Djakarta neemt kritiek op
Soeharto niet al te zwaar
Ulbricht maakte
zeer zenuwachtig
„liberaliseringsgolf
Kasabian, kaartenhuis of hoekstee]
MANSON GUILT
NIXON DECLARE!
A
o
Harde klappen in
noordelijke deel
van Zuid-Vietnam
HET PROCES MANSON-TATE (V en slot)
Meeste Nederlanders denken anders dan betogers
Raketverplaatsingen
voor het ingaan van
de wapenstilstand
Bedrijfsleven
Kunstschatten
Paus keert zich
tegen nudisme
AGNEWGEEN
ECONOMISCHE
DEPRESSIE
STUDIEPLANNEN
Zll
Lager in r
Rams Game 1
Satuttky
PAGINA 12
LETDSCB DAGBLAD
MAANDAG 17 AUGUft
ADVERTENTIE
DJAKARTA (GPD) „Ach, het zal niet zo'n vaart lopen",
meende een Indonesische ambtenaar, die zich intensief bezig
houdt met de voorbereidingen van de reis van president Soe
harto naar Nederland. „We winden ons echt niet zo op over
de aangekondigde demonstraties. Zelfs als die een ernstig ka
rakter aannemen, dan weten wij toch dat het grootste deel van
het Nederlandse volk er anders over denkt. Bovendien moet
u niet vergeten dat ook uw landgenoten de aanhangers van
Mao en Che Guevara niet serieus nemen. Ze maken veel la
waai, maar iedereen weet toch dat het geen echte communisten
eijn".
Jong, waarna Koningin Juliana het
Indonesische staatshoofd ln Huis
ten Bosch een gala-diner zal aanbie
den. De president zal de volgende dag
in aanwezigheid van het vorstelijk
echtpaar een krans leggen bij het
Nationale Monument op de Dam.
In de Indonesische hoofdstad is
men dag en nacht in de weer met
de voorbereidingen van het presiden
tiële bezoek aan Nederland, dat op
dinsdag 1 september zal beginnen en
vermoedelijk de daarop volgende vrij
dag eindigt. Een van de leden van
de staf van minister Malik deelde
mee. dat de grote lijnen van het
programma nu wel min of meer vast
staan. Op de eerste dag zal de pre
sident met zijn gevolg ontvangen
worden door minister-president De
waarna een ontvangst volgt by bur- geëxposeerde
In dit verband zal de president
ook een bezoek brengen aan Philips
in Eindhoven, zich nader oriënteren
op landbouwkundig terrein en het
Waterkoopkundig Laboratorium in
Delft bezichtigen. Vermoedeiyk zal
ook Europoort bekeken worden.
Cultureel
Meer op informele basis zal de pre
sident, die vergezeld wordt door mi
nister Malik en een tiental generaals,
enkele malen met het kabinet van
gedachten wisselen over ontwik
kelingshulp, uitwisselingsprogram
ma's en de Nederlandse investerin
gen in Indonesië. Verder zal ook de
culturele overeenkomst tussen beide
landen geratificeerd worden. Binnen
dit kader zal ook gesproken worden
over de talloze in Nederlandse musea
studenten, 200 middelbare scholie
ren; de Indonesische diplomatieke
vertegenwoordiging telt samen met
de consulaire ambtenaren 80 man
personeel en is daarmee de grootste
Indonesische vertegenwoordiging in
Europa) de kans geschapen worden
de president te ontmoeten.
Over het presidentiële bezoek aan
het Nederlandse parlement werd in
gemeester en wethouders van Amster
dam. In de middag brengt het pre
sidentiële gezelschap een bezoek aan
het Koninkiyk Instituut voor de
Tropen, voorafgegaan door een
lunch, waaraan talloze vertegenwoor
digers van het Nederlandse bedrijfs-
leven die iets met Indonesië te
maken hebben zullen aanzitten.
