronde kunnen plaatshebben.
Kort voor de landdagverkiezingen in
de deelstaat Hessen (8 november)
zou dan de parafering kunnen plaats
hebben en kort voor de verkiezingen
in Beieren (22 november) de onder
tekening. Inmiddels zal de regering
tot het einde toe de moeilUke stryd
moeten volhouden voor een normali
sering, waarvan vrijwel iedere West
duitse politicus zegt zo'n groot voor
stander te zUn.
Monteurs van de 82ste lucht
landingsdivisie in de Amerikaan
se basis Fort Bragg, Noord-Caro-
lina, leggen de laatste hand aan
het materieeldat gereed staat
om op het eerste sein naar het
Midden-Oosten te worden gevlo
gen.
NEW YORK (AP) Amerikaan
se en Canadese opsporingsvliegtui
gen hebben gisteren geen spoor kun
nen vinden van de drie ballonvaar
ders, die boven de Atlantische Oce
aan worden vermist.
Zeven vliegtuigen en drie kotters
van de kustwacht hebben een ge
bied op ongeveer 800 km ten zuid
oosten van New Foundland afge
zocht. waar de ballon „The free
life" met een Amerikaans echtpaar
en een Engelsman aan boord waar
schijnlijk in zee terecht gekomen is.
Mark Semich, de Amerikaanse
ontwerper van de gondel van de bal
lon, zei dat deze kon dienen als red
dingsvlot en „zelfs zou blyven drU-
ven als men hem in stukken sneed".
President Giri in Moskou Presi
dent Giri van India is voor een be
zoek van elf dagen in Moskou aan
gekomen. Volgens het persbureau
Tass zal hU drie dagen besprekingen
voeren met de Russische leiders en
aansluitend daarop bezoeken bren
gen aan Leningrad, Tiflis en Kiew.
MOSKOU, DEN HAAG (ANP) gelyk moeten beheersen en hardnek-
In veel Sowjetrussische onderne
mingen wordt de groei belemmerd
door de houding van het leiding
gevend personeel, aldus het week
blad „Literatoernaja Gazeta". Het
blad heeft bij wijze van „proef
ballonnetje" aan zijn lezers een
kig moeten bestuderen". Weten -
schapslieden in de afdeling te Lwow
van het Economisch Instituut van de
Oekrainse universiteit hebben nu een
systeem ontworpen met het doel het
leidinggevend personeel in de onder
nemingen te stimuleren: alles uit het
nieuwe aanpak van dit probleem bedryf te halen wat er in zit.
voorgelegd. i Het nieuwe in het voorgestelde
Ook in die bedrijven waar sindsstelsel is dat het van de prestaties
1965 economische hervormingen1 van de betrokkenen zou afhangen of
ter stimulering van de onderne
mingsgeest en het initiatief zijn
ingevoerd, hebben niet alle za
kenlieden hun oude beproefde
tactiek laten varen, aldus de Li
teratoernaja Gazeta. „Die tactiek
houdt in: vervul de planopdracht
niet voor 111 procent maar voor
101 procent. Gebruik dit jaar niet
alle reserves want anders zal het
moeilijk zijn volgend jaar nog te
groeien".
Het probleem is door partijleider
Brezjnew dit jaar enkele malen aan
de orde gesteld als één van de te
kortkomingen van de Russische eco
nomie. Het leiden van ondernemin
gen is volgens hem een wetenschap
geworden, „die wy zo diepgaand mo-
WASHINGTON (AP, AFP. Reuter)
De Verenigde Staten hebben be
sloten hun leveranties van zwaar
militair materieel, wapens en uitrus
ting aan Griekenland te hervatten,
aldus maakte het ministerie van Bui
tenlandse Zaken in Washington gis
teren bekend. De levering van zware
wapens aan Griekenland werd na de
militaire staatsgreep van 1967 op po
litieke gronden gestaakt. Die van
lichte wapens werd voortgezet.
Voor de hervattang van de Ameri
kaanse wapenleveranties voert het
Amerikaanse, ministerie van Buiten
landse Zaken als argument aan, dat
de Griekse strydkrachten door ver
dere wapenleveringen in staat ge
steld worden hun volledige by dra ge
te leveren tot de verdediging van het
NAVO-gebied en de zuidelUke
NAVO-flank. Griekenland biedt de
NAVO en de VS strategische voor
delen, die voor de veiligheid vaai het
Westen van grote betekenis rijn- Dit
is de afgelopen maanden door de ge
beurtenissen in het oostelijk deel van
het Middellandse-zeegebied duidelUk
ln het lioht gesteld.
