n Leila's ideaal: vrijheid Palestina en vrouw Parijs beziet Bonn jaloers Pessimisme over gesprek Midden-Oosten VLIEGTUIGEN IN DE KOKENDE HITTE )AYAN PREEKT Bonn en Bern wijken voor druk Palestijnen Met skigen Ostpolitik Aanhang Frei voor Allende Midden in de woestijn van Noord-Jordanië Maharadja 's verliezen privileges DINSDAG 8 SEPTEMBER 1970 LETDSCH DAGBLAD PAGINA jlUSALEM (AP) In een op- arende verklaring heeft de Is- gche minister van Defensie e Day an zaterdag gezegd te ge- t dat Israël de „laatste stadia" I de oorlog in het Midden Oosten Tt bereikt. De oorlogsheld, die bepaald bekend staat als een 7» verklaarde in een vraagge- voor radio Israël dat de Is- en Arabieren naar zijn me- „op weg waren naar een ak- 1, ook al stond ieder der par- een verschillend akkoord voor eraagd wat voor een herfst en ir hij verwachtte, antwoordde inister dat de situatie zich had kkeld niet alleen omdat Israël ande aan de oorlog wilde maar omdat „de Amerikanen en de en en de Egyptenaren dat wil- fanneer de oorlog zo algemeen -ranst wordt, mogen wij aan- dat er een weg zal worden waarlangs vrede zal kun- rorden bereikt of althans een aan de vijandelijkheden zal m worden gemaakt", vraaggesprek leverde niet al- bovenstaande vriendelijke en eve uitspraken op. Dayan zei Israël momenteel langs het anaal een „positie gekenmerkt militaire ka-acht" bezat. Als de enaren het kanaal zouden hrijden om ons terug te drij ldus de minister „dan zal alles an hen overblijft een hoop ka- choten tanks zijn, waarbij de stingen uit de zesdaagse oor- nderspel zullen lijken" am sprak ook opmerkelijk ge- 1 over de mate waarin de •Unie betrokken was bij de tegen Israël. Hij verklaarde in gleden de mogelijkheid niet te p uitgesloten van actieve Rus interventie ten gunste van maar voegde daaraan toe moet de mate van actieve ge- tandelingen bij die steun niet jven. Men kan niet zeggen i Sowjet-Unie, feitelijk, actief strijd tegen Israël betrokken minister verklaarde van me- B zijn dat de Sowjet-Unie ope- binnen grenzen die zij zich- eeft gesteld. „Men kan niet tien dat zij haar volle kracht Israël tot gelding zou willen tl, ook al is het niet te ver in dat zij uit het Midden Oos- |e besluitvorming in Israël om edesoverleg voorlopig te sta- ïeft minister Dayan ongetwij- belangrijke rol gespeeld. Des- is gaf de generaal zaterdag rklaring af, die in merkwaar- egenspraak schijnt met zijn ïchtige" taal van de laatste In die verklaring geven wij ifi ld artikel het voornaamste verdwijnen", aldus Dayan. tagd naar de Egyptische be- thendingen en him gevolgen i vredesonderhandelingen on- spiciën van VN-bemiddelaar Jarring, antwoordde Dayan: de raketten moeten terug naar rige posities, of de hele kwes- fieuw gaan bespreken, alsof pikte akkoord niet bestond". moet aan de lopende vre- «rhandelingen blijven deel- maar tegelijkertijd een „mi- ilternatief" achter de hand i i verklaarde dat Israël be et zijn te praten over vredes- en, maar daarbij ervan moet dat wanneer geen overeen- tig wordt bereikt het land in l de bestandslijnen te verde- odat het niet zal kunnen teruggeworpen. moeten niet in een positie te verkeren waarin wij met Ig tegen de muur de be- (nen zou moeten verdedigen de afgelopen drie jaar met «ebben kunnen houden", aldus dat de Verenigde Staten, F bestand hebben geëntameerd, ledige gewicht in de schaal _Je werpen opdat het ook releefd doordat de Egyp- hun raketten terugbrengen oorspronkelijke posities, te Verenigde Staten die niet bereiken, dienen zij Israël Nej&n van de verplichting het tu na te komen". Dayan ant woi| ook nog op vragen met be- des» tot een eventuele herope- lsPireh het Suezkanaal. werkLg^er antwoordde dat Egyp- en rnaa' nie^ 55011 kwiJMMi °Pe_ kunper dat Israël daarmee in- Israël zou bereid moeten zijn >rtje- besprekingen te voeren. campi zei niet te geloven dat pre- asser dit onderwei-p ter ta- jwengen, aangezien de Egyp- vasthoudt aan het »t dat het kanaal gesloten blyven Jtolang de Israelis de oever bezet houden, hei, algemeen optimistische 't vraaggesprek met Dayan scherpe