LEIDEN Naar aanleiding van
de in bügaand artikel uitgesproken
mogelijkheid, dat een deel van in
Nederlandse musea geëxposeerde
kunstschatten uit Indonesië uitein
delijk weer in musea in Indone
sië wordt ondergebracht, hebben wij
kunstschatten uit In-1 de directeur van het Rijksmuseum
donesië, waaronder beeldhouwwerken, voor Volkenkunde in Leiden, dr. H.
manuscripten en boekwerken. Er be
staat nameiyk de mogelykheid dat
een deel van deze kunstschatten uit-
eindeiyk weer in Indonesische mu
sea wordt ondergebracht.
Hoewel nog niet zeker zal er waar-
schyniyk voor een beperkt aantal le
den van de Indonesische gemeen
schap in Nederland <in totaal zyn
ongeveer 7000 Indonesiërs in Ne
derland gevestigd, onder wie een 300
WASHINGTON, TEL AVIV, AL
GIERS (DPA, Reuter, AFP, AP)
Volgens Westelijke diplomaten in
Cairo heeft Egypte de verplaatsing
van raketstellingen waarmee het
volgens Israël de wapenstilstand
heeft geschonden enkele uren
vóór het ingaan van het bestand tot
stand gebracht onder dekking van
hevig artillerievuur. De Amerikaanse
inlichtingendienst zou tot dezelfde
slotsom zijn gekomen. Op grond hier
van zou Israël dan ook niet op steun
van .Amerika behoeven te rekenen bU
Rijn klachten.
Intussen verklaarde mevrouw Gol-
da Meir gisteravond, dat Israël over
CASTELGANDOLFO (DPA/AFP)
Paus Paulus heeft zich gisteren
in een toespraak tot pelgrims in zyn
buitenverbiyf in Castelgandolfo fel
gekeerd tegen het nudisme en de
verheeriyking van het lichaam.
HtJ hekelde het nudisme, de over
spannen erotiek, de vrye liefde en
„de poging om in het leven aan het
lichaam de hoogste voorrang te ge
ven." omdat de mens zich daardoor
steeds meer en vrywel ongelimi
teerd verlaagt. In dit verband, aldus
Paus Paulus, is het dan ook niet
verrassend dat „het egoïsme, de
misdadigheid en het gebruik van
verdovende middelen de boventoon
gaan voeren in het leven en uit
groeien tot een epidemie die de
maatschappy aantast en het leven
verlaagt en triest maakt."
De Paus sprak de hoop uit, dat de
nieuwe generatie zich van deze le-
venswyze zal afkeren en het besef
krygt dat het christendom de onder
werping van het lichaam aan de
geest eist.
Hasjies ta Jordanië De Jor
daanse politie heeft in Akaba een par
ty hasjies en opium in beslag geno
men ter waarde van 2,5 miljoen dol
lar. Dit is de grootste vondst die ooit
in Jordanië is gedaan. De party be
stond uit 433 kg hasjies en 432 kg
opium. Twee mannen zyn gearres
teerd. de verdovende middelen zyn
verbrand.
Doodstraf voor verkrachting Het
Fooi se opperste gerechtshof heeft de
doodstraf bevestigd tegen drie man
nen die schuldig zyn bevonden aan
verkrachting en moord. Eerder dit
Jaar had het hooggerechtshof de
drie mannen, ln leeftyd variërend
v»n 19 tot 21 jaar. ter dood veroor
deeld omdat zy samen een meisje van
dertien jaar hadden verkracht en
daarna vermoord ln een stadje in de
buurt van Warschau.
Eisen van ontvoerders De Tupa-
maros. de linkse ontvoerders van de
Braziliaanse diplomaat en de Ame
rikaanse bodemdeskundige in Uru-
quay hebben hun eisen her
haald voor de vrijlating van alle
politieke getangenen in ruil voor het
leven van ae Braziliaan. In een
brief, die in Porto Alegre, Brazilië
werd gevonden werd gezegd dat de
Braziliaanse consul Gomides zal wor
den gedood ais niet 183 politieke ge
vangenen binnen 72 uur zouden wor
den vrijgelaten.
onbetwistbare bewyzen beschikt, dat
Egypte het bestand wel degelijk heeft
geschonden. In een rede tot het cen
trale oomlté van de Arbetdersparty
Mapai verzekerde de premier, dat
Israël het Amerikaanse vredesinitia
tief niet zou hebben aanvaard, als
het geweten had dat h"t eerste re
sultaat van het bestand een „aan-
zieniyke verzwakking van zyn mili
taire positie zou zyn".