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken vindt verder, dat
in Griekenland een ontwikkeling tot
terugkeer naar een constitutionele
orde begonnen is. De regering van
Griekenland heeft verklaard, dat zy
de parlementaire democratie wil her
stellen.
Voorts heet het in de Amerikaan
se verklaring, dat de VS het belang
delen naar herstel van een burger
lijke regering in Athene.
Op grond van het Amerikaanse be
sluit kan het Griekse militaire be
wind. naar uit Amerikaanse ambte
lijke kringen verluidt, in de volgende
twee jaar rekenen op de levering van
zware wapens ter waarde van 56
miljoen dollar, waaronder vliegtui
gen, tanks, hefschroefvliegtuigen,
pantserwagens, granaatwerpers en
ortillerieuitrusting. Het meeste ma
terieel zal Griekenland geschonken
worden.
Het Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken heeft meege
deeld, dat de NAVO-bondgenoten
van het Amerikaanse besluit, de mi
litaire hulp aan Griekenland volledig
te hervatten, op de hoogte gesteld
zUn.
Het Amerikaanse besluit volgt op
berichten in de Griekse pers, dat het
kolonelsbewind van plan is binnen
twee weken nieuwe liberaliserings-
maatregelen bekend te maken, zoals
de opheffing van de staat van beleg.
Volgens de berichten zouden deze
maatregelen worden bekendgemaakt,
na het bezoek dat president Nixon
aan Europa zal brengen. Volgens an
dere persberichten zouden, terwUl
Nixon in Joego-Slavië is, de Ameri
kaanse minister van defensie Meivin
R. Laird en admiraal Thomas Moo-
rer, voorzitter van de Amerikaanse
commissie van stafchefs, naar Athe
ne komen om met Griekse functio
narissen te spreken over de militaire
veiligheid.
Zoals uit bijgaand artikel van onze correspondent in Bonn blijkt
werken de regeringen van West-Duitsland en Polen hard aan een
oplossing van het vraagstuk van de op Pools gebied achtergebleven
Duitsers. Hoe komen die Duitsers daar? Na de Tweede Wereldoorlog
is Polen als het ware naar het westen opgeschovende Sowjet-Unie
nam een brede strook Pools gebied in het oosten van dat land in
beslag en compenseerde de regering in Warschau met een strook
Duits gebied in het westen. Wat Polen in het oosten aan Moskou ver
loor kreeg het in het westen op kosten van het verslagen Duitsland
terug, inclusief de daar nog steeds ivonende Duitsers voorzover die
er niet de voorkeur aan gaven naar het resterende Duitse gebied
te vluchten. Op de conferenties van Jalta en van Potsdam gingen
Amerika en Groot-Brittanië akkoord met het Sowjetrussische „voor
stel" het bestuur over de Duitse gebieden ten oosten van Oder-
Neisse-lijn aan Polen toe te vertrouwen (met uitzondering van het
noorden van Oost-Pruisen, dat onder Russsisch bestuur kwam). Dit
alles voorlopigin afwachting van een definitieve regeling bij een
vredesverdragDie voorlopige toestand heeft tot heden toe voort
geduurd. Op de kaartjes ziet men de toestand ..de jure" (rechtens),
waarbij slechts sprake kan zijn van de Westduitse bondsrepubliek,
de z.g. Sowjet-zone en de oostelijke Duitse gebieden, welke onder
Pools en Russisch bestuur staan. De feitelijke toestand (de facto)
ziet er anders uit. De Russen hebben van hun bezettingszone de
DDR (Duitse democratische republiek) gemaakt: Polen gaat uit
van een definitieve Oder-Neisse-grens en de oostelijke Duitse ge
bieden zijn bij Polen, resp. bij de Sowjet-Unie ingelijfd. De regering
in Warschau, die aanvankelijk weinig voelde voor vertrek van een
nog vrij groot aantal ijverigeDuitsers, heeft zich nu dus bereid
verklaard dit vraagstuk tot een oplossing te brengen door de Duit
sers toe te staan naar West-Duitsland te vertrekken als zij dat
wensen.
