Composities voor 12 peren,
4 appels en zak aardappels
li boot
THEO KLEY INTRODUCEERT: Q
caballero. de sigaret
J" Kom J*
vandaag
programma
Minister wil
aankoopsubsidie
kunst verlagen
kijken en vergelijken
bij BOOT
in Bodegraven
DEN HAAG (GPD) Twee jaar geleden begilde Ne
derland zich, toen Louis van Gasteren en Theo Kley in de
„Vuist" van Willem de Stichting Nieuwe Wereldrecord in
troduceerde. De volgende dag genoten de „beeldbuiskinde
ren" op weg naar school en kantoor, nog lang na van het
volle Amsterdamse duo, waarbij het wereldrecord „ver
dekt opstellen" als de grootste dijenkletser van de eeuw
werd aangemerkt.
In die uitzending werd voorna
melijk het woord gevoerd door
Louis van Gasteren. Theo Kley
- droefgeestig clownsmasker met
Dorussnor bepaalde zich tot
wat aarzelende opmerkingen. Op
rijn achterhoofd droeg hij een
halve globe, bisschoppelijk signa
tuur. maar in dit geval uiterlijk
tenteken van een absurde wereld.
De incrowd van Amsterdam ken
de Theo reeds lang als projectielei
der van het Eksooties Kietsj Kon-
servaatooriejum, de dierenautomaat,
de moederpop en weggooi-automobiel
De langste adem heeft tot nu toe de
Insectensekte, ludiek bolwerk tegen
de vervuiling, die volgens Theo Kley
haar ontstaan dankt aan de verve-
III tos.
In het bizarre decor van zijn huis
tan de Ruysstraat (alles wat hier
staat komt van het Waterlooplein")
praat de nu gebrilde ex-kunstschil-
der gretig over zijn oubollig aandoen
de existentie bepaald en gevoed
door ingrediënten, die aan het Lim
burgse carnaval ten grondslag lig-
ren. Theo studeerde eens aan de
Van Eyck-academie in Maastricht,
waarmee zijn „kolderzolder" ten' de
le verklaard zou kunnen zijn.
Absurditeit
Maar achter de kolder gaat een
indere vent schuil, die zich niet
{raag laat kwalificeren als dolle
{rappenmaker, kracht puttend uit
pyramidale onzin. Hij zegt: „Ik geef
aan de absurditeit van de
mensen en het leven. Als Nixon
pleit voor reiniging van het water
maar tegelijkertijd kisten met ze
nuwgas in zee laat zakken, dan is
dat absurd'.
Andere uitspraak: „Iedereen doet
run best om normaal te doen lijken,
probeert niet uit de toon te vallen.
Daartoe moet de mens zichzelf for
ceren, waardoor een geweldige kort
sluiting ontstaat. Als de mensen wat
kritischer waren ten opzichte van
uchzelf zou er minder chaos zijn,
zouden er minder stupide dingen ge-
jbeuren.
Wat heerst is de liefdeloosheid van
■"het fatsoen. De liefde is gericht op
de welvaart, op goud. Als de men
sen van school afkomen, studeren
't niet meer. Daardoor stompen ze
if Ze denken ook dat de mens on
kwetsbaar is dat God altijd voor
een oplossing zorgt. Ze breken met
het verleden omdat ze zo graag
vooruit willen. Maar waar manifes
teert zich die vooruitgang.
Al worden de rokken nog zo kort,
de taboes blijven nog levensgroot
bestaan. De mensen barsten nog al
tijd van de frustaties. Hun denken
begint bij de historische jaartelling.
De goede dingen van de primitie
ven hebben ze overboord gegooid. Het
verleden wordt aangeduid als kwak
zalverij, zwarte magie. De positieve
kanten daarvan worden niet meer
bestudeerd.De mens verwatert en
zegt" „Jongens over twee minuten
landt de eerste mens op de maan.
Maar wie zegt dat dat werkelijk de
eerste mens is?"
Theo Kley is omringd door een
reeks vreemdsoortige toestellen,
waarbij hij explicatie geeft in een
qvasie wetenschappelijk jargon, zon
der dat er op zijn gezicht een lach
doorbreekt. HU weet dat humor over
dadig aanwezig is, maar die humor
is functioneel ingebouwd in zyn fi
losofie.