De Amerikaanse minister van De
fensie Laird verklaarde gisteren dat
het onmogelijk Is de Israëlische
kladhten dat de Sowjet-Unie en
Egypte het bestand in het Midden-
Oosten hebben geschonden, als juist
of onjuist te bestempelen. De be
windsman deed een beroep op de
partyen de discussies over deze kwes
tie te staken en met de onderhande
lingen te beginnen Deze uitspraak
van de Amerikaanse minister komt
neer op een afwijzing van de klaoht
van Israël.
Alleen Arabieren
AP meldt uit Tel Aviv, dat de
Franse militaire academie dit jaar
geen Israëlische officieren zal in
schrijven, maar een groter contin
gent Arabische militairen gaan op
leiden. De Arabische officieren die
in Frankrijk een voortgezette oplei
ding ontvangen, komen uit Algerye,
Libanon en Syrië.
WASHINGTON (Reuterl Vol
gens vice-president Spiro Agnew is
het een mythe dat de V.S. zich in
een economische depressie zouden
bevinden. De Amerikaanse regering
heeft het er in haar strijd tegen de
inflatie veel beter van afgebracht
dan haar critici toegeven. Overigens
vond Agnew dat de economische
problemen minder moeilyk zouden
zyn, als het Congres sneller zou heb
ben gereageerd op voorstellen van
de regering.
De vice-president gaf zyn mening
in een artikel in de ..Washington
Po6t." Hy ontkende dat in de rege
ring paniek zou heersen over de mo
gelykheid, dat de federale begroting
uit de hand zou lopen. De regering,
zo zei hy, heeft een grootscheepse
reorganisatie van prioriteiten uitge
voerd, waarby er een verschuiving
was van defensie naar binnenlandse
projecten. Men moet zich realiseren
dat dé economie niet alleen een ver
mindering van de defensie-uitgaven
moet verwerken, maar ook een reeks
maatregelen ter afkoeling van een
groeiend inflatiegevaar. De regering
houdt de begroting onder controle,
doch dit kan alleen zo blyven als
het Congres het geld niet over de
balk smyt en de regering zou hel
pen om de uitgaven onder strikte
controle te houden, aldus vice-presi
dent Agnew.
P. Pott, naar diens mening gevraagd.
Dr. Pott vraagt zich af op welke
rechtsgrond dit zou kunnen geschie
den, omdat de werkelyk belangrijke
kunstschatten die zich in openbaar
Nederlands bezit bevinden, 150 jaar
geleden door schenking werden ver
worven.
Het zou inderdaad, aldus onze
zegsman, iets totaal anders zyn in
dien Nederland herzij vlak voor de
oorlog of in de paren ronrd 1948
(souvereiniteitsoverdracht) een be-
langryk bestandsdeel van de collec
ties van het toenmalig Bataviaasch
Genootschap naar Nederland zou
hebben overgebracht. Dit is beslist
niet het geval, aldus de directeur
van het Ryksmuseum voor Volken
kunde.
Djakarta meegedeeld, dat men ervan
overtuigd is, dat mogelyke vragen
niet in stryd zullen zyn met de
gangbare parlementaire gebrui
ken. Volgens een Indonesische zegs
man beseft president Soeharto maar
al te zeer. dat sommige vragen niet
gemakkelyk te beantwoorden zullen
zyn. „Maar dat is nu eenmaal het
risico dat hy moet lopen", aldus de
zelfde woordvoerder. En deze bereid
heid om ook de onprettige kanten
van dit bezoek te aanvaarden, wordt
gezien als een belangryke stap in de
goede richting. Al houdt dit nog niet
in, dat er onmiddeliyk iets positiefs
van president Soeharto moet worden
verwacht.