ADVERTENTIE
zy hun functie behouden. Tot dusver
werkte men alleen met premies en
beloningen. Periodiek, byvoorbeeld
om de twee jaar, zou het hele be
dryf moeten worden doorgelicht. By
die gelegenheid zou een bepaald per
centage van het personeel zU die
de beste prestaties leverden een
hogere functie krijgen. Een zelfde
percentage, namely k de slechtste
werkers, zou dan een niveau lager
worden geplaatst.
Zó hoopt men te bewerkstelligen,
dat de leidinggevende functionarissen
op elk niveau in een bedrijf perio
diek worden „ververst". Het systeem
is niet bedoeld als een stelsel van
administratieve sancties, aldus de
auteurs van het artikel, de jurist
Jaohontow en de filosoof Jakoesjew.
Het gaat er volgens hen om of het
ieder in het bedryf op de juiste
plaats terecht komt. Wie is gedegra
deerd kan trouwens by een volgende
ronde weer hogerop komen, zeggen
zy. Belangrijk is dat de vervanging
systematisch geschiedt, en niet. zoals
nu, incidenteel en slechts als iemand
volledig heeft gefaald.
In het artikel wordt niet gezegd in
wiens handen de beoordeling en het
vervangen van het leidinggevend per
soneel zou komen te liggen. Dit zou
waarschynlyk de directeur van het
bedrUf worden, zoals blykt uit een
commentaar van professor Zajtsew,
leider van het instituut waar 't sys
teem is ontworpen. Deze spreekt na
melijk in het commentaar zUn twijfel
uit of iedere directeur het stelsel in
zUn bedrijf op de zelfde manier zal
toepassen.
De moeilijkste vraag is volgens
Jachontow en Jakoesjew ongetwUfeld
welke criteria moeten gelden voor de
beoordeling of iemand „goed" of
„slecht" werkt. Het formele criterium
of de planopdracht is vervuld, is niet
voldoende, want daaraan wil men
Juist ontkomen. De auteurs menen
dat de beoordeling moet zUn gegrond
op een „diepgaande analyse van de
economie van deproduktie". Voorts
moeten de persoonlijke kwaliteiten
van de leiders worden beschouwd.
BU het artikel zyn commentaren
afgedrukt van een partU functionaris,
een fabrieksdirecteur en professor
Zajtaew. Zy spreken zich alle drie
uit voor experimenten met het
stelsel. De hoogleraar merkt ove
rigens op, dat men het stelsel
KOPENHAGEN (ANP, Reuter.
AFP) Op de jaarvergadering van
het Internationale Monetaire Fonds
en Wereldbank in de Deense hoofd
stad Kopenhagen heeft de Neder
landse minister van Financiën prof.
dr. H. J. Witteveen gisteren zijn grote
waardering uitgesproken voor het
rapport van de „executive directors"
van het IMF over de rol van wis
selkoersen in het aanpassingsproces
van internationale betalingen.
Prof. Witteveen pleitte voor een
variabele koersschaal, waardoor de
by het IMF aangesloten landen jaar
lijks de waarde van hun munteen
heid in geringe mate zouden kunnen
aanpassen. Dit zou volgens hem in
overeenstemming zyn met de „fun
damentele onevenwichtigheid" in de
internationale betalingsbalans van
het betrokken land.
Benzinebommen en stenen regen
den gisteravond neer op afgevaardig
den naar de jaarvergadering van het
Internationale Monetaire Fonds
(IMF) en de Wereldbank, toen zU
de Koninklijke Schouwburg in Ko
penhagen binnengingen om een gala
ballet bU te wonen. Twee der gasten
weiden door stenen getroffen en per
ambulance naar een ziekenhuis ver
voerd.
De rellen werden veroorzaakt door
betogers, die het niet eens zyn met
de werkwijze van IMF en Wereld
bank, op het ogenblik dat Koning
Frederik en Koningin Ingrid bU de
Schouwburg arriveerden, wierpen de
betogers op het plein barricaden op.