tegenstelling tot de an de meeste Israelis. Zij mening dat een heroplaaien strijd niet alleen mogelijk Ifs waarschijnlijk is. waarnemers herinnerden 3at drie jaar geleden, aan vond van de zesdaagse oor- an aan verschillende cor- Qten zei dat er geen oor omen. oofden hem en vertrokken el op de morgen van de ini. Nauwelijks was hun in de lucht of de piloot dat de oorlog in het Mid- was uitgebroken. (Van onze correspondenten) LONDEN (GPD) Ondanks het ultimatum van het Pales tijnse Volksfront besloot gisteravond de Britse regering na rijp beraad met juridische deskundigen Leila Ali Khaled (26) niet vrij te laten. Terwijl de Duitse en Zwitserse regeringen zich lieten intimideren door het in Amman geuite dreigement de Duitse en Zwitserse mannelijke passagiers van de gekaapte Boeing 707 van de Lufthansa en de DC-8 van de Swissair te zullen doden als niet alle in Europa gevangen gehouden Pales tijnse kapers (drie in Duitsland, drie in Zwitserland) werden vrijgelaten, toonde de Britse regering zich onvermurwbaar. „Juffrouw Khaled pleegde haar misdrijf boven Engels grond gebied en zal daarom in dit land terecht staan", aldus ver klaarde een woordvoerder. Precies één jaar plus een week geleden kwam Leila Ali Khaled (26) '"n het nieuws door samen met haar landgenoot Salem Essauri een TWA Boeing 707 met 113 passagiers aan boord vanuit Rome te dwingen koers ♦■e zetten naar Damascus. Nadat de dodelijk geschrokken passagiers het vliegtuig mochten verlaten, liet zij het toestel uit elkaar spatten. Leila werd de heldin van het Volksfront in Jordanië. Deze verering ging zelfs zover, dat, haar revolutionaire bewe ging postzegels in omloop bracht waar zij samen met Salem en het brandende gekaapte toestel opston den afgebeeld. Leila werd in Haifa geboren en stamt uit een gezin met twaalf kin aeren. Na het uitroepen van de staat Israël weken haar ouders uit naar Libanon, waar zij later de Amerikaanse universiteit van Bei roet bezocht. Na het beëindigen van naar studie was ze als onderwijzeres enige tijd werkzaam in het olierijk dom Koeweit aan de Perzische Golf. Kort na de nederlaag van de „Zes daagse oorlog" in '67 gaf Leila haar goed betaalde baan op omdat zij meende dat er vanaf dat ogenblik voor elke Arabier nog maar één ideaal bestond: de strijd voor de be vrijding van haar geboortegrond. Opdracht Leila Ali Khaled vertrok naai- Jor danië en sloot zich aan bij het Marxistische Volksfront ter Bevrij ding van Palestina. Eén van de eerste dingen die zij ging doen was een vier maanden durende guerrilla- NEW YORK/AMMAN (AP, Reu- missie van de Arabische Liga ter Ondanks het optimisme van die moet trachten een verzoening tus- de Israëlische minister van Defensie sen Palestijnen en Koning Hoessein Dayan zien waarnemers de toekomst tot stand te brengen, van het vredesgesprek over vrede in het Midden-Oosten somber in. Er zouden nog maar enkele strohalm pjes zyn. Eén van die halmpjes is de komst naar New York op 15 septem ber bij de opening van de 25ste zit ting van de Algemene vergadering van de Verenigde Naties van alle mi nisters van Buitenlandse Zaken van landen die bij deze problematiek be trokken zyn. Mogelijk kan een ge sprek tussen hen de. door de Israëli sche weigering om deel te nemen aan de missie Jarring ontstane impasse doorbreken. Maar veel hoopt lijkt niet aanwezig. Van Russische zijde is gisteren al verklaard dat de kansen voor een politieke oplossing voor het Midden- Oosten vrijwel teniet zijn gedaan. De Verenigde Staten zouden Israël onder druk zetten toch nog genoe gen te nemen met de Egyptische be standsschendingen. De Israëlische premier Meir deed gisteren in een interview met de BBC een beroep op president Nixon Israël de middelen niet te onthouden om zich te ver dedigen. Zowel in Cairo als in Tel Aviv is er trouwens sprake van een escalatie van beschuldigingen in de geest zo als ze voor het ingaan van het be stand dagelijkse kost waren. Niet al leen speelde mevrouw Meir in haar interview met de gedachte van een Derde Wereldoorlog; in Cairo gaf de Egyptische