Religieuze liederen, kruisjes,
jeugdbijbeis vlot van de hand
De „kinderen van Bracciano
kunnen van geluk spreken..
Kerkdiensten Leiden en omgeving
Belangstelling voor platenboeken en rozenkransen
Beslissende
jaren voor de
Ned. Herv. Kerk
Strakke zang
VAKANTIEOVERDENKING
Woord van
bezinning
Mooi werk van de „zusters van Bethanië" in de zeer ouderwetse Italiaanse gemeenschap
PAGINA 8
LEEDSCH DAGBLAD
ZATERDAG 25 JULI 1970
DEN HAAG (GPD) In een tijd dat de kerken leeglopen
en de bolwerken van onwankelbare geloofsovertuiging grote
barsten vertonen, heeft de commercie een nieuwe markt ont
dekt. Wie de catalogi van de platenmaatschappijen doorleest
en zich realiseert hoeveel kinderbijbels en religieuze vertel
lingen in de boekerijen en supermarkets liggen uitgestald,
moet wel tot de conclusie komen, dat de handel in deze sector
niet „stug" maar „bijzonder levendig" is.
DEN HAAG 'ANP» In de
maanden augustus tot en met okto
ber a.s. zal het moderamen van de
Hervormde synode werkbezoeken
gaan afleggen aan de 54 classicale
vergaderingen in ons land. Het doel
van deze werkbezoeken is niet al
leen om de communicatie tussen sy
node en classicale vergaderingen en
hervormde gemeenten te bevorde
ren, maar vooral om een aantal
kernvragen over christen-zijn en
kerk-zUn aan de or de te stellen,
waarbij het punt van de geloofscri
sis zeer sterke aandacht krijgt.
Het moderamen van de synode
heeft een uitvoerige brief over het
doel van deze werkbezoeken aan
kerkeraden, predikanten en classi
cale vergaderingen gezonden. Daar
in worden vele aspecten van het
kerk-zijn aan de orde te stellen,
„wy kunnen ons moeilijk aan de in
druk onttrekken dat. menselijker
wijs gesproken, de jaren zeventig
beslissend zullen zijn voor de toe
komst van de Ned. Herv. Kerk,
Het hoofdgebouiv in Bracciano
mm.a
De belangstelling voor het geeste
lijke of godsdienstige lied is niet van
de laatste Jaren. Psalmen en liede
ren van Johannes de Heer hebben
aftijd een goed afzetgebied gevon
den, vooral in orthodox-protestantse
kringen, daarbij gestimuleerd door de
programmakeuze van de NCRV. Eerst
op het harmonium, later via de plaat
werd muziek ten gehore gebracht,
die van alle trivialiteit en wuftheid
was ontdaan. Vooral de stijl van de
ürker mannenkoren (geen tierelan
tijnen, strakke droge zang) sprak de
protestanten bijzonder aan. In iets
mindere mate Werden de rooms-ka
tholieken bij hun eigen kerkmuziek
betrokken. Behalve voor de fijnproe
ver, die het Gregoriaans ambieerde,
bleef het r.k. repertoire beperkt tot
Ave Maria en de min of meer gelijk
namige werkjes van Schubert en
Gounod.
Er is dus altijd een markt van
godsdienstige liederen geweest. De
sterk toegenomen belangstelling van
de laatste Jaren, met name onder de
Jeugd, vindt zijn oorzaak in het
toepassen van ritmen en klanken, die
tot op dat ogenblik alleen in de sec
tor amusement en/of serieuze Jazz
werden gehanteerd. Het godsdienstige
lied in een hip jasje kreeg daarvoor
een vertrouwde sound en werd beter
verstaan.
Een onderzoek bij de platenmaat
schappijen leerde ons overigens, dat
moeilijk is na te gaan door welke
bevolkingsgroepen deze platen wor
den gekocht. „Mijn gebed" van D. C.
Lewis haalde een gouden plaat en
van „My special prayer" werden in
korte tijd niet. minder dan
170.000 exemplaren verkocht. „The
last seven days" en „Our father" be
reikten de derde plaats op de toplijst.
Melodie
Zeker is, dat deze platen met na
me door veel ouderen werden gekocht
vaak alleen omdat de tekst hen aan
spreekt. Van de jongeren zullen de
meesten afkomstig zijn geweest uit
de provincie. Geen popjeugd dus al
krijgt ook in die kringen het relieu-
ze lied steeds meer aandacht). Vol
gens de programmamakers van Radio
Veronica speelt de melodie een be
langrijke rol. Als de melodie hen
aanspreekt kopen de Jongeren die
plaat, ongeacht de tekst.