.De insectensekte", doceert hij.
„is eigenlijk een uitvinding van Max
Reneman. HU ontstond na de vogel
sterfte op de Waddeneilanden. De
mens en de milieuvervuiling dus.
Wij componeerden een „vlinderope
ra", waarin een aantal jongens en
ook de geluiden maakt van insecten.
Tn die opera worden smartlappen ge
zongen, waardoor het geheel gaat
werken als een podiumkrant.
Een aantal opvoeringen hebben
we geven in een kerkje in War
der- Voor de begeleiding zorgt het
Residentie Orkest.
De opera is niet gebonden aan thea
ter, maar speelt zich zoveel moge-
lUk af op de plaats des onheils. Dat
kan zUn in de vrfje natuur In de
steden en tussen de industrieën.
Voor boeren en tuinders, die ver
slaafd zUn aan het spuiten, be
staat de mogelUkheid zich vrijwil
lig op te laten nemen in ontwennings
kampen van de insektensekte".
Op de voordeur van Theo Kley's
opTrekje is een bordje gespijkerd
met de aanduiding „deskundologisch
laboratorium".
Volgens Theo heeft de wereld weten
schappers nodig, die van alle mark
ten thuis zUn
ZU zUn de de6kundologen, die het
genie moeten benaderen van een
Leonardo da Vinei.
„WU hebben reeds een leerstoel
geplaatst in de Vrije Universiteit.
Dat ding staat er nog steeds. Het is
een mobiele leerstoel zogezegd. MUn
theorie is, ik heb het al gezegd, dat
de vervuiling ontstaat uit de verve
ling. Verveling, dat wil zeggen, niet
creatief bezig zUn, is een slaaptoe
stand. Het niet wakker zUn leidt tot
vervuiling.
Daarom kun Je het de kapitein
van een olieschip niet kwalUk ne-
ADVERTENTTB
anders dein andere.
ToneelsDeler en TV-acteur Jules Croiset.
THEO KLEY
laserstraal
men, wanneer hU zUn olie in zee
loost. HU wil een schoon schip.
I maar begrijpt niet dat hU later de
vergiftigde vissen op zUn boterham
j krUgt. HU is niet creatief hij
j slaapt. HU verveelt zich. Wat wij
nu doen is de verveling opsporen".
Met een professoraal geheven vin
ger wUst Theo in de richting van,
een apparatuur, waarin de bezoe
ker onder andere een strijkplank
herkent. De opbouw bestaat uit rea
geerbuizen. voortdurend aan en uit
flakkerende lichten, spiegel en snor
rende motortjes. „KUk". zegt hU, „Je
moet dit beschouwen als een laser
straal. Kaatst de laserstraal terug
dan hebben we te maken met een
persoon die zich verveelt. Ik noemde
deze machine de „eerste hulp bU mi
lieuvervuiling".
Slaat de machine alarm, dan komt
Max Reneman met zUn koffertje,
waarin allerlei voorwerpen zitten te
gen de verveling zoals doosjes met
maatstaven en standpunten. Met de
maatstaven, transparante staafjes
met een schaalverdeling, treden we
het slachtoffer tegemoet. We houden
de maatstaven voor zUn gezicht. Op
het moment dat we met elkaar con
tact hebben, strepen we dat af op de
staafjes. We weten dan of zUn ni
veau hoog of laag is.
De standpunten zUn metalen pla
ten met beugels. Sommige mensen
hebben maar één standpunt. Daar
zitten ze aan vast. Anderen staan
open voor meer standpunten. Be-
fh"UP Je?"
Geen doel
Nog steeds de bittere ernst. Maar
wat is het doel van Theo Kley? „Ik
heb geen doel. Dat is Juist de fout
van de mensen. Wat wU alleen no
dig hebben is een uitgangspunt. In
de ontwikkeling van de maatschap-
pU vang Je signalen op, die Je spel
en overtuiging beïnvloeden. Sommi
ge mensen kunnen dat niet omdat
ze maar één standpunt hebben. Ze
zUn te veel beïnvloed, te veel ge
richt op een doel. Ik heb mUn auto
vervangen door een fiets. Ik heb op
mUn tochten meer gezien dan de
laatste tien Jaar.