Elders werden winkelruiten inge
gooid. De president van de Wereld
bank, McNamara, glipte via een zU-
niet als een of ander universeel in
strument moet beschouwen waarmee
men in een keer het hele probleem
van de selectie en de plaatsing van
het leidende personeel in de onder
nemingen zal kunnen oplossen. Daar
voor is het probleem te ingewikkeld,
meent hy.
ingang de schouwburg binnen. De
motorbrigade van de politie joeg ten
slotte de demonstranten uiteen, die
een spoor van brandende barricaden
nalieten. Twee politiemotors werden
door benzinebommen vernield. Deze
onlusten waren de ernstigste, die in
de Deense hoofdstad uitbraken tU-
dens de jaarlijkse vergadering van
de Wereldbank en het Internationale
Monetaire Fonds. Een groot aantal
Zweedse studenten en groepen uit
Frankrijk, Duitsland en Nederland
zouden aan deze acties hebben deel
genomen.
ES HEN FELDEN (DPA) Het
brandende gasreservoir in Eschen-
felden, in de Westduitse deelstaat
Beleren, kan met de middelen, die
op het ogenblik ter beschikking
staan, niet geblust worden.
Tot deze overtuiging zUn vertegen
woordigers van Ruhrgas Ag Essen
gekomen nadat zy gisteren de plaats
van het ongeluk hadden bezocht. De
brand brak zondag uit door een be
schadiging van de pypleiding en
heeft sindsdien onafgebroken ge
woed. Gisteren werden geen bluspo-
gingen meer ondernomen, omdat
het advies van deskundigen wordt
afgewacht.
Op de vraag of men de Ameri
kaanse specialist Paul Adair uit
Houston wil laten overkomen ant
woordde de directeur van .Ruhr
gas": „We denken er niet aan. We
hebben even goede deskundigen bU
Shell Ag en in Nederland. Die zullen
met ons overleggen en verdere maat
regelen bespreken."
(Van onze correspondent)
BEIROET (GPD) De kans op
een compromis tussen de strijdende
partyen in en rondom Jordanië
wordt steeds geringer nu het over
koepelende lichaam van de Palestijn
se bevrijdingsorganisaties openlijk
het aftreden van Koning Hoessein
heeft geëist.
Ruim de helft van de bewoners van
Jordanië bestaat uit Paleetijnea, die
in aparte woanwyken leven. Hoewel
deze burger-PalestUnen de comman
do's altyd steunden, hebben zU zich
nimmer verzet tegen de Jordaanse
autoriteiten. Maar door de Jordaanse
beschietingen van de woonwyken in
Amman is onder de Palestijnse bur
gers een steeds grotere afkeer ont
staan van het door de regeringstroe
pen gebruikte geweld.
Na óm eerste beeheiettogen van de
Palestijnse woonwyk in Amman telde
men 500 slachtoffers. Maar toen
reeds was men van mening dat Hoes
sein moest verdwUnen. Het zeer hoge
dodental van de laatste dagen als ge
volg van het optreden van het leger
en het oprukken van de Jordaanse
strydkrachten naar andere steden
heeft deze opvatting onder de bevol
king alleen nog maar versterkt.
Intussen heeft Koning Hoessein
gisteren zyn laatste in reserve ge
houden wapen, zUn kleine lucht
macht, tegen de guerrillastrUder6 in
actie laten komen in de hoop daar
mee een uitbreiding van de Syrische
interventie te kunnen voorkomen.
Maar zelfs als Hoessein alsnog als
overwinnaar uit het strydperk zou
treden, zUn de binnenlandse tegen
stellingen nauwelyks meer te over
bruggen. Want hoewel hU zioh door
puur machtsoverwicht misschien nog
kan handhaven, bestaat er weinig
kans op politieke samenwerking met
de vertegenwoordigers van de Pa-
lestUnse verzetsorganisaties. En juist
die samenwerking is de enige moge
lijkheid om de basis weg te nemen
voor de huidige terreur.
Het gaat er intussen steeds meer
op lUken dat het oonfliot in Jordanië
geleidelyk aan verandert van een ex
plosieve situatie in een slepende uit
puttingsoorlog. DaarbU zal dan de
indirecte steun van Westerse zUde
aan Jordanië en de Arabische hulp
aan de guerrillastryders terugkeer
van rust in het land vooreerst niet
anders zyn dan een vage wens.
HERMAN ROLFR8