Gerard den Braber van Phono
gram achtte weer eens bewezen, dat
de Nederlandse Jeugd, zoals hij het
uitdrukt, niet alleen uit „Damsla-
pers" bestaat. „Het Nederlandse volk
is van huls uit christelijk. De Jonge
ren die dit soort platen kopen, zijn
de zoon van de landbouwer of de
dochter van de hoofdonderwijzer. Dit
type Jongelui vindt nog vreugde in de
christelijke Jongemannenvereniging
of in het plaatselijke koor".
was van een impuls, een zekere
dwangmatigheid in de wijze van aan
bieden. Bovendien voelden talloze
ouders al dan niet kerks het
als een verplichting hun kinde
ren enige kennis van het christen
dom bij te brengen. Zij doen het dus
zuiver en alleen voor hun kroost, bij
wie van religieus besef nog weinig
sprake is. Het Nederlands Bijbel Ge
nootschap beleefde vorig Jaar een
duidelijke teruggang in de verkoop
van bijbels. Dit Jaar is zelfs spra
ke van een stijging.
Alleen mode?
Stijging
Behalve in de platenindustrie wor
den er, tegen de achtergrond van het
godsdienstig leven, ook goede zaken
gedaan met kinderbijbels en religieu
ze vertellingen. De vraag is ook hier:
hoe worden ze aangeboden en door
welke groeperingen worden ze ge
kocht. Toen Albert Heyn in zyn su-
permarkts het boek „De man van Na
zareth" ten verkoop aanbood, wer
den er in veertien dagen tijd 30.000
exemplaren verkocht. Oorzaak? In
de eerste plaats omdat hier sprake
Het zijn wel een paar tekenen, maar
wijzen zij nadrukkelijk in de richting
van een groter religieus besef? Die
vraag geldt ook voor wat mevrouw
Van Paridon uit Amsterdam zegt.
Zij leidt een van de laatste zaken
in Nederland, die nog religieuze voor
werpen maken en verkopen. „Veel jon
gelui kopen bij mij rozenkransen en
kruisjes. Dat is natuurlijk een mode
verschijnsel, maar", zo meent zij „dat
neemt niet weg, dat er belansgtel-
ling is voor religieuze voorwerpen en
dat de vragen van de jongeren ook
zijn afgestemd op de betekenis van
die voorwerpen. Godsdienst laat ook
de popjeugd niet helemaal onver
schillig".
In een drietal overdenkingen
heb ik in de laatste weken la
ten zien, in iedere geval gepro
beerd te laten zien. dat het een
heel christelijke zaak is om van
het leven in de vakantie volop
te genieten.
Wanneer u nu straks van va
kantie thuiskomt, dan zullen
uw vrienden en familie u nog
wel eens de vraag stellenen
hoe heb je het gehad in jullie
vakantie: goed uitgerust en kun
je er nu weer tegen: heeft het
je goed gedaan?
Deze vragen zijn zinvol, want
de bedoeling was immers, dat u
eens echt uit de sleur van uw
dagelijks werk werd gehaald en
dat u geheel verfrist weer aan
uw werk kon gaan.
De tredmolen van het bestaan
stond even stil en u was in
staat om lichamelijk en geeste
lijk eens tot rust te komen ln
deze gejaagde tijd. Wanneer u
zo thuiskomt, dan is uw vakan
tie voor een goed deel geslaagd.
U hebt natuurlijk ook wel ge
dacht aan vrienden en kennis
sen. die om de een of andere
reden niet konden genieten om
dat zy ziek waren of omdat zij
door andere omstandigheden
gebonden waren om thuis te
blyven. U hebt ze laten delen in
uw vreugde door ze een mooie
kaart te sturen of door ze een
leuke opgewekte brief te schrij
ven. Want laten delen in de
vreugde is voor anderen vaak
een heel grote troost. Voor uzelf
niet in het minst.
Heeft u geestelijk-religieus ook
iets aan uw vakantie gehad?
Het is natuurlijk heel belang
rijk om al de vreugden van het
genieten te beleven in een band
met God. Zijn goedheid is op
al zijn werken verspreid en
daarom is het hoogste doel ook
weer een nieuwe religieuze op-
waking.
Och. laten wij het maar eer
lijk zeggen, dat wij in de drukke
bezigheden soms zo heel weinig
God alleen te spreken krygen.
Hy is onze meest liefdevolle
Vriena en omdat Hy dat is,
daarom vergeten wij Hem zo ge
makkelijk. Komt dat hieruit
voort, dat wij toch ondanks al
les op Hem blijven rekenen als
de laatste Redder en Vertroos
ter van ons leven? Dat is na
tuurlijk goed, maar wij konden
zoveel meer aan God hebben
wanneer wy echt verbonden met
Hem leefden.
Nu gaan wij weer aan het
werk. Tenminste velen van ons.
Wy hebben ook wel weer zin
ln ons werk en wy kunnen het
met nieuwe kracht weer opvat
ten. De grootste kracht is ech
ter wanneer wij weten dat wy
kinderen des lichts zyn en dat
wy zo ook mogen wandelen.
Dat is een mooi woord wan
delen". Niet jachten, niet hol
len, niet gedrukt voortgaan,
maar echt wandelen, dus vanuit
de innerlyke rust van de ge
meenschap met God actief zyn.