Toch zUn de dingen die ik zag er
altUd geweest. binnenkort ver-
schUnt het deskundologisch tUd-
schrift waarin dit allemaal wordt
beschreven. Waar ik op doel is de
persoonlUke verantwoordelUkheid
van ieder mens. ZUn verantwoorde
lUkheid voor de chaos op deze pla
neet."
Voor een beter begrip heeft Theo
een voorbeeld uit de fauna bU de
I hand. „Je ziet op een bloem nooit een
bU met een andere bU ouwehoeren.
Het individu is verantwoordelUk voor
de massa".
De insectensekte la een duldelUk
tegenstander van de vivisectie. Het
clubje van Theo heeft daarvoor een
parodie uitgewerkt, waarvan reeds
enkele voorstellingen hebben plaats
gehad.
Theo Kleyn: „Er zUn soms van die
vermoeide studenten die een leuke
avond willen om zich te ontspan
nen. Als er nog een paar honderd
gulden over zUn in kas nodigen ze
ook de insectensekte uit. Zo gebeurde
dat ook in utrecht. De studenten
vonden ons wel aardige grapjassen.
Wat wU op het podium brengen is
een reusachtige, gevulde slaapzak. Op
die slaapzak wordt de vivi-sectie uit
gevoerd. dat gebeurt volkomen kli
nisch. Iedereen krUgt een wit doekje
voor de mond. Er worden geluiden
geproduceerd die de hartklop en de
ademhaling moeten voorstellen. Zet
ten wU het mes er in, dan komen er
allerlei blubbertoestanden te voor-
schUn.
Die blubber - de ingewanden wordt
op schaaltjes gelegd en door ver
pleegsters uitgedeeld onder het pu
bliek. Ter studie. Het laatste wat er
uit komt zUn de darmen, vUfendertig
meter lange slurven waar muziek uit
komt, vrolUke muziek. Zo moet je de
darmen ook beschouwen".
Volgens Theo barst het studenten-
publiek niet in een bulderend gelach
uit. ZU hebben er geen defi- j
nitie voor. Is het cabaret, is het cir-
cus. is het een vreemde sekte?
Ter verduidelUking„Ik heb niet
de pretentie om de maatschappU te
verbeteren. Ik wil ook niet kwetsen
of bespotten. Ik speel alleen mee in
een parodistische vorm. Wat ik wil
zeggen is dat de mensen primitiever
leven dan in de middeleeuwen. Veel
dingen ontgaan ons. De zee is nog
niet ontgonnen. In die zee huizen 2 a
driehonderd algen, die uitstekend zUn
als voedingsmiddel. Maar we laten de
riolen en rivieren uitmonden in zee.
In de oorlog werden er gifgassen in
zee gegooid. Voordat we met de ont
ginning beginnen is ie vergiftigd.
Fruitorgel j
Het nieuwste project van Theo
Kley is het fultorgel. Tijdens een be-
zoek aan het kernfysisch laborato
rium werd de sekte geconfronteerd,
met drie tomaten, waarvan het in
wendige op koptelefoons was aange
sloten. De bezoekers konden daardoor
de „muziek beluisteren die in elke
vrucht aanwezig is.
Theo: „Het is de energie van to- j
maten, die in geluldstrillingen wordt I
omgezet. WU hebben het schema op
gevraagd en experimenteren nu met
geluiden in ander fruit. Zoals een
citroen, een banaan en ananas. Je
doet een staafje zink en koper in de
vrucht, die de energie omzet in ge-
luidswaarde. Die gelui dswaarde
wordt naar de pUpen van een orgel
gevoerd. Wanneer het orgel speelt,
gaat er bUvoorbeeld op de peer een
schemerlampje branden. Dan weet
iedereen, dit is het geluid van de
peer. Zo kun Je dus seizoenconcerten
geven.
BUvoorbeeld in de kersentüd een
kersenconcert. Componisten zullen
een nieuw werkterrein vinden. ZU
zullen composities schrUven voor 12
peren. 4 appels en een zak aardap
pels. Als koorwerk bUvoorbeeld. Zo
kun Je bloembollen dennenbossen op
het orgel aansluiten. Het wordt een
geweldig feest. De natuur klinkt als
muziek. De mensen moeten open
gaan staan voor de nlet-normale
dingen, voor het niet alledaagse. Het
Is een avontuur. Dan zullen ze eens
een keer wel de bomen door het bos
zien. Dat is het skelet van mUn
werk."