Vraag
eens vrijblijvend advies (mondeling, telefonii
schriftelijk) bij het bolwerk voor uw bolwerk:
ONDER WIJS-INSTITUUT
IM.E.A.B.
Leidei
o.l.v. M. van der Horst - Herengracht 4 -
Telefoon 01710—30660
officiële - door het I.M.O. erkende - Mlddenstandsoplei<J
VANAVOND
tussen 7 en 9 uur
speciale
inlichtingenavond
iddenstandsopleld*
Mondelinge avondcursussen voor:
Alg. Ontw. - Middenstand
Boekhouden -
Nederlands - Engels - Frans - Duits
Beroepsgoederenvervoer.
KOPENHAGEN (Reuter) Het
Deense blad „Berlingske Tidende"
bericht, dat de tolk van de Poolse
communistenleider Gemoelka. Er-
SAIGON"AP) In het noordelyk
deel van Zuid-Vietnam worden op
het ogenblik van weerszyden harde
klappen uitgedeeld.
Amerikaanse B 52-bommenwerpere
deden gisteren hun zwaarste aan
vallen sinds byna twee Jaar nadat
Noordvietnamezen hun zwaarste ar
tillerie-aanval sinds een jaar hadden
uitgevoerd in het gebied langs de
gedemilitariseerde zone. Vyf gealli
eerde bases werden met byna twee
honderd raketten, mortiergranaten
en granaten van niet-terug-stotende
vuurmonden bestookt.
By een voltreffer op de munitie
opslagplaats van de geallieerde ar
tilleriebasis Fuller werden enige
tientallen Zuidvietnamese soldaten
gewond. Fuller ligt enkele kilome
ters ten zuiden van de gedemilitari
seerde zone.
By de luchtaanvallen van gisteren
kwamen vyftig luchtreuzen, twee
derde van de gehele vloot van B52's
in het gebied van de Stille Oceaan
in actie tegen Noordvietnamese ba
siskampen, bunkers, geschutsstellin-
gen. opslaggebieden en infiltratierou
tes vanuit Laos.
Deze aanvallen van de B52-toestel-
len werden gedaan nadat Noordviet
namezen meer dan vyf honderd mor
tiergranaten, lichte raketten en an
dere projectielen hadden afgevuurd
op twee geallieerde bases, waarby
vele Amerikanen werden gewond.
By twee bomaanslagen in het cen
trum van Saigon zyn gisteravond 35
personen gewond. De politie bracht
de aanslagen in verband met de 25-
ste verjaardag van de opstand tegen
het Franse bewind.
win Weit, naar het Westelyke kamp
is overgelopen. De in Oostenryk ge
boren Weit is tien jaar lang de per
soonlijke tok van Gomoelka geweest
en wordt beschouwd als vertrou
wensman van de Poolse leiders.
De 43-Jarige Weit had volgens
„Berlingske Tidende" getracht van
de Poolse autoriteiten verlof te kry-
gen voor een „vakantie" in het bui
tenland. Hy zou enkele maanden ge
leden zonder uitreisvergunning naar
het vliegveld van Warschau zyn ge
gaan en er daar in geslaagd zyn
aan boord van een vliegtuig te ko
men.
Na zyn aankomst in West-Duits-
land zou hy de Westduitse autoritei
ten gegevens hebben verstrekt over
vele conferenties tussen Gomoelka
en andere communistische leiders,
waaronder die voorafgaande aan de
inval in Tsjecho-Slowakye van de
troepen van de Warschaupactlanden.
In Westduitse regeringskringen gaf
men zondag tot dat een tolk van
Gomoelka naar het Westen is over
gelopen, maar dit was al twee Jaar
geleden gebeurd. Een woordvoerder
van het ministerie van binnenlandse
Zaken ln Bonn verklaarde dat „de
ze zaak al in 1968 afgehandeld is".