Daar heeft onze tyd grote be
hoefte aan, aan mensen, die
heel rustig zyn in God en die
daarom zoveel werk kunnen ver
zetten. Bovendien verspreiden
wy zo ook nog licht voor ande
ren. K. DRONKERT.
(Van onze correspondent!
ROME (GPD) Op een hobbelig
grasveld speelt een handvol kleuters
binnen een ren van kippegaas. Het is
hier drie kwartier autorijden ten
noorden van Rome. Een olüfboom
zorgt voor schaduw. Op de ach
tergrond glanst het meer van Brac
ciano en de einder gaat verborgen
achter een zomermist. Dichterbij to
rent het vierkante middeleeuwse slot
van de Orsinis, het enige kasteel
dat Cesare Borgia voor zijn vader,
die Paus Alexander heette, niet kon
innemen.
De kleine zwartharige kinde
ren spelen onbezorgd op het nog on
ontgonnen terrein. Ze zyn de be
schermelingen van de Nederlandse
zusters van Bethanie <een orde uit
Venlo), die in Bracciano ruim een
jaar geleden een prachtig nieuw kin
dertehuis hebben betrokken. Abn-
kooskleurig zijn de 4 paviljoens, het
hoofdgebouw en de kapel. Het werd
allemaal gratis ontworpen
door de Duitse architect Gottfried
Böhm, die kortgeleden opzien baarde
met zijn onconventioneel bejaarden
tehuis in Benzberg bij Keulen.
Directrice van deze kinderstad is
zuster Liduina. Ze was jarenlang di
rectrice van een Bethanie-huis in
België. Nu maakt ze kennis met de
zeer speciale problematiek van de
Italiaanse samenleving, vooral als
daar in de familiale samenleving iets
mis gaat. Oorspronkelijk houden de
zusters van Bethanie <de oorspron-
kelyke orde komt via Duitsland uit
Frankrijk) zich bezig met het op
i vangen van wat zy „gevallen vrou
wen" noemen. Maar de Nederland
se zusters van Bethanie hebben zich
nu vooral het lot van kinderen aan-
getrokken, die om welke tragische re-
den dan ook door de toestand thuis
geestelyk of lichamelyk gevaar lo-
pen.
Schande
Als in Italië en vooral nog in
het zuiden een ongehuwde vrouw
een kind krygt, is de ramp niet te
overzien. De vader van het ongeluk
kige meisje moet zyn baan opgeven,
en stad of dorp verlaten. En als de
grootvader nog werkt geldt dat voor
hem ook; de schande treft de hele
familie De jonge moeder zelf kan
helemaal wel inpakken. Geen man
die weet van haar „zonde" zal met
haar willen of kunnen trou
wen. Voor het kind zelf is de meest
voor de hand liggende oplossing, dat
het helemaal uit de samenleving ver-
dwynt. Het gaat dan meestal naar
een van die treurige massale instel
lingen uit vorige eeuwen, waarover
Dickens zo indringend kon schryven
Kinderen die in Italië langs wet
telijke weg aan het ouderlyk gezag
onttrokken kunnen worden, zyn er
heel weinig. Ontheffing uit de ouder-
lyke macht bestaat in Italië niet.
Wie de aard van de Italiaanse fa
milie kent, begrypt, dat er in dit
land geen sprake is van het zoge
naamde pleeggezin, waarin kinderen
van buiten de familie kunnen wor
den opgenomen met wettelyke rug
gesteun.
De meeste kinderen in Braccia
no zijn er met goedvinden van de
enig vindbare of van de beide ouders.
Ongehuwde moeders brengen er
soms hun kind om dan nooit meer
te komen opdagen. Een enkeling
trouwt alsnog met de vader van het
kind en dat zyn de momenten van
vreugde voor de zusters van Betha
nië. als ze hun pupil later in geluk
kiger omstandigheden aan de moe
der kunnen teruggeven.
Een zorgenkind dat bij de zusters
van Bethanië terecht komt, mag van
geluk spreken, voorzover het al kan
praten. De zusters doen er alles
aan dat hun kroost opgroeit in een
atmosfeer die zovee mogeiyk op de
toestand in een normaal huisgezin
lijkt. In de afzonderlyke paviljoens
vinden ongeveer twintig kinde
ren onderdak. Ze hebben er met zyn
drieen een kamer en als ze ouder
worden krygen ze een kamertje al
leen. Aan het hoofd van een pavil
joen staat een zuster, die de verant
woordelijkheid voor de gang van za
ken in haar „huis" heeft. Ze beschikt
over een riante keuken en ze zoekt
zelf haar ingrediënten voor de maal-
tyden in de voorraadkamers van het
klooster uit.
De grootste financiële steun voor
het klooster van de zusters komt
uit Rome. Hier heeft de orde een zo
genaamd pelgrimshuis, in feite een
goedlopend hotel, waarvan de op
brengst voor een groot deel naar de
kinderen van Bracciano gaat.
Met de nog jonge geschiedenis van
het huis in Bracciano is vooral de
naam van provinciaal-overste zus
ter Margareta verbonden.