regering een verklaring uit dat de Israëlische bewering over bestandschendingen een masker was, waarachter de Israëlische acties te gen Egypte verborgen werden. Het gezaghebbende blad Al Achram be weerde dat een Israëlisch offensief o handen was. Amman In Jordanië is de situatie tussen het leger en de Palestijnse guerrillastrij ders nog steeds tot het uiterste ge spannen. In Amman braken gisteren weer gevechten uit. Guerrillastrijders namen verscheidene Jordaanse mili tairen gevangen. De Franse consul ter plaatse zou twee uur door de guerrillastrijders zijn vastgehouden. Libië heeft verklaard geen zitting te zullen nemen in een speciale com- Leila Ali Khaled: heldin van de Palestijnse revolutie op de postzegel. cursus volgen. Daar leerde ze om gaan met automatische wapens, de methoden voor de „silen-t killing", en het gebruik van explosieven. „We hebben een bijzondere opdracht voor je", zei haar commandant op een dag tegen haar, .mogelijk zelfs een zelfmoordcommando". .Het was geen bevel", bekende ze later, „ik kon er voor bedanken, maar daar heb ik geen moment aan gedacht". In de drie maanden die daarop volgden werd ze vertrouwd gemaakt met de Boeiing 707. Ze kende op het laatst alle instrumenten en kon ook de boordradio bedienen. Na de kaping van het TWA- toestel moest de Amerikaanse gezagvoerder dan ook toegeven dat hij versteld had gestaan van haar grote technische kennis. „Dat meisje kon ons zelfs vertellen hoeveel brandstof er nog in de tanks zat en ze wist precies hoever we nog konden vliegen". De zondag na afloop van de kaping als „beeldschoon" beschreven Pa lestijnse had zoals later bij fouille ring bleek, brieven bij zich bestemd voor de passagiers. ,,Ik wil onze ac tie uiteenzetten", luidde de tekst van deze brieven, „en mijn spijt betui gen voor het ongemak dat wij u hebben aangedaan". Intussen is Leila ingesloten in een Londense gevangenis in afwachting van haar berechting. Na haar ge slaagde kapingsactie van vorig jaar verklaarde zij nog voor radio Bei roet: „Ik heb maar twee idealen in myn leven: de vrijheid van Pales tina en de vrijheid voor de vrouw". Op dat laatste hoeft ze de eerste tijd niet te rekenen. SANTIAGO (Reuter) De Chi leense christen-democratische partij van de aftredende president Frei heeft min of meer officieel haar steun betuigd jegens de winnaar van de presidentsverkiezingen van afgelo pen week, de marxist Salvador Allen de. en daarmee zijn bevestiging als president vrijwel gegarandeerd. Al- lende behaalde niet de absolute meerderheid, en het congres moet op 24 oktober de definitieve beslissing vellen. De christen-democratische partij, die bij de stemming in het congres een sleutelpositie inneemt, leverde gisteravond in een verklaring kritiek op de oproepen van aanhangers van de verslagen rechtse kandidaat Ales- sandri tot het congres, hun favoriet alsnog het presidentschap te bezor gen. De christendemocraten spraken van pogingen om „de logische uit spraak van het kiezerskorps op on rechtmatige wijze te wijzigen". Aanhangers van Alessandri hielden verscheidene betogingen waarbij zü verklaarden zijn nederlaag niet te zullen accepteren. De rechtse par tijen zijn nu druk bezig voldoende oppositie bijeen te trommelen om het congres toch nog onder druk te zet ten. PARIJS (GPD) De Franse re gering is allerminst gelukkig met haar betrekkingen tot de twee machtigste bondgenoten in het westen: West-Duitsland en Amerika. Hoewel Parijs Willy Brandt moei lijk kan aanvallen op zijn „Ostpo litik" jegens Moskou dat is im mers een voortzetting van generaal De Gaulles ambities voelt men, zich toch gepasseerd als de grote bemiddelaar tussen Oost- en West- Europa. President Pompidou kon zijn gevoelens hierover dan ook nau welijks onderdrukken toen hij tij dens zijn vakantie op een geïmpro viseerde persconferentie liet weten dat hij geen enkel heil ziet in de suggestie van Brandt een conferen tie bijeen te roepen van de vier gro te westelijke mogendheden dus inclusief West-Du its land. Want voor Parijs telt in het magische getal vier