En dan klinkt er uit een zeer oude
grammofoonmuziek van een 78-
toerenpiaat. Amusementsmuziek uit
de Jaren dertig, lekker gek en oud,
passend in de sfeer van de kitsch-
platen met aan de wand kwUnen-
de Juffrouwen, het wuifrUtuig. dat
onder het rijden een wuivende hand
in beweging brengt, de lege trom
mel met een blauwe lamp. de bizar
re maskers en de paarse hand die
ergens achter vandaan komt.
Theo glimlacht eindelUk. „Zalige
muziek," zegt hU en kUkt vaderüjk
naar Joke, een beeldschoon meisje
dat met hem samen het eigen
brood bakt, de kippen voert en
groente kweekt in de tuin. En dat
midden in Amsterdam. Het verkeer
buiten slaat hard toe. Het is weer
even wennen.
PAUL VAN BEClfUM
NEDERLAND
6.45 -
6.55 -
7.04 -
7.24 -
7.44 -
8.00 -
8.20 -
9.10 -
9.35 -
10.15
10.55
NEDERLAND II
Pi po de clown (NOS)
Journaal (NOS)
Daad bU het Woord, quiz (EVANG. OMROEP)
The Continental Singers (EVANG. OMROEP)
Nader bekeken, interview (EVANG. OMROEP)
Journaal (NOS)
Mannix, tv-serie (VARA)
Koning Klant (VARA)
Holland Festival Music-Hall I (geïmproviseerde
registratie van de première-avond in De Doelen
te Rotterdam op 26 juni j.l.) (VARA)
Achter he* nieuws (VARA)
Journaal (NOS)
6.45 Pipo de clown (NOS)
6.55 Journaal (NOS)
7.04 Parlementair en politiek weekoverzicht (NOS)
7.30 Schoonmoeders, tv-serie (NCRV)
8.00 Journaal (NOS)
8.20 Spel zonder grenzen; finale in Verona waarin o.m.
mededingt de ploeg uit Alphen aan den Rijn
(NCRV)
9.35 Rarenboim over Beethoven, tv-serie (NCRV)
10.00 Hier en nu (NCRV)
10.45 Gewijde koorzang (NCRV)
10.55 Journaal (NOS)
Koen Verhoeff gaf nog een
bittere nasmaak van onze
Oosteuropese cupzorgen door
ook nog dat laatste brokje
schlemielig voetbal van AJax in
Ij Albanië te laten zien. Voor voet-
!i balminnend Nederland een wei-
J nlg verheffend schouwspel, dat
J dank zij de inspanningen van de
Nederlandse cameraman en van
Ajax-voorzltter Van Praag tot
j ons kwam. Goed, we zagen in
[j leder geval de balk in eigen
(televisie-toog. zodat we de Al
banese splinter maar beter snel
kunnen vergeten.
..Three ekseptional days", het
I gefilmde profiel van de Haar
lemse popgroep Ekseption was
een stuk beter te verteren dan
j de eerste aflevering van „Wat
een familie". Wat een serie be-
j looft dat te worden! Niet zoals
in „Vaders tegen wil en dank"
een oom met twee kleine en een
groot kind. of zoals in „Lucy":
tegenowoordig een eerzaam ge
scheiden (Ja, eigenlUk wéét je
dat niet) vrouw met twee oude
re kinderen, of zoals in „Skippy"
en „Flipper", een man alleen
met kinderen, maar een levens
echt huwelUk, zo uit onze da-
gelUkse omgeving. Gewoon, een
man. klap. zeker niet te oud,
met drie plezierige Jongens. Ge
woon weduwnaar, niets aan de
hand. Vindt gewoon een andere
vrouw, charmant, niet onbemid
deld. weduwe vermoeden
we met toevallig ook drie kin
deren. Leuke dochters. Welzeker,
dan gaan ze trouwen en hebben
zes leuke kinderen samen. Het
is allemaal gewoon positief en
niemand hoeft er zich aan te
ergeren. Maar het mag wel.