Eerst werkte ze in het pelgrimshuis
in Rome. Toen ging ze naar Brac
ciano, waar de zusters een plekje
zochten om groente te verbouwen, en
om wat te kunnen uitrusten. Het
huis dat toen werd gekocht het
was in 1965 werd by toeval toe
vluchtsoord voor kinderen. In het
nieuwe tehuis van architect Böhm
vinden er nu al ruim vyftig onder
dak. In het oude gebouw zetelt nu de
generaal-overste, die kortgeleden uit
Venlo hierheen gekomen De reden,
daarom was, dat een by uitstek zo
Internationale orde als van Bethanië
niet aan één land gekoppeld dient te
zyn, maar beter haar zetel onder de
vleugelen van Rome kan vestigen.
Het Nederlands zyn van de meeste
zusters wil men in de orde beslist
niet beklemtonen. Tenslotte zyn er
kindertehuizen in de Verenigde Sta
ten (4) op Aruba (2), in Duitsland,
<4>, en in Belgie (2). En dan zyn er
nog acht in ons eigen land.
Het werk van de zusters van Be
thanie wordt in Italië door de des
kundigen met grote aandacht ge
volgd. Tenslotte kent Italië een der
gelijk systeem iet. De zusters Liduina
en Margareta werken voornamelyk
samen met de Nationale Organisatie
voor arbeiderswezen, een instelling,
waaraan iedere Italiaanse arbeider
door een automatische inhouding
van zijn loon meebetaalt. Maar na-
tuurlyk staat het de zusters vry ook
ieder ander kind georganiseerd of
niet aan te nemen.
Meer dan geld missen de zusters
van Behtanië in Bracciano het man-
nelyk element in hun samenleving.
Ze vinden dat het ontbreken van de
man by de opvoeding van een kind
een dramatisch gemis is. In de an
dere landen waar de zusters tehui
zen hebben, bieden zich mannely-
ke vrywilligers^ aan meestal stu
denten die met de kinderen komen
spelen en praten. Italiaanse mannen
zyn tot een dergelyke daad echter
met geen mogelykheid te verleiden.
Het bewyst allemaal hoe gesloten
en hoe ouderwets de Italiaanse fa
milies in onze ogen nog zyn en wel
ke ondergeschikte rol de vrouw in de
Italiaanse samenleving nog speelt.
Zo kunnen de dorpelingen in Brac
ciano maar niet begrypen dat er
achter al die gesmeerd lopende werk
zaamheden van het team in het kin
derhuis geen mannenbrein verborgen
zou gaan. „Waar is de man die dat
allemaal bedenkt en organiseert?",
vragen ze steeds maar weer! De zus
ters zyn aan die verbazing gewend
geraakt. Maar niemand gelooft toch
dat ze het allemaal alleen doen.
LEIDEN' Herv. gemeente
Pieterskerk 10 u ds E. M. Panne-
koek.
Hooglandse kerk 5 u ds C. van den
Bergh, Katwyk aan Zee.
Marekerk 10.30 u ds A J. de Jong
Maranathakerk Lage Morsweg.
10.30 u ds H. J. van Achterberg.
Konlngskerk Koningsstraat 10 u
cand A. Geurs, Amsterdam
Bethlehemkerk Driftstraat geen
dienst.
Bevrijdingskerk Montgomerystraat
S uds H. J. van Achterberg
Vredeskerk Burggravenln. 9 u ds
H W. Hemmes.
Ver. Vrljz. Herv. Pleterskerkstr. 1
10.30 u Inter-vrljzinntge dienst.
Egllse Wallone Breestr. Geen
dienst.
Academisch ziekenhuis: 10 u ds J. E.
Brederveld.
Dlaconessenhuis Houtlaan 55.
10.30 u d6 H. W. Hemmee.
Geref. Kerk Zulderkerk 10 u drs A.
Holman. 7 u dr v. d. Zwaan.
Petrakerk 10 u ds Hortensius, 5 u ds
K Vegter, Oegstgeest.
Oude Vestkerk 10 u dr Dronkert. 5 u
ds Maaskant.
Beloftekerk 10 u ds Maaskant. 5 u drs
A. Hofman.
Bevrydlngskerk 10.30 u dr v. d.
Zwaan. 5 u dr Dronkert. Groenhoven
10 uds K. Vegter.
Gezinsdiensten „Jeugdhaven": 10 u
„De Mirt" dhr. De Koning 10 „'Het
Mierennest" dhr. Verheul.
R.K. Kerk A. Antonlus 9.30, 11. 12.15.
Haagse Schouw (zat. av. 7 u> 9.30,
11.30 en 6.30 u.
Hartebrug (zat. av. 7.30 u) 8, 9. 10.45
12 en 7 u.
Herensingel (zat. av. 7 u) 8.30, 9.30
11. 6.30 u.
Bijkerk Timorstr 10 u
H. Leonardus (zat. av. 7 u) 9. 12.45
7 u- c
H. LodewlJk (zat. av. 7 u) 9. 10.45
46IL Petrus (zat. av. 1 u) 9, 10.80 en
12 u.