Hoe dit zy, volgens „Bellingske
Tidende' gaf Weit de Westerse in
lichtingendiensten gedetailleerde ver
slagen van een byeenkomst van het
Warschau-pact in Warschau in Juli
1968, een maand voor de Russische
inval in Tsjecho-Slowakye.
Welt zou hebben gezegd dat vooral
de Oostduitser partyleider Walter Ul
bricht zou hebben aangedrongen op
harde maatregelen tegen Tsjecho-
Slowakye omdat hy de lil t
golf onder leiding van Dr,
als onderdeel van een gi p
Westerse leiding staan j(
Weit vertelde dat Ulbrich
speld dat Oost-Duitsland E,
Slowakye aan de beurt z j
een contra-revolutie. Hy
nuwachtig dat de Russi
secretaris Brezjnew
moest komen en een p
besprekingen moest inlai J
bricht te kunnen kalmere
k
MOSKOU (AP) 1 fc
chef van de Sowjetrussi P
tie, die besprekingen hou q
na over de grensproblem
twee landen in het Ven -
benoemd een plaatsverv!
nister van Buitenlandse
nid Iljltsjow genaamd. I
terdag in Peking aangek
lager in rang dan de q
plaats hy heeft ingenom
plaatsvervangende minis
tenlandse Zaken Wasili
Deze zou op 2 juli wegen!
Moskou zyn teruggekeer 1
officiële zyde is hierovi
naders gezegd.
Naar men in Mosk<
zyn de grensonderhandi
over nooit iets wordt bek
al maandenlang in een I
men heeft bereikt, als
reikt.sedert het overlegfcj
1969 is evenmin bekend.
DOOR HEIN ELBRINK
Eén van de merkwaardige aspecten
van dit proces is dat niemand Man
son ervan kan beschuldigen gemoord
te hebben, maar iedereen hem wel
als de hoofdschuldige beschouwt.
Linda Kasabian heeft gezegd dat
ae uit vrye wil by de moorden be
trokken is geraakt. Wat men Manson
dan in zyn schoenen kan schuiven
ligt juridisch vry moeilyk. Een paral
lel doet zich voor met het Nederland
se geval-Hans van Z., waarvan
Ouwe Nol het meesterbrein was.
De openbare aanklagers noemen
Manson de aanstichter en haken
gretig in op wat Kasabian vertelt
over de voorbereidingen van de
moord op Sharon Tate („ik moest
het mes aUJpen") en het echtpaar
La Bianca („Charlie ging naar bin
nen en bond die mensen"). Afgezien
van de inhoud van haar verklaringen
zit er nog iets anders moeilyk met
deze kroongetuige: t feit dat byna
niemand zich na enige tyd meer rea
liseert dat zy de enige is die Manson,
Krenwinkel, Atkins en Van Houten
aan de schandpaal nagelt. Dat zy de
enige hoeksteen vormt van het ge
bouw van de bewijsvoering.
Het is vanaf het begin de tactiek
van de verdediging geweest de labili
teit van deze hoeksteen aan te to
nen, daarmee suggererend dat die
ogenschijnlijk massieve brok beton
maar een kaartenhuis is. Daarvoor
hebben ze constant gehamerd op
het feit dat Linda diverse malen
(de verdedigers zeggen meer dan 300
keer) „LSD-trips" maakte. Zonder ai
te veel succes overigens. Het open
baar ministerie, dat anders kosten
noch moeite spaart om het veront
rustend gebruik van drugs aan te
tonen, houdt zich angstvallig op de
vlakte wanneer dat gebruik zyn pro-
tégée betreft: „Leden van de jury,
dat mag toch geen rol spelen".
Gezien
De man van de straat, wiens stem
voor menige journalist vertolkt wordt
door de ter plaatse aanwezige taxi
chauffeurs heeft het allang gezien:
Manson, Krenwinkel, Atkins en Van
Houten zullen schuldig worden be
vonden.