Joop van ThUn is niet een
van onze betere interviewers,
oun. omdat hu zich zo zelden
trefzeker uitdrukt. ZUn gast in
VPRO's ,3erichten uit de zo
mer" maakte dat echter weer
goed, want de eerste buitenge
woon hoogleraar in de sexuolo-
gie, dr. Van Emde Boaz, had
aardige dingen te zeggen. HU
meende, dat iemand die in 1960
voorspeld zou hebben dat Ne
derland in '70 bezig was met een
liberaliseren van de abortus
wetgeving voor gek zou zUn ver
sleten.
Dr. Van Emde Boaz Juichte de
grotere openheid ten aanzien
van het sexuele leven toe. maar
veroordeelde de commerciële ma
nipulaties erom heen. Dat er een
Victoriaanse periode zou nade
ren, zoals velen menen, dacht
hU niet. HU voorspelde wel dat
de sex-als-consumptiemiddel
aan een beperkte tUd gebonden
is en dat daaraan spoedig een
einde zal komen. Tenslotte gaf
hU als advies als hoogleraar aan
zUn studenten-artsen: „Sex-
puur bestaat niet. Het bestaat
alleen in zijn menselUke relatie,
in de emotionele betekenis. Voor
de arts is de enige juiste hou
ding, sta open en ontvankeUjk
voor het sexuele in al z'n uitin
gen en laat je niet belemmeren
door een levenbeschouwelUke of
welke opvatting dan ook
HILVERSUM (GPD) Minister
Klompé van CRM overweegt de aan
koopsubsidieregeling kunstwerken te
wUzigen. ZU is voornemens het sub
sidiepercentage te verlagen van 25
tot 20 procent.
Toen de regeling van kracht werd
was het bedrag dat de kunstkoper
terugkreeg 30 procent. De minister
overweegt deze verlaging wegens de
ondervonden moeiUjkheden bU de
toewijzing van de beschikbare bedra
gen.
Ondanks aanzienlijke verhoging
van het subsidiebedrag bleek de
vraag andermaal de middelen verre
te overtreffen. Door de verlaging van
25 naar 20 hoopt de bewindsvrouwe
de omzet met een kwart te vergro
ten.
Alvorens een besluit te nemen wil
minister Klompé een onderzoek in
laten stellen naar de te verwachten
gevolgen.
Voor vrUdag 18 september
Hilversum I 402 m.
VPRO 18.00 Nws. 18.20 De Vrije Ge
dachte 19.30 Nws. VARA 21.00 Stereo
22.55 Act. 23.05 Stereo Prettig week
end licht pl. progr. 23.55-24.00 Nws.
Hilversum II 298 m.
NCRV 18.00 Koor met licht ork. 18.19
Ultz. van de Boeren PartU 18.30 Nws.
18.41 Hier en Nu act. 19.00 Wereldpa
norama 19.10 Stereo Veel gevr. gewij
de muz. gr. 19.40 Wijd als de wereld we
kelijkse Intern, orient. In kerk. zending
en oecumene 19.50 Kinderkoor met
Instrum. begeleid. 20.05 Stereo The
sound of musical muslcalfragm. 21.30,
Stereo De stuurlui aan de wal. een
uitz. In de serie over de grens TROS:
22.00 Act. 22.30 Nws. 22.40 De Beyaerd-
Hler cabaretprogr. 23.10 Apollo XXI:
een fantastisch ruimtevaart mysterie:
Mldnlgl
progr. 23.65-24.00 m
23.30 Stereo Midnight special licht muz
Voor zaterdag 19 september
Hilversum I 402 ni.
VARA 7.00 Nwa. 7.11 Ochtendgymn.
7.20 Soc. strljdl. 7.23 Weekeind Jeugd-
progr. VPRO 7.54 Deze dag VARA 8.00
Nws. 8.11 Van de voorpagina 8.15 ZO
135 gevar. progr. 9.35-9.40 Waterstand.
10.30 stereo licht Instrum. ensemble 11.