Studentenparochie (zat. av. 7 u ln
de Lodewljkskerk)
Vrljz. Kath. Kerk Vreewykstr. 10.30
UUChr. Geref. Kerk 10 en 6 u ds. Car-
'leLeger des Heils 10 u Heillglngsdlenst
7.30 u verlossingssamenkomst.
Geref. Kerk Vrljgem. 10 en 5 u dienst.
Nieuw Apostolische Kerk Hoge Rijn
dijk 24 9.45 dienst.
Doopsges. Rem. Gem. 10 uds H. van
Bllderbeek. Geref. kerk 9.30 en 6.30 u ds J. Mannl;
Evang. Lutherse kerk 10.15 J. A. van Geref Gegem. 9.30 en 6 u leesdlens-
Putten. ten; Vrljz. Prot. Geloofsgemeenschap,
Evang. Chr. Gem. 10.00 dienst. 10 u in Rem. Kerk de heer P. v. d.
Geref. Gem. 10 en 4.30 ds Boogaard Laarse; Evang.centrum Nieuw Leven,
Christian Science Steenschuur 6 J 9.30 u In Concordia, precl. Th. Venvoerd
10.30 u Ned dienst Verg. van gelovigen 9 30 en5 u samen-
Baptistengem Oude Rijn 3. 10 usa- j komst ln lokaal Nieuwstraat 27; Kapel
menkomst ds R. Reullng. Bethel (volle evangelie) 9.30 u de heer
Oud Kath. Kerk Cronestelnkade 9.46 j. Modderkolk; R.K. Kerk Reijerskoop
u H. Mis. I zat. av. 7 u H. M zondag 7.30 u H.M
Ver. van Vryz. Herv. Pieterskerkstr. 9 uGez. H.M.. 11 u Jongerenmis. R.K.
1 Inter, vrijzinnige dienst kerk Snijdelwijk: zat.av. 5.30 u H.M.
Jeugdkapel Burggravenlaan Vakantie en zondag 10 u H.M
dienst.
Aarlanderveen Herv. Gem. 10 dhr Benthuizen Geref. Gem 9.30 en
ds G van Hoegee 7 ds A M. Linden- 6 u d» Kok 1 Kootwijkerbroek
hurg Geref Kerk 10 en 6.30 u ds J Rodegraven - Ned. Herv. Kerk t An-
Bos. Chr. Geref Kerk 9.30 en 6.30 u ker 9 en 10 30 u ds H. O Molenaar
j ds L. Floor^R. K Kerk jzaL 7ja) 7.30
Cirkel 11
en 10 30 Do r ds h uUAarüam Ter Aar Schevenlngen Bet hleh een kerk
a ,0 DorP6"uls Aaraam ter nar d6 Bftlke 6 30 uds j H
9 en 12 u
Alphen aan den R(jn Herv Gem
Adventskerk Jullanastr. 9.30 u ds P. A.
Lefeber en 6.30 u ds J. H. Bogers.
Kruiskerk Gouwsluis 9.30 eerw. heer A.
J. Dekker. Opstandlngskerk 9.30 u ds
P. van Harten en 6.30 u ds P. A. Lefe
ber. Martha-Stlchtlng Rijnstroom 10.30
J->ho<
u ds I. J. Walpot. Oudshoornsewi
Cadi'
10
'adée. Slonskerk 9.30 u I
u ds Sj. Tiemersma. Zwammerdam,
Geref. Kerk 6 30 u kand Llebenberg.
Wllnls. Geref. Kerk (vrljgem.) 9.30 u
leesdienst 16.15 u stud. H .1. Feenstra.
Geref. Gemeente 10 en 6.30 u lees
dienst. Evang. Luth Kerk 10.30 u nog
niet bekend. Evangelisatiekring 10 u
eredienst, 6 45 u Jb Klein Haneveld.
Hazerswnude Herv Gem 9.30 u
ds J. de Vreugd en 6 30 u ds A de en 6.30 u dr Chr v. d Leedem Geref
Leeuw. Gebouw Onderweg 9 u eerw. hr. KArk R KArk st rri,,c
C. Stroo. Aula Morgensterscliool Pa-
relstraat 11 11 ds J. de Vreugd. Aula
Mgr. Bekkerschool Polluxstr. 10 u eerw.
heer C. Stroo. Geref. Kerk 10.30 u ds
H. LIJesen en 6.30 uds J. Vos ln Mara
nathakerk Raadhuisstraat. Salvatori-
kerk W. de Zwijgerlaan 9 u ds J. Vos
en 6.30 uds Fr. de Jong. De Goede
Herderkerk 10.15 uur ds J. Vos en 6.30
u ds C. Ch. Griffioen. Kasteel Rldder-
veld 10 uur ds Fr. de Jong en 6.30 uur
ds H. Liiesen. Geref Kerk (Vrygem.)
9 en 6.30 stud H. J. J. Feenstra. Chr.