Deze conclusie wordt niet het
minst gewettigd door de houding van
de jury, rond wie het rumoer nog
steeds niet verstomd is. Zeven weken
zyn nodig geweest om de twaalf se
cretaressen, kantoorbidienden, lyken-
afleggers, een hulp-sheriff en een
nachtwaker te vinden die volgens
de wettelyke definitie als goede
burgers het oordeel moeten vellen en
de strafmaat bepalen. Ze moeten
objectief zyn, maar wie de enorme
publiciteit rond deze zaak heeft kun
nen vermyden moet blind doof en
stom zyn.
Wat deze jury elke dag voor haar
ogen ziet afspelen is een tot in de
details door het openbaar ministerie
voorbereid programma. Als Linda
Kasabian zich vergist vraagt ze de
officier: „Heb ik dat al eens eerder
verteld?" Dat heeft ze, maar niet in
de rechtszaal.
Niet alleen *voor de man-in-de-
straat. voor de officier van justitie,
voor de jury, maar ook voor de pre
sident van de Verenigde Staten Ri
chard Nixon is Manson schuldig. Dat
zei hy tydens een tussenlanding in
Denver voor een gezelschap Juristen,
die hy toesprak samen met zyn mi
nister van Justitie en zyn perssecre
taris Ziegler. De opmerking van de
Amerikaanse president sloeg in als
een bom en vier uur nadat zy was
gedaan, corrigeerde Ziegler Nixons
opmerking door te verklaren dat de
Amerikaanse president vergeten had
't woordje 'vermeend' in zyn oordeel
over Manson toe te voegen.
De betekenis van Nixons opmer
king valt moeilyk in de Nederlandse
verhoudingen te projecteren. Dat
Koningin Juliana in het openbaar
iets over de schuld van Hans van Z.
zou hebben gezegd is ondenkbaar. In
Amerika mogen de verhoudingen an
ders liggen, toch mag niet vergeten
worden wat het elementaire karakter
van de Amerikaanse procesvoering
is: de „fair trial" die nog terug gaat
tot de tyd dat de Pilgrim Fathers
vorm probeerden te geven aan een
tolerante strafwetgeving.
Door zyn opmerking heeft de pre
sident, de hoogste autoriteit in de
Verenigde Staten, het oordeel van de
Jury beïnvloed en dat terwyi de
twaalf gezworenen in het proces-
Ni anson slechts een flauwe afspiege
ling zyn van het Amerikaanse volk
in zyn geheel. Nixon als advocaat
had moeten weten welke consequen
ties zyn woorden zouden hebben.
Kans
De verdedigers vaai Manson c.s.
hebben de kans. door de president
geboden, dan ook ogenblikkelijk
trachten aan te grijpen door ongeldig
verklaring van de rechtzaak te eieen.
Rechter Older besliste anders. De
jury zo verklaarde hy was niet beïn
vloed, omdat zy van het begin af
aan in volkomen afzondering had
geleefd.
Ook toen Oharles Manson met
prachtig gespeelde argeloosheid de
Los Angeles Times van 4 augustus
openvouwde en de juryleden de op
merking van hun president als het
ware in het gezicht geslingerd kre
gen, bleef Older by zyn besluit, na
dat de gezworenen één voor één
hadden verklaard door de opmerking
van Nixon niet beïnvloed te zyn. Eén
van de Jury-leden verklaarde zelfs
gelach van de publieke tribune
dat hy Nixon niet had gekozen.
Rechter Older die het proces met
strakke hand maar met de nodige
gelatenheid leidt (hy liet twee ver
dedigers één nacht opsluiten wegens
belediging van het hof, de derde
zelfs drie nachten) gaf daarmee
Manson de kans datgene te bewyzen
wat van het begin af aan diens be
doeling is geweest. Toen hy eiste dat
hy de slechtste verdedigers van de
De beruchtef
van de Los Angeles n
augustus.
stad zou krygen (en die
getwyfeld) was dat n»
moordneigingen, maar
mening de zinloosheid
aan te tonen: zyn scp
als hy aei, van te voren he
'l