Nws. 11.03 Stereo 1. orgelspel 11.15
Oosteuropese kroniek. 11.35 Stereo hal
lo volluk licht progr. met lnterv. 12.30
Tussen start en finish act. sportnws.,
13.00 Nws. 13.11 Vara-Varla 13.13 Act.
13.23 Stereo Dit ls het begin Jeugd-
progr. 14.35 Radio Jazz Magaz NOS
15.00 Beethoven 200. 16.00 Nws 16.03
Stereo Scan pop. progr. over elektroni
ca VARA 16.15 Stereo Trompet en pla
no opn. mod muz. 16.35Artistieke staal
kaart 17.10 Operamuz. gr. 17.55 Meded.
Hilversum II 298 m.
NCRV 7.00 Nws. 7.11 Het levende
woord 7 16 Stereo Op het eerste gehoor
klas. muz. gr. 7.25 Horen en zien 7.30
Nws. 7.33-7.50 Hier en Nu act 8.00 Nws.
8.11 Te Deum Laudamus gew. muz.
opn. 8.30 Nws. 8.32 Stereo Voor de vr.
9.00 Theologische Etherleergang 9.35
Kymn. voor de hulsvr. 9.45 Stereo gr.
Gala du Dlsque classique 11.00 Nws.
11.03 Verscheurde wereldstad le«. 11.15
Solarium een hoogtezonprogr voor
11.55 Med. KRO 12.00 Zonder
grensen rubr. over missie en zending
12.10 Uit balans ultz. In samenwerking
met het NKOV 12.14 Markber. 12.16
OverhelsvoorlExportlvltelten nws. wen
ken en adviezen op sportgebied 12.26
Med. t.b.v. land- en tulnD. 12.30 Nws.
12.41 Act. 12.50 Bultenl. comm. NOS
13.00 Prioriteiten maar vooral veel.
muz. KRO 14.00 Stereo PM een week
blad met veel plaatjes 16.00 Nws. NOS
16.30 Inzet een progr. over amateurlst.
muz. beoefening HIRO 17.00 HIRO ma
gazlne 17.15 Gasten van de week KRO
17.30 Stereo Zesnegenplus lichte mu-
zlekprogr.
Hilversum III 240 m.
KRO 9.00 Nws. 9.02 Djlnn gevar. pro
gram. 10.00 en 11.00 Nws. NOS 12.00
Nws. 12.03 Gevolmachtigd, een konlnk
te rijk voor de door u gevraagde pl.
NORV 13.00 Nw». 13.03 Nee. we noe
men geen namen licht pl. progr. met
verzoeknum. 14.00 en 15 00 Nws. 16.00
Nwa. 16.03 Pour o'clook tea gevar. muz.
progr. 17.00 Nws. 17.02-18.00 Hier en
Nu wekelUkse sportshow met lichte pl.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
Nederland I.
EO. 15.30-16.00 Klnderprogr. NOS:
16.00 Journ. AVRO 16.02 Rlkkle en
Slingertje klnderprogr. 16.35-17.30 Op
zaterdag, gevar. progr. voor de jeugd.
NOS 18.45 Pipo de Clown NOS 18.56
Journ. AVRO 19.04 AVRO Rallycross.
NOS 20.00 Journ. AVRO 20.20 Weekend
show met de Mountles 21.15 Mireille
Mathleu 22.00 De gevreesde revolver,
western film NOS 23.15 Europese kam
pioenschap. Basketball dames ln Rot
terdam 24.00-0.05 Journ.
Nederland II.
NOS 18.45 Pipo de Cl. NOS 18.55
Journ. KRO 19.04 Oostgroenland, film
report. 19.30 De Debbie Reynolds Show
Debbie als Journaliste NOS 20.00 Journ
KRO 20.20 Zar und Zimmermann -ope
ra van Albert Lortzlng. opgevoerd door
de Haburgse Staatsopera NOS 22.30-
22.35 Journ.
ADVERTENTIE
voor een kwaliteits
piano of orgel
VRIJDAG 18 SEPTEMBER 1970 LEIDSCH DAGBLAD I» PAPIN A 5.
U zult er een unieke collectie
electronische orgels en piano's
aantreffen van vele merken,
modellen en prijzen
betalingsspreiding inruilen
franco levering
landeliike service-d«ensi enzovoort
HARTELIJK WELKOM BU
ORGEL- EN PIANOHANOEL
Kerkstraat 2-28 BODEGRAVEN
Telefoon 01726-2541
Bezoek de toonzalen ol vraag
brochures