Geref. Kerk Jeruzalemkerk Grtjpen-
steinstr. 9.30 u dienst des woords. 2.30
ds M. Baan. Oud Geref. Kerk Kerkge
bouw Hoofdstr. 240 9.30 u en 4ulees-
dlensten. Rem. Gem. Gem. Van Man-
dersloostraat 10 u ds G. A. Hooykaas.
Baptisten gem. 10 en 6.30 ds Koekkoek.
R.K. St. Bonlfacluskerk (zat. 7 u) 8.30.
10 11.30 en 6 u. Rk. Plus X kerk (zat.
7 u) 7.30. 9. 10.30, 11.45 en 5.30 uur.
Boskoop Herv. Gem. 9.30 u ds Oos-
tenbrug, Rijnzaterw. 6.30 u ds Fok-
kema. Alpben a. d. Rijn. Geref. Kerk
9.30 en 5 u ds G. S. Oegema uit de
Wlln- Maranatha-mavo SnHdelwlJk 11
u cfs G. S. Oegema uit de Wilp; Chr.Kerk 10 en 5 uds Baan clt Zeist. Ge-
Kerk R.K Kerk St. Bernardus Ho
ge Rijndijk (zat. 7 uur) 8. 9.30 en 11 u.
R.K. Kerk St. Michael Rijndijk (zat.
7 u) 8, 9, 11 uur. R.K. kerk Dorp (zat.
7 u) 8, 10 en 11.30 uur.
P. Schoonenboom. R.K. Kerk (zat. 7
u) 9 en 11 u.
Koudekerk Herv. Kerk 10 u de J.
Schouwen (Alphen), 7 u ds H J. v.
Achterberg (Leiden) Geref. Kerk 10 en
7 uds J. v. Drie (Delft).
Katwyk aan Zee Nieuwe Kerk 10
u kand. A. W. van der Plas 6 u dsJ.C*
van Hunnlk. Oude Kerk 8 30 u ds J
P. van Roon, baddlenst 10 uds G. Zon
neveld van Valkenburg en 6 u da C.
Treure. Ichthuskerk 10 u ds Jac. de
Vos 5 u ds W Chr. Hovlus. Pnlëlkerk
9.30 u ds C. Treure 6 u ds J. Gebraad
van Nleuwveen. Groen van Prln6terer-
school 10 u ds J. P. van Roon. Wijkge-
bouw „De Hoeksteen" 10 u Pfarrer J.
Koch uit Walldllm, dienst in Duitse
taal. Ziekenhuis „Overduln" 2 u ds W.
Kool. Zeeho6pitium 8.30 u Geref. dienst
Geref. Kerk Vredeskerk 8.30 u ds F.
Pijlman 10 uds F. Pijlman 5 uds D.
H. Elderman. Trlumfatorkerk 9.30 uds
5 uds F. Pijlman. Chr. Geref.
reformeerde kerk (vrljgem) 9 en 7 u
ds L. E. Oosterhof. van Beverwijk. Ge
ref. Gem. Remisestr. 10 en 5 u ds van
der Bijl. R.K. Kerk Voorstr. 35. Geref.
Vredeökerk zondag 19.00 uur.
Katwyk aan ilen Ryn Herv. Gem.
Dorpskerk 9.30 u ds A. Makkenze; 6 u
ds D Driebergen te Sllllngen; Ontmoe-
tlngskerk 10 uds J. C. van Hunnlk te
Katwijk aan Zee; 6.30 uds A. Mak
kenze; Gymnastieklokaal Otto Baron v.
Wassenaar van Catwljckschool 10.30 ds
G. J. van den Bogerd te Slikkerveer;
Geref. Kerk 9.30 uds D. H. Elderman,
7. uds M. Heerspink; R.K. Kerk za. a\
7. zo. 8. 9.30 en 11.15 u; De Wllbert:
za. av. 6.30, zo av. 6.30 u.
IJsse Herv. Gem Grote Kerk 9
en 7 u ds E G. Oost Inga; Helv kap
10 30 ds Oostinga. H.D. Geref. Kerk
10 en 7 u ds P van Dijk. Dirkshorn,
Chr. Geref. Kerk 10 en 4.30 u ds D. H.
Biesma; Geref Gem 10 en 4 u ds W.
Suyker; Geref Kerk Vrljgem 10 u
ds J Rijneveld. IJmulden. 5 u lees
dienst. Oud Geref Gem 9.30 en 3 u
leesdlensten. Ned. Prot. Bond geen
dienst. Aktie Kruistochten Nederland:
Maandagavond 8 uds J. Gravendeel,
evangel isaiedenst in Gasthuis Wel
kom; 4 uur Jeugdbljbelclub. R.K. Kerk
St. Agathakerk 8.30. 10.15. 11.45 en 7
u (zat. av 7 u). Dependance Poelpol
der (aula Prot. Chr. School) 8.30 u
eucharistieviering en 12 u. Mariakerk
8.30 ulO.30. 12. 5.30 u. (zat. av. 7 u)
Engelbewaarders 7.30, 8 45, 10.45 en
5.45 u(zat. av. 7 u)
I^lmulden Herv. Gem 9.30 u
ds J. H. de Vree. Geref. Kerk 9.30 u
ds D. Averes. 7 udr A. P. Helner. R.K.