West-Duitsland nog altijd niet mee. Bovendien begint het Russisch— Duitse verdrag voor Parijs nog een veel ernstiger consequentie te bete kenen dan alleen maar de gekneus de nationale ijdeiheid. Enkele maan den geleden reisde namelijk de Ame rikaanse senator Perey langs de Westeuropese hoofdsteden om aan te kondigen dat Washington beslo ten had de verdediging van Europa drastisch te herzien. Van de 1.3 miljard dollars die Amerika jaarlijks utigeeft aan de Europese defensie zullen de Europeanen voortaan zelf 500 miljoen moeten dragen. Als de regeringen daartoe niet bereid zijn, dan zal een deel van de Amerikaan se troepen en materieel worden te ruggetrokken. Als streefdatum werd juli 1971 genoemd. Washington mo tiveerde zijn besluit met het argu ment dat door het Russisch - Duitse verdrag de agressie-kanten o phet Europese continent nu aanzienlijk verminderd zijn. Bonn kon deze Amerikaanse logi ca uiteraard moeilijk bestrijden. De Westduitse regering deed aan Perey echter wel het verzoek de rekening van 500 miljoen dollar pas te pre senteren, nadat het verdrag met Moskou door het parlement was goedgekeurd. Voor Parijs ligt deze zaak erg moeilijk. Tijdens het bewind van president De Gaulle heeft de Fran se regering jarenlang hoog van de to ren geblazen met de stelling dat zij de verdediging wel zelf ter hand kan nemen. Het vertrek van de Ameri kaanse troepen ligt oppervlak kig beschouwd in de lijn van Pa rijs. De werkelijkheid is echter an ders: De Gaulle kon zijn taal over militaire onafhankelijkheid uiten zolang hij zeker wist dat de Ameri kanen in Europa zouden blijven. Het uur der 'waarheid voor die Fransen grootspraak kan dan nu ook wel eens aanbreken want Fr ank rijks militaire autonomie kan in geen ge val vóór 1975 een feit kunnen zijn, althans op nucleair gebied. Een ander aspect van het Ame rikaanse bezuinigingsplan is van fi nanciële aard. Een van de meest overtuigende argumenten voor de Gaulles kernzwaard is namelijk al tijd geweest, dat een „ge- nucleariseerd" leger veel goedkoper, is dan een conventionele troepen macht. Dit jaar heeft minister van defensie Debré dit dan ook voor het eerst bewezen: zijn begroting is na melijk de laagste sinds jaren, het Amerikaanse dreigement zou dus, bovendien tot gevolg hebben dat de Franse militaire uitgaven vrijwel van de ene dag op de andere weer krachtig worden verhoogd. Waar mee dan een tweede Gaullistisch geloofbeginsel over boord moet, worden gegooid. FRANK ONNEN NIEUW DELHI (DPA) De In diase vorsten hebben gisteren met een pennestreek van de president van India. Vorahagiri Vaenkale Giri, hun reoht cp belastingvrije inkom sten en andere privileges verloren. Op verzoek van de Indiase rege ring heeft Giri, zich beroepend op het omstreden artikel 366 van de grondwet, de maharadja's de titel „regent" ontnomen. (Aan deze titel ontleenden de 279 voormalige vor sten vervolgens de interpretatie van de regering van India ook hun aan spraak op de voor .regenten" gere serveerde belasting vrije staats inko mens en andere voorrechten). Vorige week woensdag kreeg de Indiase regeling, onder leiding van premier Indira Gandhi, in het In diase lagerhuis de vereiste meerder heid van twee derde voor een wets ontwerp om de geprivilegeerde po sities van de maharadja's teniet te doen. Maar drie dagen later kwam het Indiase hogerhuis een stem te kort voor de goedkeuring van het ontwerp. Daarop bediende mevrouw Gandlii zich van een van de grond wettelijke kunstgrepen die de uitvoe rende macht van India ten dienste stonden, namelijk de .pennestreek" van president Giri. De maharadja's van India hebben him voorrechten meer dan twintig jaar geleden van de vader van me vrouw Gandhi, Jawaharlal Nehroe, gekregen. Met de toezegging van vele privileges waren zij te bewegen geweest hun voormalige vorsten dommen in de pas opgerichte Indiase unie onder te brengen. AMMAN (DPA, AP, Reuter. AFP, HJE) Ergens midden op een grint- vlakte in de woestijn van Noord-Jor- danië zaten vanmiddag nog een groot deel van de passagiers van de twee door het