Kerk (zat. 7 u) 7.30, 9.30 en 11.15 u.
Leiderdorp Herv. Gem. Geref kerk
Hoofdstr. 9 umevr. A Oeense-Rave-
steln. Schepplngskerk 11 uds F. Slump
Oegstgeest Geref Kerk Hoofdstraat-
kerk 10.30 umevr A Geense-Rave-
steln. 6.30 u dr K Dronkert. Lelden.
Schepplngskerk 9.30 en 5 u ds J. P
Verheul. Amsterdam. R.K. Kerk Mens
wording (zat. av. 7.30 ujongerenmls)
9. 10.30 en 12 u Meerburg (zat. av. 7 u
Jongerenmis 8.45. 10. 12 en 6 u.
Nieuwkoop Herv X. 5.3ë uur
eerw. heer Kooy, 6.30 u ds Kool. Geref.
kerk 8.30 u ds Fr. de Jong. 6 ds J.
van Drie. Rem. Geref. Gem. 10 uds
H. J. W. Modderman. Chr. Geref. Kerk
9.30 en 6.30 en 6.30 u eerw. heer J.
van Leeuwen R.K. Kerk (zat. 7 u) 7.30
u; 9; 10.46 en 7 u
Nleuwveen Herv. Gem. 9.30 u ds
J. Gebraad. 6.30 u ds J. H. van de Bank
Geref. Kerk 11 en 3 u ds C. L. Timmer
RK. Kerk (zat. 1 u). 9. 10.46 en 5 u.
Noordwllk aan Zee Ned Herv.
Kerk 9.30 u ds Bronsgeest (Hlllegom).
De Rank 7u ds A. L Lapré Sole Mlo
9.30 u dhr. Hegeman. Geref. Kerk 10
u ds W. Bouman (Heemstede). 7 u ds
D H. Brouwer (Katwijk). Herv. Ger.
Evang. (Kapel. Hoofdstr.) 11 u ds W
Chr. Hovlus (Katwijk a. Zee) 4 u ds C.
van der Plas (LlnschotenR.K Kerk
zat. av. 7, zond. 7.30, 9, 10.30. 12.00 u.
Noord wijk-Binnen Ned. Hervorm
de Kerk 10 u ds Hogendijk (Alphen a.
d Rijn). 7 u ds Van Rhoon (Katwijk
aan Zee) Ger Kerk 9.30 u ds D J
Brouwer (Katwijk). 7 u ds W. Dekker.
Va.r> Hftn 11 «1- 111
„tl i i^a i wi|jv i u U„ utnitci.
Van den Berghstichting 11 u ds W.
Dekker. Ned. Prot. Bond geen opgave.
R.K. Kerk Zzat. av. 7. zond. 8 30, 11.15
i 5.30 u.
Noordwykerhoul Herv Gem 9.00
u v.m. ds J. G B Jansen uit Noord-
wijk. 7.30 u n.m. Dhr. S. van der Land
uit Wassenaar. Vakantieversper-Open-
deurdienst met med. van de Harpe Da
vids. R.K. St. Victor zat av. 7 u 8.
930. 11 en 6 u r.k. St Jozef zat av 7 u.
7.30. 845. 10.15. 11.30 en 7 u. r.k H
Hart ln de Zllk zat. av. 7 u. 8.30 10 en
11.30 u.
Oegsi geest Herv. Gem Groene
Kerk 9 prof dr A. J. Rasker. Paulus-
kerk 10 u ds W. E. Verdonk (bevesti
ging en Intrede van ds H. Vriellnk).
Gemeentecentrum (ingang Wljtten-
bach) 10.30 ds J. F. Kruyt (Den Haag)
7.00 ds J. de Wit (Lelden). Gemeente
centrum (ingang Lijtweg) 10.00 mevr.
J. Heyboer- van Lienden (centrale kln-
derdlenstGeref. Kerk 10 en 7 u ds
Heemskerk. Geref. Kerk Vrljgem.
Jeugd gebouw Taberna 8.30 en 3 uur
dienst R.K. Kerk zat. av. 7.30 zond. 7.
9, 10.30, 12 en 7.30 u. Bonaventuraka-
pel zat. av. 6.30, zond 8. 10 en 11 uur.
Oude Wetering
Herv Gem. Geen
Geref Kerk 9 30 u
opgaaf ontvangt
ds D Averes. 6.30 ds J. Kaptein. Rem.
Geref. Gem. 7 u mevr. ds. T. Elders-
Mayer. R. K Kerk (zat 6.30 u) 8. 9.15,
10.30 en 12 u.
Rynaaterwoude Herv. Gem. 9.30
u ds A. de Leeuw. Herv. Gem. 7 uds T.
H. O06tenbrug. Chr. Geref. Kerk 9.30
u dienst des woords. 2.15 u eerw. heer
J. v. Leeuwen. RJC. Kerk (zat 7 u) 7.30
9.30 en 11.15 uur.