Volksfront gekaapte toestel len; een Boeing 707 van TWA en een DC8 van Swissair in de brandende hitte en omsingeld door tanks en pantserwagens van het Jordaanse le ger en tot de tanden gewapende Pa lestijnse guerrillastrijders, die ieder een op een afstand houden met het dreigement de toestellen te zullen op blazen bij nadering zonder hun toe stemming. De landingsbaan in de woestijn waarop de toestellen staan werd in de Tweede Wereldoorlog aangelegd door de Engelse luchtmacht en is ongeveer 5 kilometer lang. Het vliegveld, dat de Engelsen Dawons Field noemden, is door de commando's omgedoopt in Al Thawra (Revolutie). De baan ligt op ongeveer 70 kilo meter ten noordoosten van Amman en meer dan 20 kilometer van de dichtsbijzijnde verharde weg. De Jordaanse chef staf, generaal- majoor Mashour Haditha heeft in de schaduw van het vliegtuig van de Swissair onderhandelingen gevoerd met de commando's. De Jordaanse regering wilde de passagiers en de bemanningsleden naar een veilige plaats brengen. Naast het Amerikaanse vliegtuig staat een tent met een Palestijnse vlag er op. Een tankwagen brengt regelmatig vers water voor de guer rillastrijders. Op 40 kilometer afstand, by Zarka zyn Jordaanse en Iraakse legereen heden gestationeerd. De troepen by Zarka zyn in staat van alarm ge bracht om een mogeiyk Israëlische actie in dit gebied te voorkomen. De guerrillastrijders hebben de ge parkeerde vliegtuigen omgeven door loopgraven, die er in een straal van ongeveer 450 meter omheen liggen. Ze zyn uitgerust met zware machine geweren en anti-tank wapens. Bin nen de loopgraven worden geen ver slaggevers toegelaten. Ongeveer 200 meter verder op staan een aantal bussen, jeeps en pantser- wagehs van het Jordaanse leger. On geveer 3,5 km verder op houden Jor daanse pantservoertuigen, die met machinegeweren zyn bewapend de plaats omsingeld. De guerrillastrijders zeggen dat de soldaten niet durfden schieten op hen, omdat ze wilden voorkomen dat de passagiers iets zou overkomen, maar dat ze graag zouden willen. Later op de dag wordt een aantal vrouwen en kinderen vrijgelaten en met Jordaanse vrachtauto's naar het Hotel Intercontinental in de Jor daanse hoofdstad gebracht. De vrouwen zien er vermoeid uit. Eén van hen een schoonheidsspecia liste uit New York vertelt; ,,Ik kreeg pas in de gaten dat ons toestel was gekaapt toen iemand door de boordradio zei: „Goedenavond u heeft nu een nieuwe gezagvoerder". Toilet De schoonheidsspecialiste, die van haar vakantie in Oostenrijk terug keerde, zegt dat een vrouw met een rode hoed de leidster van de kapers scheen. Zy werd in het comparti ment van de eerste klas geholpen door een man met een geweer. „Eerst moesten wy blyven zitten met onze veiligheidsriemen dicht ge gespt. We mochten niet eens naar het toilet", zo vertelde zy. „Toen het vliegtuig was geland, drongen er wolken stof de cabine binnen en iedereen dacht dat bat toestel in brand stond. De helft van de pasagiers was al door de nooduit gang naar buiten gegaan, toen we in de gaten kregen dat er niets aan de hand was". De passagiers brachten de nacht op hun plaatsen door. De veiligheids riemen moesten nog steeds vastge- gespt blyven. Pas toen een vertegen woordiger van het Internationale Rode Kruis na middernacht aan boord was geweest, mochten we van het toilet gebruik maken". Een andere passagier verelt dat de landing met horten en stoten was verlopen. Het vliegtuig was met een schok tot stilstand gekomen, klaar- biykelyk om een botsing met het an dere vliegtuig te vermyden. De twee vliegtuigen hadden geen schade opgelopen, hetgeen een won der mocht heten na de landing zon der navigatie- hulpmiddelen op de baan. Nog een beeld van de resten van de opgeblazen jumbojet in Cairo. De groep vrijgelaten passagiers was nauweiyks in het Intercontinental Hotel gearriveerd, toen zy al naar de kelder moest om dekking te zoeken nadat in de nabyheid een raket was ontploft, die vermoedeiyk door com mandostrijders was afgevuurd.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1970 | | pagina 9