Rljnsluirg Herv. Gem. Grote kerk
9.30 ds Bouwman (Katwijk aan Zee)
5 u ds De Vos (Katwijk a. Zee),
Bethelkerk 9.30 ds A. Boskamp (Voor
hout), 5 u ds Groenewoud (Twello),
Gerei. Kerk Petrakerk 9.30 drs G. Hei-
tink (Eist). 5 u ds V. d. Linde. Imma-
nuëlkerk Ö.30 Idem. 5 u ds C. M. v. d.
Loo (Sliedrecht). Maranathakerk 9.30
Idem. 5 u drs G. Hei tink. Camping Ko
ningshof 10.30 dhr. H. de MoolJ, Sr.
Geref. Kerk Vrljgem. 10 en 5.15 stud
V. d. Leest. Chr. Geref. Kerk 9.30 en 5
u dienst. R.K. Kerk (Tuinbouwschool)
zat av. 7. zond. 10.30 u.
Sassenbeim Herv Gem 9 en 10.30
u ds A. Westra (10.30 H.D.) 18.30 u
ds H. Oostinga te Llsse; Geref. Kerk
9.30 u ds H. v. d. Berg. 5 u ds J. D
te Winkel; Chr Geref. Kerk 10 en 5 u
ds R. Broertjes te Pesinge. R.K. Kerk
zat. av. 7, zond, 8, 9.30, 11 en 5.30.
Valkenburg Herv. Kerk 10 u dr
Drijver (Voorschoten), 6.30 kand. B. v
d Hagel, leugddlenst. Geref. Kerk 8.45
u nog niet bekend. 6.30 ds D H Elder
man (Katwijk).
Voorhout R.K. Kerk zat. av 7 zond.
7.30. 9.00, 10 30. 11.45 en 5.30 u. Herv.
C-em zond. 26 Juli 10.30 u ds J. G B
Jansen van Noordwijk.
Voorschoten Ned. Herv Gemeen
te Dorpskerk 10 u ds Saraber H.A. 19
u Cand. van Buuren. Hulp en Heil 10
u ds Fokkema. Alphen a. d. Rijn. Aula
Noord-Hofland 9.45 u ds De Beus. Rijn
dijk 10 u de heer Pera. Geref. Kerk.
Diensten om 9 u en 10.30 u ds P. Ree-
dyk. 17 u ds H. v. d. Berg. R.K. Kerk
Laurentius (zat. av. 7 u) 7.30. 9. 10.30
12 en 5 u. Moeder Gods (zat. av. 7 u)
8, 10, 11.30 en 6 u.
Warmond Herv. Kerk 10 u ds J.
de Wit (Lelden). R.K. Kerk zat. av. 7,
zond 8, 10 en 1.30.
Waddlnxvecn Ned. Herv. Kerk 9.30
u ds J. v. d. "heuvel; 19 uur: ds. C. v. d.
Bergh, Katwijk aan Zee Herv. Wijkge-
bouw 9.30 u ds T. van 't Veld; 18.30
u ds J. v. d. Heuvel. Bethel: 9.30 u ds
C. v. d. Bergh, Katwijk aan Zee; 17 u
ds T. van 't Veld. Immanuëlkerk 9.30
u dr A. P. v. d. Made, R'dam; 19 u ds
mr. A. A. A. E. A. Voerman, Adam
Geref. Kerk Kruiskerk 9.30 u ds D. J
Modderaar; 1830 u ds. H J. Rlphagen
Arnhem; Ontmoetingskerk 10 u ds Rip-
hagen, Arnhem, 17 u dsD.J .Mo dd-
hagen, Arnhem. 17 u ds D. J. Modde
raar. Chr. Afgesch. Gem. 9.30 en 17 u
da A. P. Verloop. Oud Geref. Gem.
Zuidkade 158: 10 en 18.30 u leesdienst.
Remonstr .Gem. geen dienst.
Woubrugge Herv. Gem. 9.30 en 6.30
d« Franken. Geref. Kerk 9.30 en 6.30
ds Kok (Zeist).
Zevenhoven Herv. Gem. 9.30 en 7
Zoeterwoude Herv. Gem. 10 u ds
J. H. Bogere. R.K. Kerk St. Jan Zulder-
Toren Ned. Herv. Kerk Aar
landerveen.
buurtseweg (zat. 7.30) 7.30. 9 en 11 u.
R.K. Kerk Meerburg (zat 7 u) 845,
10.30, 12 en 6 u. R.K. Kerk Allsluskerk
(zat. 7 u) 7.30, 9, 10.30 en 11.30 u.
Zwammerdam Herv. Gem. 10 u ds.
Haas. 6.30 ds Lagerwey Geref. Kerk
9.30 u ds SJ. Tiemersma. 6.30 u ds D.
Averes. Rem. Geref. Gem. 10 uds G. A.
Bunther R.K. Kerk (zat. 7 u) 8
11.30 en 5